Bài giảng Kinh tế học quốc tế: Chương 2 - Đoàn Hải Anh

SEM

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ả Ths Đoàn H i Anh Anh.doanhai@hust.edu.vn

Ộ

ƯƠ

N I DUNG CH

NG

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

Ọ

ƯƠ

Ế 2.1 LÝ THUY T TR NG TH

NG

– Hoàn c nh l ch s : Khám phá ra các vùng đ t m i, phát tri n ngành

ể ấ ớ ị ử

ở ề ố ỹ châu M , các thành ph  cùng n n khoa

ể ọ ả ả hàng h i và khám phá ra vàng  h c phát tri n.

ể ề ộ ề ấ t các v n đ

ố ế ể ướ ủ ế – câu h i chính là làm th  nào m t qu c gia có th  đi u ti ọ i ích c a chính h . ố ế ẩ ợ  đ  thúc đ y l ỏ trong n c và qu c t

ả ươ ạ ộ i pháp n m trong m t lĩnh v c ngo i th

ư ấ ạ ạ ộ ẽ ế ng m nh m . N u m t  ậ ợ i (th ng d  xu t

ự => Gi ươ ố c cán cân th qu c gia có th  đ t đ ố ẽ ẩ ớ ẩ kh u so v i nh p kh u), thì qu c gia đó s  nh n ra các kho n thanh toán  ạ ủ i c a th  gi ròng nh n đ ằ ể ạ ượ ậ ậ ượ ừ ầ c t ặ ả ạ i d ng vàng và b c ng m i thu n l ậ ế ớ ướ ạ i d ph n còn l

Ố Ế

1/11/23

Ế KINH T  QU C T

Ọ

Ế

– Đo l ạ

ượ ủ ằ ố ố ượ ộ ng (giàu có) c a m t qu c gia b ng s  l ng vàng

Ộ N I DUNG LÝ THUY T TR NG  NGƯƠ TH ự ị ườ ng s  th nh v ữ b c tích tr .

– C a c i c a th  gi

ủ ả ủ ế ớ ộ ố ượ ạ i là m t s  l ng có h n.

ậ ợ ươ ủ i theo ch  nghĩa

ữ i, nh ng ng ủ ề ươ ể ọ ộ ạ ị ẩ ạ ng m i thu n l – Đ  thúc đ y cán cân th ủ ươ ủ ng  ng h  quy đ nh c a chính ph  v  th tr ng th ườ ng m i.

ạ ạ

ữ ọ ươ i theo ch  nghĩa tr ng th ượ ề c đ   ể ng nh m gi m thi u

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ạ – Thu  quan, h n ng ch và các chính sách th ườ ả ủ ệ ị ế ươ ế ấ ở ậ ạ ủ ằ ố xu t b i nh ng ng ẩ nh p kh u nh m b o v  v  th  th ng m i khác đã đ ả ằ ươ ng m i c a qu c gia.

ƯỢ

Ọ

Ủ

Ể

Ế

ƯƠ

NH

C ĐI M C A LÝ THUY T TR NG TH

NG

ị ụ ể ủ ế ỉ

ẽ ự ộ ạ ạ ờ ể – Theo h c thuy t dòng ch y giá tr  c  th  c a David Hume, ch  có th  cân  ắ  đ ng i trong ng n h n, theo th i gian, nó s  t ả ậ ợ ng m i thu n l

ọ ươ ằ b ng th ị ạ ỏ b  lo i b .

ạ ư

ố ế ạ ả ạ ộ – Coi ho t đ ng th ự ế ươ  th trên th c t ươ ng m i qu c t ng m i là móc túi l n nhau (zero sum game). Nh ng  i ích cho c  hai bên tham gia ẫ ạ ợ i l đem l

ấ ư ề

– Gia tăng xu t kh u => gia tăng vàng b c trong l u thông=> Ti n tăng lên.  ố ớ c Anh so v i các đ i

ủ ướ ạ ứ

ươ ư ế

ẽ ả ả

ấ ở ướ  n ư ươ ạ ủ ấ ướ ẽ ị ạ ỏ ẩ ẫ ế ự ự S  gia tăng này d n đ n s  gia tăng m c giá c a n ẽ ượ ạ ủ ng m i c a nó. Do đó, c  dân Anh s  đ tác th ấ hàng hóa s n xu t  ặ Do đó, th ng d  th c khuy n khích mua  ẩ ủ c ngoài, trong khi xu t kh u c a Anh s  gi m.  ố c này cu i cùng s  b  lo i b . ng m i c a đ t n

(cid:222) ả ấ

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ỉ ữ ủ ế ươ ể ế ấ ắ ợ ạ ơ ế c  ch  dòng ch y giá tr  c  th  cho th y các chính sách c a ch  nghĩa  ọ tr ng th ị ụ ể ấ ố ng có th  cung c p t ủ i th  kinh t t nh t ch  nh ng l ng n h n.

