Báo cáo IPM: Biện pháp canh tác, vai trò và ứng dụng trong IPM

BÁO CÁO IPM

Ệ

Chuyên đề: BI N PHÁP CANH TÁC, VAI TRÒ VÀ NG D NG TRONG IPM

Ứ

Ụ

ự

ng

ướ

ễ

ệ ươ

Giáo viên h d nẫ :

Ts. Tr n Vũ Ph n

ế

ầ

ễ ị ế

Sinh Viên Th c Hi n (Nhóm 1) 1. Nguy n Trung D ng 3083791 2. Huỳnh Bích Th y 3083828 ủ 3. Nguy n Cô Băng 3083782 4. Võ Th Y n Nhi 3083812 5. Bùi Thái D ng 3083790

ươ

I. KHÁI NI M VÀ VAI TRÒ

Ệ

ệ

ệ ỹ • Khái ni m Bi n pháp canh tác (BPCT) ậ

ồ i có liên quan t ạ ộ

t c các ấ ả i vi c tr ng ồ ệ ớ lúc gieo h t gi ng đ n ế ố ạ ườ ấ ầ ừ

BPCT (hay k thu t canh tác) bao g m t ho t đ ng c a con ng ủ cây nông nghi p, b t đ u t ệ thu ho ch mùa màng. ạ

Ví dụ: Làm đ t, xen canh…. ấ

I. KHÁI NI M VÀ VAI TRÒ (tt)

Ệ

ệ

• Khái ni m BPCT BVTV ệ ậ ằ ề

ự

không thu n l ạ

Là nhóm bi n pháp k thu t nh m t o ra các đi u ỹ ạ thu n l ng và phát ki n sinh thái ợ cho sinh tr i ưở ậ ệ nhiên tri n c a cây tr ng cũng nh các thiên đ ch t ị ư ồ ể ủ ậ ợ cho s phát sinh, c a đ ch h i và ự ị ủ phát tri n, tích lũy và lây lan c a d ch h i. ạ ể i ủ ị

I. KHÁI NI M VÀ VAI TRÒ (tt)

Ệ

• BPCT BVTV đ

ậ

c chia thành 2 nhóm ỹ

ạ

c khi m t đ sâu phao

ậ ộ

ườ

ế

ậ

ọ

ộ

ồ

ượ - Nhóm các bi n pháp k thu t chuyên dùng ệ đ tr d ch h i. ể ừ ị Ví dụ: tháo c n n ướ ạ cao, làm c b ng tay… ỏ ằ ng giúp h n - Nhóm các bi n pháp thông th ạ ệ ch tác h i c a d ch h i. Vd làm đ t, th i v ờ ụ ấ ạ ạ ủ ị gieo tr ng, m t đ gieo tr ng, ch n gi ng ố ồ kh e…ỏ

I. KHÁI NI M VÀ VAI TRÒ (tt)

Ệ

• u đi m c a BPCT BVTV Ư ể ủ

ố ổ ề ề

ễ ụ

- Là nhi u bi n pháp c truy n ít t n kém. ệ - D áp d ng - Không gây tính kháng thu c, không đ l

i d ể ạ ư ng thu c b o v th c v t, không làm ô nhi m ễ ố ệ ự ậ

ườ

ệ

ố ả ng. - D dàng k t h p v i các bi n pháp khác. ớ ế ợ - Hi u qu kinh t l ượ môi tr ễ ệ ế ả

I. KHÁI NI M VÀ VAI TRÒ (tt)

Ệ

• Khuy t đi m ế ể

c r t nhi u so ướ ấ ề

ể - Mang tính phòng ng a, ph i áp d ng tr ụ v i bi u hi n gây h i c a d ch h i. ạ ớ

ừ ả ạ ủ ị ồ ạ ị

- Không tri - Không ph i lúc nào cũng áp d ng đ ề c. ệ t đ vì trên cây tr ng có nhi u loài d ch h i. ệ ể ả ượ ụ

