Ạ Ọ

ƯỜ

Y BAN NHÂN DÂN T NH QU NG NGÃI NG Đ I H C PH M VĂN Đ NG

TR

­­­­­­­­­­­­­­­­­­

BÀI GI NGẢ

Ơ Ộ MÔN B I L I

ƯỜ

GI NG VIÊN

: H  VĂN C

NG

Qu ng Ngãi, 12/2016

Ờ Ầ L I NÓI Đ U

ơ ộ ộ ỹ ơ ả ụ ể ằ ọ B i l ủ   i là môn th  thao c  b n nh m giáo d c m t k  năng quan tr ng c a

ườ ộ ườ ự ệ ướ con ng ậ i, đó là v n đ ng d ướ ướ i n c, giúp con ng v  tr i t ể c các hi m h a ọ ở

ườ ướ ồ ờ ươ ệ ườ ể môi tr ng sông n c, đ ng th i là ph ng ti n giúp tăng c ng phát tri n th ể

ạ ọ ậ ự ụ ụ ứ ấ ầ ch t, góp ph n tích c c ph c v  cho công tác nghiên c u, sinh ho t h c t p, lao

ố ớ ả ấ ườ ệ ậ ố ộ đ ng s n xu t, qu c phòng đ i v i ng i luy n t p

ệ ố ỉ ủ ầ ổ ớ ườ ạ Trong yêu c u đ i m i đào t o theo h  th ng tín ch  c a tr ạ ọ   ng Đ i h c

ừ ạ ằ ồ ướ ấ ượ ứ ạ ớ Ph m Văn Đ ng, nh m t ng b c nâng cao ch t l ng đào t o, đáp  ng v i yêu

ự ế ủ ơ ộ ớ ờ ượ ạ ả ộ ầ c u th c t c a xã h i, chúng tôi biên so n bài gi ng môn b i l i v i th i l ng 02

ả ạ ỉ ế ự ế tín ch , gi ng d y 30 ti t (lý thuy t 03t, th c hành 27t), dùng cho sinh viên (SV)

ư ụ ể ấ ẳ ạ ườ ạ ọ ạ ngành Cao đ ng S  ph m Giáo d c Th  ch t (GDTC) tr ng Đ i h c Ph m Văn

Đ ngồ

ơ ộ ọ ư ẳ ộ ầ H c ph n b i l ạ   i dành cho SV trình đ  cao đ ng chuyên ngành s  ph m

ậ ơ ế ự ế ậ ầ ồ ỹ GDTC bao g m các ph n lý thuy t chung, các bài t p th c hành k  thu t b i  ch,

ơ ả ự ậ ấ ỹ ươ ơ ườ ấ b i tr n s p, k  thu t xu t phát và quay vòng c  b n, th c hành các ph ng pháp

ả ạ ướ ổ ứ ơ ộ ấ ệ gi ng d y, h ẫ ng d n, t ọ  ch c thi đ u, tr ng tài môn b i l ặ i, đ c bi ậ   ỹ t là k  thu t

ươ ứ và ph ố ng pháp c u đu i

ế ộ ậ ơ ộ ệ Trong xu th  h i nh p và phát tri n ể ở ướ  n c ta hi n nay, b i l ở i đã tr  thành

ầ ấ ế ủ ọ ườ ứ ế ấ ổ nhu c u c p thi t c a m i ng i, nh t là l a tu i thanh thi u niên. Do tính quan

ơ ộ ủ ọ ệ ạ ươ ấ ộ tr ng c a môn b i l i trong hi n t i và t ng lai, nên c u trúc n i dung môn b i l ơ ộ   i

2

ứ ơ ả ữ ự ề ậ ằ ỹ ị ậ ơ   nh m trang b  cho SV nh ng tri th c c  b n v  lý lu n và th c hành k  thu t b i

ụ ủ ố ườ ứ ỏ ở ườ ậ ữ ỹ ớ v i m c đích c ng c  tăng c ng s c kh e, hình thành ng i t p nh ng k  năng

ộ ườ ướ ự ể ệ ơ ả ậ v n đ ng c  b n trong môi tr ng n c, qua đó phát tri n năng l c rèn luy n th ể

ấ ự ệ ể ế ự ọ ậ ệ ể ả ch t, kh  năng t rèn luy n thân th , bi t l a ch n t p luy n các môn th  thao d ướ   i

ả ầ ạ ầ ợ ớ ườ ướ n c phù h p v i nhu c u b n thân, góp ph n đào t o ng i SV trong nhà tr ườ   ng

ứ ố ệ ạ ụ ứ ệ ộ chuyên nghi p có đ o đ c t t, trình đ  chuyên môn nghi p v  cao, có s c kh e t ỏ ố   t,

ượ ớ ườ ệ ế ứ ụ ỹ thích nghi đ c v i các môi tr ng làm vi c khác nhau, bi t  ng d ng các k  năng

ườ ọ ậ ứ ợ ượ ầ ố s ng vào môi tr ệ ng h c t p, rèn luy n h p lý, đáp  ng đ c yêu c u công tác sau

này

ề ươ ả ượ ạ ự ủ ộ ị Đ  c ng bài gi ng đ c biên so n d a trên giáo trình quy đ nh c a B  Giáo

ế ợ ệ ả ạ ớ ướ ụ d c­Đào t o, k t h p v i các tài li u, sách tham kh o có liên quan, theo h ậ   ng t p

ề ơ ả ủ ế ấ ả ấ ớ ộ ợ trung vào các v n đ  c  b n nh t, phù h p v i trình đ  kh  năng ti p thu c a sinh

ủ ư ẫ ả ả ộ ươ viên, nh ng v n đ m b o n i dung c a ch ng trình.

ể ế ố ộ ầ ự ả ọ ậ ứ Đ  ti p thu t t n i dung bài gi ng, SV c n t ế ợ    nghiên c u h c t p k t h p

ệ ự ự ậ ạ ả ậ ả ớ v i tham kh o tài li u, t giác tích c c trong ôn t p, ngo i khóa và th o lu n nhóm

ể ậ ủ ụ ắ ộ ọ ồ ờ ạ   ể ắ đ  n m ch c các n i dung tr ng tâm c a bài, đ ng th i có th  v n d ng vào ho t

ọ ậ ủ ả ự ễ ư ệ ộ đ ng rèn luy n h c t p c a b n thân cũng nh  trong th c ti n công tác sau này

ữ ế ạ ỏ Trong quá trình biên so n không tránh kh i nh ng thi u sót, chúng tôi chân

ả ơ ữ ủ ế ầ ồ   thành c m  n nh ng ý ki n đóng góp chân tình c a quí th y cô giáo, các đ ng

ể ậ ệ ả ạ ỉ nghi p và các b n sinh viên đ  t p bài gi ng ngày càng hoàn ch nh

ả ơ Xin chân thành c m  n!

3

TÁC GIẢ

Ữ Ế Ắ Ả CH  VI T T T DÙNG TRONG BÀI GI NG

ư ẳ Cao đ ng s CĐSP

4

ph mạ ể ấ GDTC Giáo d c th  ch t Giáo viên GV ấ Hu n luy n viên HLV Sinh viên SV ể ụ Th  d c th  thao TDTT ộ ậ V n đ ng viên VĐV

Ứ Ơ Ả Ề Ơ Ộ Ầ PH N 1. TRI TH C C  B N V  B I L I

ươ

Ch

Ề Ơ Ộ ng 1. KHÁI QUÁT CHUNG V  B I L I

ớ ệ ơ ượ ề ơ ộ 1.1. Gi i thi u s  l c v  môn B i l i

ơ ộ ể ộ ộ ủ ự ậ ộ B i l i là m t là m t môn th  thao d ướ ướ i n ộ   c, do tác đ ng c a s  v n đ ng

ặ ệ ạ ạ ướ ườ toàn thân, đ c bi t là đ p chân, qu t tay trong n c mà con ng ể   ể i có th  chuy n

ườ ướ ướ ớ ố ộ ể ể Có th  hi u b i l ơ ộ   i ộ đ ng v ượ ượ t đ c quãng đ ng d c v i t c đ  khác nhau. i n

ứ ự ạ ộ ữ ẫ ộ ộ ơ ể ủ   ụ là m t ho t đ ng có ý th c d a vào tác d ng l n nhau gi a các đ ng tác c  th  c a

ườ ơ ớ ướ ể ổ ế ề ướ ặ ơ ặ ng i b i v i n c đ  n i, ti n v  tr c ho c b i l n trong n ướ c

ả ấ ờ ố ộ ạ B i l ơ ộ ượ i đ c ra đ i trong quá trình lao đ ng s n xu t và ch ng l i thiên tai,

ườ ẽ ớ ự ệ ặ ả ố ồ ọ ủ ị đ ch h a c a loài ng ấ   i. Nó luôn có m i quan h  ch t ch  v i s  sinh t n, s n xu t,

ớ ự ủ ể ạ ớ ổ ộ ườ sinh ho t, phát tri n, đ i m i cùng v i s  hình thành c a xã h i loài ng i

ơ ộ ấ ộ ệ ộ ộ Môn b i l i có n i dung r t r ng. Hi n nay, trong các cu c thi đ u ấ ở ạ ộ    Đ i h i

ả ơ ộ ị ế ớ ể ầ ồ ố Olympic và gi i vô đ ch B i l i th  gi ả ầ   ơ i bao g m b n ph n: B i th  thao, nh y c u,

ướ ự ế ệ ầ ậ ơ ớ ở ố bóng n ố c và b i ngh  thu t. B n ph n này trên th c t đã s m tr  thành b n môn

5

ộ ậ ấ thi đ u đ c l p.

ứ ơ ơ ộ ấ ạ Hình th c b i trong môn b i l i r t đa d ng, phong phú. Các hình th c b i l ứ ơ ộ   i

ơ ứ ề ả ơ ơ ơ ư l u truy n trong dân gian có: B i tô tô, b i ch i, b i đ ng, b i nghiêng và m t s ộ ố

ậ ệ ơ ậ ủ ơ ợ ỹ cách b i không có lu t l ạ   ể  khác. Do k  thu t c a các ki u b i trên không h p lý, t o

ạ ố ứ ị ả ầ ầ ấ ơ ố ộ ậ ra t c đ  ch m l ạ i t n s c nên trong thi đ u b i, d n d n đã b  th i lo i

ạ ộ ơ ộ ệ ạ ượ ể ộ Hi n nay các lo i hình ho t đ ng b i l i đang đ ồ   c phát tri n r ng rãi, g m

ạ các lo i sau:

ơ ể 1.1.1. B i th  thao

ạ ượ ử ụ ể ể ệ ấ ơ ơ B i th  thao chính là các ki u b i hi n đ i đ c s  d ng trong thi đ u b i ơ ở

ạ ộ ể ụ ể ướ ố ế ể ố ơ các Đ i h i Th  d c Th  thao trong n c và qu c t . Trong s  các ki u b i th ể

ắ ướ ơ ượ ủ ặ ậ ộ ể thao có ki u do b t ch c cách b i và đ c đ t theo tên c a đ ng v t đó. Ví d ụ

ư ơ ế ơ ướ ể ự ặ ư ế ơ nh  b i  ch, b i b m... Có ki u b i l ơ ạ ượ i đ c đ t tên d a vào t th  khi b i nh ư

ơ ườ ấ ớ ự ể ộ ử ơ b i ng a, b i tr ấ   ể ủ ơ n s p. Cùng v i s  phát tri n c a b i th  thao, n i dung thi đ u

ơ ườ ấ ể ệ ồ ườ ấ ơ b i th  thao hi n nay cũng r t phong phú, bao g m: b i tr n s p, tr ơ   ử n ng a, b i

ế ơ ướ ờ ổ ợ ơ ỗ ả ố ể ồ ơ ợ ch và b i b m. Đ ng th i t ế    h p c  b n ki u b i (b i h n h p cá nhân và ti p

ấ ợ ở ứ ứ ỗ s c h n h p) cũng đã tr  thành các môn thi đ u chính th c

ỷ ụ ấ ở ể ơ ệ ậ ậ ấ ơ ỉ Hi n nay, lu t thi đ u b i ch  công nh n k  l c thi đ u b  b i 50m tiêu

ứ ể ệ ề ầ ấ ấ ẩ ớ ỗ chu n. Đ  thích  ng v i yêu c u thi đ u và hu n luy n, m i năm v  mùa đông còn

ấ ể ệ ệ ằ ả ấ ơ thi đ u b i qu c t ố ế ở ể b  25m, nh m ki m tra hi u qu  hu n luy n, nâng cao k ỹ

ấ ậ ượ ề ướ ự thu t quay vòng, nên năng l c thi đ u này ngày càng đ c nhi u n ự   c trong khu v c

ế ớ ọ và th  gi i coi tr ng

ả B ng 1. Các môn thi đ u b i l ấ ơ ộ i

ự ể ơ Ki u b i Ghi chú ấ C  ly thi đ u Nữ Nam

ườ ơ ự do (tr n

B i t s p)ấ ấ ạ ộ Đ i h i Olympic không thi đ u  ự ự  do 800m t do nam và 1500m t

ơ ườ ế ổ B i tr ử n ng a 50m, 100m 50m, 100m 200m, 400m 200m, 400m nữ 100m, 200m 100m, 200m Các nhóm tu i (thanh thi u niên,

6

nhi đ ng có thi đ u c  li 50 m) ấ ấ ự ư ộ ơ ế B i  ch 100m, 200m 100m, 200m N i dung thi đ u nh  trên

ấ ử ế ư 100m, 200m 100m, 200m N i dung thi đ u nh  trên ườ n 200m, 400m 200m, 400m B m, ng a,  ch, tr

ấ ơ ướ B i b m ơ ỗ ợ B i h n h p cá nhân ế ứ ơ ự Ti p s c b i t do

ử ế ộ ướ ạ ộ 4 x 100m, Đ i h i Olympic không thi đ u ữ ế ứ 4 x 200m ti p s c 4 x 200m n ườ ướ 4 x 100m B m, ng a,  ch, tr n 4 x 100m, 4 x 200m 4 x 100m

ơ ố ợ ế ứ ỗ Ti p s c h n h p ể (B n ki u b i)

ơ ự ụ 1.1.2. B i th c d ng

ơ ứ ơ ế ụ ự ử ặ ơ ồ ơ ơ B i th c d ng bao g m b i đ ng, b i nghiêng, b i  ch, b i ng a, l n, k ỹ

ậ ứ ố ướ ơ ượ ơ ự ể ệ ơ thu t c u đu i trong n c, b i vũ trang, b i v t sông, bi n… S  phân bi t b i th ể

ớ ơ ụ ỉ ươ ạ ộ ự ụ ố ơ ự thao v i b i th c d ng ch  là t ơ ự   ng đ i. B i th c d ng là các ho t đ ng b i tr c

ụ ụ ụ ự ế ả ấ ạ ộ ti p ph c v  cho lao đ ng s n xu t, quân s  và sinh ho t hàng ngày. Ví d  nh ư

ự ụ ử ụ ơ ườ ơ ử ể ứ ặ trong b i th c d ng cũng có lúc s  d ng b i tr ơ   ố n ng a đ  c u đu i ho c trong b i

ư ườ ử ể ể ơ ơ th  giãn cũng có lúc ng ặ i ta dùng ki u b i ng a, m c dù các ki u b i đó không

ự ụ ơ ằ n m trong b i th c d ng

ạ ặ ơ ể ệ ủ ặ 1.1.3. B i th  thao lo i đ c bi t (đ c ch ng)

ơ ự ụ ể ằ ậ ơ ơ ỷ ụ   ­ B i c  ly dài (b i Marathon): M c đích ki u b i này nh m l p các k  l c

ụ ộ ườ ỷ ụ ơ ậ ớ ờ ề ờ v  th i gian và đ  dài. Ví d :VĐV ng i Ý l p k  l c b i 225km v i th i gian 100

ơ ượ ủ ể ậ ộ ố gi ờ ­ B i v ơ   t eo bi n: Năm 1875, v n đ ng viên M.Weibe c a Anh Qu c đã b i

ộ ộ ể ế ơ ườ ế ẳ ả ượ v t qua eo bi n Măng­x  có đ  r ng (chi u theo đ ng th ng) 20,51 h i lí, h t 21

ờ ở ạ ừ ữ ơ ượ ể ả gi 45 phút. T  nh ng 1950 tr  l i đây, b i v t eo bi n đã thu hút đông đ o các

ữ ậ ả ộ ộ ậ v n đ ng viên tham gia, trong đó có c  các n  v n đ ng viên

ặ ố ộ ể ọ ặ ố ộ ­ Môn l n t c đ : Môn l n t c đ  còn g i là môn th  thao d ướ ướ i n c, th ườ   ng

ị ự ế ặ ấ ơ ắ ti n hành thi đ u các môn: l n vòi h i m t kính chân v t c  ly 100m, 200m, 400m,

ế ứ ữ ặ ả 800m, 1500m, 1850m và ti p s c 4 x 100m, 4 x 200m, cho c  nam và n . L n nín

ở ộ ự ặ ặ ị ị ặ   ấ th  (đ i mũ b t m t mang chân v t) thi đ u c  ly 50m, l n khí tài (mang bình l n,

ấ ự ắ ị m t kính chân v t, thi đ u c  ly 100m, 400m, 800m)….

7

ơ ộ ầ 1.1.4. B i l i qu n chúng

ạ ộ ơ ộ ấ ầ ườ ể ằ Ho t đ ng b i l i qu n chúng l y tiêu chí là tăng c ấ ng th  ch t nh m làm

ư ơ ồ ụ ứ ộ ố ẻ ơ ư ầ ơ   phong phú cu c s ng tinh th n nh  b i h i ph c s c kho , b i th  giãn, trò ch i

ơ ườ ẻ ơ ứ ể ạ ả ướ ướ d i n c, b i tăng c ng s c kho , b i gi m béo…, đã phát tri n m nh m ẽ ở

ế ớ ề ơ ậ ấ ộ ộ ơ ộ ở nhi u n i trên th  gi i và đã tr  thành m t b  ph n c u thành b i l ệ i hi n đ i ạ . Lo iạ

ơ ộ ố ộ ỏ ỹ ờ ạ ậ ồ hình b i l i này không đòi h i k  thu t cao, t c đ  nhanh, đ ng th i l ứ   i có hình th c

ạ ộ ậ ả ơ ượ ườ ạ ho t đ ng đ n gi n, đa d ng. Vì v y, ngày càng đ ề c nhi u ng i yêu thích, cùng

ộ ộ ơ ộ ủ ể ậ ở ọ ớ ơ v i b i th  thao tr  thành m t b  ph n quan tr ng c a môn b i l ạ ệ i hi n đ i

ệ ể ạ ồ Hi n nay b i l ơ ộ ượ i đ c phân lo i theo bi u đ  sau:

ơ ượ ị ơ ộ ử ể 1.2. S  l c l ch s  phát tri n môn b i l i

ơ ộ ồ ố ủ 1.2.1. Ngu n g c c a môn b i l i

ườ ế ằ ơ ộ ờ ở Ng i ta bi t r ng b i l i đã ra đ i cách đây hàng nghìn năm La Mã, Hy

ủ ạ ậ ố ộ ườ ố L p, Ai C p, Trung Qu c. Trong xã h i nguyên th y, con ng ủ ế   i sinh s ng ch  y u

ậ ở ướ ướ ề ắ ộ ằ b ng ngh  săn b n, trong đó có săn các đ ng v t i n d c. Trong các di ch ỉ ở

ờ ỳ ồ ườ ụ ố ư ệ ắ ấ th i k  đ  đá, ng i ta đã phát hi n th y các công c  gi ng nh  các tên b n cá,

ề ắ ạ ồ ượ đ ạ c kh c ch m trên các đ  đá có niên đ i cách đây trên 5000 năm. Đi u này cho

ấ ườ ố ở ự ề ắ ậ ộ th y loài ng i lúc đó s ng các tri n núi ven sông, d a vào săn b n đ ng v t trên

8

ặ ấ ắ ở ướ ướ ể ư m t đ t và b t cá c đ  m u sinh i n d

ọ ể ạ ả ấ ấ ộ ớ ồ ị Lao đ ng s n xu t, đ u tranh v i thiên tai, đ ch h a đ  sinh t n, đã t o ra các

ỹ k  năng b i l ơ ộ i

ể ơ ộ ự ệ 1.2.2. S  phát tri n b i l ạ i Olympic hi n đ i

ạ ộ ạ ầ ấ ở ứ ế ệ Năm 1896, khi ti n hành Đ i h i Olympic hi n đ i l n th  nh t Aten (Hy

ơ ộ ạ ượ ư ươ ứ ấ L p), b i l ộ i là m t môn đ c đ a vào ch ng trình thi đ u chính th c. Khi đó, ch ỉ

ơ ự ự ấ ậ ộ ố thi đ u 3 c  ly b i t do: 100m, 500m, 1000m. V n đ ng viên Hungari là Ha­ t đã

ự ệ ị ự ứ ớ giành danh hi u vô đ ch c  ly 100m t do v i thành tích 1’22”2. Sau đó, c  4 năm

ạ ộ ượ ổ ứ ộ ầ ộ ố ự ạ ộ ỗ ầ ể m t l n đ i h i đ ch c và sau m i l n đ i h i m t s  c  ly và ki u b i l ơ ạ   i c t

ươ ấ ượ ư đ c đ a thêm vào ch ng trình thi đ u

ổ ạ ộ ứ ứ ầ ạ Năm 1908, khi t ch c Đ i h i Olympic l n th  IV t i Luân Đôn (Anh) đã

ơ ộ ậ ố ế ư ệ ỷ ụ ế ớ ẩ ị thành l p Liên đoàn b i l i nghi p d  qu c t , th m đ nh k  l c th  gi ự   i, các c  ly

ố ế ự ấ ậ ồ ờ ơ ơ b i, đ ng th i xây d ng lu t thi đ u b i qu c t

ạ ộ ứ ầ ụ Năm 1912, trong Đ i h i Olympic l n th  V t ổ ứ ở  ch c ể  Th y Đi n, b i l ơ ộ ữ i n

ơ ế ứ ự ớ ượ ư ươ ạ ộ ủ và b i ti p s c 4 x 100m t do m i đ c đ a vào ch ừ ạ   ng trình c a Đ i h i. T  Đ i

ấ ế ầ ộ ơ ứ ứ ầ ộ h i Olympic l n th  nh t đ n l n th  năm, các đ i b i Hungari, Anh, M , Đ c, ỹ ứ Úc

ượ ị ầ ượ l n l t giành đ c vô đ ch

ả ầ ạ ế ớ ầ ế ứ Olympic l n th  VI ph i hoãn l i do chi n tranh th  gi ứ ấ i l n th  nh t

ộ ơ ế ầ ừ ứ ứ ư ầ ỹ ế T  Olympic l n th  VII đ n l n th  IX đ i B i M  giành  u th

ậ ả ữ ủ ư ữ ầ ỹ ế Olympic l n th  X, XI VĐV nam Nh t B n, n  c a M , Hà Lan giành  u th

ế ớ ầ ạ ộ ứ ế ạ ạ ị ế Đ i chi n Th  gi i l n th  hai khi n cho Olympic b  gián đo n hai đ i h i

ứ ứ ầ ỹ ị ơ ủ ạ ộ Olympic l n th  XIV, M  giành 8/11 ch c vô đ ch b i c a đ i h i

ứ ệ ạ ầ ộ ơ ỹ ị Đ i   h i  Olympic   l n  th   XV,   M   giành  4/6   danh  hi u  vô  đ ch  b i   nam,

ơ ữ ứ ứ ầ ị Hungari giành 4/5 ch c vô đ ch b i n . Sau Olympic l n th  XV, năm 1952 Liên

ơ ộ ố ế ỏ ơ ế ơ ướ ế ị ừ ể ơ đoàn b i l i Qu c t đã quy t đ nh tách b i b m kh i b i  ch. T  đó, b i th  thao

ể ể ơ đã phát tri n thành 4 ki u b i

9

ứ ệ ầ Olympic l n th  XVI, đ i b i c a ộ ơ ủ Úc giành 8/13 danh hi u vô đ chị ở môn b iơ

ộ ơ ủ ủ ứ ừ ở ộ ượ T  năm 1970 tr  đi, đ i b i c a C ng hoà Dân ch  Đ c (cũ) đã v t lên.

ả ế ớ ầ ạ ộ ứ ấ ơ ị Năm 1973 trong gi i vô đ ch b i th  gi ầ   i l n th  nh t và trong Đ i h i Olympic l n

ủ ứ ề ứ ộ ộ ượ ệ ị th  XXI, đ i C ng hoà Dân ch  Đ c đ u giành đ c 11 danh hi u vô đ ch b i l ơ ộ   i

ở ơ ở ữ ạ ộ n . Đ i h i Olympic năm 1980 Matxc va (Liên Xô cũ) và năm 1984 Los Angeles

ự ấ ồ ỹ ạ ộ ủ ậ (M ), do s  b t đ ng ở ộ ố ướ  m t s  n ộ   c, hai đ i h i này không có đ  các v n đ ng

ấ ắ ệ ả ộ ơ viên xu t s c tham gia nên không ph n ánh m t cách toàn di n thành tích môn b i

ạ ạ ộ ứ ầ ở ố Năm 1988 t i Đ i h i Olympic l n th  XXIV ộ ơ    Seun (Hàn Qu c), đ i b i

ủ ứ ứ ộ ị ở ự ủ ế C ng hoà Dân ch  Đ c đã giành ch c vô đ ch ữ  10 c  ly c a n . Tính đ n năm

ổ ượ ạ ộ ổ ố ươ 2000, đã t ứ  ch c đ c 27 Đ i h i Olimpic, t ng s  huy ch ng vàng môn b i l ơ ộ   i

ướ ượ ạ ộ ề ấ mà các n c đã giành đ c qua các Đ i h i Olympic r t nhi u

ở ạ ố ượ ậ ấ ộ ươ Trong hai m i năm tr  l i đây, s  l ơ   ng v n đ ng viên tham gia thi đ u b i

ộ ế ị ụ ụ ể ơ ệ ạ ộ ngày m t tăng lên, thi ể   t b  d ng c , b  b i cũng ngày m t hi n đ i hoá, trong tuy n

ộ ủ ụ ệ ế ậ ả ạ ấ ọ ộ ơ ch n gi ng d y và hu n luy n v n đ ng viên b i đã áp d ng các ti n b  c a khoa

ậ ủ ậ ộ ỹ ậ ậ ộ ộ ộ ơ ọ ỹ h c k  thu t m t cách r ng rãi. Vì v y, trình đ  k  thu t c a v n đ ng viên b i th ế

ớ ở ỷ ụ ơ ự ơ gi i, thành tích các c  ly b i đã nâng cao nhanh chóng, các k  l c b i trên th  gi ế ớ   i

ượ ế ậ ớ ơ ự ượ ưỡ luôn đ c thi t l p m i. Thành tích b i 100m t do nam đã v t ng ng 49 giây

ớ ổ ứ ộ ầ ấ ờ ơ Th i gian 4 năm m i t ch c thi đ u b i Olympic m t l n, đã không còn đáp

ứ ượ ơ ộ ể ầ ế ớ ể ố ơ ể ng đ c nhu c u phát tri n môn b i l i trên th  gi i. Đ  phát tri n t t h n và thúc

ậ ơ ộ ề ỹ ư ố ế ơ ế ị ẩ ự đ y s  giao l u v  k  thu t b i l i, Liên đoàn B i Qu c t đã quy t đ nh 2 năm t ổ

ộ ầ ế ớ ứ ơ ế ớ ầ ổ ứ ạ ch c m t l n cúp B i th  gi ơ i. Cúp B i th  gi ầ i l n đ u tiên t ch c t i Tôkyô

ậ ả ộ ầ ư ậ ơ ộ ề ấ ế ớ (Nh t B n) tháng 9/1979, nh  v y 2 năm đ u có m t l n thi đ u b i l i th  gi i

ử ể ị 1.2.3. L ch s  phát tri n môn b i l ơ ộ ở ệ i Vi t Nam

ụ ể ề ị ử ư ứ ứ ế ế ẫ ẳ ị V  l ch s , cho đ n nay v n ch a có ch ng c  thuy t ph c đ  kh ng đ nh

ờ ủ ơ ộ ở ạ ệ niên đ i ra đ i c a các môn b i l i Vi t Nam

ư ệ ơ ộ ở ấ ệ ề Tuy nhiên, theo các t li u cho th y: Phong trào b i l i Vi t Nam có b  dày

ệ ấ ướ ử ự ự ệ ả ố ượ ị l ch s  trong s  nghi p xây d ng, b o v  đ t n ề c và truy n th ng th ng võ dân

10

ộ ừ ư t c t ế  x a cho đ n ngày nay

ề ạ ắ ạ ằ Năm 938 trên sông B ch Đ ng, Ngô Quy n đ i th ng quân Nam Hán, t ướ   ng

ế ậ ặ ả ố gi c Hoàng Thao ph i ch t đu i. Tháng 3 năm M u Tý (1288) cũng trên dòng sông

ử ư ế ầ ạ ị l ch s  này, Tr n H ng Đ o phá tan quân Nguyên, Y t Kiêu dùng tài b i l ơ ộ ắ   i b t

ướ ề ặ ờ ợ ướ ả ị ố s ng t ng gi c mang v . Th i Lê L i đánh quân Minh, danh t ng Tr nh Kh , Bùi

ộ ỏ ừ ề ắ ị ị ế ữ V  đã t ng đ i c , đánh đ m thuy n đ ch và bi ế t bao nh ng chi n công oanh li ệ   t

ử ủ ấ ướ ữ ủ ị khác c a ông cha ta trên nh ng dòng sông l ch s  c a đ t n c anh hùng mà trong đó

ầ ộ ể ơ ộ b i l i đã góp m t ph n đáng k

ủ ứ ể ơ ế ị ả   Đ n năm 1928, khi khánh thành b  b i Th  Đ c­Gia Đ nh các võ quan h i

ộ ố ế ấ ơ ườ ệ ọ ượ quân Pháp ti n hành thi đ u b i, m t s  ng i Vi t Nam quan sát h c đ c cách

ạ ủ ườ ữ ề ờ ồ ườ ơ ậ b i c n đ i c a ng i Pháp, đ ng th i truy n bá cho nh ng ng i yêu thích b i l ơ ộ   i

ở ắ ệ ậ ạ ầ ớ ỳ ờ    B c, Trung và Nam k . V i óc sáng t o và tính c n cù trong t p luy n, trong th i

ừ ơ ủ ỷ ụ ươ ế ầ ườ gian t năm 1928 – 1945, h u h t các k  l c b i c a Đông D ng do ng i Pháp

ế ậ ộ ị ệ ắ ữ thi ậ t l p đã b  các v n đ ng viên Vi t Nam n m gi

ữ ư ể ế ầ ơ ố Trong nh ng năm kháng chi n ch ng Pháp, b i th  thao h u nh  không đ ượ   c

ụ ụ ả ế ể ấ ấ ậ ơ ự ụ phát tri n mà t p trung vào b i th c d ng ph c v  s n xu t và chi n đ u

ơ ộ ộ ệ ượ ế ế ầ ậ Năm 1958, H i B i l i Vi t Nam đ c thành l p, đ n năm 1962 h u h t các

ươ ị ỷ ụ k  l c Đông d ng cũ đã b  phá

ạ ạ ộ ể ụ ể ướ ớ ỗ ậ Năm 1966, t i Đ i h i Th  d c th  thao các n c m i tr i d y, đoàn b i l ơ ộ   i

ệ ượ ộ ươ ươ ạ Vi t Nam đã giành đ c m t huy ch ng vàng, ba huy ch ng b c, ba huy ch ươ   ng

ở ạ ộ ể ơ ộ ầ ồ đ ng Đ i h i ti u GANEFO châu Á ầ . Năm 1980, l n đ u tiên, đoàn b i l i Vi ệ   t

ự ạ ộ ứ ầ ấ ơ Nam đi tham d  Đ i h i Olympic l n th  22 t ổ ứ ạ  ch c t i Maxc va, đánh d u th i k ờ ỳ

11

ậ ủ ơ ể ệ ế ớ ể ơ ớ ộ h i nh p c a b i th  thao Vi t Nam v i phong trào b i th  thao th  gi i

ữ ầ ượ ự ả ướ Trong nh ng năm g n đây, đ ủ c s  quan tâm c a Đ ng và Nhà n c, s ự

ả ắ ể ụ ự ệ ề ể ộ ọ ậ nghi p xây d ng n n th  d c th  thao đ m đà b n s c văn hóa dân t c, khoa h c và

ơ ộ ế ể ầ ướ ự ề tiên ti n, phong trào b i l i qu n chúng và th  thao n ớ   c ta có nhi u thành t u m i.

ề ứ ơ ộ ể ứ ệ ệ ậ ấ ổ Hi n nay, r t nhi u l a tu i tham gia t p luy n b i l ẻ   ệ i  đ  rèn luy n s c kho ,

ớ ượ ề ự ề ệ ấ ượ ậ ể ơ nhi u b  b i m i đ c xây d ng, nhi u trung tâm hu n luy n đ c thành l p. Do

ỷ ụ ơ ế ố ượ ấ ươ ậ v y, đ n năm 2001, các k  l c b i qu c gia đ c nâng cao. T m huy ch ng vàng

ở ấ ự ầ đ u tiên SEA games XXIII (2005) t ổ ứ ở  ch c ở ắ ủ    Philipin đã đánh d u s  kh i s c c a

ệ Ở ơ ộ ủ ỳ ệ ơ ộ b i l i Vi t Nam. các k  SEA games sau đó, thành tích b i l i c a Vi t Nam đã

ướ ể ấ ố ạ ữ có nh ng b c phát tri n r t t ặ t, đ c bi ệ ở t SEA games XXVIII t i Singapo, b i l ơ ộ   i

ệ ạ ượ ươ ễ ị Vi t Nam đ t đ c 10 huy ch ạ   ng vàng, trong đó VĐV Nguy n Th  Ánh Viên đ t

ươ ơ ộ ủ ệ 06 huy ch ng vàng. Tuy nhiên, nhìn chung thành tích c a b i l i Vi t Nam còn

ự ậ ầ ả ấ ấ ắ ả ớ ằ   kho ng cách so v i khu v c. Vì v y, chúng ta c n ph i ph n đ u rút ng n, san b ng

ượ ượ ả và v t lên đ c kho ng cách đó

ơ ộ ở ử ể ị ệ ầ ả Trong l ch s  phát tri n môn b i l i Vi t Nam, cũng c n ph i ghi nh n s ậ ự

ơ ộ ủ ủ ụ ạ ố đóng góp c a phong trào b i l i c a ngành Giáo d c và Đào t o. Trong su t quá

ể ộ ọ ể trình phát tri n môn b i l ơ ộ ở ướ i n c ta, b i l ơ ộ ượ i đ c phát tri n r ng rãi trong h c sinh

ụ ườ ể ệ ầ ầ sinh viên, đã góp ph n giáo d c con ng i phát tri n toàn di n, góp ph n nâng cao

ể thành tích th  thao thành tích cao

ữ ụ ạ ầ ộ ổ ứ ườ Trong nh ng năm g n đây, B  Giáo D c và Đào t o đã t ch c th ng xuyên

ả ơ ọ ổ ườ ạ ọ ẳ các gi i b i cho h c sinh ph  thông và sinh viên các tr ng Đ i h c, Cao đ ng và

ạ ộ ệ ạ ấ ộ ộ ấ Trung c p chuyên nghi p. Các cu c thi đ u đã t o nên m t ho t đ ng văn hoá lành

ơ ộ ệ ạ ộ ổ ọ m nh, m t phong trào rèn luy n b i l ầ   i sôi n i trong h c sinh, sinh viên, góp ph n

ấ ượ ọ ậ ườ ể ấ nâng cao th  ch t và ch t l ng h c t p trong nhà tr ng

ạ ộ ơ ộ ủ 1.2.4. Ý nghĩa c a ho t đ ng b i l i

ố ớ ệ ườ 1.2.4.1. Ý nghĩa đ i v i vi c tăng c ể ấ ng th  ch t

ơ ướ ự ướ ộ Khi b i, c  th ơ ể ở ư ế ằ  t th  n m ngang, d ủ i tác đ ng c a áp l c n ư   c, máu l u

12

ầ ố ạ ư ượ ễ ơ thông d  dàng h n, t n s  m ch tăng cao làm cho l u l ế ậ   ng máu tăng lên. N u t p

ườ ẽ ể ạ ớ ơ b i th ơ   ng xuyên và lâu dài, th  tích tim l n lên s  làm cho tim co bóp m nh h n,

ồ ố ơ ầ ố ạ ậ ả ơ thành c  tim dày lên, tính đàn h i t ạ   t h n, t n s  m ch yên tĩnh gi m ch m. M ch

ủ ậ ộ ơ ườ ỉ ở ầ yên tĩnh c a v n đ ng viên b i th ng ch 40­60 l n/phút. Trong khi đó ng ườ   i

ườ ầ bình th ng là 70­80 l n/phút.

ệ ầ ậ ơ ồ ừ ụ ả ấ T p luy n b i còn làm tăng h ng c u, t đó làm tăng kh  năng h p th  oxy

ơ ể ứ ượ ủ ầ ồ ố ệ cho c  th . Theo s  li u nghiên c u, hàm l ậ   ng h ng c u trong máu c a nam v n

ơ ớ ườ ườ ộ đ ng viên b i có t i 14­16g/100ml (ng i bình th ng là 12­15g/100ml). Ở ữ ậ    n  v n

ơ ườ ườ ộ đ ng viên b i là 13­15g/100ml (ng i bình th ng là 11­14g/100ml)

ơ ộ ệ ậ ứ ầ Kiên trì t p luy n b i l ệ ố   ệ ố i làm cho ch c năng h  th ng th n kinh, h  th ng

ệ ầ ấ ượ ả ứ ệ ạ ồ ờ ố tu n hoàn và h  hô h p đ ộ   c c i thi n, đ ng th i còn làm cho s c m nh, t c đ ,

ệ ủ ơ ể ượ ề ẻ ị ặ ệ ở ứ ứ ề s c b n, m m d o, tính nh p đi u c a c  th  đ ể c phát tri n. Đ c bi ổ    l a tu i t,

ở ỉ ổ ậ ệ ậ ủ ọ ơ ở ọ h c sinh trung h c c  s , các em đang ệ    đ nh cao c a tu i d y thì, vi c t p luy n

ể ố ơ ề ể ấ ề ầ ạ ơ ộ ẽ b i l i s  giúp cho các em phát tri n t ề   t h n v  th  ch t v  tinh th n, t o ra n n

ẻ ể ọ ậ ố ứ ơ ộ ệ ậ ả t ng s c kho  đ  h c t p t t văn hoá ể   i còn giúp các em phát tri n . T p luy n b i l

ả ượ ứ ổ ứ ỷ ậ ầ ộ ý chí, lòng dũng c m, tính v ồ t khó, tinh th n đ ng đ i, ý th c t ch c k  lu t và

ữ ẩ ấ nh ng ph m ch t tâm lý khác

ơ ộ ạ ộ ể ụ ể ộ ợ ữ ườ B i l i còn là m t ho t đ ng th  d c th  thao có l i cho nh ng ng i câm

ế ậ ế ữ ườ ơ ể ầ ữ ế đi c và khuy t t ố ớ t khác. Đ i v i nh ng ng i có c  th  g y y u và nh ng ng ườ   i

ơ ộ ẽ ệ ộ ệ ệ ậ ắ m c các b nh mãn tính khác nhau, t p luy n b i l ữ ệ   i s  là m t bi n pháp ch a b nh

ả ệ có hi u qu

ơ ộ ượ ạ ộ ộ ơ ị ả B i l i còn đ ữ c xác đ nh là m t trong nh ng ho t đ ng vui ch i gi i trí

ườ ấ ủ ế ỹ ụ ự ượ đ ọ c m i ng i yêu thích nh t c a th  k  XXI, có tác d ng tích c c làm phong phú

ộ ố ầ ọ cu c s ng văn hoá tinh th n cho m i ng ườ i

ơ ộ ươ ệ ứ ệ ẻ ể ể ấ 1.2.4.2. B i l i là ph ng ti n rèn luy n s c kho , phát tri n th  ch t và tâm lý t ố   t

ẻ ấ nh t cho tr  em

ườ ướ ẽ ớ ạ ạ ộ ầ Môi tr ng n c kích thích m nh m  t i ho t đ ng th n kinh. Vì không có

13

ể ự ể ả ự ố ị ỗ ự ể ề ả ỏ ả   ỉ đi m t a c  đ nh nên đòi h i ph i đi u ch nh tâm lý và n  l c th  l c đ  đ m b o

ể ộ ướ ặ ướ ụ ổ n i và chuy n đ ng trong n c. M t khác, n c có tác d ng xoa bóp da, làm tăng

ạ ộ ướ ư ụ ấ ầ ệ ấ ầ ho t đ ng tu n hoàn, l u thông máu. N c h p th  nhi t g p 4 l n không khí, do

ườ ơ ộ ậ ổ ộ đó làm tăng c ấ ủ ơ ể ng quá trình trao đ i ch t c a c  th . V n đ ng trong b i l i, huy

ệ ơ ắ ủ ặ ệ ệ ơ ắ ộ đ ng cao h  c  b p c a toàn thân, đ c bi t là h  c  b p tham gia vào quá trình hô

ế ố ơ ộ ẻ ậ ườ ờ ấ h p. Nh  các y u t trên mà tr  em t p b i l i th ng xuyên có vóc dáng thon và

ệ ầ ấ ứ ế ủ ư ể ố ằ   cao, th  hình cân đ i, có quá trình h ng ph n  c ch  c a h  th n kinh thăng b ng

ự ỗ ự ấ ế ơ ẻ ư ể và s  n  l c ý chí r t cao. Bi ể   t b i tr  em nh  có thêm đôi mái chèo đ  thoát hi m

ướ ạ ự ứ ự ố ướ ướ khi n c đe do , t ứ ạ  c u mình và c u b n khi có s  c  d i n c

ợ ề ướ ế ớ ấ ổ ứ ẻ Vì l i ích trên mà nhi u n c trên th  gi i r t quan tâm t ch c cho tr  em

ọ ậ ơ ộ ướ ướ ơ ướ ả ổ ậ ơ ộ ể ả vui ch i và h c t p b i l i n i d c. Nhà n c đ m b o ph  c p b i l i đ  chăm

ệ ẻ ệ ả ạ ượ ụ ủ ệ sóc và b o v  tính m ng tr  em, công vi c đó đ c xem là nhi m v  c a nhà n ướ   c,

gia đình và toàn xã h iộ

ị ự ụ 1.2.4.3. Giá tr  th c d ng c a b i l ủ ơ ộ i

ơ ộ ị ự ụ ạ ộ ấ ả ộ ộ B i l ấ   i là m t ho t đ ng có giá tr  th c d ng r t cao trong lao đ ng s n xu t

ự ề ệ ế ấ ư ự và xây d ng. R t nhi u công vi c ti n hành d ướ ướ i n c nh  xây d ng các công trình

ể ề ố ướ ướ d i n ỏ   c, phòng ch ng bão lũ, giao thông và đánh cá trên sông bi n.., đ u đòi h i

ả ắ ơ ộ ữ ỹ ụ ắ ớ ượ ở ph i n m v ng k  năng b i l ể i m i có th  kh c ph c đ c tr ạ ủ  ng i c a n ướ   c,

ằ ố ơ ụ ự ệ ả ầ ộ ỉ nh m hoàn thành t ấ t h n nhi m v  lao đ ng s n xu t và xây d ng. Cũng c n ch  ra

ắ ượ ậ ơ ố ớ ố ẽ ứ ớ ỹ ằ r ng, n m đ c k  thu t b i và c u đu i s  có ý nghĩa to l n đ i v i vi c t ệ ự ứ    c u

ứ ớ ữ ườ ị và c u v t nh ng ng i b  đu i n ố ướ . c

ơ ộ ố ụ ự ệ ấ ộ Trong qu c phòng, b i l ộ ộ   i là m t khoa m c hu n luy n quân s  cho b  đ i

ự ệ ườ ệ ể ệ ậ ơ và dân quân t v . Th ng xuyên t p luy n b i có th  rèn luy n ý chí, tăng c ườ   ng

ổ ứ ồ ưỡ ầ ườ ứ ị tính t ỷ ậ  ch c k  lu t, b i d ng tinh th n anh dũng ngoan c ự   ng và s c ch u đ ng

ủ ầ ả ổ ố ộ ệ ổ gian kh , góp ph n b o v  T  qu c xã h i ch  nghĩa.

1.2.4.4. Ý nghĩa thi đ u c a b i l ấ ủ ơ ộ i

ơ ả ể ề ơ ộ ộ ộ B i   là   m t   môn  th   thao  c   b n,   là   m t   trong   ba   môn  có   nhi u  b   huy

14

ươ ạ ộ ể ụ ớ ở ể ấ ế ớ ự ụ ch ng nh t các Đ i h i Th  d c th  thao l n khu v c, châu l c và th  gi ớ   i. V i

ộ ươ ơ ộ ươ ỉ ứ ề 34 B  huy ch ng, môn b i l ố ộ i có s  b  huy ch ng ch  đ ng sau môn đi n kinh.

ấ ớ ữ ữ ề ầ ộ ạ ộ   Trong nh ng năm g n đây, nh ng cu c thi đ u l n ngày càng nhi u, ngoài Đ i h i

ấ ớ ư ả ơ ộ ị ả ị ộ Olympic, còn có các cu c thi đ u l n nh : Gi i vô đ ch B i l i mùa hè, gi i Vô đ ch

ơ ộ ế ớ ạ ộ ể ụ ụ ể ộ B i l i th  gi i mùa đông, Đ i ể ụ   ạ  h i Th  d c th  thao các châu l c, Đ i h i Th  d c

ạ ộ ạ ộ ể ụ ể ụ ự ể ể ể th  thao khu v c, Đ i h i Th  d c th  thao Sinh viên, Đ i h i Th  d c th  thao

ụ ạ ậ ỗ ố ộ ở ọ ứ ủ c a m i qu c gia.., đã thu hút hàng ch c v n v n đ ng viên ổ  m i l a tu i tham gia.

ạ ộ ữ ữ ự ể ẳ ấ ộ Nh ng ho t đ ng thi đ u này ch ng nh ng là đ ng l c nâng cao thành tích th  thao

ế ầ ữ ị ố ề ể ậ ạ ộ ữ mà còn là chi c c u h u ngh  n i li n gi a các dân t c. Vì v y, phát tri n m nh m ẽ

ơ ộ ừ ầ ơ môn b i l i, không ng ng nâng cao thành tích b i có ý nghĩa góp ph n nâng cao v ị

ế ề ủ ướ ế ớ ụ ự th  n n TDTT c a n c ta trong khu v c, châu l c và th  gi i

ậ ỏ * Câu h i ôn t p

1. Tìm hi u s  l

ể ơ ượ ề c v  môn b i l ơ ộ i

2. Ngu n g c ra đ i c a môn b i l

ờ ủ ơ ộ ở ố ồ ế ớ ở ệ i trên th  gi i và Vi t Nam

3. Ý nghĩa c a b i l

ủ ơ ộ ố ớ ứ ế ổ i đ i v i l a tu i thi u niên

ậ ả ỏ * Câu h i th o lu n:

ẽ ơ ồ ạ ấ 1. B i l ơ ộ ượ i đ c phân làm m y lo i? V  s  đ

ủ ơ ộ ể ạ ộ ể 2. Tìm hi u thành tích c a b i l i qua các Đ i h i th  thao Đông Nam Á, Châu Á

ươ

Ứ Ơ Ả

Ề Ỹ

Ch ng 2.

Ậ Ơ NH NG TRI TH C C  B N V  K  THU T B I

ơ ả ề ỹ ữ ể ặ ậ ơ 2.1. Nh ng đ c đi m c  b n v  k  thu t b i

ế ố ữ ộ ế ị ủ ế ỹ M t trong nh ng y u t ậ    quy t đ nh đ n thành tích c a VĐV đó là k  thu t.

