TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ -----***-----
BÀI TẬP LỚN MÔN ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
ĐỀ BÀI : Phận tích cấu trúc hệ thống chính trị nước ta hiện nay.Trình bày suy nghĩ của nhóm về văn hóa chính trị của giới trẻ hiện nay.
Họ và tên: NHÓM 3 Lớp: ĐLCMCĐCSVN_21
Hà Nội, ngày 24 tháng 2 năm 2017
Bài làm
1. Cấu trúc hệ thống chính trị nước ta hiện nay
1.1. Khái niệm, chức năng, nhiệm vụ của hệ thống chính trị.
1.1.1. Khái niệm
Hệ thống chính trị là một bộ phận kiến trúc thượng tầng xã hội, bao gồm các tổ chức, các thiết chế có quan hệ với nhau về mặt mục đích, chức năng trong việc thực hiện, tham gia thực hiện quyền lực chính trị hoặc đưa ra quyết định chính trị.
Hệ thống chính trị Việt Nam hiện nay bao gồm Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị -xã hội, và các mối quan hệ giữa các thành tố trong hệ thống.
1.1.2. Bản chất.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, nhân dân ta đã đứng lên làm cách mạng giành lấy quyền lực và tổ chức ra hệ thống chính trị của mình. Hệ thống chính trị nước ta có những bản chất sau:
- Hệ thống chính trị ở nước ta mang bản chất của giai cấp công nhân.
- Quyền lực thuộc về nhân dân với việc nhà nước của dân do dân và vì dân dưới sự lãnh đạo của Đảng độ tiên phong của giai cấp công nhân, đại biểu trung thành lơi ích của giai caaso công nhân và nhân dân lao động và của cả dân tộc, thiết lập sự thống trị của đạ số nhân dân với thiểu số bóc lột.
- Bản chất thống nhất không đối kháng của hệ thống chính trị ở nước ta. Bản chất đó dựa trên cơ sở chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu về sự thống nhất giữ những lợi ích cơ bản của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn thể dân tộc.
1.1.3. Đặc điểm của hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay:
- Các tổ chức trong hệ thống chính trị ở nước ta đều lấy chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động, Các quan điểm và nguyên tắc của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đề
đc tổ chức trong hệ thống chính tri ở nước ta vận dụng ghi rõ trong hoặt động của từng tổ chức.
- Hệ thống chính trị nước ta đặt dưới sự lãnh đạo củaĐảng cộng sản Việt
Nam.
-Hệ thống chính trị nước ta được tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ. Nguyên tắc này được tất cả các tổ chức trong hệ thống chính trị ở nước ta thực hiện.
Việc quán triệt và thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ là nhân tố cơ bản đảm bảo bảo cho hệ thống chính trị có được sự thổng nhất về tổ chức và hành động nhằm phát huy sức mạnh đồng bộ của hệ thống cũng như của mỗi tổ chức trong hệ thống chính trị.
-Hệ thống chính trị đảm bảo sự thống nhất giữa bản chất giai cấp công nhân
và tính nhân dân, tính dân tộc rộng rãi.
=> Đây là đặc điểm khác biệt căn bản của hệ thống chính trị ở nước ta với hệ thống chính trị của các nước tư bản chủ nghĩa thể hiện tính ưu việt của hệ thống xã hội chủ nghĩa, sự thống nhất lợi ích giữa giai cấp công nhân, nhân dân lao động cũng như cả dân tộc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
1.1.4. Chức năng
Ở nước ta hiện nay, giai cấp công nhân và nhân dân lao động đang là chủ thể chân chính của quyền lực. Vì vậy, hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng là công cụ thực hiện quyền làm chủ của nhân dân lao động. Mỗi tổ chức của hệ thống chính trị có chức năng, nhiệm vụ khác nhau nhưng cùng tác động vào các quá trình phát triển kinh tế - xã hội nhằm đảm bảo quyền lực của nhân dân.
* Đảng Cộng sản Việt Nam
Đảng Cộng sản Việt Nam – Đội tiên phong của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc. Đảng là một bộ phận của hệ thống chính trị nhưng lại là hạt nhân lãnh đạo của toàn bộ hệ thống chính trị. Vai trò của Đảng thể hiện những nội dung chủ yếu sau:
Đảng đề ra Cương lĩnh chính trị, đường lối, chiến lược, những quan
điểm, chủ truong phát triển kinh tê – xã hội.
Đảng lãnh đạo và tổ chư thực hiện Cương lĩnh, đường lối của Đảng.
Đảng lãnh đạo xã hội chủ yếu thông qua Nhà nước và các đoàn thể
quần chúng
Đường lối, chủ trương của Đảng được Nhà nước tiếp nhận, thể chế hóa, cụ thể bằng pháp luật và chủ trương chính sách, kế hoạch, chương trình cụ thể. Vì vậy, Đảng luôn quan tâm đến việc xây dựng Nhà nước và bộ máy Nhà nước, đồng thời kiểm tra việc Nhà nước thực hiện các nghị quyết của Đảng.