ƯỢ

Ọ

Ủ

Ế

Ể

ƯƠ

NH

C ĐI M C A LÝ THUY T TR NG TH

NG

ự

– Theo  Adam  Smith  (1723­  1790),  s   giàu  có

ế ớ

ộ ố ượ

ủ c a th  gi

ả i không ph i là m t s  l

ố ng c

ươ

ạ

ố

ế

ị đ nh.  Th

ng  m i  qu c  t

cho  phép  các

ụ

ậ

ố

qu c gia t n d ng chuyên môn hóa và phân

ứ

ề

ộ

công lao đ ng, đi u này làm tăng m c năng

ấ

ố

ộ

su t chung trong m t qu c gia và do đó làm

ả

ượ

ế

ớ

ủ

tăng  s n  l

ng  th   gi

ả i  (c a  c i).  Quan

ề ươ

ể

ộ

ạ ủ

đi m  năng  đ ng  v   th

ng  m i  c a  Smith

ấ ằ

ố

ươ

ả cho th y r ng c  hai đ i tác th

ạ ng m i có

ể ồ

ờ ượ ưở

ứ ả

ấ

th  đ ng th i đ

c h

ng m c s n xu t và

ơ

ươ

ạ

tiêu dùng cao h n khi có th

ng m i.

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

Ọ

Ủ

Ế

ƯƠ

Ý NGHĨA C A LÝ THUY T TR NG TH

NG

– M c dù n n t ng c a lý thuy t TT b  bác b  nh ng đây v n là lý thuy t

ỏ ư ế ẫ

ề ả ề ậ ớ ặ ầ ế ạ ươ ủ i th đ u tiên đ  c p t ị ố ế . ng m i qu c t

ệ ạ ấ ớ ế ố ệ ắ ữ ế – Hi n nay, lý thuy t này nh n m nh t i y u t ơ  vi c làm h n là n m gi

vàng b c. ạ

ẩ ấ ng cho r ng xu t kh u là có l

ữ – Nh ng ng ẫ ợ i vì  ẩ ậ

ằ ướ ướ

ướ ổ ệ ừ ệ c ngoài. Do đó, th

ộ

ể ạ ộ ố ng m i có th  mang l ạ ợ i l

ệ

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ươ ườ ủ i theo ch  nghĩa tân th ế ộ c, trong khi nh p kh u là  chúng d n đ n vi c làm cho lao đ ng trong n ấ ể ộ ấ c và chuy n chúng cho lao   lao đ ng trong n x u vì làm m t vi c làm t ộ ươ ạ ộ ạ ượ ng m i đ đ ng n c coi là m t ho t đ ng có t ng  ằ ả ố ế b ng không, trong đó m t qu c gia ph i thua đ  qu c gia kia giành chi n  ậ ằ ự ừ ươ ể ắ i ích  th ng. Không có s  th a nh n r ng th ự ả ợ ồ ố ấ ả i ích chung trong vi c làm khi s   t c  các qu c gia, bao g m c  l cho t ế ớ ượ ị th nh v i ng tăng lên trên toàn th  gi

Ợ

Ệ Ố Ế 2.2 L I TH  TUY T Đ I

ườ ủ ắ ự “ Ng làm

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ầ ắ ơ ế ớ i ch  gia đình c n cân nh c: không nên t n u đ t h n so v i đi mua”

Ả

Ế

GI

THI T

– Th  gi ồ

R uượ V iả ạ i th ng m i

ế ớ g m hai n ươ ướ c Mỹ 5 bình/ 1h LĐ 20 m/ 1h LĐ

– M i n

ỗ ướ ả ấ

– Các hàng hóa là đ ng ồ

Anh 15 bình/ 1h LĐ 10 m/ 1h LĐ c s n xu t và  tiêu dùng hai hàng hóa

nh tấ

ị ế ạ  ho t

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ả ộ ơ – Các đ n v  kinh t ệ đ ng hi u qu

ố ợ

ồ

ế

Ngu n g c l

ệ ố i th  tuy t đ i

L i thợ ế ệ ố tuy t đ i

ự

S  khác bi

t ngu n l c t

ồ ự ự

ệ nhiên:

ự

ả ả

S  khác bi

t hi u qu  s n

ệ ệ xu t:ấ

ấ

ị

ị

ậ Đ t  đai,  khí  h u,  v   trí  đ a  lý, tài nguyên, …

ặ

ệ ỹ Công ngh , k  năng đ c  bi

tệ

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ự

ệ

ồ ự ự

S  khác bi

t ngu n l c t

nhiên

Vi

t namệ

Châu Âu

SX

G oạ

SX

Lúa mì

ế

Kinh t

đóng

Tiêu dùng

G oạ

Tiêu dùng

Lúa mì

Vi

t namệ

Châu Âu

CMHSX

G oạ

CMHSX

Lúa mì

TMQT

G oạ

Lúa mì

Tiêu dùng

Tiêu dùng

Lúa mì

G oạ

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ế

ộ

N i dung lý thuy t:

– Trong m t th  gi

ế ớ ộ ẩ ả ươ ố i hai s n ph m, chuyên môn hóa và th ạ ng m i qu c

ợ ộ ố ợ ệ ố ế ế ẽ t s   có  l i  khi  m t  qu c  gia  có  l ử i  th   chi  phí  tuy t  đ i  (nghĩa  là  s

ị ả ượ ộ ơ ể ả ụ ấ ộ ớ d ng ít lao đ ng đ  s n xu t m t đ n v  s n l ạ ng v i 1 lo i hàng hóa

ố ợ ệ ố ế ạ và qu c gia khác có l i th  chi phí tuy t đ i trong hàng hóa còn l i.

– N c này s  t p trung ngu n l c, chuyên môn hóa s n xu t và xu t kh u

ồ ự ẽ ậ ướ ả ấ ấ ẩ

ợ ệ ố ấ ợ ế ậ ẩ ế ệ hàng hóa có l i th  tuy t đ i và nh p kh u hàng hóa có b t l i th  tuy t

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

đ i.  ố

– Mô hình phân tích

ế ớ

ươ

– Th  gi

i th

ạ ồ ng m i g m hai n

ướ c

ỗ ướ ả

ấ

– M i n

c s n xu t hai hàng hóa

ế ố

ộ

– Tuân theo qui lu t giá tr  lao đ ng: Trong m i qu c gia, lao đ ng là y u t

duy  ủ

ộ

ấ ủ ả ụ

ộ ấ ố ượ

ế ể ả

ấ

ộ

ậ ị ồ ấ nh t c a s n xu t và đ ng nh t (có m t ch t l hóa ph  thu c hoàn toàn vào s  l

ố ỗ ấ ượ ặ ng) và chi phí ho c giá c a hàng  ầ ộ ng lao đ ng c n thi

t đ  s n xu t nó

ả ả

ệ

ấ

ấ

ộ

– Hi u qu  s n xu t = Năng su t lao đ ng

ậ

ể – Không có chi phí v n chuy n

– TMQT t

doự

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

Ậ Ợ

Ụ

Ế

Ệ Ố VÍ D  BÀI T P L I TH  TUY T Đ I

ố ệ

ứ

ẫ

ằ

– D n ch ng b ng s  li u

Năng su t LĐấ

Vi

t namệ

Thái lan

ấ

G oạ  (t n/h)

3

1

V iả  (m/h)

200

400

ồ ự ử ụ

ộ

v Ngu n l c s  d ng m i bên: 100 h lao đ ng v M c c u hàng hóa n i đ a:

ứ ầ ệ

§ Vi t nam: § Thái lan:  ị ườ

ỗ ộ ị ạ ấ 200 t n g o 30.000 m v iả ế ớ ạ

ạ

ấ

v Th  tr

ng th  gi

ả i c nh tranh: 1 t n g o = 100 m v i

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ợ

ủ L i ích c a TMQT

ứ

ộ ị M c SX và TD n i đ a

Vi

t namệ

Thái lan

T ngổ

ấ

ạ

225

25

G o (t n)

200

ả

30.000

36.666

V i (m)

6.666

ứ

ả

ấ M c CMH s n xu t

Vi

t namệ

Thái lan

TMQT

ạ

ấ

G o (t n)

300

0

ệ

V iả  (m)

0

40.000

ấ ạ t nam: XK 100 t n g o Vi                  NK 10.000m v iả

ứ

M c tiêu dùng sau TM

Vi

t namệ

Thái lan

T ngổ

Thái lan:  XK 10.000 m v iả ấ ạ                  NK 100 t n g o

ạ

ấ

G o (t n)

200

100

300

TMQT

V iả  (m)

10.000

30.000

40.000

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ế ợ

ủ

ế

ệ ố Ý nghĩa c a lý thuy t L i th  tuy t đ i

– Th

ươ ở ị ườ  th  tr

ng trong n ướ

ự ạ ủ ng  c a  các  công  ty  trong  n ằ ườ ướ c  ằ c  b ng  i tiêu dùng b ng cách tính giá cao và

ả ấ ụ ẽ ạ ự ng m i t  do s  làm tăng s  c nh tranh  ạ ị ườ ứ ả và  làm  gi m  s c  m nh  th   tr ợ ụ ả i d ng ng cách gi m kh  năng l ị cung c p d ch v  kém.