ủ ỹ ậ ộ ấ ướ ụ ụ ệ ộ C u trúc c a k  thu t đ ng tác, tr c tiên ph  thu c vào nhi m v  mà con ng ườ   i

ả ữ ủ ư ế ộ ầ c n gi ứ i quy t, nó không nh ng là hình th c bên ngoài c a đ ng tác nh  ph ươ   ng

ướ ơ ể ự ố ợ ộ ộ ủ ầ ố h ng, t c đ  đ ng tác, các thành ph n khác nhau c a c  th , s  ph i h p các

ẳ ầ ồ ộ đ ng tác chân, tay, mình đ u.., mà còn bao g m các quá trình căng th ng và th ả

ơ ắ ứ ự ự ứ ứ ổ ộ ấ ỏ l ng c  b p, s  thay đ i các m c đ  dùng s c, th  t và tính ch t các quá trình

ứ ạ ộ ạ ự ễ ế ệ ệ ả ả ơ di n bi n ph c t p trong các c  quan n i t ng, đ m b o cho vi c th c hi n các

15

ệ ầ ự ủ ư ệ ấ ấ ấ ộ đ ng tác, s  xu t hi n và m t đi c a các quá trình h ng ph n trong h  th n kinh

ươ ư ế ấ ơ ổ trung ng cũng nh  tính ch t các quá trình bi n đ i sinh hoá trong các c  quan

ủ ơ ể c a c  th …

ơ ộ ấ ằ ả ọ ườ ự ệ ề Khi quan sát b i l i, ta th y r ng không ph i m i ng ộ   i đi u th c hi n đ ng

ư ỗ ườ ự ủ ể ệ ạ ẳ tác nh  nhau mà m i ng i th c hi n theo ki u riêng c a mình. Ch ng h n m t s ộ ố

ườ ặ ướ ơ ỏ ố ỏ ng i khi b i tay rút kh i m t n c, s  khác hoàn toàn không rút tay kh i m t n ặ ướ   c

ộ ố ặ ộ ị ườ ị ầ ầ ố ẩ khi làm đ ng tác chu n b , ho c m t s  ng i v  trí đ u quá cao, s  khác đ u hoàn

ướ ể ạ ượ ụ ị ườ toàn chìm trong n c… Nói chung, đ  đ t đ c m c đích đã đ nh, ng i ta có th ể

ự ụ s  d ng các

ộ ự ổ ữ ữ ữ ể ợ ớ đ ng tác khác nhau. ấ ấ    S  t ng h p nh ng ki u, nh ng cách v i nh ng tính ch t c u

ệ ủ ậ ơ ề ỹ ể ị ọ ỹ ặ trúc đ t bi ậ ơ   t c a nó g i là k  thu t b i. Do đó, có th  đ nh nghĩa v  k  thu t b i

ấ ể ự ễ ể ệ ả ơ ộ ợ ỹ ộ   ậ m t cách đ n gi n và d  hi u là: K  thu t là “cách” h p lý nh t đ  th c hi n đ ng

ệ ấ ả ế ượ ấ ứ ể ơ tác có hi u qu  nh t và ti ệ t ki m đ ề ứ c nhi u s c nh t. ấ  B t c  ki u b i nào, trong

ụ ư ơ ể ế ứ ộ ả ả ự ề ệ ả ệ m c đ  nào cũng ph i đ m b o th c hi n nhi m v  đ a c  th  ti n v  phía tr ướ   c.

ệ ượ ụ ệ ượ ẽ ể ự Song đ  th c hi n đ ố ờ c nhi m v  đó, s  th i gian và năng l ng tiêu hao s  khác

ừ ụ ể ộ ơ nhau và ph  thu c vào t ng ki u b i

ố ệ ậ ố ỹ ả ự ấ Mu n phân bi t và đánh giá k  thu t t t hay x u, chúng ta ph i d a vào tính

ấ ụ ể ệ ể ậ ồ ờ ỹ ch t c  th  trong k  thu t b i. ậ ơ   Đ ng th i trong quá trình t p luy n đ  nâng cao

ế ả ộ ợ ỹ ậ   thành tích, chúng ta ph i luôn luôn ti p thu m t cách h p lý, có logic các k  thu t

ữ ứ ề ế ắ ắ ậ ả ặ   tiên ti n, cho nên chúng ta ph i có nh n th c đúng đ n và sâu s c v  nh ng đ c

ể ậ ơ ả ủ ỹ đi m c  b n c a k  thu t

ơ ả ủ ỹ ơ ở ể ứ ể ặ ắ ậ ậ ề ữ C  s  đ  có nh n th c đúng đ n v  nh ng đ c đi m c  b n c a k  thu t là:

ề ả ặ ấ ẫ ể i ph u, c u trúc hình th ể ­ Đ c đi m v  gi

ệ ơ ủ ể ề ạ ặ ơ ứ ­ Đ c đi m v  sinh lý: tr ng thái, ch c năng c a các c  quan và h  c  quan

trong c  thơ ể

16

ấ ơ ọ ể ặ ậ ộ ­ Đ c đi m v t lý: tính ch t c  h c trong đ ng tác

ể ạ ượ ơ ộ ệ ạ Đ  đ t đ c thành tích cao trong b i l i, bên c nh vi c nâng cao trình đ ộ

ệ ấ ả ườ ậ ơ ệ ậ ỹ ỹ hu n luy n còn ph i th ng xuyên hoàn thi n k  thu t b i, cho nên k  thu t có ý

ặ ệ ọ nghĩa đ t bi t quan tr ng

ế ố ế ị ỹ ữ 2.2. Nh ng y u t ậ ơ ế  quy t đ nh đ n k  thu t b i

ậ ơ ộ ự ế ố ỹ K  thu t b i l i d a trên các y u t sau đây:

ủ ể ặ ườ ng n ướ c ­ Đ c đi m c a môi tr

ụ ầ ệ ả ế ơ ­ Nhi m v  c n gi i quy t khi b i.

ể ặ ả ủ ơ ể ườ ẫ i ph u sinh lý c a c  th  ng i. ­ Đ c đi m gi

ụ ơ ộ ụ ệ ưở ớ ấ 2.2.1.  M c đích, nhi m v  b i l ả i có  nh h ng t ậ ơ   ỹ i c u trúc k  thu t b i

ậ ơ ầ ụ ụ ụ ẳ ạ ả ơ ơ ỹ ị K  thu t b i c n ph i ph c v   m c đích b i đã đ nh, ch ng h n khi b i thi

ả ạ ậ ơ ả ấ ơ ố ụ ể ậ ộ ỹ ấ đ u, VĐV ph i đ t m c tiêu b i t c đ , vì v y k  thu t b i th  thao ph i c u trúc

ậ ợ ơ ứ ể ả ộ ơ ụ ả ố ố ơ   th t h p lý đ  đ m b o cho t c đ  b i nhanh. Khi b i c u đu i thì m c đích b i

ờ ứ ể ị ờ ườ ơ ượ ọ vào b  nhanh là quan tr ng đ  k p th i c u ng i đu i n c. t sông ố ướ   Khi b i v

ả ạ ủ ế ộ ổ ỹ ậ ơ mang vác khí tài thì k  thu t b i ph i t o đ  n i là ch  y u

ạ ề ố ụ ữ ệ ầ ạ ố ộ Tóm l ơ   i: Bên c nh yêu c u v  t c đ  thì nh ng nhi m v  và tình hu ng b i

ưở ế ấ ỹ ả có  nh h ậ ơ ng đ n c u trúc k  thu t b i

ụ ể ố ả ả ưở ớ ấ ỹ 2.2.2. Tình hu ng và hoàn c nh c  th  cũng  nh h ng t ậ i c u trúc k  thu t

ậ ơ ả ơ ư ệ ề ấ ấ Trong đi u ki n thi đ u, VĐV ph i b i đúng lu t b i nh : Xu t phát, quay

ậ ơ ở ự ả ơ vòng, lu t b i các c  ly khác nhau. Còn trong hoàn c nh b i trên sông n ướ   c,

ề ệ ặ ặ ả ớ ề   ầ ph i làm quen v i đi u ki n có m c qu n áo, mang vác khí tài, ho c trong đi u

ệ ướ ế ả ậ ụ ậ ơ ợ ớ ỏ ỹ ki n n ả c ch y xi t, sóng l n thì đòi h i ph i v n d ng các k  thu t b i phù h p

ọ ủ ấ ườ 2.2.3. Tính ch t lý h c c a môi tr ng n ướ c

ơ ướ ườ ơ ị ứ ủ ướ ả ứ Khi b i trong n c, ng i b i ph i ch u s c ép c a n c, s c ép đó tăng lên

ủ ướ ề ơ ể ậ ị ướ theo chi u sâu c a n c. Theo đ nh lu t Ac­si­mét, khi c  th  chìm trong n ả   c ph i

ộ ự ủ ẩ ị ướ ừ ướ ố ượ ự ằ ướ ch u m t l c đ y c a n c t d i lên, l c đó b ng kh i l ng n c mà c  th ơ ể

17

ế ỗ ườ ộ ủ ự ượ ứ chi m ch  và c ng đ  c a l c đ c tính theo công th c:

F = f x V     trong đó:

F: L c đ y c a n ự ẩ ủ ướ c

ỉ ọ f: T  tr ng c a n ủ ướ c

ố ượ ướ ị ơ ể ế ỗ V: Kh i l ng n c b  c  th  chi m ch

ư ậ ỉ ọ ủ ướ ủ ơ ể ỉ ọ ế Nh  v y t  tr ng c a n ộ ổ ủ   c và t  tr ng c a c  th  có liên quan đ n đ  n i c a

ườ ơ ơ ể ớ ế ỉ ọ ơ ỉ ọ ướ ơ ể ẽ ị ng i b i. N u t  tr ng c  th  l n h n t  tr ng n c thì c  th  s  b  chìm, còn nh ẹ

ễ ổ ơ ơ ể ẻ ỏ ườ ớ ỉ ọ ơ ơ ể ẽ ổ h n c  th  s  n i. Tr  em có t  tr ng c  th  nh  nên d  n i h n ng i l n, ph  n ụ ữ

ượ ễ ổ ơ ề ơ ỡ ớ ườ có l ng m  nhi u h n nên d  n i h n nam gi i. Khi hít vào sâu, con ng i có kh ả

ề ằ ổ ơ ở ướ ậ ộ ổ năng n i nhi u h n khi th  ra. Khi n m trong n ề   c thì b  ph n thân trên n i nhi u

ấ ả ệ ượ ữ ầ ầ ượ ự ơ h n ph n chân. T t c  nh ng hi n t ng đó c n đ ấ   c xem xét khi xây d ng c u

ỹ ậ ơ trúc k  thu t b i

ự ả ủ ướ ưở ớ ỹ ậ ơ ấ ỏ ướ L c c n c a n ả c có  nh h ng t ấ   i k  thu t b i. N c là ch t l ng và r t

ầ ử ướ ộ ỗ ố ượ ề ấ ị ể ộ linh đ ng. M i ph n t n c đ u có kh i l ng nh t đ nh, khi chuy n đ ng, các

ầ ử ề ế ướ ự ẫ ộ ậ ự ặ ph n t đ u sinh ra l c ma sát l n nhau, n u n c có đ  đ m đ c cao thì l c ma sát

ự ả ớ ụ ướ ự ả ơ ướ ể ớ ẽ ớ s  l n và do đó l c c n cũng l n. Ví d : N c bi n có l c c n l n h n n ọ c ng t

ậ ề ự ứ ủ ả ườ ướ Khi nghiên c u quy lu t v  l c c n c a môi tr ng n ế c đ n ng ườ ơ   i b i,

ườ ậ ự ả ự ả ư ng i ta tìm ra quy lu t l c c n nh  sau: L c c n ng ượ ướ c h ế ủ ng ti n c a ng ườ ơ   i b i

F = KS

V2 C  2

ợ ượ ứ ằ ự ả ổ ọ g i là l c c n t ng h p, đ c tính b ng công th c:

Trong đó:

ạ ượ F: Đ i l ng l c c n c a n ự ả ủ ướ c

ộ ậ K: Đ  đ m đ c c a n ặ ủ ướ c

ế S: Ti t di n c  th  ng ệ ơ ể ườ ơ i b i

ủ ơ ể ố ộ ộ ể V: T c đ  chuy n đ ng c a c  th

18

ề ặ ủ ơ ể ệ ố ự ả ụ ộ C: H  s  l c c n ph  thu c vào hình dáng và b  m t c a c  th

ư ậ ự ả ủ ướ ộ ườ ơ ụ ả Nh  v y l c c n c a n c tác đ ng vào ng ế   ộ i b i ph  thu c vào c  5 y u

ự ả ộ ậ ộ ơ ệ ặ ố ớ ớ ố t trên, đ c b t là t c đ  b i càng l n thì l c c n càng l n, đ  đ m đ c c a n ặ ủ ướ   c

ề ặ ủ ự ả ậ ả ề ầ ớ ớ càng l n thì l c c n càng l n, hình dáng và b  m t c a qu n áo có nhi u v t c n thì

ớ ự ả l c c n càng l n

ự ủ ể ả ả ướ ề ầ ơ ỉ ư ế Đ  làm gi m l c c n c a n c khi b i, c n chú ý đi u ch nh t th  thân

ườ ể ự ả ấ ơ ỏ ơ ớ ng ớ   ế i đ  làm sao có góc b i nh  nh t, vì n u góc b i càng l n thì l c c n càng l n.

ự ả ơ ằ ế ỏ ấ N u góc b i b ng không thì l c c n nh  nh t

ấ ả ủ ướ ườ ự ể ờ Tuy nhiên, cũng nh  tính ch t c n c a n c mà con ng i có đi m t a làm

ệ ự ể ạ ộ ơ ầ ữ ố ế ụ ộ ộ đ ng tác hi u l c đ  t o nh ng t c đ  b i c n thi ệ   t. Ví d : Khi làm đ ng tác hi u

ạ ậ ườ ơ ượ ự ả ủ ướ ể ẩ ự l c qu t tay, đ p chân, ng i b i tìm đ c áp l c c n c a n c đ  bám đ y và kéo

ả ự ẩ ể ạ ườ ề ướ ự ế ạ ượ ướ n c, đ  t o ph n l c đ y ng i v  phía tr c. Trên th c t càng t o đ ự   c áp l c

ệ ự ộ ớ ủ ướ l n c a n c vào lòng bàn tay, bàn chân thì hi u l c đ ng tác càng cao

ệ ơ ườ ơ ố ủ ị ự ả ủ Khi b i, ngoài l c c n c a chính di n, ng ề   i b i còn ch u chi ph i c a nhi u

ư ự ả ủ ướ ả ộ ự ả l c c n khác nh : L c c n do ma sát c a dòng n ự ả   c ch y tác đ ng vào da, l c c n

ự ả ủ ổ do sóng gây ra, l c c n do thay đ i áp suát c a vùng n ướ ở ầ c đ u và sau chân gây ra

ữ ơ ẽ ộ ơ ố ờ ớ ố ậ ơ ộ khi b i, vì nh ng l đó nên t c đ  b i bao gi ạ    cũng ch m h n so v i t c đ  ch y

trên c nạ

ể ả ơ ể ả ẫ ưở ế ặ 2.2.4. Đ c đi m gi i ph u sinh lý c  th   nh h ậ ơ ỹ ng đ n k  thu t b i

Ả ưở ể ặ ả ẩ ơ ể ườ ố ớ ỹ 2.2.4.1.  nh h ng đ c đi m gi i ph u c  th  ng ậ ơ i đ i v i k  thu t b i

ơ ể ả ưở ớ ỹ * Hình thái c  th   nh h ng t ậ ơ i k  thu t b i

ơ ể ứ ườ ằ Trong quá trình nghiên c u trên c  th  con ng ọ i, các nhà khoa h c đã cho r ng:

ượ ệ ả ủ ơ ể ơ ể ớ ấ ẽ ề ọ Tr ng l ng c  th  l n, chi u cao th p s  làm cho di n c n c a c  th  tăng lên, t ừ

ệ ắ ắ ắ ạ ơ đó t o khó khăn cho vi c n m b t và nâng cao thành tích b i. Cánh tay ng n, vai

ộ ộ ẽ ỏ ườ ơ ắ ẹ h p, đ  r ng bàn tay, bàn chân nh , cũng s  làm cho ng i b i khó n m b t k ắ ỹ

ậ ơ thu t và nâng cao thành tích b i

ơ ể ư ậ ỉ ố ẽ ả ở ưở ớ S  dĩ nh  v y là do các ch  s  hình thái c  th  này s  làm  nh h ng t i biên

19

ỹ ạ ả ừ ự ả ớ ỏ ộ ổ ạ ệ ộ đ  qu  đ o, di n tích c n.., t ẫ   ự ẩ  đó t o ra l c c n l n, l c đ y nh , đ  n i kém d n

ố ứ ộ ơ ữ ườ ơ ể ỉ ố ớ ố t i t c đ  b i kém và t n s c. Nh ng ng i có các ch  s  và hình thái c  th  phù

ọ ậ ể ạ ệ ậ ả ỹ ơ   ợ h p, thì có th  đ t hi u qu  cao trong h c t p k  thu t và nâng cao thành tích b i.

ỉ ố ể ề ậ ọ ợ ớ ơ   ấ Vì v y, các nhà khoa h c TDTT đã đ  xu t các ch  s  th  hình phù h p v i môn b i

là:

ề ả ộ ơ ộ ­ Cao, thon, vai r ng, s i tay dài h n chi u cao và bàn chân bàn tay r ng

ơ ể ở ướ ướ ố ộ ổ ằ ­ Đ  n i và thăng b ng c  th i n c t d t. Đ  n i c a c  th ộ ổ ủ ơ ể ở ướ   i d

ỏ ủ ế ự ớ ụ ộ ỏ ướ ớ n ấ c l n hay nh  ch  y u ph  thu c vào c u trúc khoang ng c l n hay nh  và t  l ỉ ệ

ớ ọ ầ ượ ơ ể ỉ ố ỡ thành ph n m  so v i tr ng l ự   ộ ng c  th . Đây cũng là m t ch  s  đánh giá năng l c

ề ẩ ủ ti m  n c a ng ườ ơ i b i

ủ ơ ể ướ ướ ằ ộ ặ ướ ằ ­ Đ  thăng b ng c a c  th  d i n c: Khi n m ngang trên m t n ế   c n u

ố ệ ể ằ ố ế ố chân chìm xu ng t ừ ừ  t thì bi u hi n tính thăng b ng t t, n u chân chìm xu ng nhanh

ể ệ ế ằ ướ ơ ắ ắ ầ ớ là bi u hi n tính thăng b ng kém. N u chi d i ng n và c  b p quá l n, ph n chi

ạ ể ắ trên l ề ơ ắ ẽ i ng n và kém phát tri n v  c  b p s  làm cho chân chìm nhanh

ộ ổ ự ả ả ằ Đ  n i và thăng b ng c  th ơ ể ở ướ ướ ố ẽ i n t s  làm gi m l c c n và không c t d

ệ ữ ơ ể ừ ằ ể ườ ơ ắ ố ứ t n s c vào vi c gi thăng b ng c  th , t đó có th  giúp cho ng ắ   i b i n m b t

ậ ượ ỹ đ c k  thu t và nâng cao thành tích t ố ơ t h n

ấ ả ẫ ủ ơ ậ ả ộ ưở ế * C u trúc gi i ph u c a c  quan v n đ ng  nh h ậ ơ ỹ ng đ n k  thu t b i

ơ ộ ườ ỉ ề ệ ơ ươ ủ ườ ậ C  quan v n đ ng th ng là ch  v  h  c ­x ng c a con ng i. N u c  th ế ơ ể

ệ ươ ổ ộ ố ớ ố ổ ố ẽ ấ ạ có c u t o h  x ấ ng nh t là kh p vai, c t s ng, hông, g i và c  chân t t, s  giúp

ắ ỹ ơ ố ơ ệ ắ ậ ớ cho vi c n m b t k  thu t và nâng cao thành tích b i t ơ   t h n. Kh p vai trong b i

ố ớ ơ ườ ấ ơ ướ ặ ấ ệ (nh t là đ i v i b i tr n s p, b i b m...) có ý nghĩa đ c bi ọ t quan tr ng, không

ạ ướ ệ ỉ ỹ ạ ợ ườ ạ ướ ch  giúp cho vi c qu t n c có qu  đ o h p lý, đ ng qu t n c dài mà còn làm

ơ ể ượ ổ ẽ ằ ậ ạ ộ ị cho c  th  đ ạ   c  n đ nh thăng b ng. Vì v y, vai r ng s  làm cho ph m vi ho t

ủ ổ ớ ớ ộ đ ng c a ơ  kh p l n h n

ơ ườ ấ ớ ọ ị ườ ử Kh p hông cũng có v  trí quan tr ng trong b i tr n s p, tr ơ   n ng a và b i

20

ấ ớ ổ ạ ẳ ớ ớ ớ ướ b m. Các kh p này có c u trúc ữ   ạ ộ  kh p v i ph m vi ho t đ ng l n, ch ng nh ng

ự ệ ệ ệ ạ ạ ạ   ộ giúp cho vi c th c hi n các giai đo n đ ng tác chính xác mà còn t o ra di n qu t

ướ ớ n ả ơ ệ c l n có hi u qu  h n

ố ớ ệ ơ ắ ơ ắ ề ế ẫ ợ ơ   ấ Đ i v i h  c  b p, n u c  b p có c u trúc màu s m (s i miozin) nhi u h n

ợ ế ơ ắ ứ ề ề ắ ấ ợ ẽ s  có l ơ ẽ   i cho s c b n, n u c  b p có c u trúc màu tr ng (s i Actin) nhi u h n s  có

ố ớ ỉ ệ ơ ự ầ ắ ố ộ ợ l ơ i cho t c đ . Đ i v i VĐV b i các c  ly ng n, c n có t  l ề   ắ  c  màu tr ng nhi u

ể ự ơ ự ệ ậ ỹ ơ h n đ  th c hi n k  thu t và nâng cao thành tích. Còn VĐV b i c  ly dài và siêu

ỉ ệ ơ ề ể ẫ dài, t  l ơ  c  màu s m có th  nhi u h n

ơ ể ả ể ặ ưở ớ ỹ 2.2.4.2. Đ c đi m sinh lý c  th   nh h ng t ậ ơ i k  thu t b i

ơ ắ ả ể ặ ưở ớ ỹ ạ ộ * Đ c đi m ho t đ ng c  b p  nh h ng t ậ ơ i k  thu t b i

ể ắ ự ữ ể ệ ậ ả ầ ỹ Đ  có th  n m v ng k  thu t và th c hi n đ ượ ố c t ả ả t, c n ph i đ m b o các

ạ ộ ơ ắ ề ệ ệ ề ệ ợ ợ đi u ki n làm vi c thích h p cho c  b p. Đi u ki n thích h p cho ho t đ ng c ơ

ơ ộ ồ ắ b p trong b i l i g m:

ứ ộ ợ ủ ộ ộ ể ộ ơ ầ ­ M c đ  xung đ ng thích h p c a th n kinh c : Đ  hoàn thành m t đ ng tác

ủ ơ ể ạ ự ứ ạ ầ ộ ớ ơ ắ   ầ c n có s  xung đ ng th n kinh c a c , m i có th  t o ra s c m nh cho c  b p.

ầ ố ứ ạ ạ ầ ộ ơ ộ ớ Xung đ ng th n kinh càng m nh, t n s  xung đ ng cao thì s c m nh co c  càng l n

ố ượ ệ ự ủ ỹ ơ ắ ệ ộ ­ S  l ậ   ng c  b p tham gia làm vi c: Trong đ ng tác hi u l c c a k  thu t

ẽ ạ ứ ề ạ ơ ớ ơ ơ ử ụ b i, s  d ng nhi u nhóm c  tham gia thì s  t o ra s c m nh l n h n

ả ủ ộ ệ ậ ấ ố ỹ ­ Mu n phát huy hi u qu  c a đ ng tác k  thu t thì tính ch t làm vi c c a c ệ ủ ơ

ố ợ ả ỏ ủ ự ứ ữ ả ợ ị ắ b p ph i thích h p: S  ph i h p nh p nhàng gi a dùng s c và th  l ng c a các

ố ợ ả ỏ ủ ự ế ấ ơ ơ ọ nhóm c  khi b i là r t quan tr ng. N u không có s  ph i h p th  l ng c a các c ơ

ơ ủ ự ơ ợ ồ ượ ụ ầ ố đ i kháng và c  h p đ ng thì c  ch  l c cũng khó phát huy đ c tác d ng c n thi ế   t,

ơ ủ ơ ữ ự ự ủ ộ ể ớ ị ế n u không có s  căng c  c a c  gi kh p thì đi m t a c a đ ng tác b  di chuy n s ể ẽ

ươ ướ ơ ấ làm m t ph ng h ng co c

ể ự ệ ố ượ ể ầ ộ ỹ ­ Đ  có th  th c hi n t t đ ậ c các đ ng tác k  thu t cũng c n làm cho c ơ

ệ ủ ơ ắ ệ ạ ồ ợ Tr ng thái làm vi c c a c  b p bao g m: ắ ở ạ b p tr ng thái làm vi c thích h p.

ế ầ ộ ướ ơ ơ ượ ả Đ  dài ban đ u: N u tr c khi co c , c  đ ệ c kéo dài thì hi u qu  co c  s ơ ẽ

21

ư ủ ơ ố ơ t t h n là c  kéo dài ch a đ

ạ ướ ế ướ ơ ơ ở ạ ẳ Tr ng thái tr ơ c co c : N u tr c co c , c vào tr ng thái căng th ng tĩnh

ị ượ ẫ ớ ế ế ộ ộ ả ố ự l c do b  tiêu hao năng l ng d n t ậ   i làm gi m t c đ  đ ng tác k  ti p. Do v y,

ướ ậ ơ ơ ắ ự ệ ầ ộ ượ tr ệ ự ủ ỹ c khi th c hi n đ ng tác hi u l c c a k  thu t b i, c  b p c n đ ả ỏ   c th  l ng

đ y đầ ủ

ể ể ả ơ ờ ờ ơ ỉ ươ ướ ợ Th i đi m co c  ph i thích h p: Th i đi m co c  là ch  ph ng h ng và

ự ệ ế ậ ộ ộ ơ ớ ỹ ươ ướ góc đ  lúc co c . N u đ ng tác k  thu t th c hi n v i ph ng h ng và góc đ ộ

ố ộ ố ứ ẽ ặ ả ặ ợ ớ ỏ không phù h p, l n quá ho c nh  quá s  làm t n s c ho c làm gi m t c đ  và biên

ộ ộ đ  đ ng tác

ậ ơ ự ề ệ ộ ỉ ươ ướ ỹ ­ Th c hi n đ ng tác các k  thu t b i, đi u ch nh ph ng h ng và góc đ ộ

ủ ộ ổ ộ ự ệ ơ ấ   co c  cũng có nghĩa là thay đ i đ  dài cánh tay đòn c a đ ng l c, nâng cao hi u su t

ự ộ đ ng l c

Ả ưở ố ớ ỹ ủ ứ ầ ấ *  nh h ậ ơ ng c a ch c năng tu n hoàn và hô h p đ i v i k  thu t b i

ơ ể ơ ướ ự ủ ị ướ ớ Khi b i, c  th  chìm trong n c, nên ch u áp l c c a n ự   ơ c l n h n áp l c

ơ ể ự ả ỉ ơ ể bên trong c  th , áp l c bên trong c  th  ch  kho ng 20mmHg trong khi đó ở ướ   i d

ự ừ ể ơ ể ặ ố ướ ế ướ n ị c có th  ch u áp l c t 25 ­ 40mmHg. M t khác, c  th  xu ng n ặ   c n u g p

0C) huy t qu n b  co l

ướ ế ả ị ạ ệ ư ấ ạ l nh (d i 37 ị ả   i làm cho vi c l u thông máu và hô h p b  c n

ở ở ậ ậ ơ ố ượ ổ ầ ệ ậ ả ỹ ộ tr . B i v y, v n đ ng b i mu n duy trì đ c k  thu t, h  tim ph i c n ph i tăng

ố ạ ủ ệ ệ ấ ậ ổ ượ ứ ầ t n s  m ch đ p và h  hô h p đáp  ng đ  oxy cho vi c trao đ i năng l ng cho

ạ ộ ơ ho t đ ng b i

ề ả ạ ơ ạ ể ấ Đi u đó cũng gi i thích t ậ i sao t p b i l ư   i có th  làm cho tâm th t to ra, l u

ượ ạ ậ ớ ơ ạ ả ố ượ l ng phút và dung l ng tim l n h n, m ch đ p khi yên tĩnh l i gi m xu ng ch ỉ

ả ả ố ở ơ kho ng 48­56 lil/phút, dung tích s ng cũng tăng lên, kh  năng nín th  lâu h n

ẽ ả ứ ấ ầ ưở ấ ớ ớ Ch c năng tu n hoàn và hô h p kém s   nh h ng r t l n t i ch t l ấ ượ   ng

ộ ự ở ẽ ự ệ ộ ơ ỹ ứ ậ th c hi n các đ ng tác k  thu t trên toàn b  c  ly b i. B i l ủ   , ch c năng chính c a

ấ ầ ấ ưỡ ổ tu n hoàn và hô h p là cung c p dinh d ấ   ng và oxy cho quá trình trao đ i ch t,

22

ằ ấ ượ ạ ộ ơ ắ nh m cung c p năng l ng cho c  b p ho t đ ng

ủ ứ ậ ậ ơ Vì v y, quá trình t p b i cũng là quá trình nâng cao có ch  đích ch c năng các

ư ế ớ ứ ấ ầ ượ ự ệ ơ c  quan tu n hoàn, hô h p và nh  th  m i nâng cao, đáp  ng đ ệ   c vi c th c hi n

ậ ơ ợ ỹ k  thu t b i h p lý

ậ ơ ợ ệ ỹ 2.3. Khái ni m k  thu t b i h p lý

ả ạ ủ ụ ơ ượ ố ế ể M c đích c a b i th  thao là ph i t o ra đ ộ c t c đ  cao, ti ệ t ki m đ ượ   c

ượ ạ ộ ụ ệ ậ ả ờ ỹ ứ s c và duy trì đ ậ   c hi u qu  ho t đ ng liên t c trong th i gian dài. Vì v y, k  thu t

ể ơ ượ ơ ỹ ể ậ ợ ớ ơ ợ b i h p lý trong b i th  thao đ ắ   c hi u là b i k  thu t phù h p v i các nguyên t c

ầ và yêu c u sau đây:

ượ ấ ủ ấ ớ ế ậ ợ ỹ ớ   c công su t l n nh t c a các y u lĩnh k  thu t, phù h p v i ­ Phát huy đ

ủ ấ ể ả ơ ể ứ ẫ ặ đ c đi m c a c u trúc gi i ph u, ch c năng sinh lý c  th

ậ ậ ấ ỏ ậ ả ợ ớ ỹ ị ­ K  thu t ph i phù h p v i các đ nh lu t v t lý ch t l ng và các nguyên lý

ớ ự ậ ơ ể ộ ườ ướ ượ ự có liên quan t i s  v n đ ng c  th  trong môi tr ng n ể ạ c đ  t o đ ẩ   c l c đ y

ế ướ ớ ti n ra phía tr ấ   c l n nh t

ự ế ể ậ ụ ậ ơ ợ ệ ự ả ỹ ệ   ­ K  thu t b i h p lý ph i xoay quanh “hi u l c th c t ” đ  t n d ng có hi u

ậ ằ ả ạ ấ ố ộ ộ ộ ệ ự ộ   ậ qu  nh t hình d ng và t c đ  các b  ph n v n đ ng nh m phát huy hi u l c đ ng

ụ ể ủ ừ ờ ế ợ ớ ặ ể ồ ườ   i ạ tác trong ph m vi cho phép . Đ ng th i k t h p v i đ c đi m c  th  c a t ng ng

ằ ỹ ậ nh m phát huy k  thu t mang phong cách riêng

ậ ơ ậ ầ ấ ầ ớ ồ ợ ợ ớ ỹ ờ   ­ K  thu t c n phù h p v i yêu c u thi đ u, phù h p v i lu t b i, đ ng th i

ể ự ữ ầ ợ ủ ể ả ế ậ ơ ỹ có th  d a vào nh ng ph n có l ậ i c a lu t b i cho phép đ  c i ti n k  thu t

ố ệ ỹ ậ ơ ố ự ấ ầ Ngoài ra, mu n phân bi t k  thu t b i t t hay x u, chúng ta c n d a vào tính

ấ ụ ể ậ ỹ ch t c  th  sau đây trong k  thu t

ứ ộ ở ị ­ M c đ  th  sâu và nh p nhàng

ệ ự ạ ướ ủ ộ ả ỏ ẩ ấ ­ Hi u l c qu t n ị c và tính ch t th  l ng c a đ ng tác chu n b

ạ ừ ố ợ ộ ­ Khi ph i h p đ ng tác không có giai đo n d ng

ộ ố ữ ậ ỹ ậ ơ 2.4. M t s  thu t ng  dùng khi phân tích k  thu t b i

ướ ướ ườ ơ Phía tr c: Là h ế ủ ng ti n c a ng i b i.

23

ượ ạ ướ Phía sau: Là phía ng i h c l ế ng ti n

ả ủ ơ ể ằ Phía bên: Là phía trái và phía ph i c a c  th  n m ngang trong n ướ c

ự ự ẩ ướ ướ ạ ẩ ả ự L c kéo: Là ph n l c do l c đ y n ậ c, đ p n c t o ra và đ y ng ườ ế   i ti n

ề ướ v  tr c

ự ẩ ủ ướ ự ổ ườ ơ ừ ướ L c n i: Là l c đ y c a n c vào ng i b i t d i lên trên

ự ẩ ệ ự ự ả ộ ộ Đ ng tác hi u l c: Là đ ng tác s n sinh ra l c kéo, l c đ y ng ườ ề ướ i v  tr c

ẩ ẩ ộ ộ ị ướ ề ệ ạ Đ ng tác chu n b : Là đ ng tác x y ra tr c và t o đi u ki n thu n l ậ ợ ể i đ

ự ệ ộ ệ ự th c hi n đ ng tác hi u l c

ướ ơ ả ườ ể ượ ỳ ộ ộ B c b i: Là kho ng đ ng di chuy n đ ơ c sau m t chu k  đ ng tác b i

ở ụ ọ ủ ơ ể ớ ạ ơ Góc b i: Là góc t o b i tr c d c c a c  th  v i m t n ặ ướ c

ậ ỏ * Câu h i ôn t p

ơ ả ề ỹ ữ ặ ậ ơ ể 1. Trình bày nh ng đ c đi m c  b n v  k  thu t b i

ụ ơ ộ ụ ệ ưở ớ ấ ơ 2. M c đích và nhi m v  b i l ả i có  nh h ng gì t i c u trúc b i?

ọ ủ ấ ườ ướ ả ưỏ ớ ỹ ậ ơ 3. Tính ch t lý h c c a môi tr ng n c  nh h ng gì t i k  thu t b i?

ể ặ ả ủ ơ ể ả ẫ ưở ớ ỹ ậ ơ 4. Đ c đi m gi i ph u sinh lý c a c  th   nh h ng gì t i k  thu t b i?

ậ ơ ợ ế ỹ 5. Th  nào là k  thu t b i h p lý?

ậ ả ỏ * Câu h i th o lu n:

ụ ể ả ả ạ ố ưở ớ ấ ậ ơ 1.T i sao tình hu ng và hoàn c nh c  th   nh h ng t ỹ i c u trúc k  thu t  b i?

ự ả ứ 2. Phân tích công th c tính l c c n.

ữ ườ ậ ơ ộ 3. Phân tích các thu t ng  th ng dùng trong b i l i

ươ

ƯƠ

NGUYÊN T C VÀ PH

Ch ng 3.

Ạ Ơ Ộ   NG PHÁP GI NG D Y B I L I

ạ ơ ộ ả ắ 3.1. Nguyên t c gi ng d y b i l i

ơ ộ ạ ắ ề ượ ổ ữ ấ ả Nguyên   t c   gi ng   d y   b i   l i   là   nh ng   v n   đ   đ ế c   t ng   k t,   rút   kinh

ừ ụ ụ ể ả ậ ạ ệ nghi m t m c đích giáo d c, quá trình gi ng d y và các quy lu t phát tri n c  th ơ ể

ườ ậ ủ ự ạ ậ ả ng ọ   i t p. Nó là s  ph n ánh các quy lu t khách quan c a quá trình d y và h c,

ơ ả ỉ ạ ắ ự ư ạ ả ầ cũng là yêu c u ch  đ o c  b n trong gi ng d y nh : Nguyên t c t ự    giác tích c c,

ự ậ ắ ấ ắ ắ ợ ộ ầ nguyên t c tr c quan, nguyên t c tăng d n lu ng v n đ ng, nguyên t c xu t phát t ừ

24

ự ế ắ ủ ố th c t và nguyên t c c ng c

ắ ự 3.1.1. Nguyên t c t ự  giác tích c c

ệ ơ ộ ầ ệ ả ả ạ ắ Quán tri t nguyên t c này, trong gi ng d y b i l ự i c n ph i th c hi n m t s ộ ố

ầ yêu c u sau:

ụ ả ọ ị ướ ộ ọ ậ Tr ế   c h t ­ Ph i giúp cho h c sinh xác đ nh rõ m c đích và thái đ  h c t p.

ườ ệ ọ ậ ọ ậ ụ ủ ụ ầ c n th ng xuyên giáo d c m c đích h c t p, ý nghĩa c a vi c h c t p môn b i l ơ ộ   i

ơ ộ ố ớ ể ấ ụ ủ ệ ậ ể ọ đ  h c sinh nh n rõ tác d ng c a môn b i l ồ   i đ i v i vi c nâng cao th  ch t, đ ng

ờ ả ả ả ướ th i đ m b o an toàn cho b n thân mình trên sông n c

ạ ơ ắ ầ ụ ụ ệ ầ ầ ọ ộ Khi b t đ u d y b i, c n cho h c sinh m c đích, nhi m v , yêu c u, n i dung

ể Ở ừ ổ ọ ệ ể ầ ọ ẩ và tiêu chu n ki m tra. ụ    t ng bu i h c, cũng c n cho h c sinh hi u rõ nhi m v ,

ầ ủ ừ ổ ọ ả ậ ọ ỹ ỗ ộ yêu c u c a t ng bu i h c. Khi h c m i đ ng tác k  thu t, ph i nêu rõ ý nghĩa, tác

ể ọ ế ậ ượ ỹ ụ d ng và cách t p đ  h c sinh nhanh chóng ti p thu đ ậ ủ ộ c k  thu t c a đ ng tác đó

ồ ưỡ ứ ọ ­ B i d ọ ơ ng h ng thú h c b i cho h c sinh.

ố ớ ọ ơ ự ự ứ ọ ỉ Ch  khi nào h c sinh có h ng thú cao đ i v i h c b i thì tính tích c c t giác

ớ ướ ậ ớ ụ ầ ợ ướ ắ m i cao, giúp cho các em t p làm quen v i n c, kh p ph c d n tâm lý s  n c và

ọ ơ ứ ặ ệ ứ ậ ệ ầ ạ nâng cao h ng thú h c b i. Đ c bi ế ợ   t, c n đa d ng hoá hình th c t p luy n, k t h p

ự ộ ứ ẽ ặ ệ ể ạ ờ ọ ơ ấ ch t ch  hình th c thi đ u và s  đ ng viên khích l đ  t o cho các gi h c b i tr ở

ờ ơ ữ thành nh ng “gi ch i” lý thú

ố ớ ọ ầ ươ ơ ỹ ố ố ầ Đ i v i h c sinh đã có k  năng b i ban đ u t ng đ i t t, c n nâng cao yêu

ế ượ ứ ỹ ọ ầ c u thích đáng, làm cho h  nhanh chóng ti p thu đ ớ c tri th c và k  năng m i

ả ự ư ứ ề ậ ọ ớ ộ ộ ộ Ph i l a ch n nhi u hình th c đ ng tác m i nh : Đ ng tác v n đ ng và

ế ợ ậ ạ ấ ộ ộ ớ ậ   ộ đ ng tác tĩnh, l y đ ng tác đ ng làm chính, k t h p bài t p trên c n v i bài t p

ậ ướ ướ ấ d ướ ướ i n c, l y bài t p d i n c làm chính

ữ ể ầ ắ ọ ­ C n hi u và n m v ng tâm lý h c sinh

ệ ề ắ ọ ơ ặ   ả ậ Trong quá trình h c b i các em ph i t p trong đi u ki n n ng nóng ho c

ư ạ ơ ạ ố ứ ệ ạ ạ ậ ỏ m a l nh. T p b i l ổ   i t n s c, m t m i nên cũng sinh ra tâm lý ng i khó, ng i kh .

ệ ớ ể ầ ậ ệ ắ ớ ả Vì v y, c n phát hi n s m đ  quan tâm khích l , dìu d t các em s m gi ả ạ   i to  tr ng

25

ấ ợ ả ả ệ ớ ơ ớ thái tâm lý b t l ả   ạ i m i nâng cao hi u qu  gi ng d y b i. Khi lên l p giáo viên ph i

ệ ẩ ệ ệ ạ ả ạ ả ị nhi ệ t tình, kh u l nh ph i dõng d c, tín hi u rõ ràng, l ch thi p, gi ng d y sinh

ễ ể ở ạ ụ ế ẫ ạ ả ọ   ợ ộ đ ng, d  hi u, giàu tính thuy t ph c và g i m , d y b o nh n n i và yêu quý h c

ệ ầ ự ắ ố ố ẹ sinh, có tính nguyên t c và xây d ng m i quan h  th y trò t t đ p.

ự ắ 3.1.2. Nguyên t c tr c quan

ự ả ạ ả ắ ườ ọ Nguyên t c tr c quan có nghĩa là trong gi ng d y ph i giúp cho ng i h c có

ể ượ ộ ắ ượ ể ư ứ th  hình dung đ c đ ng tác, n m đ ỹ c các tri th c và k  năng đúng đ  t ậ    duy v n

ộ đ ng chính xác

ư ọ ơ ị Khi h c b i, thông qua các giác quan nh : th  giác, thính giác, xúc giác và các

ể ủ ơ ắ ả ườ ậ ế ộ ả ơ c  quan c m giác b n th  c a c  b p, ng ế i t p ti p thu các y u lĩnh đ ng tác nh ư

ươ ướ ứ ộ ự ằ ị ph ng h ứ ủ ơ ắ ng, v  trí và m c đ  dùng s c c a c  b p..., nh m xây d ng hình t ượ   ng

ề ộ ứ ự ể ệ ậ ự   và khái ni m chính xác v  đ ng tác. Trong đó, nh n th c qua tr c quan đ  xây d ng

ấ ượ ệ ằ ộ ọ ị ạ khái ni m đ ng tác có v  trí quan tr ng nh m nâng cao ch t l ọ   ọ ng d y h c cho h c

sinh

ắ ạ ơ ượ ể ệ ư Trong d y b i nguyên t c này đ c th  hi n nh  sau:

ự ế ẫ ắ ộ ọ ộ ị ẫ   ­ S p x p đ i hình, l a ch n v  trí làm đ ng tác m u chính xác. Làm m u

ả ế ả ạ ả ạ ỹ ậ ơ ộ đ ng tác trong gi ng d y k  thu t b i ph i ti n hành c  trên c n và d ướ ướ i n ầ   c, c n

ẽ ữ ố ợ ả ặ ả ả ả ượ ph i h p ch c ch  gi a gi ng gi ẫ i và làm m u: Gi ng gi i hình t ố ợ   ng ph i h p

ể ế ợ ố ẫ ữ ư ớ ự ư ớ v i làm m u chính xác, đ  k t h p t t gi a t duy v i tr c quan và t ừ    duy tr u

ngượ t

ọ ụ ự ử ụ ư ặ ậ ả ­ S  d ng h c c  tr c quan: Nh  tranh  nh ho c băng hình quay ch m, đ ể

ữ ắ ọ ượ ể ượ ụ ậ ậ ỹ giúp h c sinh n m v ng đ c bi u t ng k  thu t đúng. Khi v n d ng các h c c ọ ụ

ế ử ụ ầ ự ự ể ặ ờ ọ ớ ộ   ợ tr c quan c n l a ch n th i đi m thích h p. N u s  d ng quá s m ho c quá mu n

ượ ệ ạ ẽ s  khó phát huy đ ả ả c hi u qu  gi ng d y

ử ụ ệ ­ S  d ng các tín hi u tay, chân:

ụ ệ ấ ấ ạ ậ ơ ọ ơ   V n d ng tín hi u tay, chân, nh t là tay r t quan tr ng trong d y b i. Do b i

26

ườ ướ ắ ậ trong môi tr ng n ệ   c, nên m t khó nhìn rõ, tai khó nghe rõ. Vì v y, dùng tín hi u

ụ ể ằ ặ ộ ị ị ổ ứ ủ tay ho c chân nh m hai m c đích: M t là bi u th  ý đ nh t ch c c a giáo viên, hai

ầ ủ ộ ữ ộ ử ậ ỹ là làm rõ yêu c u c a đ ng tác k  thu t và s a ch a đ ng tác sai

ắ ầ 3.1.3. Nguyên t c nâng d n

ả ự ứ ủ ứ ể ặ ậ ạ ơ Trong d y b i ph i d a vào đ c đi m c a quá trình nh n th c, ch c năng c ơ

ộ ủ ể ậ ậ ỹ ộ th , quy lu t hình thành k  năng v n đ ng và quá trình nâng cao trình đ  c a ng ườ   i

ả ế ắ ừ ả ạ ậ ầ ẹ ế ặ ơ b i. Vì v y, c n ph i ti n hành gi ng d y theo nguyên t c t nh  đ n n ng, t ừ ễ   d

ừ ơ ứ ạ ả ừ ế ế ế ầ ộ ế đ n khó, t ế  đ n gi n đ n ph c t p, t ư  ch a bi t đ n bi ủ   t.., nâng d n đ  khó c a

ể ọ ậ ắ ượ ệ ố ậ ộ ỹ ườ bài t p đ  h c sinh n m đ c m t cách h  th ng các k  thu t và tăng c ng đ ượ   c

ể ấ th  ch t

ử ụ ữ ể ầ ầ ắ Khi s  d ng nguyên t c tăng d n chúng ta c n chú ý nh ng đi m sau đây:

ả ợ ế ắ ộ ừ ễ ế ừ ơ ả d  đ n khó, t ứ ạ   ế  đ n gi n đ n ph c t p, ­ S p x p n i dung ph i h p lý t

ả ạ ừ ể ạ ố ụ ầ ạ ph i d y t ớ  trên c n sau đó m i chuy n xu ng d ướ ướ i n ọ   c. Ví d , c n d y cho h c

ớ ướ ớ ạ ộ ộ ể ạ sinh làm quen v i n ơ c, sau đó m i d y các ki u b i. D y m t đ ng tác nói chung,

ướ ớ ậ ế ậ ậ tr ạ c h t nên t p trên c n, sau đó m i t p d ướ ướ i n c. Khi t p d ướ ướ i n ậ   c nên t p

ự ố ị ớ ậ ể ể ặ ậ ơ ậ   các bài t p có đi m t a c  đ nh (bám thành b  ho c ván b i), sau đó m i t p bài t p

ố ị ự ể có đi m t a không c  đ nh

ơ ở ữ ữ ể ộ ọ ố ớ ế ỹ t và k  năng đã ­ H c nh ng n i dung m i trên c  s  cũng c  nh ng hi u bi

ổ ậ ấ ị ữ ả ờ ườ ọ h c, gi a các bu i t p ph i có th i gian cách quãng nh t đ nh, thông th ỗ   ng m i

ổ ậ ừ ầ ổ ợ ỗ ế ậ tu n 2 ­ 3 bu i là thích h p. M i bu i t p t ộ  60 đ n 90 phút. N i dung bài t p trên

ẽ ớ ạ c n và d ướ ướ i n ệ ặ c cũng có quan h  ch t ch  v i nhau

ầ ượ ầ ệ ậ ậ ắ ộ ng v n đ ng t p luy n, theo nguyên t c tăng kh i l ố ượ   ng ­ C n tăng d n l

ướ ườ ơ ể ủ ự ề ầ ậ ộ tr c, c ộ ng đ  sau, làm cho năng l c v n đ ng c a c  th  tăng d n. Đi u này

ệ ớ ỉ ườ ể ấ ọ ụ không ch  có tác d ng v i vi c tăng c ng th  ch t cho h c sinh, mà còn có tác

ệ ủ ậ ộ ỉ ữ ầ ố ố ỹ ụ d ng cho vi c c ng c  và nâng cao k  thu t đ ng tác, c n chú ý b  trí ngh  gi a các

ợ ứ ể ầ ậ l n t p h p lý đ  tránh quá s c

ồ ơ ế ể ả ự ệ ế ả ạ ầ ạ   ­ C n xây d ng h  s , k  ho ch, ti n trình, giáo án..., đ  đ m b o vi c d y

27

ệ ố ệ ạ ệ ầ ế ơ b i có h  th ng, có tính k  ho ch trong vi c quán tri ắ t nguyên t c nâng d n

ắ ủ ố 3.1.4. Nguyên t c c ng c

ơ ộ ầ ụ ể ậ ả ạ ọ Trong gi ng d y b i l ắ i c n v n d ng nguyên t c này đ  giúp cho h c sinh

ữ ể ắ ế ủ ề ạ ố ọ ỹ ắ n m ch c nh ng hi u bi ệ   t và k  năng đã h c. Quá trình c ng c  là t o đi u ki n

ắ ủ ố ầ ử ụ ậ ỹ ớ ữ cho nâng cao k  thu t. Khi s  d ng nguyên t c c ng c , c n chú ý t ể   i nh ng đi m

sau đây:

ể ượ ự ệ ầ ậ ộ ỹ ng k  thu t đ ng tác chính xác và có ­  C n xây d ng khái ni m, bi u t

ươ ự ệ ể ậ ộ ồ ờ ỹ ph ng pháp th c hi n đ ng tác k  thu t đúng, đ ng th i chú ý phát tri n các t ố

ể ự ấ ọ ch t th  l c cho h c sinh

ườ ệ ặ ạ ậ ứ ự ớ ơ ­ Th ng xuyên t p luy n l p l i và b i kéo dài c  ly v i các hình th c khác

ể ủ ệ ố ỹ ậ nhau đ  c ng c  và hoàn thi n k  thu t

ỏ ể ủ ứ ệ ậ ầ ặ ố ề ộ   ­ C n đ t ra các câu h i đ  c ng c  khái ni m và nh n th c đúng v  đ ng

ậ ơ ầ ọ ờ ọ ỹ ế ồ tác k  thu t b i đã h c. Đ ng th i, c n cho h c sinh bi t quan sát và phân tích k ỹ

ủ ậ ườ ậ ủ ả ố ỹ ủ ề thu t đúng, sai c a ng i khác, đi u này giúp c ng c  k  thu t c a b n thân

ơ ể ự ậ ả ọ ỹ ị ấ   ­ Ph i xác đ nh cho h c sinh tiêu chí k  thu t và c  ly b i đ  các em ph n

ườ ệ ủ ử ụ ố ỹ ứ ể ấ ấ đ u, th ậ ng xuyên s  d ng hình th c thi đ u ki m tra trong vi c c ng c  k  thu t

ấ ắ 3.1.5. Nguyên t c xu t phát t ừ ự ế  th c t

ấ ắ ắ ự ụ ệ Nguyên t c xu t phát t ừ ự ế  th c t ụ    là nguyên t c d a vào m c đích, nhi m v ,

ể ự ọ ươ ượ ậ ộ ớ ợ ầ ộ n i dung, yêu c u đ  l a ch n ph ng pháp, l ề   ng v n đ ng phù h p v i các đi u

ự ễ ư ự ố ượ ệ ơ ở ậ ề ệ ấ ậ ki n th c ti n, nh  d a vào đ i t ạ   ng, c  s  v t ch t, đi u ki n khí h u..., khi d y

ể ố ụ ọ ậ ệ ọ ơ ể b i đ  có th  giúp h c sinh hoàn thành t t nhi m v  h c t p

ậ ụ ắ ầ Khi v n d ng nguyên t c này c n chú ý:

ướ ủ ọ ự ữ ế ạ ắ ả ạ c khi xây d ng k  ho ch gi ng d y, n m v ng tình hình c a h c sinh ­ Tr

ứ ọ ậ ộ ể ự ộ ơ ư ứ ẻ ạ ặ ề v  các m t nh  tình tr ng s c kho , trình đ  b i, trình đ  th  l c, ý th c h c t p...