I. KHÁI NI M VÀ VAI TRÒ (tt)

Ệ

• Vai trò c a BPCT BVTV trong IPM ủ

ệ

ế ưở - B t c bi n pháp tác đ ng nào lên h sinh thái nông ộ ng đ n qu n th ể ể ả ầ

ạ

ả ố

ở ộ ệ

ấ ủ ộ ầ

ứ ế ạ ị

ấ ứ ệ nghi p cũng đ u có th nh h ề ệ d ch h i. ị Ví dụ: Đ a gi ng lúa m i vào s n xu t, bón nhi u ớ ư ề c phân đ m và m r ng di n tích ch đ ng đ ượ ạ c t i là nguyên nhân chính làm cho r y nâu t n ừ ướ ướ loài d ch h i th y u thành loài d ch h i chính nguy ạ ị hi m.ể

I. KHÁI NI M VÀ VAI TRÒ (tt)

Ệ

ệ

S d ng h p lý các bi n pháp canh tác h p lí t o đi u ạ ợ ng, phát tri n, i cho cây tr ng sinh tr ồ đ n bù; t o đi u ạ ả ưở ự ề ề ể ề

ợ ử ụ ki n thu n l ậ ợ ệ tăng tính ch ng ch u, kh năng t ị ố i cho d ch h i phát tri n. ki n không thu n l ạ ậ ợ ể ệ ị

ọ

ượ ấ

=> BPCT là m t b ph n r t quan tr ng không ậ ấ ộ ộ c trong h th ng IPM trên b t kỳ th thi u đ ệ ố ế ể m t lo i cây tr ng nào. ồ ộ ạ

Cây Kh eỏ

Ngăn Ng aừ 9

Ụ

II. NG D NG C A BPCT TRONG Ủ Ứ IPM

ờ ụ ồ

ợ c và dinh

ộ

ủ ị 1. Qu n Lý Th i V ả 2. Làm Đ tấ 3. V Sinh Đ ng Ru ng ồ ệ 4. Gi ng Kh e ỏ ố 5. Luân canh, Xen canh 6. Di t Kí Ch Trung Gian ệ ủ

ữ

7. Kho ng cách tr ng h p lí ả 8. Qu n lí n ướ ả d ngưỡ 9. B y cây tr ng ồ ẫ 10. Đa D ng Hóa N i Sinh ạ S ng C a Thiên Đ ch ố 11. S D ng Phân H u C , ơ ử ụ Phân Xanh

1. Qu n Lý Th i V

ờ ụ

ả

ị ố ằ

ng và pháp tri n ả ưở ể

ạ

B trí l ch th i v h p lý nh m: ờ ụ ợ • Đ m b o cho cây tr ng sinh tr ấ • H n ch nh ng r i ro do các y u t ế ố ủ ế ặ

ồ ố

ồ ả t, đ t năng su t cao. t ố vô sinh ho c ữ ạ h u sinh gây ra cho cây tr ng trong su t quá trình ữ canh tác.

Ví d : B trí l ch th i v né r y, tr ng mía né ờ ụ ụ ầ ố ồ ị

lũ.

2. Làm Đ tấ

• C i t o tính ch t v t lý và hóa h c c a đ t. ọ ủ ấ • H n ch sâu b nh trong đ t và các truy n th c . ể ỏ ấ ậ ệ ả ạ ạ ề ế ấ

3. V Sinh Đ ng Ru ng

ộ

ồ

ệ

ử ồ

nh m di ằ ệ ầ

• Làm m t n i c trú và ngu n th c ăn c a sâu b nh. • Thu gom và x lý các tàn d cây tr ng và c d i ỏ ạ ư t tr các m m m ng sâu b nh trong đ t. ấ ệ ệ ừ ấ ơ ư ố ồ ủ ứ

