Giới thiệu tài liệu
Tài liệu này giới thiệu tổng quan về Đề án "Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030", được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 553/QĐ-TTg ngày 06/4/2021. Đề án kế thừa và phát triển từ những kết quả đạt được của giai đoạn trước, hướng tới mục tiêu tăng cường khả năng ứng phó và thích nghi của cộng đồng trước các rủi ro thiên tai.
Đối tượng sử dụng
Tài liệu này hướng đến các nhà hoạch định chính sách, cán bộ quản lý và thực hiện công tác phòng chống thiên tai ở các cấp, các tổ chức quốc tế và phi chính phủ, các nhà tài trợ, cũng như cộng đồng dân cư và các đối tượng liên quan khác, nhằm cung cấp thông tin chi tiết về định hướng và các hoạt động trong lĩnh vực nâng cao nhận thức và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng tại Việt Nam.
Nội dung tóm tắt
Bản trình bày này cung cấp cái nhìn toàn diện về Đề án "Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng" tại Việt Nam, bao gồm đánh giá kết quả thực hiện giai đoạn 2009-2020 (Đề án 1002) và giới thiệu chi tiết về Đề án mới giai đoạn 2021-2030 (Đề án 553). Giai đoạn 2009-2020, Đề án 1002 đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, góp phần nâng cao nhận thức của người dân và chính quyền về phòng chống thiên tai (PCTT) và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng (QLRRTT-DVCĐ). Các hoạt động truyền thông được tổ chức rộng khắp với hơn 1,6 triệu lượt hoạt động, tiếp cận gần 3,7 triệu người dân. Đã có 3.671 lớp đào tạo, tập huấn được tổ chức cho hơn 116.000 cán bộ, giáo viên và 256.000 học sinh. Công tác PCTT-DVCĐ đã được thể chế hóa trong Luật PCTT và Nghị quyết của Chính phủ, thu hút sự tham gia tích cực của các bộ, ngành, địa phương (với hơn 95 tỷ đồng ngân sách địa phương) và các tổ chức quốc tế, phi chính phủ (hơn 70 dự án tại 43 tỉnh/thành). Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng đối mặt với nhiều thách thức như việc thực hiện không đồng đều, thiếu cơ chế chia sẻ thông tin hiệu quả, hạn chế về nguồn nhân lực chuyên nghiệp, phạm vi triển khai cần mở rộng sang khu vực đô thị, và sự giảm sút nguồn tài trợ ODA trong khi nhu cầu ngày càng tăng. Từ đó, các bài học kinh nghiệm quan trọng đã được rút ra, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trao quyền tự chủ cho cộng đồng, kết nối với hệ thống cảnh báo sớm, sự tham gia của phụ nữ và nhóm dễ bị tổn thương, đa dạng hóa tài liệu tiếp cận cho đồng bào dân tộc thiểu số, và xây dựng quan hệ đối tác đa phương. Nhằm khắc phục những tồn tại và tiếp tục phát huy các mô hình hiệu quả, Đề án 553 đã được ban hành. Đề án đặt ra các mục tiêu cụ thể: đến năm 2025, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, cơ chế chính sách, và trang bị kỹ năng cho đội ngũ giảng viên, tập huấn viên; đến năm 2030, 100% cán bộ, viên chức, cá nhân thuộc đối tượng 4 và cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư, cùng 100% người dân ở các khu vực thường xuyên xảy ra thiên tai và ít nhất 50% ở các khu vực khác sẽ được phổ biến kiến thức phòng tránh thiên tai. Nội dung Đề án được chia thành ba hợp phần chính: hoàn thiện cơ chế chính sách và tài liệu hướng dẫn; nâng cao năng lực cho lực lượng PCTT và cán bộ chính quyền; tăng cường tuyên truyền, giáo dục và năng lực cộng đồng về giảm nhẹ rủi ro thiên tai. Điểm mới của Đề án bao gồm việc phân kỳ ưu tiên mục tiêu, hướng dẫn sử dụng Quỹ PCTT cho các công trình nhỏ, mở rộng đối tượng tham gia tập huấn, và nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong triển khai. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là cơ quan chủ trì, với sự tham gia phối hợp của nhiều bộ, ngành và địa phương. Định hướng triển khai Đề án 553 tập trung vào việc xây dựng kế hoạch chi tiết, rà soát tài liệu và chính sách, cũng như huy động sự tham gia của các cơ quan và địa phương. Các hoạt động dự kiến của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bao gồm xây dựng chương trình đào tạo, bộ tiêu chí đánh giá, hướng dẫn thí điểm và thực hiện truyền thông về Đề án. Cuối cùng, tài liệu đề xuất kiến nghị hỗ trợ từ các dự án như GCF, đặc biệt trong các lĩnh vực truyền thông, xây dựng tiêu chí đánh giá, và phát triển chương trình đào tạo tổng thể về nâng cao nhận thức cộng đồng.
