Bài giảng Logic học: Chương 1 - ThS. Phạm Thị Thư

Chia sẻ: Nguyễn Thanh Bình | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:39

Thêm vào BST

Báo xấu

301
lượt xem 42
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 1 Đối tượng và ý nghĩa của logic học thuộc bài giảng "Logic học", trong chương này trình bày các nội dung sau: định nghĩa lôgic học, quá trình nhận thức và hình thức của tư duy, hình thức logic và quy luật lôgic-tính chân thực của tư tưởng và tính đúng đắn về hình thức của lập luận, logic học và ngôn ngữ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Logic học: Chương 1 - ThS. Phạm Thị Thư

Bµi g i¶ng : Lo Gic h ỌC Gi¶ng viªn: Th.s. Ph¹m ThÞ Th Email: pham_thuc n1 @yaho o .c o m Hµ Né i 2013
Giới thiệu về môn Logic học  Số tín chỉ: 02  Số tiết thực lên lớp: 34 tiết o Lý thuyết: 26 tiết o Thảo luận: 8 tiết  Số giờ sinh viên tự học: 6 giờ/tuần x 9 tuần = 54 giờ.  Mục tiêu:  Trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ bản logic học: Khoa học về tư duy, những qui luật và hình thức của tư duy, bảo đảm cho tư duy đạt đến chân lý.  Rèn kĩ năng cho SV: - Lập luận chặt chẽ, có căn cứ; trình bày các quan điểm, tư tưởng một cách rõ ràng, chính xác, mạch lạc hơn. - Phát hiện được những lỗi lôgíc trong quá trình lập luận, trình bày quan điểm, tư tưởng của người khác. - Vạch ra các thủ thuật ngụy biện của đối phương. - Có phương pháp nghiên cứu khoa học: Suy diễn, Qui nạp, Phân tích, Tổng hợp, Giả thuyết, Chứng minh v.v… Nhập môn logic học 2
Nhiệm vụ của Sinh viên: - Dự lớp đầy đủ, đúng giờ, thực hiện tốt các nội quy của Nhà trường trong giờ lên lớp Thực hiện tốt các bài tập và các giờ thảo luận trên lớp. - Phải nghiên cứu giáo trình và tài liệu tham khảo để trao đổi trong các giờ trên lớp, giải các bài tập, chuẩn bị bài thảo luận. Hình thức thi hết môn: Thi trắc nghiệm 12/19/14 18:56 Nhập môn logic học 3
Giới thiệu  Tài liệu học tập  Giáo trình chính:  Bài giảng chính của Trường Đại học kinh tế kỹ thuật CN.  Sách tham khảo và tài liệu:  Vương Tất Đạt - Lôgic học đại cương, NXB Đại học quốc gia HN 2002  Bùi Thanh Quất - Giáo trình Lôgic. Đại học tổng hợp Hà Nội 1995  Nguyễn Như Hải - Giáo trình Lôgic học đại cương, NXB Giáo dục 4/2007 Nhập môn logic học 4
Nội dung  Chương 1: Đối tượng và ý nghĩa của logic học.  Chương 2: Khái niệm  Chương 3: Phán đoán.  Chương 4: Các quy luật cơ bản của logic hình thức.  Chương 5: Suy luận.  Chương 6. Chứng minh - Bác bỏ – Giả thuyết. Nhập môn logic học 5
LỊCH SỬ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA LOGIC HỌC Đã xuất hiện cách đây 2,5 nghìn năm, đầu tiên ở Ấn độ, Trung quốc sau đó ở Hylap, La mã. Nguyên nhân: -Khoa học ra đời, đi đầu là toán học - Sự phát triển của thuật hùng biện (dân chủ HyLap cổ đại) Người khai sáng lập ra: Arixtot (384-322 Tr CN) Người khởi xướng Logic quy nạp Ph.Bêcơn (1561-1626) Người Anh Đz Mill (1806-1873) tiếp tục phát triển Nhà toán học, triết học người pháp Đề các (1596-1650) phát triển kế tiếp, từ đó xuất hiện Logic học Toán. 12/19/14 18:56 Nhập môn logic học 6
