Chöông 1

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

AÛnhlaøkeátquaûtheåhieänhìnhhoïchaichieàucuûacaùc vaättheåtrongmoätphaïmvinhaátñònh.Trongvieãnthaùm coùhailoaïiaûnhthöôøngñöôïcsöûduïng.

laøcaùcböùcaûnh -AÛnhtöôngtöï(Analogueimage):

ñöôïclöutröõtreânphimhoaëcgiaáyaûnh,coùtheåxemtröïc tieáp,coùcaápñoäsaùnghoaëcmaøuthayñoåilieântuïcnhö aûnhhaøngkhoâng,aûnhchuïptöømaùyaûnhthoângthöôøng.

laødaïngdöõlieäuaûnhñöôïc -AÛnhsoá(Digitalimage):

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

1

löutröõtreânmaùytính,ñöôïcchiathaønhnhieàuphaàntöû aûnh(pixel).Moãipixelöùngvôùimoätñônvòkhoânggianvaø coùgiaùtrònguyeânhöõuhaïnöùngvôùitöøngcaápñoäsaùng.

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

Quaùtrìnhchuyeåntöøaûnhanaloguesangdigital ñöôïcgoïilaøquaùtrìnhsoáhoùa,goàm2böôùc:

-Chiamoätaûnhtöôngtöïthaønhcaùcphaàntöûaûnh (pixel)goïilaø chiamaãu(sampling).

thaønhmoätsoánguyeânhöõuhaïngoïilaø -Chuyeånñoåicaápñoäsaùnglieântuïcöùngvôùitöøngpixel löôïngtöûhoùa.

Caùcpixelthöôøngcoùdaïnghìnhvuoângcoùtoïañoä laø (töøtreânxuoáng) (traùisang vaøchæsoácoät

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

2

chæsoáhaøng phaûi).Ñoälôùncuûapixel(taànsuaátchiamaãu)trongquaù trìnhchiamaãucaànñöôïctínhtoaùntoáiöu,neáupixelquaù lôùnthìchaátlöôïngaûnhkeùm,ngöôïclaïithìdunglöôïng löutröõaûnhlaïiquaùlôùn.

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

giaùtròsoánguyeân

AÛnhsoátheåhieäntheomoâhìnhraster,cungcaápdöõ lieäukhoânggianchoGIS.Tuøythuoäcvaøosoábittrongquaù trìnhlöôïngtöûhoùa,moãipixelseõcoùmoät öùngvôùicaápñoäsaùngñöôïcgoïilaøBV(BrightnessValue) hayDN(DigitalNumber).

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

3

Víduï,aûnhsöûduïng8bitñeålöôïngtöûhoùaseõcoù256 giaùtròcaápñoäsaùng.Moãipixelseõnhaänmoättrongcaùc giaùtròtöø0–255(0öùngvôùiñenvaø255öùngvôùitraéng).

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

AÛnhvieãnthaùmhieännaythöôøngñöôïclöudöôùidaïng

(cid:224) giaùtròñoäsaùngcho aûnhsoá .Naênglöôïngsoùngphaûnxaïtöøcaùcñoáitöôïng maëtñaátñöôïcsensorghinhaän töøngpixel(BV).

AÛnhñöôïcghinhaäntheotöøngdaûiphoåkhaùcnhau, ñöôïcgoïilaøaûnhñaphoåhayñakeânh,ñabaêngtaàn.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

4

Khihieånthò:aûnhñentraéng(1keânh)aûnhmaøu(3 keânh).NguyeânlyùtheåhieänmaøutheotoåhôïpRGB

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

Döõ lieäu aûnh ña phoå

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

5

AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc

- Tröôøng nhìn khoâng ñoåi

IFOV laøgoùckhoânggianöùng vôùimoätñônvòdieäntíchchia maãutreânmaëtñaát.

laøgoùc -TröôøngnhìnFOV

nhìntoáiñamaøsensorcoùtheå thunhaänñöôïcsoùngñieäntöø.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

6

-Khoaûngkhoânggiantreân maëtñaátdoFOVtaïoneânchính laø beàroängtuyeánchuïpL.