* Nhà nước
Nhà nước là trụ cột của hệ thống chính trị của nước ta, là công cụ tổ chức thực hiện ý chí và quyền lực của nhân dân, thay mặt nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân để quản lý toàn bộ hoạt động của đời sống xã hội. Đó chính là Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Mặt khác, nhà nước chịu sự lãnh đạo của giai cấp công nhân, thực hiện và đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân.
Như vậy, Nhà nước xã hội chủ nghĩ vừa là cơ quan quyền lực, vừa là bộ máy chính trị, hành chính, vừa tổ chức quản lý kinh tế văn hóa, xã hội của nhân dân. Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan trong việc thực hiện quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.
Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quốc hội quyết định những chính sách cơ bản về đối nội, đối ngoại, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, những nguyên tắc chủ yếu về tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước, về quan hệ xã hội và hoạt động của công dân. Quốc hội thực hiện quyền giám sát tối cao với toàn bộ hoạt động của Nhà nước.
Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội, cơ quan hành chính cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chính phủ thống nhất quản lý việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng và đối ngoại của Nhà nước. Chính phủ là cơ quan chấp hành, chịu trách nhiệm trước Quốc hội và phải báo cáo công tác với Quốc hội (cơ quan hành pháp).
Tòa án các cấp là cơ quan nhân danh Nhà nước, thể hiện thái độ và ý chí của Nhà nước trước các vụ án thông qua hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.
Nhà nước thực hiện quản lý xã hội bằng pháp luật, đồng thời coi trọng giáo dục nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân. Vì vậy, cần tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
* Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị- Xã hội
Các tổ chức chính trị xã hội gồm Tổng liên đoàn lao động Việt Nam, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội liên Hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam,…. Đây là các tổ chức hợp pháp được tổ chức để tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân dân theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản đại diện cho lợi ích của nhân dân, tham gia vào hệ thống chính trị tùy theo tính chất, tôn chỉ, mục đích của mình nhằm bảo vệ quyền lợi dân chủ của nhân dân.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân có vai trò rất quan trọng tronh sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc để xây dựng và bảo vệ đất nước; phát huy dân chủ, nâng cao trách nhiệm công dân với các hội viên, đoàn viên, giữ gìn kỷ cương phép nước, thúc đẩy công cuộc đổi mới, thắt chặt mối quan hệ giữa nhân dân với Đảng và Nhà nước. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân là cơ sở chính trị củ chính quyền nhân dân, nơi thể hiện ý chí và nguyện vọng; phát huy khả năng tham gia bầu cử Quốc hội và Hội đồng Nhân dân; tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; thực hiện giám sát của nhân dân với cán bộ công chức và giải quyết những mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân.
Các tổ chức chính trị- xã hội của nhân dân có nhiệm vụ giáo dục chính trị tư tưởng, động viên và phát huy tích cực xã hội của các tầng lớp nhân dân. Góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị chăm lo bảo vệ lợi ích chính đáng và hợp pháp của nhân dân; tham gia vào các công việc quản lý nhà nước, quản lý xã hội giữ vững và tang cường mối liên hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, góp phần thực hiện và thúc đẩy quá trình dân chủ hóa và đổi mới xã hội, thực hiện cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ.
Hệ thống chính trị ở nước ta tổ chức theo một hệ thống từ Trung ương đến cơ sở. Cơ sở phân cấp theo quản lý hành chính gồm có xã, phường, thị trấn. tất cả các tổ chức đều có vị trí vai trò và nhiệm vụ được quy định trong Luật Tổ chức của hệ thống chính trị ở nước ta. Hệ thống chính trị có vai trò quan trọng trong việc tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tang cường đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy quyền làm chủ nhân dân, huy động mọi khả năng phát triển kinh tế-xã hội, tổ chức cuộc sống của cộng dân cư.
1.2. Nhận xét về hệ thống chính tri của nước ta hiện nay
Sau năm 1975, hòa bình lập lại, Việt Nam đang bước đi trên con đường đổi mới với những yêu cầu cao hơn, bức thiết hơn của nền kinh tế thị trường định hướng chủ nghĩa xã hội.Việt Nam đã đổi mới tư duy từ “hệ thống chuyên chính vô sản” sang “ hệ thống chính trị” nhằm thực hiện tốt hơn dân chủ xã hội chủ nghĩa,phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân.
1.2.1. Đổi mới tư duy về hệ thống chính trị
- Nhận thức mới về mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới hệ thống chính trị: Hệ thống chính trị đã phản ánh và đáp ứng yêu cầu chuyển đổi từ chế độ kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp sang thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
- Nhận thức mới về đấu tranh giai cấp và về động lực chủ yếu phát triển đất
nước trong giai đoạn mới
- Nhận thức mới về xây dựng Nhà nước pháp quyền trong hệ thống chính trị
1.2.2. Chủ trương xây dựng hệ thống chính trị.
- Xây dựng Đảng trong hệ thống chính trị:
+ Đảng Cộng Sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân,đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam,đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân,nhân dân lao động và của dân tộc.
