BỆNH PARKINGSON Ở NGƯỜI CAO TUỔI
Nguồn: www.suckhoedoisong.vn
Bệnh parkinson được mô tả lần đầu tiên ở những người cao tuổi. James
Parkinson (1817) gọi đây là bệnh liệt rung, charcot (1886) nhấn mạnh rằng đây
không phải là bệnh lão hóa mà là một bệnh của tuổi già.
Các triệu chứng chính của bệnh
Run là biểu hiện thường thấy ở người mắc bệnh Parkinson. Đây là động tác bất
thường không hữu ý, xuất hiện ở đầu ngón tay, bàn tay, bàn chân, cũng có thể ở mặt, môi
dưới, lưỡi, hàm dưới, cằm... Run đầu chi xuất hiện sớm rồi dần dần lan xuống gốc chi và
khu trú ở một bên trong cơ thể trong những năm đầu. Những biểu hiện này thường khởi
phát lặng lẽ, âm thầm. Có khi khởi phát run tương ứng với vị trí khu trú của một chấn
thương. Cũng có khi bệnh nhân hoàn toàn
không bị run (20%).
Hội chứng tăng trương lực cơ biểu
hiện ở sự tăng trương lực cơ quá mức, khi
đứng vững, nhất là bệnh nhân có tư thế nửa
gập, khi đã có một tư thế nào đó thì khó
buông thả ra, sờ nắn vào bắp cơ bao giờ
cũng cứng và căng. Mức độ co duỗi của cơ
bắp giảm, biểu hiện rõ nhất ở khớp lớn.
Những động tác bNm sinh như: chớp mắt,
ngáp, nhai, nuốt, những động tác biểu lộ
cảm xúc ở vẻ mặt, chân tay, cử chỉ và những
động tác phối hợp bị rối loạn. Do đó, bệnh
nhân có dáng bộ sững sờ, bất động, không
có động tác hồn nhiên. Vẻ mặt như người mang mặt nạ, ít chớp mắt, nhai, nuốt chậm
chạp, ngáp, cười, khóc cũng bị trở ngại.
Ảnh: corbis
Các động tác thứ phát nói chung không mất nhưng đều trở ngại. Khi đi, khởi động
chậm, có khi do dự khá lâu. Lúc đã bước thì rất nhanh như chạy theo trọng tâm của mình,
về tư thế có thể là tư thế gập và tay không ve vNy. Đã đi rồi muốn ngừng không được và
rất khó kết thúc động tác, cho nên cũng có khi đâm vào tường. Lời nói bắt đầu chậm
chạp, mất âm điệu, có khi nói rất nhanh. Khi viết khởi đầu chậm chạp ngập ngừng, chữ
viết ngày càng nhỏ đi. Các động tác khác như: ăn, đan len... cũng chậm chạp. Động tác
càng hữu ý bao nhiêu, càng bị cản trở bấy nhiêu, động tác có thể bị ngắt quãng hoặc bị
ngừng lại, thê hiện tính thiếu nhịp nhàng trong vận động. Mặt khác, do ảnh hưởng của
cảm xúc có thể diễn ra những động tác bất thường. Thông thường, bệnh nhân bị ít xúc
cảm nhưng nếu bệnh nhân bị xúc cảm mạnh như vui mừng hoặc giận dữ, có những động
tác rất linh hoạt. Giảm động tác là một trong nhóm triệu chứng phức tạp, trên lâm sàng có
khi chỉ thấy triệu chứng này mà không kèm triệu chứng run.
Các triệu chứng khác:
Rối loạn cảm xúc: không bị rối loạn cảm giác khách quan, thường loạn cảm và đau
đớn. Nhiều trường hợp không chịu được nóng.
Rối loạn phản xạ: phản xạ gân xương nhạy, phản xạ mũi, mi mắt tăng.
Triệu chứng mắt: không có rung giật nhãn cầu. Những biểu hiện co mi mắt, cơn
quay mắt có thể gặp ở các bệnh nhân có tiền sử viêm não.
Rối loạn thần kinh thực vật: ra nhiều mồ hôi, tiết nhiều nước bọt, tăng tuyến bã,
táo bón, phù, tím đầu chi.
Rối loạn tâm thần: không có biểu hiện sa sút tâm thần, hoạt động tâm thần chậm
chạp, có rối loạn tình cảm nhất là phản ứng trầm cảm (30-90%).
Các thể lâm sàng khác: rối loạn trương lực tư thế có các động tác bất thường. Rối
loạn ở mắt, tiểu não, tiền đình như mi mắt chớp luôn luôn, mất động tác giao nhãn cầu,
cơn quay mắt phối hợp với cơn quay đầu.
Nguyên nhân gây bệnh
Sau viêm não: cổ điển là bệnh Von
Economo, một số viêm não B, bệnh giang mai.
Sau chấn thương: xảy ra ở vận động viên,
làm chảy máu ở các nhân xám trung ương.
Parkinson do di truyền, do u vùng đường
não giữa, bệnh Wilson do thâm nhiễm đồng ở gan
và não, do có bệnh ở mạch máu.
Bệnh Parkinson có thể điều trị bằng cả nội
khoa và ngoại khoa. Bệnh không có điều trị dự
phòng, chỉ dự phòng các biến chứng. Thầy thuốc
điều trị phải nhấn mạnh tới các vấn đề sau:
Thể lực: tập thể dục, điều trị vận động, đi
lại.
Tổn thương não gây bệnh
Parkinson.
Điều trị tâm thần: sự chăm sóc của gia đình.