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc

Ñoäphaângiaûikhoânggian g laødieäntích

(spatialresolution) nhoûnhaáttreânmaëtñaátmaø sensorcoùtheåphaânbieätñöôïc.

AÛnhcoùñoäphaângiaûikhoâng

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

giancaøngcaokhicoùkích thöôùc pixel caøng nhoû. Ñoä phaângiaûikhoânggiancuõng ñöôïcgoïilaøñoäphaângiaûimaët ñaátkhihìnhchieáucuûamoät pixeltöôngöùngvôùimoätñônvò chiamaãutreânmaëtñaát.

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

7

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc

KhinoùiraèngaûnhSPOTcoùkíchthöôùcpixellaø20x20m

coùnghóalaø1pixeltreânaûnhtöôngöùngvôùidieäntích 20x20mtreânmaëtñaát.

Ñeåxaùcñònhñoäphaângiaûicaànthieátchopheùpnhaän bieátñoáitöôïng,thöôøngchoïnaûnhcoùñoäphaângiaûikhoâng gianbaèng½kíchthöôùcñoáitöôïngcaànxaùcñònh.

Ñoä phaân giaûi (m)

Kích thöôùc ñoái töôïng (m)

Ñoä phaân giaûi (m)

Kích thöôùc ñoái töôïng (m)

0,5

1,0

2,0

4,0

1,0

2,0

1,5

3,0

10,0

20,0

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

8

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc

Moáiquanheägiöõañoäphaângiaûikhoânggianvaøbeà roängtuyeánchuïp:

Sensor Beà roäng daûi chuïp Ñoä phaân giaûi khoâng gian

Quickbird 0,61 m 16,5 km

Landsat ETM 30 m 185 km

MODIS 250 –1.000 m 2.330 km

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

AVHRR 1.100 m 2.440 km

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Tínhchaátphoåcuûaaûnh

Ñoäphaângiaûiphoå resolution):

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

9

(spectral theåhieänbôûikíchthöôùc vaøsoákeânhphoå,beà roäng phoå hoaëc söï phaânchiavuøngphoå maøaûnhveätinhcoùtheå phaânbieätmoätsoálöôïng lôùncaùcböôùcsoùngcoù kíchthöôùctöôngtöï, cuõng nhö taùch bieät ñöôïccaùcböùcxaïtöø nhieàuvuøngphoåkhaùc nhau.

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Tínhchaátphoåcuûaaûnh

Ñoäphaângiaûiböùc

(radiometric theåhieän

xaï resolution): ñoänhaïytuyeántính cuûasensortrongkhaû naêngphaânbieätsöï thayñoåinhoûnhaát cuûacuûañoäphaûnxaï soùngtöøvaättheå.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

Víduï:aûnh8bitseõ phaânbieätñöôïc256 giaùtrò(töø0–255)

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñoäphaângiaûithôøigiancuûaaûnh

lieân Ñoäphaângiaûithôøigian(temporalresolution)

quanñeánkhaûnaêngchuïplaëplaïicuûaveätinh.AÛnhñöôïc chuïpôûnhieàuthôøiñieåmkhaùcnhaucuøngmoätvòtrícho pheùpsosaùnhñaëctröngbeàmaëttheothôøigian.

Öutheácuûañoäphaângiaûithôøigianlaøchopheùpcung caápthoângtinchínhxaùchônvaønhaänbieátsöïbieánñoäng cuûamoätkhuvöïccaànnghieâncöùu.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

10

Quyõñaïobayvaøvaäntoácchuyeånñoängcuûaveätinh laøcaùcnhaântoáaûnhhöôûngñeánñoäphaângiaûithôøigian.

