Ủ
Ả
Ỉ
Ạ Ọ
ƯỜ
Ồ
Ạ
Y BAN NHÂN DÂN T NH QU NG NGÃI NG Đ I H C PH M VĂN Đ NG
TR
BÀI GI NGẢ
Ơ Ộ MÔN B I L I
Ả
Ồ
ƯỜ
GI NG VIÊN
: H VĂN C
NG
ả
Qu ng Ngãi, 12/2016
Ờ Ầ L I NÓI Đ U
ơ ộ ộ ỹ ơ ả ụ ể ằ ọ B i l ủ i là môn th thao c b n nh m giáo d c m t k năng quan tr ng c a
ườ ộ ườ ự ệ ướ con ng ậ i, đó là v n đ ng d ướ ướ i n c, giúp con ng v tr i t ể c các hi m h a ọ ở
ườ ướ ồ ờ ươ ệ ườ ể môi tr ng sông n c, đ ng th i là ph ng ti n giúp tăng c ng phát tri n th ể
ạ ọ ậ ự ụ ụ ứ ấ ầ ch t, góp ph n tích c c ph c v cho công tác nghiên c u, sinh ho t h c t p, lao
ố ớ ả ấ ườ ệ ậ ố ộ đ ng s n xu t, qu c phòng đ i v i ng i luy n t p
ệ ố ỉ ủ ầ ổ ớ ườ ạ Trong yêu c u đ i m i đào t o theo h th ng tín ch c a tr ạ ọ ng Đ i h c
ừ ạ ằ ồ ướ ấ ượ ứ ạ ớ Ph m Văn Đ ng, nh m t ng b c nâng cao ch t l ng đào t o, đáp ng v i yêu
ự ế ủ ơ ộ ớ ờ ượ ạ ả ộ ầ c u th c t c a xã h i, chúng tôi biên so n bài gi ng môn b i l i v i th i l ng 02
ả ạ ỉ ế ự ế tín ch , gi ng d y 30 ti t (lý thuy t 03t, th c hành 27t), dùng cho sinh viên (SV)
ư ụ ể ấ ẳ ạ ườ ạ ọ ạ ngành Cao đ ng S ph m Giáo d c Th ch t (GDTC) tr ng Đ i h c Ph m Văn
Đ ngồ
ơ ộ ọ ư ẳ ộ ầ H c ph n b i l ạ i dành cho SV trình đ cao đ ng chuyên ngành s ph m
ậ ơ ế ự ế ậ ầ ồ ỹ GDTC bao g m các ph n lý thuy t chung, các bài t p th c hành k thu t b i ch,
ơ ả ự ậ ấ ỹ ươ ơ ườ ấ b i tr n s p, k thu t xu t phát và quay vòng c b n, th c hành các ph ng pháp
ả ạ ướ ổ ứ ơ ộ ấ ệ gi ng d y, h ẫ ng d n, t ọ ch c thi đ u, tr ng tài môn b i l ặ i, đ c bi ậ ỹ t là k thu t
ươ ứ và ph ố ng pháp c u đu i
ế ộ ậ ơ ộ ệ Trong xu th h i nh p và phát tri n ể ở ướ n c ta hi n nay, b i l ở i đã tr thành
ầ ấ ế ủ ọ ườ ứ ế ấ ổ nhu c u c p thi t c a m i ng i, nh t là l a tu i thanh thi u niên. Do tính quan
ơ ộ ủ ọ ệ ạ ươ ấ ộ tr ng c a môn b i l i trong hi n t i và t ng lai, nên c u trúc n i dung môn b i l ơ ộ i
2
ứ ơ ả ữ ự ề ậ ằ ỹ ị ậ ơ nh m trang b cho SV nh ng tri th c c b n v lý lu n và th c hành k thu t b i
ụ ủ ố ườ ứ ỏ ở ườ ậ ữ ỹ ớ v i m c đích c ng c tăng c ng s c kh e, hình thành ng i t p nh ng k năng
ộ ườ ướ ự ể ệ ơ ả ậ v n đ ng c b n trong môi tr ng n c, qua đó phát tri n năng l c rèn luy n th ể
ấ ự ệ ể ế ự ọ ậ ệ ể ả ch t, kh năng t rèn luy n thân th , bi t l a ch n t p luy n các môn th thao d ướ i
ả ầ ạ ầ ợ ớ ườ ướ n c phù h p v i nhu c u b n thân, góp ph n đào t o ng i SV trong nhà tr ườ ng
ứ ố ệ ạ ụ ứ ệ ộ chuyên nghi p có đ o đ c t t, trình đ chuyên môn nghi p v cao, có s c kh e t ỏ ố t,
ượ ớ ườ ệ ế ứ ụ ỹ thích nghi đ c v i các môi tr ng làm vi c khác nhau, bi t ng d ng các k năng
ườ ọ ậ ứ ợ ượ ầ ố s ng vào môi tr ệ ng h c t p, rèn luy n h p lý, đáp ng đ c yêu c u công tác sau
này
ề ươ ả ượ ạ ự ủ ộ ị Đ c ng bài gi ng đ c biên so n d a trên giáo trình quy đ nh c a B Giáo
ế ợ ệ ả ạ ớ ướ ụ d cĐào t o, k t h p v i các tài li u, sách tham kh o có liên quan, theo h ậ ng t p
ề ơ ả ủ ế ấ ả ấ ớ ộ ợ trung vào các v n đ c b n nh t, phù h p v i trình đ kh năng ti p thu c a sinh
ủ ư ẫ ả ả ộ ươ viên, nh ng v n đ m b o n i dung c a ch ng trình.
ể ế ố ộ ầ ự ả ọ ậ ứ Đ ti p thu t t n i dung bài gi ng, SV c n t ế ợ nghiên c u h c t p k t h p
ệ ự ự ậ ạ ả ậ ả ớ v i tham kh o tài li u, t giác tích c c trong ôn t p, ngo i khóa và th o lu n nhóm
ể ậ ủ ụ ắ ộ ọ ồ ờ ạ ể ắ đ n m ch c các n i dung tr ng tâm c a bài, đ ng th i có th v n d ng vào ho t
ọ ậ ủ ả ự ễ ư ệ ộ đ ng rèn luy n h c t p c a b n thân cũng nh trong th c ti n công tác sau này
ữ ế ạ ỏ Trong quá trình biên so n không tránh kh i nh ng thi u sót, chúng tôi chân
ả ơ ữ ủ ế ầ ồ thành c m n nh ng ý ki n đóng góp chân tình c a quí th y cô giáo, các đ ng
ể ậ ệ ả ạ ỉ nghi p và các b n sinh viên đ t p bài gi ng ngày càng hoàn ch nh
ả ơ Xin chân thành c m n!
3
TÁC GIẢ
Ữ Ế Ắ Ả CH VI T T T DÙNG TRONG BÀI GI NG
ư ẳ Cao đ ng s CĐSP
ụ
ệ
ể
4
ph mạ ể ấ GDTC Giáo d c th ch t Giáo viên GV ấ Hu n luy n viên HLV Sinh viên SV ể ụ Th d c th thao TDTT ộ ậ V n đ ng viên VĐV
Ứ Ơ Ả Ề Ơ Ộ Ầ PH N 1. TRI TH C C B N V B I L I
ươ
Ch
Ề Ơ Ộ ng 1. KHÁI QUÁT CHUNG V B I L I
ớ ệ ơ ượ ề ơ ộ 1.1. Gi i thi u s l c v môn B i l i
ơ ộ ể ộ ộ ủ ự ậ ộ B i l i là m t là m t môn th thao d ướ ướ i n ộ c, do tác đ ng c a s v n đ ng
ặ ệ ạ ạ ướ ườ toàn thân, đ c bi t là đ p chân, qu t tay trong n c mà con ng ể ể i có th chuy n
ườ ướ ướ ớ ố ộ ể ể Có th hi u b i l ơ ộ i ộ đ ng v ượ ượ t đ c quãng đ ng d c v i t c đ khác nhau. i n
ứ ự ạ ộ ữ ẫ ộ ộ ơ ể ủ ụ là m t ho t đ ng có ý th c d a vào tác d ng l n nhau gi a các đ ng tác c th c a
ườ ơ ớ ướ ể ổ ế ề ướ ặ ơ ặ ng i b i v i n c đ n i, ti n v tr c ho c b i l n trong n ướ c
ả ấ ờ ố ộ ạ B i l ơ ộ ượ i đ c ra đ i trong quá trình lao đ ng s n xu t và ch ng l i thiên tai,
ườ ẽ ớ ự ệ ặ ả ố ồ ọ ủ ị đ ch h a c a loài ng ấ i. Nó luôn có m i quan h ch t ch v i s sinh t n, s n xu t,
ớ ự ủ ể ạ ớ ổ ộ ườ sinh ho t, phát tri n, đ i m i cùng v i s hình thành c a xã h i loài ng i
ơ ộ ấ ộ ệ ộ ộ Môn b i l i có n i dung r t r ng. Hi n nay, trong các cu c thi đ u ấ ở ạ ộ Đ i h i
ả ơ ộ ị ế ớ ể ầ ồ ố Olympic và gi i vô đ ch B i l i th gi ả ầ ơ i bao g m b n ph n: B i th thao, nh y c u,
ướ ự ế ệ ầ ậ ơ ớ ở ố bóng n ố c và b i ngh thu t. B n ph n này trên th c t đã s m tr thành b n môn
5
ộ ậ ấ thi đ u đ c l p.
ứ ơ ơ ộ ấ ạ Hình th c b i trong môn b i l i r t đa d ng, phong phú. Các hình th c b i l ứ ơ ộ i
ơ ứ ề ả ơ ơ ơ ư l u truy n trong dân gian có: B i tô tô, b i ch i, b i đ ng, b i nghiêng và m t s ộ ố
ậ ệ ơ ậ ủ ơ ợ ỹ cách b i không có lu t l ạ ể khác. Do k thu t c a các ki u b i trên không h p lý, t o
ạ ố ứ ị ả ầ ầ ấ ơ ố ộ ậ ra t c đ ch m l ạ i t n s c nên trong thi đ u b i, d n d n đã b th i lo i
ạ ộ ơ ộ ệ ạ ượ ể ộ Hi n nay các lo i hình ho t đ ng b i l i đang đ ồ c phát tri n r ng rãi, g m
ạ các lo i sau:
ơ ể 1.1.1. B i th thao
ạ ượ ử ụ ể ể ệ ấ ơ ơ B i th thao chính là các ki u b i hi n đ i đ c s d ng trong thi đ u b i ơ ở
ạ ộ ể ụ ể ướ ố ế ể ố ơ các Đ i h i Th d c Th thao trong n c và qu c t . Trong s các ki u b i th ể
ắ ướ ơ ượ ủ ặ ậ ộ ể thao có ki u do b t ch c cách b i và đ c đ t theo tên c a đ ng v t đó. Ví d ụ
ư ơ ế ơ ướ ể ự ặ ư ế ơ nh b i ch, b i b m... Có ki u b i l ơ ạ ượ i đ c đ t tên d a vào t th khi b i nh ư
ơ ườ ấ ớ ự ể ộ ử ơ b i ng a, b i tr ấ ể ủ ơ n s p. Cùng v i s phát tri n c a b i th thao, n i dung thi đ u
ơ ườ ấ ể ệ ồ ườ ấ ơ b i th thao hi n nay cũng r t phong phú, bao g m: b i tr n s p, tr ơ ử n ng a, b i
ế ơ ướ ờ ổ ợ ơ ỗ ả ố ể ồ ơ ợ ch và b i b m. Đ ng th i t ế h p c b n ki u b i (b i h n h p cá nhân và ti p
ấ ợ ở ứ ứ ỗ s c h n h p) cũng đã tr thành các môn thi đ u chính th c
ỷ ụ ấ ở ể ơ ệ ậ ậ ấ ơ ỉ Hi n nay, lu t thi đ u b i ch công nh n k l c thi đ u b b i 50m tiêu
ứ ể ệ ề ầ ấ ấ ẩ ớ ỗ chu n. Đ thích ng v i yêu c u thi đ u và hu n luy n, m i năm v mùa đông còn
ấ ể ệ ệ ằ ả ấ ơ thi đ u b i qu c t ố ế ở ể b 25m, nh m ki m tra hi u qu hu n luy n, nâng cao k ỹ
ấ ậ ượ ề ướ ự thu t quay vòng, nên năng l c thi đ u này ngày càng đ c nhi u n ự c trong khu v c
ế ớ ọ và th gi i coi tr ng
ả B ng 1. Các môn thi đ u b i l ấ ơ ộ i
ự ể ơ Ki u b i Ghi chú ấ C ly thi đ u Nữ Nam
ườ ơ ự do (tr n
B i t s p)ấ ấ ạ ộ Đ i h i Olympic không thi đ u ự ự do 800m t do nam và 1500m t
ơ ườ ế ổ B i tr ử n ng a 50m, 100m 50m, 100m 200m, 400m 200m, 400m nữ 100m, 200m 100m, 200m Các nhóm tu i (thanh thi u niên,
ồ
6
nhi đ ng có thi đ u c li 50 m) ấ ấ ự ư ộ ơ ế B i ch 100m, 200m 100m, 200m N i dung thi đ u nh trên
ấ ử ế ư 100m, 200m 100m, 200m N i dung thi đ u nh trên ườ n 200m, 400m 200m, 400m B m, ng a, ch, tr
ấ ơ ướ B i b m ơ ỗ ợ B i h n h p cá nhân ế ứ ơ ự Ti p s c b i t do
ử ế ộ ướ ạ ộ 4 x 100m, Đ i h i Olympic không thi đ u ữ ế ứ 4 x 200m ti p s c 4 x 200m n ườ ướ 4 x 100m B m, ng a, ch, tr n 4 x 100m, 4 x 200m 4 x 100m
ơ ố ợ ế ứ ỗ Ti p s c h n h p ể (B n ki u b i)
ơ ự ụ 1.1.2. B i th c d ng
ơ ứ ơ ế ụ ự ử ặ ơ ồ ơ ơ B i th c d ng bao g m b i đ ng, b i nghiêng, b i ch, b i ng a, l n, k ỹ
ậ ứ ố ướ ơ ượ ơ ự ể ệ ơ thu t c u đu i trong n c, b i vũ trang, b i v t sông, bi n… S phân bi t b i th ể
ớ ơ ụ ỉ ươ ạ ộ ự ụ ố ơ ự thao v i b i th c d ng ch là t ơ ự ng đ i. B i th c d ng là các ho t đ ng b i tr c
ụ ụ ụ ự ế ả ấ ạ ộ ti p ph c v cho lao đ ng s n xu t, quân s và sinh ho t hàng ngày. Ví d nh ư
ự ụ ử ụ ơ ườ ơ ử ể ứ ặ trong b i th c d ng cũng có lúc s d ng b i tr ơ ố n ng a đ c u đu i ho c trong b i
ư ườ ử ể ể ơ ơ th giãn cũng có lúc ng ặ i ta dùng ki u b i ng a, m c dù các ki u b i đó không
ự ụ ơ ằ n m trong b i th c d ng
ạ ặ ơ ể ệ ủ ặ 1.1.3. B i th thao lo i đ c bi t (đ c ch ng)
ơ ự ụ ể ằ ậ ơ ơ ỷ ụ B i c ly dài (b i Marathon): M c đích ki u b i này nh m l p các k l c
ụ ộ ườ ỷ ụ ơ ậ ớ ờ ề ờ v th i gian và đ dài. Ví d :VĐV ng i Ý l p k l c b i 225km v i th i gian 100
ơ ượ ủ ể ậ ộ ố gi ờ B i v ơ t eo bi n: Năm 1875, v n đ ng viên M.Weibe c a Anh Qu c đã b i
ộ ộ ể ế ơ ườ ế ẳ ả ượ v t qua eo bi n Măngx có đ r ng (chi u theo đ ng th ng) 20,51 h i lí, h t 21
ờ ở ạ ừ ữ ơ ượ ể ả gi 45 phút. T nh ng 1950 tr l i đây, b i v t eo bi n đã thu hút đông đ o các
ữ ậ ả ộ ộ ậ v n đ ng viên tham gia, trong đó có c các n v n đ ng viên
ặ ố ộ ể ọ ặ ố ộ Môn l n t c đ : Môn l n t c đ còn g i là môn th thao d ướ ướ i n c, th ườ ng
ị ự ế ặ ấ ơ ắ ti n hành thi đ u các môn: l n vòi h i m t kính chân v t c ly 100m, 200m, 400m,
ế ứ ữ ặ ả 800m, 1500m, 1850m và ti p s c 4 x 100m, 4 x 200m, cho c nam và n . L n nín
ở ộ ự ặ ặ ị ị ặ ấ th (đ i mũ b t m t mang chân v t) thi đ u c ly 50m, l n khí tài (mang bình l n,
ấ ự ắ ị m t kính chân v t, thi đ u c ly 100m, 400m, 800m)….
7
ơ ộ ầ 1.1.4. B i l i qu n chúng
ạ ộ ơ ộ ấ ầ ườ ể ằ Ho t đ ng b i l i qu n chúng l y tiêu chí là tăng c ấ ng th ch t nh m làm
ư ơ ồ ụ ứ ộ ố ẻ ơ ư ầ ơ phong phú cu c s ng tinh th n nh b i h i ph c s c kho , b i th giãn, trò ch i
ơ ườ ẻ ơ ứ ể ạ ả ướ ướ d i n c, b i tăng c ng s c kho , b i gi m béo…, đã phát tri n m nh m ẽ ở
ế ớ ề ơ ậ ấ ộ ộ ơ ộ ở nhi u n i trên th gi i và đã tr thành m t b ph n c u thành b i l ệ i hi n đ i ạ . Lo iạ
ơ ộ ố ộ ỏ ỹ ờ ạ ậ ồ hình b i l i này không đòi h i k thu t cao, t c đ nhanh, đ ng th i l ứ i có hình th c
ạ ộ ậ ả ơ ượ ườ ạ ho t đ ng đ n gi n, đa d ng. Vì v y, ngày càng đ ề c nhi u ng i yêu thích, cùng
ộ ộ ơ ộ ủ ể ậ ở ọ ớ ơ v i b i th thao tr thành m t b ph n quan tr ng c a môn b i l ạ ệ i hi n đ i
ệ ể ạ ồ Hi n nay b i l ơ ộ ượ i đ c phân lo i theo bi u đ sau:
ơ ượ ị ơ ộ ử ể 1.2. S l c l ch s phát tri n môn b i l i
ơ ộ ồ ố ủ 1.2.1. Ngu n g c c a môn b i l i
ườ ế ằ ơ ộ ờ ở Ng i ta bi t r ng b i l i đã ra đ i cách đây hàng nghìn năm La Mã, Hy
ủ ạ ậ ố ộ ườ ố L p, Ai C p, Trung Qu c. Trong xã h i nguyên th y, con ng ủ ế i sinh s ng ch y u
ậ ở ướ ướ ề ắ ộ ằ b ng ngh săn b n, trong đó có săn các đ ng v t i n d c. Trong các di ch ỉ ở
ờ ỳ ồ ườ ụ ố ư ệ ắ ấ th i k đ đá, ng i ta đã phát hi n th y các công c gi ng nh các tên b n cá,
ề ắ ạ ồ ượ đ ạ c kh c ch m trên các đ đá có niên đ i cách đây trên 5000 năm. Đi u này cho
ấ ườ ố ở ự ề ắ ậ ộ th y loài ng i lúc đó s ng các tri n núi ven sông, d a vào săn b n đ ng v t trên
8
ặ ấ ắ ở ướ ướ ể ư m t đ t và b t cá c đ m u sinh i n d
ọ ể ạ ả ấ ấ ộ ớ ồ ị Lao đ ng s n xu t, đ u tranh v i thiên tai, đ ch h a đ sinh t n, đã t o ra các
ỹ k năng b i l ơ ộ i
ể ơ ộ ự ệ 1.2.2. S phát tri n b i l ạ i Olympic hi n đ i
ạ ộ ạ ầ ấ ở ứ ế ệ Năm 1896, khi ti n hành Đ i h i Olympic hi n đ i l n th nh t Aten (Hy
ơ ộ ạ ượ ư ươ ứ ấ L p), b i l ộ i là m t môn đ c đ a vào ch ng trình thi đ u chính th c. Khi đó, ch ỉ
ơ ự ự ấ ậ ộ ố thi đ u 3 c ly b i t do: 100m, 500m, 1000m. V n đ ng viên Hungari là Ha t đã
ự ệ ị ự ứ ớ giành danh hi u vô đ ch c ly 100m t do v i thành tích 1’22”2. Sau đó, c 4 năm
ạ ộ ượ ổ ứ ộ ầ ộ ố ự ạ ộ ỗ ầ ể m t l n đ i h i đ ch c và sau m i l n đ i h i m t s c ly và ki u b i l ơ ạ i c t
ươ ấ ượ ư đ c đ a thêm vào ch ng trình thi đ u
ổ ạ ộ ứ ứ ầ ạ Năm 1908, khi t ch c Đ i h i Olympic l n th IV t i Luân Đôn (Anh) đã
ơ ộ ậ ố ế ư ệ ỷ ụ ế ớ ẩ ị thành l p Liên đoàn b i l i nghi p d qu c t , th m đ nh k l c th gi ự i, các c ly
ố ế ự ấ ậ ồ ờ ơ ơ b i, đ ng th i xây d ng lu t thi đ u b i qu c t
ạ ộ ứ ầ ụ Năm 1912, trong Đ i h i Olympic l n th V t ổ ứ ở ch c ể Th y Đi n, b i l ơ ộ ữ i n
ơ ế ứ ự ớ ượ ư ươ ạ ộ ủ và b i ti p s c 4 x 100m t do m i đ c đ a vào ch ừ ạ ng trình c a Đ i h i. T Đ i
ấ ế ầ ộ ơ ứ ứ ầ ộ h i Olympic l n th nh t đ n l n th năm, các đ i b i Hungari, Anh, M , Đ c, ỹ ứ Úc
ượ ị ầ ượ l n l t giành đ c vô đ ch
ả ầ ạ ế ớ ầ ế ứ Olympic l n th VI ph i hoãn l i do chi n tranh th gi ứ ấ i l n th nh t
ộ ơ ế ầ ừ ứ ứ ư ầ ỹ ế T Olympic l n th VII đ n l n th IX đ i B i M giành u th
ậ ả ữ ủ ư ữ ầ ỹ ế Olympic l n th X, XI VĐV nam Nh t B n, n c a M , Hà Lan giành u th
ế ớ ầ ạ ộ ứ ế ạ ạ ị ế Đ i chi n Th gi i l n th hai khi n cho Olympic b gián đo n hai đ i h i
ứ ứ ầ ỹ ị ơ ủ ạ ộ Olympic l n th XIV, M giành 8/11 ch c vô đ ch b i c a đ i h i
ứ ệ ạ ầ ộ ơ ỹ ị Đ i h i Olympic l n th XV, M giành 4/6 danh hi u vô đ ch b i nam,
ơ ữ ứ ứ ầ ị Hungari giành 4/5 ch c vô đ ch b i n . Sau Olympic l n th XV, năm 1952 Liên
ơ ộ ố ế ỏ ơ ế ơ ướ ế ị ừ ể ơ đoàn b i l i Qu c t đã quy t đ nh tách b i b m kh i b i ch. T đó, b i th thao
ể ể ơ đã phát tri n thành 4 ki u b i
9
ứ ệ ầ Olympic l n th XVI, đ i b i c a ộ ơ ủ Úc giành 8/13 danh hi u vô đ chị ở môn b iơ
ộ ơ ủ ủ ứ ừ ở ộ ượ T năm 1970 tr đi, đ i b i c a C ng hoà Dân ch Đ c (cũ) đã v t lên.
ả ế ớ ầ ạ ộ ứ ấ ơ ị Năm 1973 trong gi i vô đ ch b i th gi ầ i l n th nh t và trong Đ i h i Olympic l n
ủ ứ ề ứ ộ ộ ượ ệ ị th XXI, đ i C ng hoà Dân ch Đ c đ u giành đ c 11 danh hi u vô đ ch b i l ơ ộ i
ở ơ ở ữ ạ ộ n . Đ i h i Olympic năm 1980 Matxc va (Liên Xô cũ) và năm 1984 Los Angeles
ự ấ ồ ỹ ạ ộ ủ ậ (M ), do s b t đ ng ở ộ ố ướ m t s n ộ c, hai đ i h i này không có đ các v n đ ng
ấ ắ ệ ả ộ ơ viên xu t s c tham gia nên không ph n ánh m t cách toàn di n thành tích môn b i
ạ ạ ộ ứ ầ ở ố Năm 1988 t i Đ i h i Olympic l n th XXIV ộ ơ Seun (Hàn Qu c), đ i b i
ủ ứ ứ ộ ị ở ự ủ ế C ng hoà Dân ch Đ c đã giành ch c vô đ ch ữ 10 c ly c a n . Tính đ n năm
ổ ượ ạ ộ ổ ố ươ 2000, đã t ứ ch c đ c 27 Đ i h i Olimpic, t ng s huy ch ng vàng môn b i l ơ ộ i
ướ ượ ạ ộ ề ấ mà các n c đã giành đ c qua các Đ i h i Olympic r t nhi u
ở ạ ố ượ ậ ấ ộ ươ Trong hai m i năm tr l i đây, s l ơ ng v n đ ng viên tham gia thi đ u b i
ộ ế ị ụ ụ ể ơ ệ ạ ộ ngày m t tăng lên, thi ể t b d ng c , b b i cũng ngày m t hi n đ i hoá, trong tuy n
ộ ủ ụ ệ ế ậ ả ạ ấ ọ ộ ơ ch n gi ng d y và hu n luy n v n đ ng viên b i đã áp d ng các ti n b c a khoa
ậ ủ ậ ộ ỹ ậ ậ ộ ộ ộ ơ ọ ỹ h c k thu t m t cách r ng rãi. Vì v y, trình đ k thu t c a v n đ ng viên b i th ế
ớ ở ỷ ụ ơ ự ơ gi i, thành tích các c ly b i đã nâng cao nhanh chóng, các k l c b i trên th gi ế ớ i
ượ ế ậ ớ ơ ự ượ ưỡ luôn đ c thi t l p m i. Thành tích b i 100m t do nam đã v t ng ng 49 giây
ớ ổ ứ ộ ầ ấ ờ ơ Th i gian 4 năm m i t ch c thi đ u b i Olympic m t l n, đã không còn đáp
ứ ượ ơ ộ ể ầ ế ớ ể ố ơ ể ng đ c nhu c u phát tri n môn b i l i trên th gi i. Đ phát tri n t t h n và thúc
ậ ơ ộ ề ỹ ư ố ế ơ ế ị ẩ ự đ y s giao l u v k thu t b i l i, Liên đoàn B i Qu c t đã quy t đ nh 2 năm t ổ
ộ ầ ế ớ ứ ơ ế ớ ầ ổ ứ ạ ch c m t l n cúp B i th gi ơ i. Cúp B i th gi ầ i l n đ u tiên t ch c t i Tôkyô
ậ ả ộ ầ ư ậ ơ ộ ề ấ ế ớ (Nh t B n) tháng 9/1979, nh v y 2 năm đ u có m t l n thi đ u b i l i th gi i
ử ể ị 1.2.3. L ch s phát tri n môn b i l ơ ộ ở ệ i Vi t Nam
ụ ể ề ị ử ư ứ ứ ế ế ẫ ẳ ị V l ch s , cho đ n nay v n ch a có ch ng c thuy t ph c đ kh ng đ nh
ờ ủ ơ ộ ở ạ ệ niên đ i ra đ i c a các môn b i l i Vi t Nam
ư ệ ơ ộ ở ấ ệ ề Tuy nhiên, theo các t li u cho th y: Phong trào b i l i Vi t Nam có b dày
ệ ấ ướ ử ự ự ệ ả ố ượ ị l ch s trong s nghi p xây d ng, b o v đ t n ề c và truy n th ng th ng võ dân
10
ộ ừ ư t c t ế x a cho đ n ngày nay
ề ạ ắ ạ ằ Năm 938 trên sông B ch Đ ng, Ngô Quy n đ i th ng quân Nam Hán, t ướ ng
ế ậ ặ ả ố gi c Hoàng Thao ph i ch t đu i. Tháng 3 năm M u Tý (1288) cũng trên dòng sông
ử ư ế ầ ạ ị l ch s này, Tr n H ng Đ o phá tan quân Nguyên, Y t Kiêu dùng tài b i l ơ ộ ắ i b t
ướ ề ặ ờ ợ ướ ả ị ố s ng t ng gi c mang v . Th i Lê L i đánh quân Minh, danh t ng Tr nh Kh , Bùi
ộ ỏ ừ ề ắ ị ị ế ữ V đã t ng đ i c , đánh đ m thuy n đ ch và bi ế t bao nh ng chi n công oanh li ệ t
ử ủ ấ ướ ữ ủ ị khác c a ông cha ta trên nh ng dòng sông l ch s c a đ t n c anh hùng mà trong đó
ầ ộ ể ơ ộ b i l i đã góp m t ph n đáng k
ủ ứ ể ơ ế ị ả Đ n năm 1928, khi khánh thành b b i Th Đ cGia Đ nh các võ quan h i
ộ ố ế ấ ơ ườ ệ ọ ượ quân Pháp ti n hành thi đ u b i, m t s ng i Vi t Nam quan sát h c đ c cách
ạ ủ ườ ữ ề ờ ồ ườ ơ ậ b i c n đ i c a ng i Pháp, đ ng th i truy n bá cho nh ng ng i yêu thích b i l ơ ộ i
ở ắ ệ ậ ạ ầ ớ ỳ ờ B c, Trung và Nam k . V i óc sáng t o và tính c n cù trong t p luy n, trong th i
ừ ơ ủ ỷ ụ ươ ế ầ ườ gian t năm 1928 – 1945, h u h t các k l c b i c a Đông D ng do ng i Pháp
ế ậ ộ ị ệ ắ ữ thi ậ t l p đã b các v n đ ng viên Vi t Nam n m gi
ữ ư ể ế ầ ơ ố Trong nh ng năm kháng chi n ch ng Pháp, b i th thao h u nh không đ ượ c
ụ ụ ả ế ể ấ ấ ậ ơ ự ụ phát tri n mà t p trung vào b i th c d ng ph c v s n xu t và chi n đ u
ơ ộ ộ ệ ượ ế ế ầ ậ Năm 1958, H i B i l i Vi t Nam đ c thành l p, đ n năm 1962 h u h t các
ươ ị ỷ ụ k l c Đông d ng cũ đã b phá
ạ ạ ộ ể ụ ể ướ ớ ỗ ậ Năm 1966, t i Đ i h i Th d c th thao các n c m i tr i d y, đoàn b i l ơ ộ i
ệ ượ ộ ươ ươ ạ Vi t Nam đã giành đ c m t huy ch ng vàng, ba huy ch ng b c, ba huy ch ươ ng
ở ạ ộ ể ơ ộ ầ ồ đ ng Đ i h i ti u GANEFO châu Á ầ . Năm 1980, l n đ u tiên, đoàn b i l i Vi ệ t
ự ạ ộ ứ ầ ấ ơ Nam đi tham d Đ i h i Olympic l n th 22 t ổ ứ ạ ch c t i Maxc va, đánh d u th i k ờ ỳ
11
ậ ủ ơ ể ệ ế ớ ể ơ ớ ộ h i nh p c a b i th thao Vi t Nam v i phong trào b i th thao th gi i
ữ ầ ượ ự ả ướ Trong nh ng năm g n đây, đ ủ c s quan tâm c a Đ ng và Nhà n c, s ự
ả ắ ể ụ ự ệ ề ể ộ ọ ậ nghi p xây d ng n n th d c th thao đ m đà b n s c văn hóa dân t c, khoa h c và
ơ ộ ế ể ầ ướ ự ề tiên ti n, phong trào b i l i qu n chúng và th thao n ớ c ta có nhi u thành t u m i.
ề ứ ơ ộ ể ứ ệ ệ ậ ấ ổ Hi n nay, r t nhi u l a tu i tham gia t p luy n b i l ẻ ệ i đ rèn luy n s c kho ,
ớ ượ ề ự ề ệ ấ ượ ậ ể ơ nhi u b b i m i đ c xây d ng, nhi u trung tâm hu n luy n đ c thành l p. Do
ỷ ụ ơ ế ố ượ ấ ươ ậ v y, đ n năm 2001, các k l c b i qu c gia đ c nâng cao. T m huy ch ng vàng
ở ấ ự ầ đ u tiên SEA games XXIII (2005) t ổ ứ ở ch c ở ắ ủ Philipin đã đánh d u s kh i s c c a
ệ Ở ơ ộ ủ ỳ ệ ơ ộ b i l i Vi t Nam. các k SEA games sau đó, thành tích b i l i c a Vi t Nam đã
ướ ể ấ ố ạ ữ có nh ng b c phát tri n r t t ặ t, đ c bi ệ ở t SEA games XXVIII t i Singapo, b i l ơ ộ i
ệ ạ ượ ươ ễ ị Vi t Nam đ t đ c 10 huy ch ạ ng vàng, trong đó VĐV Nguy n Th Ánh Viên đ t
ươ ơ ộ ủ ệ 06 huy ch ng vàng. Tuy nhiên, nhìn chung thành tích c a b i l i Vi t Nam còn
ự ậ ầ ả ấ ấ ắ ả ớ ằ kho ng cách so v i khu v c. Vì v y, chúng ta c n ph i ph n đ u rút ng n, san b ng
ượ ượ ả và v t lên đ c kho ng cách đó
ơ ộ ở ử ể ị ệ ầ ả Trong l ch s phát tri n môn b i l i Vi t Nam, cũng c n ph i ghi nh n s ậ ự
ơ ộ ủ ủ ụ ạ ố đóng góp c a phong trào b i l i c a ngành Giáo d c và Đào t o. Trong su t quá
ể ộ ọ ể trình phát tri n môn b i l ơ ộ ở ướ i n c ta, b i l ơ ộ ượ i đ c phát tri n r ng rãi trong h c sinh
ụ ườ ể ệ ầ ầ sinh viên, đã góp ph n giáo d c con ng i phát tri n toàn di n, góp ph n nâng cao
ể thành tích th thao thành tích cao
ữ ụ ạ ầ ộ ổ ứ ườ Trong nh ng năm g n đây, B Giáo D c và Đào t o đã t ch c th ng xuyên
ả ơ ọ ổ ườ ạ ọ ẳ các gi i b i cho h c sinh ph thông và sinh viên các tr ng Đ i h c, Cao đ ng và
ạ ộ ệ ạ ấ ộ ộ ấ Trung c p chuyên nghi p. Các cu c thi đ u đã t o nên m t ho t đ ng văn hoá lành
ơ ộ ệ ạ ộ ổ ọ m nh, m t phong trào rèn luy n b i l ầ i sôi n i trong h c sinh, sinh viên, góp ph n
ấ ượ ọ ậ ườ ể ấ nâng cao th ch t và ch t l ng h c t p trong nhà tr ng
ạ ộ ơ ộ ủ 1.2.4. Ý nghĩa c a ho t đ ng b i l i
ố ớ ệ ườ 1.2.4.1. Ý nghĩa đ i v i vi c tăng c ể ấ ng th ch t
ơ ướ ự ướ ộ Khi b i, c th ơ ể ở ư ế ằ t th n m ngang, d ủ i tác đ ng c a áp l c n ư c, máu l u
12
ầ ố ạ ư ượ ễ ơ thông d dàng h n, t n s m ch tăng cao làm cho l u l ế ậ ng máu tăng lên. N u t p
ườ ẽ ể ạ ớ ơ b i th ơ ng xuyên và lâu dài, th tích tim l n lên s làm cho tim co bóp m nh h n,
ồ ố ơ ầ ố ạ ậ ả ơ thành c tim dày lên, tính đàn h i t ạ t h n, t n s m ch yên tĩnh gi m ch m. M ch
ủ ậ ộ ơ ườ ỉ ở ầ yên tĩnh c a v n đ ng viên b i th ng ch 4060 l n/phút. Trong khi đó ng ườ i
ườ ầ bình th ng là 7080 l n/phút.
ệ ầ ậ ơ ồ ừ ụ ả ấ T p luy n b i còn làm tăng h ng c u, t đó làm tăng kh năng h p th oxy
ơ ể ứ ượ ủ ầ ồ ố ệ cho c th . Theo s li u nghiên c u, hàm l ậ ng h ng c u trong máu c a nam v n
ơ ớ ườ ườ ộ đ ng viên b i có t i 1416g/100ml (ng i bình th ng là 1215g/100ml). Ở ữ ậ n v n
ơ ườ ườ ộ đ ng viên b i là 1315g/100ml (ng i bình th ng là 1114g/100ml)
ơ ộ ệ ậ ứ ầ Kiên trì t p luy n b i l ệ ố ệ ố i làm cho ch c năng h th ng th n kinh, h th ng
ệ ầ ấ ượ ả ứ ệ ạ ồ ờ ố tu n hoàn và h hô h p đ ộ c c i thi n, đ ng th i còn làm cho s c m nh, t c đ ,
ệ ủ ơ ể ượ ề ẻ ị ặ ệ ở ứ ứ ề s c b n, m m d o, tính nh p đi u c a c th đ ể c phát tri n. Đ c bi ổ l a tu i t,
ở ỉ ổ ậ ệ ậ ủ ọ ơ ở ọ h c sinh trung h c c s , các em đang ệ đ nh cao c a tu i d y thì, vi c t p luy n
ể ố ơ ề ể ấ ề ầ ạ ơ ộ ẽ b i l i s giúp cho các em phát tri n t ề t h n v th ch t v tinh th n, t o ra n n
ẻ ể ọ ậ ố ứ ơ ộ ệ ậ ả t ng s c kho đ h c t p t t văn hoá ể i còn giúp các em phát tri n . T p luy n b i l
ả ượ ứ ổ ứ ỷ ậ ầ ộ ý chí, lòng dũng c m, tính v ồ t khó, tinh th n đ ng đ i, ý th c t ch c k lu t và
ữ ẩ ấ nh ng ph m ch t tâm lý khác
ơ ộ ạ ộ ể ụ ể ộ ợ ữ ườ B i l i còn là m t ho t đ ng th d c th thao có l i cho nh ng ng i câm
ế ậ ế ữ ườ ơ ể ầ ữ ế đi c và khuy t t ố ớ t khác. Đ i v i nh ng ng i có c th g y y u và nh ng ng ườ i
ơ ộ ẽ ệ ộ ệ ệ ậ ắ m c các b nh mãn tính khác nhau, t p luy n b i l ữ ệ i s là m t bi n pháp ch a b nh
ả ệ có hi u qu
ơ ộ ượ ạ ộ ộ ơ ị ả B i l i còn đ ữ c xác đ nh là m t trong nh ng ho t đ ng vui ch i gi i trí
ườ ấ ủ ế ỹ ụ ự ượ đ ọ c m i ng i yêu thích nh t c a th k XXI, có tác d ng tích c c làm phong phú
ộ ố ầ ọ cu c s ng văn hoá tinh th n cho m i ng ườ i
ơ ộ ươ ệ ứ ệ ẻ ể ể ấ 1.2.4.2. B i l i là ph ng ti n rèn luy n s c kho , phát tri n th ch t và tâm lý t ố t
ẻ ấ nh t cho tr em
ườ ướ ẽ ớ ạ ạ ộ ầ Môi tr ng n c kích thích m nh m t i ho t đ ng th n kinh. Vì không có
13
ể ự ể ả ự ố ị ỗ ự ể ề ả ỏ ả ỉ đi m t a c đ nh nên đòi h i ph i đi u ch nh tâm lý và n l c th l c đ đ m b o
ể ộ ướ ặ ướ ụ ổ n i và chuy n đ ng trong n c. M t khác, n c có tác d ng xoa bóp da, làm tăng
ạ ộ ướ ư ụ ấ ầ ệ ấ ầ ho t đ ng tu n hoàn, l u thông máu. N c h p th nhi t g p 4 l n không khí, do
ườ ơ ộ ậ ổ ộ đó làm tăng c ấ ủ ơ ể ng quá trình trao đ i ch t c a c th . V n đ ng trong b i l i, huy
ệ ơ ắ ủ ặ ệ ệ ơ ắ ộ đ ng cao h c b p c a toàn thân, đ c bi t là h c b p tham gia vào quá trình hô
ế ố ơ ộ ẻ ậ ườ ờ ấ h p. Nh các y u t trên mà tr em t p b i l i th ng xuyên có vóc dáng thon và
ệ ầ ấ ứ ế ủ ư ể ố ằ cao, th hình cân đ i, có quá trình h ng ph n c ch c a h th n kinh thăng b ng
ự ỗ ự ấ ế ơ ẻ ư ể và s n l c ý chí r t cao. Bi ể t b i tr em nh có thêm đôi mái chèo đ thoát hi m
ướ ạ ự ứ ự ố ướ ướ khi n c đe do , t ứ ạ c u mình và c u b n khi có s c d i n c
ợ ề ướ ế ớ ấ ổ ứ ẻ Vì l i ích trên mà nhi u n c trên th gi i r t quan tâm t ch c cho tr em
ọ ậ ơ ộ ướ ướ ơ ướ ả ổ ậ ơ ộ ể ả vui ch i và h c t p b i l i n i d c. Nhà n c đ m b o ph c p b i l i đ chăm
ệ ẻ ệ ả ạ ượ ụ ủ ệ sóc và b o v tính m ng tr em, công vi c đó đ c xem là nhi m v c a nhà n ướ c,
gia đình và toàn xã h iộ
ị ự ụ 1.2.4.3. Giá tr th c d ng c a b i l ủ ơ ộ i
ơ ộ ị ự ụ ạ ộ ấ ả ộ ộ B i l ấ i là m t ho t đ ng có giá tr th c d ng r t cao trong lao đ ng s n xu t
ự ề ệ ế ấ ư ự và xây d ng. R t nhi u công vi c ti n hành d ướ ướ i n c nh xây d ng các công trình
ể ề ố ướ ướ d i n ỏ c, phòng ch ng bão lũ, giao thông và đánh cá trên sông bi n.., đ u đòi h i
ả ắ ơ ộ ữ ỹ ụ ắ ớ ượ ở ph i n m v ng k năng b i l ể i m i có th kh c ph c đ c tr ạ ủ ng i c a n ướ c,
ằ ố ơ ụ ự ệ ả ầ ộ ỉ nh m hoàn thành t ấ t h n nhi m v lao đ ng s n xu t và xây d ng. Cũng c n ch ra
ắ ượ ậ ơ ố ớ ố ẽ ứ ớ ỹ ằ r ng, n m đ c k thu t b i và c u đu i s có ý nghĩa to l n đ i v i vi c t ệ ự ứ c u
ứ ớ ữ ườ ị và c u v t nh ng ng i b đu i n ố ướ . c
ơ ộ ố ụ ự ệ ấ ộ Trong qu c phòng, b i l ộ ộ i là m t khoa m c hu n luy n quân s cho b đ i
ự ệ ườ ệ ể ệ ậ ơ và dân quân t v . Th ng xuyên t p luy n b i có th rèn luy n ý chí, tăng c ườ ng
ổ ứ ồ ưỡ ầ ườ ứ ị tính t ỷ ậ ch c k lu t, b i d ng tinh th n anh dũng ngoan c ự ng và s c ch u đ ng
ủ ầ ả ổ ố ộ ệ ổ gian kh , góp ph n b o v T qu c xã h i ch nghĩa.
1.2.4.4. Ý nghĩa thi đ u c a b i l ấ ủ ơ ộ i
ơ ả ể ề ơ ộ ộ ộ B i là m t môn th thao c b n, là m t trong ba môn có nhi u b huy
14
ươ ạ ộ ể ụ ớ ở ể ấ ế ớ ự ụ ch ng nh t các Đ i h i Th d c th thao l n khu v c, châu l c và th gi ớ i. V i
ộ ươ ơ ộ ươ ỉ ứ ề 34 B huy ch ng, môn b i l ố ộ i có s b huy ch ng ch đ ng sau môn đi n kinh.
ấ ớ ữ ữ ề ầ ộ ạ ộ Trong nh ng năm g n đây, nh ng cu c thi đ u l n ngày càng nhi u, ngoài Đ i h i
ấ ớ ư ả ơ ộ ị ả ị ộ Olympic, còn có các cu c thi đ u l n nh : Gi i vô đ ch B i l i mùa hè, gi i Vô đ ch
ơ ộ ế ớ ạ ộ ể ụ ụ ể ộ B i l i th gi i mùa đông, Đ i ể ụ ạ h i Th d c th thao các châu l c, Đ i h i Th d c
ạ ộ ạ ộ ể ụ ể ụ ự ể ể ể th thao khu v c, Đ i h i Th d c th thao Sinh viên, Đ i h i Th d c th thao
ụ ạ ậ ỗ ố ộ ở ọ ứ ủ c a m i qu c gia.., đã thu hút hàng ch c v n v n đ ng viên ổ m i l a tu i tham gia.
ạ ộ ữ ữ ự ể ẳ ấ ộ Nh ng ho t đ ng thi đ u này ch ng nh ng là đ ng l c nâng cao thành tích th thao
ế ầ ữ ị ố ề ể ậ ạ ộ ữ mà còn là chi c c u h u ngh n i li n gi a các dân t c. Vì v y, phát tri n m nh m ẽ
ơ ộ ừ ầ ơ môn b i l i, không ng ng nâng cao thành tích b i có ý nghĩa góp ph n nâng cao v ị
ế ề ủ ướ ế ớ ụ ự th n n TDTT c a n c ta trong khu v c, châu l c và th gi i
ậ ỏ * Câu h i ôn t p
1. Tìm hi u s l
ể ơ ượ ề c v môn b i l ơ ộ i
2. Ngu n g c ra đ i c a môn b i l
ờ ủ ơ ộ ở ố ồ ế ớ ở ệ i trên th gi i và Vi t Nam
3. Ý nghĩa c a b i l
ủ ơ ộ ố ớ ứ ế ổ i đ i v i l a tu i thi u niên
ậ ả ỏ * Câu h i th o lu n:
ẽ ơ ồ ạ ấ 1. B i l ơ ộ ượ i đ c phân làm m y lo i? V s đ
ủ ơ ộ ể ạ ộ ể 2. Tìm hi u thành tích c a b i l i qua các Đ i h i th thao Đông Nam Á, Châu Á
ươ
Ứ Ơ Ả
Ề Ỹ
Ữ
Ch ng 2.
Ậ Ơ NH NG TRI TH C C B N V K THU T B I
ơ ả ề ỹ ữ ể ặ ậ ơ 2.1. Nh ng đ c đi m c b n v k thu t b i
ế ố ữ ộ ế ị ủ ế ỹ M t trong nh ng y u t ậ quy t đ nh đ n thành tích c a VĐV đó là k thu t.
