Chương 3
Thuế hiệu quả và thuế tối ưu
TS. Lê Quang Cường
ĐÁNH THUẾ VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ
Cách tiếp cận bằng đồ thị
Thuế làm thay đổi đường giới hạn ngân
sách và kéo theo thay đổi tiêu dùng của xã
hội.
Khi đánh thuế vào thị trường dẫn đến tổn
thất xã hội (deadweight loss: DWL).
XemXem HìnhHình 33..11 –Tổn thất xã hội do thuế gây
ra.
A
D1
S1
S2
B
P2= $1.80
Q2= 90
$0.50
Price per
gallon (P)
Quantity in billions
of gallons (Q)
C
P1= $1.50
Q1= 100
DWL
Hình 3.1 Tổn thất xã hội do thuế gây ra
D
Điểm cân bằng ban đầu A với lượng tiêu thụ 100
gallon, giá bán $1.5. Đường cung phản ảnh chi phí
biên của xã hội (SMC). Đường cầu phản ảnh lợi ích
biên của xã hội (SMB) và SMC = SMB.
Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, đánh thuế
50¢ /gallon sẽ làm tăng chi phí sản xuất làm giảm
sản lượng xuống mức Q2= 90 gallon và giá bán
tăng lên mức P2= $1.8. Điểm cân bằng mới là điểm
B. Việc giảm lượng tiêu thụ và tăng giá bán đã tạo
ra tổn thất xã hội theo diện tích BAC.
ĐÁNH THUẾ VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ
Cách tiếp cận bằng đồ thị
ĐÁNH THUẾ VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ
Cách tiếp cận bằng đồ thị
Việc tăng giá lên $1.8 khiến người tiêu dùng giảm
lượng tiêu thụ từ 100 tỷ gallon xuống còn 90 tỷ gallon.
Điều này làm cho thặng dư của người tiêu dùng bị giảm
xuống bằng với diện tích BAD do thôi không mua 10 tỷ
gallon nữa.
Việc đánh thuế 50¢ /gallon khiến cho nhà sản xuất
không kiếm được lợi nhuận đối với 10 tỷ gallon giảm
xuống. Do đó, thặng dư của người sản xuất giảm xuống
bằng với diện tích DAC.
Tổng cộng mức giảm thặng dư của người sản xuất và
người tiêu dùng chính là tổn thất của xã hội:
BAD + DAC = BAC