Báo cáo tham quan: Mô hình nuôi tôm sú sạch thương phẩm tại công ty TNHH MTV Trúc Anh

Chia sẻ: Nguyễn Văn Tuấn | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:32

Thêm vào BST

Báo xấu

137
lượt xem 19
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số mô hình nuôi đang được áp dụng tại địa phương với nhiều cách thức khác nhau. Để thống kê các mô hình nuôi đạt hiệu quả tại một số công ty tại địa phương. Cuộc tham quan với mục đích”tìm hiểu mô hình nuôi tôm sú thương phẩm”được thực hiện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo tham quan: Mô hình nuôi tôm sú sạch thương phẩm tại công ty TNHH MTV Trúc Anh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BẠC LIÊU KHOA NÔNG NGHIỆP ---------- ----------- Báo cáo kết quả tham quan: MÔ HÌNH NUÔI TÔM SÚ SẠCH THƯƠNG PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH MTV TRÚC ANH (Xã Vĩnh Trạch Đông, Thành phố Bạc Liêu, Tỉnh Bạc Liêu) 
Mục lục 2. Giới thiệu. I. Lược khảo tài liệu. 1. Một số đặc điểm cơ bản về sinh học của tôm Sú (loài P.monodon). 1.1. Phân loại. 1.2. Đặc điểm. 1.3. Phân bố. 1.4. Tập tính. 1.5. Sinh sản. 1.6. Hiện trạng nghề nuôi của nước ta. 2. Các hình thức nuôi và phương pháp nuôi tôm Sú. 2.1. Hình thức nuôi. 2.1.1. Nuôi quảng canh cải tiến. 2.1.2. Nuôi bán thâm canh. 2.1.3. Nuôi thâm canh. 2.1.4. Nuôi sinh thái. 2.2. Phương pháp nuôi. 2.2.1. Nuôi chuyên. 2.2.2. Nuôi xen ghép. 3. Kỹ thuật nuôi tôm Sú. 3.1. Chuẩn bị ao nuôi. 3.1.1. Chọn địa điểm. 3.1.2. Xây dựng ao nuôi.
3.2. Cải tạo ao nuôi. 3.2.1. Cải tạo ao mới xây dựng. 3.2.2. Đối với ao cũ. 3.2.3. Diệt tạp. 3.2.4. Bón phân gây màu. 3.3. Thả giống tôm. 3.3.1. Mùa vụ thả giống. 3.3.2. Lựa chọn tôm giống P15. 3.3.3. Mật độ và phương pháp thả giống. 3.4. Quản lý chăm sóc. 3.4.1. Thức ăn cho tôm. 3.4.1.1. Các loại thức ăn. 3.4.1.2. Lượng cho ăn. 3.4.2. Quản lý môi trường nước ao nuôi. 3.4.2.1. Thay nước. 3.4.2.2. Điều chỉnh độ pH. 3.4.2.3. Quản lý màu nước (độ trong) 3.4.2.4. Điều chỉnh oxy hoà tan.
3.4.2.5. Quản lý nhiệt độ nước 3.4.2.6. Quản lý độ mặn. 3.4.2.7. Quản lý khí độc (NH3, H2S). 3.4.3. Bệnh tôm và phương pháp xử lý. 3.4.3.1. Phòng bệnh cho tôm. 3.4.3.2. Các dấu hiệu bên ngoài khi tôm bị bệnh. 3.4.3.3. Bệnh tôm và cách trị bệnh. 3.5. Thu hoạch bảo quản sản phẩm. 3.5.1. Phương pháp thu. 3.5.1.1. Thu tỉa. 3.5.1.2. Thu toàn bộ. 3.5.2. Bảo quản thu hoạch. 3.5.2.1. Bảo quản bằng ướp đá. 3.5.2.2. Bảo quản sống. II. Quy trình thưc tế.(Khảo sát tại Công ty TNHH SX & TM Trúc Anh (Bạc Liêu). 1. Các hình thức thức nuôi và phương pháp nuôi tôm Sú. 1.1. Hình thức nuôi. 1.2. Phương pháp nuôi. 2. Kỹ thuật nuôi tôm Sú. 2.1. Chuẩn bị ao nuôi. 2.1.1. Chọn địa điểm. 2.1.2. Xây dựng ao nuôi.
2.2. Cải tạo ao nuôi. 2.2.1. Cải tạo ao mới xây dựng. 2.2.2. Đối với ao cũ. 2.2.3. Diệt tạp. 2.2.4. Bón phân gây màu. 2.3. Thả giống tôm. 2.3.1. Mùa vụ thả giống. 2.3.2. Lựa chọn tôm giống P15. 2.3.3. Mật độ và phương pháp thả giống. 2.4. Quản lý chăm sóc. 2.4.1. Thức ăn cho tôm. 2.4.2. Các loại thức ăn. 2.4.3. Lượng cho ăn. 2.5. Quản lý môi trường nước ao nuôi. 2.5.1. Thay nước. 2.5.2. Điều chỉnh độ pH. 2.5.3. Quản lý màu nước (độ trong) 2.5.4. Điều chỉnh oxy hoà tan.
