Tài liệu về Loãng xương - BS.Cao Đình Hưng

LOÃNG X

NGƯƠ

ng: sinh viên Y chính quy 3

(osteosporosis) ố ượ Đ i t ả

Gi ng viên: BS.Cao Đình H ng

ươ ng Ả c đ nh nghĩa loãng x

ượ ệ ươ c sinh lý b nh c a loãng x

ượ ươ ươ ng ủ Nêu đ ng c các y u t ơ ủ nguy c c a loãng x ng

ượ c các nguyên nhân gây loãng x ứ ng th phát

ậ ề Ụ M C TIÊU BÀI GI NG: ượ ị 1. Nêu đ ạ 2. Nêu phân lo i loãng x 3. Nêu đ 4. 5. Nêu đ 6. c các đ c đi m v lâm sàng và c n lâm

ẩ ượ

ượ ể ng ng theo W.H.O 1994 ậ ộ ươ ở ườ ớ ng c ch đ nh đo m t đ x i l n ng

ỉ ươ ượ ế ố ươ ặ ượ Nêu đ ươ ủ sàng c a loãng x ẩ ươ c tiêu chu n ch n đoán loãng x ị Nêu đ ệ ng c cách phòng b nh loãng x 7. Nêu đ 8. 9. Nêu đ

Ạ ƯƠ I. Đ I C NG:

ặ ấ ư

ạ ứ ộ ệ ả ế ở ự ả ồ ậ ộ ng là m t b nh lý đ c tr ng b i s gi m m t đ và c u trúc ờ ủ ươ ng đ ng th i gia tăng nguy

ươ ng d n đ n gi m s c m nh c a x ươ

ư ườ ặ ở ệ ở ữ ng g p ữ nh ng

n sau mãn kinh nh ng cũng th ơ nguy c .

ứ ươ ệ ng trong b nh loãng x

ế ồ

 M c đ n ng n c a bi n ch ng gãy x ề ủ ạ ươ ng đ ế ơ ế ớ ụ ộ ơ ộ ạ ỵ

ế

i s có t

i năm 2050, toàn th gi ươ ng đùi do loãng x

ơ ớ ầ ẩ

ấ ươ ng còn g p r t nhi u khó khăn.

ầ

 Loãng x ẫ ủ ươ c a x ơ ng. c gãy x  Th ấ ườ ng xu t hi n ế ố ố ượ ng có y u t đ i t ộ ặ ươ ứ ng ế ươ ượ c x p t ng v i tai bi n m ch vành (nh i máu c tim) trong đ ế ệ b nh thi u máu c tim c c b và tai bi n m ch máu não (đ t qu ) trong ệ b nh tăng huy t áp.  “d báo t ệ ớ ế ớ ẽ ớ ự ổ ợ ườ i 6,3 tri u tr ng h p gãy c ươ ướ ẽ ở ố c Châu Á” n i mà các n ng và 51% s này s x ệ ẩ ơ kh u ph n ăn h ng ngày còn r t ít Calci, n i mà vi c ch n đoán s m và ề ặ ấ ị ề đi u tr tích c c b nh loãng x  C u t o x ấ ạ ươ ế

ươ ế ạ ng), osteocyte (t bào x ng),

ằ ự ệ ồ ng g m có 3 thành ph n: ế o T bào: osteoblast (t bào t o x ủ ươ ế bào h y x osteoclast (t ươ ng).

1

ấ ạ ạ o Protein: chi m 1/3, trong đó 90% là các collagen, c u trúc d ng m ng

ắ ị ự ứ ế ướ i, b t chéo giúp x l ng có s c ch u l c.

ấ ể ấ ạ ắ ươ ữ

ầ

o Ch t khoáng: chi m 2/3, là nh ng tinh th , c u trúc d ng đĩa g n vào i collagen. Thành ph n chính là Ca++,

ế ướ ạ m ng l phosphat,Mg, Flour…

ấ

ng.

