BÀI GING HÓA LÝ 1
Page 1
CHNG 1
NGUYÊN LÝ I NHIT NG HC
1. MT S KHÁI NIM C BN
1.1. H
H mt phn mô gii hn xác đnh đang đc kho sát v phơng din
trao đi năng lng và vt cht. Phn th gii xung quanh h là môi trng ngoài đi
vi h. Có ba loi h:
H h (h m): Là h có th trao đi c năng lng ln vt cht vi môi trng
ngoài.
H kín (h đóng): Là h ch trao đi vi môi trng ngoài năng lng nhng
không trao đi vt cht.
H cô lp: Là h không trao đi c năng lng ln vt cht vi môi trng
ngoài.
1.2. Trng thái
Trng thái mt t nói lên đc đim ca h đang đưc kho sát. Mt h
trng thái xác đnh khi nhng bin s xác đnh nhng đi lưng ca h đưc bit
mt cách chính xác như nhit đ, th tích, áp sut, khi lưng riêng... các đi lưng
này đưc gi là bin s trng thái ca h. Trng thái ca h s thay đi nu ít nht có
mt trong nhng bin s trng thái thay đi.
1.3. Bin i quá trình
Mt h nhit đng hc bin đi (hay thc hin mt quá tnh) khi trng thái
ca h thay đi. Trng thái ca h thay đi nu ít nht mt bin s trng thái ca
h thay đi. Bin đi đc xác đnh nu bit trng thái đu trng thái cui.
Ðng bin đi ch đc xác đnh khi bit đc trng thái đu, trng thái cui và tt
c nhng trng thái trung gian mà h đã tri qua.
Ngi ta chia ra các loi bin đi:
BÀI GING HÓA LÝ 1
Page 2
Bin đi h (m): Là bin đi đem h t trng thái đu đn trng thái cui khác
nhau.
Bin đi kín (đóng): Là bin đi đem h t trng thái đu đn trng thái cui
ging nhau. Trng hp này, h đã thc hin mt chu trình bin đi kín(chu trình)
Bin đi thun nghch: bin đi mà các trng thái trung gian ca h tri qua
đc xem nh do các quá trình n bng. Mt cách đơn gin đ xác đnh tính cht
thun nghch ca mt bin đi là kho sát xem bin đi ngc li th xy ra đc
hay không khi ch thay đi rt ít điu kin thc nghim. Nu bin đi ngc xy ra
đc thì đó là bin đi thun nghch, nu bin đi ngc không xy ra đc thì đó là
bin đi bt thun nghch (hay bin đi t nhiên).
Bin đi đng tích: Là bin đi đc thc hin trong điu kin th tích ca h
không thay đi.
Bin đi đng áp: Là bin đi đc thc hin trong điu kin áp sut không đi.
Bin đi đng nhit: Là bin đi đc thc hin trong điu kin nhit đ không
đi.
Bin đi đon nhit: Là bin đi đc thc hin trong điu kin không có s
trao đi nhit lng gia h vi môi trng ngoài.
1.4. Hàm trng thái

    !  "
1.5. Nhit và công
#!$%$&'"(!)$*)$
+"
+$  (! * , +
-..
BÀI GING HÓA LÝ 1
Page 3
-..
2. NGUYÊN LÝ TH NHT CA NHIT ĐNG HC
2.1. Nguyên lý th nht nhit đng hc và ni năng U
,/0  1%  )$  ! '2
!"
3+4*
 
a. Qúa trình đng tích: V= hng s, dV=0.
Do qúa trình là đng tích nên công t
h tích không thc hin đưc.
Do đó: Q
V
= ΔU.
Vy: Nhit mà h nhn đưc trong quá trình đng tích bng vi bin thiên ni năng ca h.
b. Qúa trình đng áp: p = hng s, dp=0.
Công thc hin trong trưng hp này là:
A
p
= p.(V
2
-V
1
).
Do đó nhit ca quá trình: Q
p
= ΔH.
Vy: Nhit h nhn đưc trong quá trình đng áp bng bin thiên enthalpy ca h.
c. Qúa trình đng áp ca khí lý tng: p = hng s, dp=0.
Theo phương trình trng thái ca khí lý tưng vi n mol khí như sau:
pV=nRT.
Trong đó R là hng s khí lý tưng. Do đó công dn n đng áp có th tính theo phương
trình sau:
A
p
= nRΔT.
BÀI GING HÓA LÝ 1
Page 4
ΔU
p
= Q
p
– nRΔT.
d. Qúa trình dãn n đng nhit ca khí lý tng
Áp dng tính cht ca đnh lut Joule: ni năng ca khí lý tưng ch ph thuc vào
nhit đ, t đó có th suy ra: Bin thiên ni năng đng nhit ca quá trình là bng không
ΔU
T
= 0.
Vy: Q
T
= A
T
= nRTlnp2/p1=nRT.lnv2/v1.
3. ĐNH LUT HESS
3.1. Ni dung đnh lut
Trong quá trình đng áp hay đng tích, nhit phn ng ch ph thuc vào trng thái
đu và trng thái cui mà không ph thuc vào trng thái trung gian ca quá trình.
Q
V
= ΔU và Q
p
= ΔH
Đi vi các quá trình ca khí lý tưng: ΔH=ΔU + RTΔn.
3.2.  !
p dng đnh lut Hess th xác đnh hiu ng nhit ca các quá trình thông qua
hiu ng nhit ca ác quá trình khác liên quan hoc thông qua nhit sinh, nhit
cháy…ca các cht trong quá trình.
- Nhit phn ng nghch bng nhưng trái du vi nhit ca phn ng thun:
ΔH
nghch
= - ΔH
thun.
- Nhit phn ng tng bng nhit sinh ca các cht to thành tr đi nhit sinh ca các
cht tham gia quá trình:
ΔH
phn ng
=

- Nhit phn ng bng tng nhit cháy ca các cht tham gia quá trình tr đi tng nhit
cháy ca các cht to thành:
ΔH
phn ng
=

BÀI GING HÓA LÝ 1
Page 5
4. NHIT DUNG
4.1. " nghóa##
Nhit dung riêng ca mt cht bt kỳ là mt đi lưng vt giá tr bng nhit
lưng cn cung cp cho mt đơn v khi lưng cht đó đ làm tăng nhit đ thêm 1
o
.
Nhit dung riêng phân t ca mt cht bt kỳ là mt đi lưng vt lý có giá tr bng
nhit lưng cn cung cp cho mt kmol cht y đ làm tăng nhiu đ lên 1 đ.
Ký hiu nhit dung riêng là c, Cal/g.K
Nhit dung riêng phân t là C, Cal/mol.K
Ði vi cht khí ta cn phân bit xem ta làm nóng cht khí trong điu kin nào: đng
tích hay đng áp. Do đó ta có nhit dung riêng đng tích và nhit dung riêng đng áp.
,56/(
6

,57/(

(
6
8(
39
5. 
:;<==/