CHẨN ĐOÁN & XỬ TRÍ RUNG NHĨ, RUNG THẤT VÀ XOẮN ĐỈNH ! !!
!"
Bs. Phạm Trần Linh Viện Tim mạch Việt Nam Email: ptlinhmd@gmail.com ĐT: 0913 363 101
Đại cương !
n B×nh thêng qu¶ tim cña
chóng ta ®îc ®Ëp mét
c¸ch ®Òu ®Æn vµ nhÞp
nhµng, víi TS kho¶ng
60-80ck/ph, díi sù ®iÒu
khiÓn cña trung t©m chñ
nhÞp ë tim lµ nót xoang.
Cơ chế rung nhĩ
C¬n rung nhÜ nhanh (rung nhÜ víi TS thÊt cao)
§©y lµ trêng hîp LNHT do rung nhÜ cã thÊt ®Ëp với tần số rất nhanh.
• BN khã thë nhiÒu, cã c¶m gi¸c bÞ ®¸nh trèng ngùc
1. L©m sµng
• Nghe tim: LNHT nhanh (thêng > 140ck/ph).
• M¹ch quay khã b¾t, HA tôt hoÆc khã x¸c ®Þnh.
• Thêng cã dÊu hiÖu ST ph¶i râ.
liªn håi, ®au tøc ngùc.
Nguyên nhân rung nhĩ
Ø Bệnh tim thiếu máu cục bộ. Ø Bệnh thấp tim và van tim do thấp Ø Cường giáp trạng. Ø Bệnh tim do rượu. Ø Bệnh cơ tim (giãn, phì đại). Ø Suy nút xoang bệnh lý. Ø Sau phẫu thuật tim. Ø Bệnh phổi mãn tính. Ø Vô căn
• MÊt h¼n sãng "P", thay thÕ b»ng sãng " f " (T/sè
2. §iÖn t©m ®å
• NhÞp thÊt kh«ng ®Òu (c¸c kho¶ng RR dµi ng¾n kh¸c
400-600ck/ph).
• T/sè QRS tõ 140-160ck/ph, cã lóc tíi 200ck/ph.
• H×nh th¸i QRS thay ®æi nhiÒu (c¸i réng, c¸i hÑp).
nhau).
C¬n cuång nhÜ
Cuång nhÜ lµ t×nh tr¹ng nhÜ bãp rÊt nhanh (tõ 250-350 nhÞp/phót)
vµ rÊt ®Òu, nhng thêng chØ cã mét sè xung ®éng dÉn truyÒn
được xuèng thÊt do nót nhÜ thÊt kh«ng thÓ dÉn truyÒn ®îc tÊt c¶
c¸c xung ®éng cña cuång nhÜ xuèng thÊt.
• Sãng P b×nh thêng kh«ng cßn n÷a, ®îc thay thÕ b»ng c¸c sãng F (Flutter). C¸c sãng F nµy thêng lµm cho ®êng ®¼ng ®iÖn thµnh ®êng r¨ng ca hay gièng nh d©y hoa nhÜ.
• Sãng F cã ®Æc ®iÓm:
• TÇn sè thêng vµo kho¶ng 300c/phót (tõ 250 -350c/phót).
• RÊt ®Òu nhau, kho¶ng FF ≈ 0,20s.
• H×nh d¹ng, biªn ®é vµ thêi gian c¸c sãng F kh¸ gièng nhau.
• Sãng F lín nhÊt vµ râ nhÊt ë c¸c chuyÓn ®¹o díi: DII, DIII,
aVF vµ tríc tim ph¶i: V1, V3R.
• N»m ®Çu cao, Thë «xy.
• Isolanide (CÐdilanide) èng 0,4mg x 1 èng tiªm TM;
3. §iÒu trÞ
6 giê sau kh«ng ®ì thªm 1 èng n÷a; Tõ ngµy thø 2,
nÕu nhÞp cßn nhanh, cã thÓ tiªm 1 èng nh trªn hoÆc
• Duy tr×:
- Digoxin 1/4mg x 1-2v/ngµy (3-5 ngµy), cÇn kiÓm tra kü
nhÞp tim hµng ngµy.
dïng thuèc viªn
• Ngoµi ra nªn phèi hîp thªm lîi tiÓu (Lasix), v× thêng cã ST vµ kh¸ng VitaminK (Sintrom, Pelantan) ®Ó tr¸nh
• NÕu c¸c biÖn ph¸p trªn kh«ng kÕt qu¶: buéc ph¶i sèc
nguy c¬ t¾c m¹ch.
®iÖn víi cêng ®é 200-300w/s.
• NÕu rung nhÜ nhanh mµ kh«ng cã ST (VD: rung nhÜ
Chó ý:
trong c¬n cêng gi¸p) th× cã thÓ dïng c¸c thuèc chÑn β giao c¶m ®Ó ®iÒu trÞ: Propranolol, Avlocardyl…).