ứ ố ướ ấ ạ ươ  C u trúc hình thái: ươ ỏ ươ ươ ươ ế ng c ng) chi m 80% toàn khung x ng x p) c u trúc m ng l ươ ề i 3 chi u, giúp x ng phát o V x o Bè x

ằ

i đa. ể ệ c th hi n b ng: ươ ng (Bone Mineral Density – BMD)

ng (Bone Mass Content –BMC) ng:

ươ ổ  Trong su t cu c đ i, kh i l ng x ng thay đ i qua các giai đo n:

ố ượ ỉ ự ạ ươ ng x ng đ nh (Peak Bone Mass) là s t o x ng t ạ ừ ỏ ế nh đ n

ng (x ng (x huy ơ ọ ố ứ ch c năng c h c t  Kh i l ượ ươ ố ượ ng đ ng x  M t đ khoáng ch t trong x ậ ộ ấ  Kh i l ươ ố ượ ng x  Ch c năng c a x ủ ươ ứ  Giá đ c th ỡ ơ ể  B o v n i t ng ả ệ ộ ạ  V n đ ng ộ ậ  D tr Ca ự ữ  Đi u hòa Ca máu ề ộ ờ ố  Kh i l ươ ố ượ 2535 tu i.ổ ổ ắ ầ ố ụ ậ

 B t đ u 3040 tu i: pha m t x

ờ ớ ấ ươ ng ch m duy trì su t c oc đ i v i ữ

ổ ừ ữ

ề ự ụ ấ ế ng liên quan nhi u đ n phái n , là giai ế ng r t nhanh do s thi u h t estrogen giai

ộ ậ ố cùng m t v n t c gi a 2 phái.  T 50 tu i tr đi s m t x ự ấ ươ ở ấ ươ đo n m t x đo n mãn kinh. ả ấ ươ ổ ở ừ ư ế ổ ng nh nhau, liên quan đ n tu i

ạ ạ  T 60 tu i tr đi: c 2 phái m t x già.

ươ ế ị ố ượ ỉ ng đ nh: ng x quy t đ nh kh i l

ế ố

dinh d

ế ố môi tr ng

ỉ ườ ẽ ả ượ ơ ng đ nh lên 10% s gi m đ c 50% nguy c gãy

ộ ờ ươ  Nh ng y u t ữ ế ố  Y u t ế ố ề di truy n  Các y u t hormon  Y u t ưỡ ế ố ng  Ho t đ ng th ch t và các y u t ể ấ ạ ộ  Tăng kh i l ươ ng x ố ươ ng trong su t cu c đ i. ố ượ ng do loãng x x

2

ễ ươ ườ ườ ầ ệ ng ví b nh nh

ng là b nh di n ti n âm th m ng ứ ấ i ta th ầ ế ằ

ệ ầ ủ ể ệ ặ ắ ng c a c th con ng x

ị ấ ơ ế ấ ớ i 30% kh i l

 Loãng x ư ộ m t tên ăn c p th m l ng, h ng ngày c l y d n calci trong ngân hàng ườ ự ữ ươ i. Khi đã có d u hi u lâm sàng, d tr ố ượ ơ ể ườ th ng ươ x

ứ ng là lúc đã có bi n ch ng, c th đã b m t đi t ng.

II. PHÂN LO I:Ạ 1. Loãng x

ng nguyên phát:

ươ

ể ả

ng b nh lý, do s

Là m c đ n ng c a tình tr ng thi u s n x

ươ ứ ộ ặ ạ ủ

ủ ố

ệ ạ

ế

ạ ổ ọ

ể ộ ơ

ượ

ươ

ng x ệ

ượ

ng càng tăng, cho đ n khi tr ng l ể c chia thành 2 th :

