Bài giảng Thuốc bổ khí trình bày đại cương về thuốc bổ khí, công dụng thuốc, các vị thuốc,...Đây là tài liệu tham khảo cho bạn đọc nghiên cứu và học tập chuyên ngành Y khoa - Dược. Chúc bạn học tốt.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Thuốc bổ khí
- THUỐC BỔ KHÍ
1- ĐẠI CƯƠNG:
1.1- ĐỊNH NGHĨA:
- CAM, ĐẠM, ÔN, BÌNH
- TĂNG CƯỜNG, ĐIỀU HOÀ HĐCN TẠNG
PHỦ
- CHỮA BỆNH DO CN TẠNG PHỦ SUY GIẢM
GÂY RA.
* BIỂU HIỆN:
- CHỨNG KHÍ HƯ CHUNG
- RIÊNG TẠNG PHỦ: TỲ, PHẾ, TÂM .V.V
* LẤY BỔ TỲ LÀM CHÍNH
* BỔ KHÍ KIỆN TỲ, BỔ PHẾ ÍCH KHÍ.
- 1.2- Công dụng chung: ( bệnh mạn tính)
+ Triệu chứng toàn thân:
- Suy nhược cơ thể
- Phù, ứ nước
- Choáng truỵ mạch
+ Tỳ vị hư:
- ăn kém chậm tiêu không muốn ăn
- Tiết tả mạn tính kéo dài.
- Viêm đại tràng, loét dạ dày tá tràng mạn
- Viêm gan mạn
+ Phế hư: - Hen suyễn
- Viêm phế quản mạn
- Phế khí thũng
- Giãn phế quản
- + Tâm hư:
- Suy tim
- Thiếu máu
- Tâm phế mạn
- Tâm phiền hồi hộp mất ngủ
+ Cơ nhục sa giáng:
- Dạ dày - Lá lách
- Trực tràng - Dạ con
- Giãn tĩnh mạch - Táo bón
1.3- Phối hợp:
- Bổ dương
- Bổ huyết
- Hành khí, hoạt huyết
- Tuỳ triệu chứng kèm theo
2- Các vị thuốc
- 2.1 - BACH TRUẬT
RHIZOMA ATRACTYLODIS MACROCEPHALAE
ATRACTYLODES MACROCEPHALA KOIDZ. HỌ CÚC
ASTERACEAE
TVQK: CAM KHỔ, ÔN. TỲ VỊ
CN: BỔ KHÍ KIỆN TỲ, RÁO THẤP, CỐ BIỂU LIỄM
HÃN,
LỢI THUỶ, AN THAI (DƯỠNG)
CT: - KHÍ HƯ, TIẾT TẢ, THỰC TÍCH. PHỐI HỢP
HK, BPL
- CỐ BIỂU LIỄM HÃN. PHỐI HỢP HK, KT
- PHÙ THŨNG . PHỐI HỢP
- ĐỘNG THAI . PHỐI HỢP TMC, TN
KIÊNG KỊ: - NGƯỜI ÂM HƯ HOẢ VƯỢNG
CHÚ Ý: DÙNG PHỐI HỢP VỚI THƯƠNG TRUẬT
- 2.2- HOÀNG KÌ
RADIX ASTRAGALI
MEMBRANACEI
ASTRAGALUS MEMBRANACEUS. HỌ CÁNH
BƯỚM FABACEAE
TVQK: CAM, ÔN. PHẾ TỲ
CN: BỔ KHÍ, ÍCH KHÍ SINH HUYẾT, CỐ
BIỂU LIỄM HÃN,THĂNG DƯƠNG KHÍ,
GIẢI ĐỘC SINH CƠ, LỢI THUỶ.
CT: - TỲ KHÍ HƯ NHƯỢC, CAC CHỨNG SA
GIÁNG
- LOÉT DẠ DÀY .
- GAN MẠN TÍNH .
- TIM MẠCH, NHŨN NÃO, SỐT XUẤT
- - Huyết hư, bạch cầu giảm .