– Ngoài ra, đ t n

ẩ

ị ườ ẩ ấ ướ ẽ ượ ưở c s  đ c  a thích trên th  tr

ế ớ ự

ng th  gi ự ị ớ ạ ộ ở ố ạ ụ ố ộ ấ ợ ằ ng l c h i b ng cách xu t kh u hàng hóa  ế ớ ể ẻ ậ i  đ  nh p kh u hàng hóa giá r   ng th  gi ủ ằ i. Smith cho r ng s  giàu có c a m t qu c gia  i h n b i ph m vi

ượ ư đ ị ườ trên th  tr ộ ph  thu c vào s  phân công lao đ ng này, v n b  gi ị ườ ủ c a th  tr ng.

ế ệ ậ ề – Các  n n  kinh  t nh   h n  và  bi

ế ể ể ỗ ợ ứ ả

ầ ướ ơ ể ươ

ể ng phát tri n kém. Th ậ ướ ướ ệ ợ c  nh   h n,  t n  d ng  t t  là  các  n

ỏ ơ ạ ượ ứ ộ t  l p  h n  không  th   h   tr   m c  đ   ấ t đ  tăng đáng k  năng su t và gi m chi phí,  ạ ự  do cho phép các  ng m i t ế ủ ự ố ụ i  đa  l i  th   c a  s   ơ ấ c  m c  năng  su t  cao  h n  và  thu

1/11/23 ấ

ậ ỏ ơ chuyên môn hóa c n thi và do đó có xu h ặ n c,  đ c  bi ộ phân  công  lao  đ ng,  do  đó  đ t  đ nh p th c t ự ế .

Ế KINH T  QU C T ượ i thích đ

Ố Ế ề c khi m t bên có hi u qu  s n xu t kém h n v

ả ả ệ ộ ơ

ư – Ch a gi ặ ọ ả m i m t?

Ế ƯƠ

Ợ

2.3 L I TH  T

Ố NG Đ I

ổ

– T ng quan

– Do David Ricardo đ ­a ra (1817)

ư

ộ

ế ọ ố ậ ữ – Là m t trong nh ng qui lu t quan   h c qu c

ấ ủ ọ tr ng nh t c a kinh t tế

– Các bên tham d  đ u thu đ

ự ề ượ c

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ừ ợ l i ích t TMQT

Ế

Ả CÁC GI  THI T

– 2 qu c gia + 2 hàng hóa + 1 nhân t

ố ố ộ ị SX (lao đ ng) + giá tr  HH tính theo lao

đ ngộ

– Chi phí s n xu t hàng hóa không đ i (l

ổ ợ ấ ả ấ ổ i su t không đ i theo qui mô) mà

ố ượ ỉ ộ ượ ử ụ ổ ch  thay đ i theo s  l ng lao đ ng đ c s  d ng.

– Ngu n  l c  d ch  chuy n  t

ồ ự ể ự ị ộ ộ ể ự ị do  n i  b ,  không  d ch  chuy n  t ữ   do  gi a  các

n cướ

– Không tính chi phí v n chuy n: ng

ể ậ ườ ẽ ướ i tiêu dùng s  coi hàng trong n c và

ộ ị ủ ư ẩ ạ ậ ố hàng nh p kh u là nh  nhau khi giá n i đ a c a 2 lo i đó là gi ng nhau.

– Th  tr

ị ườ ạ ả ng c nh tranh hoàn h o

– M u d ch t

ậ ị ự ươ ừ ủ do: Không có hàng rào th ạ ng m i nào t chính ph

ả ậ ằ

1/11/23

ẩ Ố Ế ấ ẩ – Cân b ng TMQT: xu t kh u tr  cho nh p kh u Ế KINH T  QU C T

ộ

N i dung

ướ

ợ i

ớ ướ ạ ố ế ươ ộ ả Khi n hàng hóa so v i n ích th ệ ấ ả ả c m t s n xu t kém hi u qu  c  hai  ẫ ả c hai, c  hai bên v n có l ơ ế  theo c  ch  sau: ng m i qu c t