ươ ươ

ự ả lão hóa c a các t o c t bào, tu i càng cao thì tình tr ng thi u s n ị ươ ng (trong m t đ n v x ươ ả ể th tích) gi m trên 30% thì có bi u hi n lâm sàng. Loãng x ng nguyên phát đ Loãng x Loãng x

ng typ I: loãng x ng typ II: là loãng x

1.1 ể ươ ở ổ tu i mãn kinh. ng ươ ổ ng tu i già. ứ ng th phát:

. Loãng x ề

ộ

ơ ủ ệ

ươ

ươ ế ố Khi có m t hay nhi u y u t

nguy c c a b nh loãng x

ng

ƯƠ Ệ NG HI N NAY:

ườ ặ ng g p r t th

ế ấ ổ ng đ n 1/3 ph n và 1/8 đàn ông trên 50 tu i

  ơ ị ươ ươ ư ơ ng > nguy c ung th vú

ng do loãng x ạ ử

ề ớ ổ ọ cung + ung th bu ng tr ng. ặ ư ồ ườ ị ệ III. TÌNH HÌNH LOÃNG X ế ớ 1. Trên tòan th gi  b nh loãng x ấ ươ ệ ề ng là v n đ y t ụ ữ ế ưở ả nh h ở ụ ữ ph n : nguy c b gãy x ư ộ + ung th n i m c t  V i tu i th ngày càng tăng, ngày càng nhi u ng ứ i b b nh, đ c bi ệ t

ộ ườ ố ươ

 Loãng x

ụ ữ là ph n . ệ ng là m t b nh lý th ả ng, nh h ườ ưở ỹ ị ấ ườ i trên tòan th gi ng 200 tri u ng ặ ặ ệ ươ ệ ế ơ ươ ệ ng g p nh t trong s các b nh lý ớ i. ng ho c có nguy c loãng i M b loãng x

ư ơ ng không tri u ch ng nh ng làm tăng nguy c gây gãy

ươ ổ ể chuy n hóa x ả Kho ng 28 tri u ng ươ x ng.  Loãng x ươ ng th ệ x

ấ ố ươ ặ ng, đ c bi ổ ườ t là x ơ

ẽ ầ ươ ươ ộ ờ

 sau 50 tu i, nguy c loãng x 13% nam s có ≥ 1 l n gãy x

ệ ứ ố ố ng đùi, đ t s ng, c tay. ữ ẽ ng s gia tăng theo c p s mũ, 40% n và ố ng trong su t cu c đ i.

3

ệ ườ ươ ợ M , h ng năm có trên 1,5 tri u tr ng h p gãy x

ươ ỹ ằ ồ ng do ổ ng đùi, 250.000 c tay và 500.000 gãy ở ng, bao g m 250.000 x

ế ợ ế ở ph n và 30% t

ử ụ ữ ử ớ ng đùi k t h p v i 12 đ n 24% t vong ệ ươ ng và 50% b nh nhân không

ạ ả ượ ố ờ ầ ủ c chăm sóc t i nhà su t đ i.

ề ỷ ệ ậ ươ l loãng x ng.

ệ ở t Nam: 2.800.000

Vi ng ng: 170.000

ươ i loãng x ươ i b gãy x ổ ươ i b gãy c x ng đùi: 25.663

ng t Nam: 4.500.000

ươ ệ ở ng: 262.650

 Ch riêng ỉ ươ loãng x ố ố lún đ t s ng.  Gãy x ươ ở đàn ông trong năm đ u c a gãy x vong ầ ạ ể i và c n ph i đ th đi l ệ ạ 2. T i Vi t Nam:  Ch a có s li u th t chính xác v t ố ệ ư  Ướ c tính 2010 ố ườ S ng ố ườ ị S ng ố ườ ị S ng  D báo t ớ ự i 2030 ẽ ố Các s trên s tăng 172174% ố ườ ị i b loãng x S ng Vi ươ ố ườ ị i b gãy x S ng ổ ươ ố ườ ị i b gãy c x S ng

ng đùi: 40.700

ả ủ ự ấ ữ ạ ế ươ Ệ ươ ng là k t qu c a s m t quân bình gi a t o x ng và

III. SINH LÝ B NH: Loãng x ng.

ở ẻ

ủ ươ ng

ướ ưở ủ ươ h y x  Quá trình xây d ng (Modeling) ự tr em ng >> h y x ầ ươ ầ ổ ng thay đ i kích th  X y ra ả  T o x ạ ươ  v trí g n đ u x Ở ị  Làm x ươ c và tăng tr ng

