» Khoa Học Tự Nhiên

Bài giảng lý sinh: Chương 1

Chia sẻ: Lê Bảo Ngân | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:127

0

Báo xấu

56
lượt xem 7
download

Bài giảng lý sinh: Chương 1

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng lý sinh chương 1 có nội dung trình bày về vấn đề nhiệt sinh học, mở đầu bài giảng là một số khái niệm về hệ nhiệt động. Tiếp theo là phần trình bày về nguyên lý nhiệt động học đối với hệ sinh vật, nguyên lý nhiệt động học ứng dụng các nguyên lý nhiệt động học vào quá trình hóa sinh. Phần 5 của bài giảng đề cập đến vấn đề chuyển hóa năng lượng trong hệ sinh vật và cuối cùng là các quá trình vận chuyển chất qua màng tế bào.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng lý sinh: Chương 1

BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC §1. Một số khái niệm: 1.1. Hệ nhiệt động: - Khái niệm: Là tập hợp các vật thể , các phântử,… giớihạn trong một không gian nhất định. - Ví dụ: Một thể tích nước trong bình, một khối khí trong xy lanh, một cơ thể sinh vật, một tế bào sống,...
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 1.1. Hệ nhiệt động: • - Phân loại: 3 loại: • + Hệ nhiệt động cô lập: Không trao đổi vật chất và năng lượng với bên ngoài (nước trong một phích kín, cách nhiệt tốt) • + Hệ nhiệt động kín (hệ đóng): Chỉ trao đổi năng lượng mà không trao đổi vật chất với bên ngoài (nước trong phích kín nhưng cách nhiệt kém). • + Hệ nhiệt động mở: Trao đổi cả vật chất và năng lượng với bên ngoài (nước trong phích hở, cơ thể sống của sinh vật,...
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 1.2. Thông số trạng thái: • - Khái niệm: Là các đại lượng đặc trưng cho trạng thái của một hệ nhiệt động • + Với hệ nhiệt động vật lý (như hệ khí,…) thì các thông số trạng thái của hệ có thể là N (số phân tử), V (thể tích), P (áp suất), T (nhiệt độ), U (nội năng), S (entropy),… • + Với hệ nhiệt động là tế bào sống thì thông số trạng thái có thể là nồng độ chất, nồng độ ion, độ pH , áp suất thẩm thấu,…
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 1.2. Thông số trạng thái: • Khi hệ thay đổi trạng thái thì các thông số của hệ cũng thay đổi theo những quy luật nhất định (quy luật nhiệt động).
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 1.2. Thông số trạng thái: - Trạng thái của hệ mà các thông số trạng thái không thay đổi theo thời gian là trạng thái cân bằng; Khi đó đạo hàm các thông số trạng thái của hệ theo thời gian sẽ bằng không. - Một quá trình biến đổi của hệ gồm một chuỗi liên tiếp các trạng thái cân bằng gọi là quá trình cân bằng. Một quá trình cân bằng là quá trình thuận nghịch • Ví dụ: Các quá trình lý tưởng như dãn nở khí đẳng áp, đẳng nhiệt, …
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 1.2. Thông số trạng thái: • Một quá trình biến đổi mà quá trình ngược lại không thể tự sảy ra hoặc nếu sảy ra thì làm môi trường xung quanh có thay đổi, được gọi là quá trình bất thuận nghịch hay không cân bằng. • Ví dụ: Quá trình truyền nhiệt, biến đổi công thành nhiệt,…. • Các quá trình xảy ra trong tự nhiên thường là bất thuân nghịch.
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 1.3. Gradien (grad): • - Khái niệm: Gradien của một đại lượng vật lý là đại lượng có trị số bằng độ biến thiên của đại lượng đó trên một đơn vị dài: dU • gradU = dx dU Dạng véc tơ: grad U = dx n với n là véc tơ đơn vị theo chiều U tăng.
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 1.3. Gradien (grad): • Ví dụ: dC • + Gradien của nồng độ: gradC = dx dV • + Gradien của điện thế: gradV = dx • - Trong tế bào sống luôn tồn tại nhiều loại gradien, nó là một đặc trưng cho tế bào sống: • + Gradien nồng độ hình thành do sự phân bố không đồng đều của các chất hữu cơ và vô cơ giữa các phần của tế bào hoặc trong và ngoài tế bào
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 1.3. Gradien (grad): • + Gradien thẩm thấu hình thành do chênh lệch áp suất thẩm thấu, đặc biệt là áp suất thẩm thấu keo giữa bên trong và ngoài tế bào. • + Gradien màng tạo ra do phân bố không đồng đều các chất có phân tử lượng khác nhau ở hai phía màng tế bào mà nguyên nhân là do màng tế bào có tính bán thấm, chúng cho các phân tử nhỏ đi qua dễ dàng, nhưng các phân tử có phân tử lượng lớn thì rất khó thấm vào hoặc giải phóng ra khỏi tế bào.
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 1.3. Gradien (grad): • + Gradien độ hòa tan xuất hiện ở hai pha không trộn lẫn, do sự hòa tan các chất của hai pha khác nhau (như pha lipit và protein trong tế bào,…) • + Gradien điện thế xuất hiện do sự chênh lệch về điện thế ở hai phía màng tế bào, khi có phân bố không đều các ion như Na+, K+,… • + Gradien điện hóa gồm tổng gradien nồng độ và gradien điện thế, xuất hiện khi có sự phân bố không đều các hạt mang điện ở trong và ngoài tế bào. • Nói chung, khi tế bào chết thì gradien mất đi.