2.5.5. Quản lý nhiệt độ nước 2.5.6. Quản lý độ mặn. 2.5.7. Quản lý khí độc (NH3, H2S). 2.6. Bệnh tôm và phương pháp xử lý. 2.6.1. Phòng bệnh cho tôm. 2.6.2. Các dấu hiệu bên ngoài khi tôm bị bệnh. 2.6.3. Bệnh tôm và cách trị bệnh. 2.7. Thu hoạch bảo quản sản phẩm. 2.7.1. Phương pháp thu. 2.7.1.1. Thu tỉa. 2.7.1.2. Thu toàn bộ 2.7.2. Bảo quản thu hoạch. 2.7.2.1. Bảo quản bằng ướp đá. 2.7.2.2. Bảo quản sống. IV. Kết quả và thảo luận đóng góp ý kiến. V. Tài liệu tham khảo. I. Giới thiệu. Tôm sú (Penaeus monodon) là họ tôm biển,dể nuôi ,tốc độ tăng trưởng nhanh,tôm sú có thể sống trong môi trường nước có độ mặn rộng từ 0-30%0, pH giao động từ 7.5-8.5. Tôm sú là một trong những đối tượng có giá trị dinh dưỡng cao, giá cả và thị trường tiêu thụ ổn định, giúp ngư dân xoá đói, giảm nghèo và làm giàu nhanh chóng trong công tác chuyển dịch cơ cấu kinh tế lĩnh vực thuỷ sản.
- Ở Việt Nam, tôm sú là một trong những loài động vật thủy sản quan trọng hàng đầu đóng góp lượng ngoại tệ rất lớn cho nguồn xuất nhập khẩu của nước ta. Một trong những tỉnh nuôi tôm nhiều nhất phải kể đến là Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng…mô hình nuôi dần chuyển đổi từ nuôi quãng canh sang quãng canh cải tiến và mô hình nuôi công nghiệp. Một số mô hình nuôi đang được áp dụng tại địa phương với nhiều cách thức khác nhau. Để thống kê các mô hình nuôi đạt hiệu quả tại một số công ty tại địa phương. Cuộc tham quan với mục đích”tìm hiểu mô hình nuôi tôm sú thương phẩm”được thực hiện. II. Lược khảo tài liệu. 1. Một số đặc điểm cơ bản về sinh học của tôm Sú (loài P.monodon). 1.1. Phân loại.
Ngành: Arthropoda Lớp: Crustacea Bộ: Decapoda Họ chung: Penaeidea Họ: Penaeus Fabricius Giống: Penaeus Loài: Monodon Tên khoa học: Penaeus monodon Fabricius 1.2. Đặc điểm. - Tùy thuộc vào tầng nước, thức ăn và độ đục, mà màu sắc cơ thể khác nhau từ màu xanh lá cây, nâu, đỏ, xám, xanh. Lưng xen kẽ giữa màu xanh hoặc đen và màu vàng. Tôm thành thục có thể đạt đến 33 cm chiều dài và tôm cái thường lớn hơn tôm đực. - Là đối tượng sống có vòng đời dài so với một số đối tượng tôm nước ngọt (từ 3-4 năm), tốc độ sinh trưởng nhanh sau mỗi l ần l ột xác "t ừ c ỡ th ả P15 sau 110 - 120 ngày đạt 25-30 g/con. Lớn gấp từ 3.000 - 4.000 l ần so v ới ban đầu". - Là loài thích ứng với độ mặn từ 5-35 0/00 tốt nhất là từ 15-250/00. Nhiệt độ thích hợp cho sự phát triển từ 25-300C lớn hơn 350C hoặc thấp hơn 120C kéo dài tôm sinh trưởng chậm. 1.3. Phân bố. - Tôm Sú phân bố rộng, hầu hết các vùng ven biển từ Móng Cái đ ến Kiên Giang sống tập trung ở khu vực miền Trung: Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Khánh… tôm sú thường sống ở độ sâu nhỏ hơn 50 m nước. Có độ mặn thay đổi từ 15-30 0/00. Còn nhỏ
sống ở ven bờ khu vực nước lợ, lớn di cư dần ra biển và sinh sản. 1.4. Tập tính. - Là đối tượng sống đáy nơi có chất bùn cát, hoặc cát bùn, vùi mình, hoạt động bắt mồi chủ yếu về ban đêm 1.5. Sinh sản: Khi tôm trưởng thành di chuyển xa bờ vì chúng thích sống vùng nước sâu hơn để sinh sản. 1.6. Hiện trạng nghề nuôi của nước ta. - Là một trong những đối tượng có giá trị dinh dưỡng cao, giá cả và thị trường tiêu thụ ổn định, giúp ngư dân xoá đói, giảm nghèo và làm giàu nhanh chóng trong công tác chuyển dịch cơ cấu kinh tế lĩnh vực thuỷ sản. 2. Các hình thức thức nuôi và phương pháp nuôi tôm Sú. 2.1. Hình thức nuôi (Có 4 hình thức nuôi tôm) 2.1.1. Nuôi quảng canh cải tiến. - Là hình thức nuôi thuỷ sản kết hợp với một số đối tượng khác trong ao đầm: cua Xanh, cá, tôm tự nhiên và rong câu chỉ vàng. Là loại hình dựa vào điều kiện môi trường tự nhiên là chính, mật độ tôm Sú thả 5-7 con P15 /m2 bổ sung một lượng thức ăn. Quy mô đầm nuôi thường 2-5 ha, năng suất đạt 0,5-0,8 tấn/ha/vụ. 2.1.2. Nuôi bán thâm canh. - Là loại hình phù hợp với điều kiện nuôi có diện tích từ 0,5-1 ha, độ sâu 0,8-1,2m, điều kiện kinh tế của ngư dân chưa mạnh, mật độ thả giống P15 10-15 con/m2, năng suất thường đạt 1,5-2 tấn/ha/vụ. 2.1.3. Nuôi thâm canh. - Là loại hình cần đầu tư lớn, trình độ kỹ thuật của ngư dân cao, nhiều kinh nghiệm thực tế. Là hình thức nuôi hoàn toàn dựa vào giống nhân tạo, thức ăn công nghiệp, người quản lý có thể khống chế tốt sự biến đổi của môi trường nước ao nuôi. Quy mô ao nuôi thường 0,5-1 ha, tốt nhất là 1 ha/ao. Mật độ thả giống: 25-40 con/m2. Năng suất từ 3 tấn trở lên. 2.1.4. Nuôi sinh thái: mật độ thả 1-2 con/m2 không sử dụng thức ăn nhân tạo, thường nuôi xen ghép với các đối tượng tôm cá tự nhiên năng suất tôm sú thường đạt 0,15 - 0,2 tấn/ha/năm. Năng suất tuy thấp nhưng sản phẩm đạt yêu cầu về an toàn thực phẩm.