ủ ỹ ậ ộ ấ ướ ụ ụ ệ ộ C u trúc c a k thu t đ ng tác, tr c tiên ph thu c vào nhi m v mà con ng ườ i
ả ữ ủ ư ế ộ ầ c n gi ứ i quy t, nó không nh ng là hình th c bên ngoài c a đ ng tác nh ph ươ ng
ướ ơ ể ự ố ợ ộ ộ ủ ầ ố h ng, t c đ đ ng tác, các thành ph n khác nhau c a c th , s ph i h p các
ẳ ầ ồ ộ đ ng tác chân, tay, mình đ u.., mà còn bao g m các quá trình căng th ng và th ả
ơ ắ ứ ự ự ứ ứ ổ ộ ấ ỏ l ng c b p, s thay đ i các m c đ dùng s c, th t và tính ch t các quá trình
ứ ạ ộ ạ ự ễ ế ệ ệ ả ả ơ di n bi n ph c t p trong các c quan n i t ng, đ m b o cho vi c th c hi n các
15
ệ ầ ự ủ ư ệ ấ ấ ấ ộ đ ng tác, s xu t hi n và m t đi c a các quá trình h ng ph n trong h th n kinh
ươ ư ế ấ ơ ổ trung ng cũng nh tính ch t các quá trình bi n đ i sinh hoá trong các c quan
ủ ơ ể c a c th …
ơ ộ ấ ằ ả ọ ườ ự ệ ề Khi quan sát b i l i, ta th y r ng không ph i m i ng ộ i đi u th c hi n đ ng
ư ỗ ườ ự ủ ể ệ ạ ẳ tác nh nhau mà m i ng i th c hi n theo ki u riêng c a mình. Ch ng h n m t s ộ ố
ườ ặ ướ ơ ỏ ố ỏ ng i khi b i tay rút kh i m t n c, s khác hoàn toàn không rút tay kh i m t n ặ ướ c
ộ ố ặ ộ ị ườ ị ầ ầ ố ẩ khi làm đ ng tác chu n b , ho c m t s ng i v trí đ u quá cao, s khác đ u hoàn
ướ ể ạ ượ ụ ị ườ toàn chìm trong n c… Nói chung, đ đ t đ c m c đích đã đ nh, ng i ta có th ể
ự ụ s d ng các
ộ ự ổ ữ ữ ữ ể ợ ớ đ ng tác khác nhau. ấ ấ S t ng h p nh ng ki u, nh ng cách v i nh ng tính ch t c u
ệ ủ ậ ơ ề ỹ ể ị ọ ỹ ặ trúc đ t bi ậ ơ t c a nó g i là k thu t b i. Do đó, có th đ nh nghĩa v k thu t b i
ấ ể ự ễ ể ệ ả ơ ộ ợ ỹ ộ ậ m t cách đ n gi n và d hi u là: K thu t là “cách” h p lý nh t đ th c hi n đ ng
ệ ấ ả ế ượ ấ ứ ể ơ tác có hi u qu nh t và ti ệ t ki m đ ề ứ c nhi u s c nh t. ấ B t c ki u b i nào, trong
ụ ư ơ ể ế ứ ộ ả ả ự ề ệ ả ệ m c đ nào cũng ph i đ m b o th c hi n nhi m v đ a c th ti n v phía tr ướ c.
ệ ượ ụ ệ ượ ẽ ể ự Song đ th c hi n đ ố ờ c nhi m v đó, s th i gian và năng l ng tiêu hao s khác
ừ ụ ể ộ ơ nhau và ph thu c vào t ng ki u b i
ố ệ ậ ố ỹ ả ự ấ Mu n phân bi t và đánh giá k thu t t t hay x u, chúng ta ph i d a vào tính
ấ ụ ể ệ ể ậ ồ ờ ỹ ch t c th trong k thu t b i. ậ ơ Đ ng th i trong quá trình t p luy n đ nâng cao
ế ả ộ ợ ỹ ậ thành tích, chúng ta ph i luôn luôn ti p thu m t cách h p lý, có logic các k thu t
ữ ứ ề ế ắ ắ ậ ả ặ tiên ti n, cho nên chúng ta ph i có nh n th c đúng đ n và sâu s c v nh ng đ c
ể ậ ơ ả ủ ỹ đi m c b n c a k thu t
ơ ả ủ ỹ ơ ở ể ứ ể ặ ắ ậ ậ ề ữ C s đ có nh n th c đúng đ n v nh ng đ c đi m c b n c a k thu t là:
ề ả ặ ấ ẫ ể i ph u, c u trúc hình th ể Đ c đi m v gi
ệ ơ ủ ể ề ạ ặ ơ ứ Đ c đi m v sinh lý: tr ng thái, ch c năng c a các c quan và h c quan
trong c thơ ể
16
ấ ơ ọ ể ặ ậ ộ Đ c đi m v t lý: tính ch t c h c trong đ ng tác
ể ạ ượ ơ ộ ệ ạ Đ đ t đ c thành tích cao trong b i l i, bên c nh vi c nâng cao trình đ ộ
ệ ấ ả ườ ậ ơ ệ ậ ỹ ỹ hu n luy n còn ph i th ng xuyên hoàn thi n k thu t b i, cho nên k thu t có ý
ặ ệ ọ nghĩa đ t bi t quan tr ng
ế ố ế ị ỹ ữ 2.2. Nh ng y u t ậ ơ ế quy t đ nh đ n k thu t b i
ậ ơ ộ ự ế ố ỹ K thu t b i l i d a trên các y u t sau đây:
ủ ể ặ ườ ng n ướ c Đ c đi m c a môi tr
ụ ầ ệ ả ế ơ Nhi m v c n gi i quy t khi b i.
ể ặ ả ủ ơ ể ườ ẫ i ph u sinh lý c a c th ng i. Đ c đi m gi
ụ ơ ộ ụ ệ ưở ớ ấ 2.2.1. M c đích, nhi m v b i l ả i có nh h ng t ậ ơ ỹ i c u trúc k thu t b i
ậ ơ ầ ụ ụ ụ ẳ ạ ả ơ ơ ỹ ị K thu t b i c n ph i ph c v m c đích b i đã đ nh, ch ng h n khi b i thi
ả ạ ậ ơ ả ấ ơ ố ụ ể ậ ộ ỹ ấ đ u, VĐV ph i đ t m c tiêu b i t c đ , vì v y k thu t b i th thao ph i c u trúc
ậ ợ ơ ứ ể ả ộ ơ ụ ả ố ố ơ th t h p lý đ đ m b o cho t c đ b i nhanh. Khi b i c u đu i thì m c đích b i
ờ ứ ể ị ờ ườ ơ ượ ọ vào b nhanh là quan tr ng đ k p th i c u ng i đu i n c. t sông ố ướ Khi b i v
ả ạ ủ ế ộ ổ ỹ ậ ơ mang vác khí tài thì k thu t b i ph i t o đ n i là ch y u
ạ ề ố ụ ữ ệ ầ ạ ố ộ Tóm l ơ i: Bên c nh yêu c u v t c đ thì nh ng nhi m v và tình hu ng b i
ưở ế ấ ỹ ả có nh h ậ ơ ng đ n c u trúc k thu t b i
ụ ể ố ả ả ưở ớ ấ ỹ 2.2.2. Tình hu ng và hoàn c nh c th cũng nh h ng t ậ i c u trúc k thu t
ậ ơ ả ơ ư ệ ề ấ ấ Trong đi u ki n thi đ u, VĐV ph i b i đúng lu t b i nh : Xu t phát, quay
ậ ơ ở ự ả ơ vòng, lu t b i các c ly khác nhau. Còn trong hoàn c nh b i trên sông n ướ c,
ề ệ ặ ặ ả ớ ề ầ ph i làm quen v i đi u ki n có m c qu n áo, mang vác khí tài, ho c trong đi u
ệ ướ ế ả ậ ụ ậ ơ ợ ớ ỏ ỹ ki n n ả c ch y xi t, sóng l n thì đòi h i ph i v n d ng các k thu t b i phù h p
ọ ủ ấ ườ 2.2.3. Tính ch t lý h c c a môi tr ng n ướ c
ơ ướ ườ ơ ị ứ ủ ướ ả ứ Khi b i trong n c, ng i b i ph i ch u s c ép c a n c, s c ép đó tăng lên
ủ ướ ề ơ ể ậ ị ướ theo chi u sâu c a n c. Theo đ nh lu t Acsimét, khi c th chìm trong n ả c ph i
ộ ự ủ ẩ ị ướ ừ ướ ố ượ ự ằ ướ ch u m t l c đ y c a n c t d i lên, l c đó b ng kh i l ng n c mà c th ơ ể
17
ế ỗ ườ ộ ủ ự ượ ứ chi m ch và c ng đ c a l c đ c tính theo công th c:
F = f x V trong đó:
F: L c đ y c a n ự ẩ ủ ướ c
ỉ ọ f: T tr ng c a n ủ ướ c
ố ượ ướ ị ơ ể ế ỗ V: Kh i l ng n c b c th chi m ch
ư ậ ỉ ọ ủ ướ ủ ơ ể ỉ ọ ế Nh v y t tr ng c a n ộ ổ ủ c và t tr ng c a c th có liên quan đ n đ n i c a
ườ ơ ơ ể ớ ế ỉ ọ ơ ỉ ọ ướ ơ ể ẽ ị ng i b i. N u t tr ng c th l n h n t tr ng n c thì c th s b chìm, còn nh ẹ
ễ ổ ơ ơ ể ẻ ỏ ườ ớ ỉ ọ ơ ơ ể ẽ ổ h n c th s n i. Tr em có t tr ng c th nh nên d n i h n ng i l n, ph n ụ ữ
ượ ễ ổ ơ ề ơ ỡ ớ ườ có l ng m nhi u h n nên d n i h n nam gi i. Khi hít vào sâu, con ng i có kh ả
ề ằ ổ ơ ở ướ ậ ộ ổ năng n i nhi u h n khi th ra. Khi n m trong n ề c thì b ph n thân trên n i nhi u
ấ ả ệ ượ ữ ầ ầ ượ ự ơ h n ph n chân. T t c nh ng hi n t ng đó c n đ ấ c xem xét khi xây d ng c u
ỹ ậ ơ trúc k thu t b i
ự ả ủ ướ ưở ớ ỹ ậ ơ ấ ỏ ướ L c c n c a n ả c có nh h ng t ấ i k thu t b i. N c là ch t l ng và r t
ầ ử ướ ộ ỗ ố ượ ề ấ ị ể ộ linh đ ng. M i ph n t n c đ u có kh i l ng nh t đ nh, khi chuy n đ ng, các
ầ ử ề ế ướ ự ẫ ộ ậ ự ặ ph n t đ u sinh ra l c ma sát l n nhau, n u n c có đ đ m đ c cao thì l c ma sát
ự ả ớ ụ ướ ự ả ơ ướ ể ớ ẽ ớ s l n và do đó l c c n cũng l n. Ví d : N c bi n có l c c n l n h n n ọ c ng t
ậ ề ự ứ ủ ả ườ ướ Khi nghiên c u quy lu t v l c c n c a môi tr ng n ế c đ n ng ườ ơ i b i,
ườ ậ ự ả ự ả ư ng i ta tìm ra quy lu t l c c n nh sau: L c c n ng ượ ướ c h ế ủ ng ti n c a ng ườ ơ i b i
F = KS
V2 C 2
ợ ượ ứ ằ ự ả ổ ọ g i là l c c n t ng h p, đ c tính b ng công th c:
Trong đó:
ạ ượ F: Đ i l ng l c c n c a n ự ả ủ ướ c
ộ ậ K: Đ đ m đ c c a n ặ ủ ướ c
ế S: Ti t di n c th ng ệ ơ ể ườ ơ i b i
ủ ơ ể ố ộ ộ ể V: T c đ chuy n đ ng c a c th
18
ề ặ ủ ơ ể ệ ố ự ả ụ ộ C: H s l c c n ph thu c vào hình dáng và b m t c a c th
ư ậ ự ả ủ ướ ộ ườ ơ ụ ả Nh v y l c c n c a n c tác đ ng vào ng ế ộ i b i ph thu c vào c 5 y u
ự ả ộ ậ ộ ơ ệ ặ ố ớ ớ ố t trên, đ c b t là t c đ b i càng l n thì l c c n càng l n, đ đ m đ c c a n ặ ủ ướ c
ề ặ ủ ự ả ậ ả ề ầ ớ ớ càng l n thì l c c n càng l n, hình dáng và b m t c a qu n áo có nhi u v t c n thì
ớ ự ả l c c n càng l n
ự ủ ể ả ả ướ ề ầ ơ ỉ ư ế Đ làm gi m l c c n c a n c khi b i, c n chú ý đi u ch nh t th thân
ườ ể ự ả ấ ơ ỏ ơ ớ ng ớ ế i đ làm sao có góc b i nh nh t, vì n u góc b i càng l n thì l c c n càng l n.
ự ả ơ ằ ế ỏ ấ N u góc b i b ng không thì l c c n nh nh t
ấ ả ủ ướ ườ ự ể ờ Tuy nhiên, cũng nh tính ch t c n c a n c mà con ng i có đi m t a làm
ệ ự ể ạ ộ ơ ầ ữ ố ế ụ ộ ộ đ ng tác hi u l c đ t o nh ng t c đ b i c n thi ệ t. Ví d : Khi làm đ ng tác hi u
ạ ậ ườ ơ ượ ự ả ủ ướ ể ẩ ự l c qu t tay, đ p chân, ng i b i tìm đ c áp l c c n c a n c đ bám đ y và kéo
ả ự ẩ ể ạ ườ ề ướ ự ế ạ ượ ướ n c, đ t o ph n l c đ y ng i v phía tr c. Trên th c t càng t o đ ự c áp l c
ệ ự ộ ớ ủ ướ l n c a n c vào lòng bàn tay, bàn chân thì hi u l c đ ng tác càng cao
ệ ơ ườ ơ ố ủ ị ự ả ủ Khi b i, ngoài l c c n c a chính di n, ng ề i b i còn ch u chi ph i c a nhi u
ư ự ả ủ ướ ả ộ ự ả l c c n khác nh : L c c n do ma sát c a dòng n ự ả c ch y tác đ ng vào da, l c c n
ự ả ủ ổ do sóng gây ra, l c c n do thay đ i áp suát c a vùng n ướ ở ầ c đ u và sau chân gây ra
ữ ơ ẽ ộ ơ ố ờ ớ ố ậ ơ ộ khi b i, vì nh ng l đó nên t c đ b i bao gi ạ cũng ch m h n so v i t c đ ch y
trên c nạ
ể ả ơ ể ả ẫ ưở ế ặ 2.2.4. Đ c đi m gi i ph u sinh lý c th nh h ậ ơ ỹ ng đ n k thu t b i
Ả ưở ể ặ ả ẩ ơ ể ườ ố ớ ỹ 2.2.4.1. nh h ng đ c đi m gi i ph u c th ng ậ ơ i đ i v i k thu t b i
ơ ể ả ưở ớ ỹ * Hình thái c th nh h ng t ậ ơ i k thu t b i
ơ ể ứ ườ ằ Trong quá trình nghiên c u trên c th con ng ọ i, các nhà khoa h c đã cho r ng:
ượ ệ ả ủ ơ ể ơ ể ớ ấ ẽ ề ọ Tr ng l ng c th l n, chi u cao th p s làm cho di n c n c a c th tăng lên, t ừ
ệ ắ ắ ắ ạ ơ đó t o khó khăn cho vi c n m b t và nâng cao thành tích b i. Cánh tay ng n, vai
ộ ộ ẽ ỏ ườ ơ ắ ẹ h p, đ r ng bàn tay, bàn chân nh , cũng s làm cho ng i b i khó n m b t k ắ ỹ
ậ ơ thu t và nâng cao thành tích b i
ơ ể ư ậ ỉ ố ẽ ả ở ưở ớ S dĩ nh v y là do các ch s hình thái c th này s làm nh h ng t i biên
19
ỹ ạ ả ừ ự ả ớ ỏ ộ ổ ạ ệ ộ đ qu đ o, di n tích c n.., t ẫ ự ẩ đó t o ra l c c n l n, l c đ y nh , đ n i kém d n
ố ứ ộ ơ ữ ườ ơ ể ỉ ố ớ ố t i t c đ b i kém và t n s c. Nh ng ng i có các ch s và hình thái c th phù
ọ ậ ể ạ ệ ậ ả ỹ ơ ợ h p, thì có th đ t hi u qu cao trong h c t p k thu t và nâng cao thành tích b i.
ỉ ố ể ề ậ ọ ợ ớ ơ ấ Vì v y, các nhà khoa h c TDTT đã đ xu t các ch s th hình phù h p v i môn b i
là:
ề ả ộ ơ ộ Cao, thon, vai r ng, s i tay dài h n chi u cao và bàn chân bàn tay r ng
ơ ể ở ướ ướ ố ộ ổ ằ Đ n i và thăng b ng c th i n c t d t. Đ n i c a c th ộ ổ ủ ơ ể ở ướ i d
ỏ ủ ế ự ớ ụ ộ ỏ ướ ớ n ấ c l n hay nh ch y u ph thu c vào c u trúc khoang ng c l n hay nh và t l ỉ ệ
ớ ọ ầ ượ ơ ể ỉ ố ỡ thành ph n m so v i tr ng l ự ộ ng c th . Đây cũng là m t ch s đánh giá năng l c
ề ẩ ủ ti m n c a ng ườ ơ i b i
ủ ơ ể ướ ướ ằ ộ ặ ướ ằ Đ thăng b ng c a c th d i n c: Khi n m ngang trên m t n ế c n u
ố ệ ể ằ ố ế ố chân chìm xu ng t ừ ừ t thì bi u hi n tính thăng b ng t t, n u chân chìm xu ng nhanh
ể ệ ế ằ ướ ơ ắ ắ ầ ớ là bi u hi n tính thăng b ng kém. N u chi d i ng n và c b p quá l n, ph n chi
ạ ể ắ trên l ề ơ ắ ẽ i ng n và kém phát tri n v c b p s làm cho chân chìm nhanh
ộ ổ ự ả ả ằ Đ n i và thăng b ng c th ơ ể ở ướ ướ ố ẽ i n t s làm gi m l c c n và không c t d
ệ ữ ơ ể ừ ằ ể ườ ơ ắ ố ứ t n s c vào vi c gi thăng b ng c th , t đó có th giúp cho ng ắ i b i n m b t
ậ ượ ỹ đ c k thu t và nâng cao thành tích t ố ơ t h n
ấ ả ẫ ủ ơ ậ ả ộ ưở ế * C u trúc gi i ph u c a c quan v n đ ng nh h ậ ơ ỹ ng đ n k thu t b i
ơ ộ ườ ỉ ề ệ ơ ươ ủ ườ ậ C quan v n đ ng th ng là ch v h c x ng c a con ng i. N u c th ế ơ ể
ệ ươ ổ ộ ố ớ ố ổ ố ẽ ấ ạ có c u t o h x ấ ng nh t là kh p vai, c t s ng, hông, g i và c chân t t, s giúp
ắ ỹ ơ ố ơ ệ ắ ậ ớ cho vi c n m b t k thu t và nâng cao thành tích b i t ơ t h n. Kh p vai trong b i
ố ớ ơ ườ ấ ơ ướ ặ ấ ệ (nh t là đ i v i b i tr n s p, b i b m...) có ý nghĩa đ c bi ọ t quan tr ng, không
ạ ướ ệ ỉ ỹ ạ ợ ườ ạ ướ ch giúp cho vi c qu t n c có qu đ o h p lý, đ ng qu t n c dài mà còn làm
ơ ể ượ ổ ẽ ằ ậ ạ ộ ị cho c th đ ạ c n đ nh thăng b ng. Vì v y, vai r ng s làm cho ph m vi ho t
ủ ổ ớ ớ ộ đ ng c a ơ kh p l n h n
ơ ườ ấ ớ ọ ị ườ ử Kh p hông cũng có v trí quan tr ng trong b i tr n s p, tr ơ n ng a và b i
20
ấ ớ ổ ạ ẳ ớ ớ ớ ướ b m. Các kh p này có c u trúc ữ ạ ộ kh p v i ph m vi ho t đ ng l n, ch ng nh ng
ự ệ ệ ệ ạ ạ ạ ộ giúp cho vi c th c hi n các giai đo n đ ng tác chính xác mà còn t o ra di n qu t
ướ ớ n ả ơ ệ c l n có hi u qu h n
ố ớ ệ ơ ắ ơ ắ ề ế ẫ ợ ơ ấ Đ i v i h c b p, n u c b p có c u trúc màu s m (s i miozin) nhi u h n
ợ ế ơ ắ ứ ề ề ắ ấ ợ ẽ s có l ơ ẽ i cho s c b n, n u c b p có c u trúc màu tr ng (s i Actin) nhi u h n s có
ố ớ ỉ ệ ơ ự ầ ắ ố ộ ợ l ơ i cho t c đ . Đ i v i VĐV b i các c ly ng n, c n có t l ề ắ c màu tr ng nhi u
ể ự ơ ự ệ ậ ỹ ơ h n đ th c hi n k thu t và nâng cao thành tích. Còn VĐV b i c ly dài và siêu
ỉ ệ ơ ề ể ẫ dài, t l ơ c màu s m có th nhi u h n
ơ ể ả ể ặ ưở ớ ỹ 2.2.4.2. Đ c đi m sinh lý c th nh h ng t ậ ơ i k thu t b i
ơ ắ ả ể ặ ưở ớ ỹ ạ ộ * Đ c đi m ho t đ ng c b p nh h ng t ậ ơ i k thu t b i
ể ắ ự ữ ể ệ ậ ả ầ ỹ Đ có th n m v ng k thu t và th c hi n đ ượ ố c t ả ả t, c n ph i đ m b o các
ạ ộ ơ ắ ề ệ ệ ề ệ ợ ợ đi u ki n làm vi c thích h p cho c b p. Đi u ki n thích h p cho ho t đ ng c ơ
ơ ộ ồ ắ b p trong b i l i g m:
ứ ộ ợ ủ ộ ộ ể ộ ơ ầ M c đ xung đ ng thích h p c a th n kinh c : Đ hoàn thành m t đ ng tác
ủ ơ ể ạ ự ứ ạ ầ ộ ớ ơ ắ ầ c n có s xung đ ng th n kinh c a c , m i có th t o ra s c m nh cho c b p.
ầ ố ứ ạ ạ ầ ộ ơ ộ ớ Xung đ ng th n kinh càng m nh, t n s xung đ ng cao thì s c m nh co c càng l n
ố ượ ệ ự ủ ỹ ơ ắ ệ ộ S l ậ ng c b p tham gia làm vi c: Trong đ ng tác hi u l c c a k thu t
ẽ ạ ứ ề ạ ơ ớ ơ ơ ử ụ b i, s d ng nhi u nhóm c tham gia thì s t o ra s c m nh l n h n
ả ủ ộ ệ ậ ấ ố ỹ Mu n phát huy hi u qu c a đ ng tác k thu t thì tính ch t làm vi c c a c ệ ủ ơ
ố ợ ả ỏ ủ ự ứ ữ ả ợ ị ắ b p ph i thích h p: S ph i h p nh p nhàng gi a dùng s c và th l ng c a các
ố ợ ả ỏ ủ ự ế ấ ơ ơ ọ nhóm c khi b i là r t quan tr ng. N u không có s ph i h p th l ng c a các c ơ
ơ ủ ự ơ ợ ồ ượ ụ ầ ố đ i kháng và c h p đ ng thì c ch l c cũng khó phát huy đ c tác d ng c n thi ế t,
ơ ủ ơ ữ ự ự ủ ộ ể ớ ị ế n u không có s căng c c a c gi kh p thì đi m t a c a đ ng tác b di chuy n s ể ẽ
ươ ướ ơ ấ làm m t ph ng h ng co c
ể ự ệ ố ượ ể ầ ộ ỹ Đ có th th c hi n t t đ ậ c các đ ng tác k thu t cũng c n làm cho c ơ
ệ ủ ơ ắ ệ ạ ồ ợ Tr ng thái làm vi c c a c b p bao g m: ắ ở ạ b p tr ng thái làm vi c thích h p.
ế ầ ộ ướ ơ ơ ượ ả Đ dài ban đ u: N u tr c khi co c , c đ ệ c kéo dài thì hi u qu co c s ơ ẽ
21
ư ủ ơ ố ơ t t h n là c kéo dài ch a đ
ạ ướ ế ướ ơ ơ ở ạ ẳ Tr ng thái tr ơ c co c : N u tr c co c , c vào tr ng thái căng th ng tĩnh
ị ượ ẫ ớ ế ế ộ ộ ả ố ự l c do b tiêu hao năng l ng d n t ậ i làm gi m t c đ đ ng tác k ti p. Do v y,
ướ ậ ơ ơ ắ ự ệ ầ ộ ượ tr ệ ự ủ ỹ c khi th c hi n đ ng tác hi u l c c a k thu t b i, c b p c n đ ả ỏ c th l ng
đ y đầ ủ
ể ể ả ơ ờ ờ ơ ỉ ươ ướ ợ Th i đi m co c ph i thích h p: Th i đi m co c là ch ph ng h ng và
ự ệ ế ậ ộ ộ ơ ớ ỹ ươ ướ góc đ lúc co c . N u đ ng tác k thu t th c hi n v i ph ng h ng và góc đ ộ
ố ộ ố ứ ẽ ặ ả ặ ợ ớ ỏ không phù h p, l n quá ho c nh quá s làm t n s c ho c làm gi m t c đ và biên
ộ ộ đ đ ng tác
ậ ơ ự ề ệ ộ ỉ ươ ướ ỹ Th c hi n đ ng tác các k thu t b i, đi u ch nh ph ng h ng và góc đ ộ
ủ ộ ổ ộ ự ệ ơ ấ co c cũng có nghĩa là thay đ i đ dài cánh tay đòn c a đ ng l c, nâng cao hi u su t
ự ộ đ ng l c
Ả ưở ố ớ ỹ ủ ứ ầ ấ * nh h ậ ơ ng c a ch c năng tu n hoàn và hô h p đ i v i k thu t b i
ơ ể ơ ướ ự ủ ị ướ ớ Khi b i, c th chìm trong n c, nên ch u áp l c c a n ự ơ c l n h n áp l c
ơ ể ự ả ỉ ơ ể bên trong c th , áp l c bên trong c th ch kho ng 20mmHg trong khi đó ở ướ i d
ự ừ ể ơ ể ặ ố ướ ế ướ n ị c có th ch u áp l c t 25 40mmHg. M t khác, c th xu ng n ặ c n u g p
0C) huy t qu n b co l
ướ ế ả ị ạ ệ ư ấ ạ l nh (d i 37 ị ả i làm cho vi c l u thông máu và hô h p b c n
ở ở ậ ậ ơ ố ượ ổ ầ ệ ậ ả ỹ ộ tr . B i v y, v n đ ng b i mu n duy trì đ c k thu t, h tim ph i c n ph i tăng
ố ạ ủ ệ ệ ấ ậ ổ ượ ứ ầ t n s m ch đ p và h hô h p đáp ng đ oxy cho vi c trao đ i năng l ng cho
ạ ộ ơ ho t đ ng b i
ề ả ạ ơ ạ ể ấ Đi u đó cũng gi i thích t ậ i sao t p b i l ư i có th làm cho tâm th t to ra, l u
ượ ạ ậ ớ ơ ạ ả ố ượ l ng phút và dung l ng tim l n h n, m ch đ p khi yên tĩnh l i gi m xu ng ch ỉ
ả ả ố ở ơ kho ng 4856 lil/phút, dung tích s ng cũng tăng lên, kh năng nín th lâu h n
ẽ ả ứ ấ ầ ưở ấ ớ ớ Ch c năng tu n hoàn và hô h p kém s nh h ng r t l n t i ch t l ấ ượ ng
ộ ự ở ẽ ự ệ ộ ơ ỹ ứ ậ th c hi n các đ ng tác k thu t trên toàn b c ly b i. B i l ủ , ch c năng chính c a
ấ ầ ấ ưỡ ổ tu n hoàn và hô h p là cung c p dinh d ấ ng và oxy cho quá trình trao đ i ch t,
22
ằ ấ ượ ạ ộ ơ ắ nh m cung c p năng l ng cho c b p ho t đ ng
ủ ứ ậ ậ ơ Vì v y, quá trình t p b i cũng là quá trình nâng cao có ch đích ch c năng các
ư ế ớ ứ ấ ầ ượ ự ệ ơ c quan tu n hoàn, hô h p và nh th m i nâng cao, đáp ng đ ệ c vi c th c hi n
ậ ơ ợ ỹ k thu t b i h p lý
ậ ơ ợ ệ ỹ 2.3. Khái ni m k thu t b i h p lý
ả ạ ủ ụ ơ ượ ố ế ể M c đích c a b i th thao là ph i t o ra đ ộ c t c đ cao, ti ệ t ki m đ ượ c
ượ ạ ộ ụ ệ ậ ả ờ ỹ ứ s c và duy trì đ ậ c hi u qu ho t đ ng liên t c trong th i gian dài. Vì v y, k thu t
ể ơ ượ ơ ỹ ể ậ ợ ớ ơ ợ b i h p lý trong b i th thao đ ắ c hi u là b i k thu t phù h p v i các nguyên t c
ầ và yêu c u sau đây:
ượ ấ ủ ấ ớ ế ậ ợ ỹ ớ c công su t l n nh t c a các y u lĩnh k thu t, phù h p v i Phát huy đ
ủ ấ ể ả ơ ể ứ ẫ ặ đ c đi m c a c u trúc gi i ph u, ch c năng sinh lý c th
ậ ậ ấ ỏ ậ ả ợ ớ ỹ ị K thu t ph i phù h p v i các đ nh lu t v t lý ch t l ng và các nguyên lý
ớ ự ậ ơ ể ộ ườ ướ ượ ự có liên quan t i s v n đ ng c th trong môi tr ng n ể ạ c đ t o đ ẩ c l c đ y
ế ướ ớ ti n ra phía tr ấ c l n nh t
ự ế ể ậ ụ ậ ơ ợ ệ ự ả ỹ ệ K thu t b i h p lý ph i xoay quanh “hi u l c th c t ” đ t n d ng có hi u
ậ ằ ả ạ ấ ố ộ ộ ộ ệ ự ộ ậ qu nh t hình d ng và t c đ các b ph n v n đ ng nh m phát huy hi u l c đ ng
ụ ể ủ ừ ờ ế ợ ớ ặ ể ồ ườ i ạ tác trong ph m vi cho phép . Đ ng th i k t h p v i đ c đi m c th c a t ng ng
ằ ỹ ậ nh m phát huy k thu t mang phong cách riêng
ậ ơ ậ ầ ấ ầ ớ ồ ợ ợ ớ ỹ ờ K thu t c n phù h p v i yêu c u thi đ u, phù h p v i lu t b i, đ ng th i
ể ự ữ ầ ợ ủ ể ả ế ậ ơ ỹ có th d a vào nh ng ph n có l ậ i c a lu t b i cho phép đ c i ti n k thu t
ố ệ ỹ ậ ơ ố ự ấ ầ Ngoài ra, mu n phân bi t k thu t b i t t hay x u, chúng ta c n d a vào tính
ấ ụ ể ậ ỹ ch t c th sau đây trong k thu t
ứ ộ ở ị M c đ th sâu và nh p nhàng
ệ ự ạ ướ ủ ộ ả ỏ ẩ ấ Hi u l c qu t n ị c và tính ch t th l ng c a đ ng tác chu n b
ạ ừ ố ợ ộ Khi ph i h p đ ng tác không có giai đo n d ng
ộ ố ữ ậ ỹ ậ ơ 2.4. M t s thu t ng dùng khi phân tích k thu t b i
ướ ướ ườ ơ Phía tr c: Là h ế ủ ng ti n c a ng i b i.
23
ượ ạ ướ Phía sau: Là phía ng i h c l ế ng ti n
ả ủ ơ ể ằ Phía bên: Là phía trái và phía ph i c a c th n m ngang trong n ướ c
ự ự ẩ ướ ướ ạ ẩ ả ự L c kéo: Là ph n l c do l c đ y n ậ c, đ p n c t o ra và đ y ng ườ ế i ti n
ề ướ v tr c
ự ẩ ủ ướ ự ổ ườ ơ ừ ướ L c n i: Là l c đ y c a n c vào ng i b i t d i lên trên
ự ẩ ệ ự ự ả ộ ộ Đ ng tác hi u l c: Là đ ng tác s n sinh ra l c kéo, l c đ y ng ườ ề ướ i v tr c
ẩ ẩ ộ ộ ị ướ ề ệ ạ Đ ng tác chu n b : Là đ ng tác x y ra tr c và t o đi u ki n thu n l ậ ợ ể i đ
ự ệ ộ ệ ự th c hi n đ ng tác hi u l c
ướ ơ ả ườ ể ượ ỳ ộ ộ B c b i: Là kho ng đ ng di chuy n đ ơ c sau m t chu k đ ng tác b i
ở ụ ọ ủ ơ ể ớ ạ ơ Góc b i: Là góc t o b i tr c d c c a c th v i m t n ặ ướ c
ậ ỏ * Câu h i ôn t p
ơ ả ề ỹ ữ ặ ậ ơ ể 1. Trình bày nh ng đ c đi m c b n v k thu t b i
ụ ơ ộ ụ ệ ưở ớ ấ ơ 2. M c đích và nhi m v b i l ả i có nh h ng gì t i c u trúc b i?
ọ ủ ấ ườ ướ ả ưỏ ớ ỹ ậ ơ 3. Tính ch t lý h c c a môi tr ng n c nh h ng gì t i k thu t b i?
ể ặ ả ủ ơ ể ả ẫ ưở ớ ỹ ậ ơ 4. Đ c đi m gi i ph u sinh lý c a c th nh h ng gì t i k thu t b i?
ậ ơ ợ ế ỹ 5. Th nào là k thu t b i h p lý?
ậ ả ỏ * Câu h i th o lu n:
ụ ể ả ả ạ ố ưở ớ ấ ậ ơ 1.T i sao tình hu ng và hoàn c nh c th nh h ng t ỹ i c u trúc k thu t b i?
ự ả ứ 2. Phân tích công th c tính l c c n.
ữ ườ ậ ơ ộ 3. Phân tích các thu t ng th ng dùng trong b i l i
ươ
Ắ
ƯƠ
Ả
NGUYÊN T C VÀ PH
Ch ng 3.
Ạ Ơ Ộ NG PHÁP GI NG D Y B I L I
ạ ơ ộ ả ắ 3.1. Nguyên t c gi ng d y b i l i
ơ ộ ạ ắ ề ượ ổ ữ ấ ả Nguyên t c gi ng d y b i l i là nh ng v n đ đ ế c t ng k t, rút kinh
ừ ụ ụ ể ả ậ ạ ệ nghi m t m c đích giáo d c, quá trình gi ng d y và các quy lu t phát tri n c th ơ ể
ườ ậ ủ ự ạ ậ ả ng ọ i t p. Nó là s ph n ánh các quy lu t khách quan c a quá trình d y và h c,
ơ ả ỉ ạ ắ ự ư ạ ả ầ cũng là yêu c u ch đ o c b n trong gi ng d y nh : Nguyên t c t ự giác tích c c,
ự ậ ắ ấ ắ ắ ợ ộ ầ nguyên t c tr c quan, nguyên t c tăng d n lu ng v n đ ng, nguyên t c xu t phát t ừ
24
ự ế ắ ủ ố th c t và nguyên t c c ng c
ắ ự 3.1.1. Nguyên t c t ự giác tích c c
ệ ơ ộ ầ ệ ả ả ạ ắ Quán tri t nguyên t c này, trong gi ng d y b i l ự i c n ph i th c hi n m t s ộ ố
ầ yêu c u sau:
ụ ả ọ ị ướ ộ ọ ậ Tr ế c h t Ph i giúp cho h c sinh xác đ nh rõ m c đích và thái đ h c t p.
ườ ệ ọ ậ ọ ậ ụ ủ ụ ầ c n th ng xuyên giáo d c m c đích h c t p, ý nghĩa c a vi c h c t p môn b i l ơ ộ i
ơ ộ ố ớ ể ấ ụ ủ ệ ậ ể ọ đ h c sinh nh n rõ tác d ng c a môn b i l ồ i đ i v i vi c nâng cao th ch t, đ ng
ờ ả ả ả ướ th i đ m b o an toàn cho b n thân mình trên sông n c
ạ ơ ắ ầ ụ ụ ệ ầ ầ ọ ộ Khi b t đ u d y b i, c n cho h c sinh m c đích, nhi m v , yêu c u, n i dung
ể Ở ừ ổ ọ ệ ể ầ ọ ẩ và tiêu chu n ki m tra. ụ t ng bu i h c, cũng c n cho h c sinh hi u rõ nhi m v ,
ầ ủ ừ ổ ọ ả ậ ọ ỹ ỗ ộ yêu c u c a t ng bu i h c. Khi h c m i đ ng tác k thu t, ph i nêu rõ ý nghĩa, tác
ể ọ ế ậ ượ ỹ ụ d ng và cách t p đ h c sinh nhanh chóng ti p thu đ ậ ủ ộ c k thu t c a đ ng tác đó
ồ ưỡ ứ ọ B i d ọ ơ ng h ng thú h c b i cho h c sinh.
ố ớ ọ ơ ự ự ứ ọ ỉ Ch khi nào h c sinh có h ng thú cao đ i v i h c b i thì tính tích c c t giác
ớ ướ ậ ớ ụ ầ ợ ướ ắ m i cao, giúp cho các em t p làm quen v i n c, kh p ph c d n tâm lý s n c và
ọ ơ ứ ặ ệ ứ ậ ệ ầ ạ nâng cao h ng thú h c b i. Đ c bi ế ợ t, c n đa d ng hoá hình th c t p luy n, k t h p
ự ộ ứ ẽ ặ ệ ể ạ ờ ọ ơ ấ ch t ch hình th c thi đ u và s đ ng viên khích l đ t o cho các gi h c b i tr ở
ờ ơ ữ thành nh ng “gi ch i” lý thú
ố ớ ọ ầ ươ ơ ỹ ố ố ầ Đ i v i h c sinh đã có k năng b i ban đ u t ng đ i t t, c n nâng cao yêu
ế ượ ứ ỹ ọ ầ c u thích đáng, làm cho h nhanh chóng ti p thu đ ớ c tri th c và k năng m i
ả ự ư ứ ề ậ ọ ớ ộ ộ ộ Ph i l a ch n nhi u hình th c đ ng tác m i nh : Đ ng tác v n đ ng và
ế ợ ậ ạ ấ ộ ộ ớ ậ ộ đ ng tác tĩnh, l y đ ng tác đ ng làm chính, k t h p bài t p trên c n v i bài t p
ậ ướ ướ ấ d ướ ướ i n c, l y bài t p d i n c làm chính
ữ ể ầ ắ ọ C n hi u và n m v ng tâm lý h c sinh
ệ ề ắ ọ ơ ặ ả ậ Trong quá trình h c b i các em ph i t p trong đi u ki n n ng nóng ho c
ư ạ ơ ạ ố ứ ệ ạ ạ ậ ỏ m a l nh. T p b i l ổ i t n s c, m t m i nên cũng sinh ra tâm lý ng i khó, ng i kh .
ệ ớ ể ầ ậ ệ ắ ớ ả Vì v y, c n phát hi n s m đ quan tâm khích l , dìu d t các em s m gi ả ạ i to tr ng
25
ấ ợ ả ả ệ ớ ơ ớ thái tâm lý b t l ả ạ i m i nâng cao hi u qu gi ng d y b i. Khi lên l p giáo viên ph i
ệ ẩ ệ ệ ạ ả ạ ả ị nhi ệ t tình, kh u l nh ph i dõng d c, tín hi u rõ ràng, l ch thi p, gi ng d y sinh
ễ ể ở ạ ụ ế ẫ ạ ả ọ ợ ộ đ ng, d hi u, giàu tính thuy t ph c và g i m , d y b o nh n n i và yêu quý h c
ệ ầ ự ắ ố ố ẹ sinh, có tính nguyên t c và xây d ng m i quan h th y trò t t đ p.
ự ắ 3.1.2. Nguyên t c tr c quan
ự ả ạ ả ắ ườ ọ Nguyên t c tr c quan có nghĩa là trong gi ng d y ph i giúp cho ng i h c có
ể ượ ộ ắ ượ ể ư ứ th hình dung đ c đ ng tác, n m đ ỹ c các tri th c và k năng đúng đ t ậ duy v n
ộ đ ng chính xác
ư ọ ơ ị Khi h c b i, thông qua các giác quan nh : th giác, thính giác, xúc giác và các
ể ủ ơ ắ ả ườ ậ ế ộ ả ơ c quan c m giác b n th c a c b p, ng ế i t p ti p thu các y u lĩnh đ ng tác nh ư
ươ ướ ứ ộ ự ằ ị ph ng h ứ ủ ơ ắ ng, v trí và m c đ dùng s c c a c b p..., nh m xây d ng hình t ượ ng
ề ộ ứ ự ể ệ ậ ự và khái ni m chính xác v đ ng tác. Trong đó, nh n th c qua tr c quan đ xây d ng
ấ ượ ệ ằ ộ ọ ị ạ khái ni m đ ng tác có v trí quan tr ng nh m nâng cao ch t l ọ ọ ng d y h c cho h c
sinh
ắ ạ ơ ượ ể ệ ư Trong d y b i nguyên t c này đ c th hi n nh sau:
ự ế ẫ ắ ộ ọ ộ ị ẫ S p x p đ i hình, l a ch n v trí làm đ ng tác m u chính xác. Làm m u
ả ế ả ạ ả ạ ỹ ậ ơ ộ đ ng tác trong gi ng d y k thu t b i ph i ti n hành c trên c n và d ướ ướ i n ầ c, c n
ẽ ữ ố ợ ả ặ ả ả ả ượ ph i h p ch c ch gi a gi ng gi ẫ i và làm m u: Gi ng gi i hình t ố ợ ng ph i h p
ể ế ợ ố ẫ ữ ư ớ ự ư ớ v i làm m u chính xác, đ k t h p t t gi a t duy v i tr c quan và t ừ duy tr u
ngượ t
ọ ụ ự ử ụ ư ặ ậ ả S d ng h c c tr c quan: Nh tranh nh ho c băng hình quay ch m, đ ể
ữ ắ ọ ượ ể ượ ụ ậ ậ ỹ giúp h c sinh n m v ng đ c bi u t ng k thu t đúng. Khi v n d ng các h c c ọ ụ
ế ử ụ ầ ự ự ể ặ ờ ọ ớ ộ ợ tr c quan c n l a ch n th i đi m thích h p. N u s d ng quá s m ho c quá mu n
ượ ệ ạ ẽ s khó phát huy đ ả ả c hi u qu gi ng d y
ử ụ ệ S d ng các tín hi u tay, chân:
ụ ệ ấ ấ ạ ậ ơ ọ ơ V n d ng tín hi u tay, chân, nh t là tay r t quan tr ng trong d y b i. Do b i
26
ườ ướ ắ ậ trong môi tr ng n ệ c, nên m t khó nhìn rõ, tai khó nghe rõ. Vì v y, dùng tín hi u
ụ ể ằ ặ ộ ị ị ổ ứ ủ tay ho c chân nh m hai m c đích: M t là bi u th ý đ nh t ch c c a giáo viên, hai
ầ ủ ộ ữ ộ ử ậ ỹ là làm rõ yêu c u c a đ ng tác k thu t và s a ch a đ ng tác sai
ắ ầ 3.1.3. Nguyên t c nâng d n
ả ự ứ ủ ứ ể ặ ậ ạ ơ Trong d y b i ph i d a vào đ c đi m c a quá trình nh n th c, ch c năng c ơ
ộ ủ ể ậ ậ ỹ ộ th , quy lu t hình thành k năng v n đ ng và quá trình nâng cao trình đ c a ng ườ i
ả ế ắ ừ ả ạ ậ ầ ẹ ế ặ ơ b i. Vì v y, c n ph i ti n hành gi ng d y theo nguyên t c t nh đ n n ng, t ừ ễ d
ừ ơ ứ ạ ả ừ ế ế ế ầ ộ ế đ n khó, t ế đ n gi n đ n ph c t p, t ư ch a bi t đ n bi ủ t.., nâng d n đ khó c a
ể ọ ậ ắ ượ ệ ố ậ ộ ỹ ườ bài t p đ h c sinh n m đ c m t cách h th ng các k thu t và tăng c ng đ ượ c
ể ấ th ch t
ử ụ ữ ể ầ ầ ắ Khi s d ng nguyên t c tăng d n chúng ta c n chú ý nh ng đi m sau đây:
ả ợ ế ắ ộ ừ ễ ế ừ ơ ả d đ n khó, t ứ ạ ế đ n gi n đ n ph c t p, S p x p n i dung ph i h p lý t
ả ạ ừ ể ạ ố ụ ầ ạ ph i d y t ớ trên c n sau đó m i chuy n xu ng d ướ ướ i n ọ c. Ví d , c n d y cho h c
ớ ướ ớ ạ ộ ộ ể ạ sinh làm quen v i n ơ c, sau đó m i d y các ki u b i. D y m t đ ng tác nói chung,
ướ ớ ậ ế ậ ậ tr ạ c h t nên t p trên c n, sau đó m i t p d ướ ướ i n c. Khi t p d ướ ướ i n ậ c nên t p
ự ố ị ớ ậ ể ể ặ ậ ơ ậ các bài t p có đi m t a c đ nh (bám thành b ho c ván b i), sau đó m i t p bài t p
ố ị ự ể có đi m t a không c đ nh
ơ ở ữ ữ ể ộ ọ ố ớ ế ỹ t và k năng đã H c nh ng n i dung m i trên c s cũng c nh ng hi u bi
ổ ậ ấ ị ữ ả ờ ườ ọ h c, gi a các bu i t p ph i có th i gian cách quãng nh t đ nh, thông th ỗ ng m i
ổ ậ ừ ầ ổ ợ ỗ ế ậ tu n 2 3 bu i là thích h p. M i bu i t p t ộ 60 đ n 90 phút. N i dung bài t p trên
ẽ ớ ạ c n và d ướ ướ i n ệ ặ c cũng có quan h ch t ch v i nhau
ầ ượ ầ ệ ậ ậ ắ ộ ng v n đ ng t p luy n, theo nguyên t c tăng kh i l ố ượ ng C n tăng d n l
ướ ườ ơ ể ủ ự ề ầ ậ ộ tr c, c ộ ng đ sau, làm cho năng l c v n đ ng c a c th tăng d n. Đi u này
ệ ớ ỉ ườ ể ấ ọ ụ không ch có tác d ng v i vi c tăng c ng th ch t cho h c sinh, mà còn có tác
ệ ủ ậ ộ ỉ ữ ầ ố ố ỹ ụ d ng cho vi c c ng c và nâng cao k thu t đ ng tác, c n chú ý b trí ngh gi a các
ợ ứ ể ầ ậ l n t p h p lý đ tránh quá s c
ồ ơ ế ể ả ự ệ ế ả ạ ầ ạ C n xây d ng h s , k ho ch, ti n trình, giáo án..., đ đ m b o vi c d y
27
ệ ố ệ ạ ệ ầ ế ơ b i có h th ng, có tính k ho ch trong vi c quán tri ắ t nguyên t c nâng d n
ắ ủ ố 3.1.4. Nguyên t c c ng c
ơ ộ ầ ụ ể ậ ả ạ ọ Trong gi ng d y b i l ắ i c n v n d ng nguyên t c này đ giúp cho h c sinh
ữ ể ắ ế ủ ề ạ ố ọ ỹ ắ n m ch c nh ng hi u bi ệ t và k năng đã h c. Quá trình c ng c là t o đi u ki n
ắ ủ ố ầ ử ụ ậ ỹ ớ ữ cho nâng cao k thu t. Khi s d ng nguyên t c c ng c , c n chú ý t ể i nh ng đi m
sau đây:
ể ượ ự ệ ầ ậ ộ ỹ ng k thu t đ ng tác chính xác và có C n xây d ng khái ni m, bi u t
ươ ự ệ ể ậ ộ ồ ờ ỹ ph ng pháp th c hi n đ ng tác k thu t đúng, đ ng th i chú ý phát tri n các t ố
ể ự ấ ọ ch t th l c cho h c sinh
ườ ệ ặ ạ ậ ứ ự ớ ơ Th ng xuyên t p luy n l p l i và b i kéo dài c ly v i các hình th c khác
ể ủ ệ ố ỹ ậ nhau đ c ng c và hoàn thi n k thu t
ỏ ể ủ ứ ệ ậ ầ ặ ố ề ộ C n đ t ra các câu h i đ c ng c khái ni m và nh n th c đúng v đ ng
ậ ơ ầ ọ ờ ọ ỹ ế ồ tác k thu t b i đã h c. Đ ng th i, c n cho h c sinh bi t quan sát và phân tích k ỹ
ủ ậ ườ ậ ủ ả ố ỹ ủ ề thu t đúng, sai c a ng i khác, đi u này giúp c ng c k thu t c a b n thân
ơ ể ự ậ ả ọ ỹ ị ấ Ph i xác đ nh cho h c sinh tiêu chí k thu t và c ly b i đ các em ph n
ườ ệ ủ ử ụ ố ỹ ứ ể ấ ấ đ u, th ậ ng xuyên s d ng hình th c thi đ u ki m tra trong vi c c ng c k thu t
ấ ắ 3.1.5. Nguyên t c xu t phát t ừ ự ế th c t
ấ ắ ắ ự ụ ệ Nguyên t c xu t phát t ừ ự ế th c t ụ là nguyên t c d a vào m c đích, nhi m v ,
ể ự ọ ươ ượ ậ ộ ớ ợ ầ ộ n i dung, yêu c u đ l a ch n ph ng pháp, l ề ng v n đ ng phù h p v i các đi u
ự ễ ư ự ố ượ ệ ơ ở ậ ề ệ ấ ậ ki n th c ti n, nh d a vào đ i t ạ ng, c s v t ch t, đi u ki n khí h u..., khi d y
ể ố ụ ọ ậ ệ ọ ơ ể b i đ có th giúp h c sinh hoàn thành t t nhi m v h c t p
ậ ụ ắ ầ Khi v n d ng nguyên t c này c n chú ý:
ướ ủ ọ ự ữ ế ạ ắ ả ạ c khi xây d ng k ho ch gi ng d y, n m v ng tình hình c a h c sinh Tr
ứ ọ ậ ộ ể ự ộ ơ ư ứ ẻ ạ ặ ề v các m t nh tình tr ng s c kho , trình đ b i, trình đ th l c, ý th c h c t p...