ủ ươ ng << h y x ng

ị ủ ồ  X y ra ả  T o x ạ ươ  v trí x Ở ị ng b h y đ l p đ y các h c x ờ ng b h y đ ng th i

ố ươ ề ng ra giúp đi u hòa canxi máu.

ữ ổ ướ  Quá trình tái t o (Remodeling) ạ ở ườ ớ i l n ng ạ ươ ủ ươ ng, t o x ng = h y x ầ ị ủ ể ấ ươ ừ ươ ộ huy đ ng canxi t x ư c s a ch a nh ng không thay đ i kích th c và không

ượ ữ ng. ươ ấ ề ươ

 X ng đ ươ ưở tăng tr ế T bào x

ng n m trong ch t n n x ng và trên b m t x ng s

ề ặ ươ ể

ủ ố ế ồ ằ ấ phóng thích các hóa ch t trung gian lên b m t x ề ặ ươ ẽ ế ố c t bào. H y c t bào s ti n đ n trên b m t x ề ặ ươ ẽ ủ ng đ thu hút các h y ấ ề ng r i bám vào ch t n n

4

ấ

ạ ng, m t t o c t bào đ

ấ ế ủ ố ố ươ ỏ ề ặ ươ ươ ố ữ c thu hút ố ươ ng, t o nh ng h ượ ố ầ ng, l p đ y các h ng, ti ờ ng. H y c t bào r i kh i b m t x ạ ng, t o x ề t acid làm tan ch t khoáng trong n n x ộ ạ ố ươ ề ng trên n n các h x

ng.

ể ế ụ

ườ

ả

ị ấ ươ ệ ủ làm cho l

ấ ộ ộ ế ơ ượ ng x ộ ươ

ộ ố ấ ng x ề ả ế ng b h p thu nhi u h n l ấ ụ ng: ng gây nh đ n quá trình đi u hòa và h p thu x

ể ư thi u h t estrogen, b t đ ng, toan chuy n ố ụ ưở ng đ n quá trình chu ươ ề ng ạ ng. M t s hóa ch t c c b ngay t i ươ prostaglandins, ố

ạ ử ươ x ươ x ế đ n các h x ươ x ổ ề Các thay đ i v chuy n hóa nh : ậ ng c n giáp, b nh lý viêm toàn thân hay c c b làm gia tăng s hóa, c ố ủ ạ ộ ượ ng và ho t đ ng c a h y c t bào làm nh h l ươ ượ ể ng, chuy n x ng x ố ượ ạ t o thành làm gi m kh i l ả ươ x insulinlike growth factor (IGFs), interleukins (IL1, IL6, IL11), y u tế ho i t mô (TNF)…

ƯƠ Ơ Ủ NG:

ươ

ươ ổ ng sau tu i 30 ườ i gãy x ng

ng < 127 pounds (58kg)

ươ Ế Ố IV. Y U T NGUY C C A LOÃNG X 1. NGUYÊN PHÁT:  T ng b gãy x ị ừ  Ti n s gia đình có ng ề ử  Hút thu c láố  Tr ng l ượ ọ  M t đ ch t khoáng x ậ ộ ấ ấ ng (bone mineral density) th p

ắ

ỉ Có th hi u ch nh (Modifiable):

Ứ 2. TH PHÁT: ỉ ể ệ Không th hi u ch nh (Nonmodifiable)  Ch ng t c da tr ng ủ ộ  Tu i cao ổ  Suy y u (frailty) ế  Lú l nẫ ể ệ ế ẩ ầ

