intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Kháng sinh - Trường ĐH Y dược Cần Thơ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:163

8
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Kháng sinh, được biên soạn với mục tiêu giúp các bạn học có thể liệt kê được các nhóm thuốc kháng sinh chủ yếu; trình bày được các cơ chế tác động chính của thuốc; hiểu được nguyên nhân, các dạng và cơ chế đề kháng thuốc của vi khuẩn; biết được độc tính và các tác dụng phụ của các nhóm kháng sinh quan trọng; trình bày được nguyên tắc cách sử dụng an toàn, hợp lý các kháng sinh thông dụng. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kháng sinh - Trường ĐH Y dược Cần Thơ

  1. THUOÁC SÖÛ DUÏNG TRONG HOAÙ TRÒ LIEÄU  Thuoác khaùng sinh.  Thuoác trò beänh lao.  Thuoác trò beänh phong.  Thuoác khaùng naám.  Thuoác phoøng ngöøa vaø trò nhieãm virus.  Thuoác trò nhieãm Herpes (HSV) vaø nhieãm VSV.  Thuoác trò nhieãm HIV/AIDS.  Thuoác trò vieâm gan.  Thuoác trò soát reùt.  Thuoác trò lî amib.  Thuoác trò giun saùn.  Thuoác trò ung thö.
  2. KHÁNG SINH TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC Y DÖÔÏC CAÀN THÔ Khoa Döôïc Boä moân Döôïc lyù
  3. MUÏC TIEÂU BAØI GIAÛNG Sau baøi hoïc naøy, sinh vieân coù theå:  Lieät keâ ñöôïc caùc nhoùm thuoác khaùng sinh chuû yeáu.  Trình baøy ñöôïc caùc cô cheá taùc ñoäng chính cuûa thuoác.  Hieåu ñöôïc nguyeân nhaân, caùc daïng vaø cô cheá ñeà khaùng thuoác cuûa vi khuaån.  Bieát ñöôïc ñoäc tính vaø caùc taùc duïng phuï cuûa caùc nhoùm khaùng sinh quan troïng.  Trình baøy ñöôïc nguyeân taéc caùch söû duïng an toaøn, hôïp lyù caùc khaùng sinh thoâng duïng.
  4. Taøi lieäu tham khaûo
  5. I. ĐẠI CƯƠNG LÒCH SÖÛ PHAÙT MINH Antony van Louis Pasteur Alexander Fleming Leeuwenhoek (1822-1895) (1881-1955) (1632-1723)
  6. I. ÑÒNH NGHÓA Khaùng sinh laø nhöõng chaát xuaát xöù töø nhöõng sinh theå nhö vi khuaån, naám, Actinomycetes hoaëc do baùn toång hôïp hay toång hôïp ñöôïc. Heä soá trò lieäu cuûa khaùng sinh raát cao, coù khaû naêng ngaên chaën moät vaøi dieãn tieán trong quaù trình soáng cuûa moät soá vi khuaån, vi sinh vaät, sinh vaät ña baøo ngay ôû lieàu löôïng nhoû, vaø vôùi lieàu lôùn hôn cuõng khoâng hoaëc ít gaây haïi ñeán teá baøo ngöôøi söû duïng.
  7. I. ÑÒNH NGHÓA Khaû naêng ngaên chaën quaù trình soáng cuûa vi khuaån theå hieän:  Tính kieàm khuaån (Bacteriostatic): Khaùng sinh chæ öùc cheá taïm thôøi söï phaùt trieån cuûa vi khuaån. Neáu ngöøng thuoác, vi khuaån coù theå phaùt trieån trôû laïi, gaây nhieãm truøng taùi phaùt.  Tính dieät khuaån (Bactercidal): Khaùng sinh gaén vaøo caùc vò trí taùc ñoäng cuûa noù treân teá baøo vi khuaån vaø tieâu dieät chuùng. Khái niệm về tác dụng kiềm khuẩn và diệt khuẩn giúp sử dụng đúng kháng sinh: - Trong nhiễm trùng nhẹ: Kháng sinh kiềm khuẩn. - Trong nhiễm trùng nặng: Kháng sinh diệt khuẩn. Tuy nhiên sự phân loại này chỉ mang tính tương đối.
  8. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh  Phoå khaùng khuaån: Do khaùng sinh coù taùc duïng theo cô cheá ñaëc hieäu neân moãi khaùng sinh chæ coù taùc ñoäng treân moät soá chuûng vi khuaån nhaát ñònh, goïi laø phoå khaùng khuaån cuûa khaùng sinh.
  9. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh  Phoå khaùng khuaån: Vi khuaån nhaïy caûm vôùi khaùng sinh A vaø E, ñeà khaùng vôùi khaùng sinh C vaø D; coù moät söï ñeà khaùng trung bình vôùi khaùng sinh B
  10. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh  Vi khuaån Gr(+) vaø Gr(-) Hans Christian Joachim Gram (1853 – 1938) Staphylococcus aureus Escherichia coli
  11. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh  Phoå khaùng khuaån:
  12. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh  Phoå khaùng khuaån:  Phoå khaùng khuaån heïp.  Phoå khaùng khuaån roäng.