ớ ế ố ế ợ ầ ệ ố ớ ọ ắ cá bi t. Đ i v i h c sinh đã n m k ỹ ầ C n k t h p yêu c u chung v i y u t
ậ ươ ố ố ố ớ ể ề ữ ầ ơ ỹ thu t t ng đ i t ậ t, có th đ ra yêu c u cao h n đ i v i nh ng em có k thu t
ố ớ ọ ử ề ầ ố ờ ươ t ữ ng đ i, còn đ i v i h c sinh kém thì giáo viên c n dành nhi u th i gian s a ch a
28
ậ ỹ k thu t.
ầ ớ ấ ượ ụ ụ ướ ườ i tình hình sân bãi, d ng c , ch t l ng n c và l ng tr ướ c C n chú ý t
ế ễ ề ặ ầ ậ các di n bi n v khí h u, luôn đ t khâu an toàn lên hàng đ u
ẽ ớ ệ ặ ắ ố ổ ấ Năm nguyên t c trên có quan h ch t ch v i nhau, b sung và th ng nh t
ụ ủ ự ệ ệ ể ạ ả ộ ớ v i nhau đ cùng th c hi n m t m c đích c a quá trình gi ng d y. Vi c phân chia
ấ ươ ắ ỉ ắ ự ố các nguyên t c trên ch mang tính ch t t ng đ i, trong đó nguyên t c t giác tích
ề ể ự ệ ề ắ ự c c mang tính ti n đ đ th c hi n các nguyên t c khác
ươ ạ ơ ộ 3.2. Ph ả ng pháp gi ng d y b i l i
ậ ộ ơ ộ ậ ỹ 3.2.1. Quy lu t hình thành k năng v n đ ng trong b i l i
ơ ộ ế ạ ả ả ắ ượ ậ Khi ti n hành gi ng d y b i l i, giáo viên ph i n m đ c quy lu t hình thành
ỏ ổ ủ ạ ậ ồ ộ ố ị ỹ k năng v n đ ng chung (g m có 3 giai đo n: lan t a, n đ nh, c ng c và hoàn
thi n)ệ
ơ ộ ấ ặ ệ ậ ộ ườ ướ Riêng b i l i có tính ch t đ c bi t là v n đ ng trong môi tr ng n ế c, y u
ư ể ứ ạ ụ ụ ư ả ầ ộ ả lĩnh đ ng tác không ph c t p nh th thao d ng c , nh y c u…Nh ng khi gi ng
ườ ậ ườ ộ ố ề ế ườ ạ d y ng i t p th ng khó ti p thu vì m t s nguyên nhân v môi tr ể ư ng nh : Đi m
ộ ướ ự ả ớ ự ậ ạ ặ ở ơ ộ ự t a sinh đ ng, n c có l c c n l n tr ng i cho s v n đ ng, m t khác khi b i có
ớ ạ ề ệ ộ ấ ướ ả ứ ườ nhi u kích thích m i l ư nh : nhi t đ , áp su t n c gây ph n ng th ng xuyên
ế ạ ở ộ ệ làm tr ng i cho vi c ti p thu đ ng tác
ơ ộ ệ ậ ạ ầ ớ ướ ể ả Giai đo n đ u trong t p luy n b i l i là làm quen v i n c đ gi ế i quy t
ưở ườ ậ ườ ạ ệ ố ầ ậ ế ố y u t tâm lý, gây tin t ng cho ng i t p. Ng ụ i d y c n v n d ng h th ng các
ớ ướ ạ ụ ướ ở ộ đ ng tác làm quen v i n ư c nh : đi l i, ng p trong n c, th , các trò ch i d ơ ướ i
ể ả ạ ườ ậ ướ n c.., đ gi ng d y cho ng i t p
ể ườ ậ ậ ơ ộ ễ ế ỹ ạ ở Đ ng i t p d ti p thu k thu t b i l ả i khi gi ng d y ỏ ạ giai đo n lan t a
ụ ậ ổ ị ươ ừ ế ổ ậ ợ ầ và n đ nh, c n v n d ng ph ng pháp t ụ phân chia đ n t ng h p. Khi v n d ng
ươ ể ầ ph ng pháp này c n chú ý các đi m sau:
ự ộ ẻ ữ ư ế ậ ệ Cho th c hi n đ ng tác l khi t p, nh ng là nh ng y u lĩnh đúng trong khâu
29
ẹ ậ ỹ k thu t nguyên v n
ứ ự ộ ụ ế ậ ệ ầ Không nên t p thu n th c đ n m c t ế đ ng hoá các y u lĩnh riêng bi t, mà
ế ợ ớ ế ệ ế ả ỹ ậ ph i cho k t h p các y u lĩnh này v i y u lĩnh khác có quan h trong khâu k thu t
ườ ậ ễ ế ụ ề ậ ể Đ ng ổ ợ ớ ả ậ i t p d ti p thu, giáo viên ph i v n d ng nhi u bài t p b tr v i
ụ ậ ổ ậ ố ị ư ụ ư ứ ụ ụ ặ ợ ộ ừ các d ng c thích h p nh d ng c v t n i, ho c v t c đ nh nh ng m c đ v a
ph iả
ươ ạ ơ ộ ổ ọ ế 3.2.2. Ph ả ng pháp gi ng d y b i l ứ i cho h c sinh l a tu i thi u niên
ươ ự ả ơ ộ Ph ng pháp và trình t ạ gi ng d y b i l i:
ơ ơ ả ộ ấ ắ ầ ề ặ ể ạ ả ọ ơ Khi b t đ u gi ng d y b i c b n, m t v n đ đ t ra là nên ch n ki u b i
ướ ứ ự ạ ạ ế ể ằ ả ấ ơ ạ nào d y tr c và th t d y các ki u b i, nh m đ t k t qu cao nh t. Đ gi ể ả i
ế ố ế ứ ề ấ ầ quy t các y u t trên, giáo viên c n căn c vào các v n đ sau:
ế ố ứ Căn c vào y u t ụ giáo d c
ổ ậ ứ ả ạ ầ ờ ờ ỗ Căn c vào th i gian gi ng d y, m i tu n là bao nhiêu bu i t p? và th i
ủ ừ gian c a t ng giáo án…
ư ơ ậ ụ ậ ứ ụ ệ ề ệ ậ ả ạ Căn c vào đi u ki n gi ng d y nh n i t p, d ng c t p luy n, khí h u…
ứ ể ặ ườ ậ ộ ỹ ư ả Căn c vào đ c đi m ng ậ ề ể ự i t p nh kh năng v th l c, trình đ k thu t
ệ ế ả ộ ớ ứ ể ề ặ ổ hi n có, kh năng ti p thu đ ng tác, gi i tính, l a tu i, đ c đi m v tâm sinh lý
ế ố ự ể ậ ộ D a vào các y u t ệ ố ụ trên giáo viên có th v n d ng m t trong các h th ng
ư ả ạ ơ ể gi ng d y các ki u b i nh sau:
ể ể ạ ơ ấ ị 3.2.2.1. D y các ki u b i th thao theo th t ứ ự ướ tr c sau nh t đ nh
ệ ố ườ ụ ậ ườ ặ H th ng này th ng v n d ng trong các tr ể ng không chuyên, do đ c đi m
ế ạ ả ả ạ ắ ơ ờ ạ ừ ạ d y b i trong th i gian ng n, nên giáo viên ph i so n k ho ch gi ng d y t ng
ụ ể ậ ơ ươ ể ạ ệ ả ợ ki u b i và v n d ng ph ừ ng pháp thích h p đ d y có hi u qu , sao cho sau t ng
ả ứ ể ạ ượ ừ ế ụ ơ ể ệ ể ả giai đo n ph i d t đi m đ ạ c t ng ki u b i đ hoàn thi n và ti p t c gi ng d y
ể ể ặ ầ ạ ả ậ ớ ơ ệ ể các ki u b i m i. Tuy v y, khi gi ng d y cũng c n chú ý đ c đi m cá bi t đ sao
ế ậ ữ ọ ượ ề ể ộ ơ cho nh ng h c sinh có năng khi u t p đ c nhi u ki u b i trong cùng m t giai
30
đo nạ
ể ố ể ậ ặ ộ ộ M t khác, đ bài t p sinh đ ng, trong giáo án giáo viên có th b trí các đ ng
ư ụ ề ằ ả ạ ớ ộ ứ tác v i nhi u d ng khác nhau, nh ng đ ng tác đó ph i nh m m c đích nâng cao s c
ọ ỹ ẻ ơ ể ậ ơ ớ kho h n là h c k thu t các ki u b i m i
ộ ố ể ể ạ ạ ộ ụ ơ 3.2.2.2. D y song song m t s ki u b i th thao trong m t giai đo n liên t c
ệ ố ườ ụ ậ ở ớ ậ ơ ộ ấ H th ng này th ng v n d ng các l p t p hu n b i l i, trong các tr ườ ng
ụ ể ệ ạ ặ ậ ộ ướ chuyên nghi p th thao. V n d ng cùng m t lúc ho c các giai đo n tr c sau liên
ư ậ ạ ậ ơ ề ệ ỹ ườ ậ ượ ụ t c các k thu t b i, nh v y t o đi u ki n cho ng i t p đ ẩ c chu n b t ị ố ề t v
ơ ộ ể ự ệ ệ ề ể ạ ượ chuyên môn b i l i, phát tri n toàn di n th l c, t o đi u ki n phát huy đ ầ c đ y
ơ ộ ạ ơ ở ộ ể ế ể ả ớ ủ đ năng khi u b i l i, t o c s r ng l n đ phát tri n kh năng sau này
ấ ặ ệ ủ ệ ố ạ ườ ậ ể ố ơ Tính ch t đ c bi t c a h th ng này là d y cho ng i t p b n ki u b i th ể
ệ ạ ơ ườ ấ ơ ướ ơ ế ư ư ử ơ thao hi n đ i: B i tr ơ n s p, b i ng a, b i b m và b i ch, nh ng u tiên h n
ể ể ậ ầ ơ ộ ờ ồ ơ cho m t trong hai ki u b i ban đ u, đ ng th i khi đã t p ki u b i này là chính, thì
ể ậ ẩ ộ ỹ ườ ậ ị ầ ậ c n t p thêm đ ng tác chu n b cho k thu t ki u khác. Khi ng ữ ắ i t p đã n m v ng
ể ể ạ ậ ả ậ ọ ớ ỹ k thu t tr ng tâm trong gi ng d y, thì giáo viên cho chuy n sang t p ki u m i.
ậ ươ ư ể ạ ả ơ ườ ậ ậ ụ V n d ng ph ng pháp gi ng d y nh trên, các ki u b i sau ng ấ i t p t p r t
ể ề ể ự ộ ề ỹ ậ ơ ộ ự ế ự nhanh, có s phát tri n v th l c, s ti n b v k thu t b i l i, bi ế ượ t đ c m t s ộ ố
ấ ị ệ ấ ậ ờ ơ ơ ớ ể kinh nghi m nh t đ nh. Do đó khi t p ki u b i m i m t ít th i gian h n, tránh đ ượ c
ạ ừ ượ ả ẳ ế ể ườ ự s căng th ng vô ích, có kh năng lo i tr đ c các khuy t đi m thông th ng, nh ư
ớ ệ ố ệ ừ ệ ả ạ ậ ắ ờ ơ ể ậ v y th i gian t p luy n ng n h n so v i h th ng gi ng d y hoàn thi n t ng ki u
ộ ơ b i m t
ệ ố ể ạ ả ạ ơ ộ ườ H th ng gi ng d y song song các ki u b i trong m t giai đo n th ng đ ượ c
ứ ự ậ ụ v n d ng theo th t sau đây:
ướ ế ạ ơ ườ ể ờ ậ ụ ấ ồ Tr c h t d y ki u b i tr ậ n s p, đ ng th i v n d ng thêm các bài t p
ơ ườ ể ơ ướ ơ ế ử ế ể ạ ki u b i tr ố ớ ộ n ng a, sau đó d y ti p ki u b i ch và b i b m, riêng đ i v i đ ng
ể ậ ụ ở ủ ơ ướ ơ ườ ấ ạ ạ ơ tác chân c a b i b m có th v n d ng giai đo n d y b i tr ử n s p và b i ng a
ươ ơ ượ ạ ạ ươ Các ph ng pháp d y b i đ c chia thành ba lo i: Ph ng pháp dùng l ờ i
31
ươ ự ươ ụ ả ụ ệ ậ nói, ph ng pháp tr c quan và ph ạ ng pháp bài t p. M c đích, nhi m v gi ng d y
ủ ế ắ ọ ượ ậ ơ ậ ỹ ơ ộ b i l i ch y u là làm cho h c sinh n m đ ả ấ c các k thu t b i. Vì v y, ph i l y
ươ ạ ươ ờ ph ậ ng pháp bài t p trên c n và d ướ ướ i n c làm chính, ph ng pháp dùng l i nói và
ổ ợ ồ ờ ậ ự ụ ợ ươ ạ ỉ tr c quan là b tr , đ ng th i v n d ng h p lý ph ng pháp d y hoàn ch nh và
ươ ậ ừ ỹ ẻ ế ổ ỉ ph ạ ng pháp d y k thu t t riêng l ợ đ n t ng h p hoàn ch nh
ậ ơ ạ ườ ự ấ ở ộ ệ n s p thông qua th c hi n đ ng tác không th , tay ỹ Ví d : ụ D y k thu t b i tr
ạ ướ ậ ầ ư ế ầ ử chân luân phiên đ p và qu t n c. Sau đó, s a d n t ở th đ u và th vào lúc vung
ặ ướ ậ ơ ư ỹ ườ ậ ơ ế ấ ạ ỹ tay trên m t n c nh k thu t b i tr ạ n s p. Khi d y k thu t b i ch nên d y
ế ợ ế ợ ể ồ ạ ộ ớ ở ạ đ p chân, qu t tay, k t h p tay v i th và k t h p đ ng tác tay và chân đ r i hoàn
ậ ơ ế ệ ỹ ỉ thi n thành k thu t b i ch hoàn ch nh
ự ạ ể 3.2.2.3. Trình t ơ d y các ki u b i
ứ ể ả ạ ặ ơ ườ ọ ơ ướ ế ả Căn c vào đ c đi m gi ng d y môn b i, ng i h c b i tr c h t ph i làm
ớ ướ ế ể ơ ọ ộ ự ọ quen v i n c, sau đó chuy n sang h c các đ ng tác b i. Vì th , trình t h c các
ư ể ơ ki u b i nh sau:
ự ọ ơ ớ ườ ớ ọ ứ ầ + Trình t ể h c các ki u b i v i ng ả i m i h c: C n ph i căn c vào tình
ự ế ủ ọ ụ ả ế ị ể ế ệ ạ hình th c t ọ c a h c sinh đ quy t đ nh. N u nhi m v gi ng d y là giúp cho h c
ữ ể ắ ộ ơ ộ ộ ư sinh n m v ng m t ki u b i nào đó m t cách nhanh chóng và hoàn thành m t c ly
ấ ị ạ ướ ể ạ ơ ế ể ướ ọ ơ b i nh t đ nh thì ch n d y ki u đ p n c và ki u b i ch tr c.
ố ớ ọ ụ ườ ố ờ ạ ổ Ví d : Đ i v i h c sinh các tr ng ph thông, do s gi ề d y không nhi u,
ướ ế ạ ọ ế ạ ướ ơ ứ ơ ế nên tr c h t d y cho h c sinh bi t cách đ p n ọ c (b i đ ng) và b i ch. Vì h c
ướ ể ầ ặ ướ ẽ ạ ừ ượ ợ ướ ạ đ p n ổ c đ đ u n i lên m t n c, s lo i tr đ c tâm lý s n ả ả c và đ m b o
ượ ạ ộ ướ ầ ố ở đ c an toàn. Đ ng tác tay và chân khi đ p n ớ ơ ế c g n gi ng v i b i ch. Th trong
ệ ở ươ ố ơ ả ườ ớ ọ ễ ắ ơ ế b i ch là th chính di n và t ng đ i đ n gi n, nên ng ữ i m i h c d n m v ng
ỳ ộ ơ ế ụ ự ệ ậ ị ươ ỹ k thu t. Nh p điê các chu k đ ng tác b i ch có s giãn cách rõ r t và t ố ng đ i
ế ơ ượ ứ ệ ể ọ ơ ti t ki m s c, h c sinh có th nhanh chóng b i đ c dài h n
ự ả ể ế ạ ơ + Trình t gi ng d y 4 ki u b i cho thi u niên
ể ậ ụ ứ ự Có th v n d ng theo th t sau đây:
32
ớ ướ ạ ơ ườ ấ ơ ườ ơ ướ ơ ế ử D y làm quen v i n c – b i tr n s p – b i tr n ng a – b i ch – b i b m
ớ ướ ạ ơ ườ ấ ơ ườ ơ ế ử D y làm quen v i n c – b i tr n s p – b i tr ơ ướ n ng a – b i b m – b i ch
ớ ướ ạ ơ ườ ơ ườ ấ ơ ướ ơ ế ử D y làm quen v i n c – b i tr n ng a – b i tr n s p – b i ch – b i b m
ớ ướ ạ ơ ườ ấ ơ ườ ơ ướ ử D y làm quen v i n c – b i tr ơ ế n s p – b i ch – b i tr n ng a– b i b m
ự ả ể ạ ộ + Trình t ơ gi ng d y m t ki u b i
ố ợ ơ ề ể ỗ ộ ồ ở M i ki u b i đ u bao g m các đ ng tác chân, tay, th , ph i h p toàn b k ộ ỹ
ạ ậ ả ạ ộ ướ thu t. Trong gi ng d y phân chia, nói chung là d y đ ng tác chân tr ế c sau đó đ n
ố ợ ố ợ ạ ồ ố ở ộ đ ng tác tay (bao g m ph i h p tay và th ) sau đó d y ph i h p tay và chân, cu i
ạ ỉ ố ợ cùng d y ph i h p hoàn ch nh
ự ả ộ ộ ặ ạ + Trình t gi ng d y m t đ ng tác (tay ho c chân)
ươ ỉ ể ử ụ Có th s d ng ph ặ ng pháp hoàn ch nh ho c phân chia. Song dù ph ươ ng
ầ ự ả pháp nào cũng ph i tuân theo tu n t :
ả ả ể ọ ề ộ ẫ Gi ng gi ẽ ọ ệ i, làm m u đ h c sinh có khái ni m chính xác v đ ng tác s h c
ạ ậ ộ T p các đ ng tác đó trên c n
ự ố ị ậ ậ ướ ư ể ặ ể T p các bài t p có đi m t a c đ nh trong n c nh bám thành b , ho c nh ờ
ộ ể ậ ứ ở ỗ ướ ộ ể ậ ộ ộ đ ng đ i đ t p đ ng tác chân, hoăc đ ng ch n c nông đ t p đ ng tác tay
ự ố ị ư ạ ể ậ ậ ướ ổ ườ ậ T p các bài t p không có đi m t a c đ nh nh đ p n c n i ng i, t p các
ộ đ ng tác tay và chân
ố ợ ủ ự ầ ộ ố ỉ ấ Ph i h p hoàn ch nh đ ng tác và nâng d n c ly, c ng c và nâng cao ch t
ự ộ ượ l ệ ng th c hi n đ ng tác
ậ ỏ * Câu h i ôn t p
ơ ộ ạ ả ắ 1. Trình bày các nguyên t c gi ng d y b i l i
ơ ộ ậ ậ ộ ỹ 2. Quy lu t hình thành k năng v n đ ng trong b i l i
ươ ơ ộ ạ ườ ử ụ ệ 3. Ph ả ng pháp gi ng d y b i l i th ng s d ng hi n nay là gì?
ơ ộ ả ạ ữ ể ầ 4. Khi gi ng d y b i l i giáo viên c n chú ý nh ng đi m nào?
ậ ả ỏ * Câu h i th o lu n:
33
ơ ộ ạ ạ ả ắ ự ự ạ ấ 1. T i sao trong gi ng d y b i l i, nguyên t c t giác tích c c l ọ i quan tr ng nh t?
ậ ạ ộ ứ ỹ 2. Các giai đo n hình thành k năng v n đ ng trong b i l ơ ộ ươ i t ữ ớ ng ng v i nh ng
ọ ộ ạ ạ giai đo n nào trong d y h c đ ng tác?
ư ượ ể ươ ậ ơ ả ỹ 3. Hãy cho bi t ế u và nh ủ c đi m c a các ph ạ ng pháp gi ng d y k thu t b i?
ạ ạ ơ ọ ổ ạ 4. T i sao trong quá trình d y b i cho h c sinh ph thông, giáo viên l ề i chú ý nhi u
ươ ự ế ự ớ t i ph ng pháp tr c quan tr c ti p?
ươ
ƯƠ
Ổ
Ọ
Ứ
Ấ
PH
Ch ng 4.
Ơ NG PHÁP T CH C THI Đ U VÀ TR NG TÀI B I
L IỘ
ổ ứ ơ ộ ủ 4.1. Ý nghĩa c a công tác t ấ ch c thi đ u trong b i l i
ộ ộ ơ ộ ệ ạ ậ ả ấ ấ Thi đ u là m t b ph n trong công tác gi ng d y và hu n luy n b i l i.
ụ ứ ể ệ ạ ấ ộ Thi đ u là m t bi n pháp đ giáo d c đ o đ c, ý chí cho VĐV, vì trong thi
ể ệ ế ẫ ấ ạ ả ọ ớ ộ ầ ấ đ u h ph i bi u hi n cao đ tính kiên trì, lòng nh n n i, chi n đ u v i tinh th n
ệ trách nhi m cao
ơ ộ ứ ề ầ ố ấ Thi đ u b i l i là hình th c tuyên truy n, lôi cu n qu n chúng tham gia rèn
ệ ệ ả luy n TDTT có hi u qu
ố ớ ể ổ ệ ế ế ấ ấ ị Đ i v i các hu n luy n viên, thi đ u là d p đ t ng k t thành tích, k t qu ả
ả ạ ượ ữ ế ấ ộ ớ ệ ấ ệ ủ c a m t quá trình hu n luy n. V i nh ng k t qu đ t đ c, các hu n luy n viên và
ứ ư ượ ệ ể ấ VĐV đánh giá m c thành công, u nh ấ c đi m trong công tác hu n luy n. Thi đ u
ề ệ ệ ể ộ ổ ụ cũng là ngày h i trao đ i kinh nghi m, tìm hi u nhau v chuyên môn, nghi p v ,
ệ ề ầ ộ ỗ góp ph n nâng cao ngh nghi p cho m i cán b và VĐV
ế ớ ấ ị ớ ữ ấ ướ ạ ệ ắ Thi đ u th gi i và thi đ u h u ngh v i các n ặ c b n là bi n pháp th t ch t
ố ế ườ ị ữ ữ ế ầ ộ ệ quan h qu c t , tăng c ng tình h u ngh gi a các dân t c, góp ph n đoàn k t các
ế ớ ế ự ượ l c l ộ ng ti n b trên th gi i
ấ ạ 4.2. Phân lo i thi đ u
ơ ộ ằ ệ ố ủ ể ấ ố ấ Thi đ u b i l i n m trong h th ng thi đ u th thao c a toàn qu c. Căn c ứ
ư ấ ạ ấ ặ ấ ọ vào tính ch t thi đ u mà đ t tên g i và phân lo i thi đ u nh sau:
34
ấ ấ ố ỉ ị ị ị Thi đ u vô đ ch: Thi đ u vô đ ch toàn qu c, vô đ ch t nh…
ữ ữ ể ấ ớ ổ ộ ị ệ ể Thi đ u h u ngh : Gi a các đ i tuy n v i nhau đ trao đ i kinh nghi m,
ườ ệ ữ ọ ậ h c t p, tăng c ị ng quan h h u ngh
ạ ộ ơ ộ ạ ộ ể ụ ể ố i: Đ i h i th d c th thao toàn qu c Đ i h i b i l
ể ẳ ấ ẳ ấ ấ ị Thi đ u đ ng c p: Đ xác đ nh đ ng c p VĐV
ơ ở ể ự ấ ở ấ ể ể ấ ọ ộ c p cao ọ Thi đ u tuy n ch n: Đ l a ch n đ i tuy n cho c s đi thi đ u
h nơ
ấ ả ả ề ộ i: Tranh gi i báo Ti n phong, báo Lao đ ng Thi đ u tranh gi
ị ổ ứ ấ ơ ộ ẩ 4.3. Công tác chu n b t ch c thi đ u b i l i
ẽ ớ ệ ệ ấ ặ ẩ ấ ị Thi đ u liên quan ch t ch v i công tác hu n luy n. Công vi c chu n b cho
ị ừ ầ ị ồ ệ ẩ ấ ẩ ả ấ ộ ộ m t cu c thi đ u ph i chu n b t ộ đ u năm hu n luy n. N i dung chu n b g m các
ư ặ m t nh sau:
ề ứ ấ ầ Cơ quan tổ ch c thi đ u c n công b ố tr cướ + V chuyên môn:
ị ấ L ch thi đ u hàng năm
ề ệ ấ Đi u l ộ các cu c thi đ u
ộ ồ ị ệ ẩ ọ ậ Chu n b vi c thành l p h i đ ng tr ng tài
ề ơ ở ậ ấ + V c s v t ch t:
ự ộ D trù kinh phí cho cu c thi
ể ẩ ị ị ể ơ Chu n b đ a đi m b b i
ể ổ ứ ả ế ơ ầ ấ ộ ộ ướ ch c m t cu c thi đ u b i c n ph i ti n hành các b c sau: Đ t
ổ ề ệ ứ ự ề ẩ ậ Thành l p ban t ch c, xây d ng đi u l ả , tuyên truy n qu ng cáo, chu n b ị
ấ ậ ọ ơ ở ậ c s v t ch t và thành l p ban tr ng tài...
ứ ổ ứ ấ ơ ộ 4.3.1. Cách th c t ch c thi đ u b i l i
ổ ứ ạ ộ ơ ấ ơ ở ườ ộ ộ ưở Ban t ch c m t Đ i h i b i c p c s th ồ ng bao g m m t tr ng ban và
ặ ộ m t ho c hai phó ban
ưở ườ ề ặ ộ ạ ụ ủ ề ể Tr ng ban th ng là m t đ i bi u c a chính quy n ph trách v m t văn
35
ề ọ ậ ể ổ ứ ụ ề ệ ặ ộ ộ hoá xã h i ho c m t hi u phó ph trách v h c t p..., đ t ch c đi u hành chung
ộ ưở ụ ể ệ ộ M t phó tr ạ ng ban là cán b có chuyên môn TDTT đ ph trách vi c so n
ề ệ ả ộ ồ ụ ấ ậ ọ th o đi u l , thành l p h i đ ng tr ng tài và ph trách chuyên môn trong thi đ u
ộ ưở ơ ở ậ ụ ề ề M t phó tr ấ ng ban ph trách v công tác tuyên truy n và c s v t ch t,
ả ưở ậ ự ấ kinh phí, gi i th ng, tr t t an toàn trong thi đ u. Các thành viên nên là các tr ưở ng
ừ ư ụ ể ể ệ ề ả ơ ở ậ ti u ban, ph trách t ng m ng công vi c: Ban th ký đi u hành, Ti u ban c s v t
ề ể ể ề ể ấ ấ ch t. Ti u ban chuyên môn. Ti u ban tuyên truy n…Các ti u ban đ xu t danh sách
ể ể ậ ổ ứ ệ ệ ụ thành l p các thành viên trong ti u ban đ Ban t ch c phê duy t và giao nhi m v
ậ ổ ứ ẽ ế Sau khi thành l p xong ban t ệ ể ch c s ti n hành tri n khai các công vi c
ứ ượ đ c phân công theo ch c trách
ệ ậ 4.3.2. Công vi c sau khi thành l p Ban t ổ ứ ch c
ổ ứ ự ừ ề ệ ể ể ể Ban t ch c đi u khi n các ti u ban tri n khai công vi c theo t ng lĩnh v c
ư ề + Ban th ký đi u hành:
ề ệ ự Xây d ng và thông báo đi u l
ề ệ ộ ấ ồ ộ N i dung đi u l thi đ u g m các n i dung sau :
ụ ủ ọ ộ Tên g i và m c đích c a cu c thi
ủ ể ờ ị ấ Th i gian đ a đi m c a thi đ u
ơ ổ ứ ộ C quan t ạ ch c lãnh đ o cu c thi
ề ệ ấ ầ Thành ph n và đi u ki n tham gia thi đ u
ươ ấ ụ ể Ch ng trình thi đ u c th
ề ệ ấ ể ứ Đi u ki n và th th c đăng ký thi đ u
ế ạ ả ưở Cách x p h ng và gi i th ng
ờ Th i gian đăng ký
ậ ơ ượ ử ụ ọ ộ Tr ng tài và lu t b i đ c s d ng trong cu c thi
ề ả Các đi u kho n khác
ề ệ ưở ổ ứ ụ ể ạ ả Đi u l do phó tr ng ban t ch c ph trách chuyên môn so n th o đ thông
36
ổ ứ ệ ề ấ ạ ơ ộ ị ị qua ban t ch c cùng đ i di n các đ n v tham gia thi đ u. H i ngh thông qua đi u
ả ế ướ ề ệ ượ ấ ấ ẽ ệ l ph i ti n hành tr c thi đ u ít nh t 2 tháng. Sau khi đi u l đ c thông qua s in
ấ ử ề ị ướ ơ ấ ấ n và g i v cho các đ n v tr c thi đ u ít nh t 1 tháng
ị ơ ở ậ ề ẩ ấ + Công tác tuyên truy n và chu n b c s v t ch t:
ề ệ ượ ề ơ ở ậ ấ ầ ụ Sau khi đi u l đ c thông qua, Phó ban ph trách v c s v t ch t c n
ể ệ tri n khai các công vi c sau:
ươ ể ề ệ ạ ộ Thông tin trên các ph ng ti n đ i chúng đ tuyên truy n cho cu c thi
ự ậ ộ ợ D trù kinh phí, v n đ ng tài tr
ử ắ ẩ ị ế ị ụ ư ồ ụ ồ Chu n b tu s a, mua s m các thi ộ t b d ng c cho cu c thi nh : đ ng h ,
ệ ờ dây, c , còi, súng phát l nh...
ự ả D trù các kho n chi
ố ợ ể ắ ậ ự ế ớ ộ Ph i h p v i ban chuyên môn đ s p x p tr t t an toàn cho cu c
ố ộ ế ự ế ấ ứ B trí cán b y t tr c ti p c p c u
ậ ấ ậ ồ ọ ọ + Thành l p h i ộ đ ng tr ng tài và t p hu n tr ng tài
ộ ồ ọ ượ ơ ổ ứ ậ ấ ọ H i đ ng tr ng tài đ c c quan t ch c thi đ u thành l p. Ban tr ng tài
ướ ự ề ể ủ ổ ấ ớ ụ ủ ệ ọ ọ ạ ộ ho t đ ng d i s đi u khi n c a t ng tr ng tài. Nhi m v c a tr ng tài r t l n,
ụ ề ấ ồ ỉ bao g m các công tác ch huy thi đ u, giáo d c v chuyên môn và t ư ưở t ng cho VĐV
ụ ủ ế ủ ệ ể ề ể ấ ộ ọ Nhi m v ch y u c a các ti u ban tr ng tài là đi u khi n cu c thi đ u theo
ầ ự ậ ậ ậ ộ ọ lu t m t cách công minh, chính xác. Vì v y, khi thành l p Ban tr ng tài c n l a
ữ ọ ườ ạ ứ ươ ề ậ ể ẫ ch n nh ng ng i am hi u v lu t và có tác phong, đ o đ c g ng m u
ố ượ ộ ọ ấ S l ng và trình đ tr ng tài tùy theo quy mô thi đ u
ướ ả ọ ổ ế ộ ồ ề ệ ể ấ ọ Tr c thi đ u vài ngày, h i đ ng tr ng tài ph i h p đ ph bi n đi u l
ấ ề ậ ụ ể ứ ấ ố ộ ọ cu c thi đ u, th ng nh t v lu t, phân công tr ng tài và các ch c trách c th .
ộ ồ ị ố ả ẩ ề ệ ấ ộ ọ ọ Ngoài ra, h i đ ng tr ng tài ph i chu n b t ư t m i đi u ki n cho cu c thi đ u nh
ấ ầ ổ ể ơ ế ổ ứ ụ ể ụ d ng c chuyên môn, ki m tra b b i.., sau thi đ u c n t ng k t, t ch c rút kinh
ớ ơ ệ ổ ứ ấ nghi m báo cáo v i c quan t ch c thi đ u
37
ự ươ ấ + Xây d ng ch ng trình thi đ u
ộ ổ ứ ậ ộ ộ Sau khi các đ i đã n p đăng ký cho ban t ch c (b ph n chuyên môn), ban
ẽ ế ự ươ ấ chuyên môn s ti n hành xây d ng ch ng trình thi đ u
ươ ả ả ả ầ ấ Ch ng trình thi đ u ph i đ m b o các yêu c u sau:
ả ươ ề ở ấ ấ ẫ ồ ả Đ m b o cho ch ng trình thi đ u có tính h p d n đ ng đ u ổ các bu i
ự ấ ả ả ở ượ ờ Đ m b o cho VĐV tham gia hai c ly thi đ u tr lên có đ ỉ c th i gian ngh
ữ ợ gi a h p lý
ả ả ờ ổ ỗ ờ ừ ấ ổ ấ Đ m b o th i gian thi đ u m i bu i không quá 4 gi , tr thi d u 1 bu i có
ả ứ ể ả ể ẻ ọ th kéo dài thêm 30 phút, đ đ m b o s c kho cho VĐV và tr ng tài
ấ ừ ế ắ ầ ươ ấ ổ ứ Xu t phát t các yêu c u trên khi s p x p ch ng trình thi đ u ban t ch c
ố ượ ự ộ ơ ầ ự c n d a vào s l ố ể ng VĐV tham gia các c ly và ki u b i có trong n i dung thi, s
ườ ơ ố ợ ơ ể ề ổ ơ ể ổ ờ ỗ ỉ ượ l ng đ ng b i, s đ t b i, th i gian m i bu i b i, đ đi u ch nh, chuy n đ i th ứ
ủ ế ầ ợ ươ ấ ự ắ t ớ s p x p cho phù h p v i 3 yêu c u trên c a ch ơ ng trình thi đ u b i
ươ ấ ượ ệ ế ể ặ ấ Ch ng trình thi đ u đ ộ c chuy n đ n cho lãnh đ i ho c hu n luy n viên
ấ ậ ấ ộ ướ ộ các đ i tham gia thi đ u ch m nh t là hai ngày tr ạ c khi khai m c cu c thi
ệ ế 4.4. Công vi c ti n hành
ứ ễ ổ ạ ố ớ ệ ể ờ khai m c: Chào c , tuyên b lý do, gi ạ i thi u đ i bi u, gi ớ i T ch c l
ệ ấ ắ ơ ị ợ ệ ạ ọ thi u các đ n v , chúc các đoàn VĐV thi đ u giành th ng l i, đ i di n tr ng tài
ứ ẹ ệ ạ ệ ộ ậ tuyên th , đ i di n v n đ ng viên h a h n…
ề ị ế ể ấ ấ ị ị ể ế Ti n hành thi đ u: Theo l ch thi đ u các ti u ban v v trí quy đ nh đ ti n
ầ ạ ấ ộ ị ả ể ể hành thi đ u. N i dung thi xong c n xác đ nh VĐV đo t gi i, đ báo cho ti u ban
ư ổ ợ ả th ký t ng h p toàn gi i
ố ế ả ả ế ể ộ i, có th làm ngay sau khi k t thúc n i dung thi, Công b k t qu và trao gi
ế ả hoăc sau khi k t thúc gi i
ổ ứ ễ ế ạ b m c T ch c l
ổ ứ ệ T ch c rút kinh nghi m
38
ơ ộ ọ ấ 4.5. Tr ng tài thi đ u môn b i l i
ụ ứ ọ ệ ở ộ ậ 4.5.1. Nhi m v và ch c năng tr ng tài các b ph n
ọ ổ + T ng tr ng tài
ủ ạ ọ ổ ổ ụ ứ ộ ị ự T ng tr ng tài ch u s lãnh đ o c a ban t ch c ph trách toàn b công tác
ằ ộ ọ ậ tr ng tài m t cách nghiêm minh, công b ng và chính xác, đúng lu t
ộ ố ư ụ ệ ề ạ ổ ọ T ng tr ng tài có m t s nhi m v , quy n h n chính nh sau:
ướ ả ổ ứ ọ ậ ề ệ ọ Tr ấ c thi đ u ph i t ch c cho các tr ng tài viên h c t p đi u l và ph ươ ng
ờ ế ậ ồ ọ ọ ộ ể pháp tr ng tài, đ ng th i ti n hành phân công thành viên các b ph n tr ng tài, ki m
ệ ắ ế ươ ấ ả ấ tra vi c s p x p ch ụ ng trình thi đ u và các văn b n trong thi đ u và sân bãi d ng
cụ
ỗ ợ ơ ổ ứ ệ ấ ấ Trong thi đ u giám sát và duy t thành tích thi đ u m i đ t b i, t ọ ch c h p
ệ ọ tr ng tài rút kinh nghi m
ứ ệ ể ế ấ ả ấ ấ ả Sau thi đ u ki m tra xét duy t văn b n k t qu thi đ u và ký gi y ch ng
ậ ậ ộ nh n thành tích cho các v n đ ng viên
ọ + Tr ng tài phát thanh
ọ ướ ự ỉ ạ ủ ổ ế ọ Tr ng tài phát thanh d i s ch đ o chung c a t ng tr ng tài, ti n hành gi ớ i
ệ ố ươ ấ ớ ệ ở ấ ợ thi u, công b ch ng trình thi đ u, gi i thi u các VĐV ế các đ t thi đ u, thuy t
ấ ở ừ ợ ơ ự minh tình hình thi đ u t ng c ly, đ t b i.
ư ọ + Tr ng tài th ký
ư ụ ứ ệ ế ắ ọ ươ Tr ng tài th ký có nhi m v và ch c trách sau: S p x p ch ng trình thi
ế ườ ợ ấ đ u, phân đ t và x p đ ơ ng b i
ấ ệ ườ ợ ơ ư ế ơ ọ Sau khi hoàn t t vi c phân đ ng b i và đ t b i, tr ng tài th ký ti n hành
ế ế ế ậ ấ ấ ộ ồ vi ợ ơ ế t phi u thi đ u, phi u thi đ u g m: Phi u danh sách v n đ ng viên các đ t b i
ế ổ ế ấ ợ ộ đó, phi u t ng h p thành tích chung các n i dung thi đ u. Các phi u đó theo các
ẫ m u sau:
ậ ộ ế ả ợ ơ B ng 2. Phi u danh sách v n đ ng viên các đ t b i
39
ọ H tên VĐV Thành tích Đ n vơ ị TT
ổ (Bu i thi…………ngày………tháng……..năm………..)
ứ ự ể ợ ơ Đ t th ………c ly………..ki u b i
ế ả B ng 3. Phi u thành tích cá nhân
ậ ọ ộ H tên v n đ ng viên :……………………………
ơ ị Đ n v :……………………………………………
ợ ơ Đ t b i:……………………………………………
ơ Ô b i:……………………………………………
ồ ồ ồ ồ Thành tích đ ng h 1:……thành tích đ ng h 2:
Thành tích chính th cứ
ọ ọ Tr ng tài 1 Tr ng tài 2
Ký tên Ký tên
ắ ậ ẫ ọ ọ ộ + Tr ng tài g i tên và d n d t v n đ ng viên
ệ ẫ ọ ọ ộ ụ ắ ậ Tr ng tài g i tên và d n d t v n đ ng viên có nhi m v :
ướ ế ậ ể ậ ấ ộ ị Tr c thi đ u, dùng loa tay đ thông báo v trí t p k t v n đ ng viên
ể ọ ọ ậ ậ ọ ộ ị ế Đ c tên v n đ ng viên đ g i h vào v trí t p k t
ướ ể ấ ả ọ ọ ị Tr c khi vào v trí thi đ u kho ng 10 phút tr ng tài g i tên đi m danh và so
ể ế ứ ự ừ ế ớ ọ sánh v i phi u ghi thành tích cá nhân đ x p h theo th t t ng ô
ứ ự ơ ế ứ ế ậ ộ Ghi th t tên v n đ ng viên b i ti p s c vào sau phi u ghi thành tích
ụ ủ ậ ể ộ Ki m tra trang ph c c a v n đ ng viên
ướ ể ẫ ầ ậ ấ ộ Tr c khi thi đ u 4 phút đi m danh l n 2, sau đó d n v n đ ng viên vào
ỗ ậ ủ ế ế ấ ờ ộ gh ch xu t phát và giao phi u ghi thành tích cá nhân c a m i v n đ ng viên cho
40
ọ ở tr ng tài ơ ô b i đó
ợ ơ ả ẫ ế ậ ấ ộ ể K t thúc đ t b i ph i d n v n đ ng viên thi đ u xong ra ngoài b
ế ậ ộ ộ ỏ ướ ấ ả N u có v n đ ng viên b cu c, tr ổ c khi thi đ u ph i báo cáo cho t ng
ủ ậ ỏ ộ ế ả ọ ộ tr ng tài và đem phi u ghi thành tích cá nhân c a v n đ ng viên b cu c trao tr cho
ư ọ tr ng tài th ký
ệ ọ + Tr ng tài phát l nh:
ệ ệ ả ưở ế ớ ự ậ Phát l nh là công vi c có nh h ng tr c ti p t ộ ủ i thành tích c a v n đ ng
ỏ ọ ệ ả ấ ằ ậ viên và tính công b ng trong thi đ u. Vì v y, đòi h i tr ng tài phát l nh ph i có năng
ố ế ự l c quan sát t t, có tính quy t đoán và chính xác
ụ ệ ệ ọ ứ Tr ng tài phát l nh có ch c trách và nhi m v sau:
ị ố ụ ụ ụ ấ ạ ẩ Chu n b t t các d ng c thi đ u (bia, súng, đ n, b c…).
ủ ậ ể ề ể ấ ặ ộ ộ Tìm hi u trình đ và đ c đi m chung v xu t phát c a v n đ ng viên
ố ợ ậ ớ ọ ấ ờ ọ ổ ướ ấ Ph i h p t p v i tr ng tài b m gi và t ng tr ng tài tr c khi thi đ u….
ế ướ ầ ậ ứ ấ ồ ọ N u có VĐV c ệ p xu t phát tr ng tài phát l nh c n l p t c dùng h i còi
ắ ạ ộ ạ ổ ứ ấ ầ ể ọ ậ ng n, m nh đ g i v n đ ng viên l i, sau đó t ế ch c cho xu t phát l n hai. N u
ế ụ ẫ ấ ộ ấ ầ l n 2 có ng ườ ướ i c p xu t phát, cu c thi v n ti p t c và ng ườ ướ i c p xu t phát s ẽ
ị ạ b lo i
ấ ổ ứ ệ ệ ế Sau thi đ u t ổ ch c rút kinh nghi m và t ng k t công tác phát l nh.
ấ ọ ờ + Tr ng tài b m gi :
ụ ệ ấ ọ ờ ị ủ Nhi m v chính c a tr ng tài b m gi là xác đ nh chính xác thành tích cho
ể ộ ỗ ơ ự ế ề ậ v n đ ng viên, ki m tra các l i khi v đích và quay vòng (n u b i c ly 200m tr ở
ỗ ế ứ ỏ ọ ấ ả ậ ấ ể lên), ki m tra l i khi xu t phát ti p s c. Do v y, đòi h i tr ng tài xu t phát ph i có
ệ ắ ầ tinh th n trách nhi m và tính nguyên t c cao
ế ấ ọ ờ Sau khi giao phi u ghi thành tích cho t ổ ưở tr ng, các tr ng tài b m gi ả ph i
ữ ồ ả ề ố ồ gi nguyên đ ng h tr v s “0”
ổ ưở ấ ọ ờ ự ế T tr ng tr ng tài b m gi khi thu xong phi u ghi thành tích, thì d a vào
ể ắ ứ ự ồ ứ ế ế ế thành tích chính th c ghi trên phi u đ s p x p theo th t ớ ố r i cùng đ i chi u v i
41
ọ . tr ng tài đích
ổ ưở ấ ọ ờ ế ọ T tr ng tr ng tài b m gi và t ổ ưở tr ử ự ng tr ng tài đích d a vào ý ki n x lý
ổ ự ủ ể ệ ọ ị ỉ ậ ơ ủ ổ c a t ng tr ng tài và quy đ nh c a lu t b i, đ ch nh đ i s chênh l ch nhau đó.
ế ố ổ ọ Cu i cùng đem phi u thành tích giao cho t ng tr ng tài
ờ ơ ế ứ ữ ấ ấ ỗ ổ ị Sau m i bu i thi đ u k p th i s k t, nghiên c u nh ng v n đ t n t ề ồ ạ i,
ả ế ừ ấ ờ không ng ng nâng cao và c i ti n công tác b m gi
ậ ọ ỹ + Tr ng tài k thu t:
ậ ọ ườ ự ể ạ ỗ ủ ậ ỹ Tr ng tài k thu t là ng i ki m tra s ph m l ơ ộ i c a v n đ ng viên b i
ơ ườ ế ị ạ ơ ỗ ẽ ế ị trong khi b i, trên đ ng b i và quay vòng. Quy t đ nh ph m l i s quy t đ nh
ộ ộ ề ợ ủ ậ ệ ậ ắ ộ ủ ế đ n vi c th ng thua c a m t đ i và quy n l ỏ i c a v n đ ng viên. Vì v y, đòi h i
ả ế ứ ậ ậ ọ ọ ỹ ỉ ỉ tr ng tài k thu t ph i h t s c công minh, th n tr ng, t m và chính xác
ấ ậ ạ ọ ộ ỗ ệ Tr ng tài quay vòng khi phát hi n th y v n đ ng viên ph m l ệ i thì ra hi u
ổ ưở ọ ỹ ậ báo cho t ổ ưở tr ậ ng tr ng tài k thu t quay vòng. T tr ạ ộ ng có v n đ ng viên ph m
ụ ệ ả ậ ổ ọ ồ ờ ỗ ở ộ l i b ph n mình ph trách ph i ra hi u báo cho t ng tr ng tài, đ ng th i nhanh
ế ạ ả ỗ ẫ ả chóng vi t vào biên b n ph m l i theo m u văn b n sau:
ả ạ ỹ ậ ả B ng 4. Biên b n ph m k thu t
ố ượ ữ ự ườ ợ ơ ơ Đ i t ng Nam (N )……… c ly……. đ ng b i…….. đ t b i…….