ả ộ ẽ ấ N c m t s  chuyên môn hóa s n xu t và

ệ

ứ ộ ế ớ ướ c 2 (l

ệ ả

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ấ ơ ẩ ơ ấ ợ ế ướ ả ẩ xu t kh u hàng hóa có m c đ  kém hi u qu   ậ ợ i th  so sánh) và nh p  ít h n so v i n ề ứ ộ kh u hàng hóa có m c đ  kém hi u qu  nhi u  i th  so sánh).  h n ( b t l

ứ

ẫ

D n ch ng

Năng su t lđấ

Vi

t namệ

Thái lan

ấ

G oạ  (t n/h)

2

3

V iả  (m/h)

100

400

D  li u phân tích:

•

ồ ự ử ụ

ộ

•

ộ ị

ữ ệ ỗ  Ngu n l c s  d ng m i bên: 200 h lao đ ng  M c c u n i đ a:

ứ ầ ạ ấ ệ • Vi 250 t n g o • Thái Lan: 65.000 m v iả

ổ ạ

ứ

ấ

ạ

ả • M c trao đ i c nh tranh: 1 t n g o = 100 m v i

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

t nam:

– Vi

–

ệ ả ả ệ ấ ơ ở ả t Nam có hi u qu  s n xu t kém h n Thái Lan ặ  c  2 m t hàng

ị ợ ế ệ ả ạ ấ Các xác đ nh l i th  so sánh: Vi ả t Nam sx G o, Thái Lan s n xu t V i

ả

ơ

ả

Chi phí lao đ ng s n xu t 1 đ n

ơ ị ả ở

ộ Chi phí lao đ ng s n xu t 1  đ n v  v i

ấ  Thái Lan

ộ ị ạ ở v  g o

ấ  Thái Lan

ơ

<

ả ơ ị ả ở ệ

Chi phí lao đ ng s n xu t 1 đ n   Vi

ả ộ ị ạ ở ệ v  g o

ấ t Nam

ộ Chi phí lao đ ng s n xu t 1  đ n v  v i

ấ t Nam

Vi

– Đi u ki n th

ả ằ ữ ỷ ặ gi a hai m t hàng: Ph i n m gi a t

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ệ ươ ổ ộ ị ở ệ ề  trao đ i n i đ a ạ ố ế ữ ng m i qu c t ố  hai qu c gia l

ứ

ộ ị M c SX và TD n i đ a

ấ ự ả Năng l c s n xu t

Vi

t namệ

Thái lan

T ngổ

Vi

t namệ

Thái lan

ạ

ấ

ạ

ấ

362,5

112,5

600

G o (t n)

250

G o (t n)

400

ả

ả

7.500

20.000

65.000

72.500

V i (m)

V i (m)

80.000

ứ

ả

ấ M c CMH s n xu t

Vi

t namệ

Thái lan

TMQT

ấ

ạ

G o (t n)

400

0

ệ

V iả  (m)

0

80.000

ấ ạ Vi t nam: XK 150 t n g o                  NK 15.000m v iả

ứ

M c tiêu dùng sau TM

Vi

t namệ

Thái lan

T ngổ

Thái lan:  XK 15.000 m v iả ấ ạ                  NK 150 t n g o

ạ

ấ

G o (t n)

250

150

400

TMQT

V iả  (m)

15.000

65.000

80.000

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

V(trăm mét)

V(trăm mét)

B’

800

XK

E’

650

A’

E

200

NK

150

A

75

NK

B

112,5

150

600

XK

250

400

G(t)

G(t)

Thái lan

Vi

t namệ

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ộ ườ

ặ

ợ

ệ ủ

– LTTĐ là m t tr

ng h p đ c bi

t c a LTSS

ấ

– TMQT xu t hi n

ệ ở ọ ướ c  m i n

ổ ơ ấ ả

ấ – Thay đ i c  c u s n xu t

ộ ế ố

ỉ

ế – Ch  tính đ n m t y u t

SX

ế ầ

ư

– Ch a tính đ n c u

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ậ – Nh n xét

Ở Ộ

Ề M  R NG LÝ THUY T C  ĐI N V   Ạ

Ế Ổ Ể Ố Ế

ƯƠ

NG M I QU C T

TH

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

– Đi u ki n đ  xu t kh u: L1jW1e < L2jW2  Hay L1/ L2 

ệ ể ề ẩ ấ

Trong đó:

ầ ộ ơ ể ả ị ở ướ  n ấ c 1 đ  s n xu t 1 hàng hóa

ươ ứ L1 và L2 là nhu c u lao đ ng trên 1 đ n v   j t ng  ng

ủ ề ộ ướ ề ệ ủ ằ ở ướ  n c 1 và n c 2, b ng ti n t c a

ướ ươ ứ W1 và W2  là ti n công c a lao đ ng  2 n ng  ng. c t

e là ti n t ỷ ề ệ ướ c 2/ t  n  giá ti n t ị ề ệ ủ ướ ơ ể  c a n đ  mua 1 đ n v  ti n t

ị ề ệ ướ ầ ố ơ c 1 hay s  đ n v  ti n t n c 2 c n

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ề ệ ướ  n c 1

– Gi

ứ ầ ị ả đ nh Tây Ban Nha và Đ c có nhu c u lao đ ng trên m i đ n v  s n

ượ ả ế ư ả c cho nh  b ng mô t ộ  sau. Bi ỗ ơ t e = 0,8 marks/

ả ị ề ấ xu t và ti n công đ pesata.