3. V Sinh Đ ng Ru ng (tt) ồ

ộ

ệ

4. Gi ng Kh e ỏ

ố

ầ ỏ ố

ố ầ ả ạ ố

ỡ ấ ề : ố ị ẫ ữ

ấ ạ

ị

ạ ệ ố ấ ạ ầ

Gi ng kh e ph i đ t nh ng yêu c u sau ữ • H t gi ng,cây gi ng ph i thu n, đúng gi ng, ph i ạ ả ả đ ng nh t v kích c , gi ng không b l n nh ng ồ ố gi ng khác, h t c và t p ch t. ố ạ ỏ • T l n y m m cao. ầ ỷ ệ ẩ • H t gi ng, cây gi ng không b côn trùng phá ho i, ố ạ không l n h ch n m ho c không mang m m b nh ặ ẫ nguy hi m.ể

• S c s ng m nh. ứ ố ạ

5. Luân Canh, Xen Canh

ạ ồ

ộ ộ

 Luân canh  Khái ni m:ệ Luân canh là tr ng luân phiên các lo i cây tr ng qua các mùa v trên cùng m t mãnh ru ng ụ ồ trong m t năm. ộ

 Nguyên lý: C t đ t quan h th c ăn chuyên tính ệ ứ

ắ ứ ị ồ ữ

gi a cây tr ng và d ch h i. ạ ạ ầ

ạ ắ ả ơ

Ví dụ: - R y nâu chuyên h i trên lúa. - Sâu t chuyên h i b p c i…

5. Luân Canh, Xen Canh (tt)

 u đi m: Ư ể -Thay đ i đi u ki n sinh thái c a sâu b nh, c ỏ ổ

ủ ấ ạ

ng, đ c ệ ệ ề d i, nên h n ch m t s đ n m c th p nh t. ấ ế ậ ố ế ạ - Ít x y ra tình tr ng thi u ch t dinh d ưỡ ế ạ ứ ấ ặ

ả t là vi l bi ng. ệ

ạ ượ ậ ể ọ

- L i nhu n cao. ợ  Khuy t đi m: ế - N u ch n lo i cây tr ng không phù h p đ luân ồ ế ng ợ ơ ẽ ệ ạ ạ

ể canh thì sâu b nh s phá ho i m nh h n, th ườ xuyên h n.ơ

 Nên chú ý vi c ch n lo i cây tr ng thích h p. ệ ạ ọ ồ ợ

5. Luân Canh, Xen Canh (tt)

c và rau màu, đ u • Ví dụ: Tr ng luân canh lúa n ướ ậ

ồ đ , ho c d a h u… ặ ư ấ ỗ

5. Luân Canh, Xen Canh (tt)

 Xen canh  Khái ni m:ệ Xen canh là tr ng nhi u lo i cây trên ề ạ ồ

ộ ộ

i đa ngu n tài nguyên đ t, n c, ấ ồ ướ ố

cùng m t m nh ru ng. ả  u đi m: Ư ể - T n d ng t ụ ậ không gian, ánh sáng… - L y ng n nuôi dài ắ - H n ch c d i. ế ỏ ạ - H n ch sâu b nh ệ ế - R i ro th t mùa đ ấ ạ ạ ủ ấ ượ ề ạ

- M t s và s loài thiên đ ch tăng.

đó. c trãi đ u cho các lo i cây 20

ậ ố ố ị

5. Luân Canh, Xen Canh (tt)

ầ

ả  Gi m 50% thi ệ ạ

gây ra trên b p c i so v i ch tr ng b p c i. • Ví dụ: - Tr ng xen s u riêng, cà phê, tiêu. ồ - B p và đ u ph ng. ộ ậ ắ - Cà chua và b p c i ắ ắ ả ả ớ t ơ ỉ ồ t h i do sâu ắ ả

H th ng canh tác lúa-cá ệ ố

Mô hình “Con Tôm Ôm Cây Lúa”

ệ

t Kí Ch Trung ủ

6. Di Gian

ệ ừ

C n di ề ủ ố ệ

ệ ị ế ồ ễ ệ ị

t và phòng ng a các kí ch là trung gian ầ truy n b nh trên cây tr ng, vì đa s các b nh này r t khó tr n u đã b nhi m b nh. ấ Ví dụ:

ề ệ

ắ

- Bù l ch truy n vi rút gây b nh đ u lân trên d a - R y nâu trung gian truy n b nh vàng lùn, lùn ầ xo n lá trên lúa. ạ ư ệ ề ầ

h u.ấ

- R y ch ng cánh trung gian truy n vi khu n gây ề ầ ẩ ổ

b nh vàng lá gân xanh trên cây có múi… ệ

ả

ợ

ồ

7. Kho ng Cách Tr ng H p Lí

ộ ồ ố ề ậ ộ

ộ

ậ ộ ẻ ả ụ ố ủ ộ

ặ

ấ ả ậ ộ ể ấ ề ẽ ế ồ ộ

M i gi ng cây tr ng đ u có m t m t đ kho ng cách ỗ h p lý đ đ t năng su t cao. M t đ này ph thu c ể ạ ợ vào đ phì c a đ t, kh năng đ nhánh c a gi ng và ấ ủ t. M t đ cây tr ng liên quan ch t đi u ki n th i ti ồ ờ ế ệ ng đ t, ti u khí h u đ ng ru ng và ch đ n dinh d ậ ưỡ tình hình sâu b nh h i. ệ ạ

ạ ư ễ ị ỏ ạ ấ ư

ng thu n l ơ ư ạ ạ ườ

i t o môi tr ệ ậ ợ ư ầ ẩ ằ

• Ví dụ: Đ i v i cây lúa: S th a d b c d i l n át nh ng s ạ ố ớ d y quá l i (n i c trú, m ầ đ ...) cho sâu b nh phát tri n nh r y nâu, khô v n, ể ộ đ o ôn…ạ

8 Qu n Lí N c Và Dinh ướ ả D ngưỡ

c ướ

ầ ủ ể ế

c theo đúng yêu c u sinh tr ầ ấ

ủ ạ ề

ệ ụ ể ủ ọ ệ ả

8.1 Qu n lí n ả N c là m t nhu c u không th thi u c a cây tr ng, ồ ộ ướ cung c p n ng c a ưở ướ cây và tuỳ t ng đi u ki n c th c a sâu b nh h i ệ ừ là m t ph ng pháp quan tr ng trong vi c qu n lý ươ ộ t ng h p d ch h i. ị ổ ạ ợ

• Ví dụ:

ồ ỗ ạ ầ

ạ

ẻ ộ ễ

c khác M i giai đo n cây tr ng có nhu c u n ướ nhau. Sau giai đo n lúa đ r nên rút n c đ h n ể ạ ướ ch s đ nhánh và giúp r đâm sâu đ tăng tính ế ự ẻ ể ch ng đ ngã. ố ổ

ả

ưỡ

ướ

8. Qu n Lí N c Và Dinh D ng (tt)

8.2 Qu n lí dinh d ng ả ưỡ

ồ ả ế ự ế

ế ự ưở ưở ả ạ

ạ ề

ầ ể ệ ế ể ồ ố

ề ặ

ườ

ạ

Phân bón có nh h ng tr c ti p đ n cây tr ng và thông qua cây tr ng có nh h ng đ n s phát sinh gây h i ồ c a nhi u lo i sâu b nh. Phân bón là thành ph n dinh ủ d t. ng không th thi u giúp cây tr ng phát tri n t ưỡ Tuy nhiên, bón nhi u phân ho c bón không h p lý s ẽ ợ làm cây phát tri n không bình th ng và d b sâu ễ ị ể b nh phá h i. ệ • Ví dụ:

ề ẫ

ộ ố ễ ấ ườ ạ ạ ệ 27

Ru ng lúa bón nhi u phân d h p d n các lo i sâu cu n lá, sâu keo gây h i và th ng các b nh đ o ôn, ạ khô v n phá h i m nh. ạ ạ ằ

9. B y Cây Tr ng

ồ

ẫ

B y cây tr ng là m t nhà máy thu hút sâu h i nông ộ ạ

ng là côn trùng, t cây tr ng g n đó. ườ ừ ầ ồ

ẫ ồ

ươ ặ ẫ ộ

ồ ẫ nghi p, th ệ • Ví dụ: - Mô hình làm b y cây tr ng g m đào m ng, dùng ồ bao nylon bao quanh ru ng lúa và đ t b y, ru ng ộ gieo s tr c 17 ngày.