ớ ế ố ế ợ ầ ệ ố ớ ọ ắ cá bi t. Đ i v i h c sinh đã n m k ỹ ầ ­ C n k t h p yêu c u chung v i y u t

ậ ươ ố ố ố ớ ể ề ữ ầ ơ ỹ thu t t ng đ i t ậ   t, có th  đ  ra yêu c u cao h n đ i v i nh ng em có k  thu t

ố ớ ọ ử ề ầ ố ờ ươ t ữ   ng đ i, còn đ i v i h c sinh kém thì giáo viên c n dành nhi u th i gian s a ch a

28

ậ ỹ k  thu t.

ầ ớ ấ ượ ụ ụ ướ ườ i tình hình sân bãi, d ng c , ch t l ng n c và l ng tr ướ   c ­ C n chú ý t

ế ễ ề ặ ầ ậ các di n bi n v  khí h u, luôn đ t khâu an toàn lên hàng đ u

ẽ ớ ệ ặ ắ ố ổ ấ   Năm nguyên t c trên có quan h  ch t ch  v i nhau, b  sung và th ng nh t

ụ ủ ự ệ ệ ể ạ ả ộ ớ v i nhau đ  cùng th c hi n m t m c đích c a quá trình gi ng d y. Vi c phân chia

ấ ươ ắ ỉ ắ ự ố các nguyên t c trên ch  mang tính ch t t ng đ i, trong đó nguyên t c t giác tích

ề ể ự ệ ề ắ ự c c mang tính ti n đ  đ  th c hi n các nguyên t c khác

ươ ạ ơ ộ 3.2. Ph ả ng pháp gi ng d y b i l i

ậ ộ ơ ộ ậ ỹ 3.2.1. Quy lu t hình thành k  năng v n đ ng trong b i l i

ơ ộ ế ạ ả ả ắ ượ ậ Khi ti n hành gi ng d y b i l i, giáo viên ph i n m đ c quy lu t hình thành

ỏ ổ ủ ạ ậ ồ ộ ố ị ỹ k  năng v n đ ng chung (g m có 3 giai đo n: lan t a,  n đ nh, c ng c  và hoàn

thi n)ệ

ơ ộ ấ ặ ệ ậ ộ ườ ướ Riêng b i l i có tính ch t đ c bi t là v n đ ng trong môi tr ng n ế   c, y u

ư ể ứ ạ ụ ụ ư ả ầ ộ ả   lĩnh đ ng tác không ph c t p nh  th  thao d ng c , nh y c u…Nh ng khi gi ng

ườ ậ ườ ộ ố ề ế ườ ạ d y ng i t p th ng khó ti p thu vì m t s  nguyên nhân v  môi tr ể   ư ng nh : Đi m

ộ ướ ự ả ớ ự ậ ạ ặ ở ơ ộ ự t a sinh đ ng, n c có l c c n l n tr  ng i cho s  v n đ ng, m t khác khi b i có

ớ ạ ề ệ ộ ấ ướ ả ứ ườ nhi u kích thích m i l ư  nh : nhi t đ , áp su t n c gây ph n  ng th ng xuyên

ế ạ ở ộ ệ làm tr  ng i cho vi c ti p thu đ ng tác

ơ ộ ệ ậ ạ ầ ớ ướ ể ả ­ Giai đo n đ u trong t p luy n b i l i là làm quen v i n c đ  gi ế   i quy t

ưở ườ ậ ườ ạ ệ ố ầ ậ ế ố y u t tâm lý, gây tin t ng cho ng i t p. Ng ụ i d y c n v n d ng h  th ng các

ớ ướ ạ ụ ướ ở ộ đ ng tác làm quen v i n ư c nh : đi l i, ng p trong n c, th , các trò ch i d ơ ướ   i

ể ả ạ ườ ậ ướ n c.., đ  gi ng d y cho ng i t p

ể ườ ậ ậ ơ ộ ễ ế ỹ ạ ở ­ Đ  ng i t p d  ti p thu k  thu t b i l ả i khi gi ng d y ỏ   ạ  giai đo n lan t a

ụ ậ ổ ị ươ ừ ế ổ ậ ợ ầ và  n đ nh, c n v n d ng ph ng pháp t ụ    phân chia đ n t ng h p. Khi v n d ng

ươ ể ầ ph ng pháp này c n chú ý các đi m sau:

ự ộ ẻ ữ ư ế ậ ệ Cho th c hi n đ ng tác l khi t p, nh ng là nh ng y u lĩnh đúng trong khâu

29

ẹ ậ ỹ k  thu t nguyên v n

ứ ự ộ ụ ế ậ ệ ầ Không nên t p thu n th c đ n m c t ế  đ ng hoá các y u lĩnh riêng bi t, mà

ế ợ ớ ế ệ ế ả ỹ ậ ph i cho k t h p các y u lĩnh này v i y u lĩnh khác có quan h  trong khâu k  thu t

ườ ậ ễ ế ụ ề ậ ể Đ  ng ổ ợ ớ   ả ậ i t p d  ti p thu, giáo viên ph i v n d ng nhi u bài t p b  tr  v i

ụ ậ ổ ậ ố ị ư ụ ư ứ ụ ụ ặ ợ ộ ừ   các d ng c  thích h p nh  d ng c  v t n i, ho c v t c  đ nh nh ng m c đ  v a

ph iả

ươ ạ ơ ộ ổ ọ ế 3.2.2. Ph ả ng pháp gi ng d y b i l ứ i cho h c sinh l a tu i thi u niên

ươ ự ả ơ ộ Ph ng pháp và trình t ạ  gi ng d y b i l i:

ơ ơ ả ộ ấ ắ ầ ề ặ ể ạ ả ọ ơ   Khi b t đ u gi ng d y b i c  b n, m t v n đ  đ t ra là nên ch n ki u b i

ướ ứ ự ạ ạ ế ể ằ ả ấ ơ ạ nào d y tr c và th  t d y các ki u b i, nh m đ t k t qu  cao nh t. Đ  gi ể ả   i

ế ố ế ứ ề ấ ầ quy t các y u t trên, giáo viên c n căn c  vào các v n đ  sau:

ế ố ứ ­ Căn c  vào y u t ụ  giáo d c

ổ ậ ứ ả ạ ầ ờ ờ   ỗ ­ Căn c  vào th i gian gi ng d y, m i tu n là bao nhiêu bu i t p? và th i

ủ ừ gian c a t ng giáo án…

ư ơ ậ ụ ậ ứ ụ ệ ề ệ ậ ả ạ ­ Căn c  vào đi u ki n gi ng d y nh  n i t p, d ng c  t p luy n, khí h u…

ứ ể ặ ườ ậ ộ ỹ ư ả ­ Căn c  vào đ c đi m ng ậ   ề ể ự i t p nh  kh  năng v  th  l c, trình đ  k  thu t

ệ ế ả ộ ớ ứ ể ề ặ ổ hi n có, kh  năng ti p thu đ ng tác, gi i tính, l a tu i, đ c đi m v  tâm sinh lý

ế ố ự ể ậ ộ D a vào các y u t ệ ố   ụ  trên giáo viên có th  v n d ng m t trong các h  th ng

ư ả ạ ơ ể gi ng d y các ki u b i nh  sau:

ể ể ạ ơ ấ ị 3.2.2.1. D y các ki u b i th  thao theo th  t ứ ự ướ  tr c sau nh t đ nh

ệ ố ườ ụ ậ ườ ặ H  th ng này th ng v n d ng trong các tr ể   ng không chuyên, do đ c đi m

ế ạ ả ả ạ ắ ơ ờ ạ ừ   ạ d y b i trong th i gian ng n, nên giáo viên ph i so n k  ho ch gi ng d y t ng

ụ ể ậ ơ ươ ể ạ ệ ả ợ ki u b i và v n d ng ph ừ   ng pháp thích h p đ  d y có hi u qu , sao cho sau t ng

ả ứ ể ạ ượ ừ ế ụ ơ ể ệ ể ả giai đo n ph i d t đi m đ ạ   c t ng ki u b i đ  hoàn thi n và ti p t c gi ng d y

ể ể ặ ầ ạ ả ậ ớ ơ ệ ể các ki u b i m i. Tuy v y, khi gi ng d y cũng c n chú ý đ c đi m cá bi t đ  sao

ế ậ ữ ọ ượ ề ể ộ ơ cho nh ng h c sinh có năng khi u t p đ c nhi u ki u b i trong cùng m t giai

30

đo nạ

ể ố ể ậ ặ ộ ộ    M t khác, đ  bài t p sinh đ ng, trong giáo án giáo viên có th  b  trí các đ ng

ư ụ ề ằ ả ạ ớ ộ ứ   tác v i nhi u d ng khác nhau, nh ng đ ng tác đó ph i nh m m c đích nâng cao s c

ọ ỹ ẻ ơ ể ậ ơ ớ kho  h n là h c k  thu t các ki u b i m i

ộ ố ể ể ạ ạ ộ ụ ơ 3.2.2.2. D y song song m t s  ki u b i th  thao trong m t giai đo n liên t c

ệ ố ườ ụ ậ ở ớ ậ ơ ộ ấ H  th ng này th ng v n d ng các l p t p hu n b i l i, trong các tr ườ   ng

ụ ể ệ ạ ặ ậ ộ ướ chuyên nghi p th  thao. V n d ng cùng m t lúc ho c các giai đo n tr c sau liên

ư ậ ạ ậ ơ ề ệ ỹ ườ ậ ượ ụ t c các k  thu t b i, nh  v y t o đi u ki n cho ng i t p đ ẩ c chu n b  t ị ố ề  t v

ơ ộ ể ự ệ ệ ề ể ạ ượ chuyên môn b i l i, phát tri n toàn di n th  l c, t o đi u ki n phát huy đ ầ   c đ y

ơ ộ ạ ơ ở ộ ể ế ể ả ớ ủ đ  năng khi u b i l i, t o c  s  r ng l n đ  phát tri n kh  năng sau này

ấ ặ ệ ủ ệ ố ạ ườ ậ ể ố ơ Tính ch t đ c bi t c a h  th ng này là d y cho ng i t p b n ki u b i th ể

ệ ạ ơ ườ ấ ơ ướ ơ ế ư ư ử ơ thao hi n đ i: B i tr ơ   n s p, b i ng a, b i b m và b i  ch, nh ng  u tiên h n

ể ể ậ ầ ơ ộ ờ ồ ơ cho m t trong hai ki u b i ban đ u, đ ng th i khi đã t p ki u b i này là chính, thì

ể ậ ẩ ộ ỹ ườ ậ ị ầ ậ c n t p thêm đ ng tác chu n b  cho k  thu t ki u khác. Khi ng ữ   ắ i t p đã n m v ng

ể ể ạ ậ ả ậ ọ ớ   ỹ k  thu t tr ng tâm trong gi ng d y, thì giáo viên cho chuy n sang t p ki u m i.

ậ ươ ư ể ạ ả ơ ườ ậ ậ ụ V n d ng ph ng pháp gi ng d y nh  trên, các ki u b i sau ng ấ   i t p t p r t

ể ề ể ự ộ ề ỹ ậ ơ ộ ự ế ự nhanh, có s  phát tri n v  th  l c, s  ti n b  v  k  thu t b i l i, bi ế ượ t đ c m t s ộ ố

ấ ị ệ ấ ậ ờ ơ ơ ớ ể kinh nghi m nh t đ nh. Do đó khi t p ki u b i m i m t ít th i gian h n, tránh đ ượ   c

ạ ừ ượ ả ẳ ế ể ườ ự s  căng th ng vô ích, có kh  năng lo i tr  đ c các khuy t đi m thông th ng, nh ư

ớ ệ ố ệ ừ ệ ả ạ ậ ắ ờ ơ ể   ậ v y th i gian t p luy n ng n h n so v i h  th ng gi ng d y hoàn thi n t ng ki u

ộ ơ b i m t

ệ ố ể ạ ả ạ ơ ộ ườ H  th ng gi ng d y song song các ki u b i trong m t giai đo n th ng đ ượ   c

ứ ự ậ ụ v n d ng theo th  t sau đây:

ướ ế ạ ơ ườ ể ờ ậ ụ ấ ồ ­  Tr c h t d y ki u b i tr ậ   n s p, đ ng th i v n d ng thêm các bài t p

ơ ườ ể ơ ướ ơ ế ử ế ể ạ ki u b i tr ố ớ ộ   n ng a, sau đó d y ti p ki u b i  ch và b i b m, riêng đ i v i đ ng

ể ậ ụ ở ủ ơ ướ ơ ườ ấ ạ ạ ơ tác chân c a b i b m có th  v n d ng giai đo n d y b i tr ử n s p và b i ng a

ươ ơ ượ ạ ạ ươ ­ Các ph ng pháp d y b i đ c chia thành ba lo i: Ph ng pháp dùng l ờ   i

31

ươ ự ươ ụ ả ụ ệ ậ nói, ph ng pháp tr c quan và ph ạ   ng pháp bài t p. M c đích, nhi m v  gi ng d y

ủ ế ắ ọ ượ ậ ơ ậ ỹ ơ ộ b i l i ch  y u là làm cho h c sinh n m đ ả ấ   c các k  thu t b i. Vì v y, ph i l y

ươ ạ ươ ờ ph ậ ng pháp bài t p trên c n và d ướ ướ i n c làm chính, ph ng pháp dùng l i nói và

ổ ợ ồ ờ ậ ự ụ ợ ươ ạ ỉ tr c quan là b  tr , đ ng th i v n d ng h p lý ph ng pháp d y hoàn ch nh và

ươ ậ ừ ỹ ẻ ế ổ ỉ ph ạ ng pháp d y k  thu t t riêng l ợ  đ n t ng h p hoàn ch nh

ậ ơ ạ ườ ự ấ ở ộ ệ n s p thông qua th c hi n đ ng tác không th , tay ỹ Ví d :  ụ D y k  thu t b i tr

ạ ướ ậ ầ ư ế ầ ử chân luân phiên đ p và qu t n c. Sau đó, s a d n t ở  th  đ u và th  vào lúc vung

ặ ướ ậ ơ ư ỹ ườ ậ ơ ế ấ ạ ỹ tay trên m t n c nh  k  thu t b i tr ạ   n s p. Khi d y k  thu t b i  ch nên d y

ế ợ ế ợ ể ồ ạ ộ ớ ở ạ đ p chân, qu t tay, k t h p tay v i th  và k t h p đ ng tác tay và chân đ  r i hoàn

ậ ơ ế ệ ỹ ỉ thi n thành k  thu t b i  ch hoàn ch nh

ự ạ ể 3.2.2.3. Trình t ơ  d y các ki u b i

ứ ể ả ạ ặ ơ ườ ọ ơ ướ ế ả Căn c  vào đ c đi m gi ng d y môn b i, ng i h c b i tr c h t ph i làm

ớ ướ ế ể ơ ọ ộ ự ọ quen v i n c, sau đó chuy n sang h c các đ ng tác b i. Vì th , trình t h c các

ư ể ơ ki u b i nh  sau:

ự ọ ơ ớ ườ ớ ọ ứ ầ + Trình t ể  h c các ki u b i v i ng ả i m i h c: C n ph i căn c  vào tình

ự ế ủ ọ ụ ả ế ị ể ế ệ ạ hình th c t ọ    c a h c sinh đ  quy t đ nh. N u nhi m v  gi ng d y là giúp cho h c

ữ ể ắ ộ ơ ộ ộ ư   sinh n m v ng m t ki u b i nào đó m t cách nhanh chóng và hoàn thành m t c  ly

ấ ị ạ ướ ể ạ ơ ế ể ướ ọ ơ b i nh t đ nh thì ch n d y ki u đ p n c và ki u b i  ch tr c.

ố ớ ọ ụ ườ ố ờ ạ ổ Ví d : Đ i v i h c sinh các tr ng ph  thông, do s  gi ề    d y không nhi u,

ướ ế ạ ọ ế ạ ướ ơ ứ ơ ế nên tr c h t d y cho h c sinh bi t cách đ p n ọ   c (b i đ ng) và b i  ch. Vì h c

ướ ể ầ ặ ướ ẽ ạ ừ ượ ợ ướ ạ đ p n ổ c đ  đ u n i lên m t n c, s  lo i tr  đ c tâm lý s  n ả   ả c và đ m b o

ượ ạ ộ ướ ầ ố ở đ c an toàn. Đ ng tác tay và chân khi đ p n ớ ơ ế c g n gi ng v i b i  ch. Th  trong

ệ ở ươ ố ơ ả ườ ớ ọ ễ ắ ơ ế b i  ch là th  chính di n và t ng đ i đ n gi n, nên ng ữ   i m i h c d  n m v ng

ỳ ộ ơ ế ụ ự ệ ậ ị ươ ỹ k  thu t. Nh p điê  các chu k  đ ng tác b i  ch có s  giãn cách rõ r t và t ố   ng đ i

ế ơ ượ ứ ệ ể ọ ơ ti t ki m s c, h c sinh có th  nhanh chóng b i đ c dài h n

ự ả ể ế ạ ơ + Trình t gi ng d y 4 ki u b i cho thi u niên

ể ậ ụ ứ ự Có th  v n d ng theo th  t sau đây:

32

ớ ướ ạ ơ ườ ấ ơ ườ ơ ướ ơ ế ử ­ D y làm quen v i n c – b i tr n s p – b i tr n ng a – b i  ch – b i b m

ớ ướ ạ ơ ườ ấ ơ ườ ơ ế ử ­ D y làm quen v i n c – b i tr n s p – b i tr ơ ướ n ng a – b i b m – b i  ch

ớ ướ ạ ơ ườ ơ ườ ấ ơ ướ ơ ế ử ­ D y làm quen v i n c – b i tr n ng a – b i tr n s p – b i  ch – b i b m

ớ ướ ạ ơ ườ ấ ơ ườ ơ ướ ử ­ D y làm quen v i n c – b i tr ơ ế n s p – b i  ch – b i tr n ng a– b i b m

ự ả ể ạ ộ + Trình t ơ  gi ng d y m t ki u b i

ố ợ ơ ề ể ỗ ộ ồ ở M i ki u b i đ u bao g m các đ ng tác chân, tay, th , ph i h p toàn b  k ộ ỹ

ạ ậ ả ạ ộ ướ thu t. Trong gi ng d y phân chia, nói chung là d y đ ng tác chân tr ế   c sau đó đ n

ố ợ ố ợ ạ ồ ố   ở ộ đ ng  tác tay (bao g m ph i h p tay và th ) sau đó d y ph i h p tay và chân, cu i

ạ ỉ ố ợ cùng d y ph i h p hoàn ch nh

ự ả ộ ộ ặ ạ + Trình t gi ng d y m t đ ng tác (tay ho c chân)

ươ ỉ ể ử ụ Có th  s  d ng ph ặ ng pháp hoàn ch nh ho c phân chia. Song dù ph ươ   ng

ầ ự ả pháp nào cũng ph i tuân theo tu n t :

ả ả ể ọ ề ộ ẫ Gi ng gi ẽ ọ ệ i, làm m u đ  h c sinh có khái ni m chính xác v  đ ng tác s  h c

ạ ậ ộ T p các đ ng tác đó trên c n

ự ố ị ậ ậ ướ ư ể ặ ể T p các bài t p có đi m t a c  đ nh trong n c nh  bám thành b , ho c nh ờ

ộ ể ậ ứ ở ỗ ướ ộ ể ậ ộ ộ đ ng đ i đ  t p đ ng tác chân, hoăc đ ng ch  n c nông đ  t p đ ng tác tay

ự ố ị ư ạ ể ậ ậ ướ ổ ườ ậ T p các bài t p không có đi m t a c  đ nh nh  đ p n c n i ng i, t p các

ộ đ ng tác tay và chân

ố ợ ủ ự ầ ộ ố ỉ ấ   Ph i h p hoàn ch nh đ ng tác và nâng d n c  ly, c ng c  và nâng cao ch t

ự ộ ượ l ệ ng th c hi n đ ng tác

ậ ỏ * Câu h i ôn t p

ơ ộ ạ ả ắ 1. Trình bày các nguyên t c gi ng d y b i l i

ơ ộ ậ ậ ộ ỹ 2. Quy lu t hình thành k  năng v n đ ng trong b i l i

ươ ơ ộ ạ ườ ử ụ ệ 3. Ph ả ng pháp gi ng d y b i l i th ng s  d ng hi n nay là gì?

ơ ộ ả ạ ữ ể ầ 4. Khi gi ng d y b i l i giáo viên c n chú ý nh ng đi m nào?

ậ ả ỏ * Câu h i th o lu n:

33

ơ ộ ạ ạ ả ắ ự ự ạ ấ 1. T i sao trong gi ng d y b i l i, nguyên t c t giác tích c c l ọ i quan tr ng nh t?

ậ ạ ộ ứ ỹ 2. Các giai đo n hình thành k  năng v n đ ng trong b i l ơ ộ ươ i t ữ   ớ ng  ng v i nh ng

ọ ộ ạ ạ giai đo n nào trong d y h c đ ng tác?

ư ượ ể ươ ậ ơ ả ỹ 3. Hãy cho bi t ế u và nh ủ c đi m c a các ph ạ ng pháp gi ng d y k  thu t b i?

ạ ạ ơ ọ ổ ạ 4. T i sao trong quá trình d y b i cho h c sinh ph  thông, giáo viên l ề   i chú ý nhi u

ươ ự ế ự ớ t i ph ng pháp tr c quan tr c ti p?

ươ

ƯƠ

PH

Ch ng 4.

Ơ   NG PHÁP T  CH C THI Đ U VÀ TR NG TÀI B I

L IỘ

ổ ứ ơ ộ ủ 4.1. Ý nghĩa c a công tác t ấ  ch c thi đ u trong b i l i

ộ ộ ơ ộ ệ ạ ậ ả ấ ấ Thi đ u là m t b  ph n trong công tác gi ng d y và hu n luy n b i l i.

ụ ứ ể ệ ạ ấ ộ Thi đ u là m t bi n pháp đ  giáo d c đ o đ c, ý chí cho VĐV, vì trong thi

ể ệ ế ẫ ấ ạ ả ọ ớ ộ ầ   ấ đ u h  ph i bi u hi n cao đ  tính kiên trì, lòng nh n n i, chi n đ u v i tinh th n

ệ trách nhi m cao

ơ ộ ứ ề ầ ố ấ Thi đ u b i l i là hình th c tuyên truy n, lôi cu n qu n chúng tham gia rèn

ệ ệ ả luy n TDTT có hi u qu

ố ớ ể ổ ệ ế ế ấ ấ ị Đ i v i các hu n luy n viên, thi đ u là d p đ  t ng k t thành tích, k t qu ả

ả ạ ượ ữ ế ấ ộ ớ ệ ấ ệ ủ c a m t quá trình hu n luy n. V i nh ng k t qu  đ t đ c, các hu n luy n viên và

ứ ư ượ ệ ể ấ VĐV đánh giá m c thành công,  u nh ấ   c đi m trong công tác hu n luy n. Thi đ u

ề ệ ệ ể ộ ổ ụ   cũng là ngày h i trao đ i kinh nghi m, tìm hi u nhau v  chuyên môn, nghi p v ,

ệ ề ầ ộ ỗ góp ph n nâng cao ngh  nghi p cho m i cán b  và VĐV

ế ớ ấ ị ớ ữ ấ ướ ạ ệ ắ Thi đ u th  gi i và thi đ u h u ngh  v i các n ặ   c b n là bi n pháp th t ch t

ố ế ườ ị ữ ữ ế ầ ộ ệ quan h  qu c t , tăng c ng tình h u ngh  gi a các dân t c, góp ph n đoàn k t các

ế ớ ế ự ượ l c l ộ ng ti n b  trên th  gi i

ấ ạ 4.2. Phân lo i thi đ u

ơ ộ ằ ệ ố ủ ể ấ ố ấ Thi đ u b i l i n m trong h  th ng thi đ u th  thao c a toàn qu c. Căn c ứ

ư ấ ạ ấ ặ ấ ọ vào tính ch t thi đ u mà đ t tên g i và phân lo i thi đ u nh  sau:

34

ấ ấ ố ỉ ị ị ị ­ Thi đ u vô đ ch: Thi đ u vô đ ch toàn qu c, vô đ ch t nh…

ữ ữ ể ấ ớ ổ ộ ị ệ   ể ­  Thi đ u h u ngh : Gi a các đ i tuy n v i nhau đ  trao đ i kinh nghi m,

ườ ệ ữ ọ ậ h c t p, tăng c ị ng quan h  h u ngh

ạ ộ ơ ộ ạ ộ ể ụ ể ố i: Đ i h i th  d c th  thao toàn qu c ­ Đ i h i b i l

ể ẳ ấ ẳ ấ ấ ị ­ Thi đ u đ ng c p: Đ  xác đ nh đ ng c p VĐV

ơ ở ể ự ấ ở ấ ể ể ấ ọ ộ c p cao ọ ­ Thi đ u tuy n ch n: Đ  l a ch n đ i tuy n cho c  s  đi thi đ u

h nơ

ấ ả ả ề ộ i: Tranh gi i báo Ti n phong, báo Lao đ ng ­ Thi đ u tranh gi

ị ổ ứ ấ ơ ộ ẩ 4.3. Công tác chu n b  t ch c thi đ u b i l i

ẽ ớ ệ ệ ấ ặ ẩ ấ ị ­ Thi đ u liên quan ch t ch  v i công tác hu n luy n. Công vi c chu n b  cho

ị ừ ầ ị ồ ệ ẩ ấ ẩ ả ấ ộ ộ m t cu c thi đ u ph i chu n b  t ộ  đ u năm hu n luy n. N i dung chu n b  g m các

ư ặ m t nh  sau:

ề ứ ấ ầ Cơ quan tổ ch c thi đ u c n công b ố tr cướ + V  chuyên môn:

ị ấ L ch thi đ u hàng năm

ề ệ ấ Đi u l ộ  các cu c thi đ u

ộ ồ ị ệ ẩ ọ ậ Chu n b  vi c thành l p h i đ ng tr ng tài

ề ơ ở ậ ấ + V  c  s  v t ch t:

ự ộ D  trù kinh phí cho cu c thi

ể ẩ ị ị ể ơ Chu n b  đ a đi m b  b i

ể ổ ứ ả ế ơ ầ ấ ộ ộ ướ ch c m t cu c thi đ u b i c n ph i ti n hành các b c sau: ­ Đ  t

ổ ề ệ ứ ự ề ẩ ậ Thành l p ban t ch c, xây d ng đi u l ả , tuyên truy n qu ng cáo, chu n b ị

ấ ậ ọ ơ ở ậ c  s  v t ch t và thành l p ban tr ng tài...

ứ ổ ứ ấ ơ ộ 4.3.1. Cách th c t ch c thi đ u b i l i

ổ ứ ạ ộ ơ ấ ơ ở ườ ộ ộ ưở Ban t ch c m t Đ i h i b i c p c  s  th ồ ng bao g m m t tr ng ban và

ặ ộ m t ho c hai phó ban

ưở ườ ề ặ ộ ạ ụ ủ ề ể Tr ng ban th ng là m t đ i bi u c a chính quy n ph  trách v  m t văn

35

ề ọ ậ ể ổ ứ ụ ề ệ ặ ộ ộ hoá xã h i ho c m t hi u phó ph  trách v  h c t p..., đ  t ch c đi u hành chung

ộ ưở ụ ể ệ ộ M t phó tr ạ   ng ban là cán b  có chuyên môn TDTT đ  ph  trách vi c so n

ề ệ ả ộ ồ ụ ấ ậ ọ th o đi u l , thành l p h i đ ng tr ng tài và ph  trách chuyên môn trong thi đ u

ộ ưở ơ ở ậ ụ ề ề M t phó tr ấ   ng ban ph  trách v  công tác tuyên truy n và c  s  v t ch t,

ả ưở ậ ự ấ kinh phí, gi i th ng, tr t t an toàn trong thi đ u. Các thành viên nên là các tr ưở   ng

ừ ư ụ ể ể ệ ề ả ơ ở ậ   ti u ban, ph  trách t ng m ng công vi c: Ban th  ký đi u hành, Ti u ban c  s  v t

ề ể ể ề ể ấ ấ ch t. Ti u ban chuyên môn. Ti u ban tuyên truy n…Các ti u ban đ  xu t danh sách

ể ể ậ ổ ứ ệ ệ ụ thành l p các thành viên trong ti u ban đ  Ban t ch c phê duy t và giao nhi m v

ậ ổ ứ ẽ ế Sau khi thành l p xong ban t ệ   ể  ch c s  ti n hành tri n khai các công vi c

ứ ượ đ c phân công theo ch c trách

ệ ậ 4.3.2. Công vi c sau khi thành l p Ban t ổ ứ  ch c

ổ ứ ự ừ ề ệ ể ể ể Ban t ch c đi u khi n các ti u ban tri n khai công vi c theo t ng lĩnh v c

ư ề + Ban th  ký đi u hành:

ề ệ ự Xây d ng và thông báo đi u l

ề ệ ộ ấ ồ ộ N i dung đi u l thi đ u g m các n i dung sau :

ụ ủ ọ ộ ­ Tên g i và m c đích c a cu c thi

ủ ể ờ ị ấ ­ Th i gian đ a đi m c a thi đ u

ơ ổ ứ ộ ­ C  quan t ạ  ch c lãnh đ o cu c thi

ề ệ ấ ầ ­ Thành ph n và đi u ki n tham gia thi đ u

ươ ấ ụ ể ­ Ch ng trình thi đ u c  th

ề ệ ấ ể ứ ­ Đi u ki n và th  th c đăng ký thi đ u

ế ạ ả ưở ­ Cách x p h ng và gi i th ng

ờ ­ Th i gian đăng ký

ậ ơ ượ ử ụ ọ ộ ­ Tr ng tài và lu t b i đ c s  d ng trong cu c thi

ề ả ­ Các đi u kho n khác

ề ệ ưở ổ ứ ụ ể ạ ả Đi u l do phó tr ng ban t ch c ph  trách chuyên môn so n th o đ  thông

36

ổ ứ ệ ề ấ ạ ơ ộ ị ị qua ban t ch c cùng đ i di n các đ n v  tham gia thi đ u. H i ngh  thông qua đi u

ả ế ướ ề ệ ượ ấ ấ ẽ ệ l ph i ti n hành tr c thi đ u ít nh t 2 tháng. Sau khi đi u l đ c thông qua s  in

ấ ử ề ị ướ ơ ấ ấ n và g i v  cho các đ n v  tr c thi đ u ít nh t 1 tháng

ị ơ ở ậ ề ẩ ấ + Công tác tuyên truy n và chu n b  c  s  v t ch t:

ề ệ ượ ề ơ ở ậ ấ ầ ụ Sau khi đi u l đ c thông qua, Phó ban ph  trách v  c  s  v t ch t c n

ể ệ tri n khai các công vi c sau:

ươ ể ề ệ ạ ộ ­ Thông tin trên các ph ng ti n đ i chúng đ  tuyên truy n cho cu c thi

ự ậ ộ ợ ­ D  trù kinh phí, v n đ ng tài tr

ử ắ ẩ ị ế ị ụ ư ồ ụ ồ ­ Chu n b  tu s a, mua s m các thi ộ t b  d ng c  cho cu c thi nh : đ ng h ,

ệ ờ dây, c , còi, súng phát l nh...

ự ả ­ D  trù các kho n chi

ố ợ ể ắ ậ ự ế ớ ộ ­ Ph i h p v i ban chuyên môn đ  s p x p tr t t an toàn cho cu c

ố ộ ế ự ế ấ ứ ­ B  trí cán b  y t tr c ti p c p c u

ậ ấ ậ ồ ọ ọ + Thành l p h i ộ  đ ng tr ng tài và t p hu n tr ng tài

ộ ồ ọ ượ ơ ổ ứ ậ ấ ọ H i đ ng tr ng tài đ c c  quan t ch c thi đ u thành l p. Ban tr ng tài

ướ ự ề ể ủ ổ ấ ớ ụ ủ ệ ọ ọ ạ ộ ho t đ ng d i s  đi u khi n c a t ng tr ng tài. Nhi m v  c a tr ng tài r t l n,

ụ ề ấ ồ ỉ bao g m các công tác ch  huy thi đ u, giáo d c v  chuyên môn và t ư ưở  t ng cho VĐV

ụ ủ ế ủ ệ ể ề ể ấ ộ ọ Nhi m v  ch  y u c a các ti u ban tr ng tài là đi u khi n cu c thi đ u theo

ầ ự ậ ậ ậ ộ ọ lu t m t cách công minh, chính xác. Vì v y, khi thành l p Ban tr ng tài c n l a

ữ ọ ườ ạ ứ ươ ề ậ ể ẫ ch n nh ng ng i am hi u v  lu t và có tác phong, đ o đ c g ng m u

ố ượ ộ ọ ấ S  l ng và trình đ  tr ng tài tùy theo quy mô thi đ u

ướ ả ọ ổ ế ộ ồ ề ệ ể ấ ọ Tr c thi đ u vài ngày, h i đ ng tr ng tài ph i h p đ  ph  bi n đi u l

ấ ề ậ ụ ể ứ ấ ố ộ ọ cu c thi đ u, th ng nh t v  lu t, phân công tr ng tài và các ch c trách c  th .

ộ ồ ị ố ả ẩ ề ệ ấ ộ ọ ọ Ngoài ra, h i đ ng tr ng tài ph i chu n b  t ư t m i đi u ki n cho cu c thi đ u nh

ấ ầ ổ ể ơ ế ổ ứ ụ ể ụ d ng c  chuyên môn, ki m tra b  b i.., sau thi đ u c n t ng k t, t ch c rút kinh

ớ ơ ệ ổ ứ ấ nghi m báo cáo v i c  quan t ch c thi đ u

37

ự ươ ấ + Xây d ng ch ng trình thi đ u

ộ ổ ứ ậ ộ ộ Sau khi các đ i đã n p đăng ký cho ban t ch c (b  ph n chuyên môn), ban

ẽ ế ự ươ ấ chuyên môn s  ti n hành xây d ng ch ng trình thi đ u

ươ ả ả ả ầ ấ Ch ng trình thi đ u ph i đ m b o các yêu c u sau:

ả ươ ề ở ấ ấ ẫ ồ ả ­ Đ m b o cho ch ng trình thi đ u có tính h p d n đ ng đ u ổ  các bu i

ự ấ ả ả ở ượ ờ ­ Đ m b o cho VĐV tham gia hai c  ly thi đ u tr  lên có đ ỉ c th i gian ngh

ữ ợ gi a h p lý

ả ả ờ ổ ỗ ờ ừ ấ ổ ấ ­ Đ m b o th i gian thi đ u m i bu i không quá 4 gi , tr  thi d u 1 bu i có

ả ứ ể ả ể ẻ ọ th  kéo dài thêm 30 phút, đ  đ m b o s c kho  cho VĐV và tr ng tài

ấ ừ ế ắ ầ ươ ấ ổ ứ Xu t phát t các yêu c u trên khi s p x p ch ng trình thi đ u ban t ch c

ố ượ ự ộ ơ ầ ự c n d a vào s  l ố ể ng VĐV tham gia các c  ly và ki u b i có trong n i dung thi, s

ườ ơ ố ợ ơ ể ề ổ ơ ể ổ ờ ỗ ỉ ượ l ng đ ng b i, s  đ t b i, th i gian m i bu i b i, đ  đi u ch nh, chuy n đ i th ứ

ủ ế ầ ợ ươ ấ ự ắ t ớ  s p x p cho phù h p v i 3 yêu c u trên c a ch ơ ng trình thi đ u b i

ươ ấ ượ ệ ế ể ặ ấ Ch ng trình thi đ u đ ộ c chuy n đ n cho lãnh đ i ho c hu n luy n viên

ấ ậ ấ ộ ướ ộ các đ i tham gia thi đ u ch m nh t là hai ngày tr ạ c khi khai m c cu c thi

ệ ế 4.4. Công vi c ti n hành

ứ ễ ổ ạ ố ớ ệ ể ờ  khai m c: Chào c , tuyên b  lý do, gi ạ i thi u đ i bi u, gi ớ   i ­  T  ch c l

ệ ấ ắ ơ ị ợ ệ ạ ọ thi u các đ n v , chúc các đoàn VĐV thi đ u giành th ng l i, đ i di n tr ng tài

ứ ẹ ệ ạ ệ ộ ậ tuyên th , đ i di n v n đ ng viên h a h n…

ề ị ế ể ấ ấ ị ị ể ế   ­ Ti n hành thi đ u: Theo l ch thi đ u các ti u ban v  v  trí quy đ nh đ  ti n

ầ ạ ấ ộ ị ả ể ể hành thi đ u. N i dung thi xong c n xác đ nh VĐV đo t gi i, đ  báo cho ti u ban

ư ổ ợ ả th  ký t ng h p toàn gi i

ố ế ả ả ế ể ộ i, có th  làm ngay sau khi k t thúc n i dung thi, ­ Công b  k t qu  và trao gi

ế ả hoăc sau khi k t thúc gi i

ổ ứ ễ ế ạ  b  m c ­ T  ch c l

ổ ứ ệ ­ T  ch c rút kinh nghi m

38

ơ ộ ọ ấ 4.5. Tr ng tài thi đ u môn b i l i

ụ ứ ọ ệ ở ộ ậ 4.5.1. Nhi m v  và ch c năng tr ng tài các b  ph n

ọ ổ + T ng tr ng tài

ủ ạ ọ ổ ổ ụ ứ ộ ị ự T ng tr ng tài ch u s  lãnh đ o c a ban t ch c ph  trách toàn b  công tác

ằ ộ ọ ậ tr ng tài m t cách nghiêm minh, công b ng và chính xác, đúng lu t

ộ ố ư ụ ệ ề ạ ổ ọ T ng tr ng tài có m t s  nhi m v , quy n h n chính nh  sau:

ướ ả ổ ứ ọ ậ ề ệ ọ Tr ấ c thi đ u ph i t ch c cho các tr ng tài viên h c t p đi u l và ph ươ   ng

ờ ế ậ ồ ọ ọ ộ ể   pháp tr ng tài, đ ng th i ti n hành phân công thành viên các b  ph n tr ng tài, ki m

ệ ắ ế ươ ấ ả ấ tra vi c s p x p ch ụ   ng trình thi đ u và các văn b n trong thi đ u và sân bãi d ng

cụ

ỗ ợ ơ ổ ứ ệ ấ ấ Trong thi đ u giám sát và duy t thành tích thi đ u m i đ t b i, t ọ    ch c h p

ệ ọ tr ng tài rút kinh nghi m

ứ ệ ể ế ấ ả ấ ấ ả Sau thi đ u ki m tra xét duy t văn b n k t qu  thi đ u và ký gi y ch ng

ậ ậ ộ nh n thành tích cho các v n đ ng viên

ọ + Tr ng tài phát thanh

ọ ướ ự ỉ ạ ủ ổ ế ọ Tr ng tài phát thanh d i s  ch  đ o chung c a t ng tr ng tài, ti n hành gi ớ   i

ệ ố ươ ấ ớ ệ ở ấ ợ thi u, công b  ch ng trình thi đ u, gi i thi u các VĐV ế    các đ t thi đ u, thuy t

ấ ở ừ ợ ơ ự minh tình hình thi đ u t ng c  ly, đ t b i.

ư ọ + Tr ng tài th  ký

ư ụ ứ ệ ế ắ ọ ươ Tr ng tài th  ký có nhi m v  và ch c trách sau: S p x p ch ng trình thi

ế ườ ợ ấ đ u, phân đ t và x p đ ơ ng b i

ấ ệ ườ ợ ơ ư ế ơ ọ Sau khi hoàn t t vi c phân đ ng b i và đ t b i, tr ng tài th  ký ti n hành

ế ế ế ậ ấ ấ ộ ồ vi ợ ơ   ế t phi u thi đ u, phi u thi đ u g m: Phi u danh sách v n đ ng viên các đ t b i

ế ổ ế ấ ợ ộ đó, phi u t ng h p thành tích chung các n i dung thi đ u. Các phi u đó theo các

ẫ m u sau:

ậ ộ ế ả ợ ơ                          B ng 2. Phi u danh sách v n đ ng viên các đ t b i

39

ọ H  tên VĐV Thành tích Đ n vơ ị TT

ổ (Bu i thi…………ngày………tháng……..năm………..)

ứ ự ể ợ ơ Đ t th ………c  ly………..ki u b i

ế ả B ng 3. Phi u thành tích cá nhân

ậ ọ ộ H  tên v n đ ng viên :……………………………

ơ ị Đ n v :……………………………………………

ợ ơ Đ t b i:……………………………………………

ơ Ô b i:……………………………………………

ồ ồ ồ ồ Thành tích đ ng h  1:……thành tích đ ng h  2:

Thành tích chính th cứ

ọ ọ Tr ng tài 1 Tr ng tài 2

Ký tên Ký tên

ắ ậ ẫ ọ ọ ộ + Tr ng tài g i tên và d n d t v n đ ng viên

ệ ẫ ọ ọ ộ ụ ắ ậ Tr ng tài g i tên và d n d t v n đ ng viên có nhi m v :

ướ ế ậ ể ậ ấ ộ ị ­ Tr c thi đ u, dùng loa tay đ  thông báo v  trí t p k t v n đ ng viên

ể ọ ọ ậ ậ ọ ộ ị ế ­ Đ c tên v n đ ng viên đ  g i h  vào v  trí t p k t

ướ ể ấ ả ọ ọ ị ­ Tr c khi vào v  trí thi đ u kho ng 10 phút tr ng tài g i tên đi m danh và so

ể ế ứ ự ừ ế ớ ọ sánh v i phi u ghi thành tích cá nhân đ  x p h  theo th  t t ng ô

ứ ự ơ ế ứ ế ậ ộ ­ Ghi th  t tên v n đ ng viên b i ti p s c vào sau phi u ghi thành tích

ụ ủ ậ ể ộ ­ Ki m tra trang ph c c a v n đ ng viên

ướ ể ẫ ầ ậ ấ ộ ­ Tr c khi thi đ u 4 phút đi m danh l n 2, sau đó d n v n đ ng viên vào

ỗ ậ ủ ế ế ấ ờ ộ gh  ch  xu t phát và giao phi u ghi thành tích cá nhân c a m i v n đ ng viên cho

40

ọ ở tr ng tài ơ  ô b i đó

ợ ơ ả ẫ ế ậ ấ ộ ể ­ K t thúc đ t b i ph i d n v n đ ng viên thi đ u xong ra ngoài b

ế ậ ộ ộ ỏ ướ ấ ả ­ N u có v n đ ng viên b  cu c, tr ổ   c khi thi đ u ph i báo cáo cho t ng

ủ ậ ỏ ộ ế ả ọ ộ tr ng tài và đem phi u ghi thành tích cá nhân c a v n đ ng viên b  cu c trao tr  cho

ư ọ tr ng tài th  ký

ệ ọ + Tr ng tài phát l nh:

ệ ệ ả ưở ế ớ ự ậ Phát l nh là công vi c có  nh h ng tr c ti p t ộ   ủ i thành tích c a v n đ ng

ỏ ọ ệ ả ấ ằ ậ viên và tính công b ng trong thi đ u. Vì v y, đòi h i tr ng tài phát l nh ph i có năng

ố ế ự l c quan sát t t, có tính quy t đoán và chính xác

ụ ệ ệ ọ ứ Tr ng tài phát l nh có ch c trách và nhi m v  sau:

ị ố ụ ụ ụ ấ ạ ẩ ­ Chu n b  t t các d ng c  thi đ u (bia, súng, đ n, b c…).

ủ ậ ể ề ể ấ ặ ộ ộ ­ Tìm hi u trình đ  và đ c đi m chung v  xu t phát c a v n đ ng viên

ố ợ ậ ớ ọ ấ ờ ọ ổ ướ ấ ­ Ph i h p t p v i tr ng tài b m gi và t ng tr ng tài tr c khi thi đ u….

ế ướ ầ ậ ứ ấ ồ ọ N u có VĐV c ệ p xu t phát tr ng tài phát l nh c n l p t c dùng h i còi

ắ ạ ộ ạ ổ ứ ấ ầ ể ọ ậ ng n, m nh đ  g i v n đ ng viên l i, sau đó t ế    ch c cho xu t phát l n hai. N u

ế ụ ẫ ấ ộ ấ ầ l n 2 có ng ườ ướ i c p xu t phát, cu c thi v n ti p t c và ng ườ ướ i c p xu t phát s ẽ

ị ạ b  lo i

ấ ổ ứ ệ ệ ế Sau thi đ u t ổ  ch c rút kinh nghi m và t ng k t công tác phát l nh.

ấ ọ ờ + Tr ng tài b m gi :

ụ ệ ấ ọ ờ ị ủ Nhi m v  chính c a tr ng tài b m gi là xác đ nh chính xác thành tích cho

ể ộ ỗ ơ ự ế ề ậ v n đ ng viên, ki m tra các l i khi v  đích và quay vòng (n u b i c  ly 200m tr ở

ỗ ế ứ ỏ ọ ấ ả ậ ấ ể lên), ki m tra l i khi xu t phát ti p s c. Do v y, đòi h i tr ng tài xu t phát ph i có

ệ ắ ầ tinh th n trách nhi m và tính nguyên t c cao

ế ấ ọ ờ ­ Sau khi giao phi u ghi thành tích cho t ổ ưở  tr ng, các tr ng tài b m gi ả    ph i

ữ ồ ả ề ố ồ gi nguyên đ ng h  tr  v  s  “0”

ổ ưở ấ ọ ờ ự ế T  tr ng tr ng tài b m gi khi thu xong phi u ghi thành tích, thì d a vào

ể ắ ứ ự ồ ứ ế ế ế thành tích chính th c ghi trên phi u đ  s p x p theo th  t ớ   ố  r i cùng đ i chi u v i

41

ọ . tr ng tài đích

ổ ưở ấ ọ ờ ế ọ T  tr ng tr ng tài b m gi và t ổ ưở  tr ử   ự ng tr ng tài đích d a vào ý ki n x  lý

ổ ự ủ ể ệ ọ ị ỉ ậ ơ ủ ổ c a t ng tr ng tài và quy đ nh c a lu t b i, đ  ch nh đ i s  chênh l ch nhau đó.

ế ố ổ ọ Cu i cùng đem phi u thành tích giao cho t ng tr ng tài

ờ ơ ế ứ ữ ấ ấ ỗ ổ ị Sau m i bu i thi  đ u k p th i s  k t, nghiên c u nh ng v n  đ  t n t ề ồ ạ   i,

ả ế ừ ấ ờ không ng ng nâng cao và c i ti n công tác b m gi

ậ ọ ỹ + Tr ng tài k  thu t:

ậ ọ ườ ự ể ạ ỗ ủ ậ ỹ Tr ng tài k  thu t là ng i ki m tra s  ph m l ơ   ộ i c a v n  đ ng viên b i

ơ ườ ế ị ạ ơ ỗ ẽ ế ị trong khi b i, trên đ ng b i và quay vòng. Quy t đ nh ph m l i s  quy t đ nh

ộ ộ ề ợ ủ ậ ệ ậ ắ ộ ủ ế đ n vi c th ng thua c a m t đ i và quy n l ỏ   i c a v n đ ng viên. Vì v y, đòi h i

ả ế ứ ậ ậ ọ ọ ỹ ỉ ỉ tr ng tài k  thu t ph i h t s c công minh, th n tr ng, t  m  và chính xác

ấ ậ ạ ọ ộ ỗ ệ Tr ng tài quay vòng khi phát hi n th y v n đ ng viên ph m l ệ   i thì ra hi u

ổ ưở ọ ỹ ậ báo cho t ổ ưở  tr ậ ng tr ng tài k  thu t quay vòng. T  tr ạ   ộ ng có v n đ ng viên ph m

ụ ệ ả ậ ổ ọ ồ ờ ỗ ở ộ l i b  ph n mình ph  trách ph i ra hi u báo cho t ng tr ng tài, đ ng th i nhanh

ế ạ ả ỗ ẫ ả chóng vi t vào biên b n ph m l i theo m u văn b n sau:

ả ạ ỹ ậ ả B ng 4. Biên b n ph m k  thu t

ố ượ ữ ự ườ ợ ơ ơ Đ i t ng Nam (N )……… c  ly……. đ ng b i…….. đ t b i…….

