1
BÀI GIẢNG
MÁY ĐIỆN CƠ SỞ
EE3140
MỞ ĐẦU
2
GIỚI THIỆU CHUNG
Cung cấp kiến thức cơ bản về máy điện (gồm máy biến
áp và các loại máy điện quay):
Nhận diện được từng loại máy điện trong thực tế, nắm được
các thông số kỹ thuật cơ bản của từng loại máy và các mối
quan hệ giữa các thông số đó.
Hiểu rõ cấu tạo và nguyên lý làm việc của các loại máy điện.
Phân tích các quá trình vật lý, các đặc tính tĩnh và động của
máy điện ở các chế độ làm việc khác nhau.
Mô tả học phần
3
GIỚI THIỆU CHUNG
Nhiệm vụ của sinh viên:
Dự lớp đầy đủ theo quy định.
Hoàn thành các bài tập được giao.
Đánh giá kết quả:
Điểm quá trình: trọng số 0.30
- Bài tập làm đầy đủ
- Làm thí nghiệm đầy đủ, có báo cáo và bảo vệ
- Kiểm tra giữa kỳ
Thi cuối kỳ (trắc nghiệm và tự luận): trọng số 0.7
Thông tin chung về môn học
4
GIỚI THIỆU CHUNG
Tài liệu tham khảo:
1. Vũ Gia Hanh, Trần Khánh Hà, Phan Tử Thụ, Nguyễn Văn Sáu, Máy
điện tập 1 & 2, nhà xuất bản KHKT.
2. Stephen J.Chapman, Electric machinery fundamentals, Mc Graw Hill
3. A. E. Fitzgerald, Electric machinery, Mc Graw Hill
4. Ion Boldea, The induction machines design handbook, Mc Graw Hill.
5. D.P. Kothari, Electric machines, Mc Graw Hill
6. Turan Gonen, Electrical machines with Matlab, CRC press
Thông tin chung về môn học
5
MỞ ĐẦU
0.1. TỔNG QUAN VỀ MÁY ĐIỆN
0.2. CÁC LOẠI VẬT LIỆU DÙNG TRONG MÁY ĐIỆN
NỘI DUNG
0.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU MÁY ĐIỆN
0.3. CÁC ĐỊNH LUẬT CƠ BẢN TRONG NGHIÊN CỨU MÁY ĐIỆN
6
0.1. TỔNG QUAN VỀ MÁY ĐIỆN
MỞ ĐẦU
Tại sao máy điện lại trở nên rộng rãi và phổ biến như vậy?
Về năng lượng
Động cơ điện so với động cơ đốt trong
Về sản xuất năng lượng điện
Máy điện là gì?
Máy biến áp là gì?
Động cơ điện là gì?
Máy phát điện là gì?
Máy điện tĩnh là gì?
Máy điện quay là gì?
7
0.1. TỔNG QUAN VỀ MÁY ĐIỆN
MỞ ĐẦU
Máy điện
Máy điện tĩnh
Máy biến áp
Cuộn kháng
điện
Máy điện
quay
Máy điện
xoay chiều
Máy điện
không đồng
bộ
Máy điện
đồng bộ
Máy điện 1
chiều
8
0.2. CÁC ĐỊNH LUẬT DÙNG ĐỂ NGHIÊN CỨU MÁY ĐIỆN
MỞ ĐẦU
● Định luật cảm ứng điện từ
+/ Trường hợp từ thông Φ biến thiên xuyên qua vòng dây.
Khi từ thông Φ xuyên qua vòng dây biến thiên trong vòng dây sẽ cảm
ứng sức điện động e. Chiều của e xác định theo quy tắc vặn nút chai. Sđđ
cảm ứng trong vòng dây được tính theo công thức Maxwell:
dt
d
dt
d
we
e
w
Khi mô tả MBA
9
0.2. CÁC ĐỊNH LUẬT DÙNG ĐỂ NGHIÊN CỨU MÁY ĐIỆN
MỞ ĐẦU
● Định luật cảm ứng điện từ
+/ Trường hợp thanh dẫn chuyển động trong từ trường.
Khi thanh dẫn chuyển động với vận tốc v vuông góc với đường sức từ
trường, trong thanh dẫn cảm ứng sđđ có trị số là:
e = B.l.v
Trong đó: B : từ cảm. [T]
v : vận tốc. [m/s]
l : chiều dài thanh dẫn. [m]
N
S
+
.
i
i
l
a
b
c
d
e
t
e
t
A
B
Rt
B
D
Khi mô tả máy điện quay
10
0.2. CÁC ĐỊNH LUẬT DÙNG ĐỂ NGHIÊN CỨU MÁY ĐIỆN
MỞ ĐẦU
●Định luật lực điện từ:
Thanh dẫn mang dòng điện đặt vuông góc với đường sức từ trường
sẽ chịu một lực điện từ tác dụng có trị số là:
F = Bil
Trong đó: B : từ cảm. [T]
i : dòng điện chạy trong thanh dẫn. [A]
l : chiều dài thanh dẫn. [m]
F : lực điện từ. [N]
Chiều của lực điện từ F được xác định theo qui tắc bàn tay trái
n1
n< n1
A
Z
B
X
C
Y
Fñt
v1
Khi mô tả máy điện quay