Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học môi trường - Chương 8: Kỹ thuật viết và trình bày báo cáo khoa học

Kyõ thuaät vieát vaø trình baøy baùo caùo khoa hoïc

TS. Leâ Quoác Tuaán Khoa Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM

Phaùt trieån baûng caâu hoûi

Thieát keá vaø phaùt trieån caùc coâng cuï khaûo saùt

Thieát keá khaûo saùt

Phaùt trieån keá hoaïch phoûng vaán

Choïn maãu

Caùc nguoàn döõ lieäu

Ñònh löôïng

Ñònh tính

Thu thaäp soá lieäu

Caùc phaân tích ban ñaàu

Phaân tích

Phaân tích döõ lieäu

Caùc keát quaû

Thaûo luaän vaø phaùt trieån moâ hình

Caùc böôùc thieát keá moät nghieân cöùu

Moâ hình khaùi nieäm vaø tính töông taùc

Moâ hình khaùi nieäm

• Moâ hình khaùi nieäm ñöôïc thieát laäp nhaèm dieãn taû caùc khaùi nieäm ñònh höôùng cho quaù trình nghieân cöùu

• Moâ hình khaùi nieäm cuõng ñöôïc söû duïng ñeå trình baøy caùc keát quaû nghieân cöùu, cuõng nhö moái töông quan giöõa caùc keát quaû

• Moâ hình khaùi nieäm laø söï dieãn ñaït ñôn giaûn

nhaát cho moät vaán ñeà phöùc taïp

Moâ hình khaùi nieäm vaø tính töông taùc

Tính töông taùc cuûa moâ hình khaùi nieäm

• Ñöôïc trình baøy döôùi daïng hình aûnh, neân moâ hình khaùi nieäm deã daøng ñöôïc nhaän dieän vaø naém baét

• Töø moâ hình khaùi nieäm, ngöôøi trình baøy deã daøng dieãn ñaït yù töôûng cuûa mình cho ngöôøi nghe

• Töø moâ hình khaùi nieäm, ngöôøi nghe deã nhaän

dieän nhöõng sai soùt vaø ñoùng goùp yù kieán

Ví duï veà moâ hình khaùi nieäm cho moät löu vöïc

Hoaït ñoäng Hoaït ñoäng

Thaønh phoá Thaønh phoá

Noâng nghieäp Noâng nghieäp

Coâng nghieäp Coâng nghieäp

Giaûi trí/ Giaûi trí/ Thöông maïi Thöông maïi

Vuøng/ Vuøng/ Toaøn caàu Toaøn caàu

Kieåm soaùt nöôùc Kieåm soaùt nöôùc Thuoác tröø saâu Thuoác tröø saâu Phaân boùn Phaân boùn Söû duïng ñaát Söû duïng ñaát

Thaûi hoùa chaát Thaûi hoùa chaát Chaát thaûi Chaát thaûi Xaây döïng Xaây döïng Daàu traøn Daàu traøn

OÂ toâ, xe maùy… OÂ toâ, xe maùy… Nöôùc thaûi Nöôùc thaûi Nöôùc chaûy traøn Nöôùc chaûy traøn Xaây döïng Xaây döïng

Keânh ñaøo Keânh ñaøo Baûo veä vuøng bôø Baûo veä vuøng bôø Caâu caù/saên baén Caâu caù/saên baén Du thuyeàn Du thuyeàn

Khí thaûi Khí thaûi Ñoát chaùy nhieân Ñoát chaùy nhieân lieäu hoùa thaïch lieäu hoùa thaïch CFC CFC

Caùc taùc ñoäng Caùc taùc ñoäng

Dinh döôõng Dinh döôõng

Buïi lô löõng Buïi lô löõng

Tieáng oàn Tieáng oàn

Beänh taät Beänh taät

UV/phoùng xaï UV/phoùng xaï

Ñoäc chaát Ñoäc chaát

Thay MT soáng Thay MT soáng

Thay ñoåi nöôùc Thay ñoåi nöôùc

Aùp löïc thu hoaïch Aùp löïc thu hoaïch

Thay ñoåi khí haäu Thay ñoåi khí haäu

Loaøi xaâm chieám Loaøi xaâm chieám

Caùc moâ hình aûnh Caùc moâ hình aûnh höôûng sinh thaùi höôûng sinh thaùi

Ñieåm cuoái Ñieåm cuoái ñaùnh giaù ñaùnh giaù

Quaàn xaõ caù Quaàn xaõ caù

Ñoäng vaät hoang Ñoäng vaät hoang daõ phuï thuoäc nöôùc daõ phuï thuoäc nöôùc

ÑV khoâng xöông ÑV khoâng xöông soáng neàn ñaùy soáng neàn ñaùy

Chaát löôïng nöôùc Chaát löôïng nöôùc vaø neàn ñaùy vaø neàn ñaùy

Thaûm thöïc vaät Thaûm thöïc vaät thuûy sinh thuûy sinh

Ño ñaïc Ño ñaïc

Ñaùnh giaù söùc Ñaùnh giaù söùc khoûe cuûa: Chim khoûe cuûa: Chim nöôùc, löôõng cö, nöôùc, löôõng cö, boø saùt boø saùt