ườ ơ ạ ỗ Đ ng b i có VĐV ph m l ạ ỗ i Lý do ph m l i ế ử Ý ki n x lý
ổ ưở ọ ỹ ổ ọ ậ Tr ng tài k thu t T tr ng T ng tr ng tài
ế ạ ỗ ỹ ậ ả ắ ọ Vi ả t biên b n ph m l ứ i k thu t ph i chính xác, rõ ràng, ng n g n, d t
ế ị ổ ố ọ khoát. Sau đó, giao cho t ng tr ng tài có quy t đ nh cu i cùng
ệ ể ầ ậ ấ ỗ ổ ọ ỹ ọ Sau m i bu i thi đ u, c n h p các tr ng tài k thu t rút kinh nghi m đ cho
ặ ọ ộ ổ công tác tr ng tài các bu i thi ho c cu c thi sau t ố ơ t h n
42
ọ + Tr ng tài đích:
ứ ạ ủ ể ề ọ ị Tr ng tài đích đóng vài trò chính đ xác đ nh th h ng c a VĐV v đích trong
ỗ ợ ơ ầ ậ ả ứ ầ ậ ộ m i đ t b i. Vì v y, yêu c u c n t p trung chú ý cao đ , ph n ng nhanh chóng,
ứ ự ề ộ phán đoán chính xác th t ủ ậ v đích c a v n đ ng viên
ươ ứ ạ ề ị Ph ng pháp xác đ nh th h ng v đích:
ơ ả Có hai cách c b n:
ươ ứ ươ ườ Ph ng pháp th nh t ấ là ph ng pháp phân công theo đ ơ ng b i. M i ỗ nhóm
ụ ừ ườ ặ ơ ườ ẽ ơ ph trách t ế 3 đ n 4 đ ng b i trong đó có 1 ho c 2 đ ng b i sát nhau s có hai
ọ ụ ộ ườ ứ ơ Ví d , m t nhóm quan sát đ ng b i 1, 2, 3, 4; nhóm th hai tr ng tài cùng quan sát.
ườ ứ ơ ườ ơ quan sát đ ng b i 3, 4, 5, 6; nhóm th ba quan sát đ ng b i 5, 6, 7, 8 . Ph ngươ
ứ ạ ể ậ ọ ộ pháp này tr ng tài có th đi theo v n đ ng viên b i d ơ ướ ướ ể i n ị c đ xác đ nh th h ng
ươ ứ ươ ề ố ươ Ph ng pháp th hai là ph ng pháp truy n th ng. Đó là ph ng pháp phân
ứ ạ ề ậ ộ ị ụ Ví d , nhóm theo công nhóm theo dõi, xác đ nh v n đ ng viên theo th h ng v đích.
ứ ạ ề ậ ộ ị ừ ứ ấ ế dõi xác đ nh v n đ ng viên v đích th h ng t ứ th nh t đ n th 4, nhóm theo dõi
ứ ạ ề ậ ộ ị ừ ứ ứ xác đ nh v n đ ng viên v đích th h ng t ế th năm đ n th tám
ộ ơ ủ ố ớ ơ ấ ấ ậ ộ ộ ơ ở Đ i v i các cu c thi đ u b i c p c s , do trình đ b i c a v n đ ng viên
ử ụ ệ ấ ớ ộ ộ ừ ế th p và chênh l ch l n nên trong m t cu c thi nên s d ng t ọ 1 đ n 3 tr ng tài là đ ủ
ự ứ ấ ể và s phân công có th theo cách th nh t
ứ ạ ế ầ ị ườ ụ ơ Khi VĐV đ n đích c n xác đ nh rõ th h ng các đ ng b i do mình ph trách
ả ằ ưở ứ ạ ợ ổ và báo cáo b ng văn b n cho nhóm tr ủ ả ợ ơ ng t ng h p chung th h ng c a c đ t b i
ổ ưở ọ ổ ợ ế ả T tr ng tr ng tài sau khi t ng h p các báo cáo, thì vi t vào biên b n. Biên
ẫ ọ ả ủ b n c a tr ng tài đích theo m u sau:
ứ ự ề ả ả B ng 5. Biên b n báo cáo th t v đích
ứ ạ Th h ng 1 2 3 4 5 6 7 8
ườ
ơ Đ ng b i
43
ố ượ ợ ơ ữ ự ơ Đ i t ể ng: Nam (N ); c ly……..; Ki u b i………..; đ t b i............
ế ả ế ọ ố ớ Sau khi vi t xong văn b n, t ổ ưở tr ng tr ng tài đích đ i chi u v i thành tích
ấ ọ ờ ế ẽ ộ ự ủ ổ ưở c a t tr ng tr ng tài b m gi ả ệ , n u không có s chênh l ch nhau s n p biên b n
ư ọ cho tr ng tài th ký
ể ườ ề ọ + Tr ng tài đi u khi n đ ng dây
ậ ấ ạ ấ ộ ấ ả ậ Trong thi đ u, khi có v n đ ng viên xu t phát ph m quy, khi t ộ t c v n đ ng
ơ ướ ướ ể ượ ọ ạ ủ ấ viên đã xu t phát b i d i n c, do không th nghe đ c còi g i l ọ i c a tr ng tài
ừ ệ ậ ố ộ ạ ầ ề ể ọ phát l nh nên mu n báo cho v n đ ng viên d ng l i c n có tr ng tài đi u khi n dây,
ệ ậ ố ộ ơ ậ ạ h dây xu ng, khi v n đ ng viên b i ngang qua kéo căng dây, báo hi u cho v n
ế ạ ề ể ọ ồ ườ ộ đ ng viên bi ả ừ t ph i d ng l i. Tr ng tài đi u khi n g m hai ng ỗ i, m i ng ườ ứ i đ ng
ể ậ ứ ể ấ ả ầ ộ ộ m t bên thành b , cách đ u b v n đ ng viên đ ng xu t phát kho ng 15m
ổ ọ ấ ố ợ ủ 4.5.2. Ph i h p c a các t tr ng tài quá trình thi đ u
ướ ầ ậ ộ ọ ấ ổ ọ ợ ướ Tr c thi đ u 10 phút, t ng tr ng tài c n t p h p toàn b tr ng tài, tr c thi
ộ ọ ẫ ổ ọ ẫ ọ ấ đ u 5 phút, t ng tr ng tài d n toàn b tr ng tài vào sân, các t ổ ưở tr ng d n tr ng tài
ủ ổ ủ ổ ệ ọ ị ị viên c a t mình vào v trí quy đ nh. Sau đó, theo l nh chung c a t ng tr ng tài, các
ủ ấ ạ ồ ọ ố ị tr ng tài viên nh t lo t ng i xu ng v trí c a mình
ổ ọ ồ ớ ệ ơ ọ ị Lúc này, t ng tr ng tài phát thanh ng i gi i thi u h tên VĐV, đ n v và
ệ ơ ọ ọ ổ ứ ấ ườ đ ng b i. Sau đó, tr ng tài cho tr ng tài phát l nh t ợ ơ ch c cho đ t b i đó xu t phát
ộ ở ợ ơ ớ ọ ộ ậ Sau khi toàn b v n đ ng viên đ t b i đó t i đích, t ổ ưở tr ấ ng tr ng tài b m
ờ ế ế ộ ố ọ gi thu toàn b phi u ghi thành tích và đ i chi u v i t ớ ổ ưở tr ng tr ng tài đích v th ề ứ
ể ố ế ệ ẽ ế ọ ổ ạ h ng. N u không l ch nhau s chuy n s phi u ghi thành tích đó cho t ng tr ng tài
ổ ưở ậ ế ệ ậ ạ ọ ộ ỹ T tr ng tr ng tài k thu t n u phát hi n có v n đ ng viên ph m l ỗ ỹ i k
ậ ả ậ ả ổ ọ ọ ỹ thu t ph i báo cáo ngay cho t ng tr ng tài, sau đó tr ng tài k thu t ph i vi ế ờ t t
ữ ả ể ộ ổ ọ biên b n có ch ký c a t ủ ổ ưở tr ng đ giao n p cho t ng tr ng tài
ợ ơ ủ ệ ế ổ ọ ộ Sau khi t ng tr ng tài xét duy t toàn b phi u ghi thành tích c a đ t b i đó
ủ ể ậ ọ ớ ố ộ m i giao cho tr ng tài phát thanh, đ công b thành tích c a các v n đ ng viên đã
ệ ườ ồ ự ộ ế ồ ượ đ c duy t lên loa đài. Thông th ng, n u dùng đ ng h t đ ng, thì thành tích có
44
ồ ấ ể ế ố ồ ườ ợ ơ th công b sau khi k t thúc đ t b i, còn dùng đ ng h b m tay, th ả ng ph i sau
ộ ợ ơ ế ế ứ ế ế ể ị ớ ộ ố m t đ t b i k ti p m i có th k p công b trên loa đài. Cu c thi c k ti p nhau
ự ư ể ế theo trình t nh trên đ ti n hành
ế ẽ ệ ấ ổ ộ ọ ộ Sau khi k t thúc toàn b các n i dung thi đ u, t ng tr ng tài s ra hi u đ ể
ạ ứ ể ọ ố ượ ậ ấ ấ ọ toàn th tr ng tài viên nh t lo t đ ng d y và ra sân. S l ơ ng tr ng tài thi đ u b i
ể ả ả ặ ả ấ ấ ọ ỳ ộ l ầ i tu theo quy mô thi đ u, đ đ m b o quy cách thi đ u tr ng tài ph i m c qu n
ồ ụ áo đ ng ph c
ụ ụ ể ủ ự ọ ệ ươ ọ 4.5.3. Nhi m v c th c a các tr ng tài và th c hành ph ng pháp tr ng tài
ơ ở ự ạ ọ i, Xem Giáo trình B i l ơ ộ d án đào t o giáo viên trung h c c s năm 2004
ễ ạ Nguy n Văn Tr ch và Ngũ Duy Anh (tr. 200202)
ậ ỏ * Câu h i ôn t p:
ể ổ ứ ơ ộ ầ ả ế ấ ộ ướ 1. Đ t ộ ch c m t cu c thi đ u b i l i c n ph i ti n hành các b ư ế c nh th nào?
ứ ủ ụ ệ ọ ộ 2. Trình bày nhi m v và ch c năng c a các b phân tr ng tài
ả ậ ỏ * Câu h i th o lu n:
ự ả ề ệ ọ ơ ở 1. D th o đi u l ấ thi đ u gi ả ơ ộ ở ườ i i b i l tr ng trung h c c s
ổ ứ ấ ộ 2. Cách t ộ ch c m t cu c thi đ u b i l ơ ộ ớ ố ượ i v i s l ng 10 em (trong đó có 5 nam và 5
ườ ơ ế ứ ấ ộ ữ ớ ể ơ n ) v i b b i có 4 đ ng (N i dung thi đ u cá nhân và b i ti p s c)
Ỹ ƯƠ Ả Ạ Ầ PH N 2. Ậ Ơ Ộ K THU T B I L I VÀ PH NG PHÁP GI NG D Y
ươ
Ơ Ế
Ự
Ậ
Ỹ
ƯƠ
TH C HÀNH K THU T B I CH VÀ PH
NG PHÁP
Ch ng 1.
Ả
Ạ
GI NG D Y
ậ ơ ế ỹ 1.1. K thu t b i ch
ề ể ơ ế 1.1.1. Khái quát chung v ki u b i ch
ơ ắ ơ ế ướ ộ ơ ủ ơ ế ế ể B i ch là ki u b i b t ch c đ ng tác b i c a con ch. Khi b i ch, t ư ế th
ườ ằ ặ ướ ấ ầ ẩ ơ thân ng i n m s p ngang trên m t n ộ c, đ u h i ng ng, đ ng tác tay và chân cân
ắ ầ ỳ ộ ụ ẳ ỗ ỗ ố đ i, luân phiên liên t c. M i chu k đ ng tác b t đ u lúc hai tay du i th ng phía
ướ ế ế ướ ứ ề ạ ạ tr c, ti p đ n tách tay tì n c, dùng s c qu t m nh v phía sau, sau đó khép
45
ề ờ ồ ỗ ộ ỷ ướ ắ khu u, thu tay đ ng th i co chân. Khi đ ng tác du i tay v phía tr ế c s p k t thúc
ắ ầ ẻ ộ thì đ ng tác co chân cũng hoàn thành và b t đ u b mũi bàn chân xoay ra ngoài. Khi
ạ ầ ẳ ỗ ượ ề ẩ ạ tay g n du i th ng thì đ p m nh chân theo hình trái tim ng c v phía sau đ y c ơ
ể ướ ề ướ ườ ạ ẳ ả th l t v tr c. Lúc này thân ng ỗ i và tay chân ph i du i th ng, t o thành hình
thoi nh n l ọ ướ ướ c t n
ủ ơ ế ạ ướ ệ ể ầ ạ ặ Đ c đi m c a b i ch hi n đ i là: Ph n vai khi qu t n ạ c nhô cao, khi đ p
ự ự ạ ự chân d a vào l c lao thân ng ườ ườ i tr ạ n lên t o sóng t nhiên, co đùi ít, qu t tay ra sau
ề ầ ố ộ ớ nhi u t n s đ ng tác l n
ư ế 1.1.2. T th thân ng ườ i
ơ ế ườ ằ ặ ướ Khi b i ch thân ng ằ i n m ngang b ng trên m t n ụ ọ ơ ể ạ c, tr c d c c th t o
0 đ u h i cúi, ng c h i
ặ ướ ộ ự ơ ưỡ ầ ơ ư ế ụ ớ v i m t n c m t góc 510 ư ậ n, b ng hóp. T th nh v y
ợ ề ướ ạ ướ ị ấ r t có l ộ i cho đ ng tác l ướ ướ t n c v tr c. Khi qu t n c do vai nhô lên cao, v trí
0150. Cũng do vai
ườ ể ể ế ổ ơ thân ng i cũng có th thay đ i, góc b i có th tăng lên đ n 10
ể ộ ố ự ự ả ả ưở chuy n đ ng lên xu ng t nhiên làm cho l c c n tăng lên, nên nh h ng t ớ ố ộ i t c đ
ườ ở ậ ủ ể ể ể ọ ơ và đ ộ ng di chuy n c a tr ng tâm thân th . B i v y, khi b i ngoài chuy n đ ng
ự ộ ủ c a vai, không nên có s giao đ ng nào khác
Hình 1.1
ơ ớ ố ộ ư ố ặ ướ ệ ớ ự ầ Khi b i v i t c đ cao ng c h u nh đ i di n v i m t n ụ c, còn chân, b ng
ơ ườ ặ ặ ướ ẳ ớ ằ n m ngang ho c cao h n đ ng th ng song song v i m t n c, (xem Hình 1.1)
ậ ộ ạ ỹ 1.2. K thu t đ ng tác đ p chân
ơ ể ề ủ ế ự ộ ướ ơ ế ộ ẩ Đ ng l c ch y u đ y c th v phía tr ạ c trong b i ch là đ ng tác đ p
ơ ế ụ ủ ộ khép c a hai chân. Trong b i ch đ ng tác chân có hai tác d ng:
ạ ướ c ự ẩ ơ ể ề T o ra l c đ y c th v phía tr
ặ ướ ữ ơ ể ở ị c th ằ v trí ngang b ng trên m t n c Gi
ậ ộ ơ ế ầ ồ ố ỹ ư ế ầ K thu t đ ng tác chân b i ch g m b n ph n: t th ban đ u, co chân, b ẻ
46
ạ bàn chân, đ p, khép và l ướ ướ t n c
ư ế ạ ự + T th ban đ u: ầ Sau khi đ p chân nh ờ l c quán tính, c ơ th ng ể ườ ậ ướ t i t p l
ướ ẳ ỗ ề nhanh v phía tr ẳ c, lúc này hai mũi bàn chân song song và du i th ng. Đùi, c ng
ự ạ ớ ướ ẳ ặ ầ ộ ơ chân và m t ph n ng c t o thành m t ph ng song song v i n c. C mông, c t ơ ứ
ư ậ ơ ụ ể ẳ ỏ ố ớ ầ đ u đùi và c b ng căng th ng đ cho chân kh i chìm xu ng quá s m, nh v y có
ơ ể ướ ướ ỳ ộ ể ạ ẩ ị ướ ố ợ l i cho c th l t n c. Đ chu n b cho chu k đ ng tác đ p n c, khi t c đ ộ
ặ ướ ầ ả ả ướ ướ l t n c gi m, chân ph i nâng lên g n sát m t n c
ậ ợ ụ ủ ạ ộ ị + Co chân: M c đích c a đ ng tác co chân là t o v trí thu n l ấ i nh t cho
ạ ứ ứ ẽ ạ ộ ướ Khi co chân không nên dùng s c m nh, vì s hao phí s c m t ộ đ ng tác đ p n c.
ự ả ậ ờ ồ ỹ ố ả ạ cách vô ích, đ ng th i làm tăng l c c n. K thu t co chân t ầ t ph i đ t các yêu c u
sau:
ớ ườ Co chân v i đ ấ ắ ng ng n nh t
ướ ướ ủ ả ố ẳ Tính l c c a hai chân ph i t t n ằ t, nghĩa là khi co chân c ng chân n m
ế ủ trong hình chi u c a đùi
ố ộ ợ T c đ co chân thích h p
ắ ầ ố ừ ừ ụ ề Khi b t đ u co chân, hai g i t t tách sang hai bên, đùi co v phía b ng kéo
0 1200,
ẳ ớ ể ờ ớ ườ ộ ừ theo c ng chân, khi đùi co t ạ i th i đi m t o v i thân ng i m t góc t 110
ể ẳ ạ ầ ớ ẳ c ng chân co sát vào đùi, gót chân co g n sát mông đ làm cho c ng chân t o v i đùi
0.. Lúc này có th coi là đ ng tác co chân đã k t thúc ộ
ộ ế ể m t góc 45
ẻ ế ầ ẫ + B bàn chân : Khi k t thúc co chân, bàn chân v n ép g n sát vào mông. Lúc
ố ơ ẻ ớ ồ ờ này kh p g i h i ép vào trong, đ ng th i mũi bàn chân b xoay ra phía ngoài. Nh ư
ớ ướ ệ ạ ẳ ố ậ v y, làm cho má trong bàn chân và phía c nh trong c ng chân đ i di n v i n c có
ệ ạ ướ ớ ề ể ệ ạ ẳ ấ ờ ồ di n tích đ p n c l n nh t, đ ng th i cũng t o đi u ki n đ đùi, c ng chân phát
ạ ướ ứ ạ ấ ớ huy s c m nh l n nh t khi đ p n c, (xem Hình 1.2a)
47
a b
Hình 1.2
ạ ơ ế ạ ộ + Đ p khép và l t n c ướ ướ : Đ ng tác đ p chân trong b i ch th c t ự ế ồ g m
ướ ạ ố ẹ ạ ộ đ ng tác đ p và khép n c. Do đ p n ướ ươ c t ng đ i h p, nên khi khép hai chân l ạ i,
ơ ể ổ ể ộ ố ộ hai chân có đ ng tác ép xu ng. Đ ng tác này có th làm cho c th n i lên và có l ợ i
ướ ướ ả ộ ệ ạ ố ở cho l t ra tr c. Hi u qu đ ng tác đ p chân t ế ị t hay kém quy t đ nh b i ba y u t ế ố
sau đây: (xem Hình 1.2b)
ươ ướ ộ ạ ướ a. Ph ng h ng và biên đ đ p n c
ướ ươ ướ ướ ố ắ ụ ạ ẩ ạ Khi đ p n c, ph ng h ạ ng đ p n ự c c g ng t o ra l c tác d ng đ y c ơ
ể th ra tr ướ c
ướ ự ầ ả ớ ỗ ạ Khi đ p n ỗ c ph i dùng đùi phát l c, đ u tiên du i kh p hông, sau đó du i
ỗ ổ ố ố ớ ươ ướ ủ ế ạ kh p g i và cu i cùng là du i c chân, làm cho ph ng h ng đ p chân ch y u là
ướ h ng ra sau (xem Hình 1.3)
ặ ạ ướ ớ ệ ỏ ủ b. Di n tích c a m t đ p n c l n hay nh
ặ ạ ệ ướ ẽ ể ạ ự ẩ ớ ạ ướ Di n tích m t đ p n c s có th t o l c đ y l n. Khi đ p n c, bàn chân
ả ẻ ặ ướ ả ẳ ớ ề ể ọ ph i b ra ngoài, c ng chân ph i vuông góc v i m t n c là đ u quan tr ng đ có
ệ ượ đ c di n tích đ p n ạ ướ ớ c l n
ố ộ ạ ướ ủ ậ c. T c đ đ p n c c a chân nhanh hay ch m
ự ả ỉ ệ ậ ươ ố ộ ạ ố ộ ậ Do l c c n t l ớ thu n v i bình ph ng t c đ . Vì v y, t c đ đ p chân càng
ố ộ ướ ẽ ẽ ạ ạ ớ ự ế nhanh thì s t o ra l c ti n càng l n, t c đ l t s càng nhanh. Trong khi đ p chân
ơ ắ ủ ứ ủ ạ ầ ầ ố ơ ế b i ch, c n phát huy đ y đ s c m nh c b p c a chân và tăng thêm gia t c các
ậ ẳ ạ ướ ộ ộ b ph n c ng chân, bàn chân làm cho đ ng tác đ p n ệ ự ơ c có hi u l c h n
ế ạ ở ị ươ ấ ố Sau khi k t thúc đ p chân, chân v trí t ặ ng đ i th p, gót chân cách m t
ơ ể ả ạ ể ướ ự ệ ả ướ n c kho ng 3040 cm. Lúc này c th nên d a vào hi u qu đ p chân đ l t ra
ướ ượ ơ ừ ạ ả tr c, làm cho chân đ ị c nâng lên v trí cao h n, t ề ự ả đó làm gi m l c c n và t o ti n
ủ ộ ự ế ệ ệ ầ ộ ề đ cho vi c th c hi n đ ng tác chân l n ti p theo quá trình c a đ ng tác chân (xem
48
Hình 1.3)
Hình 1.3
ậ 1.2.1. Các bài t p làm quen v i n ớ ướ c
ớ ướ ạ ụ ủ ầ ơ ọ D y làm quen v i n ạ c là khâu quan tr ng c a d y b i ban đ u. M c đích
ườ ậ ứ ầ ầ ớ ườ ướ ạ ừ chính là làm cho ng i t p d n d n thích ng v i môi tr ng n c, lo i tr tâm lý
ạ ự ả ệ ự ả ồ ưỡ ứ ơ ọ ợ ướ s n c và các ph n x t b o v t nhiên, b i d ng h ng thú trong h c b i và
ộ ố ộ ơ ả ư ữ ở ướ ắ n m v ng m t s đ ng tác c b n nh cách th trong n c, hít vào trên không, cách
ườ ướ ướ ạ ướ ướ ọ ậ ể ạ ổ làm n i ng i, l t n c và đ p n c tr c khi h c t p các ki u b i ơ . Khi d y làm
ớ ướ ắ ư ự ầ ặ ộ ườ quen v i n c có đ sâu ngang th t l ng ho c ngang ng c, ta c n tăng c ng giáo
ứ ổ ứ ỷ ậ ấ ả ủ ể ả ả ụ d c ý th c t ch c, k lu t và đ m b o an toàn đ tránh ch quan m t c nh giác
ạ ả ườ ướ 1.2.1.1. Đi l i, nh y và nhào ng i vào trong n c
ữ ầ ằ ậ ọ ơ ườ ọ Đây là nh ng bài t p đ u tiên khi h c b i, nó nh m làm cho ng i h c có
ề ự ả ủ ướ ự ự ổ ế ữ ả c m giác v l c c n c a n c, áp l c và l c n i, bi t cách gi ằ thăng b ng trong
cướ n
ả ộ ườ ướ ế ợ ớ ộ M t mình đi b , nh y, nhào ng i trong n ơ c hay k t h p v i trò ch i
ụ ườ ậ ớ ườ ướ M c đích: Giúp ng i t p làm quen v i môi tr ng n ầ c. Yêu c u khi đi
ướ ườ ẳ ư ế ả trong n c, thân ng i th ng và t th tho i mái
ố ượ ặ ạ ổ ỗ ổ ộ ỗ ổ ậ ả Kh i l ng: L p l i 5 t , m i t m t phút. M i t ầ khi t p c n ph i di
ể ổ ướ chuy n thay đ i các h ỉ ẫ ủ ng theo ch d n c a giáo viên
ậ ở ụ 1.2.1.2. T p ng p th trong n ướ c
ặ ướ ả ằ ệ ệ Hít sâu (b ng c mi ng và mũi) trên m t n c, sau đó dùng mi ng và mũi th ở
49
ướ ề ậ ậ ọ ế ậ ở ra trong n c đ u và ch m. Bài t p này giúp cho h c sinh bi t cách hít, th khi t p
ụ ườ ậ ế ở ắ ở ướ M c đích: Giúp ng i t p bi t cách m m t và th ra trong n ầ c, nhô đ u
ồ ưỡ ở ạ ỏ ợ ướ ạ ạ lên th vào, b i d ng tính m nh d n, lo i b tâm lý s n c
ế ằ ể ế Cách ti n hành: Có th ti n hành b ng hai cách:
ộ ơ ứ ể ấ ứ Cách th nh t: phân thành 3 4 nhóm đ ng bám vào thành b , hít m t h i sau
ặ ậ ố ị ở ắ ể ẫ ụ đó ng p sâu d ướ ướ i n c (tay v n bám thành b ho c v t c đ nh) m m t nhìn thành
ặ ướ ứ ầ ỏ ứ ể ở b th ra t ừ ừ t , sau đó đ ng lên nhô đ u kh i m t n c thì hít vào. Cách th hai
ươ ự ư ể ỉ cũng t ng t nh trên ch khác là tay không bám vào thành b mà hai ng ườ ậ i t p
ụ ể ế ở bám tay vào nhau đ cùng ti n hành ng p th (xem Hình 1.4)
ầ ở ở ướ ướ ặ ướ ệ ằ Yêu c u: Th ra i n d c sâu b ng mi ng và mũi, nhô lên m t n c ch ỉ
ầ ừ ừ ụ ệ ằ ố ả ượ đ c hít vào b ng m ng, khi ng p xu ng c n t t ở ắ và ph i m m t nhìn trong
cướ n
ố ượ ế ỗ ổ ỗ ổ ầ Kh i l ng: M i nhóm ti n hành 3 – 4 t , m i t ỉ ữ ụ 810 l n ng p, ngh gi a
ỗ ổ m i t 2 – 4 phút
Hình 1.4
ổ ậ 1.2.1.3. Bài t p làm n i ng ườ i
ụ ườ ậ ổ ủ ề ự ả ướ ế M c đích: Giúp ng i t p có c m giác v l c n i c a n c, bi t cách gi ữ
ằ ổ ườ thăng b ng và n i ng i trong n ướ c
ỗ ự ứ ế ẳ Cách ti n hành: Hai chân đ ng th ng song song, hai tay du i t nhiên phía
ướ ố ồ ộ ơ ự ầ ố tr c ng c, hít m t h i dài, cúi đ u, chân co g i, r i dùng hai tay ôm g i co thân l ạ i
ứ ứ ầ ả ẳ ỗ ườ ẩ ằ n m ngang. Khi d ng lên, ph i ng ng đ u, du i chân đ ng th ng ng i lên (xem
50
Hình 1.5).
Hình 1.5
ự ệ ậ ầ ầ ộ Yêu c u: C n hít vào sâu, đ ng tác th c hi n ch m theo đúng trình t ự ơ ắ , c b p
ả ỏ ế ổ ầ ổ ế ỗ toàn thân nên th l ng. M i nhóm ti n hành làm n i ng ườ ừ i t 3 4 l n/t . Ti n hành
ổ ỗ ổ ỉ ữ 3 t , m i t ngh gi a 2 phút
ể ạ ướ ổ 1.2.1.4. Đ p đáy b nhoài ra tr c n i ng ườ i
ụ ườ ậ ề ự ả ơ ổ M c đích: Giúp cho ng i t p có c m giác rõ h n v l c n i, gi ữ ượ ư c t đ
ế ườ ổ ườ ằ ơ ở ọ th thân ng i khi n i ng i n m ngang và l ướ ướ t n ể c, làm c s cho h c các ki u
ơ b i sau
ứ ể ế ố ườ ơ Cách ti n hành: Đ ng xu ng đáy b , hai chân song song, thân ng i h i ng ả
ướ ẳ ỗ ướ ự ầ ố ra tr c, hai tay du i th ng tr ộ ơ c ng c. Sau đó hít m t h i dài, cúi đ u xu ng n ướ c,
ứ ạ ể ể ữ ầ ằ ồ ờ ố làm cho đ u n m gi a hai tay, đ ng th i dùng s c đ p chân xu ng đáy b đ thân
ườ ướ ướ ơ ả ỏ ế ng i lao l t ra tr c, ti p đó dang tay và chân, các nhóm c th l ng (xem Hình
1.6)
ạ ầ ầ ấ ớ ướ ế ơ Yêu c u: Đ u cúi th p ngang v i cánh tay, đ p chân theo h ng h i ch ch ra
ướ ở ở ướ ứ ầ ẩ ồ tr ế c, nín th , khi h t đà th ra trong n c, r i co chân ng ng đ u đ ng chân t ừ ừ t
ơ ấ ể ố ố ướ ỗ ầ ự ả ạ xu ng đáy b , tay h i n xu ng n ậ c. C ly m i l n đ p kho ng 2 4 mét. T p
ầ ổ ặ ạ ế ỗ ổ ỉ ữ theo nhóm, m i nhóm ti n hành 5 l n/t , l p l i 34 t , ngh gi a 2 phút
Hình 1.6
ạ 1.2.1.5. Đ p thành b l ể ướ ướ c t n
ề ự ổ ụ ạ ả ườ ướ M c đích: T o c m giác v l c n i và t ư ế ướ th l t ng i trong n ạ c, t o k ỹ
ữ ướ ướ ể ề ề ư ế ườ năng gi ằ thăng b ng trong l ề c đ làm ti n đ v t th thân ng t n ọ i trong h c
ộ ỹ ậ ơ các đ ng tác k thu t b i
ể ộ ế ẳ ộ ỗ ướ Cách ti n hành: M t tay bám thành b m t tay du i th ng phía tr c, hóp
51
ứ ở ể ặ ộ ộ ụ b ng co m t chân đ t lên thành b , m t chân đ ng ể đáy b .
Hình 1.7
ộ ơ ắ ầ ứ ự ệ ầ ộ Khi b t đ u th c hi n đ ng tác thì hít m t h i dài, cúi đ u, co chân đ ng đáy
ặ ướ ở ớ ể ồ ặ ờ ể b lên song song v i chân đ t tr c thành b , đ ng th i vung ho c lăng tay bám
ể ướ ứ ạ ậ ứ ể ẩ ế thành b ra tr c. Ti p đó l p t c dùng s c đ p chân vào thành b đ y c th l ơ ể ướ t
ướ ra tr c (xem Hình 1.7)
ả ế ầ ầ ộ ợ ỉ ị Yêu c u: Các đ ng tác ph i ti n hành nh p nhàng, h p lý, ch khi nào đ u và
ướ ướ ớ ạ tay vung ra tr c đã chìm vào trong n c m i đ p chân. Trong quá trình l ướ ướ c, t n
ơ ư ứ ở ứ ộ ấ ị ả ỏ ả ộ ơ ngoài c l ng dùng s c m c đ nh t đ nh, các nhóm c khác ph i th l ng, đ xa
ỗ ườ ế ầ ổ ạ ướ đ p l t 3 5 m. M i ng i ti n hành 5 6 l n trong t ổ ặ ạ , l p l i 3 4 t ỉ ữ , ngh gi a 2
phút
ậ ạ ơ ế ự ậ ỹ 1.2.2. Các bài t p th c hành k thu t đ p chân b i ch
ậ ạ 1.2.2.1. Các bài t p trên c n
ặ ấ ặ ẳ ậ ồ ố ỗ a. Bài t p ng i ch ng tay ra sau, hai chân du i th ng trên m t đ t (ho c thành
ậ ắ ướ ộ ế bể) t p b t ch c đ ng tác chân ch
ụ ườ ậ ữ ạ ạ ắ ằ M c đích: Nh m giúp cho ng ơ i t p n m v ng các giai đo n đ p chân b i
chế
ồ ơ ử ự ệ ườ ố ư ế Cách th c hi n: T th ng i h i ng a ng i ra sau, hai tay ch ng phía sau
ẳ ạ ậ ạ ớ ở ộ ỗ thân, hai chân du i th ng, khép l i song song, m kh p hông t p đ ng tác đ p chân
ế ch (xem Hình 1.8).
ầ ậ ừ ẻ ạ ị Sau Lúc đ u t p theo 4 nh p hô: 1. Co chân, 2. b bàn chân, 3. đ p khép, 4. d ng.
52
ẻ ộ ộ ể ộ m t hai giáo án có th g p co và b làm m t
Hình 1.8
Yêu c u:ầ
ừ ừ ẳ ả ộ ị Nh p 1 co chân ph i (trái), dùng đùi kéo theo c ng chân, v a co v a tách r ng sang
hai bên
ẻ ẳ ả ị ớ Nh p 2 b bàn chân sang bên ph i (trái) c ng chân và bàn chân vuông góc v i
ạ ơ ướ h ố ng đ p chân, h i khép g i
ị ướ ẳ ơ ồ ạ ạ Nh p 3 đ p theo h ng h i vòng ra ngoài r i khép nhanh hai c ng chân l ố i cu i
ớ cùng ép hai bàn chân song song v i nhau
ả ỏ ừ ẳ ỗ ị ạ ừ ự ộ Nh p 4 du i th ng chân th l ng d ng l ừ i m t lát, v a làm v a t ố quan sát và đ i
ớ ế ứ ả ỹ ả ạ ị ậ ch ng v i y u lĩnh k thu t mà giáo viên đã gi ng gi i, th ph m.
ố ượ ể ậ ỗ ổ ổ ỗ ổ ặ Kh i l ớ ng: M i bu i lên l p có th t p 68 t , m i t 30 45 giây ho c 10
ỉ ữ ầ ậ 15 l n đ p chân, ngh gi a 1 phút
ụ ế ế ấ ặ ạ ấ ằ ậ b.Bài t p n m s p trên gh băng ho c (b c xu t phát) đ p chân ch
ụ ể ườ ậ ộ ớ M c đích: Đ cho ng ế i t p làm quen v i các y u lĩnh đ ng tác, các giai
ạ ở ư ế ằ ớ ư ế ố ộ đo n đ ng tác ấ th n m s p gi ng v i t th khi b i ơ ở ướ ướ c i n d t
ầ ừ ụ ự ế ệ ể ấ ặ ằ Cách th c hi n: N m trên gh (ho c b c xu t phát) đ nhô ph n t hông
ế ự ậ ế ạ ầ ặ ế ẳ đ n c ng chân ra ngoài mép đ u gh , hai tay bám ch t vào gh t ế t p đ p chân ch
ặ ầ ướ ẫ ừ ủ ộ ho c có giáo viên c m hai bàn chân h ạ ạ ng d n t ng giai đo n c a đ ng tác đ p
ế ầ ầ ố ờ ồ ườ ậ ậ ậ chân ch. Yêu c u: gi ng bài t p 1, đ ng th i yêu c u thêm ng i t p, t p trung ghi
ớ ị ươ ướ ạ ướ ủ ẻ ạ nh v trí ph ng h ng c a chân trong giai đo n co, b và đ p l t
ố ượ ổ ỉ ữ ỗ ổ ạ ầ ớ Kh i l ng: 6 8 t x 10 15 l n đ p, ngh gi a m i t 45 giây t i 1 phút
1.2.2.2. Bài t p d ậ ướ ướ c i n
53
ậ ướ ủ ế a. Bài t p bám máng n ể ạ c c a thành b đ p chân ch
ụ ườ ậ ữ ế ắ ạ ộ M c đích: Giúp ng i t p làm quen n m v ng y u lĩnh đ ng tác đ p chân
ế ườ ướ ự ể ả ậ ạ ộ ừ ch trong môi tr ng n c đ xây d ng c m giác v n đ ng khi đ p chân, t đó
ế ố ỹ ậ ủ c ng c các y u k thu t
ự ệ ộ ướ ạ ố Cách th c hi n: Bám vào m t tay vào máng n c, tay còn l i ch ng vào thành
ơ ể ằ ặ ướ ự ớ ầ ể ể ạ b đ t o thêm l c nâng c th n m ngang song song v i m t n c, đ u cúi trong
ơ ể ư ế ế ạ ằ ướ n c nh khi c th đã n m trên gh băng đ p chân ch
ố ớ ọ ố ớ ớ ặ ọ Đ i v i l p có ít h c sinh, ho c đ i v i h c sinh quá kém, giáo viên có th ể
ể ướ ế ẫ ạ ầ c m vào hai bàn chân đ h ạ ủ ộ ng d n các giai đo n c a đ ng tác đ p chân ch
ừ ự ệ ạ ậ ầ ầ ị Yêu c u: T ng giai đo n th c hi n chính xác, làm ch m sau tăng d n nh p
đ . ộ
ự ệ ạ ộ ườ ư ằ ượ Giai đo n này khi th c hi n đ ng tác, thân ng i ch a n m ngang đ c trong n ướ c.
ố ượ ổ ỉ ữ ỗ ổ Kh i l ng: 810 t x 30 giây, ngh gi a m i t 90 giây
ế b. Bài t p l ậ ướ ướ ạ t n c đ p chân ch
ụ ườ ậ ự ế ạ ế ạ ầ ớ M c đích: Giúp ng i t p đ p chân ch g n sát v i th c t ế đ p chân ch
ơ ơ ự ể trong khi b i h n (không có đi m t a)
ặ ứ ự ứ ệ ể ạ ố ể ạ Cách th c hi n: Đ ng hai chân xu ng đáy b (ho c đ ng c nh thành b ) đ p
ể ố ườ ướ ườ ằ ổ chân xu ng đáy b nhoài ng i ra tr c. Khi thân ng ặ i n m n i ngang trên m t
ữ ư ế ỉ ự ệ ầ ạ ộ ướ n c thì gi nguyên t ế th tay, đ u và thân, ch th c hi n đ ng tác đ p chân ch
ẻ ạ ừ ừ ạ theo t ng giai đo n (co, b , đ p, khép, d ng)
ả ầ ạ ưở ư ế ườ Yêu c u: Khi đ p chân không làm nh h ng t th thân ng i, không dùng
ạ ưỡ ụ ứ ơ ụ s c c b ng co chân, khi đ p chân không n b ng…
ố ượ ầ ậ Kh i l ng: T p 6 8 l n, m i l n l ỗ ầ ướ ướ ượ t n c đ c 35m
Hình1.9
ể ơ ạ ặ ậ ườ ỡ c. Bài t p bám thành b b i đ p chân, (ho c có ng i giúp đ )
54
ụ ườ ậ ế ế ạ M c đích: Giúp ng ơ ớ ạ i t p đ p chân ch, sát v i đ p chân ch trong khi b i
ể ơ ự ự ệ ệ ấ ằ ộ Cách th c hi n: N m s p hai tay bám vào thành b b i th c hi n đ ng tác
ứ ự ẻ ạ ị ị ị ạ đ p chân theo th t : nh p 1 co chân, nh p 2 b bàn chân, nh p 3 đ p kép chân và
ị ỗ ẳ nh p 4 du i c ng chân l ướ ướ t n c, (xem Hình 1.101)
ố ượ ỗ ổ ự ệ ầ ạ ỗ ườ ự Kh i l ng: M i t th c hi n 56 l n đ p chân, m i ng ệ i th c hi n 34 t ổ ,
ỉ ữ ặ ờ ườ ộ ộ ườ th i gian ngh gi a 23 phút. Ho c 2 ng i m t nhóm, m t ng ể ạ i bám thành b đ p
ộ ườ ầ ở ườ ạ ự ệ ỹ chân, m t ng i c m chân phía sau giúp ng ậ ạ i đ p chân th c hi n k thu t đ p
chân (xem Hình 1.102).
Hình 1.10
ơ ạ ế ặ ậ ổ d. Bài t p bám phao n i, ho c ván b i đ p chân ch
ụ ườ ậ ậ ạ ố ỹ ữ ủ ế ắ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng và c ng c k thu t đ p chân ch
ự ệ ườ ậ ể ơ ứ ạ ả ườ ướ Cách th c hi n: Ng i t p đ ng c nh thành b h i ng ng i ra tr c, hai
ủ ề ậ ạ ặ ẳ ỗ ơ tay du i th ng bám vào 2/3 chi u dài c a phao ho c ván t p b i. Sau đó, đ p chân
ể ướ ướ ơ ể ổ ằ ặ ướ ậ thành b l t n c. Khi c th n i n m ngang trên m t n ạ ộ c thì t p đ ng tác đ p
ố ớ ườ ợ ướ ể ậ ắ ậ ặ ỹ chân. Đ i v i ng i còn tâm lý s n c ho c n m k thu t quá ch m, có th nh ờ
ể ơ ể ằ ẹ ụ ạ ộ ộ ặ ồ đ ng đ i dùng m t tay nâng nh b ng ho c ôm ván đ p chân, đ c th n m ngang
trên m t n ặ ướ c
ữ ẹ ầ ầ ỗ ẳ Yêu c u: Tay bám phao du i th ng, đ u cúi và k p gi a hai tay
ố ượ ỗ ầ ầ ậ Kh i l ng: T p 810 l n, m i l n 1012m
ậ ạ * Bài t p ngo i khóa
ậ ậ 1. T p các bài t p làm quen v i n ớ ướ c
ự ậ ộ ơ ế ứ ự ệ ạ ỹ 2. Ôn và t nghiên c u th c hi n k thu t đ ng tác đ p chân b i ch
ả ậ * Th o lu n nhóm
ư ế ườ ơ ế 1. T th thân ng i trong b i ch
55
ậ ạ ơ ế ỹ 2. K thu t đ p chân trong b i ch
ậ ộ ạ ỹ 1.3. K thu t đ ng tác qu t tay
ủ ộ ơ ế ụ ệ ạ Tác d ng c a đ ng tác tay trong b i ch hi n đ i:
ơ ể ạ ự ế T o ra l c ti n cho c th
ố ộ ố ợ ớ ộ ể ề ộ ơ Ph i h p v i đ ng tác chân làm cho t c đ chuy n đ ng đ u h n
ạ ự ổ T o ra l c n i
ậ ộ ồ ỹ ư ế ầ ướ ạ K thu t đ ng tác qu t tay g m 5 giai đo n: ạ c, qu t ạ T th ban đ u, ôm n
ủ ộ ạ ạ ắ ỗ ớ ướ n c, thu tay và du i tay. Năm giai đo n này c a đ ng tác qu t tay g n bó v i nhau
ể ộ ố ỉ ấ ể ạ đ t o ra m t th hoàn ch nh và th ng nh t
ư ế ẳ ỗ ớ + T th ban đ u ầ : Hai tay du i th ng t ự nhiên song song v i m t n ặ ướ lòng c,
ố ướ ự ộ ơ ể ạ bàn tay úp xu ng d i, các ngón tay khép t nhiên làm cho toàn b c th t o thành
hình thoi l ướ ướ t n c
ầ ươ ồ + Ôm n cướ : Từ tư thế ban đ u, hai tay v n ra tr ọ ướ đ ng th i kéo tr ng ờ c
ướ ậ ứ ẳ tâm ra tr c, c ng tay cánh tay l p t c xoay trong, lòng bàn tay xoay nghiêng ra
ế ậ ầ ổ ố ướ ể ngoài và g p d n c tay đ mũi bàn tay ch ch xu ng d ố i và ra ngoài ép xu ng
ự ấ ướ ạ ướ ướ n ả c, khi lòng bàn tay c m th y có áp l c n ắ ầ c thì b t đ u qu t n c. Ôm n ướ c
ặ ạ ệ ố ề ộ ạ ướ ặ ạ ộ ụ m t m t t o đi u ki n t t cho qu t n c, m t m t l i có tác d ng làm cho c th ơ ể
ổ n i lên t ố ơ t h n
ạ ướ ạ ạ ơ ể ự + Qu t n ạ ướ Qu t n c: ệ ự c là giai đo n t o ra l c kéo cho c th có hi u l c
ươ ạ ướ ơ ế ạ ố ướ ấ nh t. Ph ng pháp qu t n c trong b i ch là sang bên c nh, xu ng d i ra sau và
ạ ướ ườ ể ẽ ặ ổ vào trong. Đ ng qu t n c có th v hình hai lá ph i, ho c hình trái tim ng ượ c,
ạ ướ ả ữ ỷ ỉ (xem Hình 1.11a). Khi qu t n c ph i chú ý gi cho khu u tay cao, vì ch có nh ư
ạ ướ ể ớ ở ệ ự ậ ộ ậ v y m i có th qu t n c ra sau ạ góc đ có hi u l c. Do v y, trong quá trình qu t
ả ẳ ơ ỷ ướ ở ấ ứ ị n b t c v trí nào thì khu u tay cũng ph i cao h n bàn tay và c ng tay. Trong c,
ạ ướ ộ ữ ẳ ế qu t n ổ c góc đ gi a c ng tay và cánh tay luôn bi n đ i
ạ ướ ủ ế ạ + Thu tay: Thu tay là giai đo n ti p theo c a qu t n c. Quá trình thu tay
ự ự ạ ươ ố ớ ượ ự ế cũng t o ra l c ti n và l c nâng t ộ ng đ i l n. Đ ng tác thu tay đ ệ c th c hi n
56
ươ ướ ừ ể theo ph ng h ng t ngoài vào trong và t ừ ướ d i lên trên đ thu tay vào phía d ướ i
ử ể ế ặ ố ạ ể ầ đ u, ti p đó lòng bàn tay có th úp xu ng (ho c ng a lên) khép l ỗ i đ du i ra tr ướ c.
