Bài giảng Suy thận mạn - TS.BS. Đinh Thị Kim Dung

Chia sẻ: Tiểu Vũ | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:35

Thêm vào BST

Báo xấu

245
lượt xem 42
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Suy thận mạn là mức lọc cầu thận giảm thường xuyên cố định, liên quan đến giảm số lượng nephron chức năng. Cùng tìm hiểu "Bài giảng Suy thận mạn - TS.BS. Đinh Thị Kim Dung" để nắm bắt thêm thông tin về vấn đề này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Suy thận mạn - TS.BS. Đinh Thị Kim Dung

s uy thËn m¹n Bs . §inh ThÞ Kim Dung
§Æt vÊn ®Ò  ThËn lµ c¬ quan ®¶m nhËn vai trß néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt quan träng th«ng qua c¬ chÕ: + Läc m¸u ë cÇu thËn, + C« ®Æc vµ pha lo·ng níc tiÓu ë èng kÏ thËn, + S¶n xuÊt mét sè chÊt ë nhu m« thËn, + Bµi xuÊt níc tiÓu qua hÖ thèng ®êng dÉn niÖu.  Khi thËn bÞ tæn th¬ng--->chøc n¨ng vµ c¬ chÕ bÞ rèi lo¹n--->hËu qu¶ lµ suy thËn.
§Þnh ng hÜa  Suy thËn lµ g× ? + Sù gi¶m møc läc cÇu thËn (MLCT) díi møc b×nh thêng < 60ml/ph. + Héi chøng l©m sµng vµ sinh ho¸.  Suy thËn m¹n (STM): khi MLCT gi¶m thêng xuyªn cè ®Þnh, liªn quan ®Õn gi¶m sè lîng nephron chøc n¨ng.  ThuyÕt nephron nguyªn vÑn: chØ cã nephron nguyªn vÑn hoÆc gÇn nguyªn vÑn ®¶m ®¬ng chøc n¨ng sinh lý.  §Æc trng cña STM: - TiÒn sö bÖnh lý thËn-tiÕt niÖu kÐo dµi . - MLCT gi¶m dÇn.
Mø c läc c Çu thËn (MLCT)  MLCT: + Lîng níc tiÓu ®Çu trong 1 phót (GFR-glomerular filtration rate), + ChØ sè cÇn vµ ®ñ ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é STM.  Trong l©m sµng: MLCT ®îc ®o b»ng ®é th¶i s¹ch Creatinin néi sinh (Clcr). U.V 1,73 Clcr =---------- x --------- =ml/ph (B×nh thêng: 120ml/ph. P S Suy thËn:
C¸c g iai ®o ¹n s uy thËn m¹n Møc ®é ST MLCT Creat.m¸u Creat.m¸u §iÒu trÞ ml/ph mol/l mg/dl §é I 60 - 41 10 Läc, ghÐp
ChÈn ®o ¸n  STM ®îc ph¸t hiÖn qua kh¸m ®Þnh kú, hoÆc khi t×m kiÕm mét sè nguyªn nh©n (thiÕu m¸u, THA...)  ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh: 2 bíc - ChÈn ®o¸n cã suy thËn: creatinin >110 mol/l, MLCT
ChÈn ®o ¸n (tiÕp)  ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n: Dùa vµo: + TiÒn sö bÖnh + TiÕn triÓn trong qu¸ khø + Kh¸m l©m sµng toµn diÖn + XÐt nghiÖm m¸u vµ níc tiÓu + CËn l©m sµng  C¸c nguyªn nh©n cã thÓ gÆp: VCT, viªm èng kÏ thËn, bÖnh cã nguån gèc m¹ch m¸u, tiÓu ®êng, bÖnh thËn di truyÒn...
C¸c biÓu hiÖn l©m s µng  Giai ®o¹n sím (STM I, II): Khã ph¸t hiÖn, triÖu chøng nghÌo nµn : + ThiÕu m¸u nhÑ, + MÖt mái, + Ch¸n ¨n, + §au tøc 2 hè th¾t lng. Giai ®o¹n muén (STM III, IV): TriÖu chøng râ , rÇm ré b»ng héi chøng ure m¸u cao