+ Đảng lãnh đạo xã hội bằng cương lĩnh,chiến lược,các định hướng về chính sách và chủ trương lớn;bằng công tác tuyên truyền,thuyết phục,vận động,tổ chức,kiểm tra,giám sát và bằng hành động gương mẫu của đảng viên.
+ Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân,tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân,dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng,chịu sự giám sát của nhân dân,hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.
- Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
+ Nhà nước của dân, do dân và vì dân,tất cả quyền lực nhà nước thuộc về
nhân dân.
+ Quyền lực nhà nước là thống nhất,có sự phân công,phối hợp và kiểm soát
giữa các cơ quan trong thực hiện các quyền lập pháp,hành pháp và tư pháp.
+ Nhà nước được tổ chức và hoạt động trên cơ sở Hiến pháp,pháp luật và
bảo đảm cho Hiến Pháp và các đạo luật.
+ Nhà nước tôn trọng và bảo đảm quyền con người,quyền công dân,nâng cao trách nhiệm pháp lý giữa nhà nước và công dân,thực hành dân chủ,đồng thời tăng cường kỷ cương, kỷ luật.
+ Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam do một đảng duy nhất lãnh đạo,có sự giám sát của nhân dân,sự phản biện của xã hội của Mặt trận tổ Quốc Việ Nam và tổ chức thành viên của mặt trận.
- Xây dựng mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội trong hệ thống
chính trị
+ Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội tập hợp ,vận động,đoàn kết rộng rãi các tầng lớp nhân dân;đại diện cho quyền lợi và lợi ích hợp pháp của nhân dân,đề xuất các chủ trương chính sách về kinh tế,văn hóa,xã hội,an ninh,quốc phòng.
Nhận xét:
-Tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị nước ta đã có nhiều đổi mới góp phần xây dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân
- Hoạt động của hệ thống chính trị ngày càng hướng về cơ sở
- Quốc hội, Chính phủ,hội đồng nhân dân,ủy ban nhân dân các cấp đã có nhiều đổi mới theo hướng phát huy dân chủ, cải cách hành chính,công khai các hoạt động của chính quyền, tăng cường đối ngoại, tôn trọng và lắng nghe ý kiến của nhân dân.
- Dân chủ trong xã hội có bước phát triển trình độ và năng lực làm chủ của
nhân dân từng bước được nâng lên.
- Nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước được phân định rõ hơn,
phân biệt quản lý nhà nước với quản lý sản xuất kinh doanh.
- Nhà nước được từng bước kiện toàn, từ cơ cấu tổ chức đến cơ chế hoạt
động trên các lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp.
- Mặt trận, các tổ chức chính trị xã hội có nhiều đổi mới về tổ chức, bộ máy, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, đa dạng hóa các hình thức để tạp hợp ngày càng đông đảo các tầng lớp nhân dân, tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng, tham gia xây dựng và củng cố chính quyền, hướng mạnh hoạt động về cơ sở bước đầu thực hiện nhiệm vụ giám sát và phản biện xã hội.
- Đảng thường xuyên coi trọng việc đổi mới và tự chỉnh đốn, giữ vững và nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta trong điều kiện mới.
- Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị có nhiều đổi mới và tiến bộ, dân chủ trong Đảng được phát huy, quan hệ mật thiết giữa Đảng và nhân dân được củng cố.
=> Hệ thống chính trị đã
- Thực hiện có kết quả một số đổi mới quan trọng,đặc biệt quyền làm chủ của nhân dân trên các lĩnh vực kinh tế,xã hội,chính trị,tư tưởng,văn hóa được phát huy.
- Các kết quả đạt được đã khẳng định đường lối đổi mới nói chung,đường lối đổi mới hệ thống chính trị nói riêng là đúng đắn,sáng tạo,phù hợp thực tiễn,bước
đầu đáp ứng nhu cầu của tình hình mới,khắc phục dần những khuyết,nhược điểm của hệ thống chuyên chính vô sản trước đây
Bên cạnh những thành công của đổi mới hệ thống chính trị,trong thực tế vận
hành hệ thống chính trị nước ta còn nhiều nhược điểm
- Năng lực và hiệu quả lãnh đạo của đảng,hiệu lực quản lý.điều hành của nhà nước,hiệu quả hoạt động của mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội chưa ngang tầm với đòi hỏi của tình hình nhiệm vụ mới.
- Tình trạng buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng, nhất là bao biện làm thay
chưa phát huy tốt vai trò của các cơ quan nhà nước
- Mặt trận tổ quốc,các đoàn thể chính trị- xã hội vẫn còn diễn ra ở một số
cấp ủy tổ chức đảng
- Việc xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN chưa theo kịp yêu cầu phát
triển kinh tế và quản lý đất nước
=> Kết quả cải cách nền hành chính quốc gia còn rất hạn chê,bộ máy hành chính còn rất nhiều tầng nấc làm cho việc quản lý các quá trình kinh tế-xã hội chưa thật nhanh nhạy,và có hiệu quả cao
- Tình trạng quan liêu,hách dịch,những nhiễu của một số bộ phận công chức nhà nước chưa được khắc phục, kỷ cương, phép nước bị xem thường ở nhiều nơi,nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội còn chưa có văn bản pháp luật điều chỉnh.