* Trong 4 hình thức nuôi trên, căn cứ vào cơ sở vật chất ao đầm nuôi, trình độ quản lý (đặc biệt về kỹ thuật). Khuyến cáo ngư dân Thái Bình nên áp dụng hình thức nuôi quảng canh cải tiến, mở rộng hình thức nuôi bán thâm canh. 2.2. Phương pháp nuôi. ( có 2 phương pháp) 2.2.1. Nuôi chuyên: Trong ao chỉ nuôi duy nhất một đối tượng tôm sú theo các hình thức nuôi như đã giới thiệu ở phần trên. 2.2.2.Nuôi xen ghép: Là nuôi từ 2 đối tượng trở lên trong cùng một ao. Cụ thể như: Nuôi xen ghép tôm sú với cua xanh; tôm sú với rong câu chỉ vàng, hoặc nuôi xen tôm sú với một số đối tượng cá (rôphi đơn tính, rôphi lai xa, cá bống bớp …). Trong các phương pháp xen ghép, nuôi có hiệu quả kinh tế nhất là nuôi tôm sú với cá rô phi (đ ơn tính, lai xa). Vì, cá rô phi là đối tượng ăn tạp, lợi dụng tính ăn của cá rô phi, t ận d ụng các ch ất thải trong ao để làm thức ăn như: thức ăn thừa, phân tôm… nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, cá rô phi có thể sử dụng xác chết của tôm đ ể làm thức ăn, nhằm hạn chế sự phát tán của sinh vật gây bệnh khi xác chết bị phân huỷ hoặc bị chính những con tôm khoẻ sử dụng làm thức ăn. Phương pháp này có thể áp dụng như sau: - Mùa vụ: Tập trung vào vụ xuân hè. Tôm sú P15 sau khi thả nuôi được từ 30 – 40ngày, tiến hành thả cá giống. - Mật độ nuôi: Tôm sú nuôi theo hình thức QCCT, mật độ 5 - 7con/m2. Cá rôphi 5 – 7m 2/1con (1.500 - 2.000con/ha), (20g/con) cỡ 4 – 6cm, (lưu ý: nếu thả cá cỡ lớn sẽ cạnh tranh thức ăn của tôm sú hoặc khi không đủ thức ăn chúng có th ể ăn tôm sú). Trong quá trình nuôi xen ghép, theo dõi nếu thấy hiện tượng cá đói do thi ếu thức ăn có thể bổ sung cám gạo hoặc bột ngô cho cá ăn. - Thu hoạch: Tôm sú nuôi 100 – 120 ngày, đạt cỡ 30 – 40con/kg tiến hành thu hoạch. Cá rôphi nuôi tiếp đến tháng 10, 11 khi đạt cỡ 0,4 – 0,5kg/con. 3. Kỹ thuật nuôi tôm Sú. 3.1. Chuẩn bị ao nuôi. 3.1.1. Chọn địa điểm. Là một khâu quan trọng cần được xác định một cách thận trọng khi xây dựng ao
đầm nuôi tôm khi chọn địa điểm cần chú ý: - Về địa điểm: Vùng nuôi thường ở vùng trung triều (tiếp vùng cao triều) để dễ tháo cạn ao, đầm để phơi đáy ao khi cải tạo. Vùng hạ triều rất khó khăn cho việc thay nước, quản lý chất lượng nước ao nuôi. - Đất xây dựng ao thường phải là đất thịt, thịt pha cát, ít mùn bã hữu cơ. - Nguồn nước cung cấp cho ao nuôi phải chủ dộng, không bị ô nhiễm công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt, các yếu tố cơ bản phải đảm bảo: + pH: 7,5-8,5 + S0/00: 15-350/00 +NH3:
Là khâu quan trọng trong quy trình kỹ thuật nuôi tôm Sú, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, sản lượng tôm nuôi. 3.2.1. Cải tạo ao mới xây dựng. Sau khi xây dựng xong ao, cho nước vào ao ngâm 2-3 ngày, sau đó xả hết đ ể r ửa ao. Tốt nhất nên thau rửa 2-3 lần như trên. Bón vôi để cải tạo đáy. Lượng vôi tuỳ thuộc vào độ pH của đất: - Nếu pH 6-7: dùng 300-600 kg/ha (10-20 kg/sào) - Nếu pH 4,5-6: dùng 600-1.000 kg/ha (20-35 kg/sào) Vôi thường dùng để cải tạo: Vôi bột ( CaCO3), vôi tôi Ca(OH)2 có tác dụng diệt khuẩn cao. Trong quá trình nuôi để điều chỉnh pH của nước nên dùng Donomite (vôi đen), bột đá. Sau khi rải vôi phơi ao 7-10 ngày rồi đưa nước vào ao qua lưới lọc hoặc có thể cày l ật úp mặt đáy sau khi rải vôi, để vôi có điều kiện tiếp xúc nhiều hơn với đất đáy ao tăng tác dụng khử chua đối với đáy ao. 3.2.2. Đối với ao cũ. - Sau khi thu hoạch tôm, xả hết nước cũ với những ao tháo đ ược kiệt n ước thì tiến hành nạo