K Í N H   C H À O   Q U Ý   T H Y   C Ô   V À   C Á C   B N   H C   S I N H

ể ơ ể ườ i có th   ư ộ ượ c tinh b t nh ng  ượ i không tiêu hóa đ

c

­ T i sao c  th  ng tiêu hóa đ ạ l xenlulôz ?ơ

ơ

­ T i sao nhai c m ho c  ị bánh mì lâu, ta th y có v   ng t?ọ

Bài 14

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

N I DUNG:

I. Enzim

1. Khái ni mệ

ấ 2. C u trúc

ơ ế

3. C  ch  tác đ ng c a enzim

ế ố ả

ưở

ế

nh h

ạ ng đ n ho t tính c a

4. Các y u t enzim

II. Vai trò c a enzim trong quá trình chuy n hóa

ấ v t ch t

Ậ Ậ

Ấ Ấ

Ủ Ủ

Ể Ể

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

I. ENZIM

* Thí nghi mệ

HCL

(Ch t xúc tác

hóa h cọ )

to = 90OC  ,  1 h

Đ ngườ

Tinh b tộ

Amilaza sinh h cọ )

(Ch t xúc tác

O C  ,   vài phút

to = 37

Đ ngườ

Tinh b tộ

ọ ượ ổ ố ộ ỉ ợ c t ng h p trong  ả ứ  bào s ng. Enzim ch  làm tăng t c đ  ph n  ng mà

ố ị ế ổ ả ứ Enzim là  ch t xúc  tác  sinh h c  đ ế t không b  bi n đ i sau ph n  ng.

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

I. Enzim ấ 2. C u trúc

ồ ấ ­ C u trúc enzim g m :

ỉ + Enzim 1 thành ph n ầ (ch  là prôtêin)

+ Enzim 2 thành  ấ ph n: prôtêin + ch t khác  ả không ph i prôtêin  (coenzim)  t ế Quan sát hình và cho bi ố đi m gi ng và khác nhau  trong 2 hình bên?

Cấu trúc của enzim

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

I. Enzim

ấ 2. C u trúc

Cơ chất (S)

Trung  tâm  ho t ạ đ ng ộ

ơ ấ C  ch t

Enzim

­  Trung tâm ho t ạ đ ngộ ỏ + Là ch  lõm, khe nh   ề ặ ủ trên b  m t c a ezim  ế ớ ơ chuyên liên k t v i c   ch t.ấ

ế ấ ạ ế ấ ạ

ứ ứ

Quan sát hình hãy cho bi Quan sát hình hãy cho bi

t c u t o và ch c  t c u t o và ch c

ạ ộ ạ ộ

ủ ủ

năng trung tâm ho t đ ng c a enzim? năng trung tâm ho t đ ng c a enzim?

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

S3

I. Enzim ấ 2. C u trúc

S2

S1

S4

ạ ộ

ớ ấ

ủ ơ ấ

­ Trung tâm ho t đ ng  + C u hình không gian  ạ ộ ủ c a trung tâm ho t đ ng  ươ t ng thích v i c u hình  không gian c a c  ch t.

ế

ứ ợ Ph c h p     E ­ S

ặ ­ Liên k t E – S mang tính đ c  ườ ỗ ạ ng  thù => M i lo i enzim th ả ch  xúc tác cho m t lo i ph n  ứ

ỉ ng sinh hóa.

EnzimA

Enzim B tế

t

Quan sát và cho bi ể ạ i sao S2,S4 không th   ắ g n vào enzim A, B?

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

Sản phẩm

I. Enzim

Cơ chất

Enzim

Phức hợp enzim -Cơ chất

Enzim

Tương tác

ơ ế ộ 3. C  ch  tác đ ng

E – S ứ ợ Ph c h p

E    +     S ơ ấ   Enzim           C  ch t SP       +     E ả S n ph m       Enzim

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

I. Enzim

ơ ế ộ 3. C  ch  tác đ ng

Hình 14.1 SGK: Sơ đồ mô tả cơ chế tác động của enzim saccaraza phân hủy đường saccarôzơ thành glucôzơ và fructôzơ

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

I. Enzim ế ố ả ưở ủ ế ạ 4. Các y u t nh h ng đ n ho t tính c a enzim.

ả ẩ ạ ng s n ph m t o

ạ ủ Ho t tính c a enzim =

ị ờ ượ L thành  ơ      Đ n v  th i gian

ế

Đ c sgk cho bi

t ho t tính c a enzim?

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

I. Enzim ế ố ả ưở ủ ế ạ 4. Các y u t nh h ng đ n ho t tính c a enzim.

ệ ộ ố ư

t

ệ ộ  M i enzim có m t nhi ủ

ấ ạ

t đ  t ạ ạ

t đ : ạ ượ

­ Nhi ộ đ  thì ho t tính c a enzim tăng và đ t cao nh t t ệ ộ ố ư i  u, v t

ệ i  u. Khi tăng nhi ộ i nhiêt đ   ầ t đ  này thì ho t tính enzim gi m d n.

t qua nhi

Vk su i ố ướ c nóng

n

ở iườ

ng

m i z n e   a ủ c   h n í t   t

Ho t tính c a  ẽ ư ế enzim s  nh  th   nào khi ta tăng  ệ ộ t đ ?

nhi

ạ o H

10 20 30 40 50 60 70 80 90

to

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

I. Enzim

ế ố ả ưở ủ ế ạ 4. Các y u t nh h ng đ n ho t tính c a enzim.