Rung thÊt
n Lµ t×nh tr¹ng thÊt kh«ng bãp n÷a mµ c¸c thí
c¬ thÊt bÞ rung lªn do nh÷ng xung ®éng lo¹n
x¹ ph¸t ra trªn c¬ thÊt.
n HËu qu¶ lµ BN bÞ ngõng tuÇn hoµn, nÕu
kh«ng cÊp cøu kÞp thêi th× bÖnh nh©n ch¾c
ch¾n sÏ tö vong.
n Kh«ng cßn thÊy dÊu vÕt c¸c sãng PQRST ®©u c¶.
n ChØ thÊy nh÷ng dao ®éng ngo»n nghÌo víi h×nh d¹ng,
biªn ®é, TS kh«ng ®Òu kho¶ng 300-400ck/ph
3. §iÖn t©m ®å:
Nguyên nhân: v Bệnh tim thiếu máu cục bộ/ NMCT.
v Bệnh cơ tim.
v Toan chuyển hoá.
v Rối loạn nước và điện giải (Tăng Kali máu).
v Do thuốc (quinidin, digoxin,…).
v Điện giật.
chó ý lµ:
n NÕu rung thÊt do: ®iÖn giËt, chÕt ®uèi, chÊn th¬ng, mæ tim,
th«ng tim, g©y mª, dïng Qunidine: cÊp cøu cßn nhiÒu hy väng
sèng.
n NÕu rung thÊt do: suy tim nÆng, NMCT, ngé ®éc Digital g©y nhÞp
nhanh thÊt kÐo dµi=> cÊp cøu rÊt khã håi phôc.
Hội chứng Brugada
Xuất hiện đột ngột cơn nhịp nhanh thất hay rung thất
liên quan đến rối loạn vận chuyển Na+ qua màng tế
bào à Hội chứng Brugada.
Biểu hiện trên ĐTĐ:
ü Blốc nhánh phải với RSR’ ở V1, V2.
ü ST chênh lên ở V1, V2.
ü Không có sóng S ở V6.
Hội chứng Brugada
HC Brugada type 1
HC Brugada type 2
HC Brugada à RT
n MÊt tri gi¸c ®ét ngét vµ hoµn toµn -2 tay hay co
2. L©m sµng:
n Da t¸i nhît.
n Nghe tim kh«ng thÊy ®Ëp. C¸c m¹ch lín: m¹ch ë
qu¾p.
n NÕu ngõng tuÇn hoµn ®· l©u: ®ång tö hai bªn th
bÑn, cæ kh«ng sê thÊy.
êng gi·n.
n ChØ cã ph¬ng ph¸p duy nhÊt cÇn tiÕn hµnh ngay
4. §iÒu trÞ:
míi may ra cã hy väng sèng: Sèc ®iÖn kÕt hîp h«
hÊp nh©n t¹o vµ Ðp tim ngoµi lång ngùc.
Xo¾n ®Ønh
Lµ mét d¹ng nhÞp nhanh thÊt cã mét sè ®Æc ®iÓm kh¸c víi c¸c d¹ng th«ng thêng vµ c¸ch xö trÝ còng kh¸c.
Xo¾n ®Ønh
Nguyên nhân:
Do thuốc:
- Thuốc điều trị RLNT nhóm
Ia (disopyramide, procainamide, quinidine); nhóm III (amiodarone, bretylium, sotalol)
- Kháng sinh: erythromicin,
Duoquinolone, trimethoprim.
- Các thuốc khác:
terfenacline, tricyclic, haloperidol, chloroquin,…
Do rối loạn điện giải: - Giảm Kali máu. - Giảm Magne máu. Bệnh tim bẩm sinh: - Hội chứng Jerwell – Lauge Nielsen. - Hội chứng Romano – Ward. Nguyên nhân khác: - Bệnh tim thiếu máu cục bộ. - Tràn dịch màng tim. - Nhịp chậm do suy NXBL hoặc Blốc nhĩ thất cấp III. - Chảy máu nội sọ.
Xoắn đỉnh
n C¬n xo¾n ®Ønh thêng ng¾n, nhiÒu khi kh«ng tíi 1 phót vµ tù chÊm døt, dï kh«ng ®iÒu trÞ g× c¶, nhng l¹i quay trë l¹i ngay vµ cø liªn tiÕp nh thÕ.
n BN hÇu nh bao giê còng cã c¸c c¬n ngÊt hoÆc thØu.
n Nghe tim: thÊy tim ®Ëp m¹nh, T/sè rÊt nhanh (kho¶ng 200ck/ph). (V× cßn nghe tiÕng tim ®Ëp => tøc cßn sù ®ång bé cña c¸c sîi c¬ thÊt => kh«ng ph¶i rung thÊt.
2. L©m sµng:
n Biªn ®é QRS t¨ng dÇn ®Õn trÞ sè tèi ®a råi l¹i h¹
3. §iÖn t©m ®å trong c¬n:
n §Ønh cña QRS ®ang quay lªn trªn ®êng ®¼ng ®iÖn
dÇn xuèng trÞ sè tèi thiÓu.
th× l¹i lén xuèng díi, nh xo¾n xung quanh ®êng
®¼ng ®iÖn.
n NhÞp tim bao giê còng chËm.
n QT thêng kh¸ dµi (>0,60s).
4. §iÖn t©m ®å ngoµi c¬n:
n Kh«ng ®îc dïng c¸c thuèc gi¶m tÝnh tù ®éng cña tim nh Quinidine v× chØ lµm c¬n dµi thªm, nÆng thªm, mµ ph¶i:
5. §iÒu trÞ:
- Isuprel 0,2mg x 5 èng;
- G 5% x 250ml
giá giät TM.
- Båi phô ®ñ Kali .
- NÕu c¬n x¶y ra liªn tiÕp, nhÞp chËm kÐo dµi => ph¶i ®Æt
m¸y t¹o nhÞp t¹m thêi.
Dïng thuèc t¨ng T/sè tim, rót ng¾n thêi gian t¸i cùc nh:
chØ ®Þnh sèc ®iÖn
AF → VF
Courtesy of Dr. Brian Olshansky.