vét đưa hết chất lắng đọng hữu cơ ở đáy ra khỏi ao, tiến hành bón vôi, cày lật (nếu có điều kiện) phơi đáy 10-15 ngày cho phân huỷ hết chất hữu cơ, chất độc và những sinh vật gây bệnh cho tôm. - Với ao không tháo kiệt được nước phơi đáy thì dùng phương pháp cải tạo ướt. Dùng bơm sục đáy ao và tháo tẩy rửa chất thải sau đó bón vôi. Sau khi cải tạo ao đ ưa nước vào để gây màu. Tất cả các ao lắng, ao xử lý, ao ương đều cải tạo đúng như ao nuôi. Đồng thời lưu ý với ao có độ phèn cao thì không phơi nắng khi cải tạo để tránh xì phèn. 3.2.3. Diệt tạp. Sau khi cải tạo đáy ao, lấy nước vào ao qua lưới lọc. Với những ao không lấy nước từ ao lắng mà lấy từ ngoài vào để 2-3 ngày cho các loại trứng theo nước vào ao nở thành ấu trùng hoặc địch hại của tôm do không lọc kỹ lọt vào, ta tiến hành diệt tạp bằng: Saponin. Lượng dùng: 15-20 kg/1000m3 tác dụng diệt tạp, diệt các loại ký sinh hay gây bệnh, làm sạch môi trường trong nước, chỉ thả tôm sau khi sử dụng Saponin 4 ngày (Saponin có thể sử dụng cho ao nuôi đang có tôm nhưng tôm phải lớn hơn 2 g/con). Ngư dân Thái Bình đã sử dụng thuốc diệt tạp Saponin của công ty phát triển nguồn l ợi thủy sản miền Trung rất có kết quả. Sản phẩm trên an toàn cho tôm nuôi nhưng chỉ có tác dụng diệt các loài cá không diệt được các loài cua, sò, ốc và các loài vi khuẩn.
- Thuốc sát trùng TH4 (do Đức sản xuất) không gây ô nhiễm môi trường, không gây độc cho người và tôm, diệt khuẩn, diệt vi rút đầu vàng, mang đen: liều dùng 1lít/ 300m3. - Diệt tạp bằng hoá chất và cách sử dụng: + Thuốc tím (KMnO4): Liều dùng 4-5 g/m3 nước. Cách xử lý: hoà tan 1 g thuốc tím với 10 lít nước tạt đều trên mặt ao, quạt nước kết hợp với phơi nắng sau 24 giờ cho bay hết thuốc tím là có thể sử dụng được. Thuốc có tác dụng khử trùng nguồn n ước cực nhanh, tiêu diệt nấm, ký sinh trùng. + Formalin: 10ppm (1 lít Formalin /100m3 nước) quạt nước kết hợp với phơi nắng, khoảng 3 ngày có thể sử dụng được. + Chlorin (CaCOCl): 10-15g/100 m3 nước, quạt nước kết hợp với phơi nắng tối thiểu 3 ngày mới sử dụng được. Việc dùng hoá chất để xử lý ao nuôi dễ gây thoái hoá đất, làm nghèo dinh dưỡng môi trường đáy ao và môi trường nước, có thể nên sử dụng hoá chất ở ao chứa nước. Tuy nhiên xử lý bằng hoá chất có thể tiêu diệt được mầm bệnh, các loại đ ịch hại c ủa tôm như: cua, cá, còng, ốc … 3.2.4. Bón phân gây màu. - Ao nuôi cần được bón phân gây màu nước để động, thực vật phù du phát triển là nguồn thức ăn tự nhiên của tôm, đồng thời hạn chế sự phát triển của các loại tảo đáy, tạo oxy, hấp thụ các chất độc sinh ra từ thức ăn dư thừa, chất thải của tôm trong quá trình nuôi. - Các loại phân dùng để gây màu: + Phân hữu cơ gồm: phân chuồng, gà, trâu, bò, khi bón phân phải được ủ mục. + Phân vô cơ: NPK 0,2 kg/100m2 + urê 0,2 kg/100m2. Nên bón phân vào 9-10 giờ sáng. Lượng phân bón trên có thể chia ra 2-3 ngày bón * Sau khi bón phân 2-3 ngày, sinh vật phù du phát triển,độ trong đạt 40-50 cm nước có màu xanh nõn chuối hoặc vàng nâu là tốt nhất cho việc thả tôm. 3.3. Thả giống tôm. 3.3.1. Mùa vụ thả giống. - Do đặc điểm khí hậu của nước ta , trong đó có các yếu tố cơ bản về môi tr ường có liên quan đến đời sống của tôm trong vụ nuôi: nhiệt độ, độ muối, chế đ ộ thuỷ triều, bão lũ … thời gian thả giống P15 của nước ta tập trung sau tiết Thanh minh 7-10 ngày (thường trong tháng 4 dương lịch). Vụ nuôi trong năm nên chỉ nuôi vụ xuân hè kể từ khi nhập giống từ tháng 4 đến tháng 8 (dương lịch).