Lúa mỳ Pho mát

ỷ ệ T  l ngươ l

áo

Máy  móc

TBN 2 pesatas/ h

4h

12h

6h

15h

5h

7h

Đ cứ

3,2 marks/ h

3h

4h

5h

6h

2,8h

3h

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ữ ấ ặ ẩ – TBN nên xu t kh u nh ng m t hàng nào? Dao kéo Qu n ầ R uượ

ế

ể

ợ

ệ 2.3 L i th  so sánh bi u hi n

ư – Do Balassa đ a ra năm 1965

– D a trên s  li u th  tr

RCAij = (Xij : Xwj ) : ((cid:0) Xij : (cid:0) Xwj)

ủ ướ ủ

c i. ế ớ

i.

ẩ ẩ ả ẩ ẩ ả ẩ ủ ướ ẩ ủ

ấ ấ ấ ấ

Trong đó: ị ổ Xij:     t ng giá tr  xu t kh u s n ph m  j c a n ị ổ Xwj:    t ng giá tr  xu t kh u s n ph m j c a th  gi ị ổ ∑ Xij:  t ng giá tr  xu t kh u c a n c i. ế ớ ị ổ ∑Xwj:  t ng giá tr  xu t kh u c a th  gi

i.

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ố ệ ị ườ ự ể ị ng đ  xác đ nh

ấ ộ c, m t ngành công

ể ệ ụ ặ ộ ộ ướ – Có th  áp d ng cho c p đ  m t n ệ ộ nghi p, ho c m t doanh nghi p

– Chu n đánh giá:

ẩ

ả

ợ

ế

– RCAij < 1: s n ph m không có l

i th  so sánh

ẩ

ợ

ế

– 1 < RCAij < 2: s n ph m có l

i th  so sánh

ư

ả nh ng không cao

ả

ẩ

ợ

ế

– RCAij >>> 2: s n ph m có l

i th  so sánh cao

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ẩ

2.4 HỌC THUYẾT HECKSHER-OHLIN (LÝ THUYẾT THƯƠNG MẠI TÂN CỔ ĐIỂN)

– Do hai nhà kinh t

ế ọ ườ ể ư ụ h c ng i Th y đi n đ a ra vào năm 1933.

ả ố ươ ế ậ – Ti p c n gi ồ i thích ngu n g c th ạ ng m i

– Là m t trong các lý thuy t th

ế ộ ươ ệ ạ ọ ạ ng m i hi n đ i quan tr ng

– Nh ng nhân t

ẻ ủ

ế ố ả

ấ ở

– M c đ  d  th a/d i dào (factor abundance) và r  c a các y u t

s n xu t

ố

ứ ộ ư ừ ồ các qu c gia khác nhau.

ứ ộ ử ụ

ế ố ả

ấ ể ạ

ng/m c đ  s  d ng (factor intensity) các y u t

s n xu t đ  t o ra

ượ – Hàm l ặ

các m t hàng khác nhau.

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ữ ố ươ ạ ị  quy đ nh th ng m i:

ả

Các gi

thi

ế t

ướ

ố ả

ấ

c, 2 hàng hóa, 2 nhân t

s n xu t;

ệ ả

ư

ấ

ụ

ụ

ộ

– 2 n – Công ngh  s n xu t nh  nhau; – Hàng hóa chia thành hai nhóm: thâm d ng lao đ ng và thâm d ng

v n;ố

ấ

ệ ố

ả

ị ế ả

ố ả

ổ – Năng su t không đ i theo qui mô; ấ – Không chuyên môn hóa s n xu t tuy t đ i; ố ở – S  thích, th  hi u tiêu dùng gi ng nhau; ị ườ ẩ ng s n ph m, th  tr ng nhân t – Th  tr

ấ ạ  s n xu t c nh tranh

ị ườ hoàn h o;ả

ị

ữ

ấ

ướ

c;