ệ ố ề ạ ộ ộ ỗ ướ Đ ng tác thu tay cũng t o đ u ki n t t cho đ ng tác du i tay ra tr c. Trong quá
ủ ự ả ộ ộ trình thu tay, đ ng tác c a tay ph i hoàn thành m t cách tích c c, nhanh và tròn, khi
ạ ẳ ấ ơ ỷ ọ ế k t thúc thu tay, khu u tay th p h n bàn tay, c ng tay và bàn tay t o thành góc nh n,
(xem Hình 1.11b)
ộ ượ ẳ ớ ỗ ỷ ỗ + Du i tay : Đ ng tác đ c b t ớ ắ đ u tầ ừ du i th ng kh p khu u tay và kh p
ừ ẽ ầ ặ ố ướ ồ vai, lòng bàn tay t xoay lên trên ho c nghiêng thì s úp d n xu ng d ờ i đ ng th i
ướ ỏ ộ ể ệ ạ ậ ạ ặ ỹ ươ v n ra tr ỗ ơ ế c. Đ c đi m k thu t qu t tay b i ch hi n đ i đòi h i đ ng tác du i
ướ ẽ ớ ộ ế ợ ậ ặ ớ tay ra tr ỗ c nhanh, k t h p ch t ch v i đ ng tác chân. Vì v y cùng lúc v i du i
ầ ươ ướ ệ ượ tay, vai cũng c n v n ra tr ể c, không th có hi n t ừ ng d ng
Hình 1.11
ộ ộ ỹ ạ ơ ế ạ ướ ạ ỉ Qu t tay b i ch là m t đ ng tác hoàn ch nh. Qu đ o qu t n c là sang bên
ố ướ ướ ạ ướ ừ ứ ạ c nh – xu ng d i – ra sau – vào trong – ra tr ạ c. S c m nh qu t n c t nh t ỏ ớ i
ạ ướ ừ ộ ố ậ Ở ử ầ ớ l n, t c đ qu t n c t ế ch m đ n nhanh. ạ n a giai đo n đ u, qu t n ạ ướ ấ c l y
ủ ơ ẳ ự ụ ể ỷ ở ạ ướ ầ khu u tay làm đi m t a, phát huy tác d ng c a c c ng tay, ph n qu t n c có
ơ ớ ủ ư ự ự ệ ể ả ấ ấ hi u qu nh t, nên l y vai làm đi m t a, dùng các c l n c a l ng, vai, ng c kéo ra
ẽ ớ ộ ố ợ ể ặ ồ ờ sau đ ng th i thu ép vào trong, ph i h p ch t ch v i đ ng tác chân đ phát huy
ệ ự hi u l c chung
ậ ộ ơ ế ạ ỹ 1.3.1. Ôn k thu t đ ng tác đ p chân trong b i ch
ậ ộ ơ ế ự ạ ậ ỹ 1.3.2. Các bài t p th c hành k thu t đ ng tác qu t tay b i ch
57
ậ ạ 1.3.2.1. Các bài t p trên c n
ạ + Bài t p 1ậ : Qu t tay b i ơ ch tế ế ứ ư th đ ng.
ụ ườ ậ ậ ộ ữ ế ắ ạ ỹ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng y u lĩnh k thu t đ ng tác qu t tay
ự ệ ạ ườ ướ ứ Cách th c hi n: Hai chân đ ng d ng song song, thân ng ả i ng ra tr c song
ầ ớ ự ẳ ỗ ướ ự ầ ặ ấ song v i m t đ t, đ u cúi t nhiên, hai tay du i th ng tr ệ c đ u. Sau đó th c hi n
ệ ệ ộ đ ng tác theo hi u l nh
ệ ệ ụ ầ Hi u l nh 1 Tách tay ra hai bên g n ngang tr c vai
ệ ệ ề ướ ướ ướ Hi u l nh 2: Thu tay v phía tr c lòng bàn tay h ố ng xu ng d i, hai
ạ ngón tay ch m vào nhau
ệ ệ ề ỗ ướ ướ ướ Hi u l nh 3: Du i tay v phía tr c, lòng bàn tay h ố ng xu ng d i. Đ ể
ư ẻ ể ầ tay tì n ướ ố c t t, đ u tiên lòng bàn tay có th không b ra hai bên, nh ng sau khi đã
ậ ộ ố ợ ơ ế ữ ể ệ ậ ộ ỹ ắ n m v ng k thu t đ ng tác và t p hoàn thi n đ ng tác ph i h p ki u b i ch thì
ẻ lòng bàn tay b sang hai bên
ố ượ ỗ ầ ỉ ữ ầ Kh i l ng: 6 8 l n, m i l n 30 giây, ngh gi a12 phút
ạ + Bài t p 2ậ : Qu t tay b i ơ ch tế ư thế n mằ
ườ ậ ể ằ ế ậ ụ ế ặ ấ ơ Ng i t p có th n m trên gh băng, gh t p b i, ho c b c xu t phát đ ể
ệ ệ ơ ế ự ự ệ ệ ạ ộ ộ th c hi n đ ng tác qu t tay b i ch. Sau đó th c hi n đ ng tác theo hi u l nh
ệ ệ ụ ầ Hi u l nh 1 Tách tay ra hai bên g n ngang tr c vai
ệ ệ ề ướ ướ ướ Hi u l nh 2: Thu tay v phía tr c lòng bàn tay h ố ng xu ng d i, hai
ạ ngón tay ch m vào nhau
ệ ệ ề ỗ ướ ướ ướ Hi u l nh 3: Du i tay v phía tr c, lòng bàn tay h ố ng xu ng d ỗ i, du i
ự ẳ th ng t ề nhiên v phía tr ướ c
ố ượ ỉ ữ ầ Kh i l ng: 4 6 l n, ngh gi a 23 phút
1.3.2.2. Bài t p d ậ ướ ướ c i n
ạ ỗ ướ ướ ạ i ch d i n c qu t tay b i + Bài t p 1ậ ứ : Đ ng t ơ ếch
ụ ườ ậ ậ ộ ữ ế ắ ạ M c đích: Giúp ng ơ ỹ i t p n m v ng y u lĩnh k thu t đ ng tác qu t tay b i
chế
58
ự ả ươ ướ ự ạ ộ ị , xây d ng các c m giác ph ng h ng nh p đ và dùng l c khi qu t tay d ướ ướ c i n
ỗ ậ ặ ạ ộ ư ậ ở ơ ế ự ệ ạ ạ Cách th c hi n: T i ch t p l p l i đ ng tác qu t tay b i ch nh t p trên
ừ ướ ướ ướ ừ ơ ế ự ệ ạ ộ ạ c n. Sau đó v a b c đi d c v a th c hi n đ ng tác qu t tay b i ch i n
ầ ườ ướ ứ ướ ậ ớ Yêu c u: Thân ng i chìm trong n c, m c n c ng p t ắ ằ i ngang c m. M t
ướ ậ ộ ự ệ ệ ế ỹ ị ế nhìn ch ch ra tr c, th c hi n y u lĩnh k thu t đ ng tác đúng và nh p đi u
ố ượ ứ ạ ơ ế ự ừ ừ ỗ Kh i l ậ ng: Bài t p đ ng t ệ ạ i ch và v a đi v a qu t tay b i ch th c hi n
ổ ỗ ổ ỉ ữ ộ 68 t , m i t 1015 đ ng tác, ngh gi a 2–3 phút
ạ ướ ậ ậ ơ ế ạ c sau đó qu t tay b i ch + Bài t p 2: Bài t p đ p n
ụ ườ ậ ậ ộ ữ ế ạ ắ ỹ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng y u lĩnh k thu t đ ng tác qu t tay
ự ệ ề ầ ơ ố ể trong đi u ki n không có đi m t a (g n gi ng khi b i)
ứ ể ể ặ ố ự Cách th c hi n ạ ệ ; Đ ng xu ng đáy b ho c bám vào thành b co chân đ p
ơ ể ấ ướ ậ ạ ỗ ướ l ằ t. Khi c th đã n m s p ngang trên n ơ ẳ c thì chân du i th ng t p qu t tay b i
chế
ứ ủ ả ỏ ẳ ầ ầ ỉ ự Yêu c u: Đ u cúi, chân th ng th l ng. Ch dùng s c c a tay, vai và ng c
ạ ướ ự ệ ướ ộ th c hi n đ ng tác qu t n c (ôm và kéo n c)
ố ượ ự ệ ậ ổ ỗ ổ ạ ầ Kh i l ng: Bài t p này th c hi n 6 8 t , m i t ặ qu t tay 10 15 l n ho c
ỗ ổ ạ ướ ự ỉ ữ ả m i t ph i qu t n c c ly 15 20m, ngh gi a 2 phút
ế ạ ậ ậ ườ ữ i gi chân + Bài t p 3: Bài t p qu t tay ch có ng
ụ ươ ự ư ậ M c đích: T ng t nh bài t p 2
ự ệ ườ ỡ ứ ể ố Cách th c hi n: Ng i giúp đ đ ng xu ng đáy b dùng hai tay ôm hai đùi
ườ ậ ặ ướ ằ ị ng ạ i t p vào c nh thân ng ườ ở i vào v trí n m ngang trên m t n c. Sau đó, ng ườ i
ở ư ế ậ ạ ậ t p ti n hành qu t tay và th nh bài t p 2
ự ệ ế ể ạ ầ ầ ộ ị Yêu c u: Th c hi n đ ng tác qu t tay ch nh p nhàng, ban đ u có th 2 chu
ầ ạ ầ ạ ầ ở ở ộ ố ợ ỳ k qu t tay th 1 l n, sau đó 1 l n qu t tay th 1 l n. Chú ý làm đ ng tác ph i h p
ở ượ ạ ờ ượ ấ ố ướ tay th không đ ồ c có giai đo n, đ ng th i không đ c n tay xu ng n ổ c nh m
ườ cao ng ể i lên đ hít vào
ố ượ ậ ặ ạ ổ ỗ ổ ố ợ ơ ế ạ Kh i l ng: T p l p l i 8 10 t , m i t ế ợ ph i h p qu t tay b i ch k t h p
59
ỉ ữ ầ ở ớ v i th 8 10 l n, ngh gi a 1 – 2 phút
ạ ậ * Bài t p ngo i khóa
ế ạ ậ ậ ạ 1. T p các bài t p qu t tay ch trên c n và d ướ ướ i n c
ự ậ ộ ơ ế ứ ự ệ ạ ỹ 2. Ôn và t nghiên c u th c hi n k thu t đ ng tác qu t tay b i ch
ả ậ * Th o lu n nhóm
ơ ế ụ ạ ỹ ậ 1. Tác d ng k thu t qu t tay b i ch
ơ ế ạ ấ ạ ậ ỹ 2. K thu t qu t tay b i ch chia làm m y giai đo n?
ậ ộ ố ợ ớ ạ ỹ ở ở 1.3.3. K thu t đ ng tác th và ph i h p qu t tay v i th
ơ ế ở ượ ẽ ớ ộ ố ợ ạ ặ Th trong b i ch đ ở c ph i h p ch t ch v i đ ng tác qu t tay. Th ra
ơ ế ơ ế ệ ệ ệ ạ ằ ằ ườ trong b i ch b ng mi ng và mũi, hít vào b ng mi ng. B i ch hi n đ i th ng s ử
ắ ầ ở ớ ở ớ ạ ướ ạ ở ở ộ ụ d ng 2 lo i th : Th s m và th mu n, th s m là khi 2 tay b t đ u qu t n c thì
ặ ướ ẩ ở ạ ạ ờ ố ồ ơ ng ng lên m t n c, lúc này VĐV th m nh ra h i cu i, đ ng th i hít vào m nh và
ắ ầ ở ướ sâu, sau đó nín th . Khi tay b t đ u ôm n ở ầ c thì th d n ra d ướ ướ i n c
ở ộ ượ ế ầ ở ượ ế Th mu n đ c ti n hành th vào khi đ u và vai đ c nhô cao do k t qu ả
ạ ướ ả ạ ệ ủ ộ c a đ ng tác qu t n c có hi u qu t o ra
ườ ớ ọ ử ụ ở ớ ữ ườ ố ớ Đ i v i ng i m i h c nên s d ng th s m, nh ng ng ỹ i đã có k thu t t ậ ố t
ở ớ ộ ở ườ ở ộ ầ ộ ỳ ố ợ thì th mu n. Ph i h p th v i tay th ạ ng là m t chu k qu t tay, th m t l n
ố ợ ự ở ớ ậ ậ ỹ ở * Các bài t p th c hành k thu t th và ph i h p tay v i th
ệ ậ ạ 1.3.3.1. T p luy n trên c n
ố ợ ứ ạ ậ ớ ở ở ư ế t th cúi ng ườ ề ướ i v tr c + Bài t p 1: Đ ng ph i h p qu t tay v i th
ụ ườ ậ ậ ộ ữ ế ạ ắ ỹ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng y u lĩnh k thu t đ ng tác qu t tay
ố ợ ơ ế ạ ở ớ ở ờ ể ph i h p v i th trong b i ch (th i đi m hít vào và th ra trong lúc qu t tay)
ơ ế ự ư ứ ệ ạ ở ạ ậ Cách th c hi n: Nh bài t p đ ng qu t tay b i ch trên c n. Khi ôm n ướ c
ẩ ầ ở ỗ ở ạ thì ng ng đ u hít vào, qu t tay thu tay thì nín th , du i tay thì th ra
ệ ệ ằ ạ ầ ở ằ Yêu c u: Th ra b ng mi ng và mũi. Hít vào b ng mi ng nhanh và m nh
ứ ạ ậ ậ ở ạ ở ư ế ứ th đ ng t ố ợ + Bài t p 2: Bài t p đ ng ph i h p qu t tay và th trên c n
60
th ngẳ
ụ ườ ậ ậ ộ ữ ế ạ ắ ỹ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng y u lĩnh k thu t đ ng tác qu t tay
ố ợ ơ ế ạ ở ớ ở ờ ể ph i h p v i th trong b i ch (th i đi m hít vào và th ra trong lúc qu t tay)
ự ứ ệ ẳ ẳ ầ ậ ầ ế ỗ Cách th c hi n: Đ ng th ng 2 tay du i th ng trên đ u. Khi g p tay g n đ n
ạ ẩ ầ ỗ ở ở ngang vai thì ng ng đ u hít vào, qu t tay thu tay thì nín th , du i tay thì th ra
ư ậ ầ Yêu c u: Nh bài t p 1
ố ượ ự ệ ổ ỗ ổ ố ợ ạ ầ Kh i l ng: Th c hi n 810 t , m i t ơ ế 510 l n ph i h p qu t tay b i ch
ở ỉ ữ ớ v i th , ngh gi a 12 phút
ế ợ ố ợ ố ợ ứ ạ ậ ậ ở + Bài t p 3: Đ ng t p ph i h p qu t tay, chân k t h p th (ph i h p hoàn
ỉ ch nh)
ụ ườ ậ ố ợ ủ ữ ắ ậ ỹ ỉ M c đích: Giúp ng ơ i t p n m v ng k thu t ph i h p hoàn ch nh c a b i
chế
ư ự ư ệ ạ ậ ị ố Cách th c hi n: Nh bài t p 1, nh ng nh p 1 qu t tay sang ngang và xu ng
ự ầ ẩ ầ ở ở ị ị ướ d ệ i thì ng ng đ u hít vào, nh p 2 cúi đ u nín th , nh p 34 th ra. Khi th c hi n
ấ ộ ụ ộ đ ng tác l y 1 chân làm tr còn chân kia làm đ ng tác
ệ ế ằ ậ ầ ở ở ỹ ầ Yêu c u: Th đúng k thu t và thành ti ng (th ra b ng mi ng). Ban đ u
ể ự ệ ộ ơ ị ậ ộ đ ng tác có th th c hi n ch m, sau tăng nh p đ nhanh h n
ố ượ ươ ự ư ậ Kh i l ng: T ng t nh bài t p 2
ậ ườ ậ ể ằ ụ ụ ấ + Ngoài các bài t p trên, ng ấ i t p có th n m s p đè b ng lên b c xu t
ặ ằ ố ợ ể ậ ế ế ộ ậ phát, gh đôn ho c n m ngang trên gh băng đ t p ph i h p toàn b theo cách t p
ậ ủ c a bài t p 2
1.3.3.2. Bài t p d ậ ướ ướ c i n
ứ ặ ậ ế ợ ớ ơ ế ạ ở ướ ướ t n c qu t tay b i ch k t h p v i th + Bài t p 1: Đ ng ho c đi chân l
ụ ườ ậ ướ ầ ơ ế ắ ậ ỹ M c đích: Giúp ng i t p b ế ợ ạ c đ u n m k thu t qu t tay b i ch k t h p
ở ở ướ ướ ệ ầ ở ớ ướ ẩ ầ ớ v i th i n d c, làm quen v i vi c cúi đ u th ra trong n c và ng ng đ u lên
ặ ướ ở ợ ủ ộ ạ ạ m t n c hít vào các giai đo n thích h p c a đ ng tác qu t tay
ự ứ ệ ườ ặ ầ ộ Cách th c hi n: Đ ng cúi ng ầ i dìm thân và m t ph n đ u, m t vào trong
61
ự ệ ộ ự ướ ẩ ầ ướ n c th c hi n đ ng tác theo trình t : Ôm n c thì ng ng đ u hít vào, qu t n ạ ướ c
ầ ở ỗ ướ ở ớ thu tay thì cúi đ u nín th , du i tay ra tr ố ợ c thì th ra (ph i h p s m, xem Hình
1.12)
Hình 1.12
ứ ầ ầ ạ ỗ ự ệ ự Yêu c u: Lúc đ u đ ng t i ch th c hi n đúng theo trình t ộ trên m t cách
ộ ầ ở ị ướ ướ ộ ướ ế ợ ứ ạ nh p nhàng. Sau đó, k t h p c qu t m t l n tay, th , thì b c ra tr c m t b c
ố ượ ậ ở ư ế ứ ạ ổ ỗ ổ Kh i l ng: T p các t th đ ng t ỗ i ch 45 t , m i t 30”. Ở ư ế ừ th v a t
ừ ậ ươ ự đi v a t p t ng t
ẹ ặ ậ ơ ườ ạ i gi ữ ở ố ợ chân) ph i h p qu t tay + Bài T p 2: K p phao (ván b i ho c có ng
ế ở ớ ch v i th
ụ ườ ậ ủ ế ợ ố ỹ ế ậ ớ ở M c đích: Giúp ng ạ i t p c ng c k thu t qu t tay ch k t h p v i th
ữ ự ẹ ệ ặ ặ ố ơ Cách th c hi n: Dùng ván b i ch H ho c phao x p k p vào đùi ho c c ổ
ặ ướ ằ ế ợ ự ệ ạ ộ ấ chân sau đó n m s p ngang trên m t n ớ c th c hi n đ ng tác qu t tay k t h p v i
thở
Hình 1.13
ố ượ ạ ự ả ớ ỗ Kh i l ng: Chia l p 46 nhóm m i nhóm qu t c ly kho ng 1520m (sau đó
62
ỉ ữ ỗ ổ ự ể có th kéo dài c ly), ngh gi a m i t 23 phút
ậ ạ * Bài t p ngo i khóa
ế ạ ậ ậ ố ợ ớ ở ạ 1. T p các bài t p qu t tay ch trên c n và d ướ ướ i n c ph i h p v i th
ố ợ ự ậ ậ ớ ở ỹ ở 2. Ôn bài t p th c hành k thu t th và ph i h p tay v i th
ả ậ * Th o lu n nhóm
ơ ế ậ ỹ ở 1. K thu t th trong b i ch
ườ ớ ậ ấ ơ ợ ố ớ 2. Đ i v i ng ở ư ế i m i t p b i nên th nh th nào là h p lí nh t ?
ố ợ ơ ế ủ ở ạ ậ ạ ỹ ố 1.4. Ph i h p k thu t qu t tay, đ p chân và th trong b i ch, c ng c và
ậ ơ ế ệ ỹ hoàn thi n k thu t b i ch
ố ợ ộ ỹ ậ ỹ ậ 1.4.1. K thu t ph i h p tay, chân và toàn b k thu t
ố ợ ạ ậ ỹ ẳ ỗ K thu t ph i h p tay chân là: Khi qu t tay, chân gi ữ ở ư ế t th du i th ng và
ự ẳ ỗ ượ ả ườ ả ỏ th l ng t nhiên. Khi thu tay thì co chân. Tay du i th ng đ c 3/4 qu ng đ ng thì
ố ợ ố ố ợ ơ ế ấ ạ ọ ắ ầ b t đ u đ p chân. Ph i h p trong b i ch r t quan tr ng, ph i h p t ề ấ t hay x u đ u
ả ưở ự ế ớ ố ộ ệ ự ộ ế ừ ư ế ầ nh h ng tr c ti p t i t c đ và hi u l c đ ng tác. N u tính t th ban đ u, khi t
ẽ ễ ệ ẳ ỗ ộ ộ ỳ ự tay chân cùng du i th ng thì m t chu k th c hi n các đ ng tác s di n ra theo th ứ
ự t sau:
ướ ạ ướ ắ ầ ế ầ Tì n c – hít vào; qu t n ế c g n k t thúc – chân b t đ u co; thu tay – k t
ạ ầ ẳ ỗ ộ ồ ở ờ thúc đ ng tác co chân; du i tay g n th ng thì đ p chân đ ng th i th ra
ậ ơ ế ộ ề ệ ạ ộ ố ỹ ầ ầ ố K thu t b i ch hi n đ i yêu c u t n s cao, t c đ đ u (trong m t chu k ỳ
ố ợ ớ ộ ừ ụ ả ả ậ ộ ẩ ộ đ ng tác). Vì v y, ph i h p ph i liên t c, gi m b t đ ng tác d ng, đ ng tác chu n
ộ ố ộ ấ ị ệ ị ự b th c hi n theo m t t c đ nh t đ nh
ơ ế ở ậ ạ ỹ ạ 1.4.2. Ôn k thu t qu t tay, đ p chân và th trong b i ch
ố ợ ở ạ ạ ậ ậ ỹ ơ ế 1.4.3. Các bài t p ph i h p k thu t qu t tay, đ p chân và th trong b i ch,
ậ ơ ế ố ỹ ệ ủ c ng c và hoàn thi n k thu t b i ch
ạ ậ 1.4.3.1. Các bài t p trên c n
63
ạ ậ ơ ế ứ ể ạ ạ ậ ố ợ + Bài t p 1: Đ ng trên c n t p ph i h p qu t tay, đ p chân ki u b i ch
ụ ườ ậ ố ợ ữ ế ậ ắ M c đích: Giúp ng ỹ i t p n m v ng y u lĩnh k thu t ph i h p tay, chân khi
ơ ế b i ch
ứ ự ệ ẳ ơ ầ ỉ Cách th c hi n: Đ ng th ng hai chân song song, hai tay gi lên đ nh đ u và
ạ ự ụ ự ệ ệ ấ ộ ộ khép l i. Khi th c hi n thì l y m t chân làm tr còn chân kia th c hi n đ ng tác
ố ợ ư ự ệ ạ ậ ộ ị Bài t p đ ng tác ph i h p tay, chân trên c n th c hi n theo 4 nh p nh sau:
ế ạ ố Hai tay qu t sang hai bên và ch ch xu ng d ướ i
ẻ ế ầ ồ ờ Thu tay đ ng th i co chân, đ n g n sát hông thì b bàn chân xoay ra ngoài
ẳ ầ ạ ầ ỗ Du i tay lên phía đ u, tay g n th ng thì đ p chân
ơ ừ ượ ạ ướ ướ ư ẳ Khi tay chân th ng thì h i d ng (t ng tr ng cho giai đo n l t n c). Sau
ố ợ ỳ ộ ả đó làm c chu k đ ng tác ph i h p tay, chân
ầ ượ ậ ẽ ầ ạ ộ Yêu c u: Không đ ồ c t p riêng r các giai đo n đ ng tác mà c n làm đ ng
ể ự ụ ữ ầ ờ ộ ị ệ th i, liên t c và nh p nhàng gi a đ ng tác tay và chân. Lúc đ u có th th c hi n
ố ượ ậ ộ ớ ộ ị ị ự ệ ộ đ ng tác v i nh p đ ch m, sau đó tăng thêm nh p đ . Kh i l ng: Th c hi n trên
ỉ ữ ầ ạ c n 56 t ổ ỗ ổ m i t 1012 l n, ngh gi a 12 phút
ố ợ ạ ậ ứ ạ ạ ậ ớ ở + Bài t p 2: Đ ng trên c n t p ph i h p qu t tay, đ p chân v i th
ụ ườ ậ ố ợ ủ ữ ắ ậ ỹ ỉ M c đích: Giúp ng ơ i t p n m v ng k thu t ph i h p hoàn ch nh c a b i
chế
ự ệ ố ị ướ ầ ế ạ Cách th c hi n: Nh p 1 qu t tay sang ngang và xu ng d i g n đ n ngang vai
ầ ầ ẩ ở ở ị ị thì ng ng đ u hít vào, nh p 2 cúi đ u nín th , nh p 34 th ra t ừ ừ t (xem Hình 1.14)
ế ệ ằ ậ ầ ở ở ỹ ầ Yêu c u: Th đúng k thu t và thành ti ng (th ra b ng mi ng). Ban đ u
ể ự ệ ộ ơ ị ậ ộ đ ng tác có th th c hi n ch m, sau tăng nh p đ nhanh h n
64
ố ượ ươ ự ư ậ Kh i l ng: T ng t nh bài t p 1
Hinh 1.14
ố ợ ộ ỹ ụ ấ ằ ậ ậ + Bài t p 3: N m trên b c xu t phát ph i h p toàn b k thu t
ụ ườ ậ ư ở ơ ộ ớ ướ M c đích: Giúp ng i t p làm quen v i các đ ng tác b i nh trong n c
ự ệ ườ ậ ụ ấ ấ ằ Cách th c hi n: Ng ỗ i t p n m s p trên b c xu t phát, tay và chân du i
ề ướ ẳ ạ ớ ị ắ th ng, m t nhìn v tr ạ ầ c, nh p 1, qu t tay, khi qu t g n vuông góc v i thân ng ườ i
ạ ộ ị ướ ở ị thì làm đ ng tác hít vào, nh p 2 (giai đo n ôm n c) nín th lúc này co chân, nh p 3
ẻ ở ướ ỗ ị thu tay thì b bàn chân, lúc này th ra t ừ ừ t trong n c, nh p 4 thu và du i tay v ề
ướ ạ ồ ờ ở ướ ườ ỗ tr c, đ ng th i chân đ p khép, lúc này th ra t ừ ừ t trong n c ng ẳ i du i th ng
ư ế ướ ướ ạ t o thành t th l t n c
ự ệ ệ ậ ầ ị ộ Yêu c u: Th c hi n đ ng tác ch m, nh p đi u
ố ượ ổ ỗ ổ ự ầ ờ ỉ Kh i l ng: 3 – 4 t , m i t th c hiên 810 l n, th i gian ngh 23 phút
1.4.3.2. Bài t p d ậ ướ ướ c i n
ắ ằ ậ ậ ườ ặ ơ ẹ ng b i (ho c hai phao k p + Bài t p 1: Bài t p n m v t ngang dây phao, đ
ố ợ ơ ế ậ ộ ạ c nh thân) t p đ ng tác ph i h p tay và chân b i ch
ố ượ ự ụ ệ ầ ệ ươ ự ự M c đích, yêu c u, cách th c hi n và kh i l ng th c hi n t ng t ư nh bài
ụ ằ ấ ậ t p n m trên b c xu t phát
ậ ướ ướ ậ ố ợ ộ ỹ ậ ơ ỉ c t p ph i h p hoàn ch nh đ ng tác k thu t b i t n + Bài t p 2: Bài l
chế
ụ ườ ậ ậ ủ ơ ế ữ ể ắ M c đích: Giúp ng ộ ỹ i t p n m v ng toàn b k thu t c a ki u b i ch
ạ ướ ự ệ ể ể ặ ườ Cách th c hi n: Sau khi đ p l t thành b ho c đáy b , thân ng ỗ i du i
ậ ơ ế ố ợ ự ệ ẳ ằ ộ ỹ ỉ th ng ngang b ng thì th c hi n ph i h p hoàn ch nh đ ng tác k thu t b i ch
ữ ữ ể ắ ầ ộ ờ ở Yêu c u: Chú ý n m v ng th i đi m th ra và hít vào, đ ng tác gi a các b ộ
ấ ợ ị ừ ể ầ ậ ả ầ ị ạ ph n tay, chân, đ u ph i nh p nhàng không b d ng b t h p lý. Ban đ u có th qu t
ở ộ ầ ậ ầ ầ ạ ộ ộ ỳ ỗ ầ ị tay, đ p chân 23 chu k , th m t l n, nh p đ ch m d n d n quá đ sang m i l n
ầ ạ ạ ị ộ ở ộ ầ qu t tay đ p chân th m t l n và tăng d n nh p đ
65
ố ượ ể ự ỗ ổ ổ Kh i l ệ ng: Có th th c hi n m i bu i 810 t ỉ ữ x 15m ngh gi a 30 giây
ơ ướ ướ ậ t n c + Bài t p 3: Trò ch i l
ụ ườ ậ ớ ộ M c đích: Giúp ng i t p làm quen v i đ ng tác l ướ ướ t n c
ự ứ ệ ạ ệ ể ặ ạ ỗ Cách th c hi n: Đ ng t i ch khi có l nh đ p chân vào đáy b ho c thành
ườ ố ướ ẳ ầ ỗ ể ướ b , l t ng i càng xa càng t t, khi l t tay du i th ng khép sát đ u
ố ượ ổ ỉ ữ Kh i l ng: 34 t , ngh gi a 23 phút
ố ợ ơ ế ể ậ ớ ở ạ ướ ướ ậ t n c t p ph i h p tay, chân ki u b i ch v i th + Bài t p 4: Đ p l
ụ ườ ậ ố ợ ớ ỹ ế ậ ậ M c đích: Giúp ng i t p ti p c n v i k thu t ph i h p tay và chân trong
ự ế ơ ế th c t b i ch
ể ướ ự ệ ể ặ ạ ườ ướ Cách th c hi n: Đ p đáy b ho c thành b l t ng i ra tr c. Sau khi thân
ườ ằ ặ ướ ằ ổ ố ợ ộ ng i n m n i ngang b ng trên m t n ủ c thì làm đ ng tác ph i h p tay và chân c a
ơ ế ể ki u b i ch
ố ợ ự ệ ệ ế ầ ị ộ Yêu c u: Th c hi n đúng y u lĩnh đ ng tác chân và nh p đi u ph i h p:
ẳ ạ Qu t tay chân th ng
ẻ Thu tay thì co, b bàn chân
ẩ ướ ề ỗ ạ Du i tay thì đ p khép đ y n c v phía sau
ể ơ ể ướ ướ ẳ ỗ ớ ế ụ ạ ồ ộ Chân tay du i th ng đ c th l t n ự c m t đo n r i m i ti p t c th c
ộ ậ ỳ ộ ệ ế ầ ơ ị hi n chu k đ ng tác ti p theo. Ban đ u làm nh p đ ch m sau đó tăng nhanh h n
ố ượ ể ự ệ ậ ổ ự ệ ầ Kh i l ng: bài t p này có th th c hi n 68 t ố , th c hi n 1015 l n ph i
h pợ
ậ ơ ế ố ợ ủ ậ ố ỹ ỹ ỉ + Bài t p 5: C ng c nâng cao k năng ph i h p hoàn ch nh k thu t b i ch
ụ ườ ậ ủ ậ ơ ế ệ ố ỹ M c đích: Giúp ng i t p c ng c và hoàn thi n k thu t b i ch
ử ụ ự ệ ậ ố ợ ơ ế ậ Cách th c hi n: S d ng bài t p 3 l ướ ướ t n c, t p ph i h p b i ch hoàn
ố ợ ỗ ầ ự ề ầ ả ả ơ ơ ở ỉ ị ch nh song m i l n b i tăng d n c ly b i, ph i h p th nhi u, đ m b o nh p
ộ ướ ố ệ ự ổ ơ ư đi u, có đ l t t t. Theo trình t các t b i nh sau:
ầ ầ ầ ơ ơ ơ L n 1: B i 10 15m, L n 2: B i 2030m, L n 3: B i 3050m
ố ượ ỗ ơ ổ ỗ ổ ậ ổ Kh i l ổ ậ ng: M i bu i t p b i 46 t , m i t t p 20 30m (t sau tăng h n t ơ ổ
66
ướ ỗ ầ ơ tr c m i l n b i 5 m)
ế ứ ơ ế ậ ấ + Bài t p 6: Thi đ u ti p s c b i ch
ụ ườ ậ ế ớ ỹ M c đích: Giúp ng ậ ể i t p làm quen v i ki m tra k t thúc k thu t
ự ệ ớ ổ ỗ ổ ứ Cách th c hi n: Chia l p thành 23 t , m i t ầ chia thành 2 nhóm, đ ng 2 đ u
ể ơ ệ ườ ầ ơ ế ự ạ thành b b i. Khi có l nh ng i đ u hàng đ p chân b i h t c ly sang bên kia
ể ơ ạ ườ ơ ế ư ậ ơ ộ ch m tay vào thành b b i thì ng ế i bên kia b i ti p, cu c ch i nh v y cho đ n
ư ổ ề ấ ớ ế ổ h t, t nào v đích s m nh t coi nh t ộ ắ đó th ng cu c
ố ượ ổ ỉ ữ Kh i l ơ ng: Ch i 35 t , ngh gi a 34 phút
ố ượ ự ơ ướ ng và c ly cao h n giáo án tr c Chú ý: Giáo án sau yêu c uầ kh i l
ữ ầ ườ ạ ơ ế ả ắ ươ 1.5. Nh ng sai l m th ng m c trong gi ng d y b i ch và ph ử ng pháp s a
ch aữ
ơ ở ự ạ ọ i, Xem Giáo trình B i l ơ ộ d án đào t o giáo viên trung h c c s năm 2004
ễ ạ Nguy n Văn Tr ch và Ngũ Duy Anh (tr. 140141)
ạ ậ * Bài t p ngo i khóa
ậ ặ ạ ố ợ ơ ế ạ ạ ậ ở ỹ 1. T p l p l i ph i h p k thu t qu t tay, đ p chân và th trong b i ch
ậ ơ ế ủ ệ ố ỹ 2. Ôn c ng c và hoàn thi n k thu t b i ch
ả ậ * Th o lu n nhóm
ố ợ ơ ế ậ ở ỹ 1. Phân tích k thu t ph i h p chân, tay và th trong b i ch
ậ ơ ế ố ợ ộ ỹ ữ ể ầ 2. Nh ng đi m c n chú ý trong khi ph i h p toàn b k thu t b i ch là gì?
ữ ầ ố ườ ự ệ ắ ỹ 3. Tìm và th ng kê nh ng sai l m th ậ ng m c trong quá trình th c hi n k thu t
ố ợ ố ợ ệ ậ ấ ở ỹ ử ở ộ đ ng tác và ph i h p, nh t là k thu t th và ph i h p tay th . Các bi n pháp s a
sai.
ươ
Ậ Ơ
Ự
ƯỜ Ấ
Ch ng 2.
Ỹ TH C HÀNH K THU T B I TR
N S P VÀ PH
ƯƠ NG
Ạ
Ả PHÁP GI NG D Y
ậ ơ ườ ấ ỹ 2.1. K thu t b i tr n s p
67
ậ ơ ườ ấ ề ỹ 2.1.1. Khái quát chung v k thu t b i tr n s p
ơ ườ ấ ể ể ấ ơ ơ ố ố ố ộ B i tr n s p là ki u b i có t c đ nhanh nh t trong b n ki u b i. T c đ ộ
ố ồ ạ ướ ề ệ ả ả ấ ộ ơ ơ ươ b i t ng đ i đ ng đ u c u trúc đ ng tác đ n gi n, hi u qu qu t n ố c cao, ph i
ể ế ị ượ ứ ạ ể ượ ố ợ h p nh p nhàng có th ti ệ t ki m đ c s c, l i có th phát huy đ ộ c t c đ cao.
ơ ự ế ấ ọ ườ ề ử ụ ỹ Chính vì th , khi thi đ u b i t do, m i ng i đ u s d ng k thu t b i tr ậ ơ ườ ấ n s p.
ơ ư ế ườ ằ ấ ướ ướ ướ ố Khi b i t th thân ng i n m s p ngang trong n c nên có hình l t n c t t, hai
ụ ậ ướ ầ ượ ạ ướ chân luân phiên liên t c đ p n c, hai tay l n l t qu t n c ra sau
ỷ ụ ế ơ ườ ế ớ ấ ạ Tính đ n năm 2000, k l c b i tr ủ n s p c a th gi ộ ấ i đã đ t trình đ r t
cao:
ỉ ụ ủ ữ K l c c a N : 50m: 24” 13; 100m: 53”17; 200m: 1’56”78; 400m: 4’03”85;
800m: 8’16”22; 1500: 15’52”10
ỉ ụ ủ K l c c a Nam: 50m: 21” 64; 100m: 47”84; 200m: 1’45”35; 400m: 3’40”59;
800m: 7’46”00; 1500: 14’41”66
ậ ơ ườ ủ ể ặ ỹ ư ế ệ ấ ạ Đ c đi m c a k thu t b i tr n s p hi n đ i là: T th thân ng ườ ủ i c a
ạ ướ ằ ổ ạ ướ ữ VĐV ngang b ng và n i cao, qu t n ỷ c cao khu u, qu t n c hình cong (ch S),
ạ ướ ố ợ ố ở ơ ỏ ộ ườ ổ qu t n c tăng t c và ph i h p th mu n. Góc b i nh , thân ng ạ ị i n đ nh, t o
ệ ố ề ườ ơ ế ố ộ đi u ki n t t cho ng i b i phát huy h t t c đ
ườ ầ ư ế 2.1.2. T th thân ng i và đ u
ơ ườ ấ ườ ằ ặ ướ ể ự ả Khi b i tr n s p thân ng ằ i n m ngang b ng trên m t n c đ l c c n tác
ơ ể ấ ị ườ ầ ơ ả ỏ ộ đ ng vào c th ít nh t. V trí thân ng i đòi h i hai yêu c u c b n:
ườ ả ằ ặ ướ ạ i ph i n m trên m t n c t o thành hình thoi l ướ ướ t n c Thân ng
ườ ớ ặ ả ằ ể ợ ị ả ẫ i ph i n m trong v trí phù h p v i đ c đi m gi i ph u, sinh lý, Thân ng
ở ộ ữ ệ ệ ấ ả ộ ộ ể ự đ th c hi n m t cách có hi u qu nh t nh ng đ ng tác tay, chân và th m t cách
ễ d dàng
ụ ặ ơ ướ ủ ớ B ng h i hóp, m t và trán chìm trong n ặ c, phía trên c a mông sát v i m t
ườ ạ ặ ướ ộ ế ộ ố ướ n c, thân ng ớ i t o v i m t n c m t góc t ừ 0 50, n u tăng t c đ góc đó s 3 ẽ
0 300, m t nhìn
ả ố ầ ộ ắ gi m xu ng t ừ 0 20, đ u và tr c d c c th t o thành m t góc 20 ụ ọ ơ ể ạ 0
68
ế ướ ch ch phía tr c (xem hình 2.1)
Hình 2.1
ườ ụ ọ ơ ể ộ ể ị Thân ng ể i có th quay quanh tr c d c c th m t cách nh p nhàng, chuy n
ạ ộ đ ng này cho phép trong ph m vi t ừ 0 450 35
ộ ườ ơ ể ụ ộ ọ ự Đ ng tác quay thân ng i quanh tr c d c c th là đ ng tác t nhiên đ ượ c
ầ ạ ở ở hình thành b i qu t tay và quay đ u sang phía bên th
Ư ể ủ ộ ộ ướ ế u đi m c a đ ng tác này là giúp cho đ ng tác vung tay ra tr c ti n hành
ậ ợ ắ ượ ờ ồ ượ đ c thu n l i và rút ng n đ c bán kính quay khi vung tay. Đ ng th i còn có l ợ i
ướ ạ ướ ơ ể ạ ậ ợ ệ ề ằ cho ôm n c, qu t n c và duy trì thăng b ng c th , t o đi u ki n thu n l i cho
ứ ộ ầ ở ườ ụ ọ ớ ỏ ụ ộ đ ng tác quay đ u th . M c đ quay ng ộ i quanh tr c d c l n hay nh ph thu c
ộ ơ ủ ể ậ ặ ố ỹ ườ ụ vào k thu t, đ c đi m cá nhân và t c đ b i c a VĐV. Khi quay ng i tr c vai
ẳ ớ ướ ộ ặ ạ t o v i m t ph ng n c m t góc t ừ 0 450 35
ỹ ậ ộ 2.1.3. K thu t đ ng tác chân
ủ ơ ườ ấ ụ ệ ộ Đ ng tác chân c a b i tr n s p có hai nhi m v chính:
ữ ơ ể ặ ướ ằ Gi thăng b ng cho c th trên m t n c
ầ ự ẩ ơ ể ề ạ ộ ướ T o thêm m t ph n l c đ y c th v phía tr c
ậ ủ ộ ơ ườ ấ ế ậ ỹ Y u lĩnh k thu t c a đ ng tác đ p chân b i tr n s p là:
ẳ ỗ ự Hai chân du i th ng t ơ nhiên, hai mũi bàn chân h i xoay chúc vào nhau đ s ể ử
ậ ướ ệ ả ỏ ổ ằ ụ d ng má trong bàn chân nh m tăng thêm di n tích đ p n ớ c, c chân th l ng, kh p
ự ướ ể ậ ẳ ố hông phát l c tr c, dùng đùi kéo theo c ng chân, bàn chân đ đ p vút xu ng d ướ i
ữ ể (theo ki u vút roi) luân phiên gi a hai chân
ộ ậ ướ ộ ả Biên đ đ p n ẳ c r ng kho ng 30 40cm, (xem Hình 2.2). Bàn chân và c ng
ậ ướ ượ ặ ướ ỏ ờ ậ ồ chân khi đ p n c không đ c nhô lên kh i m t n ạ c. Đ ng th i đ p chân nên t o
ọ ướ ộ ả ộ ế ị ệ ậ ắ ọ ở ra m t ít b t n ệ c tr ng và g n. Hi u qu đ ng tác đ p chân quy t đ nh b i vi c
69
ớ ổ ạ ủ ự ộ phát l c vút chân và đ linh ho t c a kh p c chân
Hình 2.2
ự ể ậ ố ố ướ ụ Khi đ p chân xu ng, đùi phát l c đ ép đùi xu ng d ủ i. Do tác d ng c a
ế ụ ể ẫ ẳ quán tính, lúc này c ng chân vàbàn chân v n ti p t c di chuy n lên trên làm cho
0. Khi h t l c quán tính, do đùi ép xu ng kéo
ố ậ ạ ớ ả ộ ế ự ố kh p g i g p l i m t góc kho ng 160
ậ ẳ ướ ướ ạ theo c ng chân và mu bàn chân đ p n ố c xu ng d ạ i. Chính lúc này t o ra hai lo i
ơ ể ế ơ ể ổ ộ ự ầ ẩ ộ ự ự l c, m t l c làm cho c th n i lên m t l c thành ph n đ y c th ti n ra phía
tr cướ
ế ụ ắ ầ ẫ ẳ ố ớ Khi đùi b t đ u nâng lên trên thì c ng chân v n ti p t c đi xu ng. Cho t i khi
ự ụ ẫ ẳ ố ỗ ớ ố ớ ỗ ẳ kh p g i du i th ng thì hai l c này v n có tác d ng. Khi kh p g i đã du i th ng
ắ ầ ẽ ẳ ộ hoàn toàn và đùi b t đ u làm đ ng tác nâng lên s kéo theo c ng chân và bàn chân
ể ộ chuy n đ ng lên phía m t n ặ ướ c
ộ ự ươ ả ầ ậ ố Do v y, khi nâng chân lên c n ph i dùng m t l c t ậ ỏ ng đ i nh . Song đ p
ự ớ ể ạ ầ ả ố ớ ượ ự ế ự ổ ớ chân xu ng c n ph i dùng l c l n m i có th t o ra đ c l c ti n và l c n i l n
ệ ự ể ạ ể ậ ố ố ả ậ Khi đ p chân mu n có hi u l c ph i đ p chân ki u vút roi đ t o gia t c,
ạ ủ ổ ả ỏ ặ ả ờ ổ ồ đ ng th i ph i th l ng c chân. M t khác tính linh ho t c a c chân cũng có tác
ệ ạ ấ ớ ự ế ụ d ng r t l n trong vi c t o ra l c ti n
ố ợ ủ ể ặ ộ ộ ỳ ủ Ph i h p đ ng tác chân c a hai chân nên tu thu c vào đ c đi m cá nhân c a
ư ự ụ ệ ả ạ ậ ồ ộ ờ ộ ơ ừ t ng v n đ ng viên, đ ng th i ph thu c vào hi u qu qu t tay cũng nh c ly b i
ự ắ dài hay ng n mà có s khác nhau
ậ ộ ỹ 2.1.4. K thu t đ ng tác tay
ơ ườ ấ ẩ ơ ể ế ộ ộ Trong b i tr ự n s p,đ ng tác tay là đ ng l c chính đ y c th ti n v tr ề ướ c.
ậ ộ ầ ồ ỹ ướ ướ ạ ướ K thu t đ ng tác tay bao g m các ph n: Vào n c, ôm n c, qu t n c, rút tay
ỏ ướ kh i n c và vung trên không
70
c:ướ * Vào n
ướ ơ ỷ ạ ơ Khi tay vào n c, khu u tay h i co l i và cao h n bàn tay, các ngón tay khép
ẳ ỗ ự ư ặ ướ ế ố và du i th ng t nhiên, ngón tay đ a vào n ướ ừ c t trên m t n c ch ch xu ng d ướ i
ầ ướ ở ướ tr c đ u và lòng bàn tay nghiêng ra ngoài vào n ướ ở ụ c tr c vai phía tr ầ c đ u.