ườ ơ ạ ỗ Đ ng b i có VĐV ph m l ạ ỗ i Lý do ph m l i ế ử Ý ki n x  lý

ổ ưở ọ ỹ ổ ọ ậ       Tr ng tài k  thu t                        T  tr ng                                    T ng tr ng tài

ế ạ ỗ ỹ ậ ả ắ ọ Vi ả t biên b n ph m l ứ   i k  thu t ph i chính xác, rõ ràng, ng n g n, d t

ế ị ổ ố ọ khoát. Sau đó, giao cho t ng tr ng tài có quy t đ nh cu i cùng

ệ ể ầ ậ ấ ỗ ổ ọ ỹ ọ Sau m i bu i thi đ u, c n h p các tr ng tài k  thu t rút kinh nghi m đ  cho

ặ ọ ộ ổ công tác tr ng tài các bu i thi ho c cu c thi sau t ố ơ t h n

42

ọ + Tr ng tài đích:

ứ ạ ủ ể ề ọ ị Tr ng tài đích đóng vài trò chính đ  xác đ nh th  h ng c a VĐV v  đích trong

ỗ ợ ơ ầ ậ ả ứ ầ ậ ộ m i đ t b i. Vì v y, yêu c u c n t p trung chú ý cao đ , ph n  ng nhanh chóng,

ứ ự ề ộ phán đoán chính xác th  t ủ ậ  v  đích c a v n đ ng viên

ươ ứ ạ ề ị Ph ng pháp xác đ nh th  h ng v  đích:

ơ ả Có hai cách c  b n:

ươ ứ ươ ườ Ph ng pháp th  nh t ấ là ph ng pháp phân công theo đ ơ ng b i. M i ỗ  nhóm

ụ ừ ườ ặ ơ ườ ẽ ơ ph  trách t ế  3 đ n 4 đ ng b i trong đó có 1 ho c 2 đ ng b i sát nhau s  có hai

ọ ụ ộ ườ ứ ơ Ví d , m t nhóm quan sát đ ng b i 1, 2, 3, 4; nhóm th  hai tr ng tài cùng quan sát.

ườ ứ ơ ườ ơ quan sát đ ng b i 3, 4, 5, 6; nhóm th  ba quan sát đ ng b i 5, 6, 7, 8 . Ph ngươ

ứ ạ ể ậ ọ ộ pháp này tr ng tài có th  đi theo v n đ ng viên b i d ơ ướ ướ ể i n ị c đ  xác đ nh th  h ng

ươ ứ ươ ề ố ươ Ph ng pháp th  hai là ph ng pháp truy n th ng. Đó là ph ng pháp phân

ứ ạ ề ậ ộ ị ụ Ví d , nhóm theo công nhóm theo dõi, xác đ nh v n đ ng viên theo th  h ng v  đích.

ứ ạ ề ậ ộ ị ừ ứ ấ ế dõi xác đ nh v n đ ng viên v  đích th  h ng t ứ  th  nh t đ n th  4, nhóm theo dõi

ứ ạ ề ậ ộ ị ừ ứ ứ xác đ nh v n đ ng viên v  đích th  h ng t ế  th  năm đ n th  tám

ộ ơ ủ ố ớ ơ ấ ấ ậ ộ ộ ơ ở Đ i v i các cu c thi đ u b i c p c  s , do trình đ  b i c a v n đ ng viên

ử ụ ệ ấ ớ ộ ộ ừ ế th p và chênh l ch l n nên trong m t cu c thi nên s  d ng t ọ  1 đ n 3 tr ng tài là đ ủ

ự ứ ấ ể và s  phân công có th  theo cách th  nh t

ứ ạ ế ầ ị ườ ụ ơ Khi VĐV đ n đích c n xác đ nh rõ th  h ng các đ ng b i do mình ph  trách

ả ằ ưở ứ ạ ợ ổ và báo cáo b ng văn b n cho nhóm tr ủ ả ợ ơ ng t ng h p chung th  h ng c a c  đ t b i

ổ ưở ọ ổ ợ ế ả T  tr ng tr ng tài sau khi t ng h p các báo cáo, thì vi t vào biên b n. Biên

ẫ ọ ả ủ b n c a tr ng tài đích theo m u sau:

ứ ự ề ả ả B ng 5. Biên b n báo cáo th  t v  đích

ứ ạ Th  h ng 1 2 3 4 5 6 7 8

ườ

ơ Đ ng b i

43

ố ượ ợ ơ ữ ự ơ Đ i t ể ng: Nam (N ); c  ly……..; Ki u b i………..; đ t b i............

ế ả ế ọ ố ớ Sau khi vi t xong văn b n, t ổ ưở  tr ng tr ng tài đích đ i chi u v i thành tích

ấ ọ ờ ế ẽ ộ ự ủ ổ ưở c a t tr ng tr ng tài b m gi ả   ệ , n u không có s  chênh l ch nhau s  n p biên b n

ư ọ cho tr ng tài th  ký

ể ườ ề ọ + Tr ng tài đi u khi n đ ng dây

ậ ấ ạ ấ ộ ấ ả ậ Trong thi đ u, khi có v n đ ng viên xu t phát ph m quy, khi t ộ   t c  v n đ ng

ơ ướ ướ ể ượ ọ ạ ủ ấ viên đã xu t phát b i d i n c, do không th  nghe đ c còi g i l ọ   i c a tr ng tài

ừ ệ ậ ố ộ ạ ầ ề ể ọ phát l nh nên mu n báo cho v n đ ng viên d ng l i c n có tr ng tài đi u khi n dây,

ệ ậ ố ộ ơ ậ   ạ h  dây xu ng, khi v n đ ng viên b i ngang qua kéo căng dây, báo hi u cho v n

ế ạ ề ể ọ ồ ườ ộ đ ng viên bi ả ừ t ph i d ng l i. Tr ng tài đi u khi n g m hai ng ỗ i, m i ng ườ ứ   i đ ng

ể ậ ứ ể ấ ả ầ ộ ộ m t bên thành b , cách đ u b  v n đ ng viên đ ng xu t phát kho ng 15m

ổ ọ ấ ố ợ ủ 4.5.2. Ph i h p c a các t tr ng tài quá trình thi đ u

ướ ầ ậ ộ ọ ấ ổ ọ ợ ướ Tr c thi đ u 10 phút, t ng tr ng tài c n t p h p toàn b  tr ng tài, tr c thi

ộ ọ ẫ ổ ọ ẫ ọ ấ đ u 5 phút, t ng tr ng tài d n toàn b  tr ng tài vào sân, các t ổ ưở  tr ng d n tr ng tài

ủ ổ ủ ổ ệ ọ ị ị viên c a t mình vào v  trí quy đ nh. Sau đó, theo l nh chung c a t ng tr ng tài, các

ủ ấ ạ ồ ọ ố ị tr ng tài viên nh t lo t ng i xu ng v  trí c a mình

ổ ọ ồ ớ ệ ơ ọ ị Lúc này, t ng tr ng tài phát thanh ng i gi i thi u h  tên VĐV, đ n v  và

ệ ơ ọ ọ ổ ứ ấ ườ đ ng b i. Sau đó, tr ng tài cho tr ng tài phát l nh t ợ ơ  ch c cho đ t b i đó xu t phát

ộ ở ợ ơ ớ ọ ộ ậ Sau khi toàn b  v n đ ng viên đ t b i đó t i đích, t ổ ưở  tr ấ   ng tr ng tài b m

ờ ế ế ộ ố ọ gi thu toàn b  phi u ghi thành tích và đ i chi u v i t ớ ổ ưở  tr ng tr ng tài đích v  th ề ứ

ể ố ế ệ ẽ ế ọ ổ ạ h ng. N u không l ch nhau s  chuy n s  phi u ghi thành tích đó cho t ng tr ng tài

ổ ưở ậ ế ệ ậ ạ ọ ộ ỹ T  tr ng tr ng tài k  thu t n u phát hi n có v n đ ng viên ph m l ỗ ỹ  i k

ậ ả ậ ả ổ ọ ọ ỹ thu t ph i báo cáo ngay cho t ng tr ng tài, sau đó tr ng tài k  thu t ph i vi ế ờ  t t

ữ ả ể ộ ổ ọ biên b n có ch  ký c a t ủ ổ ưở  tr ng đ  giao n p cho t ng tr ng tài

ợ ơ ủ ệ ế ổ ọ ộ Sau khi t ng tr ng tài xét duy t toàn b  phi u ghi thành tích c a đ t b i đó

ủ ể ậ ọ ớ ố ộ m i giao cho tr ng tài phát thanh, đ  công b  thành tích c a các v n đ ng viên đã

ệ ườ ồ ự ộ ế ồ ượ đ c duy t lên loa đài. Thông th ng, n u dùng đ ng h  t đ ng, thì thành tích có

44

ồ ấ ể ế ố ồ ườ ợ ơ th  công b  sau khi k t thúc đ t b i, còn dùng đ ng h  b m tay, th ả ng ph i sau

ộ ợ ơ ế ế ứ ế ế ể ị ớ ộ ố m t đ t b i k  ti p m i có th  k p công b  trên loa đài. Cu c thi c  k  ti p nhau

ự ư ể ế theo trình t nh  trên đ  ti n hành

ế ẽ ệ ấ ổ ộ ọ ộ ­ Sau khi k t thúc toàn b  các n i dung thi đ u, t ng tr ng tài s  ra hi u đ ể

ạ ứ ể ọ ố ượ ậ ấ ấ ọ toàn th  tr ng tài viên nh t lo t đ ng d y và ra sân. S  l ơ   ng tr ng tài thi đ u b i

ể ả ả ặ ả ấ ấ ọ ỳ ộ l ầ   i tu  theo quy mô thi đ u, đ  đ m b o quy cách thi đ u tr ng tài ph i m c qu n

ồ ụ áo đ ng ph c

ụ ụ ể ủ ự ọ ệ ươ ọ 4.5.3. Nhi m v  c  th  c a các tr ng tài và th c hành ph ng pháp tr ng tài

ơ ở ự ạ ọ i, Xem  Giáo trình B i l ơ ộ   d  án đào t o giáo viên trung h c c  s  năm 2004

ễ ạ Nguy n Văn Tr ch và Ngũ Duy Anh (tr. 200­202)

ậ ỏ * Câu h i ôn t p:

ể ổ ứ ơ ộ ầ ả ế ấ ộ ướ 1. Đ  t ộ  ch c m t cu c thi đ u b i l i c n ph i ti n hành các b ư ế c nh  th  nào?

ứ ủ ụ ệ ọ ộ 2. Trình bày nhi m v  và ch c năng c a các b  phân tr ng tài

ả ậ ỏ * Câu h i th o lu n:

ự ả ề ệ ọ ơ ở 1. D  th o đi u l ấ  thi đ u gi ả ơ ộ ở ườ i i b i l tr ng trung h c c  s

ổ ứ ấ ộ 2. Cách t ộ  ch c m t cu c thi đ u b i l ơ ộ ớ ố ượ i v i s  l ng 10 em (trong đó có 5 nam và 5

ườ ơ ế ứ ấ ộ ữ ớ ể ơ n ) v i b  b i có 4 đ ng (N i dung thi đ u cá nhân và b i ti p s c)

Ỹ ƯƠ Ả Ạ Ầ PH N 2. Ậ Ơ Ộ K  THU T B I L I VÀ PH NG PHÁP GI NG D Y

ươ

Ơ Ế

ƯƠ

TH C HÀNH K  THU T B I   CH VÀ PH

NG  PHÁP

Ch ng   1.

GI NG D Y

ậ ơ ế ỹ 1.1. K  thu t b i  ch

ề ể ơ ế 1.1.1. Khái quát chung v  ki u b i  ch

ơ ắ ơ ế ướ ộ ơ ủ ơ ế ế ể B i  ch là ki u b i b t ch c đ ng tác b i c a con  ch. Khi b i  ch, t ư ế   th

ườ ằ ặ ướ ấ ầ ẩ ơ thân ng i n m s p ngang trên m t n ộ c, đ u h i ng ng, đ ng tác tay và chân cân

ắ ầ ỳ ộ ụ ẳ ỗ ỗ ố đ i, luân phiên liên t c. M i chu k  đ ng tác b t đ u lúc hai tay du i th ng phía

ướ ế ế ướ ứ ề ạ ạ tr c, ti p đ n tách tay tì n c, dùng s c qu t m nh v  phía sau, sau đó khép

45

ề ờ ồ ỗ ộ ỷ ướ ắ khu u, thu tay đ ng th i co chân. Khi đ ng tác du i tay v  phía tr ế c s p k t thúc

ắ ầ ẻ ộ thì đ ng tác co chân cũng hoàn thành và b t đ u b  mũi bàn chân xoay ra ngoài. Khi

ạ ầ ẳ ỗ ượ ề ẩ ạ tay g n du i th ng thì đ p m nh chân theo hình trái tim ng c v  phía sau đ y c ơ

ể ướ ề ướ ườ ạ ẳ ả th  l t v  tr c. Lúc này thân ng ỗ i và tay chân ph i du i th ng, t o thành hình

thoi nh n l ọ ướ ướ c t n

ủ ơ ế ạ ướ ệ ể ầ ạ ặ Đ c đi m c a b i  ch hi n đ i là: Ph n vai khi qu t n ạ   c nhô cao, khi đ p

ự ự ạ ự chân d a vào l c lao thân ng ườ ườ i tr ạ n lên t o sóng t nhiên, co đùi ít, qu t tay ra sau

ề ầ ố ộ ớ nhi u t n s  đ ng tác l n

ư ế 1.1.2. T  th  thân ng ườ i

ơ ế ườ ằ ặ ướ Khi b i  ch thân ng ằ i n m ngang b ng trên m t n ụ ọ ơ ể ạ   c, tr c d c c  th  t o

0 đ u h i cúi, ng c h i

ặ ướ ộ ự ơ ưỡ ầ ơ ư ế ụ ớ v i m t n c m t góc 5­10 ư ậ   n, b ng hóp. T  th  nh  v y

ợ ề ướ ạ ướ ị ấ r t có l ộ i cho đ ng tác l ướ ướ t n c v  tr c. Khi qu t n c do vai nhô lên cao, v  trí

0­150. Cũng do vai

ườ ể ể ế ổ ơ thân ng i cũng có th  thay đ i, góc b i có th  tăng lên đ n 10

ể ộ ố ự ự ả ả ưở chuy n đ ng lên xu ng t nhiên làm cho l c c n tăng lên, nên  nh h ng t ớ ố ộ  i t c đ

ườ ở ậ ủ ể ể ể ọ ơ và đ ộ   ng di chuy n c a tr ng tâm thân th . B i v y, khi b i ngoài chuy n đ ng

ự ộ ủ c a vai, không nên có s  giao đ ng nào khác

Hình 1.1

ơ ớ ố ộ ư ố ặ ướ ệ ớ ự ầ Khi b i v i t c đ  cao ng c h u nh  đ i di n v i m t n ụ   c, còn chân, b ng

ơ ườ ặ ặ ướ ẳ ớ ằ n m ngang ho c cao h n đ ng th ng song song v i m t n c, (xem Hình 1.1)

ậ ộ ạ ỹ 1.2. K  thu t đ ng tác đ p chân

ơ ể ề ủ ế ự ộ ướ ơ ế ộ ẩ Đ ng l c ch  y u đ y c  th  v  phía tr ạ   c trong b i  ch là đ ng tác đ p

ơ ế ụ ủ ộ khép c a hai chân. Trong b i  ch đ ng tác chân có hai tác d ng:

ạ ướ c ự ẩ ơ ể ề ­ T o ra l c đ y c  th  v  phía tr

ặ ướ ữ ơ ể ở ị  c  th ằ  v  trí ngang b ng trên m t n c ­ Gi

ậ ộ ơ ế ầ ồ ố ỹ ư ế ầ K  thu t đ ng tác chân b i  ch g m b n ph n: t th  ban đ u, co chân, b ẻ

46

ạ bàn chân, đ p, khép và l ướ ướ t n c

ư ế ạ ự + T  th  ban đ u: ầ Sau khi đ p chân nh ờ l c quán tính, c ơ th  ng ể ườ ậ ướ   t i t p l

ướ ẳ ỗ ề nhanh v  phía tr ẳ   c, lúc này hai mũi bàn chân song song và du i th ng. Đùi, c ng

ự ạ ớ ướ ẳ ặ ầ ộ ơ chân và m t ph n ng c t o thành m t ph ng song song v i n c. C  mông, c  t ơ ứ

ư ậ ơ ụ ể ẳ ỏ ố ớ ầ đ u đùi và c  b ng căng th ng đ  cho chân kh i chìm xu ng quá s m, nh  v y có

ơ ể ướ ướ ỳ ộ ể ạ ẩ ị ướ ố ợ l i cho c  th  l t n c. Đ  chu n b  cho chu k  đ ng tác đ p n c, khi t c đ ộ

ặ ướ ầ ả ả ướ ướ l t n c gi m, chân ph i nâng lên g n sát m t n c

ậ ợ ụ ủ ạ ộ ị +  Co chân: M c đích c a đ ng tác co chân là t o v  trí thu n l ấ i nh t cho

ạ ứ ứ ẽ ạ ộ   ướ Khi co chân không nên dùng s c m nh, vì s  hao phí s c m t ộ đ ng tác đ p n c.

ự ả ậ ờ ồ ỹ ố ả ạ cách vô ích, đ ng th i làm tăng l c c n. K  thu t co chân t ầ   t ph i đ t các yêu c u

sau:

ớ ườ ­ Co chân v i đ ấ ắ ng ng n nh t

ướ ướ ủ ả ố ẳ ­ Tính l c c a hai chân ph i t t n ằ   t, nghĩa là khi co chân c ng chân n m

ế ủ trong hình chi u c a đùi

ố ộ ợ ­ T c đ  co chân thích h p

ắ ầ ố ừ ừ ụ ề Khi b t đ u co chân, hai g i t t tách sang hai bên, đùi co v  phía b ng kéo

0 ­ 1200,

ẳ ớ ể ờ ớ ườ ộ ừ theo c ng chân, khi đùi co t ạ i th i đi m t o v i thân ng i m t góc t 110

ể ẳ ạ ầ ớ ẳ c ng chân co sát vào đùi, gót chân co g n sát mông đ  làm cho c ng chân t o v i đùi

0.. Lúc này có th  coi là đ ng tác co chân đã k t thúc ộ

ộ ế ể m t góc 45

ẻ ế ầ ẫ + B  bàn chân : Khi k t thúc co chân, bàn chân v n ép g n sát vào mông. Lúc

ố ơ ẻ ớ ồ ờ này kh p g i h i ép vào trong, đ ng th i mũi bàn chân b  xoay ra phía ngoài. Nh ư

ớ ướ ệ ạ ẳ ố ậ v y, làm cho má trong bàn chân và phía c nh trong c ng chân đ i di n v i n c có

ệ ạ ướ ớ ề ể ệ ạ ẳ ấ ờ ồ di n tích đ p n c l n nh t, đ ng th i cũng t o đi u ki n đ  đùi, c ng chân phát

ạ ướ ứ ạ ấ ớ huy s c m nh l n nh t khi đ p n c, (xem Hình 1.2a)

47

a                                                  b

Hình 1.2

ạ ơ ế ạ ộ + Đ p khép và l t n c ướ ướ : Đ ng tác đ p chân trong b i  ch th c t ự ế ồ    g m

ướ ạ ố ẹ ạ ộ đ ng tác đ p và khép n c. Do đ p n ướ ươ c t ng đ i h p, nên khi khép hai chân l ạ   i,

ơ ể ổ ể ộ ố ộ hai chân có đ ng tác ép xu ng. Đ ng tác này có th  làm cho c  th  n i lên và có l ợ   i

ướ ướ ả ộ ệ ạ ố ở cho l t ra tr c. Hi u qu  đ ng tác đ p chân t ế ị t hay kém quy t đ nh b i ba y u t ế ố

sau đây: (xem Hình 1.2b)

ươ ướ ộ ạ ướ a. Ph ng h ng và biên đ  đ p n c

ướ ươ ướ ướ ố ắ ụ ạ ẩ ạ Khi đ p n c, ph ng h ạ ng đ p n ự c c  g ng t o ra l c tác d ng đ y c ơ

ể th  ra tr ướ c

ướ ự ầ ả ớ ỗ ạ Khi đ p n ỗ   c ph i dùng đùi phát l c, đ u tiên du i kh p hông, sau đó du i

ỗ ổ ố ố ớ ươ ướ ủ ế ạ kh p g i và cu i cùng là du i c  chân, làm cho ph ng h ng đ p chân ch  y u là

ướ h ng ra sau (xem Hình 1.3)

ặ ạ ướ ớ ệ ỏ ủ b. Di n tích c a m t đ p n c l n hay nh

ặ ạ ệ ướ ẽ ể ạ ự ẩ ớ ạ ướ Di n tích m t đ p n c s  có th  t o l c đ y l n. Khi đ p n c, bàn chân

ả ẻ ặ ướ ả ẳ ớ ề ể ọ ph i b  ra ngoài, c ng chân ph i vuông góc v i m t n c là đ u quan tr ng đ  có

ệ ượ đ c di n tích đ p n ạ ướ ớ c l n

ố ộ ạ ướ ủ ậ c. T c đ  đ p n c c a chân nhanh hay ch m

ự ả ỉ ệ ậ ươ ố ộ ạ ố ộ ậ Do l c c n t  l ớ  thu n v i bình ph ng t c đ . Vì v y, t c đ  đ p chân càng

ố ộ ướ ẽ ẽ ạ ạ ớ ự ế nhanh thì s  t o ra l c ti n càng l n, t c đ  l t s  càng nhanh. Trong khi đ p chân

ơ ắ ủ ứ ủ ạ ầ ầ ố ơ ế b i  ch, c n phát huy đ y đ  s c m nh c  b p c a chân và tăng thêm gia t c các

ậ ẳ ạ ướ ộ ộ b  ph n c ng chân, bàn chân làm cho đ ng tác đ p n ệ ự ơ c có hi u l c h n

ế ạ ở ị ươ ấ ố Sau khi k t thúc đ p chân, chân v  trí t ặ   ng đ i th p, gót chân cách m t

ơ ể ả ạ ể ướ ự ệ ả ướ n c kho ng 30­40 cm. Lúc này c  th  nên d a vào hi u qu  đ p chân đ  l t ra

ướ ượ ơ ừ ạ ả tr c, làm cho chân đ ị c nâng lên v  trí cao h n, t ề   ự ả  đó làm gi m l c c n và t o ti n

ủ ộ ự ế ệ ệ ầ ộ ề đ  cho vi c th c hi n đ ng tác chân l n ti p theo quá trình c a đ ng tác chân (xem

48

Hình 1.3)

Hình 1.3

ậ 1.2.1. Các bài t p làm quen v i n ớ ướ c

ớ ướ ạ ụ ủ ầ ơ ọ D y làm quen v i n ạ c là khâu quan tr ng c a d y b i ban đ u. M c đích

ườ ậ ứ ầ ầ ớ ườ ướ ạ ừ chính là làm cho ng i t p d n d n thích  ng v i môi tr ng n c, lo i tr  tâm lý

ạ ự ả ệ ự ả ồ ưỡ ứ ơ ọ ợ ướ s  n c và các ph n x  t b o v  t nhiên, b i d ng h ng thú trong h c b i và

ộ ố ộ ơ ả ư ữ ở ướ ắ n m v ng m t s  đ ng tác c  b n nh  cách th  trong n c, hít vào trên không, cách

ườ ướ ướ ạ ướ ướ ọ ậ ể ạ ổ làm n i ng i, l t n c và đ p n c tr c khi h c t p các ki u b i ơ . Khi d y làm

ớ ướ ắ ư ự ầ ặ ộ ườ quen v i n c có đ  sâu ngang th t l ng ho c ngang ng c, ta c n tăng c ng giáo

ứ ổ ứ ỷ ậ ấ ả ủ ể ả ả ụ d c ý th c t ch c, k  lu t và đ m b o an toàn đ  tránh ch  quan m t c nh giác

ạ ả ườ ướ 1.2.1.1. Đi l i, nh y và nhào ng i vào trong n c

ữ ầ ằ ậ ọ ơ ườ ọ Đây là nh ng bài t p đ u tiên khi h c b i, nó nh m làm cho ng i h c có

ề ự ả ủ ướ ự ự ổ ế ữ ả c m giác v  l c c n c a n c, áp l c và l c n i, bi t cách gi ằ  thăng b ng trong

cướ n

ả ộ ườ ướ ế ợ ớ ộ M t mình đi b , nh y, nhào ng i trong n ơ c hay k t h p v i trò ch i

ụ ườ ậ ớ ườ ướ M c đích: Giúp ng i t p làm quen v i môi tr ng n ầ   c. Yêu c u khi đi

ướ ườ ẳ ư ế ả trong n c, thân ng i th ng và t th  tho i mái

ố ượ ặ ạ ổ ỗ ổ ộ ỗ ổ ậ ả Kh i l ng: L p l i 5 t , m i t m t phút. M i t ầ  khi t p c n ph i di

ể ổ ướ chuy n thay đ i các h ỉ ẫ ủ ng theo ch  d n c a giáo viên

ậ ở ụ 1.2.1.2. T p ng p th  trong n ướ c

ặ ướ ả ằ ệ ệ Hít sâu (b ng c  mi ng và mũi) trên m t n c, sau đó dùng mi ng và mũi th ở

49

ướ ề ậ ậ ọ ế ậ ở ra trong n c đ u và ch m. Bài t p này giúp cho h c sinh bi t cách hít, th  khi t p

ụ ườ ậ ế ở ắ ở ướ M c đích: Giúp ng i t p bi t cách m  m t và th  ra trong n ầ   c, nhô đ u

ồ ưỡ ở ạ ỏ ợ ướ ạ ạ lên th  vào, b i d ng tính m nh d n, lo i b  tâm lý s  n c

ế ằ ể ế Cách ti n hành: Có th  ti n hành b ng hai cách:

ộ ơ ứ ể ấ ứ Cách th  nh t: phân thành 3 ­ 4 nhóm đ ng bám vào thành b , hít m t h i sau

ặ ậ ố ị ở ắ ể ẫ ụ đó ng p sâu d ướ ướ i n c (tay v n bám thành b  ho c v t c  đ nh) m  m t nhìn thành

ặ ướ ứ ầ ỏ ứ ể ở b  th  ra t ừ ừ  t , sau đó đ ng lên nhô đ u kh i m t n c thì hít vào. Cách th  hai

ươ ự ư ể ỉ cũng t ng t nh  trên ch  khác là tay không bám vào thành b  mà hai ng ườ ậ   i t p

ụ ể ế ở bám tay vào nhau đ  cùng ti n hành ng p th  (xem Hình 1.4)

ầ ở ở ướ ướ ặ ướ ệ ằ Yêu c u: Th  ra i n d c sâu b ng mi ng và mũi, nhô lên m t n c ch ỉ

ầ ừ ừ ụ ệ ằ ố ả ượ đ c hít vào b ng m ng, khi ng p xu ng c n t t ở ắ  và ph i m  m t nhìn trong

cướ n

ố ượ ế ỗ ổ ỗ ổ ầ Kh i l ng: M i nhóm ti n hành 3 – 4 t , m i t ỉ ữ   ụ  8­10 l n ng p, ngh  gi a

ỗ ổ m i t 2 – 4 phút

Hình 1.4

ổ ậ 1.2.1.3. Bài t p làm n i ng ườ i

ụ ườ ậ ổ ủ ề ự ả ướ ế M c đích: Giúp ng i t p có c m giác v  l c n i c a n c, bi t cách gi ữ

ằ ổ ườ thăng b ng và n i ng i trong n ướ c

ỗ ự ứ ế ẳ Cách ti n hành: Hai chân đ ng th ng song song, hai tay du i t nhiên phía

ướ ố ồ ộ ơ ự ầ ố tr c ng c, hít m t h i dài, cúi đ u, chân co g i, r i dùng hai tay ôm g i co thân l ạ   i

ứ ứ ầ ả ẳ ỗ ườ ẩ ằ n m ngang. Khi d ng lên, ph i ng ng đ u, du i chân đ ng th ng ng i lên (xem

50

Hình 1.5).

Hình 1.5

ự ệ ậ ầ ầ ộ Yêu c u: C n hít vào sâu, đ ng tác th c hi n ch m theo đúng trình t ự ơ ắ   , c  b p

ả ỏ ế ổ ầ ổ ế ỗ toàn thân nên th  l ng. M i nhóm ti n hành làm n i ng ườ ừ i t 3 ­ 4 l n/t . Ti n hành

ổ ỗ ổ ỉ ữ 3 t , m i t ngh  gi a 2 phút

ể ạ ướ ổ 1.2.1.4. Đ p đáy b  nhoài ra tr c n i ng ườ i

ụ ườ ậ ề ự ả ơ ổ M c đích: Giúp cho ng i t p có c m giác rõ h n v  l c n i, gi ữ ượ ư c t đ

ế ườ ổ ườ ằ ơ ở ọ th  thân ng i khi n i ng i n m ngang và l ướ ướ t n ể   c, làm c  s  cho h c các ki u

ơ b i sau

ứ ể ế ố ườ ơ Cách ti n hành: Đ ng xu ng đáy b , hai chân song song, thân ng i h i ng ả

ướ ẳ ỗ ướ ự ầ ố ra tr c, hai tay du i th ng tr ộ ơ c ng c. Sau đó hít m t h i dài, cúi đ u xu ng n ướ   c,

ứ ạ ể ể ữ ầ ằ ồ ờ ố làm cho đ u n m gi a hai tay, đ ng th i dùng s c đ p chân xu ng đáy b  đ  thân

ườ ướ ướ ơ ả ỏ ế ng i lao l t ra tr c, ti p đó dang tay và chân, các nhóm c  th  l ng (xem Hình

1.6)

ạ ầ ầ ấ ớ ướ ế ơ Yêu c u: Đ u cúi th p ngang v i cánh tay, đ p chân theo h ng h i ch ch ra

ướ ở ở ướ ứ ầ ẩ ồ tr ế c, nín th , khi h t đà th  ra trong n c, r i co chân ng ng đ u đ ng chân t ừ ừ   t

ơ ấ ể ố ố ướ ỗ ầ ự ả ạ xu ng đáy b , tay h i  n xu ng n ậ   c. C  ly m i l n đ p kho ng 2 ­ 4 mét. T p

ầ ổ ặ ạ ế ỗ ổ ỉ ữ theo nhóm, m i nhóm ti n hành 5 l n/t , l p l i 3­4 t , ngh  gi a 2 phút

Hình 1.6

ạ 1.2.1.5. Đ p thành b  l ể ướ ướ c t n

ề ự ổ ụ ạ ả ườ ướ M c đích: T o c m giác v  l c n i và t ư ế ướ  th  l t ng i trong n ạ c, t o k ỹ

ữ ướ ướ ể ề ề ư ế ườ năng gi ằ  thăng b ng trong l ề c đ  làm ti n đ  v  t th  thân ng t n ọ   i trong h c

ộ ỹ ậ ơ các đ ng tác k  thu t b i

ể ộ ế ẳ ộ ỗ ướ Cách ti n hành: M t tay bám thành b  m t tay du i th ng phía tr c, hóp

51

ứ ở ể ặ ộ ộ ụ b ng co m t chân đ t lên thành b , m t chân đ ng ể  đáy b .

Hình 1.7

ộ ơ ắ ầ ứ ự ệ ầ ộ Khi b t đ u th c hi n đ ng tác thì hít m t h i dài, cúi đ u, co chân đ ng đáy

ặ ướ ở ớ ể ồ ặ ờ ể b  lên song song v i chân đ t tr c thành b , đ ng th i vung ho c lăng tay bám

ể ướ ứ ạ ậ ứ ể ẩ ế thành b  ra tr c. Ti p đó l p t c dùng s c đ p chân vào thành b  đ y c  th  l ơ ể ướ   t

ướ ra tr c (xem Hình 1.7)

ả ế ầ ầ ộ ợ ỉ ị Yêu c u: Các đ ng tác ph i ti n hành nh p nhàng, h p lý, ch  khi nào đ u và

ướ ướ ớ ạ tay vung ra tr c đã chìm vào trong n c m i đ p chân. Trong quá trình l ướ ướ   c, t n

ơ ư ứ ở ứ ộ ấ ị ả ỏ ả ộ ơ ngoài c  l ng dùng s c m c đ  nh t đ nh, các nhóm c  khác ph i th  l ng, đ  xa

ỗ ườ ế ầ ổ ạ ướ đ p l t 3 ­ 5 m. M i ng i ti n hành 5 ­ 6 l n trong t ổ ặ ạ , l p l i 3 ­ 4 t ỉ ữ   , ngh  gi a 2

phút

ậ ạ ơ ế ự ậ ỹ 1.2.2. Các bài t p th c hành k  thu t đ p chân b i  ch

ậ ạ 1.2.2.1. Các bài t p trên c n

ặ ấ ặ ẳ ậ ồ ố ỗ a. Bài t p ng i ch ng tay ra sau, hai chân du i th ng trên m t đ t (ho c thành

ậ ắ ướ ộ ế bể) t p b t ch c đ ng tác chân  ch

ụ ườ ậ ữ ạ ạ ắ ằ M c đích: Nh m giúp cho ng ơ   i t p n m v ng các giai đo n đ p chân b i

chế

ồ ơ ử ự ệ ườ ố ư ế Cách th c hi n: T  th  ng i h i ng a ng i ra sau, hai tay ch ng phía sau

ẳ ạ ậ ạ ớ ở ộ ỗ thân, hai chân du i th ng, khép l i song song, m  kh p hông t p đ ng tác đ p chân

ế ch (xem Hình 1.8).

ầ ậ ừ ẻ ạ ị Sau Lúc đ u t p theo 4 nh p hô: 1. Co chân, 2. b  bàn chân, 3. đ p khép, 4. d ng.

52

ẻ ộ ộ ể ộ m t hai giáo án có th  g p co và b  làm m t

Hình 1.8

Yêu c u:ầ

ừ ừ ẳ ả ộ ị ­ Nh p 1 co chân ph i (trái), dùng đùi kéo theo c ng chân, v a co v a tách r ng sang

hai bên

ẻ ẳ ả ị ớ   ­ Nh p 2 b  bàn chân sang bên ph i (trái) c ng chân và bàn chân vuông góc v i

ạ ơ ướ h ố ng đ p chân, h i khép g i

ị ướ ẳ ơ ồ ạ ạ ­ Nh p 3 đ p theo h ng h i vòng ra ngoài r i khép nhanh hai c ng chân l ố   i cu i

ớ cùng ép hai bàn chân song song v i nhau

ả ỏ ừ ẳ ỗ ị ạ ừ ự ộ ­ Nh p 4 du i th ng chân th  l ng d ng l ừ i m t lát, v a làm v a t ố    quan sát và đ i

ớ ế ứ ả ỹ ả ạ ị ậ ch ng v i y u lĩnh k  thu t mà giáo viên đã gi ng gi i, th  ph m.

ố ượ ể ậ ỗ ổ ổ ỗ ổ ặ Kh i l ớ ng: M i bu i lên l p có th  t p 6­8 t , m i t 30 ­ 45 giây ho c 10­

ỉ ữ ầ ậ 15 l n đ p chân, ngh  gi a 1 phút

ụ ế ế ấ ặ ạ ấ ằ ậ b.Bài t p n m s p trên gh  băng ho c (b c xu t phát) đ p chân  ch

ụ ể ườ ậ ộ ớ M c đích: Đ  cho ng ế i t p làm quen v i các y u lĩnh đ ng tác, các giai

ạ ở ư ế ằ ớ ư ế ố ộ đo n đ ng tác ấ  th  n m s p gi ng v i t th  khi b i ơ ở ướ ướ c i n d t

ầ ừ ụ ự ế ệ ể ấ ặ ằ Cách th c hi n: N m trên gh  (ho c b c xu t phát) đ  nhô ph n t hông

ế ự ậ ế ạ ầ ặ ế ẳ đ n c ng chân ra ngoài mép đ u gh , hai tay bám ch t vào gh  t ế    t p đ p chân  ch

ặ ầ ướ ẫ ừ ủ ộ ho c có giáo viên c m hai bàn chân h ạ   ạ ng d n t ng giai đo n c a đ ng tác đ p

ế ầ ầ ố ờ ồ ườ ậ ậ ậ chân  ch. Yêu c u: gi ng bài t p 1, đ ng th i yêu c u thêm ng i t p, t p trung ghi

ớ ị ươ ướ ạ ướ ủ ẻ ạ nh  v  trí ph ng h ng c a chân trong giai đo n co, b  và đ p l t

ố ượ ổ ỉ ữ ỗ ổ ạ ầ ớ Kh i l ng: 6 ­ 8 t x 10 ­ 15 l n đ p, ngh  gi a m i t 45 giây t i 1 phút

1.2.2.2. Bài t p d ậ ướ ướ c i n

53

ậ ướ ủ ế a. Bài t p bám máng n ể ạ c c a thành b  đ p chân  ch

ụ ườ ậ ữ ế ắ ạ ộ M c đích: Giúp ng i t p làm quen n m v ng y u lĩnh đ ng tác đ p chân

ế ườ ướ ự ể ả ậ ạ ộ ừ ch trong môi tr ng n c đ  xây d ng c m giác v n đ ng khi đ p chân, t đó

ế ố ỹ ậ ủ c ng c  các y u k  thu t

ự ệ ộ ướ ạ ố Cách th c hi n: Bám vào m t tay vào máng n c, tay còn l i ch ng vào thành

ơ ể ằ ặ ướ ự ớ ầ ể ể ạ b  đ  t o thêm l c nâng c  th  n m ngang song song v i m t n c, đ u cúi trong

ơ ể ư ế ế ạ ằ ướ n c nh  khi c  th  đã n m trên gh  băng đ p chân  ch

ố ớ ọ ố ớ ớ ặ ọ Đ i v i l p có ít h c sinh, ho c đ i v i h c sinh quá kém, giáo viên có th ể

ể ướ ế ẫ ạ ầ c m vào hai bàn chân đ  h ạ ủ ộ ng d n các giai đo n c a đ ng tác đ p chân  ch

ừ ự ệ ạ ậ ầ ầ ị   Yêu c u: T ng giai đo n th c hi n chính xác, làm ch m sau tăng d n nh p

đ . ộ

ự ệ ạ ộ ườ ư ằ ượ Giai đo n này khi th c hi n đ ng tác, thân ng i ch a n m ngang đ c trong n ướ   c.

ố ượ ổ ỉ ữ ỗ ổ Kh i l ng: 8­10 t x 30 giây, ngh  gi a m i t 90 giây

ế b. Bài t p l ậ ướ ướ ạ t n c đ p chân  ch

ụ ườ ậ ự ế ạ ế ạ ầ ớ M c đích: Giúp ng i t p đ p chân  ch g n sát v i th c t ế    đ p chân  ch

ơ ơ ự ể trong khi b i h n (không có đi m t a)

ặ ứ ự ứ ệ ể ạ ố ể ạ   Cách th c hi n: Đ ng hai chân xu ng đáy b  (ho c đ ng c nh thành b ) đ p

ể ố ườ ướ ườ ằ ổ chân xu ng đáy b  nhoài ng i ra tr c. Khi thân ng ặ   i n m n i ngang trên m t

ữ ư ế ỉ ự ệ ầ ạ ộ ướ n c thì gi nguyên t ế    th  tay, đ u và thân, ch  th c hi n đ ng tác đ p chân  ch

ẻ ạ ừ ừ ạ theo t ng giai đo n (co, b , đ p, khép, d ng)

ả ầ ạ ưở ư ế ườ Yêu c u: Khi đ p chân không làm  nh h ng t th  thân ng i, không dùng

ạ ưỡ ụ ứ ơ ụ s c c  b ng co chân, khi đ p chân không n b ng…

ố ượ ầ ậ Kh i l ng: T p 6 ­ 8 l n, m i l n l ỗ ầ ướ ướ ượ t n c đ c 3­5m

Hình1.9

ể ơ ạ ặ ậ ườ ỡ c. Bài t p bám thành b  b i đ p chân, (ho c có ng i giúp đ )

54

ụ ườ ậ ế ế ạ M c đích: Giúp ng ơ ớ ạ i t p đ p chân  ch, sát v i đ p chân  ch trong khi b i

ể ơ ự ự ệ ệ ấ ằ ộ Cách th c hi n: N m s p hai tay bám vào thành b  b i th c hi n đ ng tác

ứ ự ẻ ạ ị ị ị ạ đ p chân theo th  t : nh p 1 co chân, nh p 2 b  bàn chân, nh p 3 đ p kép chân và

ị ỗ ẳ nh p 4 du i c ng chân l ướ ướ t n c, (xem Hình 1.10­1)

ố ượ ỗ ổ ự ệ ầ ạ ỗ ườ ự Kh i l ng: M i t th c hi n 5­6 l n đ p chân, m i ng ệ i th c hi n 3­4 t ổ   ,

ỉ ữ ặ ờ ườ ộ ộ ườ th i gian ngh  gi a 2­3 phút. Ho c 2 ng i m t nhóm, m t ng ể ạ   i bám thành b  đ p

ộ ườ ầ ở ườ ạ ự ệ ỹ chân, m t ng i c m chân phía sau giúp ng ậ ạ   i đ p chân th c hi n k  thu t đ p

chân (xem Hình 1.10­2).

Hình 1.10

ơ ạ ế ặ ậ ổ d. Bài t p bám phao n i, ho c ván b i đ p chân  ch

ụ ườ ậ ậ ạ ố ỹ ữ ủ ế ắ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng và c ng c  k  thu t đ p chân  ch

ự ệ ườ ậ ể ơ ứ ạ ả ườ ướ Cách th c hi n: Ng i t p đ ng c nh thành b  h i ng  ng i ra tr c, hai

ủ ề ậ ạ ặ ẳ ỗ ơ tay du i th ng bám vào 2/3 chi u dài c a phao ho c ván t p b i. Sau đó, đ p chân

ể ướ ướ ơ ể ổ ằ ặ ướ ậ thành b  l t n c. Khi c  th  n i n m ngang trên m t n ạ   ộ c thì t p đ ng tác đ p

ố ớ ườ ợ ướ ể ậ ắ ậ ặ ỹ chân. Đ i v i ng i còn tâm lý s  n c ho c n m k  thu t quá ch m, có th  nh ờ

ể ơ ể ằ ẹ ụ ạ ộ ộ ặ ồ đ ng đ i dùng m t tay nâng nh  b ng ho c ôm ván đ p chân, đ  c  th  n m ngang

trên m t n ặ ướ c

ữ ẹ ầ ầ ỗ ẳ Yêu c u: Tay bám phao du i th ng, đ u cúi và k p gi a hai tay

ố ượ ỗ ầ ầ ậ Kh i l ng: T p 8­10 l n, m i l n 10­12m

ậ ạ * Bài t p ngo i khóa

ậ ậ 1. T p các bài t p làm quen v i n ớ ướ c

ự ậ ộ ơ ế ứ ự ệ ạ ỹ 2. Ôn và t nghiên c u th c hi n k  thu t đ ng tác đ p chân b i  ch

ả ậ * Th o lu n nhóm

ư ế ườ ơ ế 1. T  th  thân ng i trong b i  ch

55

ậ ạ ơ ế ỹ 2. K  thu t đ p chân trong b i  ch

ậ ộ ạ ỹ 1.3. K  thu t đ ng tác qu t tay

ủ ộ ơ ế ụ ệ ạ Tác d ng c a đ ng tác tay trong b i  ch hi n đ i:

ơ ể ạ ự ế ­ T o ra l c ti n cho c  th

ố ộ ố ợ ớ ộ ể ề ộ ơ ­ Ph i h p v i đ ng tác chân làm cho t c đ  chuy n đ ng đ u h n

ạ ự ổ ­ T o ra l c n i

ậ ộ ồ ỹ ư ế ầ ướ ạ K  thu t đ ng tác qu t tay g m 5 giai đo n: ạ   c, qu t ạ  T  th  ban đ u, ôm n

ủ ộ ạ ạ ắ ỗ ớ ướ n c, thu tay và du i tay. Năm giai đo n này c a đ ng tác qu t tay g n bó v i nhau

ể ộ ố ỉ ấ ể ạ đ  t o ra m t th  hoàn ch nh và th ng nh t

ư ế ẳ ỗ ớ + T  th  ban đ u ầ : Hai tay du i th ng t ự nhiên song song v i m t n ặ ướ  lòng  c,

ố ướ ự ộ ơ ể ạ bàn tay úp xu ng d i, các ngón tay khép t nhiên làm cho toàn b  c  th  t o thành

hình thoi l ướ ướ t n c

ầ ươ ồ +  Ôm n cướ : Từ  tư  thế  ban  đ u, hai tay v n ra tr ọ   ướ   đ ng th i kéo tr ng ờ c

ướ ậ ứ ẳ tâm ra tr c, c ng tay cánh tay l p t c xoay trong, lòng bàn tay xoay nghiêng ra

ế ậ ầ ổ ố ướ ể ngoài và g p d n c  tay đ  mũi bàn tay ch ch xu ng d ố   i và ra ngoài ép xu ng

ự ấ ướ ạ ướ ướ n ả c, khi lòng bàn tay c m th y có áp l c n ắ ầ c thì b t đ u qu t n c. Ôm n ướ   c

ặ ạ ệ ố ề ộ ạ ướ ặ ạ ộ ụ m t m t t o đi u ki n t t cho qu t n c, m t m t l i có tác d ng làm cho c  th ơ ể

ổ n i lên t ố ơ t h n

ạ ướ ạ ạ ơ ể ự + Qu t n ạ ướ Qu t n c: ệ ự   c là giai đo n t o ra l c kéo cho c  th  có hi u l c

ươ ạ ướ ơ ế ạ ố ướ ấ nh t. Ph ng pháp qu t n c trong b i  ch là sang bên c nh, xu ng d i ra sau và

ạ ướ ườ ể ẽ ặ ổ vào trong. Đ ng qu t n c có th  v  hình hai lá ph i, ho c hình trái tim ng ượ   c,

ạ ướ ả ữ ỷ ỉ (xem Hình 1.11a). Khi qu t n c ph i chú ý gi cho khu u tay cao, vì ch  có nh ư

ạ ướ ể ớ ở ệ ự ậ ộ ậ v y m i có th  qu t n c ra sau ạ    góc đ  có hi u l c. Do v y, trong quá trình qu t

ả ẳ ơ ỷ ướ ở ấ ứ ị n b t c  v  trí nào thì khu u tay cũng ph i cao h n bàn tay và c ng tay. Trong c,

ạ ướ ộ ữ ẳ ế qu t n ổ c góc đ  gi a c ng tay và cánh tay luôn bi n đ i

ạ ướ ủ ế ạ +  Thu tay: Thu tay là giai  đo n ti p theo c a qu t n c. Quá trình thu tay

ự ự ạ ươ ố ớ ượ ự ế cũng t o ra l c ti n và l c nâng t ộ ng đ i l n. Đ ng tác thu tay đ ệ   c th c hi n

56

ươ ướ ừ ể theo ph ng h ng t ngoài vào trong và t ừ ướ  d i lên trên đ  thu tay vào phía d ướ   i

ử ể ế ặ ố ạ ể ầ đ u, ti p đó lòng bàn tay có th  úp xu ng (ho c ng a lên) khép l ỗ i đ  du i ra tr ướ   c.