ể ố ả  s n xu t gi a các n ế c s  d ng h t; ể

ươ

ế

ạ ự

ng m i t

Ố Ế

do;  1/11/23

Ế KINH T  QU C T ằ

ậ

ị

– Không có d ch chuy n nhân t ồ ự ượ ử ụ – Các ngu n l c đ ậ – Không tính đ n chi phí v n chuy n, th – M u d ch cân b ng;

ạ

Phân lo i hàng hóa

– Hàng hóa X: thâm d ng lao đ ng

ụ ộ

L

L

>

X

Y

K

K

ụ ố – Hàng hóa Y: thâm d ng v n

– Lx và Ly là lượng lao động cần thiết để sản xuất ra một đơn vị X và Y

– Kx và Ky là lượng vốn cần thiết để sản xuất ra một đơn vị X và Y, một cách

tương ứng.

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

Trong đó;

Phân nhóm các n

cướ

ướ ộ ư ừ – N c 1: d  th a lao đ ng

ướ ư ừ ố – N c 2: d  th a v n

<

w1 r1

w2 r2

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ơ ế ậ

ị

C  ch  m u d ch

ấ

ả ề

ẩ ề

ố ả

ấ

ấ ộ ướ ẽ c  s   chuyên  môn  hóa  vào  s n  xu t  và  xu t  M t  n ẩ ố ả ỏ ử ụ kh u  hàng  hóa  đòi  h i  s   d ng  nhi u  nhân  t   s n  ậ ấ ấ ư ừ xu t  d   th a,  giá  th p;  nh p  kh u  hàng  hóa  mà  quá  ỏ ử ụ ấ ả  s n xu t  trình s n xu t đòi h i s  d ng nhi u nhân t ế khan hi m, giá cao.

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ừ

ộ

ướ – N c 1,

ư d ­ th a lao đ ng

ợ

ế

– Có l

i th  so sánh X

ấ

ả

– Chuyên môn hóa vào s n xu t X

ấ

ẩ

ậ

ẩ

– Xu t kh u X, nh p kh u Y

ư

ừ ố – Quèc gia 2, d ­ th a v n

ợ

ế

– Có l

i th  so sánh Y

ấ

ả

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

– Chuyên môn hóa vào s n xu t Y

ấ

ậ

ẩ

ẩ

– Xu t kh u Y, nh p kh u X

Ví d :ụ Vi

t namệ

ị

Ngh ch lý Leontief

ẩ ủ

ặ

ấ M t hàng xu t kh u c a Vi

t nam

ệ (Nguồn: niêm giám hải quan, 2014)

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ặ

ủ

ẩ

ấ

ệ

ơ t Nam s

Các m t hàng xu t kh u chính c a Vi ộ b  11 tháng 2016

ơ ị ỷ

Đ n v : t

USD

0

2

4

6

8

10

12

ụ

ố

ổ

(Ngu n: T ng c c th ng kê)

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

ồ 1/11/23

ẩ ủ

ặ

ệ

M t hàng nhâp kh u c a Vi

t nam (Nguồn: niêm giám hải quan, 2014)

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

̣

ặ

ủ

ẩ

ậ

ệ

ơ t Nam s

Các m t hàng nh p kh u chính c a Vi ộ b  11 tháng 2016

ơ ị ỷ

Đ n v : t

USD

ồ

ố

ổ

(Ngu n: T ng c c th ng kê)

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

ụ 1/11/23

ệ ố

ằ

H  th ng cân b ng chung

ả ố TMQT Giá c  hàng hóa cu i cùng

ố ả Giá c  nhân t SX

̀ ố Câ u nhân t SX

ố ầ C u hàng hóa cu i cùng

ở Công ngh  SXệ Cung nhân t SXố S  thích

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

Phân ph iố  thu nh pậ

ả

ố

ế

ấ

ằ ị Đ nh lý cân b ng hóa giá c  nhân t ọ ả s n xu t (H c thuy t H­O­S)

– Th

ố ế ằ ờ

ươ

ằ – Cân b ng hóa t

w

=

ố ng đ i w r

r

1

2

ằ

– Cân b ng hóa tuy t đ i

ệ ố w1 = w2

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

r1  =  r2

ố ả ữ ạ ươ ng m i qu c t ả giá c  nhân t ẽ  theo th i gian s  làm cân b ng hóa  ướ ấ c. s n xu t gi a các n