- Thế kỉ 19 Hegel đã nghiên cứu và phát triển Logic học biện chứng nhưng theo quan điểm duy tâm. - K.Marx (1818-1883), F.Engels (1820-1895) và V.I Lénine (1870-1924) đã cải tạo và phát triển Lôgíc học biện chứng trên cơ sở duy vật - Lôgíc biện chứng không bác bỏ lôgíc hình thức, mà chỉ vạch rõ ranh giới của nó - Lôgíc hình thức nghiên cứu những hình thức và qui luật của tư duy phản ánh sự vật trong trạng thái tĩnh, trong sự ổn định tương đối của chúng thì Lôgíc biện chứng lại nghiên cứu những hình thức và qui luật của tư duy phản ánh sự vận động và phát triển của thế giới khách quan. 12/19/14 18:56 Nhập môn logic học 7
Chương 1. Đối tượng & ý nghĩa của Logic học I. ĐỊNH NGHĨA LÔGIC HỌC Thuật ngữ lôgic thường được sử dụng với 3 nghĩa sau:  Để chỉ mối liên hệ tất yếu có tính quy luật giữa các sự vật và các hiện tượng của giới hiện thực -> “lôgic khách quan”  Để chỉ những mối liên hệ tất yếu, có tính quy luật giữa các ý nghĩ, các tư tưởng trong tư duy, trong lập luận -> “lôgic chủ quan”  Để chỉ một bộ môn khoa học nghiên cứu về tư duy -> lôgic học. ” Nhập môn logic học 8
Chương 1. Đối tượng & ý nghĩa của Logic học I. ĐỊNH NGHĨA LÔGIC HỌC Hai phương pháp nghiên cứu logic học  Lôgic hình thức là khoa học nghiên cứu về các quy luật và hình thức của tư duy nhằm phản ánh đúng đắn sự vật ở những thời điểm xác định. (nghiên cứu những hình thức và qui luật của tư duy phản ánh sự vật trong trạng thái tĩnh, trong sự ổn định tương đối) Nhập môn logic học 9
Lôgic học biện chứng là khoa học nghiên cứu về các quy luật và hình thức của tư duy nhằm phản ánh đúng đắn hiện thực (Lôgíc biện chứng nghiên cứu những hình thức và qui luật của tư duy phản ánh sự vận động và phát triển của thế giới khách quan.) Nhập môn logic học 10
Chương 1. Đối tượng & ý nghĩa của Logic học II. QUÁ TRÌNH NHẬN THỨC VÀ HÌNH THỨC CỦA TƯ DUY Quá trình nhận thức gồm 2 giai đoạn: Nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính 2.1. Giai đoạn nhận thức cảm tính: Cảm giác: Là phản ánh về thuộc tính, tính chất riêng lẻ nào đó của đối tượng, được tạo ra khi đối tượng ấy tác động lên các cơ quan cảm giác của con người. Tri giác: Là ánh phản tương đối hoàn chỉnh về đối tượng, được tạo ra khi đối tượng tác động lên giác quan Biểu tượng: Là ánh phản về các thuộc tính, các tính chất riêng lẻ của đối tượng, hoặc về bản thân đối tượng. Những hình ảnh ấy được tạo lập trong não ta khi vắng đối tượng, khi đối tượng không trực tiếp tác động đến giác quan. Nhập môn logic học 11
Chương 1. Đối tượng & ý nghĩa của Logic học II. QUÁ TRÌNH NHẬN THỨC … 2.2. Giai đoạn nhận thức lý tính hay tư duy:  Sự nhận thức lúc này có thể chỉ cần thông qua những cái đã biết để dẫn tới những nhận thức mới về sự vật chứ không nhất thiết phải thông qua những đối tượng cụ thể.  Lôgic học tập trung nghiên cứu về tư duy trong đó có các quy luật và hình thức của nó. Nhập môn logic học 12
 Đặc trưng của tư duy: Tư duy phản ánh hiện thực dưới dạng khái quát. Tư duy là quá trình phản ánh trung gian hiện thực. Tư duy liên hệ mật thiết với ngôn ngữ. Tư duy là sự phản ánh và tham gia tích cực vào quá trình cải biến hiện thực.  Tư duy có các hình thức: khái niệm, phán đoán, suy luận. Nhập môn logic học 13