ố ồ

ề u nhi u

ế ắ

 Thi u Ca trong kh u ph n ăn  R i lo n ăn u ng ố ạ  N ng đ testosterone th p ấ ộ  Thi u h t estrogen ế ụ  U ng r ượ ố  Ít v n đ ng ộ ậ  Th l c kém ị ự  R i lo n th n kinh ầ ạ ố  Ít ti p xúc ánh n ng

5

ƯƠ Ứ NG TH PHÁT Ở

V. NH NG NGUYÊN NHÂN GÂY LOÃNG X NG Ữ ƯỜ Ớ I L N:

ớ ệ

ớ

ệ

1. B nh lý kh p: ấ ạ ớ viêm kh p d ng th p ộ ố Viêm c t s ng dính kh p 2. B nh mô liên k t: ế ứ ộ H i ch ng Marfan ứ ộ H i ch ng EhlersDanlos ấ ạ ươ ng b t toàn T o x t: ậ ng c n giáp nguyên phát

ứ

ể

ế ầ ộ ế 3. B nh n i ti ườ c ườ C ng giáp ộ H i ch ng cushing ụ Thi u năng sinh d c Bi ng ăn tâm th n

ớ

ng tip 1 ụ Tăng prolactin máu v i vô kinh hay suy sinh d c Đái tháo đ

ệ

ắ ộ

ườ ng m t nguyên phát

ậ ắ ạ ơ ộ ườ ế ọ 4. B nh lý huy t h c: ấ ố ạ r i lo n h p thu ạ ố ấ R i lo n h p thu: Celiac ứ ộ H i ch ng ru t ng n (Short bowel syndrome) ệ B nh Crohn Viêm gan m nạ X gan đ ứ H i ch ng sau c t d dày

ệ 5. B nh lý khác

ẽ ạ

ổ ắ ệ b nh ph i t c ngh n m n tính sau ghép t ngạ Suy dinh d ngưỡ

6. Thu c: ố

ố

ậ ủ

ồ

corticoid ộ ch ng đ ng kinh Dùng thyroxin quá li uề Kháng đông (heparin) Các đ ng v n c a GnRH

6

ườ ệ ấ ả ươ Th ng x ng, có th ể

ươ ấ VI. LÂM SÀNG: ỉ ộ ho c đ t ng t sau ch n th ố ượ ng ch xu t hi n khi gi m > 30% kh i l ẹ ừ ừ ặ ộ t ng nh . t

ả x y ra 1. Đau:

ỉ ả ơ Ở toàn thân hay th , gi m khi ngh ng i.

ị

ắ ư ươ ơ ồ ở ộ ố ặ ệ ươ t x ẳ ng c ng ậ ng dài (đ c bi

ự ự ộ ố ườ

ươ ươ ấ ổ ể ố ố ng (gãy x ng c tay, gãy lún đ t s ng, gãy c n, Có th đau mãn tính ổ

ng đùi…).

ứ ồ ổ ư ế đau khi ng i lâu, khi thay đ i t ơ ể ộ ố ị ứ ặ các v trí ch u s c n ng c th (c t s ng th t l ng, ch u hông). ọ ỏ Đau m i m h c t s ng đau d c các x chân). Đau th c s c t s ng, đau lan theo khoanh liên s ặ ấ ho c c p tính sau ch n th ươ x 2. H i ch ng kích thích r th n kinh:

ễ ầ ẹ

ộ ễ ầ ố ố Do gãy x p đ t s ng gây chèn ép r th n kinh ọ Đau th n kinh t a, Lasègue (+).

ứ ệ ầ 3. Các tri u ch ng khác:

ỏ ơ ắ ớ ạ ự ặ ở

ầ Đ y b ng, ch m tiêu, n ng ng c, khó th đau m i c b p, n l nh, ị ụ ộ ậ ọ ẻ ơ hay b chu t rút (v p b các c ).