3.3.2. Lựa chọn tôm giống P15. * Về cảm quan - Quan sát hoạt động của tôm: + Tôm bám thành chậu hoặc bơi thành đàn ngược chiều dòng nước. + Lẩn tránh chướng ngại vật, khi có tác động đột ngột về tiếng động, ánh sáng tôm phản ứng nhanh. Tôm đều con. - Về ngoại hình: + Có gai (chuỳ) phía trên, đuôi xoè, khi bơi 2 ăng ten đóng mở thành hình chữ V. + Không dị hình (gẫy khúc, co thắt, vẹo thân khi bơi luôn theo chiều nằm ngang thân thẳng đứng, bơi theo chiều ngược dòng nước (nếu có dòng chảy). + Chiều dài thân: đạt 12-15 mm, độ chênh khác cỡ cá thể không quá 10 %. - Về màu sắc: + Vân màu xám tro, đen, lưng màu xám bạc. + Tôm trắng đục, đỏ hồng thường là tôm có dấu hiệu bệnh lý. * Kiểm tra chất lượng tôm giống: Có 2 phương pháp kiểm tra a. Gây sốc độ mặn: Dùng chậu có đường kính 0,4-0,5m chứa nước sạch ở ao nuôi (khoảng 1/2 chậu) thả 40-50 tôm giống dùng nước mưa, nước máy để pha nhạt nước trong chậu xuống độ mặn thấp hơn 80/00 sau 10-15 phút nếu số tôm bị chết trên 10% thì chất lượng đàn tôm kém). Nếu lượng tôm chết nhỏ hơn 10%, tôm bơi ngược dòng khi dòng chảy yếu hướng tập trung ra thành chậu chứng tỏ tôm khoẻ, chất lượng tốt. b. Sốc bằng phương pháp foocmon: Lấy nước ao cho vào chậu có đường kính 30-40 cm (lượng nước bằng 1/2 chậu), pha foormon 46 % với lượng 2-2,2ml/10 lít, cho khoảng 100 con tôm vào chậu, sau 1 giờ thấy tôm hoạt động bình thường, tỷ lệ sống lớn hơn 90 % là tôm khoẻ. 3.3.3. Mật độ và phương pháp thả giống. * Mật độ thả: Tuỳ thuộc vào cơ sở vật chất kỹ thuật, kinh nghiệm, trình độ của người quản lý, hình thức nuôi và điều kiện môi trường đầm ao nuôi để quyết định mật độ thả nuôi cho phù hợp. - Nuôi quảng canh cải tiến: 5-7 con P15/m2. Năng suất 0,6-0,8 tấn/ha/vụ - Nuôi bán thâm canh : 10-15 con P15/m2. Năng suất 1,5-2 tấn/ha/vụ
- Nuôi thâm canh: 20-40 con P15/m2. Năng suất 2,5-4,5 tấn/ha/vụ (Nếu thả với cỡ 2-3 cm thì số lượng thả bằng 70 % lượng giống P15) Với cơ sở vật chất ao đầm nuôi ở tỉnh ta hiện nay nên nuôi ở hình thức quảng canh cải tiến là chủ yếu. Các hộ có điều kiện có thể nuôi bán thâm canh, thâm canh. * Thả giống: Có 2 phương pháp - Tôm ương từ P15 - P35 - 40 (đạt từ 2-3 cm) phương pháp này chọn được giống tốt trong thời gian ương, kiểm tra được số lượng cá thể dễ quản lý về chế độ cho ăn. - Thả trực tiếp P15 xuống ao nuôi: Xu hướng chung hiện nay của Thái Bình do quỹ đất nuôi có hạn không thiết kế được ao ương. Nhược điểm của phương pháp này khó kiểm tra được số lượng, khó loại bỏ những cá thể kém chất lượng. Vì thế đàn tôm trong ao nuôi phân đàn lớn, khó điều chỉnh lượng thức ăn hàng ngày dễ gây dư thừa thức ăn, gây ô nhiễm môi trường. * Cách thả tôm giống: - Thả tôm vào thả thời tiết mát mẻ, không nên thả vào lúc trời sắp mưa hoặc đang mưa, thời gian thả 6-9 giờ sáng hoặc 5-7 giờ chiều, tránh lúc trưa nắng nhiệt độ cao. - Tôm thả ở nhiều vị trí trong ao để có sự phân bố đều về mật độ, thả đầu hướng gió. * Cần chú ý trước khi thả giống - Ngâm túi chứa tôm trong ao: 20-30 phút để cân bằng nhiệt độ giữa nước trong túi chứa tôm và nước trong ao nuôi. Khi mở túi phải để nước trong ao vào trong túi từ từ tránh gây sốc cho tôm. - Tuỳ theo mức chênh lệch độ mặn giữa nơi sản xuất tôm giống và ao nuôi cần thuần hoá độ mặn trước khi thả. Công việc trên thường do các cơ sở dịch vụ tôm giống chịu trách nhiệm. Tôm giống trước khi thả không qua thuần, nếu chênh lệch độ muối cao có thể dẫn tới tôm bị sốc, dẫn đến tỷ lệ hao hụt lớn. (Thuần trong bể từ 2-3 ngày trước khi đưa xuống ao nuôi). 3.4. Quản lý chăm sóc. 3.4.1. Thức ăn cho tôm. 3.4.1.1. Các loại thức ăn.(Có 3 loại thức ăn): - Thức ăn tự nhiên: Bao gồm thực vật phù du (tảo), động vật phù du, các mùn bã hữu cơ, mà tôm tự chọn trong ao nuôi. - Thức ăn tự chế được sản xuất từ nguồn nguyên liệu của địa phương sẵn có, dể kiếm, rẻ tiền (ốc, cá tạp, don, dắt, phể phẩm nông nghiệp …) những loại thức ăn dễ
gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt khi sử dụng ở dạng tươi sống. Độ dính kém, hàm lượng các chất dinh dưỡng, đặc biệt độ đạm không đủ do vậy lượng thức ăn nhiều khó điều chỉnh, dễ dư thừa hoặc thiếu. - Thức ăn công nghiệp: Là loại thức ăn dùng trong nuôi tôm bán thâm canh, thâm canh gần đây cũng đã được ngư dân sử dụng trong nuôi quảng canh cải tiến. Nó đảm bảo lượng dinh dưỡng Protein, chất khoáng, các vi lượng cần thiết cho tôm. Ngoài ra, nó còn góp phần đảm bão giữ môi trường nước ao nuôi được trong sạch, do thức ăn tôm được sử dụng tốt ít dư thừa. Hiện có khoảng 35 loại thức ăn sản xuất trong nước và nhập từ nước ngoài, đ ể đảm bảo chất lượng thức ăn người nuôi tôm khi mua thức ăn công nghiệp cần chú ý: "Thức ăn sản xuất từ cơ sở có uy tín, hình dạng bên ngoài đều bóng, thơm tự nhiên, độ bền thích hợp (tan sau 5-6 giờ), còn hạn sử dụng". 3.4.1.2. Lượng cho ăn. - Tuỳ theo chất lượng thức ăn, trọng lượng cá thể tôm, môi trường thời tiết, s ức khoẻ đàn tôm để điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp. Qua thực tế có thể vận dụng lượng thức ăn cho ngày nuôi trên cơ sở trọng lượng đàn tôm như sau: Bảng 1: Tỷ lệ thức ăn công nghiệp cho tôm ăn cần đối với trọng lượng. (Thời gian vụ nuôi 110-120 ngày).
S Tỷ lệ thức ăn cho ăn nên có Thể trọng Ngày ố của tôm nuôi % thể trọng Tinh cho 1 vạn cá Ghi chú T (gam/con) (ngày) ngày thể (kg/vạn) T 1 0,01 - 0,03 1-5 100,0 - 75,0 0,1 - 0,23 Từ P15đến thời 2 0,03 - 0,5 5 - 15 75,0 - 10,0 0,6 - 1,3 gian 1 tháng 3 0,5 - 2,4 15 - 30 10,0 - 8,0 0,24 - 0,5 4 2,4 - 5,0 30 - 55 8,0 - 6,0 1,5 - 3,0 Sang tháng thứ 2 5 5,0 - 10,0 55 - 65 6,0 - 5,0 3,0 - 3,5 6 10,0 - 15,0 65 - 75 5,0 - 4,0 3,6 - 4,3 7 15,0 - 20,0 75 - 85 4,0 - 3,8 4,3 - 4,8 Sang tháng thứ 3 8 20,0 - 25,0 85 - 95 3,8 - 3,5 4,8 - 5,6 9 25,0 - 30,0 95 - 105 3,5 - 3,0 5,6 - 6,0 Sang tháng thứ 4 10 30,0 - 35,0 105 - 120 3,0 - 2,5 6,1 - 7,5 Lượng thức ăn điều chỉnh tốt để có hệ số chuyển đổi 1,2 -1,5 (1,2-1,5 kg thức ăn được 1 kg tôm thương