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • §2. Nguyên lý I nhiệt động học với hệ sinh vật: • 2.1. Nội năng, công, nhiệt lượng: • 2.1.1. Nội năng: • Nội năng (U) của một hệ nhiệt động là toàn bộ năng lượng chứa trong hệ. Năng lượng chứa trong hệ gồm năng lượng chuyển động nhiệt, năng lượng dao động của các phân tử, nguyên tử, năng lượng chuyển động của các electrron, năng lượng hạt nhân,… Như vậy, năng lượng tương tác của hệ với bên ngoài và động năng chuyển dộng của cả hệ không được tính vào nội năng.
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 2.1.1. Nội năng: • Mỗi trạng thái của hệ tương ứng có một nội năng xác định, khi hệ thay đổi trạng thái thì nội năng thay đổi; Nói cách khác nội năng là hàm trạng thái của hệ. • Nếu hệ thực hiện một quá trình kín và trở về trạng thái ban đầu thi độ biến thiên nội năng ΔU = 0.
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 2.1.2. Công: • Công (A) là số đo phần năng lượng trao đổi giữa hai hệ sau quá trình tương tác mà kết quả là làm thay đổi mức độ chuyển động định hướng của một hệ nào đó. • Ví dụ: • Hệ khí trong xy lanh dãn nở đẩy pit tông chuyển động thì hệ khí đã truyền cho pít tông năng lượng dưới dạng công, • Khi đá một quả bóng làm nó chuyển động thì quả bóng đã nhận được năng lượng dưới dạng công.
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 2.1.2. Công: • Công phụ thuộc vào quá trình biến đổi, nếu hệ ở một trạng thái xác định không có trao đổi năng lượng thì công bằng không. • Trong hệ sinh học cũng luôn tồn tại các quá trình thực hiện công. Công sinh học là công mà cơ thể sinh vật sinh ra trong quá trình sống của chúng. Công sinh học có nhiều dạng
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • Công sinh học • - Do cơ thể sinh ra khi có sự dịch chuyển các bộ phận, các cơ quan trong nội bộ cơ thể sinh vật hoặc toàn bộ cơ thể sinh vật. • Ví dụ: • + Công sinh ra khi hô hấp là công được thực hiện bởi các cơ hô hấp để thắng tất cả các lực cản khi thông khí. Công của tim thực hiện khi đẩy máu vào mạch và đẩy máu chuyển động theo một chiều xác định,… • + Công sinh ra khi động vật chạy, khi côn trùng bay,…
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • Công sinh học: • Ví dụ: 1. Công tổng hợp các chất cao phân tử sinh vật từ các phân tử có phân tử lượng thấp hơn như tổng hợp protein, axit amin, axit nucleic từ mononucleotit hay tổng hợp gluxit từ monosacarit,… 2. - Công điện sinh ra khi xuất hiện điện thế sinh vật, khi dẫn truyền xung thần kinh,… 3. - Công vận chuyển các chất ngược chiều gradien nồng độ, công vận chuyển các ion ngược chiều grdien điện thế,…
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 2.1.3. Nhiệt lượng • Nhiệt lượng (Q) là số đo phần năng lượng trao đổi giữa hai hệ sau quá trình tương tác thông qua sự trao đổi trực tiếp năng lượng giữa các phân tử chuyển động hỗn loạn trong các hệ đó. Ví dụ: • Phần năng lượng truyền từ vật nóng cho vật lạnh khi tiếp xúc nhau là nhiệt lượng. • Nhiệt lượng cũng phụ thuộc quá trình biến đổi.
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 2.2. Nguyên lý I nhiệt động học: • Nguyên lý I nhiệt động học là định luật bảo toàn năng lượng áp dụng cho quá trình nhiệt • Phát biểu: Nhiệt lượng mà hệ nhận được trong một quá trình bằng tổng công mà hệ sinh ra cộng với độ biến thiên nội năng của hệ • Biểu thức: Q=A+ΔU • Quá trình biến đổi vô cùng nhỏ: ƏQ = ƏA + dU
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 2.2. Nguyên lý I nhiệt động học: • Nếu một hệ không nhận nhiệt lượng (Q = 0) mà liên tuc sinh công (A > 0) hoặc liên tục sinh công lớn hơn nhiệt lượng nhận vào (A > Q) thì ΔU = Q - A < 0 tức là U giảm dần đến hết nội năng (U = 0) thì dừng. • Vậy theo nguyên lý I: Không thể chế tạo động cơ vĩnh cửu loại I liên tục sinh công mà không nhận nhiệt lượng hoặc liên tục sinh công lớn hơn nhiệt lượng nhận vào.
BÀI GIẢNG LÝ SINH CHƯƠNG I: NHIỆT SINH HỌC • 2.3. Nguyên lý I nhiệt động học áp dụng cho chuyển hóa hóa học: • 2.3.1. Hiệu ứng nhiệt của phản ứng hóa học: • - Khái niệm: Hiệu ứng nhiệt dQ của phản ứng hóa học là lượng nhiệt hệ sinh ra trong phản ứng: dQ = - Q • - Xét phản ứng diễn ra trong điều kiện đẳng tích thì A = 0 nên dQv = -Q = -dU Vậy: Hiệu ứng nhiệt trong quá trính đẳng tích bằng độ giảm nội năng của hệ.

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Giấy phép ICP số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved. TaiLieu.VN hiển thị tốt nhất với trình duyệt Chrome, Firefox, Internet Explorer 8.