Ñoäng vaät khoâng Ñoäng vaät khoâng xöông soáng ôû xöông soáng ôû hoà: Söï öu theá, ña hoà: Söï öu theá, ña daïng, söùc khoûe daïng, söùc khoûe

Ñaùnh giaù söùc Ñaùnh giaù söùc khoûe: Söï phaùt khoûe: Söï phaùt trieån baát thöôøng, trieån baát thöôøng, ñoäc chaát, ñaùnh daáu ñoäc chaát, ñaùnh daáu sinh hoïc sinh hoïc

Ñaùnh giaù thöïc Ñaùnh giaù thöïc vaät: Ñoä che phuû vaät: Ñoä che phuû thöïc vaät, aùnh saùng thöïc vaät, aùnh saùng xuyeân qua, döôõng xuyeân qua, döôõng chaát hoøa tan, taûo chaát hoøa tan, taûo

Ñaùnh giaù nöôùc: Ñaùnh giaù nöôùc: Oxy hoøa tan, ñoä Oxy hoøa tan, ñoä ñuïc, saûn xaát sô caáp, ñuïc, saûn xaát sô caáp, ñoäc chaát, chæ thò ñoäc chaát, chæ thò sinh hoïc sinh hoïc

Ñaùnh giaù noàng ñoä – phaûn öùng

Nhaän dieän nguy haïi

Ñaùnh giaù phôi nhieãm

Xaùc ñònh ñaëc tính ruûi ro

Moâ hình ñaùnh giaù ruûi ro theo US EPA

Söû duïng caùc coâng cuï hình aûnh trong vieát baùo caùo

Taùc duïng cuûa hình aûnh

• Loâi cuoán söï taäp trung cuûa ngöôøi ñoïc, ngöôøi

nghe

• Daãn chöùng ñeå chöùng minh lôøi noùi

• Laøm cho ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe deã daøng nhaän

dieän ñöôïc vaán ñeà ñang quan taâm

Ví duï veà aûnh höôûng cuûa hình aûnh

As Conc.

7.5 mg/L

75 mg/L

Control a

c

100

Algal cell: 1010 cells/L Proteos medium pH 7.3 at 30 0C Incubation time: 24 h

] – [ e v

i t i

b

Alga: 1010 cells/L Proteos medium pH 7.3 at 30 0C Incubation time: 24 h

Control

400

10μm

3.75 mg As/L

s n e t n i e c n e c s e r o u

50

Iron (III)

l f

7.5 mg As/L

200

d e z

i l

l

37.5 mg As/L

a m r o N

75.0 mg As/L

l

Arsenic (V)

] u . a [ y t i s n ] – e [ e t n c n I e e c s c e n r o e u c F s e r o u F

0

300

400

0

50

100

Wavelength [nm] Wavelength [nm]

Concentration of metals [mg/L]

AÛnh höôûng ñoäc tính cuûa arsenic (V) leân maøng teá baøo

Khoùa luaän toát nghieäp

Noäi dung

• Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi nghieân cöùu

• Toång quan caùc nghieân cöùu coù lieân quan

• Phöông phaùp thöïc hieän ñeà taøi nghieân cöùu

• Keát quaû nghieân cöùu ñaït ñöôïc, so saùnh keát quaû

vôùi caùc nghieân cöùu tröôùc

• Tính môùi vaø saùng taïo trong khoa hoïc

Khoùa luaän toát nghieäp

Höôùng daãn vieát khoùa luaän toát nghieäp

Khoa Môi Trường vàTài Nguyên Đại học Nông Lâm TP. Hồ ChíMinh

Ngoân ngöõ khoa hoïc

• Logic, dieãn yù, khoâng dieãn caûm, ngaén goïn,

sung tích

• Thöôøng duøng ôû theå bò ñoäng

• Trình baøy khaùch quan keát quaû nghieân cöùu, traùnh theå hieän tình caûm yeâu gheùt ñoái vôùi ñoái töôïng nghieân cöùu

• Coâng thöùc toaùn, sô ñoà, moâ hình khaùi nieäm, hình veõ vaø hình aûnh ñeàu laø nhöõng ngoân ngöõ khoa hoïc

Trích daãn khoa hoïc

YÙ nghóa cuûa trích daãn khoa hoïc

• Khoa hoïc

• Traùch nhieäm

• Phaùp lyù

• Ñaïo ñöùc

Thieát keá vaø trình baøy moät baùo caùo khoa hoïc

1. Baùo caùo mieäng (Oral presentation)

2. Baùo caùo hình aûnh (Poster presentation)

Taøi lieäu tham khaûo

Chöông V: Trình baøy luaän ñieåm khoa hoïc Vuõ Cao Ñaøm, 2008. Giaùo trình phöông phaùp luaän nghieân

cöùu khoa hoïc. Nxb Giaùo Duïc.

Chapter 9. “Disseminating Research Results and Distilling Principles

of Research Design and Methodology”.

Geoffrey Marczyk, David DeMatteo, and David Festinger (2005). Essentials of Research Design and Methodology. John Wiley & Sons, Inc.

Webpage: http://www2.hcmuaf.edu.vn/contents.php?gid=523&ur=quoctuan