Bài 3: Hoạch định công suất và năng suất
của doanh nghiệp
NEU_MAN610_Bai3_v1.0013111214 37
xuyên thay đổi. Ngược lại, sản phẩm và dịch vụ càng đa dạng và thường xuyên thay
đổi thì quyết định lựa chọn công suất sẽ khó khăn, phức tạp hơn.
Đặc điểm và tính chất của công nghệ sử dụng:
Sự phát triển của tiến bộ khoa học - công nghệ có tác
động rất lớn tới công suất của các doanh nghiệp. Do
đó, quyết định lựa chọn công suất phải dựa trên sự
phân tích thận trọng, chi tiết đặc điểm của từng loại
công nghệ sử dụng. Các đặc điểm thường phân tích,
đánh giá là trình độ, loại hình, tính chất và năng lực
của công nghệ. Chúng có ảnh hưởng quyết định đến công suất của dây chuyền sản
xuất và của doanh nghiệp. Việc lựa chọn công suất phải tính đến xu hướng phát triển
của công nghệ trong tương lai. Cũng cần chú ý rằng ngay những công nghệ quản lý
mới cũng có ảnh hưởng lớn tới công suất của doanh nghiệp.
Trình độ tay nghề và tổ chức của lực lượng lao động trong doanh nghiệp: Đây là
một trong những nhân tố có ảnh hưởng lớn tới công suất của doanh nghiệp. Khả năng
sản xuất phụ thuộc rất lớn vào trình độ chuyên môn, kỹ thuật và khả năng của người
lao động. Ngoài ra, ý thức và tinh thần tổ chức kỷ luật cũng là yếu tố ảnh hưởng tới
công suất và cũng được coi là nguyên nhân gây lãng phí hoặc mang lại hiệu quả cho
quản trị, sử dụng công suất của doanh nghiệp. Nói rộng ra, có thể là năng suất của các
nguồn lực sản xuất như lao động, nguyên vật liệu…
Diện tích mặt bằng, nhà xưởng và bố trí kết cấu hạ tầng trong doanh nghiệp:
Diện tích mặt bằng nhà xưởng là điều kiện quan trọng, trong nhiều trường hợp nó
được xác định là giới hạn của quyết định lựa chọn công suất. Ngoài khả năng diện tích
sản xuất, hệ thống kho tàng bến bãi tập kết và giao nhận nguyên vật liệu, sản phẩm,
công suất còn phụ thuộc vào trình độ thiết kế mặt bằng bố trí trang thiết bị, phương
tiện, vật kiến trúc trong khu vực sản xuất. Đây là những nhân tố có thể làm tăng khả
năng sản xuất nếu có phương án bố trí hợp lý và ngược lại sẽ làm giảm khả năng sản
xuất đi rất nhiều khi bố trí không phù hợp.
Trình độ liên kết của doanh nghiệp: Nhân tố này thuộc về vấn đề là doanh nghiệp
tự sản xuất hay thuê gia công ngoài. Chẳng hạn một nhà sản xuất công nghiệp có thể
thiết kế một quá trình sản xuất hoàn chỉnh từ gỗ nguyên liệu tự nhiên sẽ có công suất
khác nếu như họ chỉ tập trung dây chuyền sản xuất từ gỗ đã xẻ hoặc thậm chí đã là
bán thành phẩm. Tức là họ đi mua hay đi gia công ngoài chứ không tự tổ chức
sản xuất.
Hệ số sử dụng máy móc, thiết bị: Đây là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp đến công suất
của doanh nghiệp. Điều hiển nhiên là một hệ thống sản xuất được thiết kế vận hành 80
giờ/tuần sẽ có một năng lực sản xuất về lý thuyết gấp đôi so với khi nó chỉ hoạt động
có 40 giờ/tuần.
Các yếu tố bên ngoài khác: Ngoài những yếu tố bên trong như phân tích ở trên, việc
lựa chọn công suất còn phải xem xét đến những yếu tố bên ngoài như những tiêu
chuẩn, quy định về sản phẩm, những quy định của chính phủ về thời gian lao động,
nguyên tắc an toàn lao động, tình hình thị trường và mức độ cạnh tranh…