- Phù thũng: + Viêm thận mạn .
+ Tâm thận dương hư
-Tự hãn, đạo hãn .
- Phong thấp mạn tính .
- Mụn nhọt không phát ra, vết loét lâu liền miệng
- Tiêu khát .
- Sốt kéo dài ( Cam ôn trừ đai nhiệt) .
- Phì đại tuyến tiền liệt .
- Vảy nến
* Kiêng kị: Người thực chứng, âm hư hoả vượng,
Huyễn vựng, Hen suyễn do suy tim
Chú ý: Dùng phối hợp với nhân sâm
- 2.3- HOÀI SƠN
RHIZOMA DIOSCOREAE PERSIMILIS
DIOSCOREA PERSIMILIS PRAIN ET
BURKILL.
HỌ CỦ NÂU DIOSCOREACEAE
* TVQK: - CAM, NHẠT, BÌNH. TỲ, PHẾ, THẬN
* CN: - BỔ TỲ VỊ
- ÍCH THẬN CỐ TINH, NHUẬN PHẾ
- SINH TÂN CHỈ KHÁT
* CT: - CHỈ TẢ MẠN TÍNH . PHỐI HỢP BT
- TINH TUỶ KÉM, DI MỘNG TINH . PH
KA,KT
- CHỈ KHÁT . PHỐI HỢP HS,CC,TD
* KIÊNG KỊ: NGƯỜI CÓ THẤP NHIỆT,
THỰC TÀ
- 2.4- NHÂN SÂM
RADIX GINSENG
PANAX GINSENG . HỌ NGŨ GIA BÌ :
ARALIACEAE
TVQK: CAM, KHỔ. ÔN (HÀN).PHẾ TỲ
CN: ĐẠI BỔ NGUYÊN KHÍ, ÍCH HUYẾT SINH TÂN
CHỈ KHÁT, BỔ ÍCH PHẾ TỲ.
CHỦ TRỊ:
- CƠ THỂ SUY NHƯỢC MỆT MỎI ĂN, NGỦ KÉM
.
- TĂNG SỨC LỰC, TĂNG KHĂ NĂNG LÀM
VIỆC
- HÁO KHÁT TÂN DỊCH KHÔ KIỆT, TIỂU
ĐƯỜNG
- HEN SUYỄN, VIÊM PHẾ QUẢN MẠN, TÂM
PHẾ MẠN
- - Giảm bạch cầu hoá trị liệu .
- ỉa chảy mạn .
- - Cấp cứu thoát dương vong dương .
* Kiêng kị:
- Huyết áp cao
- đau bụng do lạnh
- Trước khi đi ngủ
- Phụ nữ có thai
- Liều 2-12g/ngày
- Liều quá cao: nổi ban, ngứa, đau đầu,
xuất huyết
- Phản lê lô, uý ngũ linh chi và la bạc tử
- 2.5-PHÒNG ĐẢNG SÂM
RADIX CODONOPSIS PILOSULAE
NHIỀU LOÀI CHI CODONOPSIS: C . PILOSULA, C
. TANGSHEN;C . JAVANICA, CAMPANUMOEA
JAVANICA
HỌ HOA CHUÔNG CAMPANULACEAE
TVQK: CAM, BÌNH; PHẾ, TỲ
CN: BỔ ÍCH PHẾ TỲ, ÍCH KHÍ, DƯỠNG HUYẾT,
SINH TÂN CHỈ KHÁT
CT: - TỲ VỊ HƯ .
- THIẾU MÁU (DINH DƯỠNG KÉM)
- PHẾ KHÍ HƯ .
- KHÍ HƯ CƠ THỂ MỆT MỎI SUY NHƯỢC .
- CHỮA MỤN NHỌT .