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñoäphaângiaûithôøigiancuûaaûnh

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñoäphaângiaûithôøigiancuûaaûnh

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

11

Ñoä phaân giaûi khoâng gian vaø thôøi gian cuûa moät soá aûnh veä tinh phoå bieán

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñoäphaângiaûithôøigiancuûaaûnh

Name

Type

Sensors

Altitude (km)

Inclination (°)

Period (min)

SPOT

Sun synchronous

832

98.7

101

Repeat Circle (days) 26

HRV

LANDSAT

Sun synchronous

705

98.2

99

16

MSS, TM

MOS

Sun synchronous

908

103

17

MESSR, VTIR, MSR

EO-1

Sun synchronous

705

98.2

99

16

Hyperion

IRS

Sun synchronous

817

98.69

101

24

LISS, PAN, WIFS

RESURS

Sun synchronous

678

98.04

98

21

MSU-SK

NOAA

Sun synchronous 870-833 98.7-98.99

101.4

AVHRR/2, TOVS, SSU, MSU

EROS-A1

Sun synchronous 475-491

97.3

94

CCD

IKONOS

Sun synchronous

681

98.1

98

PAN

ADEOS2-GLISun synchronous

803

98.6

101

4

GLI

SPOT-5

Sun synchronous

832

98.7

101

26

HRV

Quickbird-2Sun synchronous

450

98

93.4

PAN

ADEOS

Sun synchronous

800

98.6

101

41

OCTS

RADARSAT Sun synchronous

798

98.6

100.7

24

SAR

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Hieånthòaûnhveätinh

Chaátlöôïngdöõlieäuaûnhñöôïcñaùnhgiaùquatyûsoá giöõatínhieäunhaäp ScaànthieátvaømöùcñoänhieãuN,kí hieäulaøSNR(Signaltonoiseratio)ñöôïctínhquabieåu thöùc: SNR=20.log 10(S/N)

Thoângtinlöutrongdöõlieäuaûnhtheoñônvòbit.Trong xöûlyùaûnhsoábaèngmaùytính,dunglöôïngaûnhthöôøngsöû duïnglaøbyte.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

12

Dunglöôïngaûnh(byte)=(soáhaøngxsoácoätxsoákeânh xsoábit)/8

KHUOÂN DAÏNG DÖÕ LIEÄU AÛNH VEÄ TINH

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

-KhuoândaïngBSQ(BandSequence):caùckeânhphoå ñöôïclöutuaàntöïheátkeânhnaøysangkeânhkhaùc,moãiaûnh öùngvôùimoätkeânh.

KHUOÂN DAÏNG DÖÕ LIEÄU AÛNH VEÄ TINH

-KhuoândaïngBIL(BandInterleavedbyLine):töøng

haøngñöôïcghitheothöùtöïcuûasoákeânh,moãihaøng ñöôïcghituaàntöïtheogiaùtròcuûacaùckeânhphoåvaø sauñoùlaëplaïitheothöùtöïtöønghaøng,nhövaäyseõ taïofiledöõlieäuaûnhchungchocaùckeânhphoå.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

13

KHUOÂN DAÏNG DÖÕ LIEÄU AÛNH VEÄ TINH

-KhuoândaïngBIP(BandInterleavedbyPixel):moãi

pixelñöôïclöutuaàntöïtheocaùckeânh,nghóalaøcaùc keânhñöôïcghitheohaøngvaøcoättöøngpixel.Saukhi heáttoåhôïpphoåpixelnaøylaïiñeánpixelkhaùc.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

KHUOÂN DAÏNG DÖÕ LIEÄU AÛNH VEÄ TINH

-KhuoândaïngBSQcoùöuñieåmdeãñoïc,chopheùp choïnkeânhbaátkìvaøthuaäntieänkhixuaátaûnhhoaëctoåhôïp maøu.

-KhuoândaïngBIPsöûduïngtieänlôïitrongphaânloaïiaûnh töïñoängvaøxöûlyùaûnhñabieán.