ệ ố ề ạ ộ ộ ỗ ướ Đ ng tác thu tay cũng t o đ u ki n t t cho đ ng tác du i tay ra tr c. Trong quá

ủ ự ả ộ ộ trình thu tay, đ ng tác c a tay ph i hoàn thành m t cách tích c c, nhanh và tròn, khi

ạ ẳ ấ ơ ỷ ọ   ế k t thúc thu tay, khu u tay th p h n bàn tay, c ng tay và bàn tay t o thành góc nh n,

(xem Hình 1.11b)

ộ ượ ẳ ớ ỗ ỷ ỗ + Du i tay : Đ ng tác đ c b t ớ   ắ  đ u tầ ừ du i th ng kh p khu u tay và kh p

ừ ẽ ầ ặ ố ướ ồ vai, lòng bàn tay t xoay lên trên ho c nghiêng thì s  úp d n xu ng d ờ   i đ ng th i

ướ ỏ ộ ể ệ ạ ậ ạ ặ ỹ ươ v n ra tr ỗ   ơ ế c. Đ c đi m k  thu t qu t tay b i  ch hi n đ i đòi h i đ ng tác du i

ướ ẽ ớ ộ ế ợ ậ ặ ớ tay ra tr ỗ   c nhanh, k t h p ch t ch  v i đ ng tác chân. Vì v y cùng lúc v i du i

ầ ươ ướ ệ ượ tay, vai cũng c n v n ra tr ể c, không th  có hi n t ừ ng d ng

Hình 1.11

ộ ộ ỹ ạ ơ ế ạ ướ ạ ỉ Qu t tay b i  ch là m t đ ng tác hoàn ch nh. Qu  đ o qu t n c là sang bên

ố ướ ướ ạ ướ ừ ứ ạ c nh – xu ng d i – ra sau – vào trong – ra tr ạ c. S c m nh qu t n c t nh  t ỏ ớ   i

ạ ướ ừ ộ ố ậ Ở ử ầ ớ l n, t c đ  qu t n c t ế  ch m đ n nhanh. ạ  n a giai đo n đ u, qu t n ạ ướ ấ   c l y

ủ ơ ẳ ự ụ ể ỷ ở ạ ướ ầ khu u tay làm đi m t a, phát huy tác d ng c a c  c ng tay, ph n qu t n c có

ơ ớ ủ ư ự ự ệ ể ả ấ ấ hi u qu  nh t, nên l y vai làm đi m t a, dùng các c  l n c a l ng, vai, ng c kéo ra

ẽ ớ ộ ố ợ ể ặ ồ ờ sau đ ng th i thu ép vào trong, ph i h p ch t ch  v i đ ng tác chân đ  phát huy

ệ ự hi u l c chung

ậ ộ ơ ế ạ ỹ 1.3.1. Ôn k  thu t đ ng tác đ p chân trong b i  ch

ậ ộ ơ ế ự ạ ậ ỹ 1.3.2. Các bài t p th c hành k  thu t đ ng tác qu t tay b i  ch

57

ậ ạ 1.3.2.1. Các bài t p trên c n

ạ + Bài t p 1ậ : Qu t tay b i ơ   ch tế ế ứ ư th  đ ng.

ụ ườ ậ ậ ộ ữ ế ắ ạ ỹ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng y u lĩnh k  thu t đ ng tác qu t tay

ự ệ ạ ườ ướ ứ Cách th c hi n: Hai chân đ ng d ng song song, thân ng ả i ng  ra tr c song

ầ ớ ự ẳ ỗ ướ ự ầ ặ ấ song v i m t đ t, đ u cúi t nhiên, hai tay du i th ng tr ệ   c đ u. Sau đó th c hi n

ệ ệ ộ đ ng tác theo hi u l nh

ệ ệ ụ ầ ­ Hi u l nh 1 Tách tay ra hai bên g n ngang tr c vai

ệ ệ ề ướ ướ ướ ­ Hi u l nh 2: Thu tay v  phía tr c lòng bàn tay h ố ng xu ng d i, hai

ạ ngón tay ch m vào nhau

ệ ệ ề ỗ ướ ướ ướ ­ Hi u l nh 3: Du i tay v  phía tr c, lòng bàn tay h ố ng xu ng d i. Đ ể

ư ẻ ể ầ tay tì n ướ ố c t t, đ u tiên lòng bàn tay có th  không b  ra hai bên, nh ng sau khi đã

ậ ộ ố ợ ơ ế ữ ể ệ ậ ộ ỹ ắ   n m v ng k  thu t đ ng tác và t p hoàn thi n đ ng tác ph i h p ki u b i  ch thì

ẻ lòng bàn tay b  sang hai bên

ố ượ ỗ ầ ỉ ữ ầ Kh i l ng: 6 ­ 8 l n, m i l n 30 giây, ngh  gi a1­2 phút

ạ + Bài t p 2ậ : Qu t tay b i ơ   ch tế ư thế n mằ

ườ ậ ể ằ ế ậ ụ ế ặ ấ ơ Ng i t p có th  n m trên gh  băng, gh  t p b i, ho c b c xu t phát đ ể

ệ ệ ơ ế ự ự ệ ệ ạ ộ ộ th c hi n đ ng tác qu t tay b i  ch. Sau đó th c hi n đ ng tác theo hi u l nh

ệ ệ ụ ầ ­ Hi u l nh 1 Tách tay ra hai bên g n ngang tr c vai

ệ ệ ề ướ ướ ướ ­ Hi u l nh 2: Thu tay v  phía tr c lòng bàn tay h ố ng xu ng d i, hai

ạ ngón tay ch m vào nhau

ệ ệ ề ỗ ướ ướ ướ ­ Hi u l nh 3: Du i tay v  phía tr c, lòng bàn tay h ố ng xu ng d ỗ   i, du i

ự ẳ th ng t ề  nhiên v  phía tr ướ c

ố ượ ỉ ữ ầ Kh i l ng: 4 ­ 6 l n, ngh  gi a 2­3 phút

1.3.2.2. Bài t p d ậ ướ ướ c i n

ạ ỗ ướ ướ ạ i ch  d i n c qu t tay b i + Bài t p 1ậ ứ : Đ ng t ơ ếch

ụ ườ ậ ậ ộ ữ ế ắ ạ M c đích: Giúp ng ơ   ỹ i t p n m v ng y u lĩnh k  thu t đ ng tác qu t tay b i

chế

58

ự ả ươ ướ ự ạ ộ ị , xây d ng các c m giác ph ng h ng nh p đ  và dùng l c khi qu t tay d ướ ướ c i n

ỗ ậ ặ ạ ộ ư ậ ở ơ ế ự ệ ạ ạ Cách th c hi n: T i ch  t p l p l i đ ng tác qu t tay b i  ch nh  t p trên

ừ ướ ướ ướ ừ ơ ế ự ệ ạ ộ ạ c n. Sau đó v a b c đi d c v a th c hi n đ ng tác qu t tay b i  ch i n

ầ ườ ướ ứ ướ ậ ớ Yêu c u: Thân ng i chìm trong n c, m c n c ng p t ắ   ằ i ngang c m. M t

ướ ậ ộ ự ệ ệ ế ỹ ị ế nhìn ch ch ra tr c, th c hi n y u lĩnh k  thu t đ ng tác đúng và nh p đi u

ố ượ ứ ạ ơ ế ự ừ ừ ỗ Kh i l ậ ng: Bài t p đ ng t ệ   ạ i ch  và v a đi v a qu t tay b i  ch th c hi n

ổ ỗ ổ ỉ ữ ộ 6­8 t , m i t 10­15 đ ng tác, ngh  gi a 2–3 phút

ạ ướ ậ ậ ơ ế ạ c sau đó qu t tay b i  ch + Bài t p 2: Bài t p đ p n

ụ ườ ậ ậ ộ ữ ế ạ ắ ỹ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng y u lĩnh k  thu t đ ng tác qu t tay

ự ệ ề ầ ơ ố ể trong đi u ki n không có đi m t a (g n gi ng khi b i)

ứ ể ể ặ ố ự Cách th c hi n ạ   ệ ;  Đ ng xu ng đáy b  ho c bám vào thành b  co chân đ p

ơ ể ấ ướ ậ ạ ỗ ướ l ằ t. Khi c  th  đã n m s p ngang trên n ơ   ẳ c thì chân du i th ng t p qu t tay b i

chế

ứ ủ ả ỏ ẳ ầ ầ ỉ ự   Yêu c u: Đ u cúi, chân th ng th  l ng. Ch  dùng s c c a tay, vai và ng c

ạ ướ ự ệ ướ ộ th c hi n đ ng tác qu t n c (ôm và kéo n c)

ố ượ ự ệ ậ ổ ỗ ổ ạ ầ Kh i l ng: Bài t p này th c hi n 6 ­ 8 t , m i t ặ    qu t tay 10 ­ 15 l n ho c

ỗ ổ ạ ướ ự ỉ ữ ả m i t ph i qu t n c c  ly 15 ­ 20m, ngh  gi a 2 phút

ế ạ ậ ậ ườ ữ i gi chân + Bài t p 3: Bài t p qu t tay  ch có ng

ụ ươ ự ư ậ M c đích: T ng t nh  bài t p 2

ự ệ ườ ỡ ứ ể ố Cách th c hi n: Ng i giúp đ  đ ng xu ng đáy b  dùng hai tay ôm hai đùi

ườ ậ ặ ướ ằ ị ng ạ i t p vào c nh thân ng ườ ở i vào v  trí n m ngang trên m t n c. Sau đó, ng ườ   i

ở ư ế ậ ạ ậ t p ti n hành qu t tay và th  nh  bài t p 2

ự ệ ế ể ạ ầ ầ ộ ị Yêu c u: Th c hi n đ ng tác qu t tay  ch nh p nhàng, ban đ u có th  2 chu

ầ ạ ầ ạ ầ ở ở ộ ố ợ   ỳ k  qu t tay th  1 l n, sau đó 1 l n qu t tay th  1 l n. Chú ý làm đ ng tác ph i h p

ở ượ ạ ờ ượ ấ ố ướ tay th  không đ ồ c có giai đo n, đ ng th i không đ c  n tay xu ng n ổ   c nh m

ườ cao ng ể i lên đ  hít vào

ố ượ ậ ặ ạ ổ ỗ ổ ố ợ ơ ế ạ Kh i l ng: T p l p l i 8 ­10 t , m i t ế ợ    ph i h p qu t tay b i  ch k t h p

59

ỉ ữ ầ ở ớ v i th  8 ­ 10 l n, ngh  gi a 1 – 2 phút

ạ ậ * Bài t p ngo i khóa

ế ạ ậ ậ ạ 1. T p các bài t p qu t tay  ch trên c n và d ướ ướ i n c

ự ậ ộ ơ ế ứ ự ệ ạ ỹ 2. Ôn và t nghiên c u th c hi n k  thu t đ ng tác qu t tay b i  ch

ả ậ * Th o lu n nhóm

ơ ế ụ ạ ỹ ậ 1. Tác d ng k  thu t qu t tay b i  ch

ơ ế ạ ấ ạ ậ ỹ 2. K  thu t qu t tay b i  ch chia làm m y giai đo n?

ậ ộ ố ợ ớ ạ ỹ ở ở 1.3.3. K  thu t đ ng tác th  và ph i h p qu t tay v i th

ơ ế ở ượ ẽ ớ ộ ố ợ ạ ặ Th  trong b i  ch đ ở   c ph i h p ch t ch  v i đ ng tác qu t tay. Th  ra

ơ ế ơ ế ệ ệ ệ ạ ằ ằ ườ trong b i  ch b ng mi ng và mũi, hít vào b ng mi ng. B i  ch hi n đ i th ng s ử

ắ ầ ở ớ ở ớ ạ ướ ạ ở ở ộ ụ d ng 2 lo i th : Th  s m và th  mu n, th  s m là khi 2 tay b t đ u qu t n c thì

ặ ướ ẩ ở ạ ạ ờ ố ồ ơ ng ng lên m t n c, lúc này VĐV th  m nh ra h i cu i, đ ng th i hít vào m nh và

ắ ầ ở ướ sâu, sau đó nín th . Khi tay b t đ u ôm n ở ầ c thì th  d n ra d ướ ướ i n c

ở ộ ượ ế ầ ở ượ ế Th  mu n đ c ti n hành th  vào khi đ u và vai đ c nhô cao do k t qu ả

ạ ướ ả ạ ệ ủ ộ c a đ ng tác qu t n c có hi u qu  t o ra

ườ ớ ọ ử ụ ở ớ ữ ườ ố ớ Đ i v i ng i m i h c nên s  d ng th  s m, nh ng ng ỹ i đã có k  thu t t ậ ố   t

ở ớ ộ ở ườ ở ộ ầ ộ ỳ ố ợ thì th  mu n. Ph i h p th  v i tay th ạ ng là m t chu k  qu t tay, th  m t l n

ố ợ ự ở ớ ậ ậ ỹ ở * Các bài t p th c hành k  thu t th  và ph i h p tay v i th

ệ ậ ạ 1.3.3.1. T p luy n trên c n

ố ợ ứ ạ ậ ớ ở ở ư ế  t th  cúi ng ườ ề ướ i v  tr c + Bài t p 1: Đ ng ph i h p qu t tay v i th

ụ ườ ậ ậ ộ ữ ế ạ ắ ỹ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng y u lĩnh k  thu t đ ng tác qu t tay

ố ợ ơ ế ạ ở ớ ở ờ ể ph i h p v i th  trong b i  ch (th i đi m hít vào và th  ra trong lúc qu t tay)

ơ ế ự ư ứ ệ ạ ở ạ ậ Cách th c hi n: Nh  bài t p đ ng qu t tay b i  ch trên c n. Khi ôm n ướ   c

ẩ ầ ở ỗ ở ạ thì ng ng đ u hít vào, qu t tay thu tay thì nín th , du i tay thì th  ra

ệ ệ ằ ạ ầ ở ằ Yêu c u: Th  ra b ng mi ng và mũi. Hít vào b ng mi ng nhanh và m nh

ứ ạ ậ ậ ở ạ ở ư ế ứ    th  đ ng t ố ợ + Bài t p 2: Bài t p đ ng ph i h p qu t tay và th  trên c n

60

th ngẳ

ụ ườ ậ ậ ộ ữ ế ạ ắ ỹ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng y u lĩnh k  thu t đ ng tác qu t tay

ố ợ ơ ế ạ ở ớ ở ờ ể ph i h p v i th  trong b i  ch (th i đi m hít vào và th  ra trong lúc qu t tay)

ự ứ ệ ẳ ẳ ầ ậ ầ ế   ỗ Cách th c hi n: Đ ng th ng 2 tay du i th ng trên đ u. Khi g p tay g n đ n

ạ ẩ ầ ỗ ở ở ngang vai thì ng ng đ u hít vào, qu t tay thu tay thì nín th , du i tay thì th  ra

ư ậ ầ Yêu c u: Nh  bài t p 1

ố ượ ự ệ ổ ỗ ổ ố ợ ạ ầ Kh i l ng: Th c hi n 8­10 t , m i t ơ ế    5­10 l n ph i h p qu t tay b i  ch

ở ỉ ữ ớ v i th , ngh  gi a 1­2 phút

ế ợ ố ợ ố ợ ứ ạ ậ ậ ở + Bài t p 3: Đ ng t p ph i h p qu t tay, chân k t h p th  (ph i h p hoàn

ỉ ch nh)

ụ ườ ậ ố ợ ủ ữ ắ ậ ỹ ỉ M c đích: Giúp ng ơ   i t p n m v ng k  thu t ph i h p hoàn ch nh c a b i

chế

ư ự ư ệ ạ ậ ị ố   Cách th c hi n: Nh  bài t p 1, nh ng nh p 1 qu t tay sang ngang và xu ng

ự ầ ẩ ầ ở ở ị ị ướ d ệ   i thì ng ng đ u hít vào, nh p 2 cúi đ u nín th , nh p 3­4 th  ra. Khi th c hi n

ấ ộ ụ ộ đ ng tác l y 1 chân làm tr  còn chân kia làm đ ng tác

ệ ế ằ ậ ầ ở ở ỹ ầ   Yêu c u: Th  đúng k  thu t và thành ti ng (th  ra b ng mi ng). Ban đ u

ể ự ệ ộ ơ ị ậ ộ đ ng tác có th  th c hi n ch m, sau tăng nh p đ  nhanh h n

ố ượ ươ ự ư ậ Kh i l ng: T ng t nh  bài t p 2

ậ ườ ậ ể ằ ụ ụ ấ + Ngoài các bài t p trên, ng ấ   i t p có th  n m s p đè b ng lên b c xu t

ặ ằ ố ợ ể ậ ế ế ộ ậ   phát, gh  đôn ho c n m ngang trên gh  băng đ  t p ph i h p toàn b  theo cách t p

ậ ủ c a bài t p 2

1.3.3.2. Bài t p d ậ ướ ướ c i n

ứ ặ ậ ế ợ ớ ơ ế ạ ở ướ ướ t n c qu t tay b i  ch k t h p v i th + Bài t p 1: Đ ng ho c đi chân l

ụ ườ ậ ướ ầ ơ ế ắ ậ ỹ M c đích: Giúp ng i t p b ế ợ   ạ c đ u n m k  thu t qu t tay b i  ch k t h p

ở ở ướ ướ ệ ầ ở ớ ướ ẩ ầ ớ v i th i n d c, làm quen v i vi c cúi đ u th  ra trong n c và ng ng đ u lên

ặ ướ ở ợ ủ ộ ạ ạ m t n c hít vào các giai đo n thích h p c a đ ng tác qu t tay

ự ứ ệ ườ ặ ầ ộ Cách th c hi n: Đ ng cúi ng ầ i dìm thân và m t ph n đ u, m t vào trong

61

ự ệ ộ ự ướ ẩ ầ ướ n c th c hi n đ ng tác theo trình t : Ôm n c thì ng ng đ u hít vào, qu t n ạ ướ   c

ầ ở ỗ ướ ở ớ thu tay thì cúi đ u nín th , du i tay ra tr ố ợ c thì th  ra (ph i h p s m, xem Hình

1.12)

Hình 1.12

ứ ầ ầ ạ ỗ ự ệ ự Yêu c u: Lúc đ u đ ng t i ch  th c hi n đúng theo trình t ộ  trên m t cách

ộ ầ ở ị ướ ướ ộ ướ ế ợ ứ ạ nh p nhàng. Sau đó, k t h p c  qu t m t l n tay, th , thì b c ra tr c m t b c

ố ượ ậ ở ư ế ứ ạ ổ ỗ ổ Kh i l ng: T p các t th  đ ng t ỗ i ch  4­5 t , m i t 30”. Ở ư ế ừ    th  v a t

ừ ậ ươ ự đi v a t p t ng t

ẹ ặ ậ ơ ườ ạ i gi ữ ở ố ợ  chân) ph i h p qu t tay + Bài T p 2: K p phao (ván b i ho c có ng

ế ở ớ ch v i th

ụ ườ ậ ủ ế ợ ố ỹ ế ậ ớ ở M c đích: Giúp ng ạ i t p c ng c  k  thu t qu t tay  ch k t h p v i th

ữ ự ẹ ệ ặ ặ ố ơ Cách th c hi n: Dùng ván b i ch  H ho c phao x p k p vào đùi ho c c ổ

ặ ướ ằ ế ợ ự ệ ạ ộ ấ chân sau đó n m s p ngang trên m t n ớ   c th c hi n đ ng tác qu t tay k t h p v i

thở

Hình 1.13

ố ượ ạ ự ả ớ ỗ Kh i l ng: Chia l p 4­6 nhóm m i nhóm qu t c  ly kho ng 15­20m (sau đó

62

ỉ ữ ỗ ổ ự ể có th  kéo dài c  ly), ngh  gi a m i t 2­3 phút

ậ ạ * Bài t p ngo i khóa

ế ạ ậ ậ ố ợ ớ ở ạ 1. T p các bài t p qu t tay  ch trên c n và d ướ ướ i n c ph i h p v i th

ố ợ ự ậ ậ ớ ở ỹ ở 2. Ôn bài t p th c hành k  thu t th  và ph i h p tay v i th

ả ậ * Th o lu n nhóm

ơ ế ậ ỹ ở 1. K  thu t th  trong b i  ch

ườ ớ ậ ấ ơ ợ ố ớ 2. Đ i v i ng ở ư ế i m i t p b i nên th  nh  th  nào là h p lí nh t ?

ố ợ ơ ế ủ ở ạ ậ ạ ỹ ố   1.4. Ph i h p k  thu t qu t tay, đ p chân và th  trong b i  ch, c ng c  và

ậ ơ ế ệ ỹ hoàn thi n k  thu t b i  ch

ố ợ ộ ỹ ậ ỹ ậ 1.4.1. K  thu t ph i h p tay, chân và toàn b  k  thu t

ố ợ ạ ậ ỹ ẳ ỗ K  thu t ph i h p tay chân là: Khi qu t tay, chân gi ữ ở ư ế  t th  du i th ng và

ự ẳ ỗ ượ ả ườ ả ỏ th  l ng t nhiên. Khi thu tay thì co chân. Tay du i th ng đ c 3/4 qu ng đ ng thì

ố ợ ố ố ợ ơ ế ấ ạ ọ ắ ầ b t đ u đ p chân. Ph i h p trong b i  ch r t quan tr ng, ph i h p t ề   ấ t hay x u đ u

ả ưở ự ế ớ ố ộ ệ ự ộ ế ừ ư ế ầ nh h ng tr c ti p t i t c đ  và hi u l c đ ng tác. N u tính t th  ban đ u, khi t

ẽ ễ ệ ẳ ỗ ộ ộ ỳ ự tay chân cùng du i th ng thì m t chu k  th c hi n các đ ng tác s  di n ra theo th ứ

ự t sau:

ướ ạ ướ ắ ầ ế ầ Tì n c – hít vào; qu t n ế   c g n k t thúc – chân b t đ u co; thu tay – k t

ạ ầ ẳ ỗ ộ ồ ở ờ thúc đ ng tác co chân; du i tay g n th ng thì đ p chân đ ng th i th  ra

ậ ơ ế ộ ề ệ ạ ộ ố ỹ ầ ầ ố K  thu t b i  ch hi n đ i yêu c u t n s  cao, t c đ  đ u (trong m t chu k ỳ

ố ợ ớ ộ ừ ụ ả ả ậ ộ ẩ   ộ đ ng tác). Vì v y, ph i h p ph i liên t c,  gi m b t đ ng tác d ng, đ ng tác chu n

ộ ố ộ ấ ị ệ ị ự b  th c hi n theo m t t c đ  nh t đ nh

ơ ế ở ậ ạ ỹ ạ 1.4.2. Ôn k  thu t qu t tay, đ p chân và th  trong b i  ch

ố ợ ở ạ ạ ậ ậ ỹ ơ ế   1.4.3. Các bài t p ph i h p k  thu t qu t tay, đ p chân và th  trong b i  ch,

ậ ơ ế ố ỹ ệ ủ c ng c  và hoàn thi n k  thu t b i  ch

ạ ậ 1.4.3.1. Các bài t p trên c n

63

ạ ậ ơ ế ứ ể ạ ạ ậ ố ợ + Bài t p 1: Đ ng trên c n t p ph i h p qu t tay, đ p chân ki u b i  ch

ụ ườ ậ ố ợ ữ ế ậ ắ M c đích: Giúp ng ỹ   i t p n m v ng y u lĩnh k  thu t ph i h p tay, chân khi

ơ ế b i  ch

ứ ự ệ ẳ ơ ầ ỉ Cách th c hi n: Đ ng th ng hai chân song song, hai tay gi lên đ nh đ u và

ạ ự ụ ự ệ ệ ấ ộ ộ khép l i. Khi th c hi n thì l y m t chân làm tr  còn chân kia th c hi n đ ng tác

ố ợ ư ự ệ ạ ậ ộ ị Bài t p đ ng tác ph i h p tay, chân trên c n th c hi n theo 4 nh p nh  sau:

ế ạ ố ­ Hai tay qu t sang hai bên và ch ch xu ng d ướ i

ẻ ế ầ ồ ờ ­ Thu tay đ ng th i co chân, đ n g n sát hông thì b  bàn chân xoay ra ngoài

ẳ ầ ạ ầ ỗ ­ Du i tay lên phía đ u, tay g n th ng thì đ p chân

ơ ừ ượ ạ ướ ướ ư ẳ ­ Khi tay chân th ng thì h i d ng (t ng tr ng cho giai đo n l t n c). Sau

ố ợ ỳ ộ ả đó làm c  chu k  đ ng tác ph i h p tay, chân

ầ ượ ậ ẽ ầ ạ ộ Yêu c u: Không đ ồ   c t p riêng r  các giai đo n đ ng tác mà c n làm đ ng

ể ự ụ ữ ầ ờ ộ ị ệ   th i, liên t c và nh p nhàng gi a đ ng tác tay và chân. Lúc đ u có th  th c hi n

ố ượ ậ ộ ớ ộ ị ị ự ệ ộ đ ng tác v i nh p đ  ch m, sau đó tăng thêm nh p đ . Kh i l ng: Th c hi n trên

ỉ ữ ầ ạ c n 5­6 t ổ ỗ ổ  m i t 10­12 l n, ngh  gi a 1­2 phút

ố ợ ạ ậ ứ ạ ạ ậ ớ ở + Bài t p 2: Đ ng trên c n t p ph i h p qu t tay, đ p chân v i th

ụ ườ ậ ố ợ ủ ữ ắ ậ ỹ ỉ M c đích: Giúp ng ơ   i t p n m v ng k  thu t ph i h p hoàn ch nh c a b i

chế

ự ệ ố ị ướ ầ ế ạ Cách th c hi n: Nh p 1 qu t tay sang ngang và xu ng d i g n đ n ngang vai

ầ ầ ẩ ở ở ị ị thì ng ng đ u hít vào, nh p 2 cúi đ u nín th , nh p 3­4 th  ra t ừ ừ  t (xem Hình 1.14)

ế ệ ằ ậ ầ ở ở ỹ ầ   Yêu c u: Th  đúng k  thu t và thành ti ng (th  ra b ng mi ng). Ban đ u

ể ự ệ ộ ơ ị ậ ộ đ ng tác có th  th c hi n ch m, sau tăng nh p đ  nhanh h n

64

ố ượ ươ ự ư ậ Kh i l ng: T ng t nh  bài t p 1

Hinh 1.14

ố ợ ộ ỹ ụ ấ ằ ậ ậ + Bài t p 3: N m trên b c xu t phát ph i h p toàn b  k  thu t

ụ ườ ậ ư ở ơ ộ ớ ướ M c đích: Giúp ng i t p làm quen v i các đ ng tác b i nh trong n c

ự ệ ườ ậ ụ ấ ấ ằ Cách th c hi n: Ng ỗ   i t p n m s p trên b c xu t phát, tay và chân du i

ề ướ ẳ ạ ớ ị ắ th ng, m t nhìn v  tr ạ ầ c, nh p 1, qu t tay, khi qu t g n vuông góc v i thân ng ườ   i

ạ ộ ị ướ ở ị thì làm đ ng tác hít vào, nh p 2 (giai đo n ôm n c) nín th  lúc này co chân, nh p 3

ẻ ở ướ ỗ ị thu tay thì b  bàn chân, lúc này th  ra t ừ ừ  t trong n c, nh p 4 thu và du i tay v ề

ướ ạ ồ ờ ở ướ ườ ỗ tr c, đ ng th i chân đ p khép, lúc này th  ra t ừ ừ  t trong n c ng ẳ   i du i th ng

ư ế ướ ướ ạ t o thành t th  l t n c

ự ệ ệ ậ ầ ị ộ Yêu c u: Th c hi n đ ng tác ch m, nh p đi u

ố ượ ổ ỗ ổ ự ầ ờ ỉ Kh i l ng: 3 – 4 t , m i t th c hiên 8­10 l n, th i gian ngh  2­3 phút

1.4.3.2. Bài t p d ậ ướ ướ c i n

ắ ằ ậ ậ ườ ặ ơ ẹ   ng b i (ho c hai phao k p + Bài t p 1: Bài t p n m v t ngang dây phao, đ

ố ợ ơ ế ậ ộ ạ c nh thân) t p đ ng tác ph i h p tay và chân b i  ch

ố ượ ự ụ ệ ầ ệ ươ ự ự M c đích, yêu c u, cách th c hi n và kh i l ng th c hi n t ng t ư  nh  bài

ụ ằ ấ ậ t p n m trên b c xu t phát

ậ ướ ướ ậ ố ợ ộ ỹ ậ ơ   ỉ c t p ph i h p hoàn ch nh đ ng tác k  thu t b i t n + Bài t p 2: Bài l

chế

ụ ườ ậ ậ ủ ơ ế ữ ể ắ M c đích: Giúp ng ộ ỹ i t p n m v ng toàn b  k  thu t c a ki u b i  ch

ạ ướ ự ệ ể ể ặ ườ Cách th c hi n: Sau khi đ p l t thành b  ho c đáy b , thân ng ỗ   i du i

ậ ơ ế ố ợ ự ệ ẳ ằ ộ ỹ ỉ th ng ngang b ng thì th c hi n ph i h p hoàn ch nh đ ng tác k  thu t b i  ch

ữ ữ ể ắ ầ ộ ờ ở Yêu c u: Chú ý n m v ng th i đi m th  ra và hít vào, đ ng tác gi a các b ộ

ấ ợ ị ừ ể ầ ậ ả ầ ị ạ   ph n tay, chân, đ u ph i nh p nhàng không b  d ng b t h p lý. Ban đ u có th  qu t

ở ộ ầ ậ ầ ầ ạ ộ ộ ỳ ỗ ầ   ị tay, đ p chân 2­3 chu k , th  m t l n, nh p đ  ch m d n d n quá đ  sang m i l n

ầ ạ ạ ị ộ ở ộ ầ qu t tay đ p chân th  m t l n và tăng d n nh p đ

65

ố ượ ể ự ỗ ổ ổ Kh i l ệ ng: Có th  th c hi n m i bu i 8­10 t ỉ ữ  x 15m ngh  gi a 30 giây

ơ ướ ướ ậ t n c + Bài t p 3: Trò ch i l

ụ ườ ậ ớ ộ M c đích: Giúp ng i t p làm quen v i đ ng tác l ướ ướ t n c

ự ứ ệ ạ ệ ể ặ ạ ỗ Cách th c hi n: Đ ng t i ch  khi có l nh đ p chân vào đáy b  ho c thành

ườ ố ướ ẳ ầ ỗ ể ướ b , l t ng i càng xa càng t t, khi l t tay du i th ng khép sát đ u

ố ượ ổ ỉ ữ Kh i l ng: 3­4 t , ngh  gi a 2­3 phút

ố ợ ơ ế ể ậ ớ ở ạ ướ ướ ậ t n c t p ph i h p tay, chân ki u b i  ch v i th + Bài t p 4: Đ p l

ụ ườ ậ ố ợ ớ ỹ ế ậ ậ M c đích: Giúp ng i t p ti p c n v i k  thu t ph i h p tay và chân trong

ự ế ơ ế th c t b i  ch

ể ướ ự ệ ể ặ ạ ườ ướ Cách th c hi n: Đ p đáy b  ho c thành b  l t ng i ra tr c. Sau khi thân

ườ ằ ặ ướ ằ ổ ố ợ ộ ng i n m n i ngang b ng trên m t n ủ   c thì làm đ ng tác ph i h p tay và chân c a

ơ ế ể ki u b i  ch

ố ợ ự ệ ệ ế ầ ị ộ Yêu c u: Th c hi n đúng y u lĩnh đ ng tác chân và nh p đi u ph i h p:

ẳ ạ ­ Qu t tay chân th ng

ẻ ­ Thu tay thì co, b  bàn chân

ẩ ướ ề ỗ ạ ­ Du i tay thì đ p khép đ y n c v  phía sau

ể ơ ể ướ ướ ẳ ỗ ớ ế ụ ạ ồ ộ ­ Chân tay du i th ng đ  c  th  l t n ự   c m t đo n r i m i ti p t c th c

ộ ậ ỳ ộ ệ ế ầ ơ ị hi n chu k  đ ng tác ti p theo. Ban đ u làm nh p đ  ch m sau đó tăng nhanh h n

ố ượ ể ự ệ ậ ổ ự ệ ầ Kh i l ng: bài t p này có th  th c hi n 6­8 t ố   , th c hi n 10­15 l n ph i

h pợ

ậ ơ ế ố ợ ủ ậ ố ỹ ỹ ỉ + Bài t p 5: C ng c  nâng cao k  năng ph i h p hoàn ch nh k  thu t b i  ch

ụ ườ ậ ủ ậ ơ ế ệ ố ỹ M c đích: Giúp ng i t p c ng c  và hoàn thi n k  thu t b i  ch

ử ụ ự ệ ậ ố ợ ơ ế ậ Cách th c hi n: S  d ng bài t p 3 l ướ ướ t n c, t p ph i h p b i  ch hoàn

ố ợ ỗ ầ ự ề ầ ả ả ơ ơ ở ỉ ị   ch nh song m i l n b i tăng d n c  ly b i, ph i h p th  nhi u, đ m b o nh p

ộ ướ ố ệ ự ổ ơ ư đi u, có đ  l t t t. Theo trình t các t b i nh  sau:

ầ ầ ầ ơ ơ ơ L n 1: B i 10 ­15m, L n 2: B i 20­30m, L n 3: B i 30­50m

ố ượ ỗ ơ ổ ỗ ổ ậ ổ Kh i l ổ ậ ng: M i bu i t p b i 4­6 t , m i t t p 20 ­ 30m (t sau tăng h n t ơ ổ

66

ướ ỗ ầ ơ tr c m i l n b i 5 m)

ế ứ ơ ế ậ ấ + Bài t p 6: Thi đ u ti p s c b i  ch

ụ ườ ậ ế ớ ỹ M c đích: Giúp ng ậ ể i t p làm quen v i ki m tra k t thúc k  thu t

ự ệ ớ ổ ỗ ổ ứ Cách th c hi n: Chia l p thành 2­3 t , m i t ầ    chia thành 2 nhóm, đ ng 2 đ u

ể ơ ệ ườ ầ ơ ế ự ạ thành b  b i. Khi có l nh ng i đ u hàng đ p chân b i h t c  ly sang bên kia

ể ơ ạ ườ ơ ế ư ậ ơ ộ ch m tay vào thành b  b i thì ng ế   i bên kia b i ti p, cu c ch i nh  v y cho đ n

ư ổ ề ấ ớ ế ổ h t, t nào v  đích s m nh t coi nh  t ộ ắ  đó th ng cu c

ố ượ ổ ỉ ữ Kh i l ơ ng: Ch i 3­5 t , ngh  gi a 3­4 phút

ố ượ ự ơ ướ ng và c  ly cao h n giáo án tr c Chú ý: Giáo án sau yêu c uầ  kh i l

ữ ầ ườ ạ ơ ế ả ắ ươ 1.5. Nh ng sai l m th ng m c trong gi ng d y b i  ch và ph ử   ng pháp s a

ch aữ

ơ ở ự ạ ọ i, Xem  Giáo trình B i l ơ ộ   d  án đào t o giáo viên trung h c c  s  năm 2004

ễ ạ Nguy n Văn Tr ch và Ngũ Duy Anh (tr. 140­141)

ạ ậ * Bài t p ngo i khóa

ậ ặ ạ ố ợ ơ ế ạ ạ ậ ở ỹ 1. T p l p l i ph i h p k  thu t qu t tay, đ p chân và th  trong b i  ch

ậ ơ ế ủ ệ ố ỹ 2. Ôn c ng c  và hoàn thi n k  thu t b i  ch

ả ậ * Th o lu n nhóm

ố ợ ơ ế ậ ở ỹ 1. Phân tích k  thu t ph i h p chân, tay và th  trong b i  ch

ậ ơ ế ố ợ ộ ỹ ữ ể ầ 2. Nh ng đi m c n chú ý trong khi ph i h p toàn b  k  thu t b i  ch là gì?

ữ ầ ố ườ ự ệ ắ ỹ 3. Tìm và th ng kê nh ng sai l m th ậ   ng m c trong quá trình th c hi n k  thu t

ố ợ ố ợ ệ ậ ấ ở ỹ ử   ở ộ đ ng tác và ph i h p, nh t là k  thu t th  và ph i h p tay th . Các bi n pháp s a

sai.

ươ

Ậ Ơ

ƯỜ Ấ

Ch ng 2.

Ỹ TH C HÀNH K  THU T B I TR

N S P VÀ PH

ƯƠ   NG

Ả PHÁP GI NG D Y

ậ ơ ườ ấ ỹ 2.1. K  thu t b i tr n s p

67

ậ ơ ườ ấ ề ỹ 2.1.1. Khái quát chung v  k  thu t b i tr n s p

ơ ườ ấ ể ể ấ ơ ơ ố ố ố ộ B i tr n s p là ki u b i có t c đ  nhanh nh t trong b n ki u b i. T c đ ộ

ố ồ ạ ướ ề ệ ả ả ấ ộ ơ ơ ươ b i t ng đ i đ ng đ u c u trúc đ ng tác đ n gi n, hi u qu  qu t n ố   c cao, ph i

ể ế ị ượ ứ ạ ể ượ ố ợ h p nh p nhàng có th  ti ệ t ki m đ c s c, l i có th  phát huy đ ộ c t c đ  cao.

ơ ự ế ấ ọ ườ ề ử ụ ỹ Chính vì th , khi thi đ u b i t do, m i ng i đ u s  d ng k  thu t b i tr ậ ơ ườ ấ   n s p.

ơ ư ế ườ ằ ấ ướ ướ ướ ố Khi b i t th  thân ng i n m s p ngang trong n c nên có hình l t n c t t, hai

ụ ậ ướ ầ ượ ạ ướ chân luân phiên liên t c đ p n c, hai tay l n l t qu t n c ra sau

ỷ ụ ế ơ ườ ế ớ ấ ạ Tính đ n năm 2000, k  l c b i tr ủ n s p c a th  gi ộ ấ   i đã đ t trình đ  r t

cao:

ỉ ụ ủ ữ K  l c c a N : 50m: 24” 13; 100m: 53”17; 200m: 1’56”78; 400m: 4’03”85;

800m: 8’16”22; 1500: 15’52”10

ỉ ụ ủ K  l c c a Nam: 50m: 21” 64; 100m: 47”84; 200m: 1’45”35; 400m: 3’40”59;

800m: 7’46”00; 1500: 14’41”66

ậ ơ ườ ủ ể ặ ỹ ư ế ệ ấ ạ Đ c đi m c a k  thu t b i tr n s p hi n đ i là: T  th  thân ng ườ ủ   i c a

ạ ướ ằ ổ ạ ướ ữ VĐV ngang b ng và n i cao, qu t n ỷ c cao khu u, qu t n c hình cong (ch  S),

ạ ướ ố ợ ố ở ơ ỏ ộ ườ ổ qu t n c tăng t c và ph i h p th  mu n. Góc b i nh , thân ng ạ   ị i  n đ nh, t o

ệ ố ề ườ ơ ế ố ộ đi u ki n t t cho ng i b i phát huy h t t c đ

ườ ầ ư ế 2.1.2. T  th  thân ng i và đ u

ơ ườ ấ ườ ằ ặ ướ ể ự ả Khi b i tr n s p thân ng ằ i n m ngang b ng trên m t n c đ  l c c n tác

ơ ể ấ ị ườ ầ ơ ả ỏ ộ đ ng vào c  th  ít nh t. V  trí thân ng i đòi h i hai yêu c u c  b n:

ườ ả ằ ặ ướ ạ i ph i n m trên m t n c t o thành hình thoi l ướ ướ t n c ­ Thân ng

ườ ớ ặ ả ằ ể ợ ị ả ẫ i ph i n m trong v  trí phù h p v i đ c đi m gi i ph u, sinh lý, ­ Thân ng

ở ộ ữ ệ ệ ấ ả ộ ộ ể ự đ  th c hi n m t cách có hi u qu  nh t nh ng đ ng tác tay, chân và th  m t cách

ễ d  dàng

ụ ặ ơ ướ ủ ớ B ng h i hóp, m t và trán chìm trong n ặ   c, phía trên c a mông sát v i m t

ườ ạ ặ ướ ộ ế ộ ố ướ n c, thân ng ớ i t o v i m t n c m t góc t ừ 0 ­ 50, n u tăng t c đ  góc đó s 3 ẽ

0 ­ 300, m t nhìn

ả ố ầ ộ ắ gi m xu ng t ừ 0 ­ 20, đ u và tr c d c c  th  t o thành m t góc 20 ụ ọ ơ ể ạ 0

68

ế ướ ch ch phía tr c (xem hình 2.1)

Hình 2.1

ườ ụ ọ ơ ể ộ ể ị Thân ng ể   i có th  quay quanh tr c d c c  th  m t cách nh p nhàng, chuy n

ạ ộ đ ng này cho phép trong ph m vi t ừ 0 ­ 450 35

ộ ườ ơ ể ụ ộ ọ ự Đ ng tác quay thân ng i quanh tr c d c c  th  là đ ng tác t nhiên đ ượ   c

ầ ạ ở ở hình thành b i qu t tay và quay đ u sang phía bên th

Ư ể ủ ộ ộ ướ ế u đi m c a đ ng tác này là giúp cho đ ng tác vung tay ra tr c ti n hành

ậ ợ ắ ượ ờ ồ ượ đ c thu n l i và rút ng n đ c bán kính quay khi vung tay. Đ ng th i còn có l ợ   i

ướ ạ ướ ơ ể ạ ậ ợ ệ ề ằ cho ôm n c, qu t n c và duy trì thăng b ng c  th , t o đi u ki n thu n l i cho

ứ ộ ầ ở ườ ụ ọ ớ ỏ ụ ộ đ ng tác quay đ u th . M c đ  quay ng ộ   i quanh tr c d c l n hay nh  ph  thu c

ộ ơ ủ ể ậ ặ ố ỹ ườ ụ vào k  thu t, đ c đi m cá nhân và t c đ  b i c a VĐV. Khi quay ng i tr c vai

ẳ ớ ướ ộ ặ ạ t o v i m t ph ng n c m t góc t ừ 0 ­ 450 35

ỹ ậ ộ  2.1.3. K  thu t đ ng tác chân

ủ ơ ườ ấ ụ ệ ộ Đ ng tác chân c a b i tr n s p có hai nhi m v  chính:

ữ ơ ể ặ ướ ằ ­ Gi thăng b ng cho c  th  trên m t n c

ầ ự ẩ ơ ể ề ạ ộ ướ ­ T o thêm m t ph n l c đ y c  th  v  phía tr c

ậ ủ ộ ơ ườ ấ ế ậ ỹ Y u lĩnh k  thu t c a đ ng tác đ p chân b i tr n s p là:

ẳ ỗ ự Hai chân du i th ng t ơ  nhiên, hai mũi bàn chân h i xoay chúc vào nhau đ  s ể ử

ậ ướ ệ ả ỏ ổ ằ ụ d ng má trong bàn chân nh m tăng thêm di n tích đ p n ớ   c, c  chân th  l ng, kh p

ự ướ ể ậ ẳ ố hông phát l c tr c, dùng đùi kéo theo c ng chân, bàn chân đ  đ p vút xu ng d ướ   i

ữ ể (theo ki u vút roi) luân phiên gi a hai chân

ộ ậ ướ ộ ả Biên đ  đ p n ẳ   c r ng kho ng 30 ­ 40cm, (xem Hình 2.2). Bàn chân và c ng

ậ ướ ượ ặ ướ ỏ ờ ậ ồ chân khi đ p n c không đ c nhô lên kh i m t n ạ   c. Đ ng th i đ p chân nên t o

ọ ướ ộ ả ộ ế ị ệ ậ ắ ọ ở ra m t ít b t n ệ   c tr ng và g n. Hi u qu  đ ng tác đ p chân quy t đ nh b i vi c

69

ớ ổ ạ ủ ự ộ phát l c vút chân và đ  linh ho t c a kh p c  chân

Hình 2.2

ự ể ậ ố ố ướ ụ Khi đ p chân xu ng, đùi phát l c đ  ép đùi xu ng d ủ   i. Do tác d ng c a

ế ụ ể ẫ ẳ quán tính, lúc này c ng chân vàbàn chân v n ti p t c di chuy n lên trên làm cho

0. Khi h t l c quán tính, do đùi ép xu ng kéo

ố ậ ạ ớ ả ộ ế ự ố kh p g i g p l i m t góc kho ng 160

ậ ẳ ướ ướ ạ theo c ng chân và mu bàn chân đ p n ố c xu ng d ạ   i. Chính lúc này t o ra hai lo i

ơ ể ế ơ ể ổ ộ ự ầ ẩ ộ ự ự l c, m t l c làm cho c  th  n i lên m t l c thành ph n đ y c  th  ti n ra phía

tr cướ

ế ụ ắ ầ ẫ ẳ ố ớ Khi đùi b t đ u nâng lên trên thì c ng chân v n ti p t c đi xu ng. Cho t i khi

ự ụ ẫ ẳ ố ỗ ớ ố ớ ỗ ẳ   kh p g i du i th ng thì hai l c này v n có tác d ng. Khi kh p g i đã du i th ng

ắ ầ ẽ ẳ ộ hoàn toàn và đùi b t đ u làm đ ng tác nâng lên s  kéo theo c ng chân và bàn chân

ể ộ chuy n đ ng lên phía m t n ặ ướ c

ộ ự ươ ả ầ ậ ố Do v y, khi nâng chân lên c n ph i dùng m t l c t ậ   ỏ ng đ i nh . Song đ p

ự ớ ể ạ ầ ả ố ớ ượ ự ế ự ổ ớ chân xu ng c n ph i dùng l c l n m i có th  t o ra đ c l c ti n và l c n i l n

ệ ự ể ạ ể ậ ố ố   ả ậ Khi đ p chân mu n có hi u l c ph i đ p chân ki u vút roi đ  t o gia t c,

ạ ủ ổ ả ỏ ặ ả ờ ổ ồ đ ng th i ph i th  l ng c  chân. M t khác tính linh ho t c a c  chân cũng có tác

ệ ạ ấ ớ ự ế ụ d ng r t l n trong vi c t o ra l c ti n

ố ợ ủ ể ặ ộ ộ ỳ ủ   Ph i h p đ ng tác chân c a hai chân nên tu  thu c vào đ c đi m cá nhân c a

ư ự ụ ệ ả ạ ậ ồ ộ ờ ộ ơ   ừ t ng v n đ ng viên, đ ng th i ph  thu c vào hi u qu  qu t tay cũng nh  c  ly b i

ự ắ dài hay ng n mà có s  khác nhau

ậ ộ ỹ 2.1.4. K  thu t đ ng tác tay

ơ ườ ấ ẩ ơ ể ế ộ ộ Trong b i tr ự n s p,đ ng tác tay là đ ng l c chính đ y c  th  ti n v  tr ề ướ   c.

ậ ộ ầ ồ ỹ ướ ướ ạ ướ K  thu t đ ng tác tay bao g m các ph n: Vào n c, ôm n c, qu t n c, rút tay

ỏ ướ kh i n c và vung trên không

70

c:ướ * Vào n

ướ ơ ỷ ạ ơ Khi tay vào n c, khu u tay h i co l i và cao h n bàn tay, các ngón tay khép

ẳ ỗ ự ư ặ ướ ế ố và du i th ng t nhiên, ngón tay đ a vào n ướ ừ c t trên m t n c ch ch xu ng d ướ   i

ầ ướ ở ướ  tr c đ u và lòng bàn tay nghiêng ra ngoài vào n ướ ở ụ c tr c vai phía tr ầ   c đ u.