- Phương thức tổ chức, phong cách họat động của mặt trận và các tổ chức chính trị-xã hội vẫn chưa thoát khỏi tình trạng hành chính, xơ cứng một số cán bộ bị “ viên chức hóa”, chưa thật gắn bó với quần chúng.
- Nạn tham những trong hệ thống chính trị còn trầm trọng ,bệnh cục bộ, bản
vị,địa phương còn khá phổ biến.
- Quyền làm chủ nhân dân ở nhiều nơi, trên nhiều lĩnh vực còn bị vi phạm
- Không ít trường hợp, việc phát huy dân chủ còn mang tính hình thức
- Vai trò giám sát, phản biện của mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã
hội còn yếu,chưa có cơ chế thật hợp lý để phát huy vai trò này.
- Đội ngũ cán bộ của hệ thống chính trị nói chung chất lượng còn hạn chế
nhất là ở cấp cơ sở.
- Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của hệ thống chính trị
còn chậm đổi mới, có mặt núng túng.
- Việc đổi mới hệ thống chính trị chưa được quan tâm đúng mức còn chậm
chễ so với đổi mới kinh tế.
- Lý luận về hệ thống chính trị và đổi mới hệ thống chính trị ở nước ta còn
nhiều điểm chưa sáng tỏ.
*******
Đã mạnh dạn nhìn vào thực trạng hệ thống chính trị Việt Nam hiện nay, thì cũng cần phải kiên định cải tiến những thiếu sót đó. Mục đích của việc cải tiến là làm sao kiện toàn được hệ thống chính trị, thực hiện được Chủ nghĩa xã hội, làm cho dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Từ thực tiễn, chúng ta rút ra được những điều cần làm là:
- Nâng cao vai trò là hạt nhân chính trị của Đảng, đổi mới phương thức hoạt
động của tổ chức Đảng các cấp.
- Từng bước đổi mới và nâng cao hiệu quả quản lý của Nhà nước
- Phát huy vai trò của các Đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội
2. Văn hóa chính trị trong giới trẻ hiện nay
2.1. Văn hóa chính trị và chức năng của văn hóa chính trị.
2.1.1. Văn hóa và văn hóa chính trị. Văn hóa là khái niệm mang nội hàm rộng với rất nhiều cách hiểu khác nhau, liên quan đến mọi mặt đời sống vật chất và tinh thần của con người. Văn hóa là bao gồm tất cả những sản phẩm của con người, và như vậy, văn hóa bao gồm cả hai khía cạnh: khía cạnh phi vật chất của xã hội như ngôn ngữ, tư tưởng, giá trị và các khía cạnh vật chất như nhà cửa, quần áo, các phương tiện, v.v... Cả hai khía cạnh cần thiết để làm ra sản phẩm và đó là một phần của văn hóa.
Văn hoá chính trị là tổng hợp những giá trị được hình thành trong thực tiễn chính trị, thể hiện ở sự hiểu biết về chính trị, ở lý tưởng, niềm tin, và cách thức
tham gia vào đời sống chính trị theo chuẩn mực đã thành truyền thống mà mọi người được tiếp nhận từ gia đình và xã hội.
2.1.2. Chức năng của văn hoá chính trị. * VHCT góp phần điều chỉnh, định hướng cho hành vi và các quan hệ xã hội,
nâng cao nhận thức, giáo dục cho các chủ thể chính trị.
VHCT có vai trò to lớn trong việc điều chỉnh các quan hệ con người với con người, con người với xã hội trong đời sống chính trị. Trong quá trình điều chỉnh, một mặt nó dựa vào những chuẩn mực giá trị, mô hình chính trị để điều chỉnh hành vi, hành động của chủ thể phù hợp với “cái tốt, cái đúng”. Mặt khác, nó tăng cường khả năng tự điều chỉnh của các chủ thể phù hợp, hài hoà với lợi ích của các chủ thể khác, với lợi ích xã hội. Với tầm cao của VHCT, giới cầm quyền có thể kịp thời phát hiện ra những điểm nóng chính trị - xã hội, nhằm đưa ra những biện pháp hữu hiệu để chủ động"tháo ngòi nổ”,làm dịu đi các xung đột xã hội, giữ vững ổn định chính trị. Trong những tình huống chính trị, VHCT có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thiếu nó người ta có thể làm cho những quan hệ xã hội vốn bình thường hoặc ít gay cấn lại trở nên căng thẳng, gay gắt, nóng bỏng, thậm chí đối đầu.
