16.11.2013
1
Nguyễn Quốc Phi
Môi trưng và phát trin
bn vng
Tóm tt chương 4:
Các tiêu chun chung ca phát trin b!n v#ng
B% ch& th' v! phát trin b!n v#ng
Các ch& s) đánh giá b!n v#ng môi trư,ng toàn c/u
Ch& s) b!n v#ng môi trư,ng ESI
Ch& s) thành tích môi trư,ng EPI
Ch& s) t5n thương môi trư,ng EVI
Các ch& s) khác: HDI, D;u chân sinh thái=
Các ch& s) b!n v#ng đ'a phương
Thư>c đo đ% b!n v#ng BS
Ch& s) b!n v#ng đ'a phương LSI
Ch.4. Đánh giá độ bền vững
16.11.2013
2
@ Các tiêu chun chung ca PTBV là gì?
@ Phân tích và so sánh các đ)i tưDng b' t5n thương
v! môi trư,ng trong tEng ch& s) ESI, EPI, EVI?
@ Tính toán các ch& s) b!n v#ng đ'a phương BS, LSI
dGa vào các s) liHu cho trư>c
Ch.1. Những thách thức về môi trường
Chương 5
Các chiến lược môi trường toàn cầu
16.11.2013
3
5.1. Những áp lực môi trường toàn cầu
5.1. Những áp lực môi trường toàn cầu5.1. Những áp lực môi trường toàn cầu
5.1. Những áp lực môi trường toàn cầu
Ba đặc điểm của các vấn đề môi trường toàn cầu:
Là những vấn đề lớn về mặt không gian, thời gian và
tác động của chúng có thể kéo dài qua các thế hệ.
Những vấn đề này không độc lập với nhau và có quan
hệ với nhau rất phức tạp.
Ví dụ việc chặt phá và đốt rừng, đốt các nhiên liệu
hóa thạch...
Những vấn đề môi trường toàn cầu phần lớn do chính
con người là thủ phạm gây ra và cũng chính họ là
những nạn nhân của các ảnh hưởng và tác hại của
chúng.
Ch.5. Các chiến lược MT toàn cầu
Bao gồm 9 vấn đề chính:
1. Sự nóng dần lên của trái đất;
2. Sự suy thoái tầng ozon;
3. Sự vận chuyển xuyên biên giới các chất thải nguy
hiểm;
4. Sự ô nhiễm biển và đại dương;
5. Sự hoang mạc hoá;
6. Sự suy giảm nhanh đa dạng sinh học;
7. Mưa axit;
8. Sự phá huỷ rừng nhiệt đới;
9. Ô nhiễm môi trường ở các nước đang phát triển.
Ch.5. Các chiến lược MT toàn cầu
16.11.2013
4
5.1.1. S nóng dn ca Trái đt
NhiHt đ% trung bình ca trái đ;t hiHn nay nóng hơn g/n 40C so
v>i nhiHt đ% trong kK băng hà g/n nh;t, (~13.000 năm trư>c).
Tuy nhiên trong vòng 100 năm qua, nhiHt đ% trung bình b! mRt
Trái Đ;t tăng 0,6@0,70C và dG báo sU tăng 1,4@5,80C trong 100
năm t>i (Báo cáo ca IPCC, 2/2007). MZc tăng này không
nhi!u nhưng là r;t l>n so v>i m%t giai đo[n tương đ)i ngn.
So v>i nh#ng giai đo[n nóng ;m trư>c đây thì sG gia tăng
nhiHt đ% hiHn nay có m%t đim khác biHt đáng k:
Trư>c đây, sG thay đ5i v! khí h\u là nh#ng hiHn tưDng tG
nhiên và quá trình bi]n đ5i đó kéo dài hàng ngàn/triHu năm,
vì v\y các loài sinh v\t có đ th,i gian đ thích nghi.
SG thay đ5i nhiHt đ% trong m%t th,i gian ngn d_ d`n đ]n
n[n hy diHt các sinh v\t trên diHn r%ng.
Ch.5. Các chiến lược MT toàn cầu
M%t trong nh#ng hH qua t;t y]u ca sG gia tăng nhiHt đ%
ca trái đ;t là sG gia tăng mGc nư>c bin:
Theo nguyên tc giãn nd do nhiHt, nhiHt đ% trái đ;t gia tăng
sU làm nư>c bin giãn nd gây nên viHc nư>c bin dâng
cao.
Ngoài ra, nhiHt đ% tăng lên sU làm băng d hai vùng cGc tan
chay gây nên lft l%i và góp ph/n gia tăng mGc nư>c bin.
Ngư,i ta ư>c tính n]u 1/6 lưDng băng d Nam CGc tan ra thì
mGc nư>c bin sU tăng thêm 1m, lúc đó 30% đ;t đai tring
trjt trên hành tinh chúng ta và nhi!u thành ph) trên th] gi>i
New York, Bangkok, London, khu vGc đing bmng sông
Mekong ca VN sU b' bi]n thành đ/m l/y.
SG dâng cao mGc nư>c bin cũng sU làm tăng sG nhi_m
mRn ca các vùng đ;t nmm sâu trong n%i đ'a.
Ch.5. Các chiến lược MT toàn cầu
16.11.2013
5
Các nhà khoa hjc cho bi]t rmng sG nóng d/n lên ca trái
đ;t không phai là nguyên nhân chính ca hiHn tưDng El
Nino nhưng làm cho El Nino thêm ph/n kh)c liHt và sG
xu;t hiHn thư,ng xuyên hơn
p nư>c ta, lũ lft và h[n hán cũng đang là m%t hiHn tương
b;t thư,ng v! th,i ti]t trong nh#ng năm g/n đây do anh
hưdng ca El Nino
Ch.5. Các chiến lược MT toàn cầu
Nguyên nhân chính ca hiHn tưDng nóng lên toàn c/u là
do sG gia tăng ning đ% các khí nhà kính trong khí quyn,
trong đó 55% là tE công nghiHp
Ngoài ra còn do viHc suy giam diHn tích rEng do khai thác
quá mZc. ViHc phá rEng gây ra tác đ%ng kép: vEa thai vào
khí quyn 1 lưDng l>n CO2 vEa m;t đi 1 nguin h;p thf
CO2 (cây xanh khi quang hDp).
Ch.5. Các chiến lược MT toàn cầu