Ậ

ườ ng quy:

ồ ệ ươ ng

ứ ệ

ậ ng c n giáp

ở ố ố ươ ươ ự ụ VIII. C N LÂM SÀNG: ệ 1. Xét nghi m sinh hoá th  Ca máu + Ca ni u ệ  N ng đ 25(OH)D máu: khi b nh nhân có loãng x ộ  Các xét nghi m phát hi n nguyên nhân th phát: ệ ệ ườ PTH : phát hi n c ườ ng giáp TSH: c ả ệ 2. Xét nghi m hình nh; a.XQ x ộ ố ươ ng (c t s ng và các x ấ ỉ ấ Ch th y rõ khi m t 3050% mô x ng): ng đ t s ng ng c và b ng nghiêng

ỉ ố ộ ố ủ ươ ứ ộ ng theo ch s c t s ng c a Renier:

ộ ố ặ ặ ề

ả

Đánh giá m c đ lõang x ườ ng 0: c t s ng bình th ố ố 1: m t trên thân đ t s ng h i lõm ố ố ậ 2: m t trên th n đ t s ng lõm nhi u ặ ố ố 3: lõm c 2 m t đ t s ng 4: hình chêm iưỡ 5: hình l

ỉ ố Ch s Meunier:

7

ả ỏ ậ ơ

ẹ ừ ặ ố ố ị ẹ ề ỉ ọ ố ố Nh : gi m t tr ng thân đ t s ng, v đ m h n ố ố V a: thân đ t s ng hình con cá N ng: nhi u đ t s ng b x p

ố ượ

b.

Đo kh i l ng BMD: ng x

ươ ứ ộ ị ả ề ế ị dùng đ ch n đoán xác đ nh, đánh giá m c đ và theo dõi k t qu đi u tr .

ằ

ng – bone mineral density (BMD) đ ị ệ c xác đ nh b ng l ỹ ượ ể ộ ơ ị ằ

ẩ

ể ẩ  Nguyên t c: ắ ượ ậ ộ ươ ng m t đ x ậ mô khoáng trên m t đ n v di n tích (g/cm2) ki m tra b ng các k thu t ả ch n đoán hình nh.  các ph ươ ng pháp: ụ ấ

 Đo h p th năng l

ỹ

ộ

ượ ậ

ộ

ở ế

ở ầ

ườ

ậ ộ ươ ươ

ỉ ố

ỉ ố ở

ố ượ

ỉ ng đ nh

ủ ệ ớ

ươ ủ ệ ớ

ỉ ố

ủ

ứ

ổ

ể ộ i cùng ch ng t c, l a tu i và gi

i tính.

ng tia X kép (Dual Energy Xray Absorptiometry (DXA)) là k thu t mang đ chính xác cao, tr thành m t trong ẩ ữ h u h t các trung tâm nh ng tiêu chu n đo m t đ x ng ể ẽ ộ ố ớ ng đùi. Các máy s chuy n l n. th ng đo c t s ng và x Ch s T so sánh BMD thành Tscore (ch s T) hay Z score. ủ ớ cùng ch ng BMD c a b nh nhân v i kh i l ng x ữ ớ ộ i. Zscore đ so sánh BMD c a b nh nhân v i nh ng t c và gi ườ Ch s T thông ng ụ d ng h n.

ượ ơ

ơ ấ

ụ ng tia X đ n (Single energy xray

 Đo h p th năng l absorptiometry (SXA)

ụ ắ ớ ệ ị ượ ng (quantitative CT)

ổ ữ ủ ươ ươ ấ

 Ch p c t l p đi n toán đ nh l  Siêu âm (ultrasound) ế ươ t x

c. Sinh thi ng,

ng vi c u trúc c a x ứ c nh ng t n th ng dùng trong nghiên c u.

ng (Markers of Bone Turnover)

d. D u n chu chuy n x ạ ố

ệ ề ấ ạ ố ấ ượ ng: th y đ ườ th ể ươ ấ ấ Osteocalcin: t o c t bào Bonespecific alkaline phosphatase (BSAP) và aminoterminal propeptide of type I procollagen: xu t hi n nhi u khi t o c t bào

ưở ng thành.