ả ỏ ộ ự ướ ủ ướ Đ ng tác vai th l ng t ể nhiên. Đi m vào n c c a hai cánh tay vào n ề c trên đ u
ả ằ ườ ớ ụ ụ ẳ ph i n m trên đ ng th ng song song v i tr c vai và đi qua tr c vai, (xem Hình 2.3)
Hình 2.3
ơ ể ừ ằ ở ướ Khi c th quay nghiêng, cánh tay cũng v a đúng n m phía d i thân
ườ ư ậ ạ ướ ẽ ộ ả ơ ệ ng i. Nh v y, s làm cho đ ng tác qu t n c có hi u qu h n. Th t ứ ự ủ ộ c a đ ng
ướ ư ẳ tác vào n c nh sau: ngón tay, bàn tay, c ng tay, cánh tay
c:ướ * Ôm n
ướ ự ươ ồ Sau khi vào n c, tích c c v n xa ra phía tr ướ ở ướ ướ d i n c ờ ắ c, đ ng th i b t
ậ ầ ổ ỷ ạ ộ ỷ ầ đ u g p d n c tay, khu u tay, khi khu u tay co l i thông qua đ ng tác xoay trong
ả ơ ớ ồ ờ ỳ ữ ầ ủ c a kh p vai mà h i khu nh d n ra ngoài. Đ ng th i ph i gi ỷ cho khu u tay cao
tay
ơ h n bàn
ế ộ ướ ể ạ ướ ể ộ Khi k t thúc đ ng tác ôm n c đ chuy n sang đ ng tác qu t n c, cánh tay
0, bàn tay và c ng tay g n vuông góc v i m t ặ ầ
ặ ướ ả ộ ẳ ớ ớ ạ t o v i m t n c m t góc kho ng 40
0. Toàn b cánh tay gi ng nh
ỷ ạ ả ộ ộ ố ướ n c lúc này khu u tay co l i m t góc kho ng 150 ư
ả ớ ộ ướ ư ế ặ ộ ố ộ đang ôm m t qu bóng l n tr c m t. Ti n hành đ ng tác gi ng nh ôm m t qu ả
ư ậ ự ệ ề ể ạ ớ ơ bóng l n nh v y là đ các nhóm c vùng vai ng c kéo dài ra, t o đi u ki n cho
71
ạ ướ ứ ạ qu t n ơ c có s c m nh h n, (xem Hình 2.4)
Hình 2.4
ạ ướ c: * Qu t n
0 đ n khi ế
ạ ướ ượ ắ ầ ặ ướ ạ ộ ớ Đ ng tác qu t n c b t đ u lúc cánh tay t o v i m t n c đ c 40
0 200 v i m t n ớ
ể ạ ạ ặ ướ ở qu t ra sau đ t o cánh tay thành góc 15 c phía sau vai. Đây là
ủ ế ủ ơ ể ạ ạ ự ế ạ ượ giai đo n t o ra l c ti n ch y u c a c th , giai đo n này đ c chia thành hai giai
ạ ướ ừ ắ ầ ạ ướ ế ả ỏ đo n nh là kéo n c (t lúc b t đ u qu t n ớ c đ n khi c cánh tay vuông góc v i
ặ ướ ạ ẩ ướ ừ ặ ướ ớ ớ m t n c) và giai đo n đ y n c (t lúc cánh tay vuông góc v i m t n c t i khi
0 200
ặ ướ ở ướ ẳ ớ ạ t o v i m t n c góc 15 phía sau vai). Trong quá trình kéo n c, c ng tay s ẽ
0 nh xu ng còn ố
ể ộ ơ ở ỏ ầ ừ ỷ ỏ chuy n đ ng nhanh h n làm cho góc khu u tay nh d n t 150
900 1200
ộ ướ ả ỷ ở ư ế ỷ Toàn b quá trình kéo n c, khu u tay ph i luôn ơ th khu u tay cao h n t
ướ ả ế ề ầ ồ ộ bàn tay. Đ ng tác kéo n ờ ớ ố ộ c cũng ph i ti n hành v i t c đ tăng d n đ u. Đ ng th i
ả ắ ẩ ướ ể ướ ế ớ ộ ph i g n k t v i đ ng tác đ y n c, không đ cho cánh tay kéo n ể c chuy n sang
ạ ướ ự ế ấ ắ ẩ đ y n ướ ở c ạ giai đo n qu t n ế ể c đ n ngang vai, m t đi đi m t a do không g n k t
ạ ỏ ố ộ ữ t c đ gi a hai giai đo n nh này
ướ ượ ệ ế ể ẩ Đ y n c ra sau đ c ti n hành thông qua vi c di chuy n vai, cánh tay và
ể ẩ ể ể ẳ ớ ỗ ỷ ượ ệ du i kh p khu u đ đ y c ng tay ra sau. Đ có th duy trì đ c di n tích cánh tay
ướ ớ ẩ ấ ướ ả ướ ỷ ẩ đ y n c l n nh t, trong lúc đ y n c, khu u tay ph i h ng lên trên và ép sát vào
ạ c nh thân
ẩ ướ ể ớ Trong quá trình đ y n c, đ làm cho bàn tay luôn vuông góc v i m t n ặ ướ c,
0
ẩ ướ ổ ỗ ế ẩ ướ ế ả ỏ ả khi đ y n c c tay ph i th l ng làm cho bàn tay du i h t. Khi đ y n c k t thúc,
ạ bàn tay và cánh tay t o thành góc 200 220
ộ ộ ạ ướ ạ ỹ ạ ạ ướ ườ ữ Toàn b đ ng tác qu t n c t o ra qu đ o qu t n c là đ ng cong hình ch “S”
72
ướ ướ theo h ố ng xu ng d i, ra sau, lên trên
ạ ướ ế ủ ộ c: * Rút tay kh i n ỏ ướ Sau khi k t thúc qu t n ẩ c, quán tính c a đ ng tác đ y
ặ ướ ế ậ ườ ơ ướ n c làm cho cánh tay nhanh chóng ti p c n m t n c. Nhân đà đó, ng i b i nên
ứ ủ ơ ơ ở ặ ướ ể ỏ dùng s c c a c đenta và các c cánh tay đ nâng cánh tay lên kh i m t n c
ỏ ướ ư ầ Khi rút tay, vai và cánh tay h u nh cùng lúc nâng lên kh i n c, song vai
ả ớ ộ ướ ph i nâng s m m t chút, lòng bàn tay h ng ra phía sau và lên phía trên
Hình 2.5
ỏ ướ ầ ả ộ ượ ừ Đ ng tác rút tay kh i n c c n ph i nhanh và không đ ờ ồ c d ng, đ ng th i
ạ ẳ ố ắ ả ỏ ề ế ứ nên m m m i, c ng tay và bàn tay c g ng th l ng h t m c
* Vung tay trên không
ộ ộ ướ ể Đ ng tác vung tay chuy n đ ng trên không ra tr ộ ự ế ụ ủ c là s ti p t c c a đ ng
ỏ ướ ượ ậ ắ tác rút tay kh i n c nên không đ c ch m và ng t quãng
ả ỏ ả ộ ự ố ắ ả Khi vung tay đ ng tác ph i th l ng t nhiên, c g ng không làm nh h ưở ng
ướ ướ ủ ơ ể ố ợ ồ ờ ị ớ ư ế t th hình dáng l i t ớ ả c c a c th . Đ ng th i ph i ph i h p nh p nhàng v i t n
ộ ở ướ ướ ữ ầ ạ ướ tay đang làm đ ng tác i n d c, n a đ u giai đo n vung tay ra tr ộ c, đ ng tác
ể ươ ố ườ ở ỷ ủ ẳ c a c ng tay và bàn tay di chuy n t ậ ng đ i ch m và th ng phía sau, khu u tay
ế ụ ạ ứ ạ ộ ộ ớ ỷ ti p t c co l i. M c đ co khu u tùy thu c vào tính linh ho t kh p vai và m c đ ứ ộ
ườ ụ ọ ơ ể ủ quay ng i quanh tr c d c c th c a ng ườ ơ i b i
ổ ị ế ẳ ồ ỷ ờ Khi vung tay đ n ngang vai, c ng tay và bàn tay đu i k p khu u tay, đ ng th i
ầ ướ ầ ừ ướ ươ v n d n ra phía tr c, lòng bàn tay xoay d n t h ng lên trên và ra sau, sang
ướ ế ẩ ộ ị ướ ướ h ố ng xu ng d i và ra sau, ti p đó làm đ ng tác chu n b vào n c. Trong toàn b ộ
ỷ ữ ở ị ồ ơ quá trình vung tay trên không, khu u tay luôn gi ờ v trí cao h n bàn tay. Đ ng th i
ả ạ ỳ ườ ấ ụ ế ộ trong c chu k qu t tay tr ạ n s p, đ ng tác ti n hành liên t c, không có giai đo n
ệ ệ ị ừ d ng và có nh p đi u rõ r t (xem Hình 2.5)
ố ợ ủ ề ả ậ ợ ọ ỹ ả K thu t ph i h p c a hai tay chính xác, h p lý là đi u quan tr ng đ m b o
73
ơ ể ế ề ướ ớ ố ộ ồ ạ ướ ề ự ự cho c th ti n v phía tr c v i t c đ đ ng đ u. Khi qu t n c, d a vào s khác
ủ ị ứ ể nhau c a v trí hai tay có th chia thành ba hình th c khác nhau. Đó là hai bàn tay giao
ướ ụ ở ữ nhau phía tr ố ợ ớ c tr c ngang vai (ph i h p s m) hai tay giao nhau ụ gi a tr c ngang
ố ợ ở ướ ụ vai (ph i h p trung bình) và hai tay giao nhau phía d ố ợ i tr c ngang vai (ph i h p
mu n)ộ
0
ướ ướ ạ ố ợ + Ph i h p s m ộ ớ : Khi m t tay vào n c, tay kia ở phía tr ớ c vai và t o v i
ặ ướ m t n c góc 30
0
ố ợ ộ ướ ạ ớ + Ph i h p trung bình : Khi m t tay vào n c, tay kia qu t t i ngang vai, t oạ
ặ ướ ộ ớ v i m t n c m t góc 90
0
ố ợ ướ ạ ớ + Ph i h p mu n ộ ộ : Khi m t tay vào n c, tay kia qu t t i phía d ướ ụ t oạ i b ng
ặ ướ ả ộ ớ v i m t n c m t góc kho ng 150
Hình 2.6
ố ợ ủ ứ ề ể ặ ố ớ ữ Ba hình th c ph i h p trên đ u có nh ng đ c đi m riêng c a mình. Đ i v i
ườ ố ợ ớ ớ ọ ể ễ ể ể ể ắ ượ ng i m i h c, có th dùng ki u ph i h p s m đ có th d dàng n m đ ộ c đ ng
ố ợ ử ụ ứ ở ộ ở ợ tác th và ph i h p. S d ng hình th c th trung bình và mu n có l ệ i cho vi c phát
ầ ố ạ ướ ủ ứ ự ẩ ạ ố huy s c m nh và t n s qu t n ộ c c a hai tay, tăng t c đ và duy trì l c đ y liên
ụ t c, (xem Hình 2.6)
ở ớ ở ố ợ * Th và ph i h p tay v i th
ơ ườ ể ở ỳ ộ ặ ộ ộ Khi b i tr ự n có th th hai bên ho c m t bên. M t chu k đ ng tác tay th c
ộ ầ ộ ầ ệ ở ở hi n m t l n th ra và m t l n hít vào. Có hai cách th chính:
ở ự ạ ộ ố ở + Hít vào th ra liên t c: ệ ụ Đ ng tác th th c hi n cu i giai đo n qu t n ạ ướ c.
ườ ơ ề ướ ầ ắ ầ ướ Ng i b i quay đ u v h ộ ng bên, trong lúc m t tay b t đ u vào n c và tay kia
ạ ướ ắ ầ ề ị ầ hoàn thành qu t n ở c. Lúc này b t đ u hít vào, sau đó quay đ u v v trí cũ và th ra
ừ ừ t t trong n ướ c
ả ừ ừ ệ ầ ằ ở ộ ở ế Th ra b ng mi ng và m t ph n qua mũi, th ra ph i t t khi k t thúc thì
ở ạ ệ ế ằ ả ph i th m nh và h t. Hít vào b ng mi ng mà không qua mũi, vì qua mũi n ướ ẽ c s
74
ạ ặ ướ ả ố tràn qua h c mũi gây ph n x s c n ả c. Hít vào ph i nhanh và sâu
ở ị ở + Th ra hít vào và nh n th
ầ ớ ở ở ị Cách này khác v i cách th trên là sau khi hít vào thì nh n th . Khi đ u quay
ắ ầ ặ ướ ệ ở ở ỏ ị ề ướ v h ng đ nh th thì b t đ u th ra, lúc mi ng nhô lên kh i m t n ậ ứ c thì l p t c
ề ị ế ầ ầ ở ị hít vào, hít vào xong, đ u quay v v trí cũ và nh n th cho đ n lúc quay đ u v ề
ế ầ ả ả ạ ở ở ướ h ng bên thì th ra.Th ra yêu c u ph i nhanh, m nh và h t, hít vào ph i sâu
ậ ơ ườ ấ ố ợ ộ ỹ n s p * Ph i h p toàn b k thu t b i tr
ả ố ộ ố ợ ữ ả ả ố ộ ở ậ Mu n đ m b o t c đ cao, đ ng tác ph i h p gi a chân, tay và th ph i th t
t.ố t
ố ợ ộ ủ ơ ườ ấ ệ ạ ộ Hi n nay trong ph i h p đ ng tác toàn b c a b i tr ố ợ n s p có các lo i ph i h p
ứ ầ ầ ạ ầ ậ ở ố ạ sau: 6:2:1, t c là 6 l n đ p chân, 2 l n qu t tay, 1 l n th . Ngoài ra còn có lo i ph i
Ư ể ố ợ ể ả ủ ậ ả ầ ổ ợ h p 4:2:1 và 2:2:1. u đi m c a ph i h p đ p chân 6 l n là có th đ m b o tính n
ơ ể ợ ớ ị ườ ơ ự ắ ằ ị đ nh, nh p nhàng và thăng b ng c th , thích h p v i ng ố i b i c ly ng n. Ph i
ể ả ố ầ ụ ậ ậ ầ ặ ợ h p 4 l n đ p chân có th gi m gánh n ng cho s l n đ p chân có tác d ng phát
huy tác d ngụ
ầ ố ộ ạ ướ ố ợ ủ c a hai tay, tăng nhanh t n s đ ng tác qu t n c. Ph i h p 4:2:1 và 2:2:1 th ườ ng
ể ơ ự dùng đ b i các c ly trung bình và dài
ơ ườ ấ ự ộ ậ ạ ậ 2.2. Các bài t p th c hành đ ng tác đ p chân và qu t tay b i tr n s p
ạ ậ 2.2.1. Bài t p trên c n
ậ ậ ồ ố ườ ấ n s p * Bài t p 1: Ng i ch ng tay ra sau đ p chân tr
ụ ắ ượ ứ ư ế ứ ế M c đích: N m đ c y u lĩnh, cách th c dùng s c, t th bàn chân, biên đ ộ
ơ ườ ấ ậ đ p chân b i tr n s p
ế ặ ồ ỏ ố Cách ti n hành: Ng i trên sân (ho c bãi c ) hai tay ch ng phía sau, thân ng ườ i
ặ ấ ẳ ả ỗ ỏ ơ h i ng ra sau, hai chân du i th ng và nâng lên kh i m t đ t 15 20 cm, mũi bàn
ụ ế ậ ố chân xoay vào nhau, ti n hành đ p chân lên xu ng liên t c (xem Hình 2.7)
75
Hình 2.7
ộ ậ ả ỏ ứ ạ ầ ả ố Yêu c u: Dùng s c đá lên, h chân xu ng th l ng, biên đ đ p chân kho ng
ộ ụ 3040 cm, đ ng tác luân phiên liên t c
ố ượ ườ ế ầ ổ ỗ ầ Kh i l ỗ ng: M i ng i ti n hành 3 4 l n theo t , m i l n 45” 1 phút.
ụ ế ặ ậ ậ ằ ấ ườ ấ n s p ấ + Bài t p 2. N m s p trên b c xu t phát ho c gh băng đ p chân tr
ứ ự ụ ứ ư ữ ế ậ ắ M c đích: N m v ng y u lĩnh đ p chân cũng nh cách dùng s c, th t dùng
ươ ướ ộ ậ ứ s c, ph ng h ng, biên đ đ p chân
ế ườ ậ ầ ừ ế ấ ằ ớ Cách ti n hành: Ng i t p n m s p trên gh băng, ph n t ố kh p hông xu ng
ế ậ ế ậ ằ ố ụ ế đ n bàn chân n m ngoài gh , tay bám mép gh , t p đ p chân lên xu ng liên t c
(xem Hình 2.8)
ộ ậ ụ ẳ ấ ầ ớ ỗ Yêu c u: Hai chân du i th ng, l y kh p hông làm tr c biên đ d p chân
ả ậ ụ kho ng 3040cm, đ p chân luân phiên liên t c
ố ượ ư ậ Kh i l ng: Nh bài t p 1
Hình 2.8
ứ ậ ườ ướ ườ ấ ộ i ra tr ạ c qu t tay tr n s p m t tay * Bài t p 3: Đ ng cúi ng
ụ ườ ậ ề ư ế ươ ướ ỹ ạ M c đích: Giúp ng i t p v t th tay, ph ng h ng, qu đ o, các giai
ạ ướ ủ ạ đo n qu t n c c a tay
ế ườ ậ ứ ằ ườ Cách ti n hành: Ng ộ i t p đ ng hai chân r ng b ng vai, thân ng i cúi ra
ặ ấ ẳ ớ ỗ ướ ầ tr ướ ự c t nhiên và song song v i m t đ t, hai tay du i th ng tr ế c đ u, sau đó ti n
ủ ộ ị ướ ướ ẩ hành đ ng tác theo nh p hô c a giáo viên: “1”: Ôm n c.”2”: Kéo n c đ y.”3”: Rút
ướ ẩ ướ ạ ố tay vung tay.”4”: Vào n c. Sau đó rút xu ng hai giai đo n:1: Ôm, kéo, đ y n c. 2:
ướ ố ị ị Rút tay, vung tay vào n ả c và nh p hô cũng gi m xu ng còn 2 nh p
ộ ượ ừ ế ạ ầ ổ ỗ Đ ng tác đ ế c ti n hành t ng tay, m i tay ti n hành qu t 510 l n thì đ i bên
ộ ủ ự ệ ậ ầ ầ ộ ố Yêu c u: Ban đ u th c hi n ch m, sau tăng nhanh t c đ c a đ ng tác kéo
ẩ ướ ụ ế ả ạ ộ ướ n c và đ y n ừ c. Khi ti n hành đ ng tác, ph i liên t c không có giai đo n d ng
76
ỉ ượ ừ ướ ỗ ướ (ch đ c phép d ng khi tay đã vào n ẳ c và du i th ng phía tr c)
ố ượ ổ ỗ ổ ỉ ữ ạ ổ ế Kh i l ng: 56 t , m i t ầ qu t tay 1015 l n, ngh gi a các t 30” đ n 1
phút
ậ ườ ướ ườ ấ i ra tr ạ c qu t tay tr ụ n s p luân phiên liên t c * Bài t p 4. Cúi ng
ụ ươ ự ạ ậ ườ ấ ờ ộ M c đích: T ng t bài t p qu t tay tr ậ ồ n s p m t tay, đ ng th i bài t p
ườ ậ ắ ượ ỹ ố ợ ậ này còn giúp cho ng i t p n m đ c k thu t ph i h p hai tay
ế ươ ự ạ ậ ộ ỉ Cách ti n hành: T ng t bài t p 1, ch khác là sau khi m t tay qu t xong,
ướ ẳ ạ ỗ ướ ớ ượ ầ ắ ầ vung ra tr c ch m vào tay du i th ng phía tr c đ u m i đ ế ụ c b t đ u ti p t c
ứ ư ậ ế ể ạ ạ ộ ụ ti n hành đ ng tác qu t tay. C nh v y, hai tay luân phiên nhau đ qu t tay liên t c
ạ ừ ả ầ ộ ư ế ỹ ạ ươ Yêu c u: Đ ng tác qu t t ng tay ph i đúng t th , qu đ o, ph ng h ướ ng
ứ ể ầ ậ ầ ộ ị ố và nh p đ dùng s c. Ban đ u có th làm ch m, khi đã quen d n thì tăng nhanh t c
ộ ộ ế đ ti n hành đ ng tác
ố ượ ố ượ ư ư ầ ậ ơ Kh i l ng: nh bài t p 3, nh ng yêu c u kh i l ớ ng l n h n
Hình 2.9
2.2.2. Bài t p d ậ ướ ướ c i n
ể ậ ậ * Bài t p 1. Bám thành b đ p chân
ụ ườ ậ ữ ế ắ ậ ạ M c đích: Giúp ng ả ộ i t p n m v ng y u lĩnh đ ng tác đ p chân t o c m
ứ ươ ướ giác dùng s c, ph ng h ộ ậ ng biên đ đ p chân tr ườ ấ ở ướ ướ d n s p i n c
ế ộ ướ ộ Cách ti n hành: M t tay bám vào máng n ố c, m t tay ch ng vào thành b ể
ườ ặ ướ ằ ớ ụ ế nâng thân ng i ngang b ng v i m t n ậ c sau đó ti n hành đ p chân liên t c, (xem
77
Hình 2.10)
Hình 2.10
ụ ấ ậ ẳ ầ ị ậ Yêu c u: Hai chân đ p nh p nhàng liên t c l y đùi kéo theo c ng chân đ p
ộ ộ ặ ướ ể ợ ỏ ậ ướ n c. Biên đ đ ng tác h p lý, không đ bàn chân nhô lên kh i m t n c, đ p chân
ọ ướ ỏ ạ t o ra b t n c nh
ố ượ ườ ậ ổ ỗ ổ ỉ ữ ổ Kh i l ng: Ng i t p chân 56 t , m i t 1530 giây, ngh gi a các t 12
phút
ể ặ ậ ố ố ườ ỡ ậ i đ tay đ p chân tr ườ n * Bài t p 2: Ch ng 2 tay xu ng đáy b ho c có ng
ụ ườ ậ ữ ế ạ ắ ậ ả ộ i t p n m v ng y u lĩnh đ ng tác đ p chân t o c m giác s p.ấ M c đích: Giúp ng
ươ ướ ứ dùng s c, ph ng h ộ ậ ng biên đ đ p chân tr ườ ấ ở ướ ướ d n s p i n c
ế ờ ủ ồ Cách ti n hành: T p ậ ở ỗ ướ ch n ặ ạ c nông (7080cm) ho c c nh b c a ao, h có
ả ườ ậ ố ố ướ ậ ộ đ nông và thoai tho i, ng i t p ch ng tay xu ng đáy n ậ c t p đ p chân tr ườ n.
ườ ướ ơ ừ ộ ỡ ể ậ ờ ồ ể Tr ợ ng h p n c sâu h n (t 11,3m) có th nh đ ng đ i đ 2 tay đ đ p chân,
(xem Hình 2.11)
Hình 2.11
ầ ườ ả ỏ ụ ề ạ ậ Yêu c u: Thân ng ầ i th l ng, đ p luân phiên liên t c m m m i (ngoài ph n
ấ ị ứ ể ậ ườ ổ ơ ư c l ng dùng s c nh t đ nh) đ khi d p chân, thân ng i có n i lên trên m t n ặ ướ c.
ậ ầ ố Các yêu c u khác gi ng bài t p 1
ố ượ ườ ậ ổ ỗ ổ ỉ ữ Kh i l ỗ ng: M i ng i đ p chân 5 6 t , m i t 3045 giây, ngh gi a các t ổ
12 phút
ơ ậ ơ ườ ấ ậ n s p * Bài t p 3: Bám ván b i đ p chân b i tr
ậ ậ ụ ỹ ườ ấ ể ơ M c đích: Nâng cao k thu t đ p chân tr n s p, phát tri n các nhóm c và
ả ỏ ự ậ ả ứ xây d ng c m giác dùng s c và th l ng khi đ p chân
ả ỏ ế ề ọ ơ Cách ti n hành: Hai tay bám vào 2/3 chi u d c phao b i; vai th l ng, cúi
ơ ể ướ ượ ẹ ể ể ặ ẩ ầ đ u. Sau đó đ y nh chân vào thành b ho c đáy b , khi c th l t đ ả c kho ng
78
1m thì hai chân luân phiên liên t c đ p n ụ ậ ướ c
ứ ấ ầ ơ ướ ậ Yêu c u: Không dùng s c n đè ván b i, tr c khi đ p chân toàn thân th ả
ầ ố ậ ấ ị ơ ư ứ ầ ậ ỉ ỏ l ng ch có c l ng dùng s c nh t đ nh. T n s đ p chân ban đ u nên ch m, khi đã
ể ậ ầ ơ quen d n có th đ p chân nhanh h n
ố ượ ơ ặ ạ ầ ự ả Kh i l ng: B i l p l i 810 l n c ly 810 mét, sau đó gi m s l n l p l ố ầ ặ ạ i
ỗ ầ ự ủ ữ ầ ậ ỉ tăng c ly đ p chân c a m i l n, gi a các l n ngh 1 –2 phút
ứ ậ ạ ỗ ườ ậ ạ ướ i ch cúi ng i t p qu t n ộ c m t tay * Bài t p 4: Đ ng t
ụ ườ ậ ữ ế ắ ậ ạ ỹ ườ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng y u lĩnh k thu t qu t tay tr n trong
ự ế ơ ướ ướ ệ ư ế ứ ả ạ ị ươ ướ th c t b i d i n c, t o c m giác dùng s c và nh p đi u t th , ph ng h ng,
ỹ ạ ạ ướ ủ ơ ườ ấ qu đ o qu t n ể c c a ki u b i tr n s p
ế ậ ạ ườ ạ ộ ỉ ư Cách ti n hành: Nh bài t p qu t tay tr ả n m t tay trên c n, ch khác là ph i
ầ dìm đ u và vai vào trong n ướ c
ầ ậ ư ượ ạ ầ ộ Yêu c u: T p trung t duy vào hình t ng đ ng tác qu t tay, ban d u làm
ầ ố ộ ộ ấ ậ ộ ướ ẩ ướ ch m sau tăng d n t c đ đ ng tác, nh t là đ ng tác kéo n c và đ y n c
ố ượ ế ổ ỗ ổ ỉ ữ ế Kh i l ng: Ti n hành 45 t , m i t 45 giây đ n 1 phút, ngh gi a 1 –2 phút
ứ ậ ạ ỗ ườ ố ợ ạ ướ i ch cúi ng i ph i h p qu t n c hai tay * Bài t p 5: Đ ng t
ố ợ ạ ướ ụ ệ ạ ể M c đích: T o khái ni m ph i h p hai tay qu t n c ki u b i tr ơ ườ ấ n s p
ế ươ ự ậ ỉ Cách ti n hành: T ng t ạ bài t p 4, ch khác là 2 tay luân phiên nhau qu t
ở ộ ầ ế ể ạ ỳ ướ n c và ti n hành 23 chu k qu t tay có th quay sang phía bên th m t l n
ạ ướ ầ ầ ầ ạ Yêu c u: C n chú ý tay qu t n ỗ ặ c vung lên qua đ u (ho c ch m vào tay du i
ướ ầ ỗ ướ ớ ượ ầ ắ ầ ạ ướ ế ợ ế tr c đ u), tay du i tr c đ u m i đ c b t đ u qu t n ế c. N u k t h p ti n
ề ậ ầ ộ ở ở ắ hành đ ng tác quay đ u th thì nên quay v phía bên thu n và th vào lúc tay s p
ử s a rút tay kh i n ỏ ướ c
ố ượ ế ổ ỗ ổ Kh i l ng: Ti n hành 45 t , m i t ế 30” đ n 1 phút
ậ ạ ướ ặ ườ ướ ướ ố ợ *Bài t p 6. Đ p n c ho c nhoài ng t n i l ậ c sau đó ph i h p đ p
ạ chân, qu t tay
ố ợ ụ ề ệ ệ ậ ậ ạ ạ ỹ M c đích: T o đi u ki n hoàn thi n k thu t ph i h p đ p chân, qu t tay
79
ườ ấ tr n s p
ặ ướ ấ ứ ế ể ạ ườ Cách ti n hành: Đ ng c nh thành b (ho c d ể i đ y b ), cúi ng ỗ i du i tay
ướ ể ướ ướ ể ặ ườ ướ ướ ra tr ạ c, co chân đ p thành b l t n c (ho c đáy b nhoài ng t n i l c), sau
ố ợ ạ ậ đó ph i h p đ p chân, qu t tay tr ườ ấ n s p
ữ ổ ơ ể ậ ế ằ ộ ị ầ Yêu c u: Gi ị n đ nh thăng b ng c th , t p trung ti n hành đ ng tác nh p
ụ ướ ầ ạ ượ ộ ướ ướ nhàng, luân phiên liên t c và b c đ u t o đ c đ l t n c
ố ượ ổ ỗ ổ ậ ỉ ữ ổ Kh i l ơ ng: B i 56 t , m i t t p 20” 30”, ngh gi a các t 1–2 phút
ố ợ ự ở ớ ạ ậ ậ ỹ ố ợ 2.3. Các bài t p th c hành k thu t ph i h p qu t tay v i th và ph i h p
ậ ộ ỹ toàn b k thu t
ạ ậ 2.3.1. Bài t p trên c n
ứ ậ ạ ạ ỗ ở i ch trên c n th * Bài t p 1. Đ ng t
ụ ườ ậ ắ ượ ế ầ ộ ở M c đích: Giúp ng i t p n m đ c y u lĩnh đ ng tác quay đ u th trong
ơ ườ ấ b i tr n s p
ứ ế ạ ẳ ườ ậ Cách ti n hành: Hai chân đ ng th ng d ng song song, cúi ng i g p thân ra
ướ ư ầ ố ố ở ừ ừ ằ ệ tr c, hai tay ch ng g i. Khi ch a quay đ u, th ra t b ng mi ng và mũi. Khi t
0 thì há mi ng hít m nh vào b ng mi ng. ạ
ả ộ ệ ệ ằ ầ đ u quay sang phía bên m t góc kho ng 90
ề ị ầ Sau đó quay đ u v v trí cũ
ầ ở ế ầ ạ ở Yêu c u: Th ra t ừ ừ t ả , hít vào m nh thành ti ng. Khi quay đ u ra th , ph i
ơ ườ ớ ố ộ ệ ầ ộ ế ợ k t h p h i xoay vai (nghiêng ng ự i), đ ng tác quay đ u th c hi n v i t c đ trung
bình
ố ượ ổ ỗ ổ ở ỉ ữ ầ ổ Kh i l ậ ng: T p 46 t , m i t th 1015 l n, ngh gi a các t 12 phút
ố ợ ứ ạ ậ ớ ở ạ * Bài t p 2. Đ ng trên c n ph i h p qu t tay v i th
ụ ắ ượ ố ợ ở ớ ạ ộ M c đích: N m đ c cách ph i h p đ ng tác th v i qu t tay
ư ế ứ ế ẳ ườ ướ Cách ti n hành: T th đ ng th ng hai chân, thân ng i cúi ra tr c, hai tay
ẳ ỗ ướ ướ ế ầ ộ du i th ng tr ầ c đ u, tr c tiên ti n hành m t tay phía bên quay đ u ra th tr ở ướ c,
ở ắ ầ ướ ướ ở tay bên th b t đ u ôm n c và kéo n c thì hít vào, vung tay thì nín th . Sau khi
80
ươ ố ố ố ợ ớ ở ộ làm m t tay t ng đ i t t thì ph i h p hai tay v i th
ể ầ ậ ả ầ ở ộ ờ ộ ị Yêu c u: Đ ng tác th ph i đúng th i đi m, lúc đ u nh p đ ch m sau tăng
ứ ộ ở ầ d n và m c đ th sâu
ố ượ ổ ỗ ổ ự ỉ ữ ệ Kh i l ậ ng: T p 46 t , m i t th c hi n 30” 1 phút, ngh gi a 1– 2 phút
ố ợ ế ậ ạ ậ ằ ấ * Bài t p 3. N m s p trên gh băng ph i h p đ p chân và qu t tay
ụ ườ ậ ế ộ ở ư ế ầ ố M c đích: Giúp ng i t p ti n hành đ ng tác th g n gi ng v i t ớ ư ế th t
ấ ướ ừ ố ợ ậ ộ ằ n m s p ngang trên n c, t đó khi t p ph i h p đ ng tác chân và tay d ướ ướ i n c
ượ ễ đ c d dàng h nơ
ế ế ấ ằ ừ ế ở ố Cách ti n hành: N m s p trên gh băng t mông tr xu ng đ n bàn chân, hai
ẳ ỗ ướ ầ ậ ố ợ ầ ậ ầ ạ tay du i th ng tr c đ u t p ph i h p 6 l n đ p chân, 2 l n qu t tay
ụ ầ ả ầ ộ ị ữ Yêu c u: Đ ng tác c n ph i có tính luân phiên liên t c và nh p nhàng gi a
ạ ậ ụ chân và tay, không có giai đo n d t c c
ố ượ ổ ỗ ổ ậ ỉ ữ ổ Kh i l ậ ng: T p 3 4 t , m i t t p 30 – 45,” ngh gi a các t 12 phút
ậ ẳ ườ ậ ạ ỗ ế ợ ạ ớ ở i, d m chân t i ch k t h p qu t tay v i th ứ * Bài t p 4. Đ ng th ng ng
ụ ắ ượ ố ợ ữ ệ ộ ị M c đích: N m đ ở ủ c nh p đi u ph i h p gi a các đ ng tác tay, chân, th c a
ơ ườ ấ ể ki u b i tr n s p
ế ườ ứ ả ở ẳ Cách ti n hành: Ng i đ ng th ng, tay ph i trên, tay trái ở ướ d i, khi tay
ạ ướ ừ ả ể ậ ả ố ph i qu t n c t trên xu ng thì chân trái d m sau đó chuy n sang chân ph i, khi
ặ ạ ả ẳ ầ ả ạ ẳ ố tay ph i qu t xu ng th ng đùi ph i thì tay trái th ng trên đ u. Sau đó l p l i chu k ỳ
ố ợ ế ậ ạ ở ti p, trong quá trình qu t tay, d m chân ph i h p th theo nhip: 621
ạ ướ ầ ở ế ộ ướ Yêu c u: Khi tay qu t n c phía bên th ti n hành đ ng tác ôm n c và kéo
ắ ầ ẩ ở ướ ầ ạ ở ơ ướ n c thì th ra và khi tay b t đ u đ y n ố ồ c, quay đ u th ra m nh h i cu i, r i
ả ầ ề ị ế ầ ộ nhanh chóng hít vào, rút tay và vung tay tr đ u v v trí cũ. Đ ng tác c n ti n hành
ị nh p nhàng
ố ượ ổ ỗ ổ ậ ỉ ữ ổ Kh i l ậ ng: T p 3 4 t , m i t t p 30” 45” ngh gi a các t 12 phút
ậ ướ ướ c i n 2.3.2. Bài t p d
81
ứ ở ậ ườ ố ợ ạ ớ ở ể đáy b , cúi ng i ph i h p qu t tay v i th * Bài t p 1. Đ ng
ố ợ ụ ự ậ ố ớ ở ạ M c đích, cách th c hành: Gi ng v i bài t p ph i h p tay, chân, th trên c n,
ế ộ ỉ ch khác là ti n hành đ ng tác ở ướ ướ c i n d
ặ ầ ướ ở ở ầ ư Yêu c u: Dìm vai và úp m t vào n ả c, ph i th ệ lúc nghiêng đ u đ a mi ng
ặ ướ ệ ằ ỏ lên kh i m t n c và hít vào b ng mi ng
ố ượ ự ệ ỗ ổ ỗ ổ ự ệ ầ Kh i l ng: M i nhóm th c hi n 4 5 t , m i t th c hi n 510 l n, ngh ỉ
ữ gi a13 phút
ế ợ ầ ậ ậ ở * Bài t p 2: Bám ván đ p chân k t h p quay đ u sang phía bên th
ậ ậ ố ỹ ủ ụ ơ ườ ướ ầ ạ M c đích: C ng c k thu t đ p chân b i tr ấ n s p, b c đ u t o khái
ơ ườ ấ ệ ầ ợ ở ni m h p lý quay đ u sang phía bên th trong khi b i tr n s p
ế ườ ố ợ ụ ậ ẳ ỗ Cách ti n hành: Thân ng i du i th ng, b ng hóp ph i h p đ p chân m t s ộ ố
ầ ầ ở ượ ế ầ l n (68 l n) thì quay đ u sang phía bên hít vào, th ra đ c ti n hành th t ở ừ ừ t
ướ ướ d c i n
ụ ọ ở ầ ể ầ ầ ượ Yêu c u: Khi quay đ u th c n quay theo tr c d c có th , không đ ẩ c ng ng
ặ ổ ườ ấ ể ệ ả ở ầ đ u ho c nh m ng i n phao đ nhô lên cao th , khi hít vào ph i dùng mi ng, th ở
ề ị ể ầ vào nhanh đ quay đ u v v trí cũ
ố ượ ơ ặ ạ ỉ ữ ự ầ Kh i l ng: B i l p l ỗ ầ i 56 l n, c ly 1015 mét, ngh gi a 12 phút. M i l n
ả ế ợ ở ượ ầ ơ ự b i c ly 1015 m ph i k t h p th đ c vài l n
ố ợ ỹ ậ ậ ở * Bài t p 3: Ph i h p k thu t tay, chân và th
ớ ỹ ụ M c đích: Giúp làm quen v i k thu t b i tr ậ ơ ườ ướ ướ c n d i n
ế ậ ầ ở ướ ướ ướ ả Yêu c u: Khi ti n hành hai bài t p này i n d ứ c, m c n c ph i ngang
ệ ả ạ ở ở ớ v i vành tai và ngang trán, th ra ph i chúm mi ng và th khí ra t o thành b t n ọ ướ c
ướ ướ ể ắ ế ướ ạ ả ệ trong n c. Tr ở c khi hít vào, ph i th ra m nh đ b n h t n c trong mi ng ra,
ở ở ặ ướ ư ổ ườ ớ sau đó m i th vào phía trên m t n ố c. L u ý không c tình nh m cao ng i lên
ặ ướ ể ở m t n c đ th vào
ố ượ ự ệ ỗ ổ ỗ ổ ơ ộ ố Kh i l ng: M i nhóm th c hi n 3 4 t , m i t b i 10 15m, m t s sinh
82
ự ể viên khá có th kéo dài thêm c ly
ậ ấ ằ ướ ặ ằ ể c thành b (ho c n m * Bài t p 4: N m s p ngang móc chân vào máng n
ườ ơ ậ ạ ớ ở ắ v t ngang giây phao đ ố ợ ng b i) t p ph i h p qu t tay v i th
ố ợ ở ớ ố ỹ ụ ữ ủ ậ ạ ắ M c đích: Giúp n m v ng và c ng c k thu t ph i h p th v i qu t tay
ườ ấ tr n s p
ế ấ ằ ườ ụ ự ệ ẳ ỗ Cách ti n hành: N m s p thân ng ậ i du i th ng, b ng hóp, th c hi n bài t p
ố ợ ph i h p
ể ẩ ầ ờ ướ ắ ế ở Yêu c u: Hít vào đúng th i đi m tay đ y n ằ c s p k t thúc, th vào b ng
ộ ở ố ợ ớ ố ệ ầ ớ ộ ộ mi ng v i t c đ th nhanh. Toàn b đ ng tác ph i h p v i quay đ u, nghiêng
ườ ừ ầ ạ ả ở ị ế ng i và th ph i nh p nhàng, tránh các giai đo n d ng không c n thi t (dùng lúc
ầ ố ộ ậ ầ ầ ở quay đ u th vào). Ban đ u làm ch m sau tăng d n t c đ
ố ượ ậ ừ ổ ỗ ổ ậ ỉ ữ ổ Kh i l ng: T p t 56 t m i t t p 30” 45“ ngh gi a các t 12 phút
ể ướ ướ ạ ậ ứ ể ặ t n c ho c đ ng đáy b nhoài ng ườ ướ i l t * Bài t p 5: Đ p thành b l
ướ ậ ỹ ố ợ ậ n c t p k thu t ph i h p tay, chân
ụ ườ ậ ố ợ ữ ắ ỹ ở M c đích: Giúp ng ậ i t p n m v ng k thu t ph i h p tay, chân, th
ế ườ ậ ứ ứ ể ạ ặ ố Cách ti n hành: Ng ể i t p đ ng c nh thành b (ho c đ ng xu ng đáy b )
ặ ẩ ườ ướ ướ ố ợ ậ ạ ướ đ p l t ho c đ y ng t n i l ạ c, sau đó ph i h p qu t tay, đ p chân là chính,
ở ộ ầ ế ợ ỳ ầ ứ c 23 chu k tay quay đ u k t h p th m t l n
ữ ư ế ổ ạ ướ ề ằ ậ ị ầ Yêu c u: Gi th n đ nh, ngang b ng, đ p chân đ u, qu t n t ệ c có hi u
ế ở ướ ướ ầ ẩ ở ị ơ ầ ự l c, chu n b quay đ u ra th ra g n h t i n d c, nên h i nghiêng ng ườ ể i đ
ệ ằ ướ ệ ạ ặ ằ mi ng n m trên hõm sóng tr c m t, hít vào b ng mi ng, hít vào nhanh m nh sau
ề ị ầ ầ đó quay đ u v v trí ban đ u
ố ượ ổ ơ ầ ở ượ ấ ầ Kh i l ng: 68 t ỗ ầ x 10 15m, m i l n b i c n th đ c ít nh t 3 l n, ngh ỉ
ữ ổ ở ể ạ ế ộ ề ệ ạ gi a các t 12 phút. (chú ý h n ch đ ng tác th đ t o đi u ki n cho thân ng ườ i
ổ ơ ị n đ nh khi b i)
ố ợ ậ ậ ạ ỹ ể ướ ướ ậ t n c t p k thu t ph i h p tay chân, th ở * Bài t p 6: Đ p thành b l
ố ợ ị theo đúng nh p ph i h p 6 : 2 : 1
83
ụ ạ ườ ậ ậ ơ ườ ấ ư ỹ ể M c đích: T o cho ng i t p làm quen nh k thu t b i tr n s p trong b
ự ệ ầ ươ ự ư ạ ướ Cách th c hi n và yêu c u: T ng t ậ nh bài t p (đ p n ố ợ c ph i h p tay,
ế ố ầ ỉ ạ ở ở ư ả ầ ỗ ỳ chân ch h n ch s l n th ở ộ trên, nh ng yêu c u m i chu k hai tay ph i th m t
l n)ầ
ố ượ ỗ ầ ỉ ữ ầ ổ Kh i l ơ ng: 8 10 l n, m i l n b i 10 15m, ngh gi a các t 13 phút.
Hình 2.12
ệ ỹ ậ ậ ậ ơ ườ ấ n s p * Bài t p 7: Bài t p hoàn thi n k thu t b i tr
ậ ơ ườ ấ ầ ệ ả ạ ả ỹ Trong quá trình gi ng d y và hoàn thi n k thu t b i tr n s p c n ph i chú
ý:
ả ư ế ả ườ ằ ổ ị ườ Đ m b o t th thân ng ổ i ngang b ng, n đ nh và n i ng i cao
ụ ạ ượ ọ ướ ộ ỏ ọ Đ ng tác chân luân phiên, liên t c, t o đ c b t n c nh và g n
ệ ệ ằ ằ ọ ở ướ Chú tr ng th ra b ng mi ng, mũi, hít vào b ng mi ng. Tr c khi hít vào
ả ướ ờ ơ ệ ế ệ ắ ọ ph i làm cho n c trong mi ng b n ra ngoài h t, ch n đúng th i c mi ng nhô lên
ặ ướ ể ở m t n c đ th vào nhanh
ự ụ ừ ệ ộ ở ữ Khi th c hi n đ ng tác luân phiên, liên t c, không d ng ặ ừ gi a ch ng, ho c
ơ ườ ấ ả ạ ạ ạ ấ ở ở ậ ụ d t c c (nh t là lúc th ). Trong d y b i tr n s p, khó là d y th , ph i d y th t ở ừ
ậ ạ lúc đ p chân, qu t tay
ữ ầ ườ ơ ắ ạ ả ườ ấ 2.4. Nh ng sai l m th ng m c trong gi ng d y b i tr n s p và ph ươ ng
ữ ử pháp s a ch a
ơ ở ự ạ ọ i, Xem Giáo trình B i l ơ ộ d án đào t o giáo viên trung h c c s năm 2004
ễ ạ Nguy n Văn Tr ch và Ngũ Duy Anh (tr. 121122)
ạ ậ * Bài t p ngo i khóa
ộ ậ ạ ườ ấ ố ợ ở 1. T p l p l ậ ặ ạ ỹ thu tậ đ ng tác i k đ p chân và qu t tay tr n s p và ph i h p th
ủ ệ ố ỹ 2. Ôn c ng c và hoàn thi n k thu t b i tr ậ ơ ườ n
ả ậ * Th o lu n nhóm
84
ơ ườ ấ ậ ở ỹ 1. Phân tích k thu t chân, tay và th trong b i tr n s p
ậ ơ ườ ố ợ ộ ỹ ữ ể ầ 2. Nh ng đi m c n chú ý trong khi ph i h p toàn b k thu t b i tr n là gì ?
ữ ầ ố ườ ự ệ ắ ỹ 3. Tìm và th ng kê nh ng sai l m th ậ ng m c trong quá trình th c hi n k thu t
ố ợ ố ợ ệ ậ ấ ở ỹ ử ở ộ đ ng tác và ph i h p, nh t là k thu t th và ph i h p tay th . Các bi n pháp s a
sai
ươ
Ự
Ậ
Ỹ
Ch ng 3.
Ứ Ấ TH C HÀNH K THU T XU T PHÁT, QUAY VÒNG, C U
Ố
ƯƠ
Ạ
Ả
ĐU I VÀ PH
NG PHÁP GI NG D Y
ậ ỹ ụ ấ 3.1. K thu t xu t phát trên b c
ậ ấ ậ ỹ ỹ ượ ứ ạ ớ K thu t xu t phát đúng là k thu t phát huy đ ấ ủ c s c m nh l n nh t c a
ấ ể ư ơ ể ướ ạ ạ ơ ượ ứ ậ các nhóm c toàn thân, t o ra s c b t m nh nh t đ đ a c th l t đi đ ạ c đo n
ấ ư ế ự ớ ả ạ ẩ ả ậ ị ườ đ ng dài nh t. Nói cách khác t ấ th chu n b và b t nh y ph i t o ra l c l n nh t,
ư ế ướ ị ự ả ỏ ư ế t th trên không và t th vào n c, l ướ ướ t n c ch u l c c n nh nh t, l ấ ướ ượ c t đ
ấ ắ ấ ờ ố ượ xa nh t trong th i gian ng n nh t mà t n ít năng l ấ ng nh t
ệ ấ ậ ỹ ườ ượ ử ụ ấ ồ Hi n nay, k thu t xu t phát th ng đ c s d ng g m: Xu t phát tay bám
ấ ậ ạ ướ ấ ể ụ b c, xu t phát ki u b t ch y (chân tr ố ớ ể c, sau), xu t phát ki u vung tay…Đ i v i
ườ ườ ể ấ ng ớ ọ ơ i m i h c b i th ng xu t phát ki u vung tay
ấ ỹ ụ ậ 3.1.1. Phân tích k thu t xu t phát trên b c
ẩ ị ư ế 3.1.1.1. T th chu n b
ặ ụ ứ ữ ả ấ Hai chân đ ng song song trên m t b c xu t phát, kho ng cách gi a hai chân
ặ ậ ằ ướ ủ ụ ấ ộ r ng b ng vai, hai ngón chân cái g p qu p vào mép tr c c a b c xu t phát.
Hình 3.1
ườ ướ ữ ấ ẳ ạ ọ Thân ng i cúi ra tr c, h th p tr ng tâm, góc gi a đùi và c ng chân
0 1700, hai bàn buông thõng t
85
ả ự ướ kho ng 165 nhiên, lòng bàn tay h ọ ng ra sau, tr ng
ơ ể ơ ườ ẳ ớ tâm c th r i vào phía mũi bàn bàn chân theo đ ng th ng vuông góc v i phía trong
ặ ụ ủ c a m t b c (xem Hình 3.1)
ậ ả 3.1.1.2. B t nh y
ệ ấ ướ Sau khi nghe tín hi u xu t phát, hai tay vung ra phía tr c, trên làm cho c th ơ ể
ướ ế ậ ầ ố ổ đ ra tr c, ti p đó cúi đ u và g p hông, g i, cánh tay đánh lăng ra sau và lên trên
ơ ể ế ụ ổ ướ ướ ế ợ k t h p nâng gót, c th ti p t c đ ra tr c. Khi tay đã vung ra tr ỗ c thì du i
ứ ạ ạ ạ ớ ố ủ ộ m nh kh p hông, g i, theo quán tính c a đ ng tác vung tay dung s c m nh đ p vào
ặ ụ ể ẩ ơ ể ặ ụ ấ ỏ m t b c đ đ y c th lao ra kh i m t b c xu t phát (xem Hình 3.2)
0 450. Song do
ề ặ ộ ậ ả ố ế ấ ấ V m t lý thuy t cho th y, góc đ b t nh y t t nh t là góc 40
ặ ụ ấ ơ ướ ơ ể ẽ ơ ọ m t b c xu t phát cao h n n c 5070cm, tr ng tâm c th s cao h n m t n ặ ướ c
0 300. N u góc
ự ế ậ ả ờ ụ ấ ậ ế trên 60cm. Vì v y, trên th c t góc b t nh y r i b c xu t phát là 25
ẽ ả ớ ỏ ườ ặ ậ b t nh y ra l n quá ho c nh quá s làm cho đ ặ ng bay trên không quá cao ho c
ấ ừ ắ ạ ự ị quá th p, t đó làm cho c ly bay trên không b ng n l i
Hình 3.2
3.1.1.3. Bay trên không
0 300) nên
ả ủ ộ ậ ể ấ ươ Do góc đ b t nh y c a ki u xu t phát vung tay t ố ớ ng đ i l n (25
ọ ườ ủ ơ ể ươ ố ướ tr ng tâm cao và đ ng bay trên không c a c th cũng t ng đ i dài, tr c khi vào
ẳ ướ ố ơ ướ ướ n ỗ c hai tay du i th ng ra tr c và h i chúc xu ng d i, (xem Hình 3.3)
86
Hình 3.3
cướ 3.1.1.4. Vào n
ướ ướ ướ ế ầ ườ ố Khi vào n ả c tay ph i vào n c tr c, k đó là đ u, thân ng i, cu i cùng là
ướ ố ắ ượ ậ ướ ạ ớ chân. Khi vào n c c g ng không đ ạ c đ p m nh vào n c t o ra sóng l n. Góc
0. (xem hình 3.4)
ướ vào n ả c kho ng 10
Hình 3.4
ộ ơ ướ ướ t n c và 3.1.1.5. L đ ng tác b i ban đ uầ
ộ ơ ể ướ ữ Sau khi toàn b c th chìm vào trong n c, nên gi cho c th ơ ể ở ứ ộ m c đ
ơ ợ ư ế ướ ướ ầ căng c thích h p, và duy trì t th hình thoi l ướ ướ t n c. Khi l ứ c c n căn c t n
ể ơ ữ ơ ể ở ộ ơ ườ ợ vào ki u b i mà gi c th đ sâu thích h p. B i tr n nên l ướ ở ộ t đ sâu 30
ơ ế ể ướ ướ ở ộ ố ộ ướ ướ ậ 40cm, b i ch có th l đ sâu 4050cm. Khi t c đ l t n t n c c đã ch m
ố ộ ơ ự ệ ầ ằ ộ ơ ạ l i ngang b ng t c đ b i thì th c hi n đ ng tác b i ban đ u (xem Hình 3.5)
Hình 3.5
ầ ủ ơ ườ ể ơ ộ ạ ướ ớ Đ ng tác b i ban đ u c a ki u b i tr n là đ p chân tr ạ c, sau đó m i qu t
ơ ế ầ ạ ộ ớ tay, còn b i ch đ ng tác ban đ u là dùng hai tay qu t cùng lúc ra sau t i ngang đùi
ặ ướ ứ ể ầ ạ ả ộ sau đó thu tay co chân đ sau đ ng tác qu t tay th 2 đ u đã ph i nhô lên m t n c
ấ ậ ụ 3.1.2. Các bài t p xu t phát trên b c
ạ ậ 3.1.2.1. Bài t p trên c n
87
ụ ậ ậ ạ ả * Bài t p 1: Bài t p nh y ch m chân trên c n
ậ ừ ụ ữ ỹ ấ ẩ ộ ị ắ M c đích: Giúp n m v ng k thu t t ế chu n b làm đ ng tác xu t phát đ n
ấ xu t phát.