ả ỏ ộ ự ướ ủ ướ Đ ng tác vai th  l ng t ể  nhiên. Đi m vào n c c a hai cánh tay vào n ề   c trên đ u

ả ằ ườ ớ ụ ụ ẳ ph i n m trên đ ng th ng song song v i tr c vai và đi qua tr c vai, (xem Hình 2.3)

Hình 2.3

ơ ể ừ ằ ở ướ Khi c  th   quay nghiêng,   cánh  tay cũng  v a  đúng  n m phía   d i  thân

ườ ư ậ ạ ướ ẽ ộ ả ơ ệ ng i. Nh  v y, s  làm cho đ ng tác qu t n c có hi u qu  h n. Th  t ứ ự ủ ộ    c a đ ng

ướ ư ẳ tác vào n c nh  sau: ngón tay, bàn tay, c ng tay, cánh tay

c:ướ * Ôm n

ướ ự ươ ồ Sau khi vào n c, tích c c v n xa ra phía tr ướ ở ướ ướ  d i n c ờ ắ   c, đ ng th i b t

ậ ầ ổ ỷ ạ ộ ỷ ầ đ u g p d n c  tay, khu u tay, khi khu u tay co l i thông qua đ ng tác xoay trong

ả ơ ớ ồ ờ ỳ ữ ầ ủ c a kh p vai mà h i khu nh d n ra ngoài. Đ ng th i ph i gi ỷ  cho khu u tay cao

tay

ơ h n bàn

ế ộ ướ ể ạ ướ ể ộ Khi k t thúc đ ng tác ôm n c đ  chuy n sang đ ng tác qu t n c, cánh tay

0, bàn tay và c ng tay g n vuông góc v i m t ặ   ầ

ặ ướ ả ộ ẳ ớ ớ ạ t o v i m t n c m t góc kho ng 40

0. Toàn b  cánh tay gi ng nh

ỷ ạ ả ộ ộ ố ướ n c lúc này khu u tay co l i m t góc kho ng 150 ư

ả ớ ộ ướ ư ế ặ ộ ố ộ đang ôm m t qu  bóng l n tr c m t. Ti n hành đ ng tác gi ng nh  ôm m t qu ả

ư ậ ự ệ ề ể ạ ớ ơ bóng l n nh  v y là đ  các nhóm c  vùng vai ng c kéo dài ra, t o đi u ki n cho

71

ạ ướ ứ ạ qu t n ơ c có s c m nh h n, (xem Hình 2.4)

Hình 2.4

ạ ướ c: * Qu t n

0 đ n khi ế

ạ ướ ượ ắ ầ ặ ướ ạ ộ ớ Đ ng tác qu t n c b t đ u lúc cánh tay t o v i m t n c đ c 40

0 ­ 200 v i m t n ớ

ể ạ ạ ặ ướ ở qu t ra sau đ  t o cánh tay thành góc 15 c phía sau vai. Đây là

ủ ế ủ ơ ể ạ ạ ự ế ạ ượ giai đo n t o ra l c ti n ch  y u c a c  th , giai đo n này đ c chia thành hai giai

ạ ướ ừ ắ ầ ạ ướ ế ả ỏ đo n nh  là kéo n c (t lúc b t đ u qu t n ớ   c đ n khi c  cánh tay vuông góc v i

ặ ướ ạ ẩ ướ ừ ặ ướ ớ ớ m t n c) và giai đo n đ y n c (t lúc cánh tay vuông góc v i m t n c t i khi

0­ 200

ặ ướ ở ướ ẳ ớ ạ t o v i m t n c góc 15 phía sau vai). Trong quá trình kéo n c, c ng tay s ẽ

0 nh  xu ng còn ố

ể ộ ơ ở ỏ ầ ừ ỷ ỏ chuy n đ ng nhanh h n làm cho góc khu u tay nh  d n t 150

900 ­ 1200

ộ ướ ả ỷ ở ư ế ỷ Toàn b  quá trình kéo n c, khu u tay ph i luôn ơ    th  khu u tay cao h n t

ướ ả ế ề ầ ồ ộ bàn tay. Đ ng tác kéo n ờ   ớ ố ộ c cũng ph i ti n hành v i t c đ  tăng d n đ u. Đ ng th i

ả ắ ẩ ướ ể ướ ế ớ ộ ph i g n k t v i đ ng tác đ y n c, không đ  cho cánh tay kéo n ể c chuy n sang

ạ ướ ự ế ấ ắ ẩ đ y n ướ ở c ạ  giai đo n qu t n ế   ể c đ n ngang vai, m t đi đi m t a do không g n k t

ạ ỏ ố ộ ữ t c đ  gi a hai giai đo n nh  này

ướ ượ ệ ế ể ẩ Đ y n c ra sau đ c ti n hành thông qua vi c di chuy n vai, cánh tay và

ể ẩ ể ể ẳ ớ ỗ ỷ ượ ệ du i kh p khu u đ  đ y c ng tay ra sau. Đ  có th  duy trì đ c di n tích cánh tay

ướ ớ ẩ ấ ướ ả ướ ỷ ẩ đ y n c l n nh t, trong lúc đ y n c, khu u tay ph i h ng lên trên và ép sát vào

ạ c nh thân

ẩ ướ ể ớ Trong quá trình đ y n c, đ  làm cho bàn tay luôn vuông góc v i m t n ặ ướ   c,

0

ẩ ướ ổ ỗ ế ẩ ướ ế ả ỏ ả khi đ y n c c  tay ph i th  l ng làm cho bàn tay du i h t. Khi đ y n c k t thúc,

ạ bàn tay và cánh tay t o thành góc 200 ­ 220

ộ ộ ạ ướ ạ ỹ ạ ạ ướ ườ ữ Toàn b  đ ng tác qu t n c t o ra qu  đ o qu t n c là đ ng cong hình ch  “S”

72

ướ ướ theo h ố ng xu ng d i, ra sau, lên trên

ạ ướ ế ủ ộ c: * Rút tay kh i n ỏ ướ  Sau khi k t thúc qu t n ẩ   c, quán tính c a đ ng tác đ y

ặ ướ ế ậ ườ ơ ướ n c làm cho cánh tay nhanh chóng ti p c n m t n c. Nhân đà đó, ng i b i nên

ứ ủ ơ ơ ở ặ ướ ể ỏ dùng s c c a c  đen­ta và các c cánh tay đ  nâng cánh tay lên kh i m t n c

ỏ ướ ư ầ Khi rút tay, vai và cánh tay h u nh  cùng lúc nâng lên kh i n c, song vai

ả ớ ộ ướ ph i nâng s m m t chút, lòng bàn tay h ng ra phía sau và lên phía trên

Hình 2.5

ỏ ướ ầ ả ộ ượ ừ Đ ng tác rút tay kh i n c c n ph i nhanh và không đ ờ   ồ c d ng, đ ng th i

ạ ẳ ố ắ ả ỏ ề ế ứ nên m m m i, c ng tay và bàn tay c  g ng th  l ng h t m c

* Vung tay trên không

ộ ộ ướ ể Đ ng tác vung tay chuy n đ ng trên không ra tr ộ   ự ế ụ ủ c là s  ti p t c c a đ ng

ỏ ướ ượ ậ ắ tác rút tay kh i n c nên không đ c ch m và ng t quãng

ả ỏ ả ộ ự ố ắ ả Khi vung tay đ ng tác ph i th  l ng t nhiên, c  g ng không làm  nh h ưở   ng

ướ ướ ủ ơ ể ố ợ ồ ờ ị ớ ư ế t th  hình dáng l i t ớ   ả c c a c  th . Đ ng th i ph i ph i h p nh p nhàng v i t n

ộ ở ướ ướ ữ ầ ạ ướ tay đang làm đ ng tác i n d c, n a đ u giai đo n vung tay ra tr ộ c, đ ng tác

ể ươ ố ườ ở ỷ ủ ẳ c a c ng tay và bàn tay di chuy n t ậ ng đ i ch m và th ng phía sau, khu u tay

ế ụ ạ ứ ạ ộ ộ ớ ỷ ti p t c co l i. M c đ  co khu u tùy thu c vào tính linh ho t kh p vai và m c đ ứ ộ

ườ ụ ọ ơ ể ủ quay ng i quanh tr c d c c  th  c a ng ườ ơ i b i

ổ ị ế ẳ ồ ỷ ờ   Khi vung tay đ n ngang vai, c ng tay và bàn tay đu i k p khu u tay, đ ng th i

ầ ướ ầ ừ ướ ươ v n d n ra phía tr c, lòng bàn tay xoay d n t h ng lên trên và ra sau, sang

ướ ế ẩ ộ ị ướ ướ h ố ng xu ng d i và ra sau, ti p đó làm đ ng tác chu n b  vào n c. Trong toàn b ộ

ỷ ữ ở ị ồ ơ quá trình vung tay trên không, khu u tay luôn gi ờ    v  trí cao h n bàn tay. Đ ng th i

ả ạ ỳ ườ ấ ụ ế ộ trong c  chu k  qu t tay tr ạ   n s p, đ ng tác ti n hành liên t c, không có giai đo n

ệ ệ ị ừ d ng và có nh p đi u rõ r t (xem Hình 2.5)

ố ợ ủ ề ả ậ ợ ọ ỹ ả    K  thu t ph i h p c a hai tay chính xác, h p lý là đi u quan tr ng đ m b o

73

ơ ể ế ề ướ ớ ố ộ ồ ạ ướ ề ự ự cho c  th  ti n v  phía tr c v i t c đ  đ ng đ u. Khi qu t n c, d a vào s  khác

ủ ị ứ ể nhau c a v  trí hai tay có th  chia thành ba hình th c khác nhau. Đó là hai bàn tay giao

ướ ụ ở ữ nhau phía tr ố ợ ớ c tr c ngang vai (ph i h p s m) hai tay giao nhau ụ  gi a tr c ngang

ố ợ ở ướ ụ vai (ph i h p trung bình) và hai tay giao nhau phía d ố ợ   i tr c ngang vai (ph i h p

mu n)ộ

0

ướ ướ ạ ố ợ + Ph i h p s m ộ ớ : Khi m t tay vào n c, tay kia ở phía tr ớ   c vai và t o v i

ặ ướ m t n c góc 30

0

ố ợ ộ ướ ạ ớ + Ph i h p trung bình : Khi m t tay vào n c, tay kia qu t t i ngang vai, t oạ

ặ ướ ộ ớ v i m t n c m t góc 90

0

ố ợ ướ ạ ớ + Ph i h p mu n ộ ộ : Khi m t tay vào n c, tay kia qu t t i phía d ướ ụ  t oạ   i b ng

ặ ướ ả ộ ớ v i m t n c m t góc kho ng 150

Hình 2.6

ố ợ ủ ứ ề ể ặ ố ớ   ữ Ba hình th c ph i h p trên đ u có nh ng đ c đi m riêng c a mình. Đ i v i

ườ ố ợ ớ ớ ọ ể ễ ể ể ể ắ ượ ng i m i h c, có th  dùng ki u ph i h p s m đ  có th  d  dàng n m đ ộ   c đ ng

ố ợ ử ụ ứ ở ộ ở ợ tác th  và ph i h p. S  d ng hình th c th  trung bình và mu n có l ệ i cho vi c phát

ầ ố ạ ướ ủ ứ ự ẩ ạ ố huy s c m nh và t n s  qu t n ộ c c a hai tay, tăng t c đ  và duy trì l c đ y liên

ụ t c, (xem Hình 2.6)

ở ớ ở ố ợ * Th  và ph i h p tay v i th

ơ ườ ể ở ỳ ộ ặ ộ ộ Khi b i tr ự   n có th  th  hai bên ho c m t bên. M t chu k  đ ng tác tay th c

ộ ầ ộ ầ ệ ở ở hi n m t l n th  ra và m t l n hít vào. Có hai cách th  chính:

ở ự ạ ộ ố ở + Hít vào th  ra liên t c: ệ ụ Đ ng tác th  th c hi n cu i giai đo n qu t n ạ ướ   c.

ườ ơ ề ướ ầ ắ ầ ướ Ng i b i quay đ u v  h ộ ng bên, trong lúc m t tay b t đ u vào n c và tay kia

ạ ướ ắ ầ ề ị ầ hoàn thành qu t n ở   c. Lúc này b t đ u hít vào, sau đó quay đ u v  v  trí cũ và th  ra

ừ ừ t  t trong n ướ c

ả ừ ừ ệ ầ ằ ở ộ ở ế Th  ra b ng mi ng và m t ph n qua mũi, th  ra ph i t t khi k t thúc thì

ở ạ ệ ế ằ ả ph i th  m nh và h t. Hít vào b ng mi ng mà không qua mũi, vì qua mũi n ướ ẽ  c s

74

ạ ặ ướ ả ố tràn qua h c mũi gây ph n x  s c n ả c. Hít vào ph i nhanh và sâu

ở ị ở + Th  ra hít vào và nh n th

ầ ớ ở ở ị Cách này khác v i cách th  trên là sau khi hít vào thì nh n th . Khi đ u quay

ắ ầ ặ ướ ệ ở ở ỏ ị ề ướ v  h ng đ nh th  thì b t đ u th  ra, lúc mi ng nhô lên kh i m t n ậ ứ   c thì l p t c

ề ị ế ầ ầ ở ị hít vào, hít vào xong, đ u quay v  v  trí cũ và nh n th  cho đ n lúc quay đ u v ề

ế ầ ả ả ạ ở ở ướ h ng bên thì th  ra.Th  ra yêu c u ph i nhanh, m nh và h t, hít vào ph i sâu

ậ ơ ườ ấ ố ợ ộ ỹ n s p * Ph i h p toàn b  k  thu t b i tr

ả ố ộ ố ợ ữ ả ả ố ộ ở ậ   Mu n đ m b o t c đ  cao, đ ng tác ph i h p gi a chân, tay và th  ph i th t

t.ố t

ố ợ ộ ủ ơ ườ ấ ệ ạ ộ Hi n nay trong ph i h p đ ng tác toàn b  c a b i tr ố ợ   n s p có các lo i ph i h p

ứ ầ ầ ạ ầ ậ ở ố   ạ sau: 6:2:1, t c là 6 l n đ p chân, 2 l n qu t tay, 1 l n th . Ngoài ra còn có lo i ph i

Ư ể ố ợ ể ả ủ ậ ả ầ ổ   ợ h p 4:2:1 và 2:2:1.  u đi m c a ph i h p đ p chân 6 l n là có th  đ m b o tính  n

ơ ể ợ ớ ị ườ ơ ự ắ ằ ị đ nh, nh p nhàng và thăng b ng c  th , thích h p v i ng ố   i b i c  ly ng n. Ph i

ể ả ố ầ ụ ậ ậ ầ ặ ợ h p 4 l n đ p chân có th  gi m gánh n ng cho s  l n đ p chân có tác d ng phát

huy tác d ngụ

ầ ố ộ ạ ướ ố ợ ủ c a hai tay, tăng nhanh t n s  đ ng tác qu t n c. Ph i h p 4:2:1 và 2:2:1 th ườ   ng

ể ơ ự dùng đ  b i các c  ly trung bình và dài

ơ ườ ấ ự ộ ậ ạ ậ 2.2. Các bài t p th c hành đ ng tác đ p chân và qu t tay b i tr n s p

ạ ậ 2.2.1. Bài t p trên c n

ậ ậ ồ ố ườ ấ n s p * Bài t p 1: Ng i ch ng tay ra sau đ p chân tr

ụ ắ ượ ứ ư ế ứ ế M c đích: N m đ c y u lĩnh, cách th c dùng s c, t th  bàn chân, biên đ ộ

ơ ườ ấ ậ đ p chân b i tr n s p

ế ặ ồ ỏ ố Cách ti n hành: Ng i trên sân (ho c bãi c ) hai tay ch ng phía sau, thân ng ườ   i

ặ ấ ẳ ả ỗ ỏ ơ h i ng  ra sau, hai chân du i th ng và nâng lên kh i m t đ t 15 ­ 20 cm, mũi bàn

ụ ế ậ ố chân xoay vào nhau, ti n hành đ p chân lên xu ng liên t c (xem Hình 2.7)

75

Hình 2.7

ộ ậ ả ỏ ứ ạ ầ ả   ố Yêu c u: Dùng s c đá lên, h  chân xu ng th  l ng, biên đ  đ p chân kho ng

ộ ụ 30­40 cm, đ ng tác luân phiên liên t c

ố ượ ườ ế ầ ổ ỗ ầ Kh i l ỗ ng: M i ng i ti n hành 3 ­ 4 l n theo t , m i l n 45” ­ 1 phút.

ụ ế ặ ậ ậ ằ ấ ườ ấ n s p ấ + Bài t p 2. N m s p trên b c xu t phát ho c gh  băng đ p chân tr

ứ ự ụ ứ ư ữ ế ậ ắ M c đích: N m v ng y u lĩnh đ p chân cũng nh  cách dùng s c, th  t dùng

ươ ướ ộ ậ ứ s c, ph ng h ng, biên đ  đ p chân

ế ườ ậ ầ ừ ế ấ ằ ớ Cách ti n hành: Ng i t p n m s p trên gh  băng, ph n t ố    kh p hông xu ng

ế ậ ế ậ ằ ố ụ   ế đ n bàn chân n m ngoài gh , tay bám mép gh , t p đ p chân lên xu ng liên t c

(xem Hình 2.8)

ộ ậ ụ ẳ ấ ầ ớ ỗ Yêu c u: Hai chân du i th ng, l y kh p hông làm tr c biên đ  d p chân

ả ậ ụ kho ng 30­40cm, đ p chân luân phiên liên t c

ố ượ ư ậ Kh i l ng: Nh  bài t p 1

Hình 2.8

ứ ậ ườ ướ ườ ấ ộ i ra tr ạ c qu t tay tr n s p m t tay * Bài t p 3: Đ ng cúi ng

ụ ườ ậ ề ư ế ươ ướ ỹ ạ M c đích: Giúp ng i t p v  t th  tay, ph ng h ng, qu  đ o, các giai

ạ ướ ủ ạ đo n qu t n c c a tay

ế ườ ậ ứ ằ ườ Cách ti n hành: Ng ộ i t p đ ng hai chân r ng b ng vai, thân ng i cúi ra

ặ ấ ẳ ớ ỗ ướ ầ tr ướ ự c t nhiên và song song v i m t đ t, hai tay du i th ng tr ế   c đ u, sau đó ti n

ủ ộ ị ướ ướ ẩ hành đ ng tác theo nh p hô c a giáo viên: “1”: Ôm n c.”2”: Kéo n c đ y.”3”: Rút

ướ ẩ ướ ạ ố tay vung tay.”4”: Vào n c. Sau đó rút xu ng hai giai đo n:1: Ôm, kéo, đ y n c. 2:

ướ ố ị ị Rút tay, vung tay vào n ả c và nh p hô cũng gi m xu ng còn 2 nh p

ộ ượ ừ ế ạ ầ ổ ỗ Đ ng tác đ ế c ti n hành t ng tay, m i tay ti n hành qu t 5­10 l n thì đ i bên

ộ ủ ự ệ ậ ầ ầ ộ ố Yêu c u: Ban đ u th c hi n ch m, sau tăng nhanh t c đ  c a đ ng tác kéo

ẩ ướ ụ ế ả ạ ộ ướ n c và đ y n ừ   c. Khi ti n hành đ ng tác, ph i liên t c không có giai đo n d ng

76

ỉ ượ ừ ướ ỗ ướ (ch  đ c phép d ng khi tay đã vào n ẳ c và du i th ng phía tr c)

ố ượ ổ ỗ ổ ỉ ữ ạ ổ ế Kh i l ng: 5­6 t , m i t ầ  qu t tay 10­15 l n, ngh  gi a các t 30” đ n 1

phút

ậ ườ ướ ườ ấ i ra tr ạ c qu t tay tr ụ n s p luân phiên liên t c * Bài t p 4. Cúi ng

ụ ươ ự ạ ậ ườ ấ ờ ộ M c đích: T ng t bài t p qu t tay tr ậ   ồ n s p m t tay, đ ng th i bài t p

ườ ậ ắ ượ ỹ ố ợ ậ này còn giúp cho ng i t p n m đ c k  thu t ph i h p hai tay

ế ươ ự ạ ậ ộ ỉ Cách ti n hành: T ng t bài t p 1, ch  khác là sau khi m t tay qu t xong,

ướ ẳ ạ ỗ ướ ớ ượ ầ ắ ầ vung ra tr c ch m vào tay du i th ng phía tr c đ u m i đ ế ụ   c b t đ u ti p t c

ứ ư ậ ế ể ạ ạ ộ ụ ti n hành đ ng tác qu t tay. C  nh  v y, hai tay luân phiên nhau đ  qu t tay liên t c

ạ ừ ả ầ ộ ư ế ỹ ạ ươ Yêu c u: Đ ng tác qu t t ng tay ph i đúng t th , qu  đ o, ph ng h ướ   ng

ứ ể ầ ậ ầ ộ ị ố   và nh p đ  dùng s c. Ban đ u có th  làm ch m, khi đã quen d n thì tăng nhanh t c

ộ ộ ế đ  ti n hành đ ng tác

ố ượ ố ượ ư ư ầ ậ ơ Kh i l ng: nh  bài t p 3, nh ng yêu c u kh i l ớ ng l n h n

Hình 2.9

2.2.2. Bài t p d ậ ướ ướ c i n

ể ậ ậ * Bài t p 1. Bám thành b  đ p chân

ụ ườ ậ ữ ế ắ ậ ạ M c đích: Giúp ng ả   ộ i t p n m v ng y u lĩnh đ ng tác đ p chân t o c m

ứ ươ ướ giác dùng s c, ph ng h ộ ậ ng biên đ  đ p chân tr ườ ấ ở ướ ướ  d n s p i n c

ế ộ ướ ộ Cách ti n hành: M t tay bám vào máng n ố c, m t tay ch ng vào thành b ể

ườ ặ ướ ằ ớ ụ ế nâng thân ng i ngang b ng v i m t n ậ c sau đó ti n hành đ p chân liên t c, (xem

77

Hình 2.10)

Hình 2.10

ụ ấ ậ ẳ ầ ị ậ   Yêu c u: Hai chân đ p nh p nhàng liên t c l y đùi kéo theo c ng chân đ p

ộ ộ ặ ướ ể ợ ỏ ậ ướ n c. Biên đ  đ ng tác h p lý, không đ  bàn chân nhô lên kh i m t n c, đ p chân

ọ ướ ỏ ạ t o ra b t n c nh

ố ượ ườ ậ ổ ỗ ổ ỉ ữ ổ Kh i l ng: Ng i t p chân 5­6 t , m i t 15­30 giây, ngh  gi a các t 1­2

phút

ể ặ ậ ố ố ườ ỡ ậ i đ  tay đ p chân tr ườ   n * Bài t p 2: Ch ng 2 tay xu ng đáy b  ho c có ng

ụ ườ ậ ữ ế ạ ắ ậ ả ộ i t p n m v ng y u lĩnh đ ng tác đ p chân t o c m giác s p.ấ  M c đích: Giúp ng

ươ ướ ứ dùng s c, ph ng h ộ ậ ng biên đ  đ p chân tr ườ ấ ở ướ ướ  d n s p i n c

ế ờ ủ ồ Cách ti n hành: T p ậ ở ỗ ướ  ch  n ặ ạ c nông (70­80cm) ho c c nh b  c a ao, h  có

ả ườ ậ ố ố ướ ậ ộ đ  nông và thoai tho i, ng i t p ch ng tay xu ng đáy n ậ c t p đ p chân tr ườ   n.

ườ ướ ơ ừ ộ ỡ ể ậ ờ ồ ể Tr ợ ng h p n c sâu h n (t 1­1,3m) có th  nh  đ ng đ i đ  2 tay đ  đ p chân,

(xem Hình 2.11)

Hình 2.11

ầ ườ ả ỏ ụ ề ạ ậ Yêu c u: Thân ng ầ   i th  l ng, đ p luân phiên liên t c m m m i (ngoài ph n

ấ ị ứ ể ậ ườ ổ ơ ư c  l ng dùng s c nh t đ nh) đ  khi d p chân, thân ng i có n i lên trên m t n ặ ướ   c.

ậ ầ ố Các yêu c u khác gi ng bài t p 1

ố ượ ườ ậ ổ ỗ ổ ỉ ữ Kh i l ỗ ng: M i ng i đ p chân 5­ 6 t , m i t 30­45 giây, ngh  gi a các t ổ

1­2 phút

ơ ậ ơ ườ ấ ậ n s p * Bài t p 3: Bám ván b i đ p chân b i tr

ậ ậ ụ ỹ ườ ấ ể ơ M c đích: Nâng cao k  thu t đ p chân tr n s p, phát tri n các nhóm c  và

ả ỏ ự ậ ả ứ xây d ng c m giác dùng s c và th  l ng khi đ p chân

ả ỏ ế ề ọ ơ Cách ti n hành: Hai tay bám vào 2/3 chi u d c phao b i; vai th  l ng, cúi

ơ ể ướ ượ ẹ ể ể ặ ẩ ầ đ u. Sau đó đ y nh  chân vào thành b  ho c đáy b , khi c  th  l t đ ả   c kho ng

78

1m thì hai chân luân phiên liên t c đ p n ụ ậ ướ c

ứ ấ ầ ơ ướ ậ Yêu c u: Không dùng s c  n đè ván b i, tr c khi đ p chân toàn thân th ả

ầ ố ậ ấ ị ơ ư ứ ầ ậ ỉ ỏ l ng ch  có c  l ng dùng s c nh t đ nh. T n s  đ p chân ban đ u nên ch m, khi đã

ể ậ ầ ơ quen d n có th  đ p chân nhanh h n

ố ượ ơ ặ ạ ầ ự ả Kh i l ng: B i l p l i 8­10 l n c  ly 8­10 mét, sau đó gi m s  l n l p l ố ầ ặ ạ   i

ỗ ầ ự ủ ữ ầ ậ ỉ tăng c  ly đ p chân c a m i l n, gi a các l n ngh  1 –2 phút

ứ ậ ạ ỗ ườ ậ ạ ướ i ch  cúi ng i t p qu t n ộ c m t tay * Bài t p 4: Đ ng t

ụ ườ ậ ữ ế ắ ậ ạ ỹ ườ M c đích: Giúp ng i t p n m v ng y u lĩnh k  thu t qu t tay tr n trong

ự ế ơ ướ ướ ệ ư ế ứ ả ạ ị ươ ướ th c t b i d i n c, t o c m giác dùng s c và nh p đi u t th , ph ng h ng,

ỹ ạ ạ ướ ủ ơ ườ ấ qu  đ o qu t n ể c c a ki u b i tr n s p

ế ậ ạ ườ ạ ộ ỉ ư Cách ti n hành: Nh  bài t p qu t tay tr ả   n m t tay trên c n, ch  khác là ph i

ầ dìm đ u và vai vào trong n ướ c

ầ ậ ư ượ ạ ầ ộ Yêu c u: T p trung t duy vào hình t ng đ ng tác qu t tay, ban d u làm

ầ ố ộ ộ ấ ậ ộ ướ ẩ ướ ch m sau tăng d n t c đ  đ ng tác, nh t là đ ng tác kéo n c và đ y n c

ố ượ ế ổ ỗ ổ ỉ ữ ế Kh i l ng: Ti n hành 4­5 t , m i t 45 giây đ n 1 phút, ngh  gi a 1 –2 phút

ứ ậ ạ ỗ ườ ố ợ ạ ướ i ch  cúi ng i ph i h p qu t n c hai tay * Bài t p 5: Đ ng t

ố ợ ạ ướ ụ ệ ạ ể M c đích: T o khái ni m ph i h p hai tay qu t n c ki u b i tr ơ ườ ấ n s p

ế ươ ự ậ ỉ Cách ti n hành: T ng t ạ    bài t p 4, ch  khác là 2 tay luân phiên nhau qu t

ở ộ ầ ế ể ạ ỳ ướ n c và ti n hành 2­3 chu k  qu t tay có th  quay sang phía bên th  m t l n

ạ ướ ầ ầ ầ ạ Yêu c u: C n chú ý tay qu t n ỗ   ặ c vung lên qua đ u (ho c ch m vào tay du i

ướ ầ ỗ ướ ớ ượ ầ ắ ầ ạ ướ ế ợ ế tr c đ u), tay du i tr c đ u m i đ c b t đ u qu t n ế   c. N u k t h p ti n

ề ậ ầ ộ ở ở ắ   hành đ ng tác quay đ u th  thì nên quay v  phía bên thu n và th  vào lúc tay s p

ử s a rút tay kh i n ỏ ướ c

ố ượ ế ổ ỗ ổ Kh i l ng: Ti n hành 4­5 t , m i t ế  30” đ n 1 phút

ậ ạ ướ ặ ườ ướ ướ ố ợ *Bài t p 6. Đ p n c ho c nhoài ng t n i l ậ   c sau đó ph i h p đ p

ạ chân, qu t tay

ố ợ ụ ề ệ ệ ậ ậ ạ ạ ỹ M c đích: T o đi u ki n hoàn thi n k  thu t ph i h p đ p chân, qu t tay

79

ườ ấ tr n s p

ặ ướ ấ ứ ế ể ạ ườ Cách ti n hành: Đ ng c nh thành b  (ho c d ể i đ y b ), cúi ng ỗ i du i tay

ướ ể ướ ướ ể ặ ườ ướ ướ ra tr ạ c, co chân đ p thành b  l t n c (ho c đáy b  nhoài ng t n i l c), sau

ố ợ ạ ậ đó ph i h p đ p chân, qu t tay tr ườ ấ n s p

ữ ổ ơ ể ậ ế ằ ộ ị ầ Yêu c u: Gi ị     n đ nh thăng b ng c  th , t p trung ti n hành đ ng tác nh p

ụ ướ ầ ạ ượ ộ ướ ướ nhàng, luân phiên liên t c và b c đ u t o đ c đ  l t n c

ố ượ ổ ỗ ổ ậ ỉ ữ ổ Kh i l ơ ng: B i 5­6 t , m i t t p 20” ­ 30”, ngh  gi a các t 1–2 phút

ố ợ ự ở ớ ạ ậ ậ ỹ ố ợ   2.3. Các bài t p th c hành k  thu t ph i h p qu t tay v i th  và ph i h p

ậ ộ ỹ toàn b  k  thu t

ạ ậ 2.3.1. Bài t p trên c n

ứ ậ ạ ạ ỗ ở i ch  trên c n th * Bài t p 1. Đ ng t

ụ ườ ậ ắ ượ ế ầ ộ ở M c đích: Giúp ng i t p n m đ c y u lĩnh đ ng tác quay đ u th  trong

ơ ườ ấ b i tr n s p

ứ ế ạ ẳ ườ ậ Cách ti n hành: Hai chân đ ng th ng d ng song song, cúi ng i g p thân ra

ướ ư ầ ố ố ở ừ ừ ằ ệ tr c, hai tay ch ng g i. Khi ch a quay đ u, th  ra t b ng mi ng và mũi. Khi t

0 thì há mi ng hít m nh vào b ng mi ng. ạ

ả ộ ệ ệ ằ ầ đ u quay sang phía bên m t góc kho ng 90

ề ị ầ Sau đó quay đ u v  v  trí cũ

ầ ở ế ầ ạ ở Yêu c u: Th  ra t ừ ừ  t ả   , hít vào m nh thành ti ng. Khi quay đ u ra th , ph i

ơ ườ ớ ố ộ ệ ầ ộ ế ợ k t h p h i xoay vai (nghiêng ng ự i), đ ng tác quay đ u th c hi n v i t c đ  trung

bình

ố ượ ổ ỗ ổ ở ỉ ữ ầ ổ Kh i l ậ ng: T p 4­6 t , m i t th  10­15 l n, ngh  gi a các t 1­2 phút

ố ợ ứ ạ ậ ớ ở ạ * Bài t p 2. Đ ng trên c n ph i h p qu t tay v i th

ụ ắ ượ ố ợ ở ớ ạ ộ M c đích: N m đ c cách ph i h p đ ng tác th  v i qu t tay

ư ế ứ ế ẳ ườ ướ Cách ti n hành: T  th  đ ng th ng hai chân, thân ng i cúi ra tr c, hai tay

ẳ ỗ ướ ướ ế ầ ộ du i th ng tr ầ c đ u, tr c tiên ti n hành m t tay phía bên quay đ u ra th  tr ở ướ   c,

ở ắ ầ ướ ướ ở tay bên th  b t đ u ôm n c và kéo n c thì hít vào, vung tay thì nín th . Sau khi

80

ươ ố ố ố ợ ớ ở ộ làm m t tay t ng đ i t t thì ph i h p hai tay v i th

ể ầ ậ ả ầ ở ộ ờ ộ ị Yêu c u: Đ ng tác th  ph i đúng th i đi m, lúc đ u nh p đ  ch m sau tăng

ứ ộ ở ầ d n và m c đ  th  sâu

ố ượ ổ ỗ ổ ự ỉ ữ ệ Kh i l ậ ng: T p 4­6 t , m i t th c hi n 30” ­ 1 phút, ngh  gi a 1– 2 phút

ố ợ ế ậ ạ ậ ằ ấ * Bài t p 3. N m s p trên gh  băng ph i h p đ p chân và qu t tay

ụ ườ ậ ế ộ ở ư ế ầ ố M c đích: Giúp ng i t p ti n hành đ ng tác th  g n gi ng v i t ớ ư ế th t

ấ ướ ừ ố ợ ậ ộ ằ n m s p ngang trên n c, t đó khi t p ph i h p đ ng tác chân và tay d ướ ướ   i n c

ượ ễ đ c d  dàng h nơ

ế ế ấ ằ ừ ế ở ố Cách ti n hành: N m s p trên gh  băng t mông tr  xu ng đ n bàn chân, hai

ẳ ỗ ướ ầ ậ ố ợ ầ ậ ầ ạ tay du i th ng tr c đ u t p ph i h p 6 l n đ p chân, 2 l n qu t tay

ụ ầ ả ầ ộ ị ữ   Yêu c u: Đ ng tác c n ph i có tính luân phiên liên t c và nh p nhàng gi a

ạ ậ ụ chân và tay, không có giai đo n d t c c

ố ượ ổ ỗ ổ ậ ỉ ữ ổ Kh i l ậ ng: T p 3 ­ 4 t , m i t t p 30 – 45,” ngh  gi a các t 1­2 phút

ậ ẳ ườ ậ ạ ỗ ế ợ ạ ớ ở i, d m chân t i ch  k t h p qu t tay v i th ứ * Bài t p 4. Đ ng th ng ng

ụ ắ ượ ố ợ ữ ệ ộ ị M c đích: N m đ ở ủ   c nh p đi u ph i h p gi a các đ ng tác tay, chân, th  c a

ơ ườ ấ ể ki u b i tr n s p

ế ườ ứ ả ở ẳ Cách ti n hành: Ng i đ ng th ng, tay ph i trên, tay trái ở ướ  d i, khi tay

ạ ướ ừ ả ể ậ ả ố ph i qu t n c t trên xu ng thì chân trái d m sau đó chuy n sang chân ph i, khi

ặ ạ ả ẳ ầ ả ạ ẳ ố tay ph i qu t xu ng th ng đùi ph i thì tay trái th ng trên đ u. Sau đó l p l i chu k ỳ

ố ợ ế ậ ạ ở ti p, trong quá trình qu t tay, d m chân ph i h p th  theo nhip: 6­2­1

ạ ướ ầ ở ế ộ ướ Yêu c u: Khi tay qu t n c phía bên th  ti n hành đ ng tác ôm n c và kéo

ắ ầ ẩ ở ướ ầ ạ ở ơ ướ n c thì th  ra và khi tay b t đ u đ y n ố ồ   c, quay đ u th  ra m nh h i cu i, r i

ả ầ ề ị ế ầ ộ nhanh chóng hít vào, rút tay và vung tay tr  đ u v  v  trí cũ. Đ ng tác c n ti n hành

ị nh p nhàng

ố ượ ổ ỗ ổ ậ ỉ ữ ổ Kh i l ậ ng: T p 3 ­ 4 t , m i t t p 30”­ 45” ngh  gi a các t 1­2 phút

ậ ướ ướ c i n 2.3.2. Bài t p d

81

ứ ở ậ ườ ố ợ ạ ớ ở ể  đáy b , cúi ng i ph i h p qu t tay v i th * Bài t p 1. Đ ng

ố ợ ụ ự ậ ố ớ ở ạ   M c đích, cách th c hành: Gi ng v i bài t p ph i h p tay, chân, th  trên c n,

ế ộ ỉ ch  khác là ti n hành đ ng tác ở ướ ướ c i n d

ặ ầ ướ ở ở ầ ư Yêu c u: Dìm vai và úp m t vào n ả c, ph i th ệ    lúc nghiêng đ u đ a mi ng

ặ ướ ệ ằ ỏ lên kh i m t n c và hít vào b ng mi ng

ố ượ ự ệ ỗ ổ ỗ ổ ự ệ ầ Kh i l ng: M i nhóm th c hi n 4 ­ 5 t , m i t th c hi n 5­10 l n, ngh ỉ

ữ gi a1­3 phút

ế ợ ầ ậ ậ ở * Bài t p 2: Bám ván đ p chân k t h p quay đ u sang phía bên th

ậ ậ ố ỹ ủ ụ ơ ườ ướ ầ ạ M c đích: C ng c  k  thu t đ p chân b i tr ấ n s p, b c đ u t o khái

ơ ườ ấ ệ ầ ợ ở ni m h p lý quay đ u sang phía bên th  trong khi b i tr n s p

ế ườ ố ợ ụ ậ ẳ ỗ Cách ti n hành: Thân ng i du i th ng, b ng hóp ph i h p đ p chân m t s ộ ố

ầ ầ ở ượ ế ầ l n (6­8 l n) thì quay đ u sang phía bên hít vào, th  ra đ c ti n hành th  t ở ừ ừ t

ướ ướ d c i n

ụ ọ ở ầ ể ầ ầ ượ Yêu c u: Khi quay đ u th  c n quay theo tr c d c có th , không đ ẩ   c ng ng

ặ ổ ườ ấ ể ệ ả ở ầ đ u ho c nh m ng i  n phao đ  nhô lên cao th , khi hít vào ph i dùng mi ng, th ở

ề ị ể ầ vào nhanh đ  quay đ u v  v  trí cũ

ố ượ ơ ặ ạ ỉ ữ ự ầ Kh i l ng: B i l p l ỗ ầ   i 5­6 l n, c  ly 10­15 mét, ngh  gi a 1­2 phút. M i l n

ả ế ợ ở ượ ầ ơ ự b i c  ly 10­15 m ph i k t h p th  đ c vài l n

ố ợ ỹ ậ ậ ở * Bài t p 3: Ph i h p k   thu t tay, chân và th

ớ ỹ ụ M c đích: Giúp làm quen v i k  thu t b i tr ậ ơ ườ ướ ướ c n d i n

ế ậ ầ ở ướ ướ ướ ả Yêu c u: Khi ti n hành hai bài t p này i n d ứ c, m c n c ph i ngang

ệ ả ạ ở ở ớ v i vành tai và ngang trán, th  ra ph i chúm mi ng và th  khí ra t o thành b t n ọ ướ   c

ướ ướ ể ắ ế ướ ạ ả ệ trong n c. Tr ở c khi hít vào, ph i th  ra m nh đ  b n h t n c trong mi ng ra,

ở ở ặ ướ ư ổ ườ ớ sau đó m i th  vào phía trên m t n ố c. L u ý không c  tình nh m cao ng i lên

ặ ướ ể ở m t n c đ  th  vào

ố ượ ự ệ ỗ ổ ỗ ổ ơ ộ ố Kh i l ng: M i nhóm th c hi n 3 ­ 4 t , m i t b i 10 ­ 15m, m t s  sinh

82

ự ể viên khá có th  kéo dài thêm c  ly

ậ ấ ằ ướ ặ ằ   ể c thành b  (ho c n m * Bài t p 4: N m s p ngang móc chân vào máng n

ườ ơ ậ ạ ớ ở ắ v t ngang giây phao đ ố ợ ng b i) t p ph i h p qu t tay v i th

ố ợ ở ớ ố ỹ ụ ữ ủ ậ ạ ắ M c đích: Giúp n m v ng và c ng c  k  thu t ph i h p th  v i qu t tay

ườ ấ tr n s p

ế ấ ằ ườ ụ ự ệ ẳ ỗ Cách ti n hành: N m s p thân ng ậ   i du i th ng, b ng hóp, th c hi n bài t p

ố ợ ph i h p

ể ẩ ầ ờ ướ ắ ế ở Yêu c u: Hít vào đúng th i đi m tay đ y n ằ   c s p k t thúc, th  vào b ng

ộ ở ố ợ ớ ố ệ ầ ớ ộ ộ mi ng v i t c đ  th  nhanh. Toàn b  đ ng tác ph i h p v i quay đ u, nghiêng

ườ ừ ầ ạ ả ở ị ế ng i và th  ph i nh p nhàng, tránh các giai đo n d ng không c n thi t (dùng lúc

ầ ố ộ ậ ầ ầ ở quay đ u th  vào). Ban đ u làm ch m sau tăng d n t c đ

ố ượ ậ ừ ổ ỗ ổ ậ ỉ ữ ổ Kh i l ng: T p t 5­6 t m i t t p 30” ­ 45“ ngh  gi a các t 1­2 phút

ể ướ ướ ạ ậ ứ ể ặ t n c ho c đ ng đáy b  nhoài ng ườ ướ   i l t *  Bài t p 5: Đ p thành b  l

ướ ậ ỹ ố ợ ậ n c t p k  thu t ph i h p tay, chân

ụ ườ ậ ố ợ ữ ắ ỹ ở M c đích: Giúp ng ậ i t p n m v ng k  thu t ph i h p tay, chân, th

ế ườ ậ ứ ứ ể ạ ặ ố Cách ti n hành: Ng ể   i t p đ ng c nh thành b  (ho c đ ng xu ng đáy b )

ặ ẩ ườ ướ ướ ố ợ ậ ạ ướ đ p l t ho c đ y ng t n i l ạ c, sau đó ph i h p qu t tay, đ p chân là chính,

ở ộ ầ ế ợ ỳ ầ ứ c  2­3 chu k  tay quay đ u k t h p th  m t l n

ữ ư ế ổ ạ ướ ề ằ ậ ị ầ Yêu c u: Gi th   n đ nh, ngang b ng, đ p chân đ u, qu t n t ệ   c có hi u

ế ở ướ ướ ầ ẩ ở ị ơ ầ ự l c, chu n b  quay đ u ra th  ra g n h t i n d c, nên h i nghiêng ng ườ ể  i đ

ệ ằ ướ ệ ạ ặ ằ mi ng n m trên hõm sóng tr c m t, hít vào b ng mi ng, hít vào nhanh m nh sau

ề ị ầ ầ đó quay đ u v  v  trí ban đ u

ố ượ ổ ơ ầ ở ượ ấ ầ Kh i l ng: 6­8 t ỗ ầ  x 10 ­ 15m, m i l n b i c n th  đ c ít nh t 3 l n, ngh ỉ

ữ ổ ở ể ạ ế ộ ề ệ ạ gi a các t 1­2 phút. (chú ý h n ch  đ ng tác th  đ  t o đi u ki n cho thân ng ườ   i

ổ ơ ị n đ nh khi b i)

ố ợ ậ ậ ạ ỹ ể ướ ướ ậ t n c t p k  thu t ph i h p tay chân, th ở *  Bài t p 6: Đ p thành b  l

ố ợ ị theo đúng nh p ph i h p 6 : 2 : 1

83

ụ ạ ườ ậ ậ ơ ườ ấ ư ỹ ể M c đích: T o cho ng i t p làm quen nh  k  thu t b i tr n s p trong b

ự ệ ầ ươ ự ư ạ ướ Cách th c hi n và yêu c u: T ng t ậ  nh  bài t p (đ p n ố ợ c ph i h p tay,

ế ố ầ ỉ ạ ở ở ư ả ầ ỗ ỳ chân ch  h n ch  s  l n th ở ộ    trên, nh ng yêu c u m i chu k  hai tay ph i th  m t

l n)ầ

ố ượ ỗ ầ ỉ ữ ầ ổ Kh i l ơ ng: 8 ­ 10 l n, m i l n b i 10 ­ 15m, ngh  gi a các t 1­3 phút.

Hình 2.12

ệ ỹ ậ ậ ậ ơ ườ ấ n s p * Bài t p 7: Bài t p hoàn thi n k  thu t b i tr

ậ ơ ườ ấ ầ ệ ả ạ ả ỹ Trong quá trình gi ng d y và hoàn thi n k  thu t b i tr n s p c n ph i chú

ý:

ả ư ế ả ườ ằ ổ ị ườ ­ Đ m b o t th  thân ng ổ i ngang b ng,  n đ nh và n i ng i cao

ụ ạ ượ ọ ướ ộ ỏ ọ ­ Đ ng tác chân luân phiên, liên t c, t o đ c b t n c nh  và g n

ệ ệ ằ ằ ọ ở ướ ­ Chú tr ng th  ra b ng mi ng, mũi, hít vào b ng mi ng. Tr c khi hít vào

ả ướ ờ ơ ệ ế ệ ắ ọ ph i làm cho n c trong mi ng b n ra ngoài h t, ch n đúng th i c  mi ng nhô lên

ặ ướ ể ở m t n c đ  th  vào nhanh

ự ụ ừ ệ ộ ở ữ Khi th c hi n đ ng tác luân phiên, liên t c, không d ng ặ   ừ  gi a ch ng, ho c

ơ ườ ấ ả ạ ạ ạ ấ ở ở ậ ụ d t c c (nh t là lúc th ). Trong d y b i tr n s p, khó là d y th , ph i d y th  t ở ừ

ậ ạ lúc đ p chân, qu t tay

ữ ầ ườ ơ ắ ạ ả ườ ấ 2.4. Nh ng sai l m th ng m c trong gi ng d y b i tr n s p và ph ươ   ng

ữ ử pháp s a ch a

ơ ở ự ạ ọ i, Xem  Giáo trình B i l ơ ộ   d  án đào t o giáo viên trung h c c  s  năm 2004

ễ ạ Nguy n Văn Tr ch và Ngũ Duy Anh (tr. 121­122)

ạ ậ * Bài t p ngo i khóa

ộ ậ ạ ườ ấ ố ợ ở 1. T p l p l ậ ặ ạ ỹ thu tậ  đ ng tác i k đ p chân và qu t tay tr n s p và ph i  h p th

ủ ệ ố ỹ 2. Ôn c ng c  và hoàn thi n k  thu t b i tr ậ ơ ườ n

ả ậ * Th o lu n nhóm

84

ơ ườ ấ ậ ở ỹ 1. Phân tích k  thu t chân, tay và th  trong b i tr n s p

ậ ơ ườ ố ợ ộ ỹ ữ ể ầ 2. Nh ng đi m c n chú ý trong khi ph i h p toàn b  k  thu t b i tr n là gì ?

ữ ầ ố ườ ự ệ ắ ỹ 3. Tìm và th ng kê nh ng sai l m th ậ   ng m c trong quá trình th c hi n k  thu t

ố ợ ố ợ ệ ậ ấ ở ỹ ử   ở ộ đ ng tác và ph i h p, nh t là k  thu t th  và ph i h p tay th . Các bi n pháp s a

sai

ươ

Ch ng 3.

Ứ   Ấ TH C HÀNH K  THU T XU T PHÁT, QUAY VÒNG, C U

ƯƠ

ĐU I VÀ PH

NG PHÁP GI NG D Y

ậ ỹ ụ ấ 3.1. K  thu t xu t phát trên b c

ậ ấ ậ ỹ ỹ ượ ứ ạ ớ K  thu t xu t phát đúng là k  thu t phát huy đ ấ ủ   c s c m nh l n nh t c a

ấ ể ư ơ ể ướ ạ ạ ơ ượ ứ ậ các nhóm c  toàn thân, t o ra s c b t m nh nh t đ  đ a c  th  l t đi đ ạ   c đo n

ấ ư ế ự ớ ả ạ ẩ ả ậ ị ườ đ ng dài nh t. Nói cách khác t ấ    th  chu n b  và b t nh y ph i t o ra l c l n nh t,

ư ế ướ ị ự ả ỏ ư ế t th  trên không và t th  vào n c, l ướ ướ t n c ch u l c c n nh  nh t, l ấ ướ ượ   c t đ

ấ ắ ấ ờ ố ượ xa nh t trong th i gian ng n nh t mà t n ít năng l ấ ng nh t

ệ ấ ậ ỹ ườ ượ ử ụ ấ ồ Hi n nay, k  thu t xu t phát th ng đ c s  d ng g m: Xu t phát tay bám

ấ ậ ạ ướ ấ ể ụ b c, xu t phát ki u b t ch y (chân tr ố ớ   ể c, sau), xu t phát ki u vung tay…Đ i v i

ườ ườ ể ấ ng ớ ọ ơ i m i h c b i th ng xu t phát ki u vung tay

ấ ỹ ụ ậ 3.1.1. Phân tích k  thu t xu t phát trên b c

ẩ ị ư ế 3.1.1.1. T  th  chu n b

ặ ụ ứ ữ ả ấ Hai chân đ ng song song trên m t b c xu t phát, kho ng cách gi a hai chân

ặ ậ ằ ướ ủ ụ ấ ộ r ng b ng vai, hai ngón chân cái g p qu p vào mép tr c c a b c xu t phát.

Hình 3.1

ườ ướ ữ ấ ẳ ạ ọ Thân   ng i   cúi   ra   tr c,   h   th p   tr ng   tâm,   góc   gi a   đùi   và   c ng   chân

0 ­1700, hai bàn buông thõng t

85

ả ự ướ kho ng 165 nhiên, lòng bàn tay h ọ   ng ra sau, tr ng

ơ ể ơ ườ ẳ ớ tâm c  th  r i vào phía mũi bàn bàn chân theo đ ng th ng vuông góc v i phía trong

ặ ụ ủ c a m t b c (xem Hình 3.1)

ậ ả 3.1.1.2. B t nh y

ệ ấ ướ Sau khi nghe tín hi u xu t phát, hai tay vung ra phía tr c, trên làm cho c  th ơ ể

ướ ế ậ ầ ố ổ đ  ra tr c, ti p đó cúi đ u và g p hông, g i, cánh tay đánh lăng ra sau và lên trên

ơ ể ế ụ ổ ướ ướ ế ợ k t h p nâng gót, c  th  ti p t c đ  ra tr c. Khi tay đã vung ra tr ỗ   c thì du i

ứ ạ ạ ạ ớ ố ủ ộ m nh kh p hông, g i, theo quán tính c a đ ng tác vung tay dung s c m nh đ p vào

ặ ụ ể ẩ ơ ể ặ ụ ấ ỏ m t b c đ  đ y c  th  lao ra kh i m t b c xu t phát (xem Hình 3.2)

0­ 450. Song do

ề ặ ộ ậ ả ố ế ấ ấ V  m t lý thuy t cho th y, góc đ  b t nh y t t nh t là góc 40

ặ ụ ấ ơ ướ ơ ể ẽ ơ ọ m t b c xu t phát cao h n n c 50­70cm, tr ng tâm c  th  s  cao h n m t n ặ ướ   c

0 ­ 300. N u góc

ự ế ậ ả ờ ụ ấ ậ ế trên 60cm. Vì v y, trên th c t góc b t nh y r i b c xu t phát là 25

ẽ ả ớ ỏ ườ ặ ậ b t nh y ra l n quá ho c nh  quá s  làm cho đ ặ   ng bay trên không quá cao ho c

ấ ừ ắ ạ ự ị quá th p, t đó làm cho c  ly bay trên không b  ng n l i

Hình 3.2

3.1.1.3. Bay trên không

0 ­ 300) nên

ả ủ ộ ậ ể ấ ươ Do góc đ  b t nh y c a ki u xu t phát vung tay t ố ớ ng đ i l n (25

ọ ườ ủ ơ ể ươ ố ướ tr ng tâm cao và đ ng bay trên không c a c  th  cũng t ng đ i dài, tr c khi vào

ẳ ướ ố ơ ướ ướ n ỗ c hai tay du i th ng ra tr c và h i chúc xu ng d i, (xem Hình 3.3)

86

Hình 3.3

cướ 3.1.1.4. Vào n

ướ ướ ướ ế ầ ườ ố Khi vào n ả c tay ph i vào n c tr c, k  đó là đ u, thân ng i, cu i cùng là

ướ ố ắ ượ ậ ướ ạ ớ chân. Khi vào n c c  g ng không đ ạ c đ p m nh vào n c t o ra sóng l n. Góc

0. (xem hình 3.4)

ướ vào n ả c kho ng 10

Hình 3.4

ộ ơ ướ ướ t n c và 3.1.1.5. L đ ng tác b i ban đ uầ

ộ ơ ể ướ ữ Sau khi toàn b  c  th  chìm vào trong n c, nên gi cho c  th ơ ể ở ứ ộ  m c đ

ơ ợ ư ế ướ ướ ầ căng c   thích h p, và duy trì t th  hình thoi l ướ ướ t n c. Khi l ứ c c n căn c t n

ể ơ ữ ơ ể ở ộ ơ ườ ợ vào ki u b i mà gi c  th đ  sâu thích h p. B i tr n nên l ướ ở ộ t đ  sâu 30­

ơ ế ể ướ ướ ở ộ ố ộ ướ ướ ậ 40cm, b i  ch có th  l đ  sâu 40­50cm. Khi t c đ  l t n t n c c đã ch m

ố ộ ơ ự ệ ầ ằ ộ ơ ạ l i ngang b ng t c đ  b i thì th c hi n đ ng tác b i ban đ u (xem Hình 3.5)

Hình 3.5

ầ ủ ơ ườ ể ơ ộ ạ ướ ớ Đ ng tác b i ban đ u c a ki u b i tr n là đ p chân tr ạ   c, sau đó m i qu t

ơ ế ầ ạ ộ ớ tay, còn b i  ch đ ng tác ban đ u là dùng hai tay qu t cùng lúc ra sau t i ngang đùi

ặ ướ ứ ể ầ ạ ả ộ sau đó thu tay co chân đ  sau đ ng tác qu t tay th  2 đ u đã ph i nhô lên m t n c

ấ ậ ụ 3.1.2. Các bài t p xu t phát trên b c

ạ ậ 3.1.2.1. Bài t p trên c n

87

ụ ậ ậ ạ ả * Bài t p 1: Bài t p nh y ch m chân trên c n

ậ ừ ụ ữ ỹ ấ ẩ ộ ị ắ M c đích: Giúp n m v ng k  thu t t ế    chu n b  làm đ ng tác xu t phát đ n

ấ xu t phát.