phẩm) nếu cao sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả nuôi. Đ ối với thức ăn tự chế cần được nấu chín, theo dõi khả năng sử dụng của tôm để điều chỉnh lượng thức ăn cho tôm ăn hàng ngày phù hợp. - Xác định tỷ lệ sống của tôm các nơi đang áp dụng là dùng chài để kiểm tra (chỉ tiến hành khi tôm đã nuôi được sau 1 tháng), cứ 7-10 ngày để kiểm tra, chài vào lúc mát trời) sáng sớm, chiều mát), chài 1 cách ngẫu nhiên, căn cứ lượng tôm chài để ước lượng tôm sống trong ao. Cách tính: Số và trọng lượng đàn được căn cứ vào diện tích ao nuôi, diện tích mình chài, số lượng, trọng lượng tôm thu được qua các mẻ quăng chài có th ể tính một cách tương đối trọng lượng đàn tôm nuôi ở thời điểm kiểm tra. Thí dụ: Ao nuôi có mặt nước rộng 5.000 m2, miệng chài có diện tích rộng 7m2, như vậy 3 lần chài là 21m2. Số tôm thu được sau 3 lần chài: 250 con bằng 4.750 g. Như vậy ta có thể tính được số con trong ao là: (250 :21) x 5.000 = 59.524 con
Trọng lượng trung bình cá thể tôm là: 4750 : 250 = 19 g/con Trọng lượng tổng đàn tôm trong ao là: 19 x 59.524 =1.130.956 (g) (hoặc gần 1.131 kg tôm) Từ trọng lượng đàn tôm trong ao ta có thể tính được tỷ lệ thức ăn công nghi ệp theo bảng 1. Tuy nhiên, hiện nay ngoài biện pháp trên, còn tiến hành theo dõi chặt chẽ sức ăn của tôm hàng ngày qua vó ăn để điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp. * Phương pháp cho ăn: - Số lần ăn: + Tháng thứ 1: 5 lần/ngày: 4-6-10-16-22 giờ + Tháng thứ 2-3: 5 lần/ngày: 4-9-17-19-22 giờ + Tháng thứ 4: 6 lần/ngày: 4-8-10-16-19-22 giờ - Lượng thức ăn điều chỉnh: Buổi sáng, tối nhiều hơn buổi trưa. Khi cho ăn ph ải rải đều các điểm trong ao để tôm tiếp xúc được với thức ăn. Khi cho ăn tháng đầu tôm còn nhỏ, thức ăn kích thước nhỏ dễ bị trôi, bay nên thức ăn cần trộn với nước để cho ăn được dễ dàng, ít thất thoát. - Để biết tôm ăn thừa, thiếu hàng ngày ta nên dùng vó (sàng ăn) để kiểm tra. Vó thường làm bằng Polyetylen có kích cỡ 1,5 x 1,5 m hoặc có thể 2 x 2m (để kết hợp thu tỉa tôm sau này). Số lượng vó tuỳ thuộc vào diện tích song phải được phân bổ đều ở các vị trí để tôm tập trung sử dụng thức ăn. Thường sau 2 giờ (với tôm nhỏ hơn 10 g, 2-3 tháng) và 1 giờ với tôm cỡ lớn (20 g trở lên, trên 3 tháng nuôi). + Nếu kiểm tra thức ăn trong vó hết thì tăng 10 % lượng thức ăn lần sau + Nếu còn thừa lớn hơn 20 % thì giảm đi 10% lượng thức ăn lần sau - Khi thấy tôm lột xác nhiều nhất (nhất là kích thích tôm lột xác nên giảm đi 20 % lượng thức ăn hàng ngày trong vòng 2 ngày, sau đó tăng trở lại bình thường. - Ngoài kiểm tra lượng thức ăn trong vó hết, ta còn kết hợp kiểm tra độ no của tôm qua ruột theo các độ đói, no vừa, no, no căng. Đồng thời lưu ý những ngày mưa gió l ớn, nước đục, nhiệt độ nước cao hơn 32-33 0C, chất đáy có dấu hiệu bẩn chưa xử lý kịp, biểu hiện qua màu nước, ta cần điều chỉnh lược thức ăn tôm cho phù hợp với tình hình thực tế, hạn chế dư thừa. 3.4.2. Quản lý môi trường nước ao nuôi.