Ngoaøira,caùcthoângtinboåtrôïveàngaøythaùngnaêm, caùcchætieâuchaátlöôïngaûnhcoønñöôïclöukeømôûcaùc khuoândaïngkhaùcWSFhoaëcLTWG.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

14

Thoângthöôøngñeåcungcaápchongöôøisöûduïng,aûnh ñöôïcghitreânñóaCD-ROMgoàm3filechính:Fileghinhaän thoângtinchuùgiaûiveàdöõlieäu;filecungcaápthoângtinveà caáutruùcaûnh,möùcñoähieäuchænhhìnhhoïcvaøhieäuchænh böùcxaï;filedöõlieäuaûnhveätinh.

TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ

Caùcchæsoáthoángkeâaûnhveätinhcaàntínhtoaùnlaø:giaù

tròñoäsaùngmax,mincuûatöøngkeânhaûnh;giaùtròtrung bình;ñoäleächchuaån;matraänphöôngsai–hieäpphöông sai;matraäntöôngquan,..

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

Vieäctínhtoaùncaùcchæsoáthoángkeânhaèmcungcaáp caùcthoângtintoångquaùtveàaûnh,giuùpchovieächieånthò vaøgiaûiñoaùnaûnhñöôïctoáthôn.Ñoàngthôøicaùcsoálieäu thoángkeâcuõnglaøcoângcuïñeålöïachoïngiaûiphaùpxöûlyù hoaëcgiaûiñoaùnaûnhphuøhôïp.

TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ

Kíhieäu:i–chæsoáhaøng;j–chæsoácoät;k –chæsoákeânh aûnh;l–chæsoácuûakeânhcoønlaïi;n–toångsoápixelcuûa aûnhthì:

BVijk laøgiaùtròpixelôûhaøngi,coätjvaøkeânhk.Ñeåñôn giaûn,takhoângcaànxeùtvòtrícuûapixelmaøchæquantaâm ñeánsoálöôïngpixeltrongmoätkeânhaûnhthìcoùtheåvieátlaïi laøBV ik (giaùtròpixeltrongaûnhôûkeânhkvôùi ithayñoåitöø 1 ñeánn).

n

=

m k

BV ik

mk) ñöôïctính:

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

15

- Giaùtròtrungbìnhcuûakeânhk ( 1 (cid:229) n 1 i =

TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ

- Phöôngsaicuûakeânhk(Var

k) ñöôïctính:

n

2

(

)

-

BV ik

m k

(cid:229)

i

1 =

=

Var k

n

1

-

- Ñoäleächchuaåncuûakeânhk(S

k) ñöôïctính:

n

2

(

)

-

BV ik

m k

(cid:229)

i

1 =

S

=

k

n

1

-

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ

(

)(

)

-

-

BV ik

m k

BV il

m l

- Hieäpphöôngsaigiöõacaùcgiaùtròpixelôûkeânhkvaø

1

Cov

=

kl

n

1

-

keânhl(Cov kl) ñöôïctính: n (cid:229)

n

n

n

n

(

)

-

BV ik

BV il

BV il

(cid:229)

(cid:229) (cid:229) BV ik

i

i

1 =

1 =

Cov

=

kl

nn (

i 1 = )1 -

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

16

hoaëc:

TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ

Giaùtròphöôngsai,hieäpphöôngsaiñöôïctheåhieänqua

matraänphöôngsai–hieäpphöôngsailaømatraänñoái xöùng(tuøyvaøosoákeânhaûnh)theåhieännhösau:

Band 1 Band 2 Band 3 Band 4

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

Band 1 Band 2 Band 3 Band 4 Var1 Cov21 Cov31 Cov41 Cov12 Var2 Cov32 Cov42 Cov13 Cov23 Var3 Cov43 Cov14 Cov24 Cov34 Var4

TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ

r = kl

Cov kl SS k

l

- Söïtöôngquangiöõacaùcgiaùtròpixelôûkeânhkvaø keânhl(r kl) ñöôïctính:

VìCov kl khoângvöôïtquaùgiaùtròtíchñoäleächchuaånhai kl laøtyûsoávaønhaängiaùtròtöø

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

17

keânhneânheäsoátöôngquan r -1ñeán1.Matraäntöôngquancuõnglaømatraänñoáixöùng vôùicaùcyeáutoátreânñöôøngcheùochínhbaèng1.

TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ

YÙnghóacuûaheäsoátöôngquan:

rkl =0:khoângcoùsöïquanheätuyeántínhgiöõahaikeânh

kl =-1thì

aûnh(ñoäclaäptuyeántính),vaäylöôïngthoângtintreânhai keânhaûnhseõboåsungnhau.

rkl =1:haikeânhtöôngquanhoaøntoaøn(phuïthuoäc tuyeántính),neáugiaùtròpixelkeânhktaêngthìseõcoùsöïgia taêngtöôngöùngñoáivôùicaùcpixelkeânhl,nghóalaøhai keânhaûnhcungcaápthoângtinnhönhau.Neáu r giaùtròñoäsaùngkeânhktaêngthìseõcoùsöïgiaûmgiaùtròvôùi caùcpixeltöôngöùngkeânhl.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

- 1≤ rkl ≤ 1:coùsöïtöôngquangiöõadöõlieäuaûnhcuûa 2 kl caønglôùnthìsöïtöôngquancaøngcao keânh,giaùtrò r nghóalaøhaikeânhítthoângtinboåsungchonhau.

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT

Döõlieäumaëtñaátbaogoàmtaäphôïpcaùcquansaùt,ño ñaïcvaøthuthaäpcaùcthoângtinveàñieàukieänvaøtìnhtraïng thöïcteátreânmaëtñaátñeåxaùcñònhmoáiquanheägiöõadöõ lieäuaûnhveätinhthuñöôïcvaøbaûnthaânñoáitöôïngñöôïc nghieâncöùu.

Caùcsoálieäumaëtñaátphaûiñöôïcthuthaäpgaànnhö ñoàngthôøitrongcuøngthôøiñieåmvôùidöõlieäuveätinhhoaëc ítnhaátcuõngtrongmoätkhoaûngthôøigiansaochokhoâng coùsöïthayñoåicuûacaùcñoáitöôïngnghieâncöùu.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

18

Döõlieäumaëtñaátñöôïcsöûduïngcho:thieátkeásensor; kieåmñònhcaùcthoângsoákyõthuaätcuûasensor(phaïmvi böôùcsoùng,beàroängkeânhphoå);cungcaápthoângtinhoã trôïchoquaùtrìnhphaântíchvaøhieäuchænhhìnhhoïcaûnh.

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT

Caùcthoângtincaànñöôïcthuthaäptrongkhikhaûosaùt ngoaøithöïcñòalaø:

-Caùcthoângtintoångquancuõngnhöchitieátveàñoái töôïngnghieâncöùunhö:chuûngloaïi,traïngthaùi,tínhchaát phaûnxaïvaøhaápthuïphoå,hìnhdaùngbeàmaët,nhieätñoä,…

-Caùcthoângtinveàmoâitröôøngxungquanh,goùc

chieáu,ñoäcaomaëttrôøi,cöôøngñoächieáusaùng,traïngthaùi khíquyeån,nhieätñoä,ñoäaåmkhoângkhí,höôùngvaøtoácñoä gioù,ñieàukieänbeàmaët.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

Tuøytröôønghôïpvaømuïcñíchcuïtheåmaøcaùcthoângtin caànthuthaäpphaûiñöôïcraøsoaùtcaånthaän.

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT Soálieäuñònhvòmaëtñaát:

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

19

Ñeåñaïtyeâucaàuveàñoächínhxaùctrongñaêngkítoïa ñoäaûnh,caànphaûicoùtoïañoäcaùcñieåmkhoángcheámaët ñaát,chuùngñöôïcgoïilaøcaùcñieåmGCP(GroundControl Points).

