CHƯƠNG 9
LAO ĐỘNG – TIỀN LƯƠNG TRONG VẬN TẢI
9.1. Đặc điểm lao động ngành vận tải
9.2. Phân loại lao động trong doanh nghiệp vận tải
9.3. Năng suất lao động
9.4. Tiền lương trong vận tải
164
9.1. ĐẶC ĐIỂM LAO ĐỘNG NGÀNH VẬN TẢI
•Trong quá trình lao động,người lao động trực tiếp (lái xe,
lái tàu, thuyền viên,…) không phải diễn ra trong nhà máy,
công xưởng mà sản phẩm vận tải được thực hiện trên
đường. Quá trình sản xuất diễn ra đồng thời quá trình tiêu
thụ sản phẩm
•Phạm vi lao động của người lao động trong ngành vận tải
diễn ra ngoài phạm vi doanh nghiệp => khó khăn trong
quản lý lao động
•Số lượng lao động tham gia vào quá trình sản xuất ởcác
hình thức vận tải khác nhau là khác nhau.Ví dụ: trong vận
tải ôtô chỉ cần 1 lái xe và 1phương tiện vận tải thì có thể
tạo ra TKm, HK.Km nhưng trong vận tải sắt, hàng không,
thủy thì phải có sự tham gia của nhiều người
165
9.2. PHÂN LOẠI LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP
VẬN TẢI
•Lao động trực tiếp:người điều khiển phương tiện,người
làm công việc hỗ trợ trên phương tiện. Lao động trực tiếp
chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số lao động của doanh
nghiệp.
•Lao động gián tiếp: lao động quản lý, lao động phục vụ
các bộ phận chức năng của doanh nghiệp. Lao động gián
tiếp chiếm tỷ trọng nhỏ (thường 15-25%) trong tổng số lao
động của doanh nghiệp.Để giảm giá thành vận tải có thể
giảm chi phí tiền lương đối với LĐ gián tiếp
166
9.3. NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG
•Là số lượng sản phẩm đảm bảo chất lượng mà người lao
động thực hiện được trong 1 đơnvị thời gian.Đối với sản
xuất vận tải,sản phẩm vận tải đơnvị tính là TKm, HK.Km do
vậy đơnvị đo năng suất lao động là T.Km,HK.Km
Năng suất lao động =sản lượng trong kỳ :số lao động thực hiện
•Các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất lao động
✓Điều kiện làm việc của người lao động
✓Phương pháp tổ chức quản lý lao động
✓Trình độ tay nghề của người lao động
167
9.4. TIỀN LƯƠNG TRONG VẬN TẢI
•Tiền lương là khoản thu nhập người lao động được nhận
liên quan đến kết quả lao động của mình
•Theo nghĩa rộng:Tiền công là tất cả các khoản bù đắp mà
doanh nghiệp trả cho người lao động bao gồm tiền lương+
tiền thưởng +các khoản khác
•Ýnghĩa tiền lương:
✓Đối với người lao động:tiền lương là thu nhập chủ yếu của
người lao động để duy trì và đảm bảo cuộc sống,là bằng
chứng thể hiện giá trị của người lao động,là phương tiện
đánh giá mức độ đối xử của chủ doanh nghiệp đối với
người lao động
✓Đối với doanh nghiệp:là khoản chi phí bắt buộc,là công cụ
khuyến khích người lao động làm việc có hiệu quả,là tiêu
chí thu hút người lao động
?Tìm hiểu chế độ tiền lương của nhà nước