Bệnh sởi: Chăm sóc đúng để hạn chế
biến chứng
Sởi vốn là một bệnh truyền nhiễm cấp tính đường hô hấp, rất dễ
lây, thường gặp