BiÓu hiÖn l©m s µng c ña S TM Hé i c hø ng ure m¸u c ao Ch¸n ¨n MLCT g i¶m ThiÕu m¸u, xanh bñng Buån n«n, n«n, nÊc Clc r, Cl ure T¨ng huy Õt ¸p XuÊt huyÕt tiªu ho ¸ Ure , c re atinin m¸u S uy tim T¸o bãn, ®i láng pH m¸u to an m¸u Viªm m µng ng o µi tim C« ®Æc níc tiÓu Tæ n th¬ng ®¸y m¾t Rè i lo ¹n c ©n b»ng ®iÖn g i¶i NhiÔm khuÈn Pro te in niÖu + ThËn mñ Hé i c hø ng Trô niÖu + ThËn te o 2 bªn ure m¸u c ao HC,BC niÖu +/ ho Æc kh«ng te o Khã thë MÖt mái, ®au ®Çu Phï mÝ m¾t Thë Kus s maul L¬ m¬, c o g iËt XuÊt huyÕt díi da Thë mïi khai H«n mª XHTH, niªm m ¹c Viªm phæ i Mô n ure , ng ø a
3.BiÕn chø ng thê ng gÆp trong S TM  BiÕn chøng tim m¹ch  Rèi lo¹n c©n b»ng níc ®iÖn gi¶i vµ th¨ng b»ng kiÒm toan  BiÕn chøng huyÕt häc  BiÕn chøng tiªu ho¸  BiÕn chøng phæi  BiÕn chøng x¬ng  BiÕn chøng thÇn kinh  Rèi lo¹n chuyÓn ho¸  Rèi lo¹n néi tiÕt
3.BiÕn chø ng thê ng gÆp trong S TM 3.1.BiÕn c hø ng tim m¹c h  BiÕn chøng tim m¹ch chiÕm tû lÖ cao trong STM  Nguyªn nh©n tö vong chÝnh : 40-60% bn läc m¸u.  §¸nh gi¸ ®óng biÕn chøng--->hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ vµ kÐo dµi cuéc sèng cña bÖnh nh©n STM.  BiÕn chøng ®a d¹ng: + BÖnh mµng ngoµi tim + BÖnh c¬ tim do ure + THA + Ph× ®¹i thÊt tr¸i + BÖnh m¹ch vµnh + BÖnh van tim + Viªm néi t©m m¹c + Rèi lo¹n nhÞp.
3.2.rè i lo¹n c©n b»ng níc, ®iÖn gi¶i vµ kiÒm toan 3.2.1.Natri: * T¹i Nephron cßn l¹i: + T¨ng lîng läc, + Gi¶m t¸i hÊp thu ë èng thËn tõng phÇn. --->C©n b»ng vµo = ra ®îc duy tr×. * Cô thÓ do: + §µo th¶i muèi ë èng lîn xa, + Toan m¸u (gi¶m t¸i hÊp thu Natribicarbonate ë èng lîn gÇn), + §æi híng dßng m¸u vÒ phÝa c¸c nephron cËn tuû. + §a nhiÒu muèi vµo c¬ thÓ ( nªn 2 g muèi / 24h)
3.2.Rè i lo¹n c©n b»ng níc, ®iÖn gi¶i, kiÒm toan 3.2.2.Níc : * TiÓu nhiÒu, tiÓu ®ªm do: + Gi¶m ADH, gi¶m chªnh lÖch thÈm thÊu èng - kÏ thËn, hiÖn tîng th¶i s¹ch cña c¸c nephron cßn l¹i--> Ýt thÊy thõa níc. * ThiÓu niÖu nÆng nÒ: + ChØ gÆp ë ST g/® cuèi, + XuÊt hiÖn sau vµi th¸ng läc m¸u chu kú. * Uèng Ýt níc ---> nguy c¬ t¨ng thÈm th¸u ( nªn ®a vµo 1,5-2 lit / 24h tiÓu tèt, gi¶m níc khi khi thiÓu niÖu).
3.2.Rè i lo¹n c©n b»ng níc, ®iÖn gi¶i, kiÒm toan 3.2.3.Kali: * C©n b»ng Kali do: + T¨ng tiÕt K+ ë èng lîn xa-->gi÷ c©n b»ng, + C¸c yÕu tè ngoµi thËn (th¶i qua ®êng tiªu ho¸, t¨ng chuyÓn ®æi vµo trong tÕ bµo). * Kali cao khi cã yÕu tè phèi hîp: + V« niÖu, thuèc kh¸ng aldosteron, øc chÕ men chuyÓn, kh¸ng viªm non-steroid..., ®a qu¸ nhiÒu K+ vµo ( ¨n uèng, t¨ng dÞ hãa) +Toan chuyÓn ho¸, h¹ aldosteron (viªm kÏ thËn,§T§).