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT Soálieäuñònhvòmaëtñaát:

Phöôngphaùpñôngiaûnnhaátñeåxaùcñònhcaùcñieåm GCPlaøsöûduïngbaûnñoàñòahình.Thoângthöôøngphaûitieán haønhkhaûosaùtngoaøithöïcñòavaøñonoáivôùiheätoïañoä ñòaphöôngdokhoângphaûiluùcnaøocuõngcoùbaûnñoà.

YeâucaàuñoächínhxaùcñieåmGCP

Tyû leä baûn ñoà Ñoä phaân giaûi aûnh (m) Ñoä chính xaùc caàn xaùc ñònh (m)

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

1: 50.000 1: 25.000 1: 10.000 1: 5.000 5 2,5 1 0,6 2 1,2 0,5 0,1

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu:

Hieännay,ngöôøitathöôøngsöûduïngcaùcthieátbòGPS ñeåxaùcñònhcaùcñieåmGCP.

HeäthoángñònhvòtoaøncaàuGPS(teângoïiñaàyñuûlaø NAVigationSatellitewithTimingandRangingGlobal PostitioningSystem)laømoätheäthoángradiohaønghaûidöïa vaøocaùcveätinhñeåcungcaápthoângtinveàvòtríbachieàu (khoaûngcaùch–Ranging)vaøthôøigianchínhxaùc (Timing).

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

20

HeäthoángGPSñöôïcthieátkeávaøñieàuhaønhbôûiBoä QuoácPhoøngMyõ,chuûyeáulaøñeåphuïcvuïchomuïcñích quaânsöï,ngaøynayñöôïcmôûroängmoätphaànchomuïc ñíchdaânsöï(keåtöønaêm1984).

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu:

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu:

Öuñieåmsovôùikyõthuaätñònhvòtruyeànthoáng:

v Vieäcquansaùtkhoângbògiôùihaïntrongkhoânggian;

v Ñaùngtincaäy,hieäuquaûcaovaøchokeátquaûvôùiñoä chínhxaùccao;

v Khoângñoøihoûitínhthoânghöôùnggiöõacaùctraïmño;

v Coùtheåöùngduïngôûthôøigianthöïcvaøôûvòtríbaátkì, choñoáitöôïngñöùngyeânhayñangdichuyeån;

v Thieátbòcoùtheåhoaïtñoänglieântuïcvaøkhoângphuï thuoäcvaøoñieàukieänthôøitieát.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

21

v Ngöôøisöûduïngkhoângcaànquantaâmñeánvieäcvaän haønhvaøbaûotrìheäthoáng

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu:

MoätheäthoángGPShoaønchænhgoàm3thaønhphaàn chính: - Maûng khoâng gian (Space

Segment): goàm24veätinhbayxung quanhTraùiñaátôûñoäcao20.200km vôùichukyø11giôø57phuùt58giaây.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

Caùcveätinhcoùnhieämvuïghi nhaän,löutröõcaùcdöõlieäu,thoângtin ñöôïctruyeàntöøcaùctraïmñieàu khieånmaëtñaát;duytrìchuaånthôøi giannguyeântöû;truyeànthoângtin ñeánngöôøisöûduïngvaøthayñoåi quyõñaïobay(neáucoù).

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu:

goàm01traïm -Maûngñieàukhieån(ControlSegment):

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

22

ñieàukhieånchính(MasterControlStation)vaøcaùctraïm quantraéc(MonitorStations).

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu:

tuøytheonhu -Maûngngöôøisöûduïng(UsersSegment):

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

caàusöûduïngmaøsöûduïngcaùcloaïimaùythucoùñoächính xaùckhaùcnhau.