* Chức năng tổ chức và quản lý xã hội. - VHCT đối với việc xây dựng và phát triển kinh tế Ngày nay, sự phát triển kinh tế - xã hội không chỉ bắt nguồn từ sức mạnh kinh tế mà còn phụ thuộc vào sức mạnh của văn hóa nói chung,VHCT nói riêng. Hiệu quả của nền kinh tế phụ thuộc ngày càng nhiều vào trình độ phát triển của khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo; vào các giá trị tinh thần của xã hội, các thể chế chính trị; vào trình độ, năng lực, phẩm chất của những con người chính trị.
Vai trò của văn hóa, VHCT đối với sự phát triển kinh tế còn ở những giá trị đạo đức, tinh thần; nhờ những giá trị đó mà văn hóa và VHCT góp phần hạn chế những mặt trái của kinh tế thị trường như: nguy cơ “tha hóa” con người trong lối sống thực dụng, vị kỷ, chủ nghĩa cá nhân...
Có thể thấy rằng, công nghệ tiên tiến dù có hiện đại đến đâu cũng chỉ là “ phần cứng”, chính văn hóa sẽ đóng vai trò “phần mềm” trong việc tiếp thu và vận dụng công nghệ hiện đại vào điều kiện cụ thể trong kinh tế - xã hội nhằm đạt kết quả tối ưu cho quá trình CNH, HĐH đất nước.
- VHCT đối với việc giải quyết các vấn đề chính trị
Ý thức chính trị, các thiết chế QLCT, hoạt động chính trị thực tiễn, đều liên quan đến VHCT, đều thể hiện trình độ VHCT của một lực lượng xã hội, một giai cấp, một tổ chức hay một cá nhân nào đó. Bản thân đời sống chính trị là một hệ thống các giá trị VHCT. Vì vậy, vấn đề chỉ ở chỗ, các chủ thể chính trị sử dụng các giá trị VHCT đó như thế nào, có phát huy được vai trò của các giá trị VHCT trong việc giữ vững nền chính trị và sự ổn định chính trị của mình hay không. - VHCT đối với việc giải quyết các vấn đề xã hội. Tầm cao VHCT là điều kiện tốt để giải quyết các vấn đề xã hội. Thực hiện sự công bằng xã hội luôn phải lấy giá trị văn hóa làm mục tiêu. Không có sự công bằng nào tách rời các giá trị văn hóa. Từ trong nó, công bằng xã hội đầy đủ nhất cũng dựa trên nền tảng chân, thiện, mỹ. Nếu đối lập giá trị văn hóa với công bằng xã hội, tách văn hóa khỏi công bằng xã hội đều dẫn đến bất công.
- VHCT góp phần đẩy mạnh quá trình XH hóa chính trị mọi hoạt động của các
chủ thể.
- VHCT góp phần nâng cao tính chủ động, nhạy bén, sáng tạo của các chủ thể,
góp phần hoàn thiện các qui tắc ứng xử chính trị mang tính nhân văn.
2.2. Thực trạng về thái độ, cách ứng sử của giới trẻ hiện nay với chính
trị.
Có thể nói giới trẻ Việt Nam ngày nay do được tiếp nhận những nguồn thông tin đa dạng nên có những nhận thức rất khác nhau. Họ chia thành nhiều nhóm, và mỗi nhóm có những mối quan tâm, sự hiểu biết và thái độ riêng về những vấn đề xảy ra trong xã hội. Có những nhóm rất tích cực, họ quan tâm đến công tác xã hội, đến những vấn đề của đất nước bằng con mắt khách quan và họ suy nghĩ về vấn đề 1 cách thông suốt.
Bên cạnh đó cũng có những người trẻ tuy được dạy dỗ đàng hoàng, được tiếp nhận những nguồn thông tin vô cùng phong phú nhưng lại không có khả năng phân tích và đánh giá, cũng như thấu hiểu xem những thông tin đó có chính xác hay không? Một thực trạng có thể dễ dàng nhận thấy hiện nay là giới trẻ bây giờ quan tâm câu chuyện một ngôi sao, một bộ phim, một bài hát mới hơn là những biến động chính trị xảy ra quanh mình. Họ sẵn sàng lao vào những cuộc tranh luận bảo vệ cho thần tượng nhưng dường như im bặt trước những vấn đề chính trị – xã hội nóng bỏng. Một số lại rơi vào những tranh cãi chính trị mà không hề có lấy một