3.2.Rè i lo¹n c©n b»ng níc, ®iÖn gi¶i, kiÒm toan 3.2.4. C©n b»ng kiÒm to an:  Rèi lo¹n kiÒm tioan khi: MLCT < 25 ml/ph -->toan chuyÓn chuyÓn ho¸ víi kho¶ng trèng anion t¨ng ( bt: 8-16 mmol/l). MLCT gi¶m--->tÝch tô acid h÷u c¬--->toan m¸u.  §iÒu trÞ: tuú theo møc ®é n¨ng nhÑ ---> bæ xung Bicarbon¸te natri ( 2-4g ) .
3.3. Thay ®æ i vÒ huyÕt häc trong S TM  Rèi lo¹n huyÕt häc thêng gÆp: * ThiÕu m¸u. * Rèi lo¹n ®«ng m¸u. * ThiÕu hôt miÔn dÞch. 3.3.1.ThiÕu m¸u:  XuÊt hiÖn khi MLCT < 25 ml/ph.  BiÓu hiÖn thêng xuyªn , kh«ng håi phôc cña STM.  Chøc n¨ng thËn cµng gi¶m---> thiÕu m¸u cµng nÆng.  C¬ chÕ bÖnh sinh: + Gi¶m ®íi sèng hång cÇu. + MÊt m¸u. + ThiÕu hôt Erythropoietin.
3.3.Rè i lo¹n vÒ huyÕt häc trong S TM 3.3.2.Rè i lo ¹n ®«ng m¸u:  Nguy c¬ xuÊt huyÕt thêng gÆp trong STM g/® cuèi: + XHTH ---> nguyªn nh©n tö vong. Cã thÓ xuÊt huyÕt nhiÒu n¬i kh¸c.  Thay ®æi vÒ huyÕt häc rÊt phøc t¹p: + Chøc n¨ng TC rèi lo¹n ( kÕt dÝnh, kÕt tËp, s¶n xuÊt yÕu tè III tiÓu cÇu gi¶m). + C¸c yÕu tè øc chÕ sinh lý cña qu¸ tr×nh ®«ng m¸u bÞ rèi lo¹n --->hay cã xuÊt huyÕt. 3.3.3. ThiÕu hô t miÔn dÞc h:  Gi¶m miÔn dÞch ---> nhiÔm trïng thêng gÆp ë bn STM:  BÖnh nh©n TNTCK: nguy c¬ nhiÔm trïng tô cÇu, nhiÔm virus
3.4.BiÕn chø ng tiªu ho¸ trong S TM  BiÕn chøng tiªu ho¸ gÆp nhiÒu trong STM g/® cuèi: ch¸n ¨n, buån n«n, n«n---> dÊu hiÖu ure cao. * Tæn th¬ng miÖng , * Tæn th¬ng thùc qu¶n, * Tæn th¬ng d¹ dµy t¸ trµng, * BÖnh lý tuþ t¹ng. 3.4.1.Tæ n th¬ng miÖng :  Viªm loÐt niªm m¹c miÖng, ch©n r¨ng.  Viªm tuyÕn níc bät do t¨ng nång ®é ure trong níc bät--->mïi ammoniac. 3.4.2.Tæ n th¬ng thùc qu¶n:
3.4.BiÕn chø ng tiªu ho¸ trong S TM 3.4.3.Tæ n th¬ng d¹ dµy t¸ trµng :  Viªm loÐt d¹ dµy--->xuÊt huyÕt tiªu ho¸: 1/3 bn STM.LoÐt--- >thñng t¹ng rçng.  C¬ chÕ: + C¸c thuèc t¸c ®éng lªn niªm m¹c, + Rèi lo¹n ®«ng m¸u, +TiÕt gastrin t¨ng khi creatinin m¸u > 300 mol/l --->®iÒu chØnh l¹i sau TNTCK vµ ghÐp thËn. 3.4.4.BÖnh lý tuþ t¹ng :  KÕt qu¶ mæ tö thi: 60% bn STM cã biÕn ®æi ë tuþ kÌm theo viªm ruét.
3.5.BÖnh lý ë phæ i trong S TM BiÕn chøng thêng gÆp:  Phï phæi: suy thÊt tr¸i, thõa dÞch ngoµi TB--->OAP vµ kh«ng/ cã TDMP.  Phæi ure cao: t¨ng tÝnh thÊm thµnh m¹ch do ure cao ---> mê h×nh c¸nh bím ë rèn phæi trªn X-quang.  TDMP m¹n tÝnh, cã khi trµn m¸u:  Thay ®æi chøc n¨ng h« hÊp: héi chøng h¹n chÕ, gi¶m kh¶ n¨ng khuyÕch t¸n ®èi víi khi carbonic.  V«i ho¸ vi thÓ ë phæi: cêng cËn gi¸p thø ph¸t.  BÖnh nh©n TNTCK: chuyÓn ho¸ ion acetate --->gi¶m h« hÊp. Sö dông dÞch läc bicarbonate --->g©y thiÕu oxy. + Kh«ng phï hîp sinh häc phøc t¹p.