Pepsin (d  ạ dày)

Trypsin  (t y )ụ

ư

ỗ ợ ­ Đ  pH: ộ ộ ộ  M i enzim có m t đ  pH thích h p.

m i z n e   a ủ c   h n

í t   t

ủ ạ tính  Ho t  c a  ế ẽ enzim  s   nh   th   nào  khi  ta  tăng  đ  ộ pH?

ạ o H

1 2 3 4 5 6 7 8 9 pH

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

I. Enzim

ế ố ả ưở ủ ế ạ 4. Các y u t nh h ng đ n ho t tính c a enzim.

ượ

ớ ộ ượ ạ

ị ư

ộ ơ ấ  V i m t l ng enzim xác đ nh, khi  ng c  ch t thì ho t tính enzim tăng nh ng khi t

t

ơ ấ

ạ ộ

ồ ­ N ng đ  c  ch t: ấ ơ ấ tăng l ả c  trung tâm ho t đ ng đã bão hòa c  ch t thì ho t tính  ủ c a enzim không tăng n a.

A

m i z n e   a ủ c   h n í t   t

Ho t tính c a  ẽ ư ế enzim s  nh  th   nào khi ta tăng  ộ ơ ấ ồ n ng đ  c  ch t?

ạ o H

ộ ơ ồ N ng đ  c   ch tấ

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

I. Enzim

ưở ế ạ

ủ ế ố ả ng đ n ho t tính c a enzim.   nh h 4. Các y u t ­  Ch t  c  ch   ho c  ho t  hóa  enzim: ộ ố ấ ạ ế ặ ấ ứ  M t  s   ch t  ả ho c  tăng  ho t  tính  c a  ủ ạ ể ọ hóa  h c  có  th   làm  gi m enzim.

ơ ấ C  ch t

ơ ấ C  ch t

Enzim

Enzim

ấ ứ

A

Nh n  xét  c u  ủ trúc  c a  enzim  ư ế ẽ s   nh   th   nào  khi  có  ch t  c  ch ?ế

ế

ấ ứ Ch t  c ch

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

I. Enzim

ế ố ả ưở ủ ế ạ 4. Các y u t nh h ng đ n ho t tính c a enzim.

ồ ơ ấ ị V i m t l

ủ ồ ạ

ư

ta

m i z n e   h n

í t   t

ủ ạ c a  Ho t  tính  ế ẽ enzim  s   nh   th   nào  khi  tăng  ộ ồ n ng đ  enzim?

ớ ộ ượ ộ ­ N ng đ  enzim: ng c  ch t xác đ nh,  ộ n ng  đ   enzim  càng  cao  thì  ho t  tính  c a  enzim  càng tăng.

ạ o H

ộ N ng đ  enzim

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

ủ ể ậ

II. Vai trò c a enzim trong quá trình chuy n hóa v t  ch tấ Ví d  1:ụ

HCl

mantôzơ Tinh b tộ

ơ ể ố 100o C, vài giờ Amilaza (trong c  th  s ng)

Tinh b tộ mantôz  ơ

37o C, vài phút

Ví d  2: ụ

Fe ấ H2O2                                      H2O + O2 (M t 300 năm)

Catalaza

ấ H2O2                                         H2O  + O2 (M t 1 giây)

ạ ộ ệ ầ ố ố ộ ả ứ ả ­ Enzim xúc tác làm tăng t c đ  ph n  ng lên c   ủ ế tri u l n duy trì ho t đ ng s ng c a t bào.

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

ể ậ

ự ề ỉ ủ II. Vai trò c a enzim trong quá trình chuy n hóa v t  ch tấ­  T   bào  t ế

ế

ấ ứ ấ

ề ủ

ế ế

ổ ấ

Ch t  c ch  và  ạ ch t ho t hóa có  ư ế vai trò nh  th  nào  trong quá trình  ậ ể chuy n hóa v t  ch t?ấ

ượ ớ ơ ấ

c v i c  ch t. ạ ấ ế ớ ạ ủ đi u  ch nh  quá  trình  chuy n  hóa  ấ ậ v t  ch t thông  qua  đi u  ạ ỉ tính  c a  ch nh  ho t  enzim b ng:ằ ấ ứ + Ch t  c ch  làm bi n  ủ đ i  c u  hình  c a  enzim,  liên  k t ế enzim  không  đ + Ch t ho t hóa khi liên  k t  v i  enzim  làm  tăng  ho t tính c a enzim.

ủ ể ậ

II. Vai trò c a enzim trong quá trình chuy n hóa v t  ch tấ

Enzim a

Enzim b

Enzim c

Enzim d

A

B

C

D

P

Ứ ế ượ c ch  ng c

ơ ồ

ế

ế

ế t th  nào là  c ch

Quan sát s  đ  cho bi ng

c?ượ

Bài 14: ENZIM VÀ VAI TRÒ C A ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUY N HÓA V T CH T

ủ ể ậ

II. Vai trò c a enzim trong quá trình chuy n hóa v t  ch tấ

Enzim a

Enzim b

Enzim c

Enzim d

A

B

C

D

P

Ứ ế ượ c ch  ng c

Ức chế ngược: là kiểu điều hòa trong đó sản phẩm của con đường chuyển hóa quay lại tác động như một enzim ức chế làm bất hoạt enzim xúc tác cho phản ứng đầu của con đường chuyển hóa.