nền tảng kiến thức chính trị cơ bản. Đó thực sự là điều đáng lo ngại.Trước tiên cần phải hiểu các vấn đề chính trị xã hội là thế nào? Tác động chính trị xã hội tới thanh niên ra làm sao và thanh niên quan tâm tới các vấn đề đó ở mức độ nào?. Theo một nghĩa cụ thể thì có thể nói chính trị chính là tất cả các mặt hoạt động ảnh hưởng tới đời sống mỗi con người, diễn biến và xảy ra quanh ta hằng ngày hàng giờ. Nhiều bạn trẻ cho rằng Chính trị chỉ là những câu chuyện của các vị lãnh đạo lớn tuổi trong các cơ quan nhà nước, quốc hội, Đảng,… Đó là một sự hiểu nhầm lớn và nguy hiểm. Câu chuyện của Anh và sự kiện Brexit là bài học chúng ta không thể quên về hệ lụy mà sự thơ ơ với chính trị của giới trẻ có thể mang lại. Kết quả cuộc trưng cầu dân ý ngày 24/6 về việc Anh đi hay ở lại Liên minh châu Âu (EU) cho thấy, 52% người dân trong tổng số 46,5 triệu cử tri muốn nước này rời khỏi. Đây là cuộc trưng cầu vốn gây chia rẽ nước Anh trong suốt những tháng qua, trong khi cả thế giới và EU phải nín thở. Theo CNN, những người trẻ Anh không vui trước kết quả trưng cầu. Nhiều người trong số họ đã bỏ phiếu để nước này ở lại EU, song bị số lượng phiếu của nhóm cử tri lớn tuổi áp đảo. Chính tiếng nói yếu ớt, sự thờ ơ trong vấn đề chính trị đã khiến cho giới trẻ tại Anh đánh mất đi rất nhiều cơ hội trong tương lai. Nhiều bạn trẻ lo ngại, việc Anh rời khỏi EU đồng nghĩa với sự cô lập. “Chúng ta sẽ chẳng bao giờ biết hết mức độ tổn hại (từ việc Anh rời EU) gồm cơ hội, tình bạn, hôn nhân và những trải nhiệm”.Cũng rất dễ hiểu cho bộ phận các bạn trẻ có sự thờ ơ với các vấn đề chính trị xã hội bởi trước hết có thể do sở thích của họ. Bản thân các bạn ấy không hứng thú, không quen đọc tin tức chính trị hoặc cho rằng mình không có khả năng tiếp thu luồng thông tin đó hay chính trị là việc to tát, không liên quan đến đời sống của mình nên không cần quan tâm. Nguyên nhân khách quan có thể do những nội dung chính trị trong nước trên các phương tiện truyền thông lại được thể hiện chưa thực sự hấp dẫn, theo đúng cách khiến giới trẻ chú ý. Trong khi đó, nhiều vấn đề quốc tế có sức hút lớn hơn với họ. Họ chỉ chú ý một số vấn đề nhất định, cơ bản là những việc liên quan và có ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân. Bên cạnh đó, có những vấn đề họ nghe nhưng không biết phải lên tiếng như thế nào, bằng cách nào. Trong khi đó có vô vàn thứ hấp dẫn và gắn liền với họ hơn như phim, nhạc, Facebook,…. Nhưng khi hỏi về các lãnh đạo hay cơ cấu tổ chức nhà nước hiện nay- những mặt có tầm ảnh hưởng tới đời sống của họ thì họ cũng chỉ nắm được một cách khá ít ỏi và sơ sài. Cùng với sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin và mạng lưới truyền thông thì giới trẻ hiện nay có thể cập nhật thông tin một cách khá nhanh chóng và hiệu quả. Giới trẻ hiện nay đã ngán học chính trị do vậy các ngành học về chính trị cần đổi mới phương pháp sao cho thời sự, “thời thượng” hơn, hấp dẫn hơn. Hãy khuyến khích họ viết báo, giảng dạy, làm khoa học, tham gia các hoạt động cộng đồng, các hoạt động từ thiện…Gần đây, Trung tâm tin tức 24h và Thời sự 19h đã có những bước đi để tiếp cận độc giả trẻ tốt hơn thông qua việc tham gia vào Facebook và liên tục giúp đỡ độc giả nhận diện được nguồn thông tin chính thống. Từ đó cũng giúp cho các bạn
trẻ có hứng thú hơn với việc quan tâm các thông tin xã hội.Ngoài ra thì các tổ chức Đoàn, hội cũng cần phát huy được vai trò định hướng cho thanh niên để những người trẻ này có được cách tiếp cận và nhìn nhận thông tin chính trị một cách đúng đắn nhất.
2.3. Nguyên nhân và giải pháp.
2.3.1. Nguyên nhân:
Một thực trạng có thể dễ dàng nhận thấy hiện nay là giới trẻ bây giờ quan tâm câu chuyện một ngôi sao, một bộ phim, một bài hát mới hơn là những biến động chính trị xảy ra quanh mình. Họ sẵn sàng lao vào những cuộc tranh luận bảo vệ cho thần tượng nhưng dường như im bặt trước những vấn đề chính trị - xã hội nóng bỏng. Một số lại rơi vào những tranh cãi chính trị mà không hề có lấy một nền tảng kiến thức chính trị cơ bản. Đó thực sự là điều đáng lo ngại. Một đất nước muốn phát triển, giàu mạnh thì phải có một thế hệ trẻ có kiến thức, am hiểu chính trị và không ngại lên tiếng trước các vấn đề quan trọng của đất nước.
