
BÀI GING HÓA LÝ 1
Page 1
CHNG 1
NGUYÊN LÝ I NHIT NG HC
1. MT S KHÁI NIM C BN
1.1. H
H là mt phn vĩ mô có gii hn xác đnh đang đc kho sát v phơng din
trao đi năng lng và vt cht. Phn th gii xung quanh h là môi trng ngoài đi
vi h. Có ba loi h:
H h (h m): Là h có th trao đi c năng lng ln vt cht vi môi trng
ngoài.
H kín (h đóng): Là h ch trao đi vi môi trng ngoài năng lng nhng
không trao đi vt cht.
H cô lp: Là h không trao đi c năng lng ln vt cht vi môi trng
ngoài.
1.2. Trng thái
Trng thái là mt t nói lên đc đim ca h đang đưc kho sát. Mt h có
trng thái xác đnh khi nhng bin s xác đnh nhng đi lưng ca h đưc bit
mt cách chính xác như nhit đ, th tích, áp sut, khi lưng riêng... các đi lưng
này đưc gi là bin s trng thái ca h. Trng thái ca h s thay đi nu ít nht có
mt trong nhng bin s trng thái thay đi.
1.3. Bin i quá trình
Mt h nhit đng hc bin đi (hay thc hin mt quá trình) khi trng thái
ca h thay đi. Trng thái ca h thay đi nu ít nht có mt bin s trng thái ca
h thay đi. Bin đi đc xác đnh nu bit rõ trng thái đu và trng thái cui.
Ðng bin đi ch đc xác đnh khi bit đc trng thái đu, trng thái cui và tt
c nhng trng thái trung gian mà h đã tri qua.
Ngi ta chia ra các loi bin đi:

BÀI GING HÓA LÝ 1
Page 2
Bin đi h (m): Là bin đi đem h t trng thái đu đn trng thái cui khác
nhau.
Bin đi kín (đóng): Là bin đi đem h t trng thái đu đn trng thái cui
ging nhau. Trng hp này, h đã thc hin mt chu trình bin đi kín(chu trình)
Bin đi thun nghch: Là bin đi mà các trng thái trung gian ca h tri qua
đc xem nh do các quá trình cân bng. Mt cách đơn gin đ xác đnh tính cht
thun nghch ca mt bin đi là kho sát xem bin đi ngc li có th xy ra đc
hay không khi ch thay đi rt ít điu kin thc nghim. Nu bin đi ngc xy ra
đc thì đó là bin đi thun nghch, nu bin đi ngc không xy ra đc thì đó là
bin đi bt thun nghch (hay bin đi t nhiên).
Bin đi đng tích: Là bin đi đc thc hin trong điu kin th tích ca h
không thay đi.
Bin đi đng áp: Là bin đi đc thc hin trong điu kin áp sut không đi.
Bin đi đng nhit: Là bin đi đc thc hin trong điu kin nhit đ không
đi.
Bin đi đon nhit: Là bin đi đc thc hin trong điu kin không có s
trao đi nhit lng gia h vi môi trng ngoài.
1.4. Hàm trng thái
! "
1.5. Nhit và công
#!$%$&'"(!)$*)$
+"
+$ (! * , +
-..

BÀI GING HÓA LÝ 1
Page 3
-..
2. NGUYÊN LÝ TH NHT CA NHIT ĐNG HC
2.1. Nguyên lý th nht nhit đng hc và ni năng U
,/0 1% )$ ! '2
!"
3+4*
a. Qúa trình đng tích: V= hng s, dV=0.
Do qúa trình là đng tích nên công t
h tích không thc hin đưc.
Do đó: Q
V
= ΔU.
Vy: Nhit mà h nhn đưc trong quá trình đng tích bng vi bin thiên ni năng ca h.
b. Qúa trình đng áp: p = hng s, dp=0.
Công thc hin trong trưng hp này là:
A
p
= p.(V
2
-V
1
).
Do đó nhit ca quá trình: Q
p
= ΔH.
Vy: Nhit h nhn đưc trong quá trình đng áp bng bin thiên enthalpy ca h.
c. Qúa trình đng áp ca khí lý tng: p = hng s, dp=0.
Theo phương trình trng thái ca khí lý tưng vi n mol khí như sau:
pV=nRT.
Trong đó R là hng s khí lý tưng. Do đó công dn n đng áp có th tính theo phương
trình sau:
A
p
= nRΔT.

BÀI GING HÓA LÝ 1
Page 4
ΔU
p
= Q
p
– nRΔT.
d. Qúa trình dãn n đng nhit ca khí lý tng
Áp dng tính cht ca đnh lut Joule: ni năng ca khí lý tưng ch ph thuc vào
nhit đ, t đó có th suy ra: Bin thiên ni năng đng nhit ca quá trình là bng không
ΔU
T
= 0.
Vy: Q
T
= A
T
= nRTlnp2/p1=nRT.lnv2/v1.
3. ĐNH LUT HESS
3.1. Ni dung đnh lut
Trong quá trình đng áp hay đng tích, nhit phn ng ch ph thuc vào trng thái
đu và trng thái cui mà không ph thuc vào trng thái trung gian ca quá trình.
Q
V
= ΔU và Q
p
= ΔH
Đi vi các quá trình ca khí lý tưng: ΔH=ΔU + RTΔn.
3.2. !
p dng đnh lut Hess có th xác đnh hiu ng nhit ca các quá trình thông qua
hiu ng nhit ca ác quá trình khác có liên quan hoc thông qua nhit sinh, nhit
cháy…ca các cht trong quá trình.
- Nhit phn ng nghch bng nhưng trái du vi nhit ca phn ng thun:
ΔH
nghch
= - ΔH
thun.
- Nhit phn ng tng bng nhit sinh ca các cht to thành tr đi nhit sinh ca các
cht tham gia quá trình:
ΔH
phn ng
=
- Nhit phn ng bng tng nhit cháy ca các cht tham gia quá trình tr đi tng nhit
cháy ca các cht to thành:
ΔH
phn ng
=

BÀI GING HÓA LÝ 1
Page 5
4. NHIT DUNG
4.1. " nghóa##
Nhit dung riêng ca mt cht bt kỳ là mt đi lưng vt lý có giá tr bng nhit
lưng cn cung cp cho mt đơn v khi lưng cht đó đ làm tăng nhit đ thêm 1
o
.
Nhit dung riêng phân t ca mt cht bt kỳ là mt đi lưng vt lý có giá tr bng
nhit lưng cn cung cp cho mt kmol cht y đ làm tăng nhiu đ lên 1 đ.
Ký hiu nhit dung riêng là c, Cal/g.K
Nhit dung riêng phân t là C, Cal/mol.K
Ði vi cht khí ta cn phân bit xem ta làm nóng cht khí trong điu kin nào: đng
tích hay đng áp. Do đó ta có nhit dung riêng đng tích và nhit dung riêng đng áp.
,56/(
6
,57/(
(
6
8(
39
5.
:;<==/