3.4.2.1. Thay nước. Việc cấp thay nước không theo chế độ nhất định, có thể không thay nước mới. Mục đích của thay nước nhằm tăng cường độ trong của nước ao nuôi, cung cấp hàm lượng muối, dinh dưỡng tảo phát triển, tăng hàm lượng oxy, góp phần điều chỉnh pH, giảm chất độc H2S, NH3 phân huỷ do thức ăn tôm dư thừa, kích thích tôm lột xác. Trong mô hình nuôi ít thay nước trong 40-45 ngày đầu của chu kỳ nuôi, không thay nước mà chỉ cấp nước bổ sung do nước bốc hơi và thấm lâu, chỉ cấp thêm từ 10-20% nước từ nguồn nước dự trữ ở ao chứa nhằm ổn định môi trường. - Thường từ tháng thứ 2 trở đi vào các chu kỳ thuỷ triều có độ cao lớn ta lấy nước vào. Mỗi lần thay nước cần kiểm tra chất lượng nước độ muối, độ trong, các chất độc vào những kỳ nước thải từ sản xuất nông nghiệp ra khu vực vùng nuôi (nếu có đi ều kiện với hình thức nuôi quảng canh cải tiến). Khi thay nước, lượng nước không quá 20% lượng nước ao nhằm hạn chế sự thay đổi môi trường gây sốc cho tôm nuôi. Sau mỗi lần thay nước cần kiểm tra lại nước trong ao: pH, S0/00, duy trì sự ổn định nước ao nuôi. 3.4.2.2. Điều chỉnh độ pH. - pH thích hợp để tôm phát triển tốt 7,5-8,5. pH trên 9,5 và dưới 4 tôm chết: + Khi dao động độ chênh lệch trong ngày lớn hơn 0,5 thì phải xử lý bằng bột đá (CaCO3), tốt nhất là dùng vôi Donomite với lượng 7-10 kg/1000 m3 hoà nước tạt đều khắp mặt ao. + Khi pH>8,5 thường gặp ở ao có tảo phát triển quá mạnh, những ngày nắng to, thời gian nuôi ở tháng thứ 2 trở đi có độ dư thừa thức ăn tôm nhiều. Cách xử lý: Thay một ít nước trong ao bón thêm bột đá CaCO 3, tốt nhất là vôi Donomite để giảm độ pH hoặc rải đường xuống ao: 1-2 kg/1000 m3. + Khi pH< 7,5 (thường gặp sau cơn mưa lớn, hoặc khi tảo trong ao tàn). Đ ể tăng pH thì bón vôi bột, vôi đen Donomite lượng 5-7 kg/1000m3 điều chỉnh pH đạt yêu cầu. Tốt nhất người nuôi tôm nên cố gắng điều chỉnh sự phát triển của tảo không đ ể xảy ra trường hợp pH>8,5 và pH
chất lượng nước tốt thường có màu xanh nõn chuối độ trong từ 30-40 cm, do tảo lục phát triển chiếm ưu thế, 2 tháng đầu vụ nuôi tôm độ trong đảm bảo do l ượng thức ăn của tôm dư thừa còn ít. - Khi độ trong thấp 20-25 cm màu nước xanh đậm đặc do tảo lam phát triển mạnh, môi trường có chiều hướng xấu thì nên thay một ít nước trong ao nuôi (10-20%) và bón vôi đen Donomite 7-10 kg/1000m3 nước vào buổi sáng. - Nếu độ trong lớn hơn 50 cm nước trong ao lúc này rong tảo phát triển kém có nguy cơ rong đáy phát triển ảnh hưởng đến hoạt động của tôm vì vậy ta dùng phân vô cơ Urê +NPK tỷ lệ 1:1 (1kg/1000m3), phân gà, phân chuồng: 5-7 kg/1000 m2 kết hợp với vôi Donomite 5-7 kg/1000 m3 để bón. Lưu ý trước khi bón cần thay 10-15% lượng nước trong ao để bổ sung hàm lượng muối dinh dưỡng cho tảo phát triển. - Khi màu nước trong ao đục do đất sét (thường sau mưa to) do đ ất sét trên b ờ chảy xuống kéo theo pH giảm. Khắc phục hiện tượng trên dùng vôi xử lý, vôi vẫn dùng 2 loại trên với lượng 5-7 kg/1000 m2 hoà loãng tạt mặt ao và bờ ao, nếu có điều kiện thay 10-15 % nước trong ao. Hoặc có thể dùng Zeolite để bón hạn chế độ đục do đất sét gây ra. - Nước trong màu xanh đậm (xanh đen) do tảo lam phát triển, biểu hiện môi trường bị nhiễm bẩn. Cần xử lý nhằm tránh nước ao chuyển sang màu nâu đen do bị nhiễm nặng trong thời gian dài (màu do tảo giáp chiếm ưu thế) dùng các chế phẩm vi sinh BRF 2, MS tạo môi trường ổn định trở lại. 3.4.2.4. Điều chỉnh oxy hoà tan. Lượng oxy hoà tan trong nước ao ảnh hưởng trực tiếp điều kiện sống của tôm (đặc biệt ở ao nuôi công nghiệp có mật độ thả giống cao) yêu cầu hàm l ượng oxy c ủa tôm luôn lớn hơn 4mg/lít (tốt nhất từ 5-6 mg/lít), lượng oxy trong ao nuôi được tiêu thụ bởi phân huỷ các chất lắng đọng hữu cơ chiếm 50-70%, sinh vật phù du 20-45%, chỉ có 1 phần nhỏ oxy là do tôm tiêu thụ (5%). Nếu lượng oxy thiếu tôm sẽ nổi đầu và chết ngạt, thừa oxy sinh bệnh bọt khí ở mang. Có thể kiểm soát oxy hoà tan theo 3 cách: - Lắp đặt hệ thống quạt nước và sục khí, cách làm này không chỉ làm nước được tuần hoàn, bổ sung oxy hoà tan trong nước ao tạo điều kiện để tôm lột xác cho và gom thức ăn dư thừa tập trung để hút đưa ra khỏi ao làm cho nên đáy sạch - Kiểm soát giữ mật độ sinh vật phù du ở mức độ tối ưu - Giảm tối thiểu các chất hữu cơ dư thừa (thức ăn tôm không sử dụng hết) bằng các chế phẩm vi sinh