* KIÊNG KỊ: NGƯỜI CÓ THỰC CHỨNG. PHẢN LÊ
LÔ
- 2.6- CAM THẢO
RADIX GLYCYRRHIZAE
GLYCYRRHIZA URALENSIS FISH. HỌ CÁNH BƯỚM
FABACEAE
* TVQK: CAM, BÌNH. 12 KINH
CN: BỔ TRUNG KHÍ, ÍCH KHÍ PHỤC MẠCH, CHỈ
THỐNG,NHUẬN PHẾ, GIẢI ĐỘC, ĐIỀU HOÀ
DƯỢC TÍNH
* CT: - LOẠN NHỊP .
- CHỈ THỐNG:- HỌNG.
- BỤNG
- TOÀN THÂN CO RÚT
- DẠ DÀY .
- ĐẠI TRÀNG CO THẮT
- - Giải độc: - Mụn nhọt lở ngứa .
- Thuốc trừ sâu
- Thức ăn độc
- Thuốc độc
- Chỉ khái nhiệt .
- điều hoà dược tính :
- độc
- Tác dụng mạnh
- Thuốc bổ tăng bổ
- Thuốc mát giải nhiệt
- Thuốc nhuận tư âm
Kiêng kị:
- Phản, hải tảo, nguyên hoa, đại kích,cam toại
- Liều quá cao giữ nước gây phù
- 2.7- ĐẠI TÁO
FRUCTUS ZIZIPHI JUJUBAE
ZIZYPHUS JUJUBA MILL.VAR INERNUS (BGE)
REHD
HỌ TÁO RHAMNACEAE
TVQK: CAM, ÔN. TỲ VỊ, TÂM
CN: KIỆN TỲ, DƯỠNG HUYẾT, AN THẦN,
ĐIỀU HOÀ DƯỢC TÍNH
CT: - TỲ VỊ HƯ NHƯỢC .
- HUYẾT HƯ .
- TẠNG TÁO: - BỨT DỨT, KHÓ NGỦ .
PHỐI HỢP
- THẦN TRÍ BẤT THƯỜNG
* KIÊNG KỊ: NGƯỜI CÓ HÀN THẤP, THẤP
NHIỆT, ĐÀM THẤP
- B¶ng tãm t¾t tÝnh n¨ng thuèc bæ khÝ
Tªn VÞ Tinh Q. C«ng n¨ng
kinh
Nh©n Cam, ¤n PhÕ, - §¹i bæ nguyªn khÝ
s©m khæ (hµn) tú - Ich huyÕt, sinh t©n chØ
kh¸t
- Bæ phÕ tú
Phßng Cam B×nh PhÕ, - Bæ phÕ tú
®Èng tú - Ich khÝ
s©m - Dìng huyÕt, sinh t©n
chØ kh¸t
- Tªn VÞ Tinh Q. C«ng n¨ng
kinh
Hßang Cam ¤n PhÕ, - Bæ khÝ, th¨ng d¬ng
k× tú khÝ
- Cè biÓu liÔm liÔm h·n
- Gi¶i ®éc sinh c¬, Lîi
thñy
B¹ch Cam ¤n Tú, vÞ - Bæ khÝ, khiÖn tú r¸o
truËt , khæ thÊp
- Cè biÓu liÔm h·n
- lîi thñy tiªu thòng, an
thai
Cam Cam B×nh 12 - Bæ trung khÝ
th¶o kinh - NhuËn phÕ, gi¶i ®éc,
chØ thèng
- §iÒu hßa dîc tÝnh
- Tªn VÞ Tinh Q. C«ng n¨ng
kinh
§¹i Cam ¤n Tú, - KiÖn tú, dìng huyÕt
t¸o vÞ, - An thÇn
t©m - §iÒu hßa dîc tÝnh
Hoµi Cam, B×nh Tú, - KiÖn tú vÞ
s¬n ®¹m phÕ, - Ých phÕ thËn
thËn - Sinh th©n chØ kh¸t
Linh Cam, ¤n, Tú, - Bæ khÝ huyÕt
chi khæ b×nh vi, - ChØ khÝ b×nh suyÔn
phÕ - D¬ng t©m an thÇn
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