Bộ phận các bạn trẻ có sự thờ ơ với các vấn đề chính trị xã hội bởi trước hết có thể do sở thích của họ. Bản thân các bạn ấy không hứng thú, không quen đọc tin tức chính trị hoặc cho rằng mình không có khả năng tiếp thu luồng thông tin đó . Nhiều bạn trẻ mặc định rằng chính trị là điều to tát nên chỉ những người làm chính sách hay trực tiếp liên quan mới cần quan tâm. Và giả sử nếu thực sựu quan tâm sâu sắc đến các sự kiện chính trị thì cũng không biết phải lên tiếng như thế nào,
bằng cách nào. Thứ hai, công việc, ngành học của các bạn không liên quan trực tiếp đến chính trị và các bạn chỉ chú ý đến một số vấn đề nhất định, cơ bản là những việc liên quan và có ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân. Có thể thấy rõ ràng hiện trang ở Việt Nam hiện nay đó là sinh viên hầu hết đều chuyên tâm vào việc rèn luyện ngoại ngữ song song với việc học các môn chuyên ngành, bởi đó là những công cụ trực tiếp cho các bạn để tìm kiếm việc làm sau này chứ không phải là việc bạn am hiểu đến đâu về nền chính trị nước nhà.
Nguyên nhân khách quan có thể do những nội dung chính trị trong nước trên các phương tiện truyền thông lại được thể hiện chưa thực sự hấp dẫn, theo đúng cách khiến giới trẻ chú ý. Trong khi đó, nhiều vấn đề quốc tế có sức hút lớn hơn với họ. Ví dụ: cuộc tranh cử giữa các ứng cử viên Tổng thống Mỹ được các bạn trẻ quan tâm hơn so với thông tin chính trị trong nước hay chuyến viếng thăm của tổng thống Mỹ Obama và câu chuyện ông ấy ăn một bán bún chả Việt Nam lại thu hút hơn bất kì thông tin về các dự thảo luật, chính sách mới trong nước…Ngoài ra, việc đưa tin, viết bài về các sự kiện chính trị ở nước ta luôn được coi là một vấn đề rất nhạy cảm. Vì thế cho nên, số lượng thông tin về các vấn đề chính trị luôn rất hạn chế nên dễ dàng bị lép vế cũng như nhanh chóng bị lu mờ bởi vô vàn thứ hấp dẫn khác như phim ảnh, âm nhạc, tv Show, facebook,…
2.3.2. Giải pháp
Thanh niên, giới trẻ là lực lượng dự bị tin cậy, cánh tay đắc lực của Đảng và của hệ thống chính trị. Vì vậy, thanh niên cần nhận thức đầy đủ trách nhiệm, góp phần xây dựng hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh. Cụ thể:
- Tham gia tích cực vào cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng
Nhà nước thật sự trong sạch, vững mạnh.
- Thực hiện một cách có hiệu quả đường lối, chủ trương, chính sách của
Giới trẻ ngày nay chọn cách nói ở những nơi họ cảm thấy tự do, đó chính là
Đảng và pháp luật của Nhà nước. trên mạng xã hội, các diễn đàn trên mạng.
Như thế, nếu những nhà lãnh đạo đứng ra tổ chức những diễn đàn trực tuyến thì tôi nghĩ giới trẻ sẽ sẵn sàng đứng lên bày tỏ quan điểm của mình. Không chỉ vậy, một bạn trẻ nói một ý kiến đúng thì sẽ có hàng trăm, hàng ngàn người bấm nút “thích” hay bình luận “đồng ý” thì ý kiến đó mang sức nặng hơn, một sức nặng cộng đồng.
Khi lãnh đạo chọn kênh đối thoại là kênh online thì chứng tỏ rằng họ hiểu giới trẻ, tôn trọng người trẻ. Ắt hẳn khi đó người trẻ sẽ tin họ hơn và sẽ sẵn sàng để nói. Như vậy, điều quan trọng chính là cách tiếp cận của người lãnh đạo đối với cử tri của mình.
Những đối tượng cử tri sẽ ở những kênh khác nhau, nếu một người lãnh đạo muốn sâu sát đúng nghĩa thì phải đến tận nơi đối tượng muốn lắng nghe để nghe họ nói chứ không phải kêu gọi người dân hãy đến đây nói cho tôi nghe. Bác Hồ nói “lãnh đạo là công bộc của nhân dân”, tức đã là công bộc thì phải đi tìm nhân dân để mà nghe chứ không phải là ngồi một chỗ để chờ người ta tới nói cho mình nghe.
- Tham gia tích cực vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng, mạnh dạn đấu tranh với những hành động sai trái, bảo vệ lợi ích thiết thực, hợp pháp và chính đáng của nhân dân.
- Tích cực tham gia và thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, hăng hái đi
đầu trong mọi lĩnh vực học tập và công tác.