Hình 3.6
ự ứ ệ ậ ố ườ ướ Cách th c hi n: Hai chân đ ng song song, g p g i, thân ng i cúi ra tr c, 2
ể ạ ẳ ỗ ự ặ ấ ử ầ ơ ố tay đ c nh đùi du i th ng t nhiên, đ u h i ng a nhìn xu ng m t đ t phía tr ướ c
ệ ả ấ ướ ậ ả kho ng 2m. Khi nghe th y tín hi u thì vung tay ra tr ụ c, b t nh y lên cao, ch m
ườ ẳ chân th ng ng i (xem Hình 3.6)
ầ ư ế ị ồ ả ẩ ờ Yêu c u: Làm đúng t th chu n b , đ ng th i nh y lên trên không thân
ườ ể ở ẳ ầ ạ ố ượ ả ừ ậ ng i th ng, tay đ phía trên đ u, hai chân khép l i. Kh i l ng: T p nh y t 8
10 l nầ
ụ ặ ấ ả ậ ậ ố ố * Bài t p 2: Bài t p nh y trên b c cao 30 40cm (ho c mô đ t cao) xu ng h
ệ ặ ấ cát ho c t m đ m
ố ượ ự ụ ệ ầ ậ ố M c đích, cách th c hi n, yêu c u, kh i l ng gi ng bài t p 1
ể ả ấ ạ ộ ơ ố ố Chú ý khi ch m cát chùng g i, đ gi m ch n đ ng khi r i xu ng
ậ 3.1.2.2. Bài t p v i n ớ ướ c
ấ ậ ướ c ậ * Bài t p 1: Bài t p xu t phát vào n
ụ ườ ướ ướ M c đích: Giúp làm quen t ư ế ổ ườ th đ ng ậ i và b t ng i ra tr c vào n c
ự ệ ẳ ỗ ướ ầ ổ ườ Cách th c hi n: Hai tay khép du i th ng phía tr c đ u. Sau đó đ ng i ra
ướ ồ ạ ướ ườ ẳ tr c r i dùng hai chân đ p vào máng n ậ c, b t ng ể i th ng ra đ lao vào n ướ c
88
(xem Hình 3.7)
ầ ườ ậ ớ ậ ả ầ Yêu c u: Thân ng i g p g n sát đùi m i b t nh y, trong quá trình c th ơ ể
ầ ườ ữ ư ế ẳ ả bay trên không ph i cúi đ u thân ng i gi th th ng t
ố ượ ổ ậ ặ ạ ỗ ầ Kh i l ng: M i bu i t p l p l i 1015 l n.
Hình 3.7
ặ ụ ứ ể ấ ả ậ ậ ướ c * Bài t p 2: Đ ng trên thành b ho c b c xu t phát b t nh y lao vào n
ụ ườ ậ ế ậ ớ ỹ ậ ấ ầ ở ư ế ứ M c đích: Giúp ng i t pti p c n d n v i k thu t xu t phát th đ ng t
ự ứ ệ ướ ặ Cách th c hi n: Đ ng chân tr c chân sau, ngón chân cái mím ch t mép thành
ườ ướ ệ ầ ố ể b , thân ng ậ i cúi g p ra tr ạ c, đ u cúi khi có tín hi u dùng chân ch ng cùng đ p
ể ậ ườ ướ thành b , b t ng i ra tr c, (xem Hình 3.8)
Hình 3.8
ầ ậ ướ ầ Yêu c u: Khi b t ng ườ ầ ướ i c n h ng ra xa phía tr c (tránh chúc đ u ngay ch ỗ
ể ầ ữ ư ế ườ ấ ị ơ ộ ầ g n thành b ). C n gi th thân ng t i bay trên không và có đ căng c nh t đ nh
ố ượ ổ ậ ừ ỗ Kh i l ng: M i bu i t p t ầ 1015 l n
ụ ấ ặ ậ ồ ườ i hai tay đ ể ể * Bài t p 3: Ng i trên thành b (ho c b c xu t phát) cúi ng
ướ ầ ậ ướ tr ả c đ u b t nh y lao vào n c
ụ ườ ậ ớ ỹ ế ấ ậ ỉ M c đích: Giúp ng ậ i t p ti p c n v i k thu t xu t phát hoàn ch nh trên
b cụ
ự ệ ườ ậ ứ ạ Cách th c hi n: Ng i t p đ ng d ng hai chân song song, ngón chân cái mím
ề ướ ể ẳ ặ ỗ ệ ấ ch t mép thành b , hai tay du i th ng v tr ậ c khi có tín hi u xu t phát thì b t
ả ướ nh y lao vào n c (xem Hình 3.9)
89
ố ượ ầ ươ ự ư ậ Yêu c u, kh i l ng: T ng t nh bài t p 2
Hình 3.9
ấ ậ ậ ỉ ở ể trên thành b * Bài t p 4: Bài t p xu t phát hoàn ch nh
ụ ườ ậ ế ấ ậ ầ ậ ơ ỹ M c đích: Giúp ng ữ i t p ti p c n g n h n n a k thu t xu t phát hoàn
ỉ ụ ch nh trên b c
ệ ươ ự ư ư ư ế ả ẩ ự Cách th c hi n: T ng t ậ nh bài t p 3 nh ng t ị th chu n b ph i đúng
ư ư ế ẩ ị ế y u lĩnh nh t ụ ấ th chu n b xu t phát trên b c
ẽ ớ ậ ế ợ ặ ầ ả Yêu c u: Vung tay k t h p ch t ch v i d m nh y
ố ượ ỗ ậ ậ ả ầ Kh i l ng: M i t p t p nh y 810 l n.
ấ ậ ậ ỉ ụ * Bài t p 5: Bài t p xu t phát hoàn ch nh trên b c
ụ ườ ậ ữ ắ ậ ỹ ỉ M c đích: Giúp ng ụ ấ i t p n m v ng k thu t xu t phát hoàn ch nh trên b c
ự ư ụ ư ự ệ ệ ậ ấ ộ Cách th c hi n: Nh bài t p 4, nh ng th c hi n đ ng tác trên b c xu t phát
Hình 3.10
ố ợ ậ ả ả ầ ộ ị ậ Yêu c u: Đ ng tác ph i h p vung tay và d m nh y ph i nh p nhàng, góc b t
ả ư ế ườ ẳ ầ ợ nh y h p lý, t th thân ng i bay trên không th ng, đ u cúi
ố ượ ỗ ầ ậ ầ ả ầ ấ ầ ộ Kh i l ng: M i l n t p nh y 810 l n, các l n sau tăng d n đ xa xu t phát
ỹ ậ 3.2. K thu t quay vòng
ố ế ậ ơ ộ ấ ị ể ượ ế ấ Lu t thi đ u qu c t đã quy đ nh: thi đ u b i l i th thao đ c ti n hành
90
ấ ứ ộ ộ ự ể ơ ể ậ ặ ơ trong b b i 50m ho c 25m, vì v y b t c m t ki u b i nào hay m t c ly thi đ uấ
ề ế ả ố ỗ ầ qu c tố ế nào cũng đi u ph i quay vòng. N u quay vòng t t m i l n quay vòng s ẽ
ượ ế ậ ấ ớ giãm đ c 0,5” đ n 1”. Vì v y, quay vòng có ý nghĩa l n trong thi đ u
ữ ề ể ề ả ậ Quay vòng có nhi u ki u khác nhau và ph i tuân theo nh ng đi u lu t quy
ư ư ạ ả ấ ị đ nh trong thi đ u nh quay vòng vung tay, quay vòng santo…Nh ng c hai lo i trên
ả ầ ợ ớ ph i phù h p v i các yêu c u sau:
ơ ế ể ượ ố ộ ả Khi b i đ n thành b không đ c gi m t c đ
ườ ả ở ị ậ ợ ạ ướ Quay xong thân ng i ph i v trí thu n l i cho đ p n c
ụ ạ ả ả ộ ế ự ả ể ả ệ ỏ Ph i gi m đ ng tác ph , t o ti t di n nh khi quay đ gi m l c c n
ế ợ ụ ế ố ự ư ể ẩ ố ả Ph i bi i d ng các y u t t l ộ nh quán tính, t c đ , đòn b y, đi m t a và
ườ đ ắ ng kính ng n khi quay
ườ ớ ọ ự ể ệ ể ơ Ng i m i h c b i, nên th c hi n ki u quay vòng vung tay, vì ki u này có
ễ ọ ố ộ t c đ quay vòng nhanh, d h c
ơ ế ậ ỹ 3.2.1. K thu t quay vòng b i ch
ơ ế ậ ỹ 3.2.1.1. Phân tích k thu t quay vòng b i ch
ạ ậ ồ ỹ ơ ế K thu t quay vòng b i ch g m các giai đo n:
ơ ế ầ ể ế * B i ch đ n g n thành b
ơ ầ ể ế ượ ộ ợ ụ ả ố ộ Khi b i g n đ n thành b không đ ạ c gi m t c đ . L i d ng đ ng tác đ p
ố ế ầ ươ ề ướ ể ể ạ chân l n cu i k t thúc, hai tay v n v phía tr ạ c, ch m vào thành b . Đi m ch m
ể ở ướ ướ ặ ặ ơ tay vào thành b trên sát mép n c phía tr ơ c m t, ho c h i cao h n m t n ặ ướ c
ả ả ộ ướ m t chút kho ng 810cm. Hai tay cách nhau kho ng 1015cm, ngón tay h ng lên
ể ơ trên, lòng bàn tay áp sát b b i
ể ế ể ấ ậ ớ ộ Do lu t thi đ u cho phép hai tay có th ti p xúc v i thành b trên cùng m t
ậ ể ố ộ ặ ẳ ườ m t ph ng, vì v y đ tăng nhanh t c đ quay ng ị i, tay phía bên đ nh quay sang có
ể ấ ộ th th p m t chút
* Quay ng iườ
ườ ẫ ế ụ ể ơ ề ể Sau khi co tay, thân ng ộ i v n ti p t c chuy n đ ng v thành b b i, theo
91
ự ệ ề ắ ậ ẳ ỳ ầ quán tính, th c hi n co c ng chân, l c đ u v phía quay (tu theo VĐV thu n bên
ơ ườ ồ ờ ư ẳ ơ nào thì quay bên đó). Đ ng th i dùng c l n, c mông đ a hông và c ng chân v ề
ư ầ ể ạ ự ể ể ế ẩ ố phía thành b . Đ t o thêm l c quay, khi chân đ a g n đ n thành b thì đ y n t tay
ờ ặ ể ở ộ ả ồ ườ kia, đ ng th i đ t chân vào thành b đ sâu kho ng 3035cm. Thân ng ỉ i ch quay
ụ ướ ủ ơ ể theo tr c tr c sau c a c th
ể ướ ướ ạ ơ ầ ộ * Đ p thành b , l t n c và làm đ ng tác b i đ u tiên
ể ạ ườ ả ạ ọ Sau khi đ p chân vào thành b , thân ng i ph i t o thành hình thoi nh n đ ể
ộ ạ ố ướ ể ướ ướ l t n c, lúc này nên tăng góc đ đ p sâu xu ng phía d ơ ể ổ i đ tránh cho c th n i
ộ ướ ướ ự ư ệ ạ ố ộ lên khi ch a th c hi n xong đ ng tác qu t tay dài. Khi t c đ l t n ả c gi m
ắ ầ ộ ơ ạ ướ ỉ ố ự ệ ấ ố ộ xu ng x p x t c đ b i thì hai tay b t đ u th c hi n đ ng tác qu t n ế c dài đ n
ố ủ ạ ướ ự ể ướ ề ầ ẩ ơ ạ c nh đùi. D a vào gia t c c a qu t n c, đ u h i ng ng lên đ l t v phía tr ướ c
ố ộ ướ ướ ỉ ớ ố ộ ơ ộ ầ ữ ả ấ ố và lên trên. Khi t c đ l t n c m t l n n a gi m xu ng x p x v i t c đ b i thì
ề ướ ụ ự ư ề ướ ẳ hai tay áp sát vào đùi, b ng, ng c đ a v tr ỗ c, hai tay du i th ng v tr c, chân
ầ b tắ đ u đ p n ạ ướ c
ặ ướ ầ ỏ ế ơ ườ Khi đ u nhô lên kh i m t n c thì ti n hành b i bình th ộ ộ ng (toàn b đ ng
ơ ế tác quay vòng trong b i ch xem Hình 3.11)
Hình 3.11
92
ơ ế ự ậ 3.2.1.2. Bài t p th c hành quay vòng b i ch
ậ ỏ ạ * Bài t p mô ph ng trên c n
ứ ặ ườ ị ườ ậ ậ ỏ Đ ng quay m t vào t ng, hai tay v n vào t ng t p bài t p mô ph ng quay
ơ ế vòng b i ch
ầ ườ ộ ơ ế ậ ỏ ừ ậ ớ Đi b vào g n t ng bài t p mô ph ng quay vòng b i ch, t ch m t i nhanh
ậ ướ ướ i n c * Bài t p d
ư ở ỗ ướ ư ậ ậ ạ T p nh bài t p trên c n nh ng ch n c nông
ể ể ướ ướ ứ ể ạ Đ ng cách thành b 1 mét, đ p chân vào đáy b đ l t n ộ c và làm đ ng
ơ ế ể ạ tác ch m hai tay vào thành b và quay vòng b i ch
ể ậ ơ ế ầ ơ ộ ỉ ầ ậ B i vào g n thành b , t p đ ng tác quay vòng b i ch hoàn ch nh. C n t p
ề ầ ể ắ ự ữ ặ ạ l p l i nhi u l n đ n m v ng c ly quay ng ườ i
ố ộ ướ ướ ầ ớ ố ộ ơ ự ệ ạ Khi t c đ l c g n v i t c đ t n ộ i thì th c hi n đ ng tác qu t tay dài
ơ ườ ấ 3.2.2. Quay vòng vung tay b i tr n s p
ậ ỹ 3.2.2.1. Phân tích k thu t quay vòng vung tay
ộ ộ ể ố ẽ ậ ủ ơ Quay vòng là m t b ph n c a b i th thao, quay vòng t t s giúp cho ng ườ i
ố ớ ấ ườ ớ ọ ể ơ b i nâng cao thành tích thi đ u. Đ i v i ng ố i m i h c, ki u quay vòng này có t c
ộ đ quay nhanh mà l ạ ễ ọ i d h c
ơ ế ạ ể * B i ti n vào tay ch m tì vào thành b
ộ ơ ể ặ ả ố ữ ả Khi còn cách b kho ng 5m ph i chú ý tăng t c đ b i (ho c gi ố nguyên t c
ề ẽ ậ ờ ỉ ộ ồ đ ) đ ng th i phán đoán, đi u ch nh làm sao cho tay thu n (tay s vung trên không)
ể ở ị ơ ể ầ ạ ọ ơ ạ ch m vào thành b v trí đ u cao h n tr ng tâm c th . Khi ch m tay vào thành
ầ ạ ả ỷ ơ ể ư ọ ể b , khu u tay ph i co d n l i, đ a tr ng tâm c th vào sát thành, (xem Hình 3.12)
iườ * Quay ng
ầ ủ ự ờ ỷ ườ ế Nh quá trình và s co d n c a khu u tay, thân ng ể i ti n sát vào thành b ,
ơ ể ồ ậ ầ ố ờ ướ lúc này c n xoay nghiêng c th , đ ng th i co đùi và g p g i ra phía tr c
ủ ể ể ơ ọ ộ Do đi m tì c a tay trên thành b cao h n tr ng tâm và đ ng tác co chân đ ể
ẫ ự ặ ướ ầ ỏ ạ t o thành ng u l c làm cho đ u nhô lên kh i m t n ư c và hai chân đ a vào sát thành
93
ể ể ứ ủ ế ẩ ể b . Ti p đó, hít vào và dùng s c c a tay đ y thành b , đ làm cho thân trên đ ổ
ượ ạ ớ ể ủ ề ế ướ ng c l i v i chi u ti n vào thành b c a chân. Cùng lúc đó, vung tay ra tr c và
ể ở ị ặ ướ ả ặ đ t lên thành b v trí cách m t n ơ ể c kho ng 1520cm, c th nhanh chóng chìm
ướ vào trong n c (xem Hình 3.12)
0, thân ng
ế ộ ườ ườ ẫ ữ ở ư ế ằ K t thúc đ ng tác quay ng i 180 i v n gi ơ th n m h i t
ả ở ẳ ỗ ướ ầ nghiêng, chân ph i trên, chân trái ở ướ d i, hai tay du i th ng tr ẩ ể c đ u đ chu n
ể ị ạ b đ p thành b
ạ ể * Đ p thành b
ườ ầ Sau khi quay ng ẹ i, hai tay khép song song và k p sát vào hai bên đ u, đùi và
ế ạ ạ ộ ọ ứ ẳ c ng chân t o thành m t góc nh n, đùi và thân t o thành góc tù. Ti p đó, dùng s c
ể ẳ ạ ạ ổ ố ớ ỗ ạ ủ c a hai chân đ p m nh vào thành b du i th ng kh p hông, g i và c chân. Khi đ p
ườ ầ ừ ư ế ằ ư ế ằ chân và l ướ ướ t n c, thân ng i xoay d n t th n m nghiêng sang t t ấ th n m s p
ư ế và duy trì t th hình thoi l ướ ướ t n c (xem Hình 3.12)
ộ ơ ướ ướ t n c và * L đ ng tác b i ban đ uầ
ể ơ ư ơ ụ ế ầ ạ ộ ộ K t thúc đ ng tác đ p chân vào thành b , c l ng và c b ng c n có đ căng
ấ ị ạ ộ ướ ẳ ỗ ố ạ ơ c nh t đ nh, hai tay và hai chân khép l i du i th ng. Khi t c đ l ậ t ch m l i thì
ơ ể ạ ạ ợ ộ ị ắ ầ b t đ u đ p chân, lúc c th lên v trí thích h p thì làm đ ng tác qu t tay (xem Hình
3.12)
Hình 3.12
ơ ườ ấ ự ậ 3.2.2.2. Bài t p th c hành quay vòng vung tay trong b i tr n s p
ậ ạ a. Bài t p trên c n
94
ắ ậ ậ ướ ạ c quay vòng trên c n. * Bài t p 1: Bài t p b t ch
Hình 3.13
ụ ườ ậ ộ ự ộ M c đích: Giúp ng i t p lĩnh h i trình t ể ơ ế đ ng tác khi b i đ n thành b , tì
ườ ể ặ tay, quay ng i vung tay và đ t chân lên thành b trong quá trình quay vòng
ự ệ ắ ướ ẹ ạ ơ ộ Cách th c hi n: Sau khi b t ch ộ c đ ng tác b i, m t tay ch m nh vào
0 t
ồ ứ ụ ộ ườ ườ t ng r i đ ng m t chân làm tr , thân ng i quay 180 ừ ướ tr ắ c ra sau, sau đó b t
ườ ố ườ ặ ấ chân kia lên t ng, cu i cùng vung tay cúi ng ớ i song song v i m t đ t làm t ư ế th
ị ạ ướ ẩ chu n b đ p n c (xem Hình 3.13)
ầ ườ ẫ ườ ạ Yêu c u : Trong khi quay ng i tay v n bám vào t ng, chân đ p lên t ườ ng
ố ủ ứ ả ẳ ộ ỗ ụ vào đ cao trên g i c a chân đ ng làm tr . Quay xong, hai tay ph i du i th ng, thân
ườ ặ ấ ế ầ ậ ả ố ớ ng i ph i cúi xu ng song song v i m t đ t, làm ch m đ n nhanh d n
ố ượ ổ ậ ặ ạ ỗ Kh i l ng: M i bu i t p l p l ầ i 1012 l n
ạ ậ ộ ườ ế ấ Bài t p 2: Đi b qu t tay tr n s p, đ n tr ướ ườ c t ộ ng, làm đ ng tác quay
vòng
ể ượ ự ụ ự ế ắ ộ ớ M c đích: Xây d ng bi u t ng đ ng tác quay vòng g n v i th c t quay
vòng d ướ ướ c i n
ự ứ ườ ừ ừ ả ộ ệ Cách th c hi n: Đ ng cách t ạ ng kho ng 23m v a đi v a làm đ ng tác qu t
ườ ấ ạ ậ ườ ế ườ ố tay tr n s p, khi tay thu n ch m vào t ng thì ti n hành quay ng ậ i gi ng bài t p
1
ậ ặ ầ ườ ầ ươ ự ư ậ Yêu c u: Đ t chân thu n vào t ng, các yêu c u khác t ng t nh bài t p
ố ượ ổ ậ ặ ạ ỗ Kh i l ng: M i bu i t p l p l ầ i 810 l n
b. Bài t p d ậ ướ ướ c i n
ậ ậ ở ỗ ướ ạ ch n c c n ộ * Bài t p 1: T p đ ng tác quay vòng
95
ụ ữ ự ộ ế ụ ắ M c đích: Ti p t c n m v ng trình t đ ng tác quay vòng
ự ệ ậ ở ự ệ ạ ỉ ố Cách th c hi n: Gi ng bài t p 1 và 2 ộ trên c n, ch khác là th c hi n đ ng
ở ướ ướ ụ ặ ộ tác i n d ự c có đ sâu ngang ng c ho c ngang b ng
ậ ầ ướ ườ ả Yêu c u: Khi vung tay và g p thân ra tr ộ c, toàn b thân ng i ph i chìm
ướ ự ộ ừ ậ ớ trong n ệ c.Th c hi n đ ng tác t ch m t i nhanh
ố ượ ổ ậ ặ ạ ỗ Kh i l ng: M i bu i t p l p l ầ i 1012 l n
ế ợ ủ ậ ạ ậ ậ ộ * Bài t p 2: T p quay vòng vung tay ch m k t h p các giai đo n c a đ ng
tác quay vòng
ậ ộ ụ ữ ệ ắ ỹ M c đích: N m v ng và hoàn thi n k thu t đ ng tác quay vòng vung tay
ể ặ ự ứ ệ ơ ộ ị ở Cách th c hi n: B i sát vào thành b đ t m t tay đ ng v trí ể ơ thành b b i,
ườ ố ạ ậ ể sau đó xoay ng i, co đùi, g p g i đ p chân vào thành b
ự ệ ệ ạ ầ ậ ầ ị Yêu c u: Th c hi n các giai đo n nh p đi u, làm ch m sau đó nhanh d n
ố ượ ườ ự ổ ỗ ổ ỉ ữ ầ Kh i l ỗ ng: M i ng ệ i th c hi n 3 –4 t , m i t 56 l n, ngh gi a 23 phút
ữ ầ ườ ắ ả ạ ấ 3.2.3. Nh ng sai l m th ng m c trong gi ng d y xu t phát, quay vòng và các
ươ ử ph ữ ng pháp s a ch a
ơ ở ự ạ ọ i, Xem Giáo trình B i l ơ ộ d án đào t o giáo viên trung h c c s năm 2004
ễ ạ Nguy n Văn Tr ch và Ngũ Duy Anh (tr. 150, 154, 158)
ậ ạ * Bài t p ngo i khóa
ộ ấ 1. T p l p l ậ ặ ạ ỹ thu tậ đ ng tác i k xu t phát, quay vòng
ơ ế ủ ệ ấ ậ ố ỹ 2. Ôn c ng c và hoàn thi n k thu t xu t phát, quay vòng trong b i ch và tr ườ n
s pấ
ả ậ * Th o lu n nhóm
ơ ườ ụ ậ ấ ỹ 1. Phân tích k thu t xu t phát trên b c, quay vòng vung tay trong b i tr ấ n s p,
ơ ế quay vòng trong b i ch.
ự ữ ệ ể ấ ậ ầ ơ ỹ 2. Nh ng đi m c n chú ý khi th c hi n k thu t quay vòng, xu t phát trong b i là
gì?
ữ ầ ố ườ ự ệ ắ ỹ 3. Tìm và th ng kê nh ng sai l m th ậ ng m c trong quá trình th c hi n k thu t
96
ử ệ ấ ơ ộ đ ng tác xu t phát, quay vòng trong b i. Các bi n pháp s a sai
ậ ỹ ươ ứ 3.3. K thu t và ph ố ng pháp c u đu i
ủ ế ứ ỹ ố ậ 3.3.1. Các quy trình và k thu t ch y u dùng trong c u đu i
ứ ứ ữ ệ ố ườ ị ố ướ C u đu i là bi n pháp c u nh ng ng i b đu i n ị ự ố c do b s c trên n ướ c.
ướ ế ớ ấ ọ ướ ọ Các n c trên th gi i r t coi tr ng công tác an toàn trên n ự c. H đã xây d ng
ổ ứ ể ả ướ ộ ệ ố m t h th ng t ch c chuyên môn đ qu n lý các khâu an toàn trên sông n c. T ổ
ứ ướ ớ ấ ủ ươ ộ ứ ố ch c an toàn trên sông n c s m nh t c a ph ng Tây là H i C u đu i Hoàng gia
Ở ỹ ộ ố ướ ậ ả ộ ậ Anh thành l p năm 1891. M , Nh t B n và m t s n c châu Âu thì do H i Ch ữ
ỏ ụ ậ th p đ ph trách công tác này
ể ả ứ ệ ả ạ ố ộ ọ Công tác c u đu i là m t bi n pháp quan tr ng đ đ m b o tính m ng con
ườ ướ ệ ậ ấ ng i trên sông n ơ c và trong t p luy n, thi đ u b i
ề ứ ố ườ ươ ơ ả ế ố V c u đu i ng i ta dùng hai ph ứ ng pháp c b n là c u đu i gián ti p và
ố ự ế ứ c u đu i tr c ti p
ứ ố ườ ụ 3.3.1.1. C u đu i gián ti p ế là ng i làm công tác c u ụ ứ đu i số ử d ng các d ng c ụ c uứ
ể ứ ẵ ố ườ ị ố ướ ụ ọ ỉ đu i có s n đ c u ng i b đu i n ứ c, khi h còn đang t nh. Ví d quăng phao c u
ậ ổ ừ ậ ườ ứ ộ ỳ sinh, dây th ng, g y, sào tre, bè ván và các v t n i… Ng ừ i c u h tu theo t ng
ườ ẹ ể ư ố ầ ụ ặ ặ ợ ị tr ụ ứ ng h p b đu i g n hay xa, n ng hay nh đ đ a ho c tung các d ng c c u
ố ố ướ ườ ị ố ờ đu i xu ng n c cho ng ọ i b đu i, sau đó kéo h vào b (xem Hình 3.14)
ố ự ứ ụ ặ 3.3.1.2. C u đu i tr c ti p ế là khi không có d ng c ố ụ c uứ đu i, ho c ng ườ ứ đu iố i c u
ở ậ ứ ạ ỹ ườ ự ườ đã vào tr ng thái hôn mê thì dùng k thu t c u ng ế i tr c ti p. Ng i làm công
ườ ự ế ầ ệ ả ấ ả ớ ồ ờ ứ tác c u ng i tr c ti p c n ph i qua l p hu n luy n chuyên môn, đ ng th i ph i có
ứ ứ ể ả ấ ị ế ả ố ớ ệ ki n th c c u đu i nh t đ nh, lòng nhân ái và và dũng c m m i có th đ m nhi m
cượ đ
ố ự ả ắ ể ứ ế ệ ả ầ ắ Đ c u đu i tr c ti p hi u qu , chúng ta c n ph i n m b t các quy trình và
97
ậ ơ ả ướ ỹ k thu t c b n d i đây:
Hình 3.14
ố ườ ị ố ướ a. Quan sát tình hu ng ng i b đu i n c
ườ ứ ố ướ ố ướ ầ ủ ả ị Ng i c u đu i tr c khi xu ng n c c n ph i quan sát v trí c a ng ườ ị i b
ố ướ ụ ổ ố đu i n c, tình hình chìm n i (đã hôn mê và chìm xu ng hay còn đang dãy d a trong
ườ ị ố ướ ở ơ ướ ườ ứ ố ướ n ế c). N u ng i b đu i n n i n c c yên tĩnh thì ng ể ự i c u đu i có th tr c
ế ố ướ ơ ế ẳ ỗ ườ ị ố ế ư ậ ti p xu ng n c và b i đ n th ng ch ng ọ ể ứ i b đu i ti p c n sau l ng h đ c u.
ế ườ ị ố ướ ơ ướ ế ạ N u ng i b đu i n c r i vào vùng n ả c ch y xi t trên sông r ch thì ng ườ ứ i c u
ể ạ ờ ố ướ ể ứ ầ ơ đu i có th ch y trên b lên phía tr ố c đ đón đ u và nhanh chóng b i ra c u đu i,
ế ậ ườ ị ố ướ ị ạ ụ ti p c n ng i b đu i n c mà không b l c m c tiêu
ả b. Nh y vào n ướ c
ườ ứ ố ế ớ Ng i c u đu i n u không quen v i tình hình n ướ ở c ự khu v c có ng ườ ị i b
ố ượ ắ ả ầ ố ướ ạ ệ ố đu i thì tuy t đ i không đ c nh y c m đ u xu ng n ả c mà nên nh y x c chân
ướ ề ướ ả tr c sau, hai tay giang ngang sang hai bên v phía tr c nh y vào n ướ ừ c, t đó giúp
ụ ườ ố ướ ế ậ ể ợ quan sát rõ m c tiêu ng i đu i n c, đ có cách ti p c n h p lý (xem Hình 3.15)
Hình 3.15
ườ ị ố ướ ơ ế ậ c. B i ti p c n ng i b đu i n c
ườ ị ố ướ ể ệ ể ơ ế ậ Khi b i ti p c n ng i b đu i n ệ ơ ế c, nên dùng ki u b i ch đ ti n cho vi c
98
ủ ộ ườ ị ườ ị ụ ẫ ố quan sát đ ng tác c a ng ố i b đu i. Khi ng i b đu i đang còn d y d a, ng ườ i
ố ướ ườ ị ố ướ ọ ừ ứ c u đu i không nên xông vào phía tr c ng i b đu i n ế ậ c, mà ti p c n h t phía
ỏ ị ọ ư ể ể sau l ng đ tránh kh i b h ôm túm gây nguy hi m
ế ườ ị ớ ả ầ ố ườ ứ N u ng i b đu i có t m vóc kém so v i b n thân ng ặ ứ ố i c u đu i ho c s c
ệ ứ ể ự l c đã suy ki t, có th vào c u ngay
ế ứ ủ ườ ị ớ ạ ẻ ả ạ N u s c vóc c a ng ố i b đu i to l n l i còn đang kho và ho ng lo n cao
ế ể ả ọ ệ ứ ế ộ ờ ộ đ thì có th ph i ch cho h suy y u, ki t s c thêm m t chút, sau đó ti n hành vào
ườ ị ố ướ ờ ứ ể c u đ dìu kéo ng i b đu i n c vào b
ườ ị d. Dìu kéo ng i b đu i n ố ướ c
ọ ừ ậ ặ ướ ư ọ ế ế Sau khi ti p c n h t phía sau l ng nâng h lên m t n c, ti p sau đó dùng
ặ ơ ế ử ể ấ ứ ế ọ ờ ơ b i nghiêng ho c b i ch ng a đ dìu h vào b và ti n hành c p c u
ể ườ Có th dùng các cách dìu ng i sau:
0
ặ ố ướ ườ ị ố ướ L n xu ng d ướ ướ i n c vào sát phía tr c ng i b đu i n c, dùng hai tay
ườ ị ố ướ ồ ườ ị ố ướ ộ bám vào hai bên hông ng i b đu i n c r i xoay ng i b đu i n c m t góc 180
ề ọ ờ ọ ộ ể ư đ l ng h quay v phía mình, sau đó dùng đ ng tác dìu h vào b (xem Hình 3.16)
Hình 3.16
ể ặ ầ ộ ố ườ ị ố ướ ồ Cũng có th l n xu ng c n m t tay ng i b đu i n c r i xoay ng ườ ị i b
ố ướ ư ế đu i n c quay l ng sang phía mình, sau đó ti n hành dìu kéo (xem Hình 3.16)
ủ ặ ầ ầ ộ ườ ị Dùng m t tay túm tóc ho c túm ph n đ u sau gáy c a ng ố i b đu i, sau đó
ơ ế ử ể ọ ờ dùng ki u b i ch ng a dìu h vào b
ệ ồ ơ ự ắ ố ờ Dùng tay v t qua ng c gùi nách bên đ i di n r i b i nghiêng dìu vào b
99
ữ ầ ủ ọ ạ ử ể ế ọ ờ Dùng hai tay gi c m hai nách c a h đ p chân ch ng a đ dìu h vào b
ả ủ ỏ ườ ị ố ướ e. Cách gi i thoát kh i ôm, bám c a ng i b đu i n c
ườ ị ố ướ ườ ấ ợ ụ ể ế ạ ả Ng i b đu i n c th ậ ng r t s , dãy d a, ho ng lo n đ tìm ki m v t
ấ ứ ộ ủ ể ậ ọ ườ ế ứ ạ ở bám. H có th ôm, túm b t c b ph n nào c a ng ậ i đ n c u, gây tr ng i, th m
ể ườ ế ể ự ệ ứ ể ộ chí còn gây nguy hi m cho ng i đ n c u. Đ có th “t v ” m t cách an toàn,
ườ ứ ả ế ể ằ ỡ ng ố i c u đu i ph i bi t cách “thoát hi m” b ng cách g thoát
ươ ỡ ị * Ph ng pháp g thoát khi b túm tay
ườ ị ố ướ ừ ướ ặ ế N u ng i b đu i n c túm tay t phía d i ho c phía trên, ng ườ ứ i c u
ả ắ ể ề ặ ắ ặ ố ủ đu i ph i n m ch t hai n m tay đ xoay trong (ho c ngoài) v phía ngón cái c a
ườ ị ố ể ả ng i b đu i đ gi i thoát (xem Hình 3.17)
Hình 3.17
ườ ị ố ướ ủ ặ ộ ế N u ng i b đu i n c dùng hai tay túm ch t m t tay c a ng ườ ế ứ i đ n c u,
ườ ế ứ ặ ắ ủ ấ ắ ả ị thì ng ữ i đ n c u n m ch t n m đ m c a tay b túm, tay kia cài vào kho ng gi a
ườ ị ể ả ấ ấ ắ ắ ố ố ị hai tay ng ủ i b đu i, n m l y n m đ m c a tay b túm kéo xu ng đ gi i thoát
(xem Hình 3.17)
ị ườ ỡ ố ướ ổ ừ ướ * G thoát khi b ng i đu i n c ôm vào c t phía tr c
ả ẩ ả ặ ặ ỷ ả Dùng tay trái ho c tay ph i đ y khu tay bên ph i (ho c bên trái). Tay ph i
ộ ổ ủ ặ ắ ườ ị ố ướ ố ặ ấ (ho c tay trái) n m ch t l y m t c tay c a ng i b đu i n c kéo xu ng d ướ ồ i, r i
ủ ộ ườ ị ủ ầ ổ ố ộ đ t ng t chui qua vòng tay c a ng i b đu i, dùng tay c m c tay c a ng ườ ị i b
100
ề ố ướ ể ế ọ ờ đu i xoay v phía d i và ra sau đ ti n hành dìu h vào b (xem Hình 3.18)
Hình 3.18
ươ ả ư ở ị ướ * Ph ng pháp gi i thoát khi b ôm ngang l ng phía tr c
ộ ữ ặ ấ ầ ườ ị ố ộ ữ ặ ấ M t tay gi ch t l y phía sau đ u ng i b đu i, m t tay gi ằ ch t l y c m,
ư ủ ầ ọ ườ ị ố ướ xoay đ u h ra ngoài, làm cho l ng c a ng i b đu i n c xoay vào mình và theo
ọ ờ đó dìu h vào b (xem Hình 3.19)
ườ ứ ố ị ườ ố ướ ư ở * Khi ng i c u đu i b ng i đu i n c ôm ngang l ng phía sau
ủ ộ ườ ế ặ ổ ứ ự ầ M t tay c a ng i đ n c u c m ch t c tay vòng qua ng c, tay kia tì vào
ủ ỷ ườ ị ố ướ ứ ẩ ủ ỷ ườ ị khu u tay c a ng i b đu i n c. Dùng s c đ y khu u tay c a ng i b đu i n ố ướ c
ủ ọ ể ế ầ ỏ ủ lên trên, ti p đó cúi đ u chui qua nách c a h đ thoát ra, sau khi thoát kh i tay c a
ườ ố ướ ặ ủ ọ ề ư ọ ộ ng i đu i n ờ c, xoay l ng h v phía m t c a mình làm đ ng tác dìu h lên b ,
(xem Hình 3.19)
ị ườ ỡ ụ * Cách g thoát khi b ng c ôm ngang b ng Hình 3.19 ố ướ i đu i n
ườ ố ướ ừ ướ ả ấ ỡ ơ ế N u ng i đu i n c ôm t phía tr c: Cách g thoát đ n gi n nh t là
ủ ườ ế ứ ộ ữ ộ ỉ ữ dùng hai tay c a ng i đ n c u m t tay gi ầ trên đ nh đ u, m t tay gi hàm, xoay
0 (tránh xoay đ t ng t) khi h buông tay thì d ng l
ớ ộ ừ ộ ộ ọ ầ ủ ọ đ u c a h đi m t góc l n 90 ạ i.
ọ ạ ể ế ụ ư ế ộ ờ Ti p đó, xoay l ng h l i đ ti p t c làm đ ng tác dìu vào b
ườ ườ ố ướ ả ụ ừ Tr ợ ng h p ng i đu i n c ôm c b ng và hai cánh tay t phía sau: Dùng
ừ ừ ấ ặ ỳ ố ứ ủ s c c a hai cánh tay, v a khu nh sang hai bên v a h t lên trên, sau đó l n xu ng
ư ế ườ ị ố ề ặ ồ ờ ọ ướ d i, ti p đó xoay l ng ng i b đu i v phía m t mình r i dìu h vào b (xem
101
Hình 3.20)
ườ ị ụ ố ườ ế ứ ừ ướ ế N u ng i b đu i ôm vào b ng ng i đ n c u t phía sau, tr ế c h t hai
ườ ế ứ ủ ị ườ ả ủ ố ủ tay c a ng i đ n c u tìm v trí hai ngón tay cái c a ng i đu i, tay ph i c a mình
ứ ủ ủ ạ ặ ọ ắ n m ch t ngón tay cái c a h . Sau đó dùng s c c a hai tay kéo m nh hai ngón tay
ườ ố ướ ọ ề ư ồ ủ cái c a ng i đu i n ặ c sang hai bên r i thoát nhanh ra, xoay l ng h v phía m t
ế ụ ộ ờ mình ti p t c làm đ ng tác dìu vào b
Hình 3.20
ườ ị ố ờ ạ ấ 3.3.2. Kéo ng i b đu i lên b và hô h p nhân t o
ườ ị ờ 3.3.2.1. Kéo ng ố i b đu i lên b
ườ ươ ơ ể ử ụ ườ ị ố ướ Dìu ng i là ph ng pháp s d ng b i đ kéo ng i b đu i n c sau khi h ọ
ủ ườ ế ứ ườ ị ự đã tuân theo s dìu kéo c a ng i đ n c u. Nói chung, khi dìu ng ố i b đu i,
ườ ể ơ ơ th ử ơ ng dùng hai ki u b i: b i nghiêng và b i ng a
ượ ườ ị ố ướ ệ ầ ờ Khi dìu đ c ng i b đu i n ọ c lên b , vi c quan tr ng đ u tiên là kéo h ọ
ờ ể ấ ứ ể ự ệ ượ ệ ướ ế an toàn lên b đ c p c u. Đ th c hi n đ c vi c này, tr ọ ế c h t khi dìu h đ n
ủ ặ ộ ườ ố ướ ờ ờ ầ b , c n đ t m t tay c a ng i đu i n ủ ủ c lên b sau đó tay c a mình đè lên tay c a
ườ ị ố ướ ư ủ ể ả ờ ườ ị ố ướ ng i b đu i n c đ nh y lên b , sau đó xoay l ng c a ng i b đu i n c vào
ủ ể ế ầ ị ườ ị ờ ể b đ tránh b xây xát nguy hi m. Ti p theo, c m hai tay c a ng i b đu i n ố ướ c
ố ướ ể ấ ủ ạ ườ ị ọ dìm thân h xu ng n ọ c đ l y đà kéo m nh h lên. Khi mông c a ng ố i b đu i
ượ ặ ờ ờ ọ ướ n c đã đ ế ặ c kéo lên cao ngang m t b thì đ t mông h lên trên b . Sau đó ti n
ố ướ ư ế hành x c n ỗ ấ ứ c và đ a đ n ch c p c u
102
ạ ấ 3.3.2.2. Hô h p nhân t o
ượ ườ ị ờ ế ố ườ ị ậ ố Sau khi dìu đ c ng i b đu i lên b , n u tim ng ầ i b đu i còn đ p, c n
ạ ướ ư ầ ạ ấ ườ ị ấ ậ ứ l p t c hô h p nhân t o. Tr c khi hô h p nhân t o, c n đ a ng i b đu i n ố ướ c
ơ ườ ạ ở ế ệ ầ ầ vào n i kín gió, ít ng i qua l i và thoáng khí, vi c đ u tiên là c i h t qu n áo và
ườ ườ ị ặ ố lau khô ng i cho ng ộ i b đu i, dùng ngón tay, cu n băng ho c khăn bông móc
ủ ệ ấ ờ ườ ị ế ố ườ ị ạ s ch bùn, đ t, đ m rãi trong mi ng và mũi c a ng i b đu i. N u ng ố i b đu i hai
ẩ ừ ế ặ ướ hàm răng nghi n ch t thì dùng hai ngón tay cái đ y t phía sau ra tr c, gi ữ ặ ấ ch t l y
ứ ẩ ồ ớ ướ ỏ ờ kh p hàm, đ ng th i dùng s c đ y ra tr ữ c, cùng lúc đó hai ngón tr và ngón gi a
ướ ể ở ộ ủ ườ ị ố ướ ằ ẩ đ y c m d i đ m r ng hàm răng c a ng i b đu i n ữ ử c. Sau khi x lý nh ng
ệ ế vi c trên thì ti n hành x c n ố ướ c
ư ườ ứ ộ ố ộ ố * Cách làm nh sau: Ng i c u đu i m t chân ch ng, m t chân qu đ ỳ ể
ườ ị ố ướ ỡ ầ ụ ằ ộ ườ ị ng i b đu i n ủ c n m úp b ng lên đùi c a mình, m t tay đ đ u ng ố i b đu i,
ủ ườ ị ủ ọ ể ẩ ẩ ư ố ố ệ làm cho mi ng c a ng ế i b đu i quay xu ng, tay kia đ y l ng c a h đ đ y h t
ả ổ ướ n c trong ph i và khí qu n ra
ể ặ ườ ị ố ằ ấ ườ ứ ố Cũng có th đ t ng i b đu i n m s p, ng i c u đu i hai chân tách sang
ườ ị ố ướ ụ ứ ấ hai bên thân ng i b đu i, hai tay cài vào d i b ng và dùng s c nh c ng ườ ị i b
ố ướ ướ ế ả ả ổ đu i n c lên, làm cho n c trong ph i và khí qu n ch y ra h t (xem Hình 3.21)
Hình 3.21
ố ướ ặ ườ ị ế ể ấ ố ộ Sau khi đã d c n c xong, đ t ng ạ i b đu i lên m t chi u khô đ hô h p nhân t o.
ề ấ ươ ư ư ấ ạ ạ ơ ổ Có r t nhi u ph ng pháp hô h p nhân t o, nh ng ph ong pháp hà h i th i ng t là
ươ ả ươ ệ ố ố ể ế ồ ờ ph ng pháp có hi u qu t ng đ i t t, đ ng th i có th ti n hành xoa bóp tim t ừ
103
phía ngoài ng c.ự
ặ ườ ị ố ồ ạ ổ ổ ỏ Tay kia bóp ch t mũi ng i b đu i r i th i m nh. Sau khi th i xong, b tay
ư ế ế ề ầ ứ ả ầ ầ ỗ bóp mũi ra. C nh th ti n hành nhi u l n, m i phút kho ng 14–20 l n. C n làm
ụ ế ầ ầ ậ ườ ị liên t c, lúc đ u ch m sau đó tăng nhanh d n cho đ n khi nào ng i b đu i n ố ướ c
ờ ớ ể ế ụ ự ấ ớ ồ ồ h i ph c hô h p m i thôi. Xoa bóp tim ngoài ng c có th ti n hành đ ng th i v i hô
ạ ấ h p nhân t o
ạ ấ ườ ị ố ầ ứ ấ ạ ừ Khi làm hô h p nhân t o cho ng i b đu i c n dùng s c n m nh t phía
ể ạ ố ở ạ ừ ừ ớ ỏ ngón tay cái xu ng cùi tay đ n n nhân th ra. Sau đó l n i l ng tay đ i t t ể
ườ ị ố ở ng i b đu i th vào (xem Hình 3.22)
Hình 3.22 ặ ườ ị ế ử ướ ư ố ướ ở ư ế ằ t i b đu i n c N u đ t ng th n m ng a, d ầ i l ng ph n sát mông
ủ ụ ể ệ ế ầ ặ ộ ố ườ ị ỏ nên lót m t chi c đ m ho c g i m ng đ nâng cao ph n b ng c a ng ố i b đu i
ườ ị ạ ư ẳ ơ ố ướ ầ ướ n c, chân ng i b n n h i co g i, tay đ a th ng ra phía tr ắ c đ u, dùng chăn đ p
ầ ưỡ ệ ặ ộ ử lên n a ng ườ ể ữ ấ i đ gi m. Kéo đ u l i thò ra ngoài mi ng ho c dùng m t thanh g ỗ
ữ ủ ườ ị ố ể ệ ộ ọ ặ đ t vào gi a hai hàm răng c a ng i b đu i đ mi ng h há r ng. Ng ườ ấ ứ i c p c u
ủ ầ ạ ổ ỳ ườ ị ố ướ ư ừ ướ qu bên c nh, hai tay c m hai c tay c a ng i b đu i n c, đ a t tr ầ c đ u
ự ậ ố ỷ ạ ồ ứ ấ ả xu ng ngang ng c, sau đó g p khu u tay l i, r i dùng s c n c hai cánh tay ép vào
ự ườ ị ố ướ ạ ộ ượ ồ l ng ng c ng i b đu i n ấ c. Đ ng tác hô h p nhân t o này đ ị c làm theo nh p
ả ầ ở th kho ng 1820 l n/phút.