  13. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh  Noàng ñoä kieàm khuaån toái thieåu hay MIC (Minimal Inhibitory Concentration): noàng ñoä toái thieåu cuûa khaùng sinh caàn coù ñeå ngaên chaën söï taêng tröôûng cuûa vi khuaån trong 18-24 giôø.  Noàng ñoä dieät khuaån toái thieåu hay MBC (Minimal Bactericidal Concentration): noàng ñoä caàn coù cuûa khaùng sinh khöû truøng moâi tröôøng hoaëc laøm suy giaûm ñi 99,9% soá löôïng vi khuaån. MBC Tyû leä = MIC Neáu tyû leä naøy >4: laø kieàm khuaån. Neáu tyû leä naøy ≈1: laø dieät khuaån.
  14. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh Thoâng thöôøng MBC = 2-8 laàn MIC. Caùc khaùng sinh dieät khuaån coù MBC gaàn vôùi MIC vaø deã ñaït noàng ñoä baèng MBC trong huyeát töông, nhö PNC, cephalosporin, aminoglycosid,… Caùùc khaùng sinh kieàm khuaån coù MBC> MIC vaø khoù ñaït ñöôïc noàng ñoä baèng MBC trong huyeát töông, nhö tetracyclin, chloramphenicol, macrolid,..
  15. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh  Söï nhaïy caûm: Vi khuaån nhaïy caûm vôùi moät khaùng sinh khi vi khuaån ñoù bò dieät ôû lieàu vaø ñöôøng duøng thoâng thöôøng. Noàng ñoä khaùng sinh/huyeát töông > MIC.  Söï khaùng thuoác (Söï ñeà khaùng khaùng sinh cuûa vi khuaån): Noàng ñoä an toaøn cuûa khaùng sinh/huyeát töông (mcg/ml)
  16. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh Tyû soá dieät khuaån: Laø thöôùc ño hieäu löïc khaùng sinh in vivo; giuùp xaùc ñònh khaû naêng dieät khuaån cuûa moät loaïi khaùng sinh taïi noàng ñoä ñænh trong huyeát töông vaø trong suoát thôøi gian caùch lieàu. Noàng ñoä thuoác trong huyeát töông (mcg/ml) Tyû soá dieät khuaån = Noàng ñoä öùc cheá toái thieåu (mcg/ml) Tyû soá dieät khuaån lôùn hôn hoaëc baèng 2 ñöôïc xem laø giaù trò mong ñôïi vaø döï ñoaùn coù theå loaïi tröø heát vi khuaån trong trò lieäu laâm saøng.
  17. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh  Tyû soá dieät khuaån MIC trung bình cuûa cephalothin treân S. aureus laø 0,5 mcg/ml vaø cuûa cefazolin laø 1,0 mcg/ml. Nhö vaäy cephalothin coù hoaït tính treân S.aureus gaáp 2 laàn cefazolin. Treân thöïc teá, Cmax/huyeát thanh cuûa cephalothin sau moät lieàu 2g laø khoaûng 100mcg/ml. Tyû soá dieät khuaån cuûa thuoác treân S.aureus seõ laø 100/0,5 = 200. Khi IV lieàu 1g cefazolin, Cmax/huyeát thanh cuûa thuoác khoaûng 200mcg/ml. Tyû soá dieät khuaån cuûa cefazolin laø 200/1 = 200. Nhö vaäy tyû soá dieät khuaån cuûa 2 thuoác töông töï nhau. Do noàng ñoä cao hôn trong maùu cuûa cefazolin ñaõ buø tröø vaøo MIC90 cuûa thuoác cao hôn MIC90 cuûa cephalothin.
  18. I. ÑÒNH NGHÓA Moät soá khaùi nieäm veà hoaït tính cuûa khaùng sinh Ñoäc tính choïn loïc: Laø ñoäc tính laøm toån haïi ñeán quaù trình toång hôïp hoaëc chuyeån hoùa cuûa vi sinh vaät gaây beänh maø teá baøo ñoäng vaät coù theå dung nhaän ñöôïc.
  19. II. PHAÂN LOAÏI KHAÙNG SINH (Theo caáu truùc hoùa hoïc) 1. Nhoùm BETA-LACTAM: 1.1. Phaân nhoùm Penicillin. 1.1.1. Benzylpenicillin: PNC G, procain-PNC, Benzathine-PNC 1.1.2. Phenoxypenicillin: PNC V 1.1.3. PNC khaùng penicillinase (choáng tuï caàu): Oxacillin, Cloxacillin Dicloxacillin, Methicillin, Nafcillin 1.1.4. AminoPNC: Ampicillin, Amoxicillin, bacampicillin, Methampicillin 1.1.5. CarboxyPNC: Carbenicillin, Ticarcillin 1.1.6. UreidoPNC :Azlocillin, Mezlocillin, Piperacillin 1.1.7. Carbapenem: Imipenem, Ertapenem, meropenem. 1.1.8. Monobactam: Aztreonam. 1.1.9. ÖÙc cheá beta-lactamase: Acid clavulanic, Sulbactam
  20. II. PHAÂN LOAÏI KHAÙNG SINH Theo caáu truùc hoùa hoïc 1. Nhoùm BETA-LACTAM: 1.2. Phaân nhoùm Cephalosporin: 1.2.1. Theá heä 1: Cephalothin, Cephalexin, Cephaloridin, Cefatrizin, Cefapirin, Cefadroxil. 1.2.2. Theá heä 2: Cefuroxime, Cefuroxime acetyl, Cefamandole, Cefoxitin, Cefotetan, Cefmetazole. 1.2.3. Theá heä 3: Cefotaxime, Cefoperazone, Ceftriaxone, Ceftizoxime, Moxalactam, Ceftazidime, Cefixime, Latamoxef. 1.2.4. Theá heä 4: Cefpirome (Cefron), cefepim (Axepim).
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2