1
CHÖÔNG IV : HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT
CHÖÔNG 5 : HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT
2
CHÖÔNG IV : HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT
- Trong quaù trình laøm vieäc cuûa ñoäng cô ñoát trong, nhieät truyeàn cho
caùc chi tieát maùy tieáp xuùc vôùi khí chaùy (pittoâng, xecmaêng, xupap, naép
xylanh, thaønh xylanh) chieám khoaûng 25 35% nhieät löôïng do nhieân lieäu
chaùy trong buoàng chaùy toaû ra. Vì vaäy caùc chi tieát ñoù thöôøng bò ñoát noùng
maõnh lieät: nhieät ñoä ñænh pittoâng coù theå leân ñeán 6000C, coøn nhieät naám
xupap coù khi leân ñeán 9000C.
- Nhieät ñoä caùc chi tieát maùy cao seõ gaây ra caùc haäu quaû xaáu sau
ñaây: + Phuï taûi nhieät cuûa caùc chi tieát maùy lôùn, laøm giaûm söùc beàn, ñoä
cöùng vöõng vaø tuoåi thoï cuûa chuùng.
+ Do nhieät ñoä cao, ñoä nhôùt cuûa daàu boâi trôn giaûm neân toån thaát ma
saùt taêng.+ Coù theå gaây keït boù pittoâng trong xylanh do hieän töôïng giaõn nôû
nhieät. + Giaûm heä soá naïp.
+ Ñoái vôùi ñoäng cô xaêng, deã phaùt sinh hieän töôïng chaùy kích noå.
5.1.1Muïc ñích_yù nghóa.
3
CHÖÔNG IV : HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT
- Caên cöù vaøo moâi chaát laøm
maùt, ngöôøi ta chia heä thoáng laøm
maùt thaønh hai loaïi: heä thoáng laøm
maùt baèng nöôùc vaø heä thoáng laøm
maùt baèng khoâng khí.
- Trong heä thoáng laøm maùt
baèng nöôùc, ngöôøi ta laïi chia ra
thaønh ba loaïi: boác hôi, ñoái löu töï
nhieân vaø tuaàn hoaøn cöôõng böùc.
Caên cöù vaøo soá voøng tuaàn hoaøn vaø
kieåu tuaàn hoaøn, ngöôøi ta chia heä
thoáng laøm maùt thaønh caùc loaïi: moät
voøng tuaàn hoaøn kín, moät voøng tuaàn
hoaøn hôû, hai voøng tuaàn hoaøn
(trong ñoù coù moät voøng kín, moät
voøng hôû). Döôùi ñaây laàn löôït giôùi
thieäu heä thoáng laøm maùt noùi treân.
5.1.2 Phaân loaïi
4
CHÖÔNG IV : HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT
5.2 HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT BAÈNG NÖÔÙC
- Heâ thoáng
laøm maùt baèng nöôùc
kieåu boác hôi laø loaïi
ñôn giaûn nhaát. Heä
thoáng naøy khoâng
caàn bôm, quaït. Boä
phaän chöùa nöôùc coù
hai phaàn: phaàn
khoang chöùa nöôùc
coù hai phaàn: phaàn
khoang chöùa nöôùc
laøm maùt cuûa thaân
maùy vaø phaàn thuøng
chöùa nöôùc boác hôi
laép vôùi thaân.
5.2.1 Heä thoáng laøm maùt baèng nöôùc kieåu boác hôi
5
CHÖÔNG IV : HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT
5.2.2 Heä thoáng laøm maùt baèng nöôùc, kieåu ñoái löu töï nhieân
- Trong heä thoáng laøm maùt baèng
phöông phaùp ñoái löu töï nhieân, nöôùc löu
ñoäng tuaàn hoaøn nhôø ñoä cheânh aùp löïc hai
coät nöôùc noùng vaø nöôùc laïnh.
- Ñoä cheânh aùp ñöôïc tính theo
coâng thöùc sau:
 = ght, N/m2(*)
trong ñoù: - khoái löôïng rieâng cuûa
nöôùc (kg/m3);
h–hieäu cuûa chieàu cao trung bình cuûa
hai coät nöôùc noùng vaø laïnh (m);
- heä soá giaûn nôû cuûa nöôùc
0,00018m3/m3 0C;
t–ñoä cheânh nhieät ñoä cuûa hai coät
nöôùc noùng vaø nöôùc laïnh.