1
Chương 4.
Khö trïng n−íc
KHTRÙNG NƯC
•ð ngăn nga các bnh dch, nưc cp cho sinh hot
phiñưc dit trùng.
• Các hthng cp nưc công nghip cũng cn phi
ñưc dit trùng ñ ngăn nga skt bám ca ca các
VSV lên thành ng dn nưc trong các thit blàm lnh,
làm gim khnăng truyn nhitñng thi làm tăng tn
tht thulc ca hthng.
• Các quá trình cơhc không thloi tr ñưc toàn b
VSV và vi trùng có trong nưc, do ñó cn tin hành các
biên pháp lý hc và hoá hcñ kh trùng nưc.
2
Các phương pháp khtrùng nưc
Phương pháp v!t lý:
• Phương pháp nhit: nhóm VK sinh bào t không bdit
• Phương pháp chiu tia t ngoi (tia cc tím, chiu dài bưc
sóng 254 µm): p/p này ch"có hiu qukhi các tia chiu qua 1 lp
nưc m#ng, không có hiu qutrong trưng hp nưcñ$c.
•Ưuñim ca p/p v!t lý: không làm thay ñi t/c lý hoá ca nưc,
không gây nên các hiu quph$.
• Tuy nhiên do hiu quthp nên thưng ch"áp d$ng %quy mô
nh#vi các ñiu kin kinh tcho phép.
Phương pháp hoá hc:
• S d$ng các cht OXH mnh (Cl
2
, NaOCl, Ca(OCl)
2
, O
3
, KMnO
4
,
OCl
2
) ñ OXH men ca tbào VSV làm cho quá trình ñng hoá
và dhoá bngưng tr, VSV btiêu dit. P/p này ñưc áp d$ng
rng rãi ñ kh trùng nưc%mi quy mô do hiu qucao.
3
1. KHTRÙNG BNG CLO
1.1 Bn cht ca quá trình dit trùng bng Clo.
• Clo nguyên cht trong ñk bình thưng là 1 cht khí màu
vàng, có mùi khó chu, và rtñc. &15
o
C khí clo bhoá
l#ng dưi áp lc nén 5,75 at, clo l#ng có màu vàng xanh,
trng lưng riêng 1,43 kg/l. ð tin cho vic v!n chuyn và
bo qun khí clo ñưc nén thành thl#ng trong các bình
ch'a b(ng thép, áp lc nén 20-25 kg/cm
2
• Clo là cht ôxy hoá mnh, thOXH tiêu chu)n E
o
= 1.36V,
%bt kỳdng nào, nguyên cht hay hp cht, khí tác d$ng
vi nưcñu to ra phân t axit hypoclorơHOCl là cht
kh trùng rt mnh.
• Quá trình dit VSV xy ra qua 2 giai ñon: ñu tiên cht
kh trùng khuych tán xuyên qua v#tbào VSV, sau ñó
phn'ng vi men bên trong tbào và phá hoi quá trình
trao ñi cht dnñn sdit vong ca tbào.
1.1 Bn cht ca quá trình dit trùng bng Clo.
• Tcñ ca quá trình kh trùng ñưc xác ñnh b(ng
ñng hc ca quá trình khuych tán cht dit trùng qua
v#tbào và ñng hc ca quá trình phân humen t
bào.
• Tcñ ca quá trình kh trùng tăng khi nng ñ ca
cht kh trùng và nhitñ nưc tăng ñng thi ph$
thuc vào dng không phân ly ca cht kh trùng, vì quá
trình khuych tán qua v#tbào xy ra nhanh hơn quá
trình phân ly.
• Tcñ kh trùng bch!mñi rt nhiu khi trong nưc có
các cht h+u cơ, c,n lơl ng và các cht kh khác.
4
• Phn'ng ñ,c trưng là sthuphân ca clo to ra axit
hypoclorơvà axit clohydric:
Cl
2
+ H
2
O ⇋HOCl + HCl
ho,c%dng phương trình phân ly:
Cl
2
+ H
2
O ⇋2H
+
+ OCl
-
+ Cl
-
Khi s d$ng clorua vôi làm cht sát trùng:
Ca(OCl)
2
+ H
2
O ⇋CaO + 2HOCl
2HOCl ⇋2H
+
+ 2OCl
-
1.1 Bn cht ca quá trình dit trùng bng Clo.
1.1 Bn cht ca quá trình dit trùng bng Clo.
• Khnăng dit trùng ca clo ph$thuc vào s
tn ti ca HOCl mà sphân ly ca HOCl li ph$
thuc vào nng ñ ion H
+
có trong nưc. Thc
nghim cho thy quá trình thuphân ca clo xy
ra hoàn toàn khi pH>4.
5
1.1 Bn cht ca quá trình dit trùng bng Clo.
• H(ng sthuphân ca clo trong nưc%25
o
C là:
• Vi HOCl, giá trca h(ng sphân ly thay ñi
ph$thuc nhitñ:
-%0
o
C giá tr ñó là 1,5.10
-8
-%10
o
C giá tr ñó là 2.10
-8
-%25
o
C giá tr ñó là 2,7.10
-8
][
]][][[
2
Cl
ClHHOCl
K
−+
=
1.1 Bn cht ca quá trình dit trùng bng Clo.
• M'cñ phân ly ca HOCl ph$thuc vào các giá trkhác
nhau ca pH vi nưc%20
o
C.
• Khi pH tăng, nng ñ HOCl gim làm cho hiu qukh
trùng cũng gimñi tương 'ng.
•ð quá trình kh trùng nưc b(ng clo ñt hiu qucao
nht, nên tin hành khi nưc có ñ pH thp, trưc khi
x lý nñnh nưc.
0.100.503.0025.0079.0097.5099.5099.90HOCl,
%
99.9099.5097.0075.0021.002.500.500.10OCl-,
%
1110987654pH