Chương 1. Đối tượng & ý nghĩa của Logic học  Chúng ta có thể hình dung tư duy trừu tượng qua hệ thống bộ 5 sau đây 3 2 5 1 hoa hoa 4 hoa hoa 1. Chỉ giới hiện thực khách quan với các sự 4. Hệ thống tín hiệu, ngôn vật, hiện tượng ngữ được coi là phương tiện vật chất để định hình 2. Hệ thần kinh trung ương, bộ não của con và thể hiện tư duy người, cơ quan tư duy, là cơ sở vật chất cho sự hình thành của tư tưởng, ý nghĩ 5. Hệ thống ánh phản lý tính – tư duy trừu tượng 3. Hoạt động thực tiễn của con người, sự của con người phản ánh tiếp xúc qua lại giữa con người với các sự về giới hiện thực vật hiện tượng trong thế giới khách quan Nhập môn logic học 14
Chương 1. Đối tượng & ý nghĩa của Logic học III. HÌNH THỨC LOGIC VÀ QUY LUẬT LÔGIC. TÍNH CHÂN THỰC CỦA TƯ TƯỞNG VÀ TÍNH ĐÚNG ĐẮN VỀ HÌNH THỨC CỦA LẬP LUẬN 3.1. Hình thức logic: Hình thức logic là phương thức liên kết các thành phần của tư tưởng để tạo thành cấu trúc của tư tưởng đó. Chẳng hạn: “Lôgíc học là khoa học nghiên cứu về tư duy” “Kim loại là chất dẫn điện” “Giáo viên là người lao động trí óc” S là P Nhập môn logic học 15
Chương 1. Đối tượng & ý nghĩa của Logic học III. HÌNH THỨC LOGIC … 3.2. Quy luật logic: Quy luật logic là mối liên hệ bản chất, tất yếu, bên trong, được lặp đi lặp lại trong tư duy Bao gồm: quy luật đồng nhất, quy luật không mâu thuẫn (hay quy luật cấm mâu thuẫn), quy luật loại trừ cái thứ ba (hay quy luật bài trung), quy luật lý do đầy đủ. Nhập môn logic học 16
3.3. Tính chân thực của tư tưởng. Nội dung của tư tưởng phản ánh đúng hiện thực gọi là tư tưởng chân thực (chân lý), việc tuân theo các quy luật của tư duy là điều kiện tất yếu để đạt tới chân lý trong quá trình lập luận. Nội dung của tư tưởng không phản ánh đúng hiện thực gọi là tư tưởng giả dối (sai lầm). “Một số người lao động trí óc là giáo viên”- chân thực. “Cá không là động vật sống dưới nước” - giả dối. 12/19/14 18:56 Nhập môn logic học 17
Chương 1. Đối tượng & ý nghĩa của Logic học III. HÌNH THỨC LOGIC … 3.4. Tính đúng đắn về hình thức của lập luận  Tính đúng đắn về hình thức của lập luận là lập luận đúng theo một trình tự lôgíc xác định.  Lập luận tuân theo các quy luật, quy tắc của lôgíc học trên cơ sở các tư tưởng chân thực.  Lập luận sai là lập luận không tuân theo các quy luật, quy tắc của lôgíc học và trên cơ sở tư tưởng giả dối.. Nhập môn logic học 18
Ví dụ a. Mọi số chẵn đều chia hết cho 2 (1) Số 324 là số chẵn (2) Do đó số 324 chia hết cho 2 Lập luận trên là đúng, vì nó xuất phát từ hai tư tưởng chân thực (1), (2) và tuân theo các quy tắc của lôgíc học. b. Kim loại là chất rắn (1) Thuỷ ngân không là chất rắn (2) Nên thuỷ ngân không là kim loại Lập luận trên là sai, vì tư tưởng (1) là giả dối. Nhập môn logic học 19
c. Hoa hồng có mùi thơm (1) Hoa nhài có mùi thơm (2) Do vậy hoa nhài là hoa hồng Lập luận này là sai, vì, mặc dù hai tư tưởng (1) và (2) là chân thực, nhưng nó vi phạm quy tắc của lôgíc học. 12/19/14 18:56 Nhập môn logic học 20