ể ể ấ ạ ằ ườ ị Ngoài ra cũng có th hô h p nhân t o theo ki u n m nghiêng. Ng ố i b đu i
ỗ ườ ấ ứ ạ ồ ằ ở ư ế n m t th nghiêng chân co chân du i, ng ỳ i c p c u ng i qu bên c nh, dùng
104
ầ ổ ườ ị ố ướ ư ướ ề ạ ầ hai tay c m c tay ng i b đu i n c đ a ra tr ư c đ u sau đó đ a v c nh thân
ọ ạ ứ ấ ấ ộ ượ ượ ỷ ậ g p khu u tay h l ự i dùng s c n vào ng c đ ng tác hô h p đ c đ c làm theo
ầ ở ị nh p th 1820 l n/phút (xem Hình 3.23)
Hình 3.23
ể ố ế ế ạ ấ ấ Trong khi hô h p nhân t o n u th y tình hình không có bi n chuy n t t nên
ườ ị ố ướ ế ể ệ ệ ậ ạ ờ ư ị k p th i đ a ng i b đu i n ế c đ n b nh vi n, trong lúc v n chuy n n n nhân đ n
ệ ầ ạ ấ ả ụ ệ b nh vi n c n ph i duy trì hô h p nhân t o liên t c
ự ứ ậ ố 3.3.3. Các bài t p th c hành c u đu i
ả ậ ậ 3.3.3.1. Bài t p 1: Bài t p nh y vào n ướ c
ụ ắ ượ ỹ ậ ướ ườ ị M c đích: N m đ ấ c k thu t xu t phát vào n ấ ứ c khi c p c u ng ố i b đu i
cướ n
ể ơ ự ứ ệ ế ạ ờ Cách th c hi n: Đ ng trên b cách mép b b i 23m, sau đó ch y đ n mép
ế ườ ẫ ặ ướ ẳ ớ ể ậ b b t ch ch ra tr ướ ở ư ế t th thân ng c i v n th ng góc v i m t n c, hai chân
ẳ ướ ự ơ ỳ ạ d ng th ng tr ạ c sau, hai tay khu nh sang hai bên, h i hóp ng c. Sau khi ch m
ạ ể ữ ấ ố ầ ẫ ổ ướ n c, chân nhanh chóng khép l i, hai tay n xu ng đ gi ặ cho đ u v n n i trên m t
cướ n
ớ ậ ể ế ả ầ ồ ượ ả Yêu c u: Hi u rõ y u lĩnh r i m i t p nh y, không đ c nh y quá cao và
ủ ế ướ ầ ặ ướ ẫ quá xa, ch y u làm sao cho sau khi vào n ổ c đ u v n n i trên m t n c
ố ượ ườ ậ ả ặ ạ ừ ầ ộ Kh i l ỗ ng: M i ng i t p nh y l p l i t ổ ậ 810 l n trong m t bu i t p
ơ ầ ế ậ ườ ị ố ướ 3.3.3.2. Bài t p 2: B i g n đ n ng i b đu i n c
ị ạ ứ ụ ầ ớ ố ệ ơ ế M c đích: Làm quen v i vi c b i đ n g n b n n khi c u đu i
ậ ơ ườ ự ệ ỹ ơ ế ắ ặ ầ Cách th c hi n: Dùng k thu t b i tr n ho c b i ch cao đ u, m t nhìn
ụ ể ộ ờ ộ ố ị không r i m c tiêu. Có th chia hai nhóm, m t nhóm làm nhóm b đu i và m t nhóm
ứ ế ố làm c u đu i, thay phiên nhau ti n hành
ầ ượ ơ ệ ụ ỏ Yêu c u: Không đ c b i l ch kh i m c tiêu
105
ố ượ ặ ạ ừ ầ ộ Kh i l ng: L p l i t ổ ậ 68 l n trong m t bu i t p
ạ ậ ỡ 3.3.3.3. Bài t p 3: G thoát trên c n.
ụ ữ ắ ỡ ị ườ ị ạ M c đích: Làm quen và n m v ng cách g thoát khi b ng i b n n ôm, túm
nguy hi mể
ự ệ ố ộ ộ ị Cách th c hi n: Chia hai nhóm. m t nhóm làm nhóm b đu i và m t nhóm làm
ầ ượ ố ự ệ ệ ỡ ứ ứ c u đu i, hai nhóm đ ng thành hai hàng, l n l t th c hi n vi c g thoát các tình
ố ị hu ng b ôm, túm sau
ế ầ ở ầ ỹ Yêu c u: Làm theo đúng y u lĩnh đã trình bày ậ ph n phân tích k thu t
ố ượ ổ ậ ự ệ ầ ỗ ỡ ộ Kh i l ng: M i nhóm th c hi n g tháo 4 –6 l n trong m t bu i t p
ỡ ậ 3.3.3.4. Bài t p 4: G thoát d ướ ướ i n c
ố ướ ụ ữ ậ ắ ỡ ỹ M c đích: N m v ng k thu t cách g thoát đu i n ố ứ c khi c u đu i
ự ư ệ ế ậ ố ở ướ ướ Cách th c hi n: Gi ng bài t p 3 nh ng ti n hành i n d c
ơ ườ ị ờ ậ 3.3.3.5. Bài t p 5: B i dìu ng ố i b đu i vào b
ộ ượ ụ ườ ằ ơ ế M c đích: Giúp lĩnh h i đ ơ c cách b i dìu ng i b ng b i ch và b i tr ơ ườ n
qua các cách túm, nâng gáy, nách
ố ướ ự ệ ộ ị Cách th c hi n: Chia hai nhóm: m t nhóm làm nhóm b đu i n ộ c và m t
ạ ể ườ ị ố ướ nhóm còn l i dùng cách túm nâng gáy và nách đ dìu ng i b đu i n ể c di chuy n
ờ ự ườ ả vào b . C ly kéo ng i kho ng 510m
ườ ố ướ ị ơ ể ả ỏ ườ ế ầ Yêu c u: Ng i làm vai b đu i n c nên th l ng c th . Ng ứ i đ n c u
ậ ậ ộ ỹ ạ dùng k thu t đ p, đ p chân và m t tay còn l ạ ể ơ i đ b i
ố ượ ườ ự ệ ơ ườ ự ả ầ Kh i l ỗ ng: M i ng i th c hi n b i dìu ng i 45 l n, c ly kho ng 510m
ườ ị ờ ậ 3.3.3.6.Bài t p 6: Kéo ng ố i b đu i lên b
ụ ắ ượ ươ ườ ị M c đích: Làm quen và n m đ c ph ng pháp kéo ng ố i b đu i lên b ờ
ộ m t cách an toàn
ố ướ ự ệ ộ ị Cách th c hi n: Chia hai nhóm: m t nhóm làm nhóm b đu i n ộ c và m t
ạ ứ ậ ườ ờ ườ ự nhóm còn l ố ế i đóng vai c u đu i ti n hành t p kéo ng i lên b ng ệ i th c hi n
ườ ế ư ệ ờ ố ế đúng y u lĩnh t ừ ể ữ đ gi tay ng ọ i đ n vi c xoay l ng h vào b nhúng xu ng và
106
kéo lên
ệ ở ự ầ ể ơ ơ ẩ ặ ả Yêu c u: Ph i th c hi n ị ộ ẵ khu mép b b i tr n nh n ho c có chu n b m t
ạ ể ạ ể ườ ị ể ằ ố ấ s t m b t đ c nh b , nh m tránh làm xây xát cho ng i b kéo lên thành b
ố ượ ườ ị ố ướ ầ Kh i l ỗ ng: M i ng ườ ầ ượ i l n l t kéo ng i b đu i n ờ c lên b 34 l n
ạ ấ ậ 3.3.3.7. Bài t p 7: Hô h p nhân t o
ụ ữ ắ ự ủ ế ấ M c đích: Giúp n m v ng trình t ơ ả và các y u lĩnh c b n c a hô h p nhân
t oạ
ố ướ ế ộ ị ộ Cách ti n hành: M t nhóm làm nhóm b đu i n ấ c và m t nhóm là nhóm c p
ứ ầ ượ ế ư ệ ố ướ ấ ứ c u. Nhóm c p c u l n l t ti n hành các công vi c nh sau: D c n c, làm v ệ
ệ ể ạ ườ ị ố ằ ấ sinh mi ng và mũi, hô h p nhân t o theo 3 ki u: ng ằ i b đu i n m nghiêng, n m
ộ ầ ử ằ ổ ấ s p và n m ng a. Sau khi làm xong m t l n thì đ i nhóm
ầ ộ ở ỗ ầ Yêu c u: Bám sát các n i dung và cách làm ệ m i ph n vi c đã trình bày
ầ ở ể ế ư ố trong ph n phân tích ậ trên đ ti n hành nghiêm túc coi nh tình hu ng có th t
ố ượ ườ ế ự ấ ứ ừ ầ Kh i l ỗ ng: M i ng i ti n hành theo trình t c p c u trên t 23 l n
ậ ạ * Bài t p ngo i khóa
ậ ặ ạ 1. T p l p l ệ i các bi n pháp k ố ỹ thu t c u đu i ậ ứ
ậ ứ ủ ệ ố ỹ ố 2. Ôn c ng c và hoàn thi n k thu t c u đu i
ả ậ * Th o lu n nhóm:
ủ ế ứ ậ ỹ ố 1. Trình bày các quy trình và k thu t ch y u dùng trong c u đu i
ứ ậ ố ỹ ủ ế 2. Các quy trình và k thu t ch y u dùng trong c u đu i là gì ?
ữ ầ ố ườ ự ệ ắ ỹ 3. Tìm và th ng kê nh ng sai l m th ậ ng m c trong quá trình th c hi n k thu t
ứ ử ệ ố ộ đ ng tác c u đu i. Các bi n pháp s a sai
Ậ Ơ Ơ Ả Ộ Ố Ề Ụ Ầ Ấ PH N 3: M T S ĐI U LU T B I C B N ÁP D NG TRONG THI Đ U
Ấ Ơ Ở Ệ ƯỜ Ọ C P C S (HUY N, XÃ, TR NG H C)
ươ Ề Ọ Ậ Ề Ị Ch Ấ ng 1. CÁC ĐI U LU T QUY Đ NH CHUNG V TR NG TÀI, THI Đ U,
Ể Ơ CÁC KI U B I
107
ề ọ ị 1.1. Các quy đ nh chung v tr ng tài
ề ơ ấ ơ ở ủ ố ộ ọ ộ S nhân viên tr ng tài c a m t cu c thi b i c p c s , tùy theo quy 1.1.1. Đi u 1:
ố ượ ủ ư ọ ộ mô c a cu c thi, có s l ng tr ng tài nh sau:
ọ ổ T ng tr ng tài: 1 ng ườ i
ọ Tr ng tài đích: 12 ng ườ i
ệ ọ Tr ng tài phát l nh: 1ng ườ i
ọ ư Tr ng tài th ký: 23 ng ườ i
ấ ọ ờ ườ ỗ ườ ơ ườ Tr ng tài b m gi : 79 ng i (m i đ ng b i có 1 ng i, 1 t ổ ưở tr ng)
ọ ỹ ườ ậ Tr ng tài k thu t quay vòng: 1 ng i
ậ ườ ọ ỹ ườ Tr ng tài k thu t đ ơ ng b i: 1 ng i
ạ ọ Tr ng tài kéo dây ph m quy: 1 ng ườ i
ạ ọ Tr ng tài liên l c: 12 ng ườ i
ọ Tr ng tài phát thanh: 1 ng ườ i
ọ ọ Tr ng tài g i tên VĐV: 1 ng ườ i
ủ ứ ọ Ch c trách c a tr ng tài 1.1.2. Đi u 2:ề
ụ ủ ệ ầ ầ ọ ứ Ph n này đã trình bày trong ph n ch c năng nhi m v c a các tr ng tài b ộ
ph nậ
ề ấ ị 1.2. Các quy đ nh chung v thi đ u
ề ệ Các bi n pháp tham gia 1.2.1. Đi u 1:
ả ự ề ệ ơ ị ị ấ ị Các đ n v tham gia ph i d a vào quy đ nh trong đi u l ể thi đ u đ xác đ nh
ấ ở ỗ ự ỗ ượ ố ườ s ng i tham gia thi đ u ố ự m i c ly. S c ly m i VĐV đ c tham gia và làm th ủ
ả ờ ị ụ t c đăng ký ph i đúng th i gian quy đ nh
ượ ổ ườ ặ ự ấ Sau đăng ký không đ c thay đ i ng i ho c c ly thi đ u
ế ứ ị ằ ả ấ ơ ọ ườ ố Đ n v đ n ký thi đ u ti p s c ph i ch n ng i trong s VĐV đã đăng ký.
ướ ế ứ ả ộ ứ ự ấ ấ ấ Tr c khi thi đ u ti p s c ph i n p gi y báo th t ợ các VĐV tham gia thi đ u đ t
ẽ ấ ế ự ư ế ề ấ ọ ổ thi đó cho tr ng tài th ký, n u không s m t quy n thi đ u. N u t ý thay đ i th ứ
ặ ổ ườ ơ ẽ ự t ho c thay đ i ng ư ộ ơ ế i ngoài dang sách đã đăng ký vào b i s coi nh đ i b i ti p
108
ạ ỗ ứ ự s c c ly đó ph m l ị ạ i và b lo i
ề ế ấ ắ S p x p thi đ u 1.2.2. Đi u 2:
ấ ử ụ ứ ạ ế ấ Trong thi đ u b i ơ ở ơ ở ườ c s th ạ ự ng s d ng đ u lo i tr c ti p, th h ng các
ẽ ượ ế ạ ừ ấ ố VĐV s đ c x p h ng theo thành tích t cao xu ng th p. Vì v y, ậ ở ỗ ự m i c ly
ượ ắ ộ ố ợ ơ ế ế ắ ắ VĐV đ ỗ ợ c s p x p thành m t s đ t b i. Nguyên t c chung trong s p x p m i đ t
ế ầ ượ ừ ườ ủ ộ ơ ố ế ườ ơ ề b i đ u có VĐV c a các đ i và x p l n l t t đ ng b i s 1 cho đ n đ ơ ng b i
ố cu i, sau đó vòng tr l ở ạ ườ i đ ơ ố ng b i s 1.
ế ố ộ ượ ố ườ ế ố ệ ắ ơ N u s đ i tham gia không v t quá s đ ng b i thì vi c s p x p s VĐV
ố ộ ố ố ủ ế ặ ộ ượ ẽ s theo s b c thăm c a lãnh đ i ho c HLV. N u s đ i tham gia v t quá s ố
ơ ườ ẽ ượ ơ ầ ượ ố ườ đ ng b i, các đ ng b i trùng nhau s đ c b trí l n l t thay phiên nhau
ầ ư ượ ắ ợ ơ ế Ngoài ra cũng c n l u ý, không đ c s p x p trong cùng 1đ t b i có các c ự
ừ ợ ơ ể ơ ố ạ ể ắ ly và ki u b i khác nhau (tr đ t b i cu i, còn l i 12 VĐV thi thêm) có th s p xen
kẽ
ấ ự ể ấ ở ấ ỳ ầ Khi thi đ u c ly 50m có th xu t phát ế ể ơ b t k đ u b b i nào theo quy t
ổ ứ ứ ự ườ ơ ủ ị đ nh c a ban t ch c, song th t các đ ổ ng b i không thay đ i
ề ấ Xu t phát 1.2.3. Đi u 3:
ơ ự ủ ấ ườ ơ ướ ơ ế ấ ượ ế Xu t phát c a b i t do (tr n s p), b i ch và b i b m đ c ti n hành
ử ượ ụ ấ ơ ấ trên b c xu t phát. B i ng a đ c xu t phát d ướ ướ i n c
ủ ứ ệ ệ ậ ọ ỉ Khi nghe tín hi u còi c a tr ng tài phát l nh, VĐV đ ng d y ch nh đ n l ố ạ i
ụ ứ ấ ấ ấ ơ ử ả ụ trang ph c thi đ u và đ ng vào bên ph i b c xu t phát (VĐV xu t phát b i ng a,
ả ẩ ố ướ ặ ụ ứ ệ ấ ph i nh y xu ng n c). Khi nghe tín hi u còi 2, VĐV đ ng lên m t b c xu t phát
ủ ụ ử ữ ể ắ ấ ơ ơ (VĐV b i ng a, b i vào thành b và n m tay vào thành ch H c a b c xu t phát
ệ ẩ ọ ị ư ế ị Khi nghe tr ng tài phát l nh “chu n b ” thì VĐV làm t ấ ẩ th chu n b xu t
ớ ượ ủ ế ệ ổ ọ ặ phát. Khi nghe ti ng sung n ho c hô c a tr ng tài phát l nh m i đ ấ ề c quy n xu t
phát
ấ ể ộ ấ ướ ệ ề ị B t k đ ng tác xu t phát nào tr ạ c tín hi u cho phép, đ u b coi là ph m
109
ừ ọ ạ ể ế ấ ạ ạ ỗ l ẽ ọ i, tr ng tài s g i VĐV d ng l i đ ti n hành cho xu t phát l i. VĐV ph m l ỗ i 1
ấ ỳ ạ ả ứ ầ ấ ạ ị ỗ ầ l n b ph t c nh cáo. Trong l n xu t phát th 2, b t k VĐV nào ph m l ấ i xu t
ị ạ ỏ ư ề ấ ầ ủ ấ phát đ u b lo i b t cách thi đ u và h y thành tích thi đ u l n đó
ướ ệ ấ ố ướ ấ ế N u tr c khi phát tín hi u xu t phát, có VĐV c tình c p xu t phát thì
ả ủ ỏ ư ệ ấ ở ự ủ ấ không phát tín hi u xu t phát, mà ph i h y b t cách thi đ u c ly đó c a VĐV
ỗ ồ ấ ớ ạ ạ ph m l i, r i m i cho xu t phát l i
ỗ ủ ự ố ế ặ ẫ ạ ọ Ghi chú: Vì l i c a tr ng tài ho c do khí tài có s c mà d n đ n ph m l ỗ i,
ừ ọ ọ ạ ể ấ ạ ệ thì tr ng tài phát l nh g i VĐV d ng l i đ cho xu t phát l ộ i và không coi đó là m t
ạ ỗ ầ l n ph m l ấ i xu t phát
ề ờ ấ ờ ằ Ghi gi (b m gi b ng tay) 1.2.4. Đi u 4:
ả ử ụ ấ ỳ ề ấ ộ ồ ồ ộ B t k cu c thi đ u nào đ u ph i s d ng đ ng h có đ chính xác cao và
ượ ố ể ừ ế ở tính đ c thành tích t i thi u t 1/10 giây tr lên đ n 1/100 giây.
ồ ồ ị ướ ế ầ Khi xác đ nh thành tích trên đ ng h , nên xem phút tr c, đ n giây, ph n trăm
ỗ ườ ế ấ ơ ồ ồ ộ giây sau cùng. N u m i đ ng b i có 2 đ ng h thì l y thành tích trung bình c ng
ữ ế ấ ọ ọ ờ ự ứ ạ N u gi a tr ng tài th h ng và tr ng tài b m gi có s chênh nhau thì thành
ượ ứ ạ ề ề ằ ặ ợ ớ ỉ ỉ tích đ ề c đi u ch nh ngang b ng nhau ho c đi u ch nh h p lý v i th h ng v đích
ấ ạ Thi đ u và ph m l ỗ i 1.2.5. Đi u 5:ề
ả ơ ế ự ấ ườ ơ ủ ế VĐV khi thi đ u ph i b i h t c ly trên đ ng b i c a mình, n u không s ẽ
ạ ỗ ị b coi là ph m l ị ạ i và b lo i
ơ ườ ấ ứ ơ ủ ặ ươ ứ ả B i ra ngoài đ ng b i c a mình ho c dùng b t c ph ng th c nào c n tr ở
ẽ ị ạ các VĐV khác s b lo i
ế ạ ỗ ạ ị ỗ N u VĐV không ph m l i mà b các VĐV khác ph m l ả i làm gi m thành
ể ượ ấ ơ ạ ế ế ợ ổ ứ ạ ợ tích thi đ u thì có th đ c b i l i. N u là đ t thi chung k t thì t ch c l i đ t thi
ạ ạ ỗ đó (lo i VĐV ph m l i)
ả ượ ế ở ị ườ Khi quay vòng, ph i đ c ti n hành đúng v trí quay vòng trên đ ơ ng b i
ẽ ị ế ạ ủ c a mình, n u không s b coi là ph m l ỗ i
ơ ườ ừ ế ơ ạ ỗ Khi đang b i trên đ ng b i, n u VĐV d ng l ặ ứ i ho c đ ng l ạ ạ i t i ch thì coi
110
ư ạ ỗ ư ế ể ướ ư ạ nh không ph m l i, nh ng n u di chuy n ra tr c coi nh ph m l ỗ i
ấ ượ ợ ổ ườ Trong thi đ u, VĐV không đ ấ ứ ậ c mang b t c v t gì có l i cho n i ng i và
ự ẩ ườ ướ ẽ ị ế ạ ạ ỗ ạ t o thêm l c đ y ng i ra tr c, n u vi ph m s b coi là ph m l i
ườ ở ề ệ ộ ộ ơ ế ứ Trong đ i b i ti p s c có 4 ng ỗ i tr lên (tùy theo đi u l ), trong đ i, m i
ườ ỉ ượ ầ ơ ố ườ ơ ế ứ ạ ỗ ng i ch đ ộ c b i 1 l n, m t trong s ng i b i ti p s c ph m l ả ộ ơ i, c đ i b i
ế ứ ẽ ị ạ ti p s c s b lo i
ư ạ ườ ơ ơ ế ứ Khi b i ti p s c, ng ườ ơ ướ i b i tr c ch a ch m đích mà ng ấ i b i sau đã xu t
ờ ụ ư ạ ỗ ườ ế ứ ấ ấ phát r i b c, thì coi nh ph m l ế i. N u ng ấ i xu t phát ti p s c th y mình xu t
ở ạ ớ ơ ể ồ ế ụ ơ ẽ ạ phát quá s m, b i quay tr l i ch m vào thành b r i ti p t c b i, thì s không b ị
ạ coi là ph m l ỗ i
ợ ơ ướ ế ế ố ướ Khi đang ti n hành đ t b i tr ợ ơ c, n u VĐV đ t b i sau đã xu ng n c thì s ẽ
ấ ở ợ ơ ế ế ề ọ ị ướ b t c quy n thi đ u đ t b i k ti p mà h đã đăng ký
ộ ơ ế ứ ấ ộ ế Các đ i b i ti p s c đang thi đ u, n u VĐV nào đó trong đ i ch a đ n l ư ế ượ t
ạ ướ ướ ị ử ạ ộ ỗ ế thi l ố i xu ng n c tr c, đ i đó cũng b x ph m l ấ i. Trong thi đ u, n u có VĐV
ấ ạ ế ặ ế ứ ạ có cùng thành tích, thì cho ti n hành thi đ u l i ho c x p cùng th h ng
ấ ị ể ơ 1.3. Quy đ nh thi đ u các ki u b i
ề ơ ự B i t do 1.3.1. Đi u 1:
ơ ự ấ ấ ứ ể ể ơ Trong thi đ u b i t ể ơ do, các VĐV có th dùng b t c ki u b i nào đ b i.
ấ ỳ ủ ơ ể ạ ộ ộ ợ ệ ỉ ầ ể ậ Khi quay vòng, ch c n m t b ph n b t k c a c th ch m vào thành b là h p l
ề ơ ế B i ch 1.3.2. Đi u 2:
ắ ầ ừ ộ ầ ấ ỗ ầ Sau l n xu t phát và m i l n quay vòng, b t đ u t đ ng tác quay vòng th ứ
ấ ả ữ ư ế ằ ấ ằ ớ nh t, ph i gi th n m s p, hai vai ngang b ng v i m t n ặ ướ c t
ấ ả ộ ả ồ ờ ộ ằ T t c đ ng tác hai tay, hai chân ph i làm đ ng th i và có đ cao ngang b ng
ặ ộ nhau, tay ho c chân không làm đ ng tác so le và thay nhau
ặ ả ỗ ướ ướ ừ ướ Hai tay ph i du i cùng lúc trên ho c d i n c t ự phía ng c ra tr c. Hai
ạ ướ ỷ ượ ặ ướ ạ ộ khu u tay qu t n c không đ c nhô lên m t n c. Ngoài đ ng tác qu t tay dài, khi
111
ạ ấ ộ xu t phát và quay vòng các đ ng tác qu t tay khác không đ ượ ượ c v ự t quá ng c
ả ẻ ạ Trong quá trình đ p chân, ph i b bàn chân ra ngoài, không cho phép làm
ỉ ướ ậ ườ ấ ướ ặ ạ ộ đ ng tác x a n c, đ p chân tr n s p ho c chân b m cho phép 2 chân đ p n ướ c
nhô chân cao lên m t n ặ ướ c
ể ạ ả ạ ặ ỗ M i khi quay vòng ho c ch m đích, hai tay ph i ch m thành b cùng lúc và
ộ ặ ướ ặ ế ộ có đ cao ngang nhau, ở ướ d i ho c trên m t n ạ c. Sau khi k t thúc đ ng tác qu t
ể ể ạ ạ ố ộ ướ n ầ c cu i cùng đ ch m tay thành b làm đ ng tác quay vòng hay ch m đích, đ u
ể ướ ư ặ ộ ỉ có th chìm vào trong n ố ợ c, nh ng trong đ ng tác ph i h p hoàn ch nh ho c không
ỉ ướ ể ầ ậ ả ạ ộ ộ hoàn ch nh tr ặ c khi ch m tay thành b , đ u ph i có m t b ph n nhô lên trên m t
cướ n
ủ ộ ố ợ ạ ạ ả ỗ ỳ ỉ Sau m i chu k hoàn ch nh c a đ ng tác ph i h p đ p chân, qu t tay ph i có
ủ ầ ặ ướ ậ ỏ ấ ỳ ộ b t k b ph n nào c a đ u nhô kh i m t n c
ộ ầ ộ ầ ạ ấ ạ Khi xu t phát và quay vòng, cho phép m t l n qu t tay dài và m t l n đ p
ượ ự ướ ứ ả ầ ạ ộ chân đ ệ c th c hi n trong n ặ ầ c,song l n qu t tay th 2 đ u bu c ph i nhô lên m t
cướ n
ề ử ơ ự ứ B i ng a (t nghiên c u) 1.3.3. Đi u 3:
ề ự ứ ơ ướ B i b m (t nghiên c u) 1.3.4. Đi u 4:
ề ơ ỗ ợ B i h n h p 1.3.5. Đi u 5:
ơ ướ ơ ỗ ơ ế ử ợ ơ B i h n h p cá nhân: B i b m – b i ng a – b i ch – b i tr ơ ườ ấ n s p
ơ ế ứ ỗ ả ự ơ ướ ử ơ ợ B i ti p s c h n h p ph i theo trình t ơ ế sau: B i ng a – b i ch b i b m –
ơ ườ ấ b i tr n s p
ơ ỗ ể ừ ơ ơ ế ử ợ ướ Trong b i h n h p cá nhân, khi chuy n t b i ng a sang b i ch thì tr c khi
ườ ở ư ế ằ ử ư ế ằ ạ ả ấ ể thay ng th n m ng a sang t t i th n m s p, tay ph i ch m thành b
ươ Ề Ể Ơ Ị Ụ Ế Ị Ch ng 2. CÁC QUY Đ NH CHUNG V B B I VÀ THI T B D NG C Ụ
Ấ Ơ THI Đ U B I
112
ề ể ơ 2.1. Đi u 1: B b i
ề ộ ể ơ ề ặ ặ B b i có chi u dài 50m ho c 25 m, chi u r ng 21m ho c 25m. Trên thành
ể ơ ủ ả ầ ố ộ ừ ớ ứ đ ng c a hai đ u b b i, pjair có m t kho ng tr ng cao t ặ 3080cm so v i m t
ố ế ượ ổ ọ ổ ướ n c. Trong thi đáu qu c t , quy cách này đ c t ng tr ng tài và ban t ứ ch c xác
nh nậ
ộ ố ể ủ ể ơ ả ơ ế ế ạ Đ sâu t i thi u c a b b i là 2m, n i quay vòng ph i thi ố t k g ch ch ng
ả ể ể ơ ữ ể ế ả ả ầ ấ ả ơ ộ tr n. N u b b i có c b nh y c u thì gi a 2 b ph i có kho ng r ng ít nh t 5m.
ướ ặ ướ ả ế ế ụ ặ ụ ứ ỉ Phía d i m t n c kho ng 1,2m thi ộ ộ t k b c đ ng ngh , m t b c có đ r ng
ọ ủ ể ơ ả ế ế ộ kho ng 1015cm. Hai thành d c c a b b i có thi t k máng tràn, có đ cao ngang
ặ ướ ể ả ả ố ữ ặ ướ ổ ị m t n c đ đ m b o ch ng song và gi m t n c n đ nh
oC ± 1oC. B b i ngoài tr i có nhi
ướ ủ ể ơ ệ ộ ể ơ ờ N c c a b b i có nhi t đ 26 ệ ộ ấ t đ th p
oC
ấ ướ nh t không d i 25
ặ ướ ể ơ ộ ọ ế ả ầ ấ Khi thi đ u, m t n ả c ph i yên tĩnh, n u b b i có b l c tu n hoàn thì ph i
ướ ế ạ ả ả ỏ ộ ạ h n ch dòng ch y nh và không t o sóng xoáy. N c ph i có đ trong nhìn rõ
ườ ướ ể ạ ạ v ch đ ơ ng b i, d i đáy b s ch và vô trùng.
ượ ấ ơ ơ ị ủ ể ơ Ánh sáng c a b b i không đ c th p h n 1500 lock đ n v đo ánh sáng
ườ ơ ề ườ ơ ạ 2.2. Đi u 2: Đ ng b i, phao phân đ ố ng b i và các v ch m c
ế ườ ơ ẽ ể ườ ơ ể N u b có 8 đ ng b i s dùng 9 dây phao đ phân đ ng b i. M i đ ỗ ườ ng
ể ặ ố ố ơ ộ b i r ng 2,5m. Dây phao s 1 và s 9 cách thành b 0,5m (ho c 2,5m)
ả ượ ặ ướ ố ố ị Dây phao ph i đ c kéo căng trên m t n ả ằ c, m c c đ nh dây phao ph i n m
ể ả Ở ọ l ổ ủ t trong thành b . Các qu phao n i c a dây phao có bán kính 515cm. ầ hai đ u
ể ả ầ ớ ỏ ủ ả dây phao cách hai thành đ u b 5m, các qu phao ph i có màu đ (khác v i màu c a
ạ ừ ữ ườ ơ ộ ỉ đo n t 545m). Gi a hai đ ng b i ch cho phép dùng m t dây phao phân cách
ườ đ ơ ng b i
ố ườ ạ ơ V ch m c đ ng b i:
ướ ể ỗ ườ ộ ạ ẫ ơ ố ộ Phía d i đáy b m i đ ng b i có m t v ch m c màu s m r ng 2030cm
ữ ườ ể ạ ơ ộ ằ n m gi a đ ầ ng b i. V ch này có đ dài 46m (b 50m) và 21m (25m). Hai đ u
113
ề ạ ầ ố ế ế ộ ạ ể ạ v ch này cách đ u 2 thành b 2m. Hai đ u v ch m c thi ằ t k m t v ch dài 1m n m
ờ ố ề ố ứ ọ ườ ầ ạ ồ ố ngang vuông góc và đ i x ng, đ ng th i n i li n hai đ u v ch m c d c đ ơ ng b i.
ả ừ ạ ố ườ ạ ơ ố ườ Kho ng cách t tâm v ch m c đ ng b i này sang tâm v ch m c đ ơ ng b i bên
ộ ộ ạ c nh có đ r ng 2,5m
ả ằ ể ơ ể ạ ầ ạ ố V ch m c trên đ u thành b ph i n m trên thành b n i VĐV ch m đích
ộ ộ ặ ạ ừ ể ho c quay vòng. V ch này có đ r ng 2030cm kéo dài t ố ủ mép trên c a b xu ng
ở ữ ườ ơ ờ ế ế ạ dáy và gi a 2 dây phao phân đ ồ ng b i, đ ng th i thi ố t k 1 v ch vuông góc đ i
ớ ạ ể ề ầ ố ộ ứ x ng v i v ch m c trên đ u thành b có chi u dài 50cm, r ng 2030cm, n m ằ ở ị v
ặ ướ ả trí cách m t n c kho ng 30cm
ụ ề ấ 2.3. Đi u 3: B c xu t phát
ụ ấ ả ế ế ở ị ể ằ ữ B c xu t phát ph i thi t k ủ v trí trên thành b , n m gi a trung tâm c a
ườ ơ ướ ủ ặ ướ ụ ấ ơ ể ừ ề ộ chi u r ng đ ng b i, mép tr c c a b c xu t phát cao h n m t n c b t 50
o. Trên m tặ
ặ ụ ề ỗ ộ ướ 75cm, m t b c hình vuông m i chi u 50cm, có đ nghiêng ra tr c 10
ặ ướ ủ ụ ứ ả ẳ ả ạ ố ơ ớ ụ b c ph i lát g ch ch ng tr n. M t tr ủ c c a b c ph i th ng đ ng v i thành c a
ể ơ ầ đ u b b i
ờ ả ụ ữ ắ ả ấ ầ ồ B c xu t phát c n v ng ch c không có đàn tính, đ ng th i đ m b o cho
ể ướ ặ ấ ộ VĐV có th bám vào mép tr ặ ụ c ho c mép hai bên, m t b c xu t phát có đ dày
không quá 4cm
ặ ướ ủ ụ ế ế ử ấ ơ M t phái tr c c a b c thi ữ t k thành bám xu t phát b i ng a hình ch H
ữ ủ ầ ặ ẳ ặ ướ ủ ụ ho c ch U. Mép ngoài c a thanh c m tay trên m t ph ng phía tr c c a b c không
ố ụ ằ ể ố ữ ố ấ ả ặ ượ đ c nhô ra phía b . B n m t xu t phát ph i ghi s b c b ng ch s . Ch s ữ ố ở 2
ả ủ ụ ơ ả ướ ố ứ ự ủ ụ bên trái, ph i c a b c b i ph i nhô ra phía tr c. S th t ả ấ c a b c xu t phát ph i
ừ ể ầ ượ ừ ặ ả ượ đ c ghi t ứ phái ph i sang bên trái (đ ng quay m t ra b ) l n l t t ế 1 đ n 8
ạ ỗ ấ ừ ơ ề 2.4. Đi u 4: Dây báo d ng b i cho VĐV khi có ph m l i xu t phát và dây c ờ
ơ ệ ử báo hi u cho VĐV quay vòng b i ng a
ừ ạ ơ ỗ ấ ầ ả Dây báo d ng b i cho VĐV khi có ph m l i xu t phát c n ph i giăng ngang
ộ ầ ể ụ ấ ượ ố ị ộ ọ ể ơ b b i cách thành b b c xu t phát 15m. M t đ u đ ắ c c đ nh vào m t c c ch c,
114
ộ ầ ề ể ọ ườ ả ả ắ ộ m t đ u do tr ng tài đi u khi n đ ng dây qu n lý. Dây ph i có đ ch c và nh ẹ
ộ ở ộ ặ ướ ớ ể ả ượ đ c bu c đ cao trên 1,2m so v i m t n ệ ố c. Khi th dây xu ng, có th có hi u
ả ướ ườ ơ ủ ả ườ ệ ạ ể ệ ệ ơ qu v ng vào ng i b i c a c 8 đ ừ ng b i, đ ti n cho vi c t o tín hi u d ng
cho VĐV
ử ệ ằ ắ ẩ ờ ơ ị Dây c báo hi u cho VĐV chu n b quay vòng b i ng a, n m v t ngang b ể
ờ ượ ủ ứ ể ể ầ ả ầ ơ ở b i 2 đ u b , cách thành đ ng c a 2 đ u b kho ng 5m . Dây c đ c bu c c ộ ố
ộ ở ặ ướ ừ ớ ị đ nh vào 2 c t ể ớ ộ hai bên thành b v i đ cao so v i m t n c t ế 1,8m đ n 2,5m.
ể ơ ể ầ ườ ơ ố Ngoài ra, cách 2 đ u b b i 15m trên hai thành b và các đ ả ng b i ph i có m c rõ
r tệ
ồ ấ ồ ề ị 2.5. Đi u 5: Đ ng h b m giây xác đ nh thành tích
ồ ợ ậ ồ ớ ồ ộ ồ ị ờ ượ ủ Đ ng h h p v i quy đ nh c a lu t là đ ng h trong m t gi không đ c sai
ố s quá ± 0,3”
ỗ ườ ơ ừ ộ ế ồ ể ồ ị M i đ ng b i nên có t m t đ n ba đ ng h đ xác đ nh thành tích cho
VĐV
ấ ấ ơ ở ể ơ ề 2.6. Đi u 6: B b i thi đ u c p c s
ơ ơ ể ơ ể ơ ơ ở ấ ấ ấ ỉ B b i thi đ u c p c s là ch các b b i dùng cho thi đ u b i v i quy mô
ệ ậ ị ườ ườ ườ ặ ụ ườ ấ c p qu n, huy n, th …, tr ặ ụ ng ho c c m tr ng, xã ph ng ho c c m xã, ph ng
ấ ấ ơ ở ể ơ ư ề ớ ỉ ề V i quy mô thi đ u c p c s , có đi u ch nh v qui cách b b i nh sau:
ể ướ ướ B có n c sâu khong d i 1m
ộ ộ ố ườ ườ ơ ạ ơ ế Đ ng b i có đ r ng không quá 2m. S đ ng b i không h n ch
ườ ể ơ ầ ể ọ ể ơ Hai đ ấ ng b i sát 2 thành b d c theo thành b b i c n cách thành b ít nh t
20cm
ặ ở ầ ủ ể ớ ộ ụ ư ấ B c xu t phát nên đ t đ u sâu c a b v i đ sâu không ít h n 1,2m
ủ ể ơ ớ ườ ộ ộ ướ Đ sáng c a b b i v i c ng đ sáng không d i 600 lock
ỉ ớ ậ ơ ơ ả ầ ộ ố ề ệ ế ụ ể Trên đây ch gi i thi u m t s đi u lu t b i c b n c n thi t, đ áp d ng thi
ậ ơ ơ ở ụ ể ể ấ ổ ờ ạ ấ đ u c p c s . Đ tìm hi u lu t b i do T ng c c TDTD phát hành, m i các b n
ậ ơ ộ ệ ả ư ệ ệ ử ủ tham kh o tài li u lu t b i l i trên trang website: Tailieu.vn c a th vi n đi n t
115
Ả Ệ * TÀI LI U THAM KH O
ọ ơ ộ ổ , B i l i ph thông [1] Phi Tr ng Hanh (1986) , NXB TDTT
ệ , B i l i [2] PGS. Lê Nguy t Nga – Đào Công Sanh (1979) ơ ộ , NXB TDTT Hà N iộ
ứ ễ ậ ậ ỹ ậ ệ 100 bài t p hoàn thi n và nâng cao k thu t [3] ThS. Nguy n Đ c Thu n (2004),
b iơ , NXB TDTT, Hà N iộ
ễ ạ , B i l i [4] PGS. Nguy n Văn Tr ch (1999) ơ ộ , NXB TDTT, Hà N iộ
ễ ạ ươ ẻ ả ơ Ph ạ ng pháp gi ng d y b i cho tr em [5] PGS. Nguy n Văn Tr ch (2000), , NXB
TDTT, Hà N iộ
ễ , Giáo trình B i l i ạ [6] PGS. Nguy n Văn Tr ch – Ngũ Duy Anh (2004) ơ ộ , NXB ĐHSP
ẹ ổ ướ ẫ , S tay h ng d n viên b i l i [7] PGS.TS Lê Văn X m (2004) ơ ộ , NXB TDTT, Hà N iộ
ỗ ọ ị ị B i l i [8] Bùi Th Xuân – Đ Tr ng Th nh (2000), ơ ộ , NXB TDTT
116
[9] UB TDTT (2016), Lu t b i ậ ơ , NXB TDTT, Hà N iộ
Ụ Ụ M C L C
Trang
ơ ộ ả Bìa: Bài gi ng môn b i l i
ầ ờ L i nói đ u………………………………………………………………..............12
ữ ế ắ ả Ch vi t t c dùng trong bài gi ng………………………………………………….3
Ứ Ơ Ả Ề Ơ Ộ ầ Ph n 1. TRI TH C C B N V B I L I……………………………………….4
ươ ề ơ ộ Ch ng 1. Khái quát chung v b i l i……………………………………………..4
ớ ệ ơ ượ ề ơ ộ 1.1. Gi i thi u s l c v b i l i ..................................................................46
ơ ượ ị ơ ộ ử ể 1.2. S l c l ch s phát tri n môn b i l i…………………………………713
ươ ứ ơ ả ậ ơ ề ỹ ữ Ch ng 2. Nh ng tri th c c b n v k thu t b i………………………………..13
ậ ơ ơ ả ề ỹ ữ ể ặ 2.1. Nh ng đ c đi m c b n v k thu t b i ……………………………..1314
ế ố ậ ơ ế ị ế ỹ ữ 2.2. Nh ng y u t quy t đ nh đ n k thu t b i…………………………...1420
ậ ơ ợ ệ ỹ 2.3. Khái ni m k thu t b i h p lý…………………………..……………...20
ậ ơ ộ ố ữ ậ ỹ 2.4. M t s thu t ng dùng khi phân tích k thu t b i……………………2021
ươ ắ ươ ơ ộ ạ Ch ng 3. Nguyên t c và ph ả ng pháp gi ng d y b i l i………………………..21
ơ ộ ạ ả ắ 3.1. Nguyên t c gi ng d y b i l i………………………………………….2125
ươ ơ ộ ạ 3.2. Ph ả ng pháp gi ng d y b i l i………………………………………..2530
ươ ươ ổ ứ ơ ộ Ch ng 4. Ph ng pháp t ọ ch c và tr ng tài b i l i……………………………..30
ủ ổ ứ ơ ộ 4.1. Ý nghĩa c a công tác t ấ ch c, thi đ u trong b i l i……………………30
ấ ạ 4.2. Phân lo i thi đ u………………………………………...………............31
ị ổ ứ ơ ộ ấ ẩ 4.3. Công tác chu n b t ch c thi đ u b i l i……………………………..3134
ệ ế 4.4. Công vi c ti n hành……………………………………………………...34
ơ ộ ấ ọ 4.5. Tr ng tài thi đ u môn b i l i……………………………......................3440
Ậ Ơ Ộ ầ Ỹ ƯƠ Ạ Ả Ph n 2. K THU T B I L I VÀ PH NG PHÁP GI NG D Y……………..41
ươ ậ ơ ế ự ươ ả Ch ỹ ng 1. Th c hành k thu t b i ch và ph ạ ng pháp gi ng d y………………41
ậ ơ ế ỹ 1.1. K thu t b i ch......................................................................................4142
117
ậ ộ ạ ỹ 1.2. K thu t đ ng tác đ p chân……………………………………………4250
ậ ộ ạ ỹ 1.3. K thu t đ ng tác qu t tay……………………………………………..5057
ố ợ ơ ế ủ ạ ạ ậ ố ở ỹ 1.4. Ph i h p k thu t qu t tay, đ p chân và th trong b i ch, c ng c và
ệ thi n k ỹ hoàn
ậ thu t……………………………………………………………………..5760
ữ ầ ườ ơ ế ả ạ ắ ươ 1.5. Nh ng sai l m th ng m c trong gi ng d y b i ch và ph ử ng pháp s a
ch aữ
………………………………………………………………………………..60
ươ ậ ơ ườ ấ ự ỹ ươ ạ ả Ch ng 2. Th c hành k thu t b i tr n s p và ph ng pháp gi ng d y………...61
ậ ơ ườ ấ ỹ 2.1. K thu t b i tr n s p………………………………………………….61
68
ơ ườ ấ ự ậ ạ ậ ộ 2.2. Các bài t p th c hành đ ng tác đ p chân và qu t tay b i tr n s p….68
72
ố ợ ố ợ ự ạ ậ ở ớ 2.3. Các bài t p th c hành ph i h p qu t tay v i th và ph i h p toàn b k ộ ỹ
tr ườ n ậ thu t ơ b i
ấ s p………………………………………………………………………7277
ữ ầ ườ ắ ả ạ ơ ườ ấ 2.4. Nh ng sai l m th ng m c trong gi ng d y b i tr n s p và ph ươ ng
s aử pháp
ữ ch a…………………………………………………………………………….77
ươ ự ứ ậ ấ ố ỹ ươ Ch ng 3. Th c hành k thu t xu t phát, quay vòng, c u đu i và ph ng pháp
gi ngả
ạ d y…………………………………………………………………………………..77
ụ ấ ậ ỹ 3.1. K thu t xu t phát trên b c…………………………………………….77
82
ậ ỹ 3.2. K thu t quay vòng……………………………………………………..8288
ậ ươ ứ ố ỹ 3.3. K thu t và ph ng pháp c u đu i.…………………………………….88
118
98
Ậ Ơ Ơ Ả Ộ Ố Ề Ụ Ấ ầ Ấ Ph n 3. M T S ĐI U LU T B I C B N ÁP D NG TRONG THI Đ U C P
CƠ
Ở S …………………………………………………………………………………....98
ươ ề ề ấ ậ ọ ị Ch ể ng 1. Các đi u lu t quy đ nh chung v tr ng tài, thi đ u, các ki u
ơ b i……….98
ề ọ ị 1.1. Các quy đ nh chung v tr ng tài...............................................................98
99
ề ấ ị 1.2. Các quy đ nh chung v thi đ u................................................................99
102
ể ấ ơ ị 1.3. Quy đ nh thi đ u các ki u b i………………………………………...102
103
ươ ề ể ơ ị ế ị ụ ụ Ch ng 2. Các quy đ nh chung v b b i và thi ấ t b d ng c thi đ u
ơ b i…….......103
ể ơ ề 2.1. Đi u 1: B b i……………………………………………………………103
ề ơ ườ ạ ơ ố ườ 2.2. Đi u 2: Đ ng b i, phao phân đ ng b i và cách v ch m c………..103
104
ụ ề ấ 2.3. Đi u 3: B c xu t phát……………………………………………………104
ườ ạ ơ ỗ ấ ề 2.4. Đi u 4: Dây báo đ ng b i cho VĐV khi có ph m l i xu t phát và dây c ờ
ử ệ ơ báo hi u cho VĐV quay vòng b i ng a……………………………………………105
ề ấ ồ ồ ị 2.5. Đi u 5: Đ ng h b m giây, xác đ nh thành
tích………………………..105
ề ể ấ ấ ơ 2.6. Đi u 6: B b i thi đ u c p c ơ
ở s ………………………………………...105
ệ ả * Tài li u tham kh o……………………………………………………………
106
ụ ụ * M c l c………………………………………………………………….107
119
109
120