Bài giảng Chủ nghĩa xã hội khoa học: Chương 4 - ThS. Đặng Kiều Diễm

Trong bối cảnh phức tạp của các thể chế chính trị toàn cầu, việc nghiên cứu các hình thái dân chủ là thiết yếu để hiểu rõ hơn về tổ chức xã hội và quản lý nhà nước. Chương này tập trung làm rõ tầm quan trọng của việc nghiên cứu bản chất và quá trình phát triển của dân chủ, đặc biệt là dân chủ xã hội chủ nghĩa, cùng với sự ra đời và vai trò của nhà nước xã hội chủ nghĩa. Mục tiêu chính là cung cấp cái nhìn tổng quan về các quan niệm cơ bản về dân chủ, phân tích con đường phát triển biện chứng của nó theo quan điểm Mác – Lênin, đồng thời làm nổi bật đặc trưng của nền dân chủ mà mọi quyền lực thực sự thuộc về nhân dân, đặt nền móng cho việc xây dựng một xã hội công bằng.

Sinh viên các ngành Khoa học Xã hội, Lý luận Chính trị, Quản lý Nhà nước, và những ai quan tâm đến Chủ nghĩa Mác – Lênin, lịch sử phát triển của dân chủ và các hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa.

Chương này cung cấp một phân tích toàn diện về dân chủ, từ những khái niệm ban đầu cho đến sự phát triển của dân chủ xã hội chủ nghĩa và vai trò của nhà nước xã hội chủ nghĩa. Nội dung bắt đầu bằng việc định nghĩa dân chủ theo nghĩa gốc là “quyền lực của nhân dân” và trình bày quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, nhấn mạnh dân chủ là một giá trị xã hội, một hình thức tổ chức nhà nước của giai cấp cầm quyền. Tài liệu phác thảo lịch sử phát triển của các nền dân chủ qua các thời kỳ xã hội như dân chủ chủ nô, quân chủ phong kiến, dân chủ tư sản, tiến tới dân chủ xã hội chủ nghĩa, và cuối cùng là xã hội cộng sản khi không còn dân chủ. Đi sâu vào dân chủ xã hội chủ nghĩa, chương này làm rõ quá trình ra đời của nó sau Cách mạng tháng Mười Nga, được dẫn dắt bởi giai cấp công nhân để giành lấy và sử dụng dân chủ nhằm tổ chức nhà nước của mình. Bản chất của nền dân chủ này được xác định là một hình thái dân chủ cao hơn dân chủ tư sản, nơi mọi quyền lực thuộc về nhân dân, đảm bảo quyền làm chủ của người dân và sự thống nhất giữa dân chủ và pháp luật. Nó hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản và nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, hướng tới mục tiêu thủ tiêu áp bức giai cấp, giải phóng con người và thực hiện quyền tự do, bình đẳng. Giá trị ứng dụng của nghiên cứu này nằm ở việc cung cấp nền tảng lý luận vững chắc để hiểu về hệ thống chính trị hiện đại và ý nghĩa của việc xây dựng một nhà nước thực sự vì nhân dân.