ươ ở ụ ữ tr Ẩ IX. CH N ĐOÁN: ẩ ẩ Tiêu chu n ch n đoán loãng x ng ph n : (WHO 1994)

ặ BMD ho c BMC ở ườ ị i (so v i giá tr trung bình ạ ụ ữ ẻ ỏ ớ ng ph n tr , kh e m nh)

8

ố ượ ươ ấ ngườ ng x ng th p (osteopenia)

ươ ươ ầ ẫ ươ Bình th Kh i l Loãng x Loãng x ng (osteoporosis) ặ ng n ng > 1 SD ế ừ T 2,5 đ n 1 SD < 2,5 SD < 2,5 SD và có > 1 l n g y x ng

ỉ ậ ị ộ ƯƠ (Scientific Advisory Board of the NG

X. CH Đ NH ĐO M T Đ X National Osteoporosis Foundation):

ữ ữ ế ố ề

 N > 65 tu i.  N < 65 tu i đã mãn kinh mà có 1 hay nhi u y u t

ơ nguy c loãng x ươ ng

ổ ổ ế ố (ngoài y u t mãn kinh).

ươ ấ ệ ệ

ng trên XQ ệ ơ ả ữ ở nh ng b nh nhân n có nguy c gi m m t đ ậ ộ

ươ x

ặ ầ ờ ế ị

 Ph n đang đi u tr thay th estrogen th i gian dài ho c khi c n đánh

ụ ữ ạ ị i hi u qu đi u tr giá l

 B nh nhân có d u hi u loãng x  Xem xét dùng estrogen ữ ế ụ ng do thi u h t estrogen. ề ả ề ươ ữ ề ệ ị ệ  Nghi ng loãng x ờ ng trên nh ng b nh nhân đang đi u tr corticoid kéo

dài. ườ ứ ứ ệ ậ ặ

 C ng c n giáp nguyên phát ho c th phát không tri u ch ng.

XI. LOÃNG X NG DO DÙNG CORTICOID:

ươ ng do:

ủ ươ ả ạ ấ ở ộ ru t non

ả

ứ ế ƯƠ Corticoid gây loãng x  Kích thích h y c t bào: làm tăng h y x ủ ố  C nh tranh tác d ng vitamin D: gi m h p thu Ca ụ  Tăng th i Ca qua th n. ậ  c ch Gonadotropin t ạ ế i tuy n yên.

Ế

ầ

ẹ ộ ố ẹ ườ ặ ở ố ố ư ng g p đ t s ng l ng),

ự

ề ươ ổ ổ ươ

ưở ậ ộ ộ ố ọ ng đùi… ủ ế ng nghiêm tr ng đ n cu c s ng c a

Ứ VII. Bi N CH NG: đau kéo dài do chèn ép th n kinh ố ố Gù v o c t s ng do các đ t s ng lún x p (th ồ ạ ế ả gi m chi u cao, bi n d ng l ng ng c… ố ố ng c tay, gãy lún đ t s ng, gãy c x Gãy x ả ả ả Gi m kh năng v n đ ng, nh h ổ ườ ng i có tu i.

ƯƠ ệ XII. PHÒNG B NH LOÃNG X NG:

9

ố ượ Gia tăng kh i l ỉ ng đ nh:

ươ

ng ể ị ố ươ ng

ứ ằ

ươ ng x  Tránh các y u t ơ ế ố nguy c loãng x  Đi u tr t ệ ề t các b nh lý th phát có th gây loãng x  B sung vitamin D và Ca h ng ngày ổ  T p th d c h ng ngày ể ụ ằ ậ