Giới thiệu tài liệu
Chương này giới thiệu các khái niệm cơ bản và phương pháp tính toán cho các cấu kiện kết cấu chịu nén và chịu kéo dọc trục.
Đối tượng sử dụng
Sinh viên ngành kỹ thuật xây dựng, kỹ sư kết cấu, và các nhà nghiên cứu quan tâm đến thiết kế và phân tích cấu kiện bê tông cốt thép chịu nén và chịu kéo.
Nội dung tóm tắt
Chương này trình bày chi tiết về cấu kiện chịu nén và chịu kéo trong kết cấu xây dựng. Phần cấu kiện chịu nén bắt đầu bằng việc định nghĩa khái niệm nén đúng tâm và nén lệch tâm, cùng với các ví dụ thực tế về cấu kiện chịu nén như cột, thanh dàn, và thân vòm. Tiếp theo, tài liệu đi sâu vào cấu tạo chung của cấu kiện chịu nén, bao gồm chiều dài tính toán (với hệ số Ψ), các loại tiết diện thường dùng, và quy trình sơ bộ chọn kích thước tiết diện dựa trên điều kiện cường độ và ổn định. Đặc biệt, chương này trình bày chi tiết về cấu tạo cốt thép, bao gồm cốt dọc chịu lực và cốt đai, cùng các quy định về đường kính và bước đai trong khung cốt buộc. Đối với cấu kiện chịu nén đúng tâm, tài liệu giải thích sự làm việc của cấu kiện và giới thiệu hệ số uốn dọc φ để tính toán khả năng chịu lực. Các loại cấu kiện chịu nén (cốt dọc mềm, cốt đai thường; cốt dọc mềm, cốt đai lò xo; cốt cứng) được phân loại rõ ràng. Quy trình tính toán cấu kiện dùng cốt dọc mềm và cốt đai thường được trình bày qua sơ đồ ứng suất, công thức cơ bản và ba bài toán điển hình: xác định diện tích cốt thép, xác định kích thước tiết diện, và kiểm tra khả năng chịu lực. Phần cấu kiện chịu nén lệch tâm tập trung vào độ lệch tâm của lực dọc (tĩnh học và ngẫu nhiên), ảnh hưởng của uốn dọc (với hệ số η), và phân loại hai trường hợp lệch tâm lớn và lệch tâm bé dựa trên chiều cao vùng nén. Quy trình tính toán cho từng trường hợp lệch tâm được mô tả chi tiết, bao gồm sơ đồ ứng suất, các công thức cơ bản và điều kiện hạn chế để đảm bảo phá hoại dẻo. Phần cuối của chương dành cho cấu kiện chịu kéo, định nghĩa khái niệm kéo đúng tâm và kéo lệch tâm, cùng với cấu tạo chung và các yêu cầu cụ thể cho từng loại. Quy trình tính toán cho cấu kiện chịu kéo đúng tâm và kéo lệch tâm bé/lớn được trình bày, bao gồm sơ đồ ứng suất, công thức cường độ và các điều kiện hạn chế về hàm lượng cốt thép. Tài liệu cũng cung cấp các lưu ý quan trọng khi thiết kế và tính toán cốt thép cho các cấu kiện này.