Hình 3.6

ự ứ ệ ậ ố ườ ướ Cách th c hi n: Hai chân đ ng song song, g p g i, thân ng i cúi ra tr c, 2

ể ạ ẳ ỗ ự ặ ấ ử ầ ơ ố tay đ  c nh đùi du i th ng t nhiên, đ u h i ng a nhìn xu ng m t đ t phía tr ướ   c

ệ ả ấ ướ ậ ả kho ng 2m. Khi nghe th y tín hi u thì vung tay ra tr ụ   c, b t nh y lên cao, ch m

ườ ẳ chân th ng ng i (xem Hình 3.6)

ầ ư ế ị ồ ả ẩ ờ Yêu c u: Làm đúng t th  chu n b ,  đ ng th i nh y lên trên không thân

ườ ể ở ẳ ầ ạ ố ượ ả ừ ậ ng i th ng, tay đ phía trên đ u, hai chân khép l i. Kh i l ng: T p nh y t 8­

10 l nầ

ụ ặ ấ ả ậ ậ ố ố * Bài t p 2: Bài t p nh y trên b c cao 30­ 40cm (ho c mô đ t cao) xu ng h

ệ ặ ấ cát ho c t m đ m

ố ượ ự ụ ệ ầ ậ ố M c đích, cách th c hi n, yêu c u, kh i l ng gi ng bài t p 1

ể ả ấ ạ ộ ơ ố ố Chú ý khi ch m cát chùng g i, đ  gi m ch n đ ng khi r i xu ng

ậ 3.1.2.2. Bài t p v i n ớ ướ c

ấ ậ ướ c ậ * Bài t p 1: Bài t p xu t phát vào n

ụ ườ ướ ướ M c đích: Giúp làm quen t ư ế ổ ườ  th  đ  ng ậ i và b t ng i ra tr c vào n c

ự ệ ẳ ỗ ướ ầ ổ ườ Cách th c hi n: Hai tay khép du i th ng phía tr c đ u. Sau đó đ  ng i ra

ướ ồ ạ ướ ườ ẳ tr c r i dùng hai chân đ p vào máng n ậ c, b t ng ể i th ng ra đ  lao vào n ướ   c

88

(xem Hình 3.7)

ầ ườ ậ ớ ậ ả ầ Yêu c u: Thân ng i g p g n sát đùi m i b t nh y, trong quá trình c  th ơ ể

ầ ườ ữ ư ế ẳ ả bay trên không ph i cúi đ u thân ng i gi th  th ng t

ố ượ ổ ậ ặ ạ ỗ ầ Kh i l ng: M i bu i t p l p l i 10­15 l n.

Hình 3.7

ặ ụ ứ ể ấ ả ậ ậ ướ c * Bài t p 2: Đ ng trên thành b  ho c b c xu t phát b t nh y lao vào n

ụ ườ ậ ế ậ ớ ỹ ậ ấ ầ ở ư ế ứ M c đích: Giúp ng i t pti p c n d n v i k  thu t xu t phát th  đ ng t

ự ứ ệ ướ ặ Cách th c hi n: Đ ng chân tr c chân sau, ngón chân cái mím ch t mép thành

ườ ướ ệ ầ ố ể b , thân ng ậ i cúi g p ra tr ạ   c, đ u cúi khi có tín hi u dùng chân ch ng cùng đ p

ể ậ ườ ướ thành b , b t ng i ra tr c, (xem Hình 3.8)

Hình 3.8

ầ ậ ướ ầ Yêu c u: Khi b t ng ườ ầ ướ i c n h ng ra xa phía tr c (tránh chúc đ u ngay ch ỗ

ể ầ ữ ư ế ườ ấ ị ơ ộ ầ g n thành b ). C n gi th  thân ng t i bay trên không và có đ  căng c  nh t đ nh

ố ượ ổ ậ ừ ỗ Kh i l ng: M i bu i t p t ầ  10­15 l n

ụ ấ ặ ậ ồ ườ i hai tay đ ể ể *  Bài t p 3: Ng i trên thành b  (ho c b c xu t phát) cúi ng

ướ ầ ậ ướ tr ả c đ u b t nh y lao vào n c

ụ ườ ậ ớ ỹ ế ấ ậ ỉ M c đích: Giúp ng ậ i t p ti p c n v i k  thu t xu t phát hoàn ch nh trên

b cụ

ự ệ ườ ậ ứ ạ Cách th c hi n: Ng i t p đ ng d ng hai chân song song, ngón chân cái mím

ề ướ ể ẳ ặ ỗ ệ ấ ch t mép thành b , hai tay du i th ng v  tr ậ   c khi có tín hi u xu t phát thì b t

ả ướ nh y lao vào n c (xem Hình 3.9)

89

ố ượ ầ ươ ự ư ậ Yêu c u, kh i l ng: T ng t nh  bài t p 2

Hình 3.9

ấ ậ ậ ỉ ở ể trên thành b * Bài t p 4: Bài t p xu t phát hoàn ch nh

ụ ườ ậ ế ấ ậ ầ ậ ơ ỹ M c đích: Giúp ng ữ i t p ti p c n g n h n n a k  thu t xu t phát hoàn

ỉ ụ ch nh trên b c

ệ ươ ự ư ư ư ế ả ẩ ự Cách th c hi n: T ng t ậ  nh  bài t p 3 nh ng t ị  th  chu n b  ph i đúng

ư ư ế ẩ ị ế y u lĩnh nh  t ụ ấ  th  chu n b  xu t phát trên b c

ẽ ớ ậ ế ợ ặ ầ ả Yêu c u: Vung tay k t h p ch t ch  v i d m nh y

ố ượ ỗ ậ ậ ả ầ Kh i l ng: M i t p t p nh y 8­10 l n.

ấ ậ ậ ỉ ụ * Bài t p 5: Bài t p xu t phát hoàn ch nh trên b c

ụ ườ ậ ữ ắ ậ ỹ ỉ M c đích: Giúp ng ụ ấ i t p n m v ng k  thu t xu t phát hoàn ch nh trên b c

ự ư ụ ư ự ệ ệ ậ ấ ộ Cách th c hi n: Nh  bài t p 4, nh ng th c hi n đ ng tác trên b c xu t phát

Hình 3.10

ố ợ ậ ả ả ầ ộ ị ậ   Yêu c u: Đ ng tác ph i h p vung tay và d m nh y ph i nh p nhàng, góc b t

ả ư ế ườ ẳ ầ ợ nh y h p lý, t th  thân ng i bay trên không th ng, đ u cúi

ố ượ ỗ ầ ậ ầ ả ầ ấ ầ ộ Kh i l ng: M i l n t p nh y 8­10 l n, các l n sau tăng d n đ  xa xu t phát

ỹ ậ 3.2. K  thu t quay vòng

ố ế ậ ơ ộ ấ ị ể ượ ế ấ Lu t thi đ u qu c t đã quy đ nh: thi đ u b i l i th  thao đ c ti n hành

90

ấ ứ ộ ộ ự ể ơ ể ậ ặ ơ trong b  b i 50m ho c 25m, vì v y b t c  m t ki u b i nào hay m t c  ly thi đ uấ

ề ế ả ố ỗ ầ qu c tố ế  nào cũng  đi u ph i quay vòng. N u quay vòng t t m i l n quay vòng s ẽ

ượ ế ậ ấ ớ giãm đ c 0,5” đ n 1”. Vì v y, quay vòng có ý nghĩa l n trong thi đ u

ữ ề ể ề ả ậ Quay vòng có nhi u ki u khác nhau và ph i tuân theo nh ng đi u lu t quy

ư ư ạ ả ấ ị đ nh trong thi đ u nh  quay vòng vung tay, quay vòng santo…Nh ng c  hai lo i trên

ả ầ ợ ớ ph i phù h p v i các yêu c u sau:

ơ ế ể ượ ố ộ ả ­ Khi b i đ n thành b  không đ c gi m t c đ

ườ ả ở ị ậ ợ ạ ướ ­ Quay xong thân ng i ph i v  trí thu n l i cho đ p n c

ụ ạ ả ả ộ ế ự ả ể ả ệ ỏ ­ Ph i gi m đ ng tác ph , t o ti t di n nh  khi quay đ  gi m l c c n

ế ợ ụ ế ố ự ư ể ẩ ố ả ­ Ph i bi i d ng các y u t t l ộ  nh  quán tính, t c đ , đòn b y, đi m t a và

ườ đ ắ ng kính ng n khi quay

ườ ớ ọ ự ể ệ ể ơ Ng i m i h c b i, nên th c hi n ki u quay vòng vung tay, vì ki u này có

ễ ọ ố ộ t c đ  quay vòng nhanh, d  h c

ơ ế ậ ỹ 3.2.1. K  thu t quay vòng b i  ch

ơ ế ậ ỹ 3.2.1.1. Phân tích k  thu t quay vòng b i  ch

ạ ậ ồ ỹ ơ ế K  thu t quay vòng b i  ch g m các giai đo n:

ơ ế ầ ể ế * B i  ch đ n g n thành b

ơ ầ ể ế ượ ộ ợ ụ ả ố ộ Khi b i g n đ n thành b  không đ ạ   c gi m t c đ . L i d ng đ ng tác đ p

ố ế ầ ươ ề ướ ể ể ạ chân l n cu i k t thúc, hai tay v n v  phía tr ạ   c, ch m vào thành b . Đi m ch m

ể ở ướ ướ ặ ặ ơ tay vào thành b  trên sát mép n c phía tr ơ c m t, ho c h i cao h n m t n ặ ướ   c

ả ả ộ ướ m t chút kho ng 8­10cm. Hai tay cách nhau kho ng 10­15cm, ngón tay h ng lên

ể ơ trên, lòng bàn tay áp sát b  b i

ể ế ể ấ ậ ớ ộ   Do lu t thi đ u cho phép hai tay có th  ti p xúc v i thành b  trên cùng m t

ậ ể ố ộ ặ ẳ ườ m t ph ng, vì v y đ  tăng nhanh t c đ  quay ng ị i, tay phía bên đ nh quay sang có

ể ấ ộ th  th p m t chút

* Quay ng iườ

ườ ẫ ế ụ ể ơ ề ể Sau khi co tay, thân ng ộ i v n ti p t c chuy n đ ng v  thành b  b i, theo

91

ự ệ ề ắ ậ ẳ ỳ ầ quán tính, th c hi n co c ng chân, l c đ u v  phía quay (tu  theo VĐV thu n bên

ơ ườ ồ ờ ư ẳ ơ nào thì quay bên đó). Đ ng th i dùng c  l n, c  mông đ a hông và c ng chân v ề

ư ầ ể ạ ự ể ể ế ẩ ố phía thành b . Đ  t o thêm l c quay, khi chân đ a g n đ n thành b  thì đ y n t tay

ờ ặ ể ở ộ ả ồ ườ kia, đ ng th i đ t chân vào thành b đ  sâu kho ng 30­35cm. Thân ng ỉ i ch  quay

ụ ướ ủ ơ ể theo tr c tr c sau c a c  th

ể ướ ướ ạ ơ ầ ộ * Đ p thành b , l t n c và làm đ ng tác b i đ u tiên

ể ạ ườ ả ạ ọ Sau khi đ p chân vào thành b , thân ng i ph i t o thành hình thoi nh n đ ể

ộ ạ ố ướ ể ướ ướ l t n c, lúc này nên tăng góc đ  đ p sâu xu ng phía d ơ ể ổ   i đ  tránh cho c  th  n i

ộ ướ ướ ự ư ệ ạ ố ộ lên khi ch a th c hi n xong  đ ng tác qu t tay dài. Khi t c đ  l t n ả   c gi m

ắ ầ ộ ơ ạ ướ ỉ ố ự ệ ấ ố ộ xu ng x p x  t c đ  b i thì hai tay b t đ u th c hi n đ ng tác qu t n ế   c dài đ n

ố ủ ạ ướ ự ể ướ ề ầ ẩ ơ ạ c nh đùi. D a vào gia t c c a qu t n c, đ u h i ng ng lên đ  l t v  phía tr ướ   c

ố ộ ướ ướ ỉ ớ ố ộ ơ ộ ầ ữ ả ấ ố và lên trên. Khi t c đ  l t n c m t l n n a gi m xu ng x p x  v i t c đ  b i thì

ề ướ ụ ự ư ề ướ ẳ hai tay áp sát vào đùi, b ng, ng c đ a v  tr ỗ c, hai tay du i th ng v  tr c, chân

ầ b tắ  đ u đ p n ạ ướ c

ặ ướ ầ ỏ ế ơ ườ Khi đ u nhô lên kh i m t n c thì ti n hành b i bình th ộ ộ   ng (toàn b  đ ng

ơ ế tác quay vòng trong b i  ch xem Hình 3.11)

Hình 3.11

92

ơ ế ự ậ 3.2.1.2. Bài t p th c hành quay vòng b i  ch

ậ ỏ ạ * Bài t p mô ph ng trên c n

ứ ặ ườ ị ườ ậ ậ ỏ Đ ng quay m t vào t ng, hai tay v n vào t ng t p bài t p mô ph ng quay

ơ ế vòng b i  ch

ầ ườ ộ ơ ế ậ ỏ ừ ậ ớ Đi b  vào g n t ng bài t p mô ph ng quay vòng b i  ch, t ch m t i nhanh

ậ ướ ướ i n c * Bài t p d

ư ở ỗ ướ ư ậ ậ ạ T p nh  bài t p trên c n nh ng ch  n c nông

ể ể ướ ướ ứ ể ạ Đ ng cách thành b  1 mét, đ p chân vào đáy b  đ  l t n ộ   c và làm đ ng

ơ ế ể ạ tác ch m hai tay vào thành b  và quay vòng b i  ch

ể ậ ơ ế ầ ơ ộ ỉ ầ ậ   B i vào g n thành b , t p đ ng tác quay vòng b i  ch hoàn ch nh. C n t p

ề ầ ể ắ ự ữ ặ ạ l p l i nhi u l n đ  n m v ng c  ly quay ng ườ i

ố ộ ướ ướ ầ ớ ố ộ ơ ự ệ ạ Khi t c đ  l c g n v i t c đ t n ộ i thì th c hi n đ ng tác qu t tay dài

ơ ườ ấ 3.2.2. Quay vòng vung tay b i tr n s p

ậ ỹ 3.2.2.1. Phân tích k  thu t quay vòng vung tay

ộ ộ ể ố ẽ ậ ủ ơ Quay vòng là m t b  ph n c a b i th  thao, quay vòng t t s  giúp cho ng ườ   i

ố ớ ấ ườ ớ ọ ể ơ b i nâng cao thành tích thi đ u. Đ i v i ng ố   i m i h c,  ki u quay vòng này có t c

ộ đ  quay nhanh mà l ạ ễ ọ i d  h c

ơ ế ạ ể * B i ti n vào tay ch m tì vào thành b

ộ ơ ể ặ ả ố ữ ả Khi còn cách b  kho ng 5m ph i chú ý tăng t c đ  b i (ho c gi ố    nguyên t c

ề ẽ ậ ờ ỉ ộ ồ   đ ) đ ng th i phán đoán, đi u ch nh làm sao cho tay thu n (tay s  vung trên không)

ể ở ị ơ ể ầ ạ ọ ơ ạ ch m vào thành b v  trí đ u cao h n tr ng tâm c  th . Khi ch m tay vào thành

ầ ạ ả ỷ ơ ể ư ọ ể b , khu u tay ph i co d n l i, đ a tr ng tâm c  th  vào sát thành, (xem Hình 3.12)

iườ * Quay ng

ầ ủ ự ờ ỷ ườ ế Nh  quá trình và s  co d n c a khu u tay, thân ng ể   i ti n sát vào thành b ,

ơ ể ồ ậ ầ ố ờ ướ lúc này c n xoay nghiêng c  th , đ ng th i co đùi và g p g i ra phía tr c

ủ ể ể ơ ọ ộ Do đi m tì c a tay trên thành b  cao h n tr ng tâm và đ ng tác co chân đ ể

ẫ ự ặ ướ ầ ỏ ạ t o thành ng u l c làm cho đ u nhô lên kh i m t n ư c và hai chân đ a vào sát thành

93

ể ể ứ ủ ế ẩ ể b . Ti p đó, hít vào và dùng s c c a tay đ y thành b , đ  làm cho thân trên đ ổ

ượ ạ ớ ể ủ ề ế ướ ng c l i v i chi u ti n vào thành b  c a chân. Cùng lúc đó, vung tay ra tr c và

ể ở ị ặ ướ ả ặ đ t lên thành b v  trí cách m t n ơ ể c kho ng 15­20cm, c  th  nhanh chóng chìm

ướ vào trong n c (xem Hình 3.12)

0, thân ng

ế ộ ườ ườ ẫ ữ ở ư ế ằ K t thúc đ ng tác quay ng i 180 i v n gi ơ    th  n m h i t

ả ở ẳ ỗ ướ ầ nghiêng, chân ph i trên, chân trái ở ướ  d i, hai tay du i th ng tr ẩ   ể c đ u đ  chu n

ể ị ạ b  đ p thành b

ạ ể * Đ p thành b

ườ ầ Sau khi quay ng ẹ i, hai tay khép song song và k p sát vào hai bên đ u, đùi và

ế ạ ạ ộ ọ ứ   ẳ c ng chân t o thành m t góc nh n, đùi và thân t o thành góc tù. Ti p đó, dùng s c

ể ẳ ạ ạ ổ ố ớ ỗ ạ   ủ c a hai chân đ p m nh vào thành b  du i th ng kh p hông, g i và c  chân. Khi đ p

ườ ầ ừ ư ế ằ ư ế ằ chân và l ướ ướ t n c, thân ng i xoay d n t th  n m nghiêng sang t t ấ    th  n m s p

ư ế và duy trì t th  hình thoi l ướ ướ t n c (xem Hình 3.12)

ộ ơ ướ ướ t n c và * L đ ng tác b i ban đ uầ

ể ơ ư ơ ụ ế ầ ạ ộ ộ K t thúc đ ng tác đ p chân vào thành b , c  l ng và c  b ng c n có đ  căng

ấ ị ạ ộ ướ ẳ ỗ ố ạ ơ c  nh t đ nh, hai tay và hai chân khép l i du i th ng. Khi t c đ  l ậ t ch m l i thì

ơ ể ạ ạ ợ ộ ị ắ ầ b t đ u đ p chân, lúc c  th  lên v  trí thích h p thì làm đ ng tác qu t tay (xem Hình

3.12)

Hình 3.12

ơ ườ ấ ự ậ 3.2.2.2. Bài t p th c hành quay vòng vung tay trong b i tr n s p

ậ ạ a. Bài t p trên c n

94

ắ ậ ậ ướ ạ c quay vòng trên c n. * Bài t p 1: Bài t p b t ch

Hình 3.13

ụ ườ ậ ộ ự ộ M c đích: Giúp ng i t p lĩnh h i trình t ể   ơ ế  đ ng tác khi b i đ n thành b , tì

ườ ể ặ tay, quay ng i vung tay và đ t chân lên thành b  trong quá trình quay vòng

ự ệ ắ ướ ẹ ạ ơ ộ Cách th c hi n: Sau khi b t ch ộ c   đ ng tác  b i,  m t tay ch m nh  vào

0 t

ồ ứ ụ ộ ườ ườ t ng r i đ ng m t chân làm tr , thân ng i quay 180 ừ ướ  tr ắ   c ra sau, sau đó b t

ườ ố ườ ặ ấ chân kia lên t ng, cu i cùng vung tay cúi ng ớ i song song v i m t đ t làm t ư ế   th

ị ạ ướ ẩ chu n b  đ p n c (xem Hình 3.13)

ầ ườ ẫ ườ ạ Yêu c u : Trong khi quay ng i tay v n bám vào t ng, chân đ p lên t ườ   ng

ố ủ ứ ả ẳ ộ ỗ ụ vào đ  cao trên g i c a chân đ ng làm tr . Quay xong, hai tay ph i du i th ng, thân

ườ ặ ấ ế ầ ậ ả ố ớ ng i ph i cúi xu ng song song v i m t đ t, làm ch m đ n nhanh d n

ố ượ ổ ậ ặ ạ ỗ Kh i l ng: M i bu i t p l p l ầ i 10­12 l n

ạ ậ ộ ườ ế ấ Bài t p 2: Đi b  qu t tay tr n s p, đ n tr ướ ườ c t ộ ng, làm đ ng tác quay

vòng

ể ượ ự ụ ự ế ắ ộ ớ M c đích: Xây d ng bi u t ng đ ng tác quay vòng g n v i th c t quay

vòng d ướ ướ c i n

ự ứ ườ ừ ừ ả ộ ệ Cách th c hi n: Đ ng cách t ạ   ng kho ng 2­3m v a đi v a làm đ ng tác qu t

ườ ấ ạ ậ ườ ế ườ ố tay tr n s p, khi tay thu n ch m vào t ng thì ti n hành quay ng ậ   i gi ng bài t p

1

ậ ặ ầ ườ ầ ươ ự ư ậ Yêu c u: Đ t chân thu n vào t ng, các yêu c u khác t ng t nh  bài t p

ố ượ ổ ậ ặ ạ ỗ Kh i l ng: M i bu i t p l p l ầ i 8­10 l n

b. Bài t p d ậ ướ ướ c i n

ậ ậ ở ỗ ướ ạ ch  n c c n ộ * Bài t p 1: T p đ ng tác quay vòng

95

ụ ữ ự ộ ế ụ ắ M c đích: Ti p t c n m v ng trình t đ ng tác quay vòng

ự ệ ậ ở ự ệ ạ ỉ ố Cách th c hi n: Gi ng bài t p 1 và 2 ộ    trên c n, ch  khác là th c hi n đ ng

ở ướ ướ ụ ặ ộ tác i n d ự c có đ  sâu ngang ng c ho c ngang b ng

ậ ầ ướ ườ ả Yêu c u: Khi vung tay và g p thân ra tr ộ c, toàn b  thân ng i ph i chìm

ướ ự ộ ừ ậ ớ trong n ệ c.Th c hi n đ ng tác t ch m t i nhanh

ố ượ ổ ậ ặ ạ ỗ Kh i l ng: M i bu i t p l p l ầ i 10­12 l n

ế ợ ủ ậ ạ ậ ậ ộ   * Bài t p 2: T p quay vòng vung tay ch m k t h p các giai đo n c a đ ng

tác quay vòng

ậ ộ ụ ữ ệ ắ ỹ M c đích: N m v ng và hoàn thi n k  thu t đ ng tác quay vòng vung tay

ể ặ ự ứ ệ ơ ộ ị ở Cách th c hi n: B i sát vào thành b  đ t m t tay đ ng v  trí ể ơ    thành b  b i,

ườ ố ạ ậ ể sau đó xoay ng i, co đùi, g p g i đ p chân vào thành b

ự ệ ệ ạ ầ ậ ầ ị Yêu c u: Th c hi n các giai đo n nh p đi u, làm ch m sau đó nhanh d n

ố ượ ườ ự ổ ỗ ổ ỉ ữ ầ Kh i l ỗ ng: M i ng ệ i th c hi n 3 –4 t , m i t 5­6 l n, ngh  gi a 2­3 phút

ữ ầ ườ ắ ả ạ ấ 3.2.3. Nh ng sai l m th ng m c trong gi ng d y xu t phát, quay vòng và các

ươ ử ph ữ ng pháp s a ch a

ơ ở ự ạ ọ i, Xem  Giáo trình B i l ơ ộ   d  án đào t o giáo viên trung h c c  s  năm 2004

ễ ạ Nguy n Văn Tr ch và Ngũ Duy Anh (tr. 150, 154, 158)

ậ ạ * Bài t p ngo i khóa

ộ ấ 1. T p l p l ậ ặ ạ ỹ thu tậ  đ ng tác i k xu t phát, quay vòng

ơ ế ủ ệ ấ ậ ố ỹ 2. Ôn c ng c  và hoàn thi n k  thu t xu t phát, quay vòng trong b i  ch và tr ườ   n

s pấ

ả ậ * Th o lu n nhóm

ơ ườ ụ ậ ấ ỹ 1. Phân tích k  thu t xu t phát trên b c, quay vòng vung tay trong b i tr ấ   n s p,

ơ ế quay vòng trong b i  ch.

ự ữ ệ ể ấ ậ ầ ơ ỹ 2. Nh ng đi m c n chú ý khi th c hi n k  thu t quay vòng, xu t phát trong b i là

gì?

ữ ầ ố ườ ự ệ ắ ỹ 3. Tìm và th ng kê nh ng sai l m th ậ   ng m c trong quá trình th c hi n k  thu t

96

ử ệ ấ ơ ộ đ ng tác xu t phát, quay vòng trong b i. Các bi n pháp s a sai

ậ ỹ ươ ứ 3.3. K  thu t và ph ố ng pháp c u đu i

ủ ế ứ ỹ ố ậ 3.3.1. Các quy trình và k  thu t ch  y u dùng trong c u đu i

ứ ứ ữ ệ ố ườ ị ố ướ C u đu i là bi n pháp c u nh ng ng i b  đu i n ị ự ố c do b  s  c  trên n ướ   c.

ướ ế ớ ấ ọ ướ ọ Các n c trên th  gi i r t coi tr ng công tác an toàn trên n ự   c. H  đã xây d ng

ổ ứ ể ả ướ ộ ệ ố m t h  th ng t ch c chuyên môn đ  qu n lý các khâu an toàn trên sông n c. T ổ

ứ ướ ớ ấ ủ ươ ộ ứ ố ch c an toàn trên sông n c s m nh t c a ph ng Tây là H i C u đu i Hoàng gia

Ở ỹ ộ ố ướ ậ ả ộ ậ Anh thành l p năm 1891. M , Nh t B n và m t s  n c châu Âu thì do H i Ch ữ

ỏ ụ ậ th p đ  ph  trách công tác này

ể ả ứ ệ ả ạ ố ộ ọ Công tác c u đu i là m t bi n pháp quan tr ng đ  đ m b o tính m ng con

ườ ướ ệ ậ ấ ng i trên sông n ơ c và trong t p luy n, thi đ u b i

ề ứ ố ườ ươ ơ ả ế ố V  c u đu i ng i ta dùng hai ph ứ ng pháp c  b n là c u đu i gián ti p và

ố ự ế ứ c u đu i tr c ti p

ứ ố ườ ụ 3.3.1.1. C u đu i gián ti p ế là ng i làm công tác c u ụ ứ  đu i số ử d ng các d ng c ụ c uứ

ể ứ ẵ ố ườ ị ố ướ ụ ọ ỉ đu i có s n đ  c u ng i b  đu i n ứ   c, khi h  còn đang t nh. Ví d  quăng phao c u

ậ ổ ừ ậ ườ ứ ộ ỳ sinh, dây th ng, g y, sào tre, bè ván và các v t n i… Ng ừ   i c u h  tu  theo t ng

ườ ẹ ể ư ố ầ ụ ặ ặ ợ ị tr ụ ứ   ng h p b  đu i g n hay xa, n ng hay nh  đ  đ a ho c tung các d ng c  c u

ố ố ướ ườ ị ố ờ đu i xu ng n c cho ng ọ i b  đu i, sau đó kéo h  vào b  (xem Hình 3.14)

ố ự ứ ụ ặ 3.3.1.2. C u đu i tr c ti p ế là khi không có d ng c ố ụ c uứ  đu i, ho c ng ườ ứ  đu iố i c u

ở ậ ứ ạ ỹ ườ ự ườ đã vào tr ng thái hôn mê thì dùng k  thu t c u ng ế i tr c ti p. Ng i làm công

ườ ự ế ầ ệ ả ấ ả ớ ồ ờ ứ tác c u ng i tr c ti p c n ph i qua l p hu n luy n chuyên môn, đ ng th i ph i có

ứ ứ ể ả ấ ị ế ả ố ớ ệ   ki n th c c u đu i nh t đ nh, lòng nhân ái và và dũng c m m i có th  đ m nhi m

cượ đ

ố ự ả ắ ể ứ ế ệ ả ầ ắ Đ  c u đu i tr c ti p hi u qu , chúng ta c n ph i n m b t các quy trình và

97

ậ ơ ả ướ ỹ k  thu t c  b n d i đây:

Hình 3.14

ố ườ ị ố ướ a. Quan sát tình hu ng ng i b  đu i n c

ườ ứ ố ướ ố ướ ầ ủ ả ị Ng i c u đu i tr c khi xu ng n c c n ph i quan sát v  trí c a ng ườ ị  i b

ố ướ ụ ổ ố đu i n c, tình hình chìm n i (đã hôn mê và chìm xu ng hay còn đang dãy d a trong

ườ ị ố ướ ở ơ ướ ườ ứ ố ướ n ế c). N u ng i b  đu i n n i n c c yên tĩnh thì ng ể ự   i c u đu i có th  tr c

ế ố ướ ơ ế ẳ ỗ ườ ị ố ế ư ậ ti p xu ng n c và b i đ n th ng ch  ng ọ ể ứ   i b  đu i ti p c n sau l ng h  đ  c u.

ế ườ ị ố ướ ơ ướ ế ạ N u ng i b  đu i n c r i vào vùng n ả c ch y xi t trên sông r ch thì ng ườ ứ   i c u

ể ạ ờ ố ướ ể ứ ầ ơ đu i có th  ch y trên b  lên phía tr ố   c đ  đón đ u và nhanh chóng b i ra c u đu i,

ế ậ ườ ị ố ướ ị ạ ụ ti p c n ng i b  đu i n c mà không b  l c m c tiêu

ả b. Nh y vào n ướ c

ườ ứ ố ế ớ Ng i c u đu i n u không quen v i tình hình n ướ ở c ự  khu v c có ng ườ ị  i b

ố ượ ắ ả ầ ố ướ ạ ệ ố đu i thì tuy t đ i không đ c nh y c m đ u xu ng n ả c mà nên nh y x c chân

ướ ề ướ ả tr c sau, hai tay giang ngang sang hai bên v  phía tr c nh y vào n ướ ừ c, t đó giúp

ụ ườ ố ướ ế ậ ể ợ quan sát rõ m c tiêu ng i đu i n c, đ  có cách ti p c n h p lý (xem Hình 3.15)

Hình 3.15

ườ ị ố ướ ơ ế ậ c. B i ti p c n ng i b  đu i n c

ườ ị ố ướ ể ệ ể ơ ế ậ Khi b i ti p c n ng i b  đu i n ệ   ơ ế c, nên dùng ki u b i  ch đ  ti n cho vi c

98

ủ ộ ườ ị ườ ị ụ ẫ ố quan sát đ ng tác c a ng ố i b  đu i. Khi ng i b  đu i đang còn d y d a, ng ườ   i

ố ướ ườ ị ố ướ ọ ừ ứ c u đu i không nên xông vào phía tr c ng i b  đu i n ế ậ c, mà ti p c n h  t phía

ỏ ị ọ ư ể ể sau l ng đ  tránh kh i b  h  ôm túm gây nguy hi m

ế ườ ị ớ ả ầ ố ườ ứ N u ng i b  đu i có t m vóc kém so v i b n thân ng ặ ứ   ố i c u đu i ho c s c

ệ ứ ể ự l c đã suy ki t, có th  vào c u ngay

ế ứ ủ ườ ị ớ ạ ẻ ả ạ N u s c vóc c a ng ố i b  đu i to l n l i còn đang kho  và ho ng lo n cao

ế ể ả ọ ệ ứ ế ộ ờ ộ đ  thì có th  ph i ch  cho h  suy y u, ki t s c thêm m t chút, sau đó ti n hành vào

ườ ị ố ướ ờ ứ ể c u đ  dìu kéo ng i b  đu i n c vào b

ườ ị d. Dìu kéo ng i b  đu i n ố ướ c

ọ ừ ậ ặ ướ ư ọ ế ế Sau khi ti p c n h  t phía sau l ng nâng h  lên m t n c, ti p sau đó dùng

ặ ơ ế ử ể ấ ứ ế ọ ờ ơ b i nghiêng ho c b i  ch ng a đ  dìu h  vào b  và ti n hành c p c u

ể ườ Có th  dùng các cách dìu ng i sau:

0

ặ ố ướ ườ ị ố ướ ­ L n xu ng d ướ ướ i n c vào sát phía tr c ng i b  đu i n c, dùng hai tay

ườ ị ố ướ ồ ườ ị ố ướ ộ bám vào hai bên hông ng i b  đu i n c r i xoay ng i b  đu i n c m t góc 180

ề ọ ờ ọ ộ ể ư đ  l ng h  quay v  phía mình, sau đó dùng đ ng tác dìu h  vào b  (xem Hình 3.16)

Hình 3.16

ể ặ ầ ộ ố ườ ị ố ướ ồ ­ Cũng có th  l n xu ng c n m t tay ng i b  đu i n c r i xoay ng ườ ị  i b

ố ướ ư ế đu i n c quay l ng sang phía mình, sau đó ti n hành dìu kéo (xem Hình 3.16)

ủ ặ ầ ầ ộ ườ ị ­ Dùng m t tay túm tóc ho c túm ph n đ u sau gáy c a ng ố i b  đu i, sau đó

ơ ế ử ể ọ ờ dùng ki u b i  ch ng a dìu h  vào b

ệ ồ ơ ự ắ ố ờ ­ Dùng tay v t qua ng c gùi nách bên đ i di n r i b i nghiêng dìu vào b

99

ữ ầ ủ ọ ạ ử ể ế ọ ờ ­ Dùng hai tay gi c m hai nách c a h  đ p chân  ch ng a đ  dìu h  vào b

ả ủ ỏ ườ ị ố ướ e. Cách gi i thoát kh i ôm, bám c a ng i b  đu i n c

ườ ị ố ướ ườ ấ ợ ụ ể ế ạ ả Ng i b  đu i n c th ậ   ng r t s , dãy d a, ho ng lo n đ  tìm ki m v t

ấ ứ ộ ủ ể ậ ọ ườ ế ứ ạ ở bám. H  có th  ôm, túm b t c  b  ph n nào c a ng ậ   i đ n c u, gây tr  ng i, th m

ể ườ ế ể ự ệ ứ ể ộ chí còn gây nguy hi m cho ng i đ n c u. Đ  có th  “t v ” m t cách an toàn,

ườ ứ ả ế ể ằ ỡ ng ố i c u đu i ph i bi t cách “thoát hi m” b ng cách g  thoát

ươ ỡ ị * Ph ng pháp g  thoát khi b  túm tay

ườ ị ố ướ ừ ướ ặ ế ­ N u ng i b  đu i n c túm tay t phía d i ho c phía trên, ng ườ ứ   i c u

ả ắ ể ề ặ ắ ặ ố ủ   đu i ph i n m ch t hai n m tay đ  xoay trong (ho c ngoài) v  phía ngón cái c a

ườ ị ố ể ả ng i b  đu i đ  gi i thoát (xem Hình 3.17)

Hình 3.17

ườ ị ố ướ ủ ặ ộ ế ­ N u ng i b  đu i n c dùng hai tay túm ch t m t tay c a ng ườ ế ứ   i đ n c u,

ườ ế ứ ặ ắ ủ ấ ắ ả ị thì ng ữ   i đ n c u n m ch t n m đ m c a tay b  túm, tay kia cài vào kho ng gi a

ườ ị ể ả ấ ấ ắ ắ ố ố ị hai tay ng ủ i b  đu i, n m l y n m đ m c a tay b  túm kéo xu ng đ  gi i thoát

(xem Hình 3.17)

ị ườ ỡ ố ướ ổ ừ ướ * G  thoát khi b  ng i đu i n c ôm vào c  t phía tr c

ả ẩ ả ặ ặ ỷ ả   Dùng tay trái ho c tay ph i đ y khu  tay bên ph i (ho c bên trái). Tay ph i

ộ ổ ủ ặ ắ ườ ị ố ướ ố ặ ấ (ho c tay trái) n m ch t l y m t c  tay c a ng i b  đu i n c kéo xu ng d ướ ồ   i, r i

ủ ộ ườ ị ủ ầ ổ ố ộ đ t ng t chui qua vòng tay c a ng i b  đu i, dùng tay c m c  tay c a ng ườ ị  i b

100

ề ố ướ ể ế ọ ờ đu i xoay v  phía d i và ra sau đ  ti n hành dìu h  vào b  (xem Hình 3.18)

Hình 3.18

ươ ả ư ở ị ướ * Ph ng pháp gi i thoát khi b  ôm ngang l ng phía tr c

ộ ữ ặ ấ ầ ườ ị ố ộ ữ ặ ấ M t tay gi ch t l y phía sau đ u ng i b  đu i, m t tay gi ằ    ch t l y c m,

ư ủ ầ ọ ườ ị ố ướ xoay đ u h  ra ngoài, làm cho l ng c a ng i b  đu i n c xoay vào mình và theo

ọ ờ đó dìu h  vào b  (xem Hình 3.19)

ườ ứ ố ị ườ ố ướ ư ở * Khi ng i c u đu i b  ng i đu i n c ôm ngang l ng phía sau

ủ ộ ườ ế ặ ổ ứ ự ầ M t tay c a ng i đ n c u c m ch t c  tay vòng qua ng c, tay kia tì vào

ủ ỷ ườ ị ố ướ ứ ẩ ủ ỷ ườ ị khu u tay c a ng i b  đu i n c. Dùng s c đ y khu u tay c a ng i b  đu i n ố ướ   c

ủ ọ ể ế ầ ỏ ủ   lên trên, ti p đó cúi đ u chui qua nách c a h  đ  thoát ra, sau khi thoát kh i tay c a

ườ ố ướ ặ ủ ọ ề ư ọ ộ ng i đu i n ờ   c, xoay l ng h  v  phía m t c a mình làm đ ng tác dìu h  lên b ,

(xem Hình 3.19)

ị ườ ỡ ụ * Cách g  thoát khi b  ng c ôm ngang b ng Hình 3.19 ố ướ i đu i n

ườ ố ướ ừ ướ ả ấ ỡ ơ ế ­ N u ng i đu i n c ôm t phía tr c: Cách g  thoát đ n gi n nh t là

ủ ườ ế ứ ộ ữ ộ ỉ ữ dùng hai tay c a ng i đ n c u m t tay gi ầ  trên đ nh đ u, m t tay gi hàm, xoay

0 (tránh xoay đ t ng t) khi h  buông tay thì d ng l

ớ ộ ừ ộ ộ ọ ầ ủ ọ đ u c a h  đi m t góc l n 90 ạ   i.

ọ ạ ể ế ụ ư ế ộ ờ Ti p đó, xoay l ng h  l i đ  ti p t c làm đ ng tác dìu vào b

ườ ườ ố ướ ả ụ ừ ­ Tr ợ ng h p ng i đu i n c ôm c  b ng và hai cánh tay t phía sau: Dùng

ừ ừ ấ ặ ỳ ố   ứ ủ s c c a hai cánh tay, v a khu nh sang hai bên v a h t lên trên, sau đó l n xu ng

ư ế ườ ị ố ề ặ ồ ờ ọ ướ d i, ti p đó xoay l ng ng i b  đu i v  phía m t mình r i dìu h  vào b  (xem

101

Hình 3.20)

ườ ị ụ ố ườ ế ứ ừ ướ ế ­ N u ng i b  đu i ôm vào b ng ng i đ n c u t phía sau, tr ế c h t hai

ườ ế ứ ủ ị ườ ả ủ ố ủ tay c a ng i đ n c u tìm v  trí hai ngón tay cái c a ng i đu i, tay ph i c a mình

ứ ủ ủ ạ ặ ọ ắ n m ch t ngón tay cái c a h . Sau đó dùng s c c a hai tay kéo m nh hai ngón tay

ườ ố ướ ọ ề ư ồ ủ cái c a ng i đu i n ặ   c sang hai bên r i thoát nhanh ra, xoay l ng h  v  phía m t

ế ụ ộ ờ mình ti p t c làm đ ng tác dìu vào b

Hình 3.20

ườ ị ố ờ ạ ấ 3.3.2. Kéo ng i b  đu i lên b  và hô h p nhân t o

ườ ị ờ 3.3.2.1. Kéo ng ố i b  đu i lên b

ườ ươ ơ ể ử ụ ườ ị ố ướ Dìu ng i là ph ng pháp s  d ng b i đ  kéo ng i b  đu i n c sau khi h ọ

ủ ườ ế ứ ườ ị ự đã  tuân theo  s  dìu  kéo c a   ng i   đ n  c u.  Nói  chung,  khi  dìu  ng ố   i  b   đu i,

ườ ể ơ ơ th ử ơ ng dùng hai ki u b i: b i nghiêng và b i ng a

ượ ườ ị ố ướ ệ ầ ờ Khi dìu đ c ng i b  đu i n ọ c lên b , vi c quan tr ng đ u tiên là kéo h ọ

ờ ể ấ ứ ể ự ệ ượ ệ ướ ế an toàn lên b  đ  c p c u. Đ  th c hi n đ c vi c này, tr ọ ế   c h t khi dìu h  đ n

ủ ặ ộ ườ ố ướ ờ ờ ầ b , c n đ t m t tay c a ng i đu i n ủ   ủ c lên b  sau đó tay c a mình đè lên tay c a

ườ ị ố ướ ư ủ ể ả ờ ườ ị ố ướ ng i b  đu i n c đ  nh y lên b , sau đó xoay l ng c a ng i b  đu i n c vào

ủ ể ế ầ ị ườ ị ờ ể b  đ  tránh b  xây xát nguy hi m. Ti p theo, c m hai tay c a ng i b  đu i n ố ướ   c

ố ướ ể ấ ủ ạ ườ ị ọ dìm thân h  xu ng n ọ c đ  l y đà kéo m nh h  lên. Khi mông c a ng ố   i b  đu i

ượ ặ ờ ờ ọ ướ n c đã đ ế   ặ c kéo lên cao ngang m t b  thì đ t mông h  lên trên b . Sau đó ti n

ố ướ ư ế hành x c n ỗ ấ ứ c và đ a đ n ch  c p c u

102

ạ ấ 3.3.2.2. Hô h p nhân t o

ượ ườ ị ờ ế ố ườ ị ậ ố Sau khi dìu đ c ng i b  đu i lên b , n u tim ng ầ   i b  đu i còn đ p, c n

ạ ướ ư ầ ạ ấ ườ ị ấ ậ ứ l p t c hô h p nhân t o. Tr c khi hô h p nhân t o, c n đ a ng i b  đu i n ố ướ   c

ơ ườ ạ ở ế ệ ầ ầ vào n i kín gió, ít ng i qua l i và thoáng khí, vi c đ u tiên là c i h t qu n áo và

ườ ườ ị ặ ố lau khô ng i cho ng ộ i b  đu i, dùng ngón tay, cu n băng ho c khăn bông móc

ủ ệ ấ ờ ườ ị ế ố ườ ị ạ s ch bùn, đ t, đ m rãi trong mi ng và mũi c a ng i b  đu i. N u ng ố i b  đu i hai

ẩ ừ ế ặ ướ hàm răng nghi n ch t thì dùng hai ngón tay cái đ y t phía sau ra tr c, gi ữ ặ ấ    ch t l y

ứ ẩ ồ ớ ướ ỏ ờ kh p hàm, đ ng th i dùng s c đ y ra tr ữ   c, cùng lúc đó hai ngón tr  và ngón gi a

ướ ể ở ộ ủ ườ ị ố ướ ằ ẩ đ y c m d i đ  m  r ng hàm răng c a ng i b  đu i n ữ   ử c. Sau khi x  lý nh ng

ệ ế vi c trên thì ti n hành x c n ố ướ c

ư ườ ứ ộ ố ộ ố * Cách làm nh  sau: Ng i c u  đu i m t chân ch ng, m t chân qu  đ ỳ ể

ườ ị ố ướ ỡ ầ ụ ằ ộ ườ ị ng i b  đu i n ủ c n m úp b ng lên đùi c a mình, m t tay đ  đ u ng ố   i b  đu i,

ủ ườ ị ủ ọ ể ẩ ẩ ư ố ố ệ làm cho mi ng c a ng ế   i b  đu i quay xu ng, tay kia đ y l ng c a h  đ  đ y h t

ả ổ ướ n c trong ph i và khí qu n ra

ể ặ ườ ị ố ằ ấ ườ ứ ố Cũng có th  đ t ng i b  đu i n m s p, ng i c u đu i hai chân tách sang

ườ ị ố ướ ụ ứ ấ hai bên thân ng i b  đu i, hai tay cài vào d i b ng và dùng s c nh c ng ườ ị  i b

ố ướ ướ ế ả ả ổ đu i n c lên, làm cho n c trong ph i và khí qu n ch y ra h t (xem Hình 3.21)

Hình 3.21

ố ướ ặ ườ ị ế ể ấ ố ộ Sau khi đã d c n c xong, đ t ng ạ   i b  đu i lên m t chi u khô đ  hô h p nhân t o.

ề ấ ươ ư ư ấ ạ ạ ơ ổ Có r t nhi u ph ng pháp hô h p nhân t o, nh ng ph ong pháp hà h i th i ng t là

ươ ả ươ ệ ố ố ể ế ồ ờ ph ng pháp có hi u qu  t ng đ i t t, đ ng th i có th  ti n hành xoa bóp tim t ừ

103

phía ngoài ng c.ự

ặ ườ ị ố ồ ạ ổ ổ ỏ Tay kia bóp ch t mũi ng i b  đu i r i th i m nh. Sau khi th i xong, b  tay

ư ế ế ề ầ ứ ả ầ ầ ỗ bóp mũi ra. C  nh  th  ti n hành nhi u l n, m i phút kho ng 14–20 l n. C n làm

ụ ế ầ ầ ậ ườ ị liên t c, lúc đ u ch m sau đó tăng nhanh d n cho đ n khi nào ng i b  đu i n ố ướ   c

ờ ớ ể ế ụ ự ấ ớ ồ ồ h i ph c hô h p m i thôi. Xoa bóp tim ngoài ng c có th  ti n hành đ ng th i v i hô

ạ ấ h p nhân t o

ạ ấ ườ ị ố ầ ứ ấ ạ ừ Khi làm hô h p nhân t o cho ng i b  đu i c n dùng s c  n m nh t phía

ể ạ ố ở ạ ừ ừ ớ ỏ ngón tay cái xu ng cùi tay đ  n n nhân th  ra. Sau đó l n i l ng tay đ i t t ể

ườ ị ố ở ng i b  đu i th  vào (xem Hình 3.22)

Hình 3.22 ặ ườ ị ế ử ướ ư ố ướ ở ư ế ằ  t i b  đu i n c N u đ t ng th  n m ng a, d ầ i l ng ph n sát mông

ủ ụ ể ệ ế ầ ặ ộ ố ườ ị ỏ nên lót m t chi c đ m ho c g i m ng đ  nâng cao ph n b ng c a ng ố   i b  đu i

ườ ị ạ ư ẳ ơ ố ướ ầ ướ n c, chân ng i b  n n h i co g i, tay đ a th ng ra phía tr ắ   c đ u, dùng chăn đ p

ầ ưỡ ệ ặ ộ ử lên n a ng ườ ể ữ ấ i đ  gi m. Kéo đ u l i thò ra ngoài mi ng ho c dùng m t thanh g ỗ

ữ ủ ườ ị ố ể ệ ộ ọ ặ đ t vào gi a hai hàm răng c a ng i b  đu i đ  mi ng h  há r ng. Ng ườ ấ ứ   i c p c u

ủ ầ ạ ổ ỳ ườ ị ố ướ ư ừ ướ qu  bên c nh, hai tay c m hai c  tay c a ng i b  đu i n c, đ a t tr ầ   c đ u

ự ậ ố ỷ ạ ồ ứ ấ ả xu ng ngang ng c, sau đó g p khu u tay l i, r i dùng s c  n c  hai cánh tay ép vào

ự ườ ị ố ướ ạ ộ ượ ồ l ng ng c ng i b  đu i n ấ c. Đ ng tác hô h p nhân t o này đ ị   c làm theo nh p

ả ầ ở th  kho ng 18­20 l n/phút.

