Bài 5: Phân tích kinh tế cho chính sách công
Nhập môn chính sách công và phân tích thể chế Nguyễn Xuân Thành T10/2015
Kinh tế học và phân tích chính sách công
• Kinh tế học: E (Economics)
• Phân tích chính sách công: PP (Public Policy)
1
2
E
PP
E PP
?
3
4
E E PP PP
Kinh tế học là môn khoa học về chính sách
•
Rosen và các tác giả (2014), Public Finance, Ch. 2
•
“Một phần sự quyến rũ và lời hứa của kinh tế học là nó cho rằng có thể đưa ra được các chính sách giúp cải thiện cuộc sống con người”.
Hal R. Varian (1989), What Use is Economic Theory
“Lý thuyết kinh tế là khởi điểm hữu ích để phân tích tác động chính sách nhà nước bởi vì nó cung cấp một khuôn khổ để tư duy về các nhân tố có thể ảnh hưởng đến hành vi quan tâm”.
Dùng lý thuyết kinh tế để phân tích chính sách công
Mười nguyên lý của kinh tế học (Mankiw, Principles of Economics)
1. Con người đối mặt với sự đánh đổi
2. Chi phí của một thứ là cái mà ta hy sinh để có nó
3. Con người duy lý tư duy tại điểm cận biên
4. Con người phản ứng với các kích thích
5. Thương mại có thể làm cho mọi người đều có lợi
6. Thị trường thường là phương thức tốt để tổ chức hoạt động kinh tế
7. Đôi khi Chính phủ có thể cải thiện được kết quả kinh tế
8. Mức sống phụ thuộc vào năng lực sản xuất của quốc gia
9. Giá cả tăng khi chính phủ in quá nhiều tiền
10. Xã hội đối mặt với sự đánh đổi ngắn hạn giữa lạm phát và thất
nghiệp.
Kinh tế học phúc lợi
• Hiệu quả Pareto :
• Cải thiện Pareto:
– Không thể thực hiện một chính sách làm tăng phúc lợi cho một hay một nhóm người này mà không làm tổn hại phục lợi của bất kỳ người nào khác.
– Chính sách làm tăng phúc lợi cho một hay một nhóm
người mà không làm tổn hại phục lợi của bất kỳ người nào khác.
Nhân quả sv. Tương quan
– Hai biến số biến động cùng với nhau
• Tác động nhân quả:
– Biến gây tác động xảy ra trước biến chịu tác động
– Hai biến có tương quan với nhau
– Tác động từ tất cả các yếu tố khác được loại ra
• Quan hệ tương quan:
• Phân tích chính sách công đòi hỏi phải tìm hiểu các mối
quan hệ nhân quả
– Thiết lập quan hệ nhân quả
– Ước lượng tác động nhân quả
• Lý thuyết kinh tế giúp:
Phân tích lợi ích – chi phí
• Ước lượng lợi ích kinh tế
• Mô hình lý thuyết kinh tế về sự lựa chọn: một tác nhân kinh tế thực hiện sự lựa chọn để tối đa hóa theo một mục tiêu nào đó với các điều kiện ràng buộc nhất định
• Ước lượng chi phí kinh tế
• Ra quyết định chính sách dựa vào so sánh lợi ích – chi
phí và trên cơ sở hàm mục tiêu.