ế ệ ả ạ ạ ướ ẫ

- Mô hình b y cây tr ng b ng c i ram h n ch b nh ằ ồ s ng r cây tr ng h th p t . ọ ậ ự ồ ư ễ

t chu t t

i HTX Nông nghi p

ồ

ệ

ộ ạ

ệ

Mô hình làm b y cây tr ng di ẫ

Hòa Ki n 3 (TP Tuy Hòa)

ế

ố

ơ

10. Đa D ng Hóa N i Sinh S ng ạ C a Thiên Đ ch

ủ

ị

ị ằ ơ ư - M c đích: ụ

ạ

ể ả ể ệ ị

- Gia tăng n i l u trú c a thiên đ ch nh m ủ làm tăng m t s c a t ng thiên đ ch và đa d ng hóa ị ậ ố ủ ừ ị  tăng hi u qu ki m soát d ch qu n th thiên đ ch ầ h i.ạ Ứ ự ễ ụ

ng d ng th c ti n: + Công ngh sinh thái trên lúa ệ + Đa d ng hóa c c u cây tr ng: lo i gi ng, lo i cây ồ ơ ấ ạ ạ ạ ố

tr ng.ồ

Mô hình “Ru ng lúa b hoa” ờ ộ ( nh: nongnghiep.vn) Ả

ễ

ộ ệ

ế ợ ỗ ủ ả ậ ố ứ ệ ơ

ế ủ ậ ồ ổ

Ru ng trình di n mô hình “1 ph i, 5 gi m” k t h p công ả i nhu n trên m i héc-ta ngh sinh thái giúp nông dân đ t l ạ ợ h n 16,7 tri u đ ng và cao h n ru ng đ i ch ng c a nông ộ ơ ồ dân canh tác theo t p quán 6,5 tri u đ ng. (BC t ng k t c a ệ Tr m BVTV huy n An Phú, 2011) ệ ạ

Xen canh Mía-Đ u ph ng.

ậ

ộ

Xen canh ngô - khoai.

ậ

ộ

(Ngu n: S nông nghi p Quãng Ngãi,

ở

Xen canh Khoai mì-Đ u ph ng. 32

ệ

ồ 2009)

ử ụ

ữ

ơ

11. S D ng Phân H u C , Phân Xanh

ả ệ

i C i thi n tính ch t v t lý và hóa h c c a ấ ậ ờ ấ

- ự ụ ễ

- M c Đích: ụ đ t đ ng th i cung c p thêm vsv có l ấ ồ ng d ng trong th c ti n: Ứ Mycorhizae), phân gà, Xác b th c v t ọ ủ ợ  Cây kh e.ỏ Phân bò (nhi u ề hoai…

* Tuy nhiên, n u quy trình ả ự ậ ủ phân không đúng cách s ẽ ế

gây h i cho cây tr ng (ngu n b nh, h t c ). ạ ỏ ệ ạ ồ ủ ồ

An Toàn Cho

Ủ

Tiêu Chu n Phân ẩ Cây

ợ

ẽ c phân tránh hi n t t, h p thu đ C/N phù h p lý 12-14/1 s giúp vsv có ích ho t ạ ng tr c di ự ệ ượ ố ấ ượ

ố

c truy n th c còn s ng ể ỏ ủ

ng trong phân. - T l ỉ ệ đ ng t ộ (D ng Minh, 2011). ươ - H n ch đ ế ượ ề ạ - Di t m m b nh trong phân ệ ầ ệ - Không m t đi các thành ph n dinh d ầ ấ ưỡ