02.11.2013
1
Nguyễn Quốc Phi
Môi trưng và phát trin
bn vng
Chương 4
Đánh giá độ bền vững (tiếp)
Môi trường và PTBV
02.11.2013
2
4.3.4. Các ch s đánh giá khác
Ch s phát trin con ngưi (Human Development
Index$HDI)
Ch s phát trin con ngưi là ch s so sánh đnh lưng
v sc kho! (tu$i th%), tri thc (t( l) bi+t ch,) và mc thu
nh.p (GDP đ2u ngưi) cho t3ng quc gia trên th+ gi7i.
HDI là m:t thư7c đo t$ng quát v phát trin con ngưi,
giúp t<o ra m:t cái nhìn t$ng quát v s> phát trin c?a
m:t quc gia.
Ch.4. Đánh giá độ bền vững
Sc khAe (Life Expectancy IndexILEI): M:t cu:c sng dài
lâu và khAe m<nh, đo bMng tu$i th% trung bình
Tri thc (Education IndexIEI): Đưc đo bMng t l) s
ngưi l7n bi+t ch, và t l) nh.p h%c các cPp giáo dQc (tiu
h%c, trung h%c, đ<i h%c).
Ch s h%c vPn theo cách tính cũ (áp dQng đ+n năm
2011) đưc tính bMng 2/3 t l) s ngưi l7n bi+t ch,
c:ng v7i 1/3 t( l) chung trong cV nư7c
Cách tính m7i (t3 năm 2012) là t( l) c?a s năm m:t
ngưi đ2u tư cho vi)c h%c cho đ+n cui đi.
Ch.4. Đánh giá độ bền vững
02.11.2013
3
Thu nh.p (Income IndexIII): Mc sng đo bMng GDP bình
quân đ2u ngưi, đưc tính theo phương pháp sc mua
tương đương PPP (Purchasing Power Parity).
Ch s t$ng hp HDI đưc tính theo công thc:
Ch.4. Đánh giá độ bền vững
3
.. 
BVn đ[ th+ gi7i theo ch s phát trin con ngưi HDI (2012)
Ch.4. Đánh giá độ bền vững
02.11.2013
4
D>a vào ch s HDI, các quc gia đưc x+p vào bn
nhóm chính là nhóm có ch s HDI: rPt cao, cao, trung
bình và thPp
Ch.4. Đánh giá độ bền vững
Các nư7c đ<t v trí d^n đ2u qua các năm là Na Uy (1999I
2006 và 2009I2011), Iceland (2007I2008), Canada (1994I
1998), Nh.t BVn (1990I1993).
Ch s HDI c?a Vi)t Nam liên tQc đưc cVi thi)n trong
thi gian qua, t3 0,583 năm 1985 tăng lên 0,605 vào năm
1990; năm 1995 là 0,649, năm 2002 và 2003 là 0,688 và
năm 2004 là 0,691 phVn ánh nh,ng thành t>u phát trin
con ngưi ch? cht như mc sng, tu$i th%, y t+ và giáo
dQc.
Tuy nhiên thành tích này đã b giVm m:t cách đáng k
trong nh,ng năm g2n đây, xung còn 0,590 (2010) và
0,593 (2011).
Ch.4. Đánh giá độ bền vững
02.11.2013
5
Tu$i th% c?a ngưi dân Vi)t Nam tăng t3 68,6 năm 2003
lên 69 tu$i năm 2004 và 70,5 tu$i năm 2005.
Mc thu nh.p bình quân đ2u ngưi tính theo sc mua
c?a Vi)t Nam tăng t3 2.300 USD năm 2004 lên 2.490
USD năm 2005.
T( l) tj vong k tr! sơ sinh k Vi)t Nam giVm m<nh. V7i
mc tăng trưkng kinh t+ tương đương và mc thu nh.p
thPp hơn nhưng Vi)t Nam đã vưt nhiu nư7c v giVm t(
l) tj vong k tr! sơ sinh.
Tuy nhiên, g2n đây, có nhiu ý ki+n cho rMng c2n phVi
xem xét l<i ch s HDI k Vi)t Nam do b)nh báo cáo thành
tích hi)n nay rPt ph$ bi+n trong giáo dQc.
Ch.4. Đánh giá độ bền vững
D&u chân sinh thái (Ecological footprint)
Phương pháp “DPu chân sinh thái” đưc sj dQng như
m:t công cQ đ so sánh Nhu c+u c,a con ngưi v7i
S.c t/i sinh h0c – khV năng tái t<o tài nguyên và hPp thu
chPt thVi c?a Trái đPt, bMng cách chuyn đ$i các di)n tích
có khV năng cung cPp năng suPt sinh h%c sang đơn v
chuqn hecta toàn c2u (gha).
“DPu chân sinh thái là m:t thư7c đo nhu c2u v các di)n
tích đPt, nư7c có khV năng cho năng suPt sinh h%c c2n
thi+t đ cung cPp th>c phqm, gr cho con ngưi, b mst
xây d>ng cơ sk h< t2ng, di)n tích hPp thQ CO2, khV năng
cha đ>ng và đ[ng hóa chPt thVi”.
Ch.4. Đánh giá độ bền vững