ể ể ấ ạ ằ ườ ị Ngoài ra cũng có th  hô h p nhân t o theo ki u n m nghiêng. Ng ố   i b  đu i

ỗ ườ ấ ứ ạ ồ ằ ở ư ế n m   t th  nghiêng chân co chân du i, ng ỳ i c p c u ng i qu  bên c nh, dùng

104

ầ ổ ườ ị ố ướ ư ướ ề ạ ầ hai tay c m c  tay ng i b  đu i n c đ a ra tr ư c đ u sau đó đ a v  c nh thân

ọ ạ ứ ấ ấ ộ ượ ượ ỷ ậ g p khu u tay h  l ự i dùng s c  n vào ng c đ ng tác hô h p đ c đ c làm theo

ầ ở ị nh p th  18­20 l n/phút (xem Hình 3.23)

Hình 3.23

ể ố ế ế ạ ấ ấ Trong khi hô h p nhân t o n u th y tình hình không có bi n chuy n t t nên

ườ ị ố ướ ế ể ệ ệ ậ ạ ờ ư ị k p th i đ a ng i b  đu i n ế   c đ n b nh vi n, trong lúc v n chuy n n n nhân đ n

ệ ầ ạ ấ ả ụ ệ b nh vi n c n ph i duy trì hô h p nhân t o liên t c

ự ứ ậ ố 3.3.3. Các bài t p th c hành c u đu i

ả ậ ậ 3.3.3.1. Bài t p 1: Bài t p nh y vào n ướ c

ụ ắ ượ ỹ ậ ướ ườ ị M c đích: N m đ ấ c k  thu t xu t phát vào n ấ ứ c khi c p c u ng ố   i b  đu i

cướ n

ể ơ ự ứ ệ ế ạ ờ Cách th c hi n: Đ ng trên b  cách mép b  b i 2­3m, sau đó ch y đ n mép

ế ườ ẫ ặ ướ ẳ ớ ể ậ b  b t ch ch ra tr ướ ở ư ế  t th  thân ng c i v n th ng góc v i m t n c, hai chân

ẳ ướ ự ơ ỳ ạ d ng th ng tr ạ   c sau, hai tay khu nh sang hai bên, h i hóp ng c. Sau khi ch m

ạ ể ữ ấ ố ầ ẫ ổ ướ n c, chân nhanh chóng khép l i, hai tay  n xu ng đ  gi ặ    cho đ u v n n i trên m t

cướ n

ớ ậ ể ế ả ầ ồ ượ ả Yêu c u: Hi u rõ y u lĩnh r i m i t p nh y, không đ c nh y quá cao và

ủ ế ướ ầ ặ ướ ẫ quá xa, ch  y u làm sao cho sau khi vào n ổ c đ u v n n i trên m t n c

ố ượ ườ ậ ả ặ ạ ừ ầ ộ Kh i l ỗ ng: M i ng i t p nh y l p l i t ổ ậ  8­10 l n trong m t bu i t p

ơ ầ ế ậ ườ ị ố ướ 3.3.3.2. Bài t p 2: B i g n đ n ng i b  đu i n c

ị ạ ứ ụ ầ ớ ố ệ ơ ế M c đích: Làm quen v i vi c b i đ n g n b  n n khi c u đu i

ậ ơ ườ ự ệ ỹ ơ ế ắ ặ ầ Cách th c hi n: Dùng k  thu t b i tr n ho c b i  ch cao đ u, m t nhìn

ụ ể ộ ờ ộ ố ị không r i m c tiêu. Có th  chia hai nhóm, m t nhóm làm nhóm b  đu i và m t nhóm

ứ ế ố làm c u đu i, thay phiên nhau ti n hành

ầ ượ ơ ệ ụ ỏ Yêu c u: Không đ c b i l ch kh i m c tiêu

105

ố ượ ặ ạ ừ ầ ộ Kh i l ng: L p l i t ổ ậ  6­8 l n trong m t bu i t p

ạ ậ ỡ 3.3.3.3. Bài t p 3: G  thoát trên c n.

ụ ữ ắ ỡ ị ườ ị ạ M c đích: Làm quen và n m v ng cách g  thoát khi b  ng i b  n n ôm, túm

nguy hi mể

ự ệ ố ộ ộ ị Cách th c hi n: Chia hai nhóm. m t nhóm làm nhóm b  đu i và m t nhóm làm

ầ ượ ố ự ệ ệ ỡ ứ ứ c u đu i, hai nhóm đ ng thành hai hàng, l n l t th c hi n vi c g  thoát các tình

ố ị hu ng b  ôm, túm sau

ế ầ ở ầ ỹ Yêu c u: Làm theo đúng y u lĩnh đã trình bày ậ  ph n phân tích k  thu t

ố ượ ổ ậ ự ệ ầ ỗ ỡ ộ Kh i l ng: M i nhóm th c hi n g  tháo 4 –6 l n trong m t bu i t p

ỡ ậ 3.3.3.4. Bài t p 4: G  thoát d ướ ướ i n c

ố ướ ụ ữ ậ ắ ỡ ỹ M c đích: N m v ng k  thu t cách g  thoát đu i n ố ứ c khi c u đu i

ự ư ệ ế ậ ố ở ướ ướ Cách th c hi n: Gi ng bài t p 3 nh ng ti n hành i n d c

ơ ườ ị ờ ậ 3.3.3.5. Bài t p 5: B i dìu ng ố i b  đu i vào b

ộ ượ ụ ườ ằ ơ ế M c đích: Giúp lĩnh h i đ ơ c cách b i dìu ng i b ng b i  ch và b i tr ơ ườ   n

qua các cách túm, nâng gáy, nách

ố ướ ự ệ ộ ị Cách th c hi n: Chia hai nhóm: m t nhóm làm nhóm b  đu i n ộ   c và m t

ạ ể ườ ị ố ướ nhóm còn l i dùng cách túm nâng gáy và nách đ  dìu ng i b  đu i n ể   c di chuy n

ờ ự ườ ả vào b . C  ly kéo ng i kho ng 5­10m

ườ ố ướ ị ơ ể ả ỏ ườ ế ầ Yêu c u: Ng i làm vai b  đu i n c nên th  l ng c  th . Ng ứ   i đ n c u

ậ ậ ộ ỹ ạ dùng k  thu t đ p, đ p chân và m t tay còn l ạ ể ơ i đ  b i

ố ượ ườ ự ệ ơ ườ ự ả ầ Kh i l ỗ ng: M i ng i th c hi n b i dìu ng i 4­5 l n, c  ly kho ng 5­10m

ườ ị ờ ậ 3.3.3.6.Bài t p 6: Kéo ng ố i b  đu i lên b

ụ ắ ượ ươ ườ ị M c đích: Làm quen và n m đ c ph ng pháp kéo ng ố i b  đu i lên b ờ

ộ m t cách an toàn

ố ướ ự ệ ộ ị Cách th c hi n: Chia hai nhóm: m t nhóm làm nhóm b  đu i n ộ   c và m t

ạ ứ ậ ườ ờ ườ ự nhóm còn l ố ế i đóng vai c u đu i ti n hành t p kéo ng i lên b  ng ệ   i th c hi n

ườ ế ư ệ ờ ố ế đúng y u lĩnh t ừ ể ữ  đ  gi tay ng ọ i đ n vi c xoay l ng h  vào b  nhúng xu ng và

106

kéo lên

ệ ở ự ầ ể ơ ơ ẩ ặ ả Yêu c u: Ph i th c hi n ị ộ   ẵ  khu mép b  b i tr n nh n ho c có chu n b  m t

ạ ể ạ ể ườ ị ể ằ ố ấ s  t m b t đ  c nh b , nh m tránh làm xây xát cho ng i b  kéo lên thành b

ố ượ ườ ị ố ướ ầ Kh i l ỗ ng: M i ng ườ ầ ượ i l n l t kéo ng i b  đu i n ờ c lên b  3­4 l n

ạ ấ ậ 3.3.3.7. Bài t p 7: Hô h p nhân t o

ụ ữ ắ ự ủ ế ấ M c đích: Giúp n m v ng trình t ơ ả  và các y u lĩnh c  b n c a hô h p nhân

t oạ

ố ướ ế ộ ị ộ Cách ti n hành: M t nhóm làm nhóm b  đu i n ấ   c và m t nhóm là nhóm c p

ứ ầ ượ ế ư ệ ố ướ ấ ứ c u. Nhóm c p c u l n l t ti n hành các công vi c nh  sau: D c n c, làm v ệ

ệ ể ạ ườ ị ố ằ ấ sinh mi ng và mũi, hô h p nhân t o theo 3 ki u: ng ằ   i b  đu i n m nghiêng, n m

ộ ầ ử ằ ổ ấ s p và n m ng a. Sau khi làm xong m t l n thì đ i nhóm

ầ ộ ở ỗ ầ Yêu c u: Bám sát các n i dung và cách làm ệ  m i ph n vi c đã trình bày

ầ ở ể ế ư ố trong ph n phân tích ậ  trên đ  ti n hành nghiêm túc coi nh  tình hu ng có th t

ố ượ ườ ế ự ấ ứ ừ ầ Kh i l ỗ ng: M i ng i ti n hành theo trình t c p c u trên t 2­3 l n

ậ ạ * Bài t p ngo i khóa

ậ ặ ạ 1. T p l p l ệ i các bi n pháp k ố   ỹ thu t c u đu i ậ ứ

ậ ứ ủ ệ ố ỹ ố 2. Ôn c ng c  và hoàn thi n k  thu t c u đu i

ả ậ * Th o lu n nhóm:

ủ ế ứ ậ ỹ ố 1. Trình bày các quy trình và k  thu t ch  y u dùng trong c u đu i

ứ ậ ố ỹ ủ ế 2. Các quy trình và k  thu t ch  y u dùng trong c u đu i là gì ?

ữ ầ ố ườ ự ệ ắ ỹ 3. Tìm và th ng kê nh ng sai l m th ậ   ng m c trong quá trình th c hi n k  thu t

ứ ử ệ ố ộ đ ng tác c u đu i. Các bi n pháp s a sai

Ậ Ơ Ơ Ả Ộ Ố Ề Ụ Ầ Ấ   PH N 3: M T S  ĐI U LU T B I C  B N ÁP D NG TRONG THI Đ U

Ấ Ơ Ở Ệ ƯỜ Ọ C P C  S  (HUY N, XÃ, TR NG H C)

ươ Ề Ọ Ậ Ề Ị Ch Ấ   ng 1. CÁC ĐI U LU T QUY Đ NH CHUNG V  TR NG TÀI, THI Đ U,

Ể Ơ CÁC KI U B I

107

ề ọ ị 1.1. Các quy đ nh chung v  tr ng tài

ề ơ ấ ơ ở ủ ố ộ ọ ộ S  nhân viên tr ng tài c a m t cu c thi b i c p c  s , tùy theo quy 1.1.1. Đi u 1:

ố ượ ủ ư ọ ộ mô c a cu c thi, có s  l ng tr ng tài nh  sau:

ọ ổ T ng tr ng tài: 1 ng ườ i

ọ Tr ng tài đích: 1­2 ng ườ i

ệ ọ Tr ng tài phát l nh: 1ng ườ i

ọ ư Tr ng tài th  ký: 2­3 ng ườ i

ấ ọ ờ ườ ỗ ườ ơ ườ Tr ng tài b m gi : 7­9 ng i (m i đ ng b i có 1 ng i, 1 t ổ ưở   tr ng)

ọ ỹ ườ ậ Tr ng tài k  thu t quay vòng: 1 ng i

ậ ườ ọ ỹ ườ Tr ng tài k  thu t đ ơ ng b i: 1 ng i

ạ ọ Tr ng tài kéo dây ph m quy: 1 ng ườ i

ạ ọ Tr ng tài liên l c: 1­2 ng ườ i

ọ Tr ng tài phát thanh: 1 ng ườ i

ọ ọ Tr ng tài g i tên VĐV: 1 ng ườ i

ủ ứ ọ Ch c trách c a tr ng  tài 1.1.2. Đi u 2:ề

ụ ủ ệ ầ ầ ọ ứ Ph n này đã trình bày trong ph n ch c năng nhi m v  c a các tr ng tài b ộ

ph nậ

ề ấ ị 1.2. Các quy đ nh chung v  thi đ u

ề ệ Các bi n pháp tham gia 1.2.1. Đi u 1:

ả ự ề ệ ơ ị ị ấ ị Các đ n v  tham gia ph i d a vào quy đ nh trong đi u l ể  thi đ u đ  xác đ nh

ấ ở ỗ ự ỗ ượ ố ườ s  ng i tham gia thi đ u ố ự  m i c  ly. S  c  ly m i VĐV đ c tham gia và làm th ủ

ả ờ ị ụ t c đăng ký ph i đúng th i gian quy đ nh

ượ ổ ườ ặ ự ấ Sau đăng ký không đ c thay đ i ng i ho c c  ly thi đ u

ế ứ ị ằ ả ấ ơ ọ ườ ố Đ n v  đ n ký thi đ u ti p s c ph i ch n ng i trong s  VĐV đã đăng ký.

ướ ế ứ ả ộ ứ ự ấ ấ ấ Tr c khi thi đ u ti p s c ph i n p gi y báo th  t ợ    các VĐV tham gia thi đ u đ t

ẽ ấ ế ự ư ế ề ấ ọ ổ thi đó cho tr ng tài th  ký, n u không s  m t quy n thi đ u. N u t ý thay đ i th ứ

ặ ổ ườ ơ ẽ ự t ho c thay đ i ng ư ộ ơ ế   i ngoài dang sách đã đăng ký vào b i s  coi nh  đ i b i ti p

108

ạ ỗ ứ ự s c c  ly đó ph m l ị ạ i và b  lo i

ề ế ấ ắ S p x p thi đ u 1.2.2. Đi u 2:

ấ ử ụ ứ ạ ế ấ Trong thi đ u b i ơ ở ơ ở ườ  c  s  th ạ ự ng s  d ng đ u lo i tr c ti p, th  h ng các

ẽ ượ ế ạ ừ ấ ố VĐV s  đ c x p h ng theo thành tích t cao xu ng th p. Vì v y, ậ ở ỗ ự    m i c  ly

ượ ắ ộ ố ợ ơ ế ế ắ ắ VĐV đ ỗ ợ   c s p x p thành m t s  đ t b i. Nguyên t c chung trong s p x p m i đ t

ế ầ ượ ừ ườ ủ ộ ơ ố ế ườ ơ ề b i đ u có VĐV c a các đ i và x p l n l t t đ ng b i s 1 cho đ n đ ơ   ng b i

ố cu i, sau đó vòng tr  l ở ạ ườ i đ ơ ố ng b i s  1.

ế ố ộ ượ ố ườ ế ố ệ ắ ơ N u s  đ i tham gia không v t quá s  đ ng b i thì vi c s p x p s  VĐV

ố ộ ố ố ủ ế ặ ộ ượ ẽ s    theo s  b c thăm c a lãnh đ i ho c HLV. N u s  đ i tham gia v t quá s ố

ơ ườ ẽ ượ ơ ầ ượ ố ườ đ ng b i, các đ ng b i trùng nhau s  đ c  b  trí l n l t thay phiên nhau

ầ ư ượ ắ ợ ơ ế Ngoài ra cũng c n l u ý, không đ c s p x p trong cùng 1đ t b i có các c ự

ừ ợ ơ ể ơ ố ạ ể ắ ly và ki u b i khác nhau (tr  đ t b i cu i, còn l i 1­2 VĐV thi thêm) có th  s p xen

kẽ

ấ ự ể ấ ở ấ ỳ ầ Khi thi đ u c  ly 50m có th  xu t phát ế   ể ơ  b t k  đ u b  b i nào theo quy t

ổ ứ ứ ự ườ ơ ủ ị đ nh c a ban t ch c, song th  t các đ ổ ng b i không thay đ i

ề ấ Xu t phát 1.2.3. Đi u 3:

ơ ự ủ ấ ườ ơ ướ ơ ế ấ ượ ế Xu t phát c a b i t do (tr n s p), b i  ch và b i b m đ c ti n hành

ử ượ ụ ấ ơ ấ trên b c xu t phát. B i ng a đ c xu t phát d ướ ướ i n c

ủ ứ ệ ệ ậ ọ ỉ Khi nghe tín hi u còi c a tr ng tài phát l nh, VĐV đ ng d y ch nh đ n l ố ạ   i

ụ ứ ấ ấ ấ ơ ử   ả ụ trang ph c thi đ u và đ ng vào bên ph i b c xu t phát (VĐV xu t phát b i ng a,

ả ẩ ố ướ ặ ụ ứ ệ ấ ph i nh y xu ng n c). Khi nghe tín hi u còi 2, VĐV đ ng lên m t b c xu t phát

ủ ụ ử ữ ể ắ ấ ơ ơ (VĐV b i ng a, b i vào thành b  và n m tay vào thành ch  H c a b c xu t phát

ệ ẩ ọ ị ư ế ị Khi nghe tr ng tài phát l nh “chu n b ” thì VĐV làm t ấ   ẩ  th  chu n b  xu t

ớ ượ ủ ế ệ ổ ọ ặ phát. Khi nghe ti ng sung n  ho c hô c a tr ng tài phát l nh m i đ ấ   ề c quy n xu t

phát

ấ ể ộ ấ ướ ệ ề ị B t k  đ ng tác xu t phát nào tr ạ   c tín hi u cho phép, đ u b  coi là ph m

109

ừ ọ ạ ể ế ấ ạ ạ ỗ l ẽ ọ i, tr ng tài s  g i VĐV d ng l i đ  ti n hành cho xu t phát l i. VĐV ph m l ỗ   i 1

ấ ỳ ạ ả ứ ầ ấ ạ ị ỗ ầ l n b  ph t c nh cáo. Trong l n xu t phát th  2, b t k  VĐV nào ph m l ấ   i xu t

ị ạ ỏ ư ề ấ ầ ủ ấ phát đ u b  lo i b  t cách thi đ u và h y thành tích thi đ u l n đó

ướ ệ ấ ố ướ ấ ế N u tr c khi phát tín hi u xu t phát, có VĐV c  tình c p xu t   phát thì

ả ủ ỏ ư ệ ấ ở ự ủ ấ không phát tín hi u xu t phát, mà ph i h y b  t cách thi đ u c  ly đó c a VĐV

ỗ ồ ấ ớ ạ ạ ph m l i, r i m i cho xu t phát l i

ỗ ủ ự ố ế ặ ẫ ạ ọ Ghi chú: Vì l i c a tr ng tài ho c do khí tài có s  c  mà d n đ n ph m l ỗ   i,

ừ ọ ọ ạ ể ấ ạ ệ thì tr ng tài phát l nh g i VĐV d ng l i đ  cho xu t phát l ộ   i và không coi đó là m t

ạ ỗ ầ l n ph m l ấ i xu t phát

ề ờ ấ ờ ằ Ghi gi (b m gi b ng tay) 1.2.4. Đi u 4:

ả ử ụ ấ ỳ ề ấ ộ ồ ồ ộ B t k  cu c thi đ u nào đ u ph i s  d ng đ ng h  có đ  chính xác cao và

ượ ố ể ừ ế ở tính đ c thành tích t i thi u t 1/10 giây tr  lên đ n 1/100 giây.

ồ ồ ị ướ ế ầ Khi xác đ nh thành tích trên đ ng h , nên xem phút tr c, đ n giây, ph n trăm

ỗ ườ ế ấ ơ ồ ồ ộ giây sau cùng. N u m i đ ng b i có 2 đ ng h  thì l y thành tích trung bình c ng

ữ ế ấ ọ ọ ờ ự ứ ạ N u gi a tr ng tài th  h ng và tr ng tài b m gi có s  chênh nhau thì thành

ượ ứ ạ ề ề ằ ặ ợ ớ ỉ ỉ tích đ ề c đi u ch nh ngang b ng nhau ho c đi u ch nh h p lý v i th  h ng v  đích

ấ ạ Thi đ u và ph m l ỗ i 1.2.5. Đi u 5:ề

ả ơ ế ự ấ ườ ơ ủ ế VĐV khi thi đ u ph i b i h t c  ly trên đ ng b i c a mình, n u không s ẽ

ạ ỗ ị b  coi là ph m l ị ạ i và b  lo i

ơ ườ ấ ứ ơ ủ ặ ươ ứ ả B i ra ngoài đ ng b i c a mình ho c dùng b t c  ph ng th c nào c n tr ở

ẽ ị ạ các VĐV khác s  b  lo i

ế ạ ỗ ạ ị ỗ N u  VĐV không ph m l i mà b   các  VĐV khác ph m l ả i làm gi m thành

ể ượ ấ ơ ạ ế ế ợ ổ ứ ạ ợ tích thi đ u thì có th  đ c b i l i. N u là đ t thi chung k t thì t ch c l i đ t thi

ạ ạ ỗ đó (lo i VĐV ph m l i)

ả ượ ế ở ị ườ Khi quay vòng, ph i đ c ti n hành đúng v  trí quay vòng trên đ ơ   ng b i

ẽ ị ế ạ ủ c a mình, n u không s  b  coi là ph m l ỗ i

ơ ườ ừ ế ơ ạ ỗ Khi đang b i trên đ ng b i, n u VĐV d ng l ặ ứ i ho c đ ng l ạ ạ i t i ch  thì coi

110

ư ạ ỗ ư ế ể ướ ư ạ nh  không ph m l i, nh ng n u di chuy n ra tr c coi nh  ph m l ỗ i

ấ ượ ợ ổ ườ Trong thi đ u, VĐV không đ ấ ứ ậ c mang b t c  v t gì có l i cho n i ng i và

ự ẩ ườ ướ ẽ ị ế ạ ạ ỗ ạ t o thêm l c đ y ng i ra tr c, n u vi ph m s  b  coi là ph m l i

ườ ở ề ệ ộ ộ ơ ế ứ Trong đ i b i ti p s c có 4 ng ỗ   i tr  lên (tùy theo đi u l ), trong đ i, m i

ườ ỉ ượ ầ ơ ố ườ ơ ế ứ ạ ỗ ng i ch  đ ộ c b i 1 l n, m t trong s  ng i b i ti p s c ph m l ả ộ ơ   i, c  đ i b i

ế ứ ẽ ị ạ ti p s c s  b  lo i

ư ạ ườ ơ ơ ế ứ Khi b i ti p s c, ng ườ ơ ướ i b i tr c ch a ch m đích mà ng ấ   i b i sau đã xu t

ờ ụ ư ạ ỗ ườ ế ứ ấ ấ phát r i b c, thì coi nh  ph m l ế i. N u ng ấ   i xu t phát ti p s c th y mình xu t

ở ạ ớ ơ ể ồ ế ụ ơ ẽ ạ phát  quá s m, b i quay tr  l i ch m vào thành b  r i ti p t c b i, thì s  không b ị

ạ coi là ph m l ỗ i

ợ ơ ướ ế ế ố ướ Khi đang ti n hành đ t b i tr ợ ơ c, n u VĐV đ t b i sau đã xu ng n c thì s ẽ

ấ ở ợ ơ ế ế ề ọ ị ướ b  t c quy n thi đ u đ t b i k  ti p mà h  đã đăng ký

ộ ơ ế ứ ấ ộ ế Các đ i b i ti p s c đang thi đ u, n u VĐV nào đó trong đ i ch a đ n l ư ế ượ   t

ạ ướ ướ ị ử ạ ộ ỗ ế thi l ố i xu ng n c tr c, đ i đó cũng b  x  ph m l ấ i. Trong thi đ u, n u có VĐV

ấ ạ ế ặ ế ứ ạ có cùng thành tích, thì cho ti n hành thi đ u l i ho c x p cùng th  h ng

ấ ị ể ơ 1.3. Quy đ nh thi đ u các ki u b i

ề ơ ự B i t do 1.3.1. Đi u 1:

ơ ự ấ ấ ứ ể ể ơ Trong thi đ u b i t ể ơ    do, các VĐV có th  dùng b t c  ki u b i nào đ  b i.

ấ ỳ ủ ơ ể ạ ộ ộ ợ ệ ỉ ầ ể ậ Khi quay vòng, ch  c n m t b  ph n b t k  c a c  th  ch m vào thành b  là h p l

ề ơ ế B i  ch 1.3.2. Đi u 2:

ắ ầ ừ ộ ầ ấ ỗ ầ Sau l n xu t phát và m i l n quay vòng, b t đ u t đ ng tác quay vòng th ứ

ấ ả ữ ư ế ằ ấ ằ ớ nh t, ph i gi th  n m s p, hai vai ngang b ng v i m t n ặ ướ c t

ấ ả ộ ả ồ ờ ộ ằ   T t c  đ ng tác hai tay, hai chân ph i làm đ ng th i và có đ  cao ngang b ng

ặ ộ nhau, tay ho c chân không làm đ ng tác so le và thay nhau

ặ ả ỗ ướ ướ ừ ướ Hai tay ph i du i cùng lúc trên ho c d i n c t ự  phía ng c ra tr c. Hai

ạ ướ ỷ ượ ặ ướ ạ ộ khu u tay qu t n c không đ c nhô lên m t n c. Ngoài đ ng tác qu t tay dài, khi

111

ạ ấ ộ xu t phát và quay vòng các đ ng tác qu t tay khác không đ ượ ượ c v ự t quá ng c

ả ẻ ạ Trong quá trình đ p chân, ph i b  bàn chân ra ngoài, không cho phép làm

ỉ ướ ậ ườ ấ ướ ặ ạ ộ đ ng tác x a n c, đ p chân tr n s p ho c chân b m cho phép 2 chân đ p n ướ   c

nhô chân cao lên m t n ặ ướ c

ể ạ ả ạ ặ ỗ M i khi quay vòng ho c ch m đích, hai  tay ph i ch m thành b  cùng lúc và

ộ ặ ướ ặ ế ộ có đ  cao ngang nhau, ở ướ  d i ho c trên m t n ạ   c. Sau khi k t thúc đ ng tác qu t

ể ể ạ ạ ố ộ ướ n ầ   c cu i cùng đ  ch m tay thành b  làm đ ng tác quay vòng hay ch m đích, đ u

ể ướ ư ặ ộ ỉ có th  chìm vào trong n ố ợ c, nh ng trong đ ng tác ph i h p hoàn ch nh ho c không

ỉ ướ ể ầ ậ ả ạ ộ ộ hoàn ch nh tr ặ   c khi ch m tay thành b , đ u ph i có m t  b  ph n nhô lên trên m t

cướ n

ủ ộ ố ợ ạ ạ ả ỗ ỳ ỉ Sau m i chu k  hoàn ch nh c a đ ng tác ph i h p đ p chân, qu t tay ph i có

ủ ầ ặ ướ ậ ỏ ấ ỳ ộ b t k  b  ph n nào c a đ u nhô kh i m t n c

ộ ầ ộ ầ ạ ấ ạ   Khi xu t phát và quay vòng, cho phép m t l n qu t tay dài và m t l n đ p

ượ ự ướ ứ ả ầ ạ ộ chân đ ệ c th c hi n trong n ặ   ầ c,song l n qu t tay th  2 đ u bu c ph i nhô lên m t

cướ n

ề ử ơ ự ứ B i ng a (t nghiên c u) 1.3.3. Đi u 3:

ề ự ứ ơ ướ B i b m (t nghiên c u) 1.3.4. Đi u 4:

ề ơ ỗ ợ B i h n h p 1.3.5. Đi u 5:

ơ ướ ơ ỗ ơ ế ử ợ ơ B i h n h p cá nhân: B i b m – b i ng a – b i  ch – b i tr ơ ườ ấ n s p

ơ ế ứ ỗ ả ự ơ ướ ử ơ ợ B i ti p s c h n h p ph i theo trình t ơ ế  sau: B i ng a – b i  ch ­ b i b m –

ơ ườ ấ b i tr n s p

ơ ỗ ể ừ ơ ơ ế ử ợ ướ Trong b i h n h p cá nhân, khi chuy n t b i ng a sang b i  ch thì tr c khi

ườ ở ư ế ằ ử ư ế ằ ạ ả ấ ể thay ng th  n m ng a sang t t i th  n m s p, tay ph i ch m thành b

ươ Ề Ể Ơ Ị Ụ Ế Ị Ch ng 2. CÁC QUY Đ NH CHUNG V  B  B I VÀ THI T B  D NG C Ụ

Ấ Ơ THI Đ U B I

112

ề ể ơ 2.1. Đi u 1: B  b i

ề ộ ể ơ ề ặ ặ B  b i có chi u dài 50m ho c 25 m, chi u r ng 21m ho c 25m. Trên thành

ể ơ ủ ả ầ ố ộ ừ ớ ứ đ ng c a hai đ u b  b i, pjair   có m t kho ng tr ng cao t ặ    30­80cm so v i m t

ố ế ượ ổ ọ ổ ướ n c. Trong thi đáu qu c t , quy cách này đ c t ng tr ng tài và ban t ứ  ch c xác

nh nậ

ộ ố ể ủ ể ơ ả ơ ế ế ạ Đ  sâu t i thi u c a b  b i là 2m, n i quay vòng ph i thi ố   t k  g ch ch ng

ả ể ể ơ ữ ể ế ả ả ầ ấ ả ơ ộ tr n. N u b  b i có c  b  nh y c u thì gi a 2 b  ph i có kho ng r ng ít nh t 5m.

ướ ặ ướ ả ế ế ụ ặ ụ ứ ỉ Phía d i m t n c kho ng 1,2m thi ộ ộ   t k  b c  đ ng ngh , m t b c có đ  r ng

ọ ủ ể ơ ả ế ế ộ kho ng 10­15cm. Hai thành d c c a b  b i có thi t k  máng tràn, có đ  cao ngang

ặ ướ ể ả ả ố ữ ặ ướ ổ ị m t n c đ  đ m b o ch ng song và gi m t n c  n đ nh

oC ± 1oC. B  b i ngoài tr i có nhi

ướ ủ ể ơ ệ ộ ể ơ ờ N c c a b  b i có nhi t đ  26 ệ ộ ấ   t đ  th p

oC

ấ ướ nh t không d i 25

ặ ướ ể ơ ộ ọ ế ả ầ ấ Khi thi đ u, m t n ả   c ph i yên tĩnh, n u b  b i có b  l c tu n hoàn thì ph i

ướ ế ạ ả ả ỏ ộ ạ h n ch  dòng ch y nh  và không t o sóng xoáy.   N c ph i có đ  trong nhìn rõ

ườ ướ ể ạ ạ v ch đ ơ ng b i, d i đáy b  s ch và vô trùng.

ượ ấ ơ ơ ị ủ ể ơ Ánh sáng c a b  b i không đ c th p h n 1500 lock đ n v  đo ánh sáng

ườ ơ ề ườ ơ ạ 2.2. Đi u 2: Đ ng b i, phao phân đ ố ng b i và các v ch m c

ế ườ ơ ẽ ể ườ ơ ể N u b  có 8 đ ng b i s  dùng 9 dây phao đ  phân đ ng b i. M i đ ỗ ườ   ng

ể ặ ố ố ơ ộ b i r ng 2,5m. Dây phao s  1 và s  9 cách thành b  0,5m (ho c 2,5m)

ả ượ ặ ướ ố ố ị Dây phao ph i đ c kéo căng trên m t n ả ằ   c, m c c  đ nh dây phao ph i n m

ể ả Ở ọ l ổ ủ t trong thành b . Các qu  phao n i c a dây phao có bán kính 5­15cm. ầ    hai đ u

ể ả ầ ớ ỏ ủ   ả dây phao cách hai thành đ u b  5m, các qu  phao ph i có màu đ  (khác v i màu c a

ạ ừ ữ ườ ơ ộ ỉ đo n t 5­45m). Gi a hai đ ng b i ch  cho phép dùng m t dây phao phân cách

ườ đ ơ ng b i

ố ườ ạ ơ V ch m c đ ng b i:

ướ ể ỗ ườ ộ ạ ẫ ơ ố ộ Phía d i đáy b  m i đ ng b i có m t v ch m c màu s m r ng 20­30cm

ữ ườ ể ạ ơ ộ ằ n m gi a đ ầ   ng b i. V ch này có đ  dài 46m (b  50m) và 21m (25m). Hai đ u

113

ề ạ ầ ố ế ế ộ ạ ể ạ v ch này cách đ u 2 thành b  2m. Hai đ u v ch m c thi ằ   t k  m t v ch dài 1m n m

ờ ố ề ố ứ ọ ườ ầ ạ ồ ố ngang vuông góc và đ i x ng, đ ng th i n i li n hai đ u v ch m c d c đ ơ   ng b i.

ả ừ ạ ố ườ ạ ơ ố ườ Kho ng cách t tâm v ch m c đ ng b i này sang tâm v ch m c đ ơ ng b i bên

ộ ộ ạ c nh có đ  r ng 2,5m

ả ằ ể ơ ể ạ ầ ạ ố V ch m c trên đ u thành b  ph i n m trên thành b  n i VĐV ch m đích

ộ ộ ặ ạ ừ ể ho c quay vòng. V ch này có đ  r ng 20­30cm kéo dài t ố   ủ  mép trên c a b  xu ng

ở ữ ườ ơ ờ ế ế ạ dáy và gi a 2 dây phao phân đ ồ ng b i, đ ng th i thi ố   t k  1 v ch vuông góc đ i

ớ ạ ể ề ầ ố ộ ứ x ng v i v ch m c trên đ u thành b   có chi u dài 50cm, r ng 20­30cm, n m ằ ở ị v

ặ ướ ả trí cách m t n c kho ng 30cm

ụ ề ấ 2.3. Đi u 3: B c xu t phát

ụ ấ ả ế ế ở ị ể ằ ữ B c xu t phát ph i thi t k ủ    v  trí trên thành b , n m gi a trung tâm c a

ườ ơ ướ ủ ặ ướ ụ ấ ơ ể ừ ề ộ chi u r ng đ ng b i, mép tr c c a b c xu t phát cao h n m t n c b  t 50­

o. Trên m tặ

ặ ụ ề ỗ ộ ướ 75cm, m t b c hình vuông m i chi u 50cm, có đ  nghiêng ra tr c 10

ặ ướ ủ ụ ứ ả ẳ ả ạ ố ơ ớ ụ b c ph i lát g ch ch ng tr n. M t tr ủ   c c a b c ph i th ng đ ng v i thành c a

ể ơ ầ đ u b  b i

ờ ả ụ ữ ắ ả ấ ầ ồ B c xu t phát c n v ng ch c không có đàn tính, đ ng th i đ m b o cho

ể ướ ặ ấ ộ VĐV có th  bám vào mép tr ặ ụ c ho c mép hai   bên, m t b c xu t phát có đ  dày

không quá 4cm

ặ ướ ủ ụ ế ế ử ấ ơ M t phái tr c c a b c thi ữ   t k  thành  bám xu t phát b i ng a hình ch  H

ữ ủ ầ ặ ẳ ặ ướ ủ ụ ho c ch  U. Mép ngoài c a thanh c m tay trên m t ph ng phía tr c c a b c không

ố ụ ằ ể ố ữ ố ấ ả ặ ượ đ c nhô ra phía b . B n m t xu t phát ph i ghi s  b c b ng ch  s . Ch  s ữ ố ở    2

ả ủ ụ ơ ả ướ ố ứ ự ủ ụ bên trái, ph i c a b c b i ph i nhô ra phía tr c. S  th  t ả   ấ  c a b c xu t phát ph i

ừ ể ầ ượ ừ ặ ả ượ đ c ghi t ứ  phái ph i sang bên trái (đ ng quay m t ra b ) l n l t t ế  1 đ n 8

ạ ỗ ấ ừ ơ ề 2.4. Đi u 4: Dây báo d ng b i cho VĐV khi có ph m l i xu t  phát và dây c ờ

ơ ệ ử báo hi u cho VĐV quay vòng b i ng a

ừ ạ ơ ỗ ấ ầ ả Dây báo d ng b i cho VĐV khi có ph m l i xu t  phát c n ph i giăng ngang

ộ ầ ể ụ ấ ượ ố ị ộ ọ ể ơ b  b i cách thành b  b c xu t phát 15m. M t đ u đ ắ   c c  đ nh vào m t c c ch c,

114

ộ ầ ề ể ọ ườ ả ả ắ ộ m t đ u do tr ng tài đi u khi n đ ng dây qu n lý. Dây ph i có đ  ch c và nh ẹ

ộ ở ộ ặ ướ ớ ể ả ượ đ c bu c đ  cao trên 1,2m so v i m t n ệ   ố c. Khi th  dây xu ng, có th  có hi u

ả ướ ườ ơ ủ ả ườ ệ ạ ể ệ ệ ơ qu  v ng vào ng i b i c a c  8 đ ừ   ng b i, đ  ti n cho vi c t o tín hi u d ng

cho VĐV

ử ệ ằ ắ ẩ ờ ơ ị Dây c  báo hi u cho VĐV chu n b  quay vòng b i ng a, n m v t  ngang b ể

ờ ượ ủ ứ ể ể ầ ả ầ ơ ở b i 2 đ u b , cách thành đ ng c a 2 đ u b  kho ng 5m . Dây c  đ c bu c c ộ ố

ộ ở ặ ướ ừ ớ ị đ nh vào 2 c t ể ớ ộ  hai bên thành b  v i đ  cao so v i m t n c t ế  1,8m đ n 2,5m.

ể ơ ể ầ ườ ơ ố Ngoài ra, cách 2 đ u b  b i 15m trên hai thành b  và các đ ả ng b i ph i có m c rõ

r tệ

ồ ấ ồ ề ị 2.5. Đi u 5: Đ ng h  b m giây xác đ nh thành tích

ồ ợ ậ ồ ớ ồ ộ ồ ị ờ ượ ủ Đ ng h  h p v i quy đ nh c a lu t là đ ng h  trong m t gi không đ c sai

ố s  quá ± 0,3”

ỗ ườ ơ ừ ộ ế ồ ể ồ ị M i đ ng b i nên có t m t đ n ba đ ng h  đ  xác đ nh thành tích cho

VĐV

ấ ấ ơ ở ể ơ ề 2.6. Đi u 6: B  b i thi đ u c p c  s

ơ ơ ể ơ ể ơ ơ ở ấ ấ ấ ỉ B  b i thi đ u c p c  s  là ch  các b  b i dùng cho thi đ u b i v i  quy mô

ệ ậ ị ườ ườ ườ ặ ụ ườ ấ c p qu n, huy n, th …, tr ặ ụ ng ho c c m tr ng, xã ph ng ho c c m xã, ph ng

ấ ấ ơ ở ể ơ ư ề ớ ỉ ề V i quy mô thi đ u c p c  s , có đi u ch nh v  qui cách b  b i nh  sau:

ể ướ ướ B  có n c sâu khong d i 1m

ộ ộ ố ườ ườ ơ ạ ơ ế Đ ng b i có đ  r ng không quá 2m. S  đ ng b i không h n ch

ườ ể ơ ầ ể ọ ể ơ Hai đ ấ   ng b i sát 2 thành b  d c theo thành b  b i c n cách thành b  ít nh t

20cm

ặ ở ầ ủ ể ớ ộ ụ ư ấ B c xu t phát nên đ t đ u sâu c a b  v i đ  sâu không ít h n 1,2m

ủ ể ơ ớ ườ ộ ộ ướ Đ  sáng c a b  b i v i c ng đ  sáng không d i 600 lock

ỉ ớ ậ ơ ơ ả ầ ộ ố ề ệ ế ụ ể Trên đây ch  gi i thi u m t s  đi u lu t b i c  b n c n thi t, đ  áp d ng thi

ậ ơ ơ ở ụ ể ể ấ ổ ờ ạ   ấ đ u c p c  s . Đ  tìm hi u lu t b i do T ng c c  TDTD phát hành, m i các b n

ậ ơ ộ ệ ả ư ệ ệ ử ủ tham kh o tài li u lu t b i l i trên trang website: Tailieu.vn c a th  vi n đi n t

115

Ả Ệ * TÀI LI U THAM KH O

ọ ơ ộ ổ , B i l i ph  thông [1] Phi Tr ng Hanh (1986) , NXB TDTT

ệ , B i l i [2] PGS. Lê Nguy t Nga – Đào Công Sanh (1979) ơ ộ , NXB TDTT Hà N iộ

ứ ễ ậ ậ ỹ ậ   ệ  100 bài t p hoàn thi n và nâng cao k  thu t [3] ThS. Nguy n Đ c Thu n (2004),

b iơ , NXB TDTT, Hà N iộ

ễ ạ , B i l i [4] PGS. Nguy n Văn Tr ch (1999) ơ ộ , NXB TDTT, Hà N iộ

ễ ạ ươ ẻ ả ơ Ph ạ ng pháp gi ng d y b i cho tr  em [5] PGS. Nguy n Văn Tr ch (2000), , NXB

TDTT, Hà N iộ

ễ , Giáo trình B i l i ạ [6] PGS. Nguy n Văn Tr ch – Ngũ Duy Anh (2004) ơ ộ , NXB ĐHSP

ẹ ổ ướ ẫ , S  tay h ng d n viên b i l i [7] PGS.TS Lê Văn X m (2004) ơ ộ , NXB TDTT, Hà N iộ

ỗ ọ ị ị B i l i [8] Bùi Th  Xuân – Đ  Tr ng Th nh (2000), ơ ộ , NXB TDTT

116

[9] UB TDTT (2016), Lu t b i ậ ơ , NXB TDTT, Hà N iộ

Ụ Ụ M C L C

Trang

ơ ộ ả Bìa: Bài gi ng môn b i l i

ầ ờ L i nói đ u………………………………………………………………..............1­2

ữ ế ắ ả Ch  vi t t c dùng trong bài gi ng………………………………………………….3

Ứ Ơ Ả Ề Ơ Ộ ầ Ph n 1. TRI TH C C  B N V  B I L I……………………………………….4

ươ ề ơ ộ Ch ng 1. Khái quát chung v  b i l i……………………………………………..4

ớ ệ ơ ượ ề ơ ộ 1.1. Gi i thi u s  l c v  b i l i ..................................................................4­6

ơ ượ ị ơ ộ ử ể 1.2. S  l c l ch s  phát tri n môn b i l i…………………………………7­13

ươ ứ ơ ả ậ ơ ề ỹ ữ Ch ng 2. Nh ng tri th c c  b n v  k  thu t b i………………………………..13

ậ ơ ơ ả ề ỹ ữ ể ặ 2.1. Nh ng đ c đi m c  b n v  k  thu t b i ……………………………..13­14

ế ố ậ ơ ế ị ế ỹ ữ 2.2. Nh ng y u t quy t đ nh đ n k  thu t b i…………………………...14­20

ậ ơ ợ ệ ỹ 2.3. Khái ni m k  thu t b i h p lý…………………………..……………...20

ậ ơ ộ ố ữ ậ ỹ 2.4. M t s  thu t ng  dùng khi phân tích k  thu t b i……………………20­21

ươ ắ ươ ơ ộ ạ Ch ng 3. Nguyên t c và ph ả ng pháp gi ng d y b i l i………………………..21

ơ ộ ạ ả ắ          3.1. Nguyên t c gi ng d y b i l i………………………………………….21­25

ươ ơ ộ ạ 3.2. Ph ả ng pháp gi ng d y b i l i………………………………………..25­30

ươ ươ ổ ứ ơ ộ Ch ng 4. Ph ng pháp t ọ  ch c và tr ng tài b i l i……………………………..30

ủ ổ ứ ơ ộ 4.1. Ý nghĩa c a công tác t ấ  ch c, thi đ u trong b i l i……………………30

ấ ạ 4.2. Phân lo i thi đ u………………………………………...………............31

ị ổ ứ ơ ộ ấ ẩ 4.3. Công tác chu n b  t ch c thi đ u b i l i……………………………..31­34

ệ ế 4.4. Công vi c ti n hành……………………………………………………...34

ơ ộ ấ ọ 4.5. Tr ng tài thi đ u môn b i l i……………………………......................34­40

Ậ Ơ Ộ ầ Ỹ ƯƠ Ạ Ả Ph n 2. K  THU T B I L I VÀ PH NG PHÁP GI NG D Y……………..41

ươ ậ ơ ế ự ươ ả Ch ỹ ng 1. Th c hành k  thu t b i  ch và ph ạ ng pháp gi ng d y………………41

ậ ơ ế ỹ 1.1. K  thu t b i  ch......................................................................................41­42

117

ậ ộ ạ ỹ 1.2. K  thu t đ ng tác đ p chân……………………………………………42­50

ậ ộ ạ ỹ 1.3. K  thu t đ ng tác qu t tay……………………………………………..50­57

ố ợ ơ ế ủ ạ ạ ậ ố ở ỹ 1.4. Ph i h p k  thu t qu t tay, đ p chân và th  trong b i  ch, c ng c  và

ệ thi n k ỹ hoàn

ậ thu t……………………………………………………………………..57­60

ữ ầ ườ ơ ế ả ạ ắ ươ 1.5. Nh ng sai l m th ng m c trong gi ng d y b i  ch và ph ử   ng pháp s a

ch aữ

………………………………………………………………………………..60

ươ ậ ơ ườ ấ ự ỹ ươ ạ ả Ch ng 2. Th c hành k  thu t b i tr n s p và ph ng pháp gi ng d y………...61

ậ ơ ườ ấ ỹ          2.1. K  thu t b i tr n s p………………………………………………….61­

68

ơ ườ ấ ự ậ ạ ậ ộ          2.2. Các bài t p th c hành đ ng tác đ p chân và qu t tay b i tr n s p….68­

72

ố ợ ố ợ ự ạ ậ ở ớ 2.3. Các bài t p th c hành ph i h p qu t tay v i th  và ph i h p toàn b  k ộ ỹ

tr ườ   n ậ thu t ơ b i

ấ s p………………………………………………………………………72­77

ữ ầ ườ ắ ả ạ ơ ườ ấ 2.4. Nh ng sai l m th ng m c trong gi ng d y b i tr n s p và ph ươ   ng

s aử pháp

ữ ch a…………………………………………………………………………….77

ươ ự ứ ậ ấ ố ỹ ươ Ch ng 3. Th c hành k  thu t xu t phát, quay vòng, c u đu i và ph ng pháp

gi ngả

ạ d y…………………………………………………………………………………..77

ụ ấ ậ ỹ 3.1. K  thu t xu t phát trên b c…………………………………………….77­

82

ậ ỹ 3.2. K  thu t quay vòng……………………………………………………..82­88

ậ ươ ứ ố ỹ          3.3. K  thu t và ph ng pháp c u đu i.…………………………………….88­

118

98

Ậ Ơ Ơ Ả Ộ Ố Ề Ụ Ấ ầ Ấ   Ph n 3. M T S  ĐI U LU T B I C  B N ÁP D NG TRONG THI Đ U C P

Ở S …………………………………………………………………………………....98

ươ ề ề ấ ậ ọ ị Ch ể   ng   1.   Các   đi u   lu t   quy   đ nh   chung   v   tr ng   tài,   thi   đ u,   các   ki u

ơ b i……….98

ề ọ ị 1.1. Các quy đ nh chung v  tr ng tài...............................................................98­

99

ề ấ ị 1.2. Các quy đ nh chung v  thi đ u................................................................99­

102

ể ấ ơ ị 1.3. Quy đ nh thi đ u các ki u b i………………………………………...102­

103

ươ ề ể ơ ị ế ị ụ ụ Ch ng   2.   Các   quy   đ nh   chung   v   b   b i   và   thi ấ   t   b   d ng   c   thi   đ u

ơ b i…….......103

ể ơ ề 2.1. Đi u 1: B  b i……………………………………………………………103

ề ơ ườ ạ ơ ố ườ          2.2. Đi u 2: Đ ng b i, phao phân đ ng b i và cách v ch m c………..103­

104

ụ ề ấ 2.3. Đi u 3: B c xu t phát……………………………………………………104

ườ ạ ơ ỗ ấ ề          2.4. Đi u 4: Dây báo đ ng b i cho VĐV khi có ph m l i xu t phát và dây c ờ

ử ệ ơ báo hi u cho VĐV quay vòng b i ng a……………………………………………105

ề ấ ồ ồ ị 2.5.   Đi u   5:   Đ ng   h   b m   giây,   xác   đ nh   thành

tích………………………..105

ề ể ấ ấ ơ 2.6.   Đi u   6:   B   b i   thi   đ u   c p   c ơ

ở s ………………………………………...105

ệ ả *   Tài   li u   tham   kh o……………………………………………………………

106

ụ ụ *   M c   l c………………………………………………………………….107­

119

109

120