Bài giảng Kinh tế môi trường: Bài mở đầu - Ngô Văn Mẫn

Ớ

Ọ

Ệ

GI

I THI U MÔN H C

ườ

ế Kinh T  Môi Tr

ng

Ngô Văn Mẫn Tel: 0907664748 Email: nvman@hce.edu.vn

Yêu cầu môn học

Không được sử dụng trong giờ học:

laptop

Điện thoại

Các thiết bị tương tự khác

Hình thức đánh giá môn học :

20% n Tiểu luận n Chuyên cần 10% 70% n Thi hết môn

Bối cảnh

n Hoạt động kinh tế của con người ngày càng mạnh mẽ làm suy giảm tài nguyên và suy thoái môi trường.

n Sự cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm đang tác động lại con người. (VD thiếu nước, lương thực, nước biển dâng…)

n Các chính phủ và người dân đã ngày càng nhận thức được các vấn đề MT cần giải quyết.

Hiệu ứng nhà kính

§

§

Gây nên

§

§

§

§

Trái Đất nóng lên Biến đổi khí hậu

Nước biển dâng Ngập lụt vùng thấp Tăng bão tố Tăng hạn hán Lũ lụt nghiêm trọng . . . . .

Tác động tới

CO2, HFCs, SF6, CH4, NO2 …

Tiêu dùng Nông nghiệp Công nghiệp Sức khỏe và đời sống của mọi người dân

NHỮNG TÁC ĐỘNG DO Biến đổi khí hậu

Suy thoái chất lượng môi trường, TNTN bị hủy hoại đang là những vấn đề mang tính toàn cầu không còn giới hạn ở phạm vi một quốc gia hay một khu vực riêng lẻ.

Trên khía cạnh kinh tế, cần đánh giá đo lường tác động đến TNMT trong các quyết định kinh tế từ đó hình thành ngành KTMT.

Hệ Kinh Tế và Môi trường Thiên nhiên

ệ

ế

H  kinh t

ị

ụ

Hàng hóa/D ch v

ấ ả Nhà s n xu t ộ H  gia đình

ứ ố ộ V n/S c lao đ ng

Chất thải

Cung cấp TNTN

ườ

ự

Môi tr

ng t

nhiên

Kinh tế môi trường là gì?

“Kinh tế môi trường là một môn khoa học nghiên cứu mối quan hệ tương tác, phụ thuộc và quy định lẫn nhau giữa kinh tế và môi trường nhằm bảo đảm một sự phát triển ổn định, hiệu quả, liên tục và bền vững trên cơ sở bảo vệ môi trường và lấy con người làm trung tâm.”

Kinh tế môi trường được xem là ngành phụ nằm giữa kinh tế học và khoa học môi trường, cụ thể:

n Ứng dụng công cụ kinh tế để nghiên cứu các nguồn tài nguyên

môi trường nên được sử dụng và quản lý như thế nào?

n Xem xét các hoạt động kinh tế ảnh hưởng như thế nào đến các môi trường tự nhiên? Đo lường những ảnh hưởng đó như thế nào?

n Xem xét cách thay đổi các thể chế và chính sách kinh tế nhằm cải

thiện môi trường.

Ngành KTMT trả lời các câu hỏi ?

n Đâu là nguyên nhân kinh tế cơ bản làm suy

thoái tài nguyên môi trường?

n Mức ô nhiễm môi trường bao nhiêu là có thể

chấp nhận được?

n Làm sao có thể đo lường bằng tiền giá trị của tài nguyên môi trường để đưa vào quá trình ra quyết định?

n Giải pháp nào giải quyết các vấn đề suy thoái tài

nguyên môi trường?

Nguyên nhân kinh tế của suy thoái môi trường

Tại sao con người gây suy thoái môi trường?

n Có phải do ý thức bảo vệ

môi trường kém?

n Có phải do cách thức xây dựng nền kinh tế và các thể chế?

Tại sao con người lại có quyết định sản xuất, tiêu dùng và phát thải như thế?

cách đó là cách rẻ nhất để thải bỏ các phế phẩm.

n Các nhà kinh tế tin rằng con người gây ô nhiễm bởi vì

“khuyến khích kinh tế”.

n Do các thể chế kinh tế xã hội hiện hành đã tạo ra các

có nghĩa là không có động cơ khuyến khích chúng ta

tính các hậu quả môi trường do mình gây ra.

n Thiếu quyền sở hữu đối với các tài nguyên môi trường

Mức ô nhiễm môi trường bao nhiêu là có thể chấp nhận được?

không?

n Liệu không có ô nhiễm có tốt

được hiệu quả về mặt kinh tế?

n Vậy mức ô nhiễm nào sẽ đạt

nhiễm tối ưu và nhân tố ảnh

hưởng.

n Là thế nào để xác định mức ô

Làm sao có thể đo lường bằng tiền giá trị của tài nguyên môi trường?

trường?

n Tại sao phải đo lường bằng tiền giá trị tài nguyên môi

loại giá trị nào ?

n Giá trị của môi trường được nhìn nhận dựa trên những

n Các phương pháp đo lường với từng loại giá trị đó.

n Ứng dụng vào trường hợp cụ thể?

Nhiệm vụ môn học

n Hiểu được các mối liên kết giữa hoạt động kinh tế cũng như tác động của nó lên môi trường và tài nguyên thiên nhiên;

n Các ảnh hưởng từ nền kinh tế lên môi trường và tài nguyên thiên nhiên đó có thể được giải quyết thông qua những công cụ nào?

được tài nguyên thiên nhiên và môi trường;

n Hiểu được nguyên nhân tại sao chúng ta phải định giá

trường?

n Có những phương pháp nào để định giá tài nguyên môi

n Sự cần thiết phải nâng cao nhận thức con người và cộng đồng trong vấn đề bảo vệ môi trường vì một mục đích phát triển bền vững

Phương pháp nghiên cứu

n Phương pháp thống kê n Phương pháp mô hình n Phương pháp điều tra n Phương pháp phân tích chi phí – lợi ích

Nội dung

n Chương 1: Môi trường và phát triển

n Chương 2: Kinh tế ô nhiễm môi trường

n Chương 3: Các công cụ quản lý môi trường

n Chương 4: Định giá môi trường

Tài liệu tham khảo chính

NXB thống kê.

n Nguyễn Thế Chinh, 2003. Kinh tế và quản lý môi trường,

Economics, Second Edition, McGraw-Hill Ryerson Ltd.

n Field, B., and Olewiler, N.D. , 2005. Environmental

PGS. TS. Nguyễn Văn Song, 2009. Giáo Trình Kinh Tế

Môi Trường. Đại học Nông nghiệp Hà Nội.

n TS. Nguyến Mậu Dũng – TS. Vũ Thị Phương Thụy -