Bài giảng Chấn thương gan: Phẫu thuật hay bảo tồn? - TS. Phạm Hữu Thiện Chí

Chia sẻ: Sung Sung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:57

Thêm vào BST

Báo xấu

201
lượt xem 37
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Chấn thương gan: Phẫu thuật hay bảo tồn? của TS. Phạm Hữu Thiện Chí bao gồm những nội dung về giải phẫu - cơ chế tổn thương gan; phân độ tổn thương gan; điều trị tổn thương gan; biến chứng sau phẫu thuật.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chấn thương gan: Phẫu thuật hay bảo tồn? - TS. Phạm Hữu Thiện Chí

Chấn thương gan: Phẫu thuật hay bảo tồn ? GS. Michel Scotté TS. Phạm Hữu Thiện Chí Khoa Ngoại Tiêu hóa Khoa Ngoại Gan Mật Tụy ĐH Rouen - Pháp Bệnh viện Chợ Rẫy DIU – FV – ĐHYD TpHCM - Oct 2014
BV Chợ Rẫy 2000: Phạm Ngọc Hoa- kết quả ban đầu làm TAE trong chấn thương gan 2007: Hoàng Công Thành-Ng Tấn Cường NC các PP điều trị trong vỡ gan 2008: Lê Trường Chiến- Ng Tấn Cường Kết quả điều trị TAE trong chấn thương gan (4 năm- 2004-07) 2010: Sophark - Phạm Hữu Thiện Chí - Nguyễn Tấn Cường Kết quả sớm của điều trị bảo tồn không mổ trong CTG 2013:Trương Hữu Trí – Nguyễn Tấn Cường Hiệu quả của tắc mạch trong điều trị chảy máu tái phát /vỡ gan 2014: Đỗ Văn Minh – Võ Tấn Long Kết quả điều trị CTG bằng chèn gạc 2010: 203 ca CTG PT 47 ca TAE 20 ca
• Evolution / Historique  Prise en charge opératoire (TO) Vs Non opératoire (TNO) Tt non opératoire 80% Résection 56% +/- shunt... Pringle 19% 1908 1945 1970 1980 1995 2007 - Letoublon, Rapport AFC, 1996
Tiên lượng đã cải thiện Tử vong chung 60%- - 23%- - 1 3% • Hiểu biết nhiều hơn về cơ chế sinh bệnh học các tổn thương, sốc mất máu,. Tiến bộ về hồi sức. • Tiến bộ và phát triển của chẩn đoán hình ảnh (CT, X quang can thiệp) • Phát triển cách xử trí không mổ • Xủ trí phẫu thuật thích hợp hơn
Giải phẫu – Cơ chế tổn thương / CTG Tạng đặc, đầy máu, dễ vỡ Treo vào cơ hoành, TMCD
Phân tích cơ chế chấn thương Lực, vị trí va chạm : Thông tin về kiểu tổn thương gan và ngoài gan Giảm tốc - Bóc tách Đm chủ - Vỡ cơ hoành Đè ép - T. thương đụng dập khác (phổi ++++) - Nổ vỡ (blast) – các tạng - Đè ép, Xương sườn (gan -lách), cột sống (tụy)
Giải phẫu – Cơ chế tổn thương / CTG Ek= ½ mv2 35km/h: x10 110km/g: x90 Chấn thương gián tếp: choc frontal Chấn thương trực tếp Les traumatismes graves du foie Ch. C. Arvieux, B. Rossignol, G. Gueret Conférences d’actualisation 2003, p. 457-472.
Giải phẫu – Cơ chế tổn thương / CTG Les traumatismes graves du foie Ch. C. Arvieux, B. Rossignol, G. Gueret Conférences d’actualisation 2003, p. 457-472.
Phaân ñoä toån thöông gan (Hoäi PT chaán thöông Myõ – AAST 1994) Ñoä Tuï maùu Raùch / Vôõ nhu moâ Maïch maùu I Döôùi bao, < 10% dieän tích Saâu 3 cm vaøo nhu moâ Maùu tuï döôùi bao / trong nhu moâ vôõ Maùu tuï trong nhu moâ, d > 10 cm hoaëc lan roäng IV Vôõ 25-75% hoaëc 1 – 3 phaân thuøy Couinaud V Vôõ > 75% Toån thg TM caïnh gan: hoaëc > 3 phaân thuøy Couinaud TM CD sau gan hoaëc TM gan) VI Bong ñöùt rôøi gan