- Tích cực hưởng ứng và tham gia hoạt động trong phong trào của các tổ chức chính trị – xã hội phát động; trực tiếp là xây dựng tổ chức Đoàn và phong trào của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
Để giới trẻ quan tâm chính trị hơn thì phải thay đổi từ chính tư duy, ý thức chính trị của họ, để họ không ngần ngại nói lên tiếng nói của mình. Nhiệm vụ của giáo dục là vô cùng quan trọng và cần thiết. Người trẻ chúng ta không phải ngán học chính trị nhưng để việc học tập về chính trị thì cần phải đổi mới phương pháp dạy và học sao cho thời sự, “thời thượng” hơn, hấp dẫn hơn, thoải mái hơn, không quan trọng là học nhiều đến đâu mà hãy quan tâm đến việc chúng ta đã hiểu thêm được những kiến thức gì. Không nên ép buộc học sinh vào một khuôn khổ nào đó, không áp lực về điểm số mà hãy làm cho việc nghiên cứu, tìm hiểu về chính trị trở thành một thói quen, một nếp sống trong cuộc sống hằng ngày. Cần mở rộng hơn nữa những nguồn thông tin chính thống từ mạng lưới internet và các phương tiện thông tin đại chúng để tất cả mọi người có thể dễ dàng tiếp nhận những thông tin chính xác nhất. Thay đổi hình thức trình bày để trở nên hấp dẫn, thu hút người đọc hơn
Hãy khuyến khích họ viết báo, giảng dạy, làm khoa học, tham gia các hoạt động cộng đồng, các hoạt động từ thiện, tăng tầm ảnh hưởng trong tiếng nói của giới trẻ hơn nữa, tổ chức các cuộc thi, các gameshow có thưởng để làm chất xúc tác khích lệ tinh thần học tập chính trị của tất cả mọi người. Ngoài ra thì các tổ chức Đoàn, hội cũng cần phát huy được vai trò định hướng cho thanh niên để
những người trẻ này có được cách tiếp cận và nhìn nhận thông tin chính trị một cách đúng đắn nhất.
Thay vì than vãn hoặc „ném đá‟ hùa theo đàm đông khi xảy ra những sự kiện không hay thì mỗi ngày, chúng ta hãy bớt một chút thời gian để lên facebook, bớt một chút thời gian sống ảo để trở về với cuộc sống thực tại của chúng ta, trở về với những vấn đề đang trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng đến chúng ta đi ạ, bởi vì chính chúng ta sẽ trở thành những người kế thừa đất nước Việt Nam này.
“ Nước Việt Nam có trở nên tươi đẹp được hay không là nhờ phần lớn công
học tập của các em”
Phần câu hỏi:
Câu 1: ?
A. Công nhân
C. Nông dân
Câu 2:
A. Báo cáo chính tr i h ng l n III
C C ĩ c
Câu 3:
C
A / y t trung thành
/
C L / i di n
Câu 4:
A. Dân ch
B. Th ng nh t
C
Câu 5:
ĩ
c l p dân t c
Câu 6: Điền từ còn thiếu “Văn hoá chính trị là tổng hợp những giá trị được hình thành trong thực tiễn chính trị, thể hiện ở sự hiểu biết về chính trị, ở ……… và cách thức tham gia vào đời sống chính trị theo chuẩn mực đã thành truyền thống mà mọi người được tiếp nhận từ gia đình và xã hội.”
A. Văn hóa, xã hội B. Lý tưởng, niềm tin C. Nhận thức, tiếp thu D. Nhân phẩm, đạo đức
Câu 7: Chức năng của VHCT (Chọn phương án sai)
A. điều chỉnh, định hướng cho hành vi và các quan hệ xã hội, nâng cao nhận
thức, giáo dục cho các chủ thể chính trị
B. Tổ chức và quản lý xã hội C. Xây dựng và giúp đỡ cho kiến thức chuyên ngành.
Câu 8: Giới trẻ gần đây dành nhiều thời gian để:
A. Ngủ B. Facebook C. Hoạt động chính trị D. Làm bài về nhà
Câu 9: Hoạt động nào sau đây góp phần phát triển VHCT, nhận thức giới trẻ hiện nay?
A. Khuyến khích tham gia các hoạt động như hiến máu, tình nguyện xanh,
chính trị đầu khóa,…
B. Khuyến khích tìm hiểu về phim ảnh, ca nhạc giới trẻ Hàn Quốc. C. Khuyến khích xây dựng mạng xã hội Facebook rộng lớn lan tỏa khắp
nước.
D. Khuyến khích xem show chương trình Hàn Quốc
Câu 10: Nguyên nhân khiến giới trẻ không tiếp thu VHCT ( chọn phương án sai )
A. Vì VHCT không liên quan đến chuyên ngành, không ảnh hưởng đến vấn
đề ra trường và xin việc.
B. Vì phương tiện truyền thông VHCT thể hiện chưa thực sự hấp dẫn, theo
đúng cách khiến giới trẻ chú ý.
C. Vì bạn trẻ mặc định rằng chính trị là điều to tát nên chỉ những người làm
chính sách hay trực tiếp liên quan mới cần quan tâm.
D. Vì VHCT mang đến những thông tin chính trị bổ ích, là nền tảng xây
dựng văn hóa, tri thức con người.