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu:

MoätsoákieåumaùythuGPS:

LEICA

SR20

GARMIN

III PLUS

TOPCON

Legacy E

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

23

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu:

Coùhaiphöôngphaùpñònhvòthöôøngñöôïcsöûduïng: laøphöôngphaùpñònhvòcoùñoächính -Ñònhvòtuyeätñoái:

xaùcthaápbaèngvieäcsöûduïngcaùcmaùyñònhvòcaàmtay. Ñoächínhxaùcmaëtbaèngtöø10–20m.Maùythunhaäntín hieäuñoàngthôøitöø4veätinh,xöûlyùdöõlieäuvaøchokeátquaû ngay. laøphöôngphaùpñònhvòcoùñoächính -Ñònhvòtöôngñoái:

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

xaùccaobaèngvieäcsöûduïngcaùcmaùyñotraïmGPS.Ñoä chínhxaùcmaëtbaèngñaïtvaøicm,neáuxöûlítoátvaøñöôøng ñaùyngaéncoùtheåñaïtñeánmm.Haimaùythunhaäntínhieäu ñoàngthôøitöø4veätinh,döïatreântoïañoäcuûañieåmgoácñaõ bieáttröôùc,xaùcñònhtoïañoäñieåmcoønlaïi.Saukhithutín hieäucaàncoùquaùtrìnhhaäuxöûlíbaèngcaùcphaànmeàm chuyeânduïng.

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu:

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

24

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu:

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

NgoaøiheäthoángGPScuûaMyõ,coøncoùheäthoáng GLONASScuûaNga(hieännayñaõcoù20veätinh)vaø GALLIEOcuûachaâuAÂu(ñangthöûnghieäm).

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäuBaûnñoà:

coùtyûleä1:25.000 -Baûnñoàñòahình(TopographicMaps):

hoaëc1:50.000cungcaápcaùcñieåmGCPphuïcvuïhieäu chænhhìnhhoïc,hoaëccaùcthoângsoáñoäcaoñeåtaùitaïo moâhìnhñoäcaosoáDEMphuïcvuïchonaénaûnhhoaëcgiaûi ñoaùnaûnhlaäptheå.

caùcbaûnñoàhieäntraïngsöûduïng -Baûnñoàchuyeânñeà:

ñaát,röøng,ñòachaát,…tyûleätöø1:10.000–1:25.000caànthieát chovieäcnghieâncöùuchuyeânñeà,choïnvuøngmaãuvaø phaânloaïiaûnh.Neáuchuùnglaøcaùcbaûnñoàsoáthìsöûduïng tíchhôïpvôùidöõlieäucungcaápbôûivieãnthaùmñeåxaây döïngcôsôûdöõlieäuGIS.

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

25

cungcaápthoângtinquantroïng -Baûnñoàkinhteáxaõhoäi: ñeåxaâydöïngöùngduïngvieãnthaùmvaøGIS.

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäuGISvaømoâhìnhñoäcaosoá:

TíchhôïpRSvaøGIStrongnghieâncöùuvaøtrieånkhaicaùc

öùngduïngnhö:thaønhlaäpbaûnñoàchuyeânñeàsöûduïng ñaát,theodoõibieánñoängñaátñai,...

AÛnhvieãnthaùmsaukhiñöôïcxöûlyùvaøñaêngkítoïañoä seõtrôûthaønhnguoàncungcaápdöõlieäuquantroïngcho GIS,ngöôïclaïidöõlieäuGIShoãtrôïraátnhieàuchovieäcxöûlyù vaøgiaûiñoaùnaûnhvieãnthaùm.

VieäcphoáihôïpgiöõaGISvaøRStrôûthaønhcoângngheäraát

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

hieäuquaûñeåxaâydöïngvaøcaäpnhaätdöõlieäukhoânggian phuïcvuïchocoângtaùcquaûnlyùtaøinguyeânthieânnhieân vaøgiaùmsaùtmoâitröôøng,…

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäuGISvaømoâhìnhñoäcaosoá:

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

26

DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäuGISvaømoâhìnhñoäcaosoá:

Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng

27

MoâhìnhñoäcaosoáDEM(DigitalElevationModel)hay DTM(DigitalTerrainModel)thöôøngñöôïclöutröõtrongGIS laødöõlieäuñeåtheåhieänñoäcaocuûamaëtñaát.