Chụp CT BN ổn định Bilan thương tổn - T. Thương nhu mô gan và mạch máu - T.thương ngoài bụng Dh trực tiếp Phát hiện dh vỡ tạng đặc Tràn dịch ổ bụng (Số lượng, bản chất) Tràn khí phúc mạc, Dh giáp tiếp Tổn thương tạng Máu tụ Sau PM, Thận, Hội chẩn BS Hồi sức – Hình ảnh học- PTV (présence hautement souhaitable)
CT scan Phân độ Mirvis 1989 Độ 1: Bong bao, rách nông < 1cm Tụ máu dưới bao , bề dày < 1 cm, vết máu khoảng cửa ít Độ 2: Rách sâu < 1-3 cm Máu tụ dưới bao - t tâm, đk 1-3 cm Độ 3: Rách > 3 cm Máu tụ dưới bao - t tâm, đk > 3 cm Độ 4: Máu tụ lớn dưới bao - t tâm > 10 cm Vỡ nát nhu mô / mất tưới máu thùy Độ 5: Vỡ nát nhu mô / mất tưới máu 2 thùy
CT scan Phân độ Mirvis 1989 Độ 1 Rách Tụ máu Độ 2
CT scan- Phân độ Mirvis 1989 Độ 3 Máu tụ + thoát mạch Tụ máu Độ 4 Máu tụ > 10 cm + máu đông Máu tụ + thoát mạch + máu ổ bg
CT scan- Phân độ Mirvis 1989 Độ 5 Máu tụ gan P + pt 3 (75%) Rách sâu, đứt tm gan T Độ 4 Rách + tụ máu thùy P (50%)
Phân độ chảy máu khoang phúc mạc Các khoang Quanh gan, quanh lách, Morrison, rãnh đại tràng, khoang dưới mạc treo đại tràng, chậu - 1 khoang: 100 -200 ml • 100 - 200 ml: mức nhẹ • 250 - 500 ml: mức vừa • > 500 ml : mức nặng Becker.Eur. Radiology 1998; 8,553-562
Tính điểm • Grade 0 : không có dịch ổ bụng • Grade 1 : quanh lách, quanh gan hay Morrison • Grade 2 : Grade 1 + 1 hoặc 2 rãnh đại tràng • Grade 3 : Grade 2 + dịch chậu
Tần suất khá ổn định  TAI NẠN GIAO THÔNG: xe hơi, moto +++ (gia ̉m 60%)  TAI NẠN THỂ THAO: cưỡi ngực, ski,đua mô tô… (tăng lên)  TAI NẠN LAO ĐỘNG: té cao, tai nạn công trường…  RƠI QUA CỬA SỔ: tự ý hoặc không
Tiếp nhận bệnh nhân Ng.nhân: TNGT: xe máy – xe lớn - đi bộ TN lao động: té từ cao, té ghe tàu, Sinh hoạt: đánh nhau Đa thương: Choáng chấn thương / mất máu CTSN CT ngực: gãy x. sườn, vỡ hoành Gãy nhiều xương: x. chậu, các chi Vỡ tạng rỗng / mạc treo Vỡ tạng đặc, kèm theo: lách, thận Bilan thương tổn nhanh: ABCDE ~ 5-10ph
Tiếp nhận bệnh nhân Bilan thương tổn nhanh: ABCDE ~ 5-10ph A. Đường thở (Airway): Nội khí quản / CTCS cổ, đầu B. Thông khí: (Breath): O2, giúp thở… C. Tuần hoàn (Circulatory): Chảy máu ngoài: băng ép, kẹp Xuất huyết nội: màng phổi, ổ bụng, chậu ≥ 2 đ. truyền TM, kim lớn: chi trên, bẹn (ngoại vi > TT) Bolus 1: 1000 ml dd LR 20 ml/kg/trẻ Đáp ứng ? HA, mạch, da, NT Bolus 2: đáp ứng ? Chuẩn bị máu: mất bao lâu? Cảnh giác: Hạ HA: Chèn ép tim cấp, Tràn khí m phổi áp lực… Mất máu chưa cầm được ?
Tiếp nhận bệnh nhân Bilan thương tổn nhanh: ABCDE ~ 5-10ph D. Dấu thần kinh (Disability): Glassgow, liệt… E. Khám (Exposure): cởi hết áo quần khám từ đầu đến chân: t thg nguy cấp Bilan 2: đanh giá hồi sức, tổn thương Bilan 3: đánh giá / XN máu, hình ảnh