ợ

ế ạ 2.5 L i th  c nh tranh

– Do Michael Porter đ a ra vào năm 1980s

ự

– D a trên vi c nghiên c u các ngành công

ướ

ệ ở

ệ  10 n

ứ c khác nhau

nghi p

ư

ố ơ ả ả

ưở

– Đ a ra 4 nhân t

ế ng đ n

ự ạ

c  b n  nh h ố năng l c c nh tranh qu c gia: ụ

ế ố

– Các y u t

thâm d ng

ề

ệ

ầ

– Các đi u ki n phía c u

ứ ộ ạ

ủ

ệ

ấ

– Chi n l

c c a doanh nghi p, c u trúc và m c đ  c nh tranh c a

ế ượ ủ ngành công nghi p ệ

ỗ ợ

ệ

Ố Ế

– Các ngành công nghi p liên quan, h  tr Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ư

ế ượ ủ

ơ ộ         C  h i

c c a hãng,  Chi n l ố ủ ấ c u trúc và đ i th   ạ c nh tranh trong ngành

ế ố

ụ

ề

ầ

Các y u t

thâm d ng

ệ Các đi u ki n phía c u

Chính sách

ỗ ợ

Các ngành công nghi pệ h  tr  và có liên  quan

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ế ố

ụ

1. Các y u t

thâm d ng

ơ ả

ấ

thâm d ng c  b n: LLLĐ, đ t đai,

n Y u t ế ố ậ

ồ

ụ khí h u, ngu n tài nguyên, ...

ạ

ọ >> Có vai trò quan tr ng trong giai đo n  đ uầ

ụ

ế ố

ế

n Y u t

ụ

ộ

ứ

ậ ủ ề 1/11/23

ộ ỹ  thâm d ng tiên ti n: trình đ , k   ệ ệ ố năng lao đ ng, h  th ng giáo d c, vi n  ỹ nghiên c u, CSHT k  thu t c a n n kinh  Ố Ế Ế KINH T  QU C T tế

ả ầ ư ủ

ế

ướ

>>> K t qu  đ u t

c a nhà n

c, doanh

ệ

nghi p, cá nhân

ạ ợ

ề ữ

ế ạ

>>> T o l

i th  c nh tranh b n v ng

ệ

ề

ầ

2. Các đi u ki n phía c u

ầ

ả

ấ

n C u tiêu dùng chuy n thành l nh s n xu t  ể ệ

ệ ướ

cho các doanh nghi p trong n

c.

n Yêu c u c a ng

i tiêu dùng càng cao,

ệ

ả

ườ ộ ứ

ầ ủ ạ càng đa d ng bu c các doanh nghi p ph i  ớ ể ổ đ i m i đ  đáp  ng.

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

3.

ế ượ ủ ệ ấ ứ ộ c c a doanh nghi p, c u trúc và m c đ

ứ ệ

ạ

ọ

ế ượ

c

ả – Ý th c h  qu n lý đóng vai trò quan tr ng t o nên chi n l ệ ủ kinh doanh c a doanh nghi p

ị ườ

ấ

ệ

– C u trúc th  tr

ế ng khác nhau d n đ n các doanh nghi p  ế ượ

ẫ ợ

trong ngành có chi n l

c phù h p

ườ

ứ ộ ạ

ự

– Thông th

ng ngành có m c đ  c nh tranh cao có năng l c

ố ế

ạ c nh tranh qu c t

cao

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

Chi n l ạ c nh tranh trong ngành:

4.

n

ể ủ

ườ

ự

ng kéo theo s  phát

ự ể ủ

S  phát tri n c a ngành này th tri n c a ngành khác

ệ ọ

ạ

ố

n T o nên các m i liên h  d c và ngang

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ỗ ợ ệ Các ngành công nghi p h  tr  và có liên quan

ạ

ự ạ

ế X p h ng năng l c c nh tranh toàn  ầ c u (GCI)

2016/17 Ranking

2015/16 Ranking

2014/15 Ranking

Top ten

1

Switzerland

Switzerland

Switzerland

2

Singapore

Singapore

Singapore

3

United States

United States

United States

4

Netherlands

Germany

Netherlands

5

Germany

Netherlands

Germany

6

Sweden

Japan

Japan

7

Hong Kong

United Kingdom

Hong Kong

8

Japan

Finland

Netherlands

9

Hong Kong

Sweden

United Kingdom

10

Finland

United Kingdom

Sweden

S ource : W orld Econom ics  Forum

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23

ạ

ự ạ

ế X p h ng năng l c c nh tranh toàn  ầ c u (GCI)

2016/17 Ranking 2015/16 Ranking 2014/15 Ranking

Singapore

2

2

2

Malaysia

25

18

20

Brunei

58

-

-

Thailand

34

32

31

Indonesia

41

37

34

Philippines

57

47

52

Vietnam

60

56

68

Cambodia

89

90

95

Lao PDR

93

83

93

S ource : W orld Econom ics  Forum

Ố Ế

Ế KINH T  QU C T

1/11/23