Bài giảng Thủy văn công trình: Chương I - Vũ Thị Minh Huệ

Chia sẻ: Na Na | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

109
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Thủy văn công trình: Chương 2 - Các nguyên lý thủy văn có nội dung trình bày hệ thống sông ngòi lưu vực; các yếu tố khí hậu, khí tượng; dòng chảy sông ngòi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Thủy văn công trình: Chương I - Vũ Thị Minh Huệ

Chương2: Các nguyên lý thủy văn 2.1 2.2 2.3 Hệ thống sông Các yếu tố khí Dòng chảy ngòi Lưu vực hậu, khí tượng sông ngòi Chương 2: Các nguyên lý thủy văn 1 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
2.1. Hệ thống sông ngòi: • Sông ngòi được hình thành dưới tác động bào mòn của dòng chảy do nước mưa hoặc tuyết tan • Sông là một dải lãnh thổ trên đó có dòng nước chảy tương đối lớn và tương đối ổn định. • Một tập hợp những sông suối gồm một sông chính và các phụ lưu phân lưu lớn nhỏ có liên quan chặt chẽ với nhau về dòng chảy và lưu vực tập trung nước được gọi là hệ thống sông. Chương 2: Các nguyên lý thủy văn 2 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Chương II. Các nguyên lý thủy văn 3 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Lưu vực sông: • Lưu vực của một con sông là phần mặt đất mà nước trên đó sẽ chảy ra sông (kể cả nước mặt và nước ngầm). • Đường chia nước của lưu vực sông là đường cong giới hạn vùng cấp nước cho sông. Có hai loại: đường chia nước mặt và đường chia nước ngầm. • Việc xác định đường chia nước ngầm là rất khó nên thông thường người ta lấy đường chia nước mặt là đường phân lưu. • Lưu vực kín: là lưu vực có đường chia nước mặt trùng với đường chia nước ngầm • Lưu vực hở: là lưu vực có đường chia nước mặt không trùng với đường chia nước ngầm Chương II. Các nguyên lý thủy văn 4 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Sông Sông nhánh chính Đường phân lưu Cửa ra Chương II. Các nguyên lý thủy văn 5 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Chương II. Các nguyên lý thủy văn 6 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Chương II. Các nguyên lý thủy văn 7 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG HÌNH HỌC KHÁC •Chiều rộng bình quân lưu vực: Là tỷ số giữa diện tích lưu vực và chiều dài lưu vực Blv (km) = F/Llv ≈ F/Ls •Độ cao bình quân lưu vực: Trong đó: n H i −1 + H i fi 2 Hi- cao trình đường đồng mức thứ i H tb = i =1 n � � � fi = F � fi- diện tích bộ phận của lưu vực �=1 i � nằm giữa 2 đường đẳng cao liên tiếp F- Diện tích lưu vực n L n- số mảnh diện tích d= i =1 F •Mật độ lưới sông (km/km2) Là tỷ số giữa tổng chiều dài của tất cả các sông suối trên lưu vực Chươngcho diện tích lưu vực. chia II. Các nguyên lý thủy văn 8 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG HÌNH HỌC KHÁC •Độ dốc lòng sông chính Js (o/oo): Tính theo đường kẻ dọc sông sao cho các phần diện tích thừa thiếu không chế bởi đường thẳng và đường đáy sông bằng nhau •Độ dốc bình quân lưu vực J (o/oo) Trong đó: n li −1 +li ∆i h Dhi : chênh lệch cao độ 2 J lv = i =1 n � � giữa hai đường đồng mức � fi = F � � i=1 � li: chiều dài của đường Chương II. Các nguyên lý thủy văn 9 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL đẳng cao thứ i
2.2 Các yếu tố khí hậu, khí tượng: Chương II. Các nguyên lý thủy văn 10 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Nhân tố quan trọng: 1.Mưa 2.Bốc hơi Chương II. Các nguyên lý thủy văn 11 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
a. Mưa: Là hiện tượng nước ở thể lỏng hoặc thể rắn từ các tầng khí quyển rơi xuống bề mặt đất. Quá trình hình thành mưa Chương II. Các nguyên lý thủy văn 12 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
PHÂN LOẠI MƯA Chương II. Các nguyên lý thủy văn 13 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Các đặc trưng biểu thị mưa: • Lượng mưa: là lớp nước mưa đo được tại một at trạm quan trắc trên một đơn vị diện tích trong at max (m /ph m một thời đoạn nào đó. Ký hiệu: HT. Đơn vị: mm. aT ) – Lượng mưa trận, Lượng mưa ngày, Lượng Ht1- mưa tháng, Lượng mưa năm t2 • Cường độ mưa: Là lượng mưa rơi trong một t1 t2 t T đơn vị thời gian. Ký hiệu: at. Đơn vị: mm/h, mm/phút. • Đường quá trình mưa: là sự biến đổi của cường độ mưa theo thời gian Chương II. Các nguyên lý thủy văn 14 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
CÁC DỤNG CỤ ĐO MƯA Chương II. Các nguyên lý thủy văn 15 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Các phương pháp tính mưa bình quân lưu vực Chương II. Các nguyên lý thủy văn 16 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Phương pháp bình quân số học Trạm đo mưa n ∑X i X = i=1 n Trong đó: n là số trạm đo mưa trên lưu vực Xi là lượng mưa ở trạm thứ i Nhận xét: Phương pháp này chỉ sử dụng tốt khi trên lưu vực có nhiều trạm mưa và được bố trí ở những vị trí đnguyên lý thủy văn Chương II. Các ặc trưng. 17 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Phương pháp đa giác Theissen • Cơ sở của phương pháp: coi lượng mưa đo được ở một vị trí nào đó trên lưu vực chỉ đại diện cho lượng mưa của một vùng nhất định quanh nó • Nội dung phương pháp: – Nối các trạm đo mưa bằng các đoạn thẳng – Kẻ đường trung trực của các đoạn thẳng đó – Các đường trung trực này chia lưu vực thành các đa giác. Lượng mưa của trạm đo nằm trong mỗi đa giác là lượng mưa bình quân của phần diện tích thuộc đa giác đó. • Nhận xét: – Phương pháp này ứng dụng được khi trên lưu vực và lân cận nó có nhiều điểm đo mưa với n≥ 3. – Phương pháp đa giác là phương pháp thường dùng nhất trong tính toán thuỷ văn hiện nay. n – ưu điểm của phương pháp: xét được quyền số fi X i diện tích fi/F (so với phương pháp bỡnh quân số X = n= i 1 � � học) � f i =F � �i=1 � Chương II. Các nguyên lý thủy văn 18 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
Phương pháp đường đẳng trị • Đường đẳng trị là đường cong nối liền 2400mm các điểm trên bản đồ có lượng mưa 2200mm bằng nhau. 2000mm • Các bước thực hiện: 1800mm – Dựa vào tài liệu quan trắc trong và 1600mm ngoài lưu vực đồng bộ, tiến hành 1400mm tính toán và vẽ các đường đẳng trị 1200mm mưa. n � + X i +1 � X fi � i � – Xác định diện tích khống chế bởi X= i =1 � 2 � F các đường đẳng trị lượng mưa kế cận nhau Chương II. Các nguyên lý thủy văn 19 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL
• Nhận xét: – Phương pháp này cho kết quả chính xác nhất – Phương pháp này không chỉ cho ta tính được lượng mưa bỡnh quân lưu vực mà còn cho biết quy luật biến đổi của mưa theo không gian (vị trí tâm mưa, giảm dần về các hướng như thế nào ...) – Khối lượng tính toán lớn, cần tài liệu đủ nhiều, trạm phân bố đều trong không gian Chương II. Các nguyên lý thủy văn 20 Vũ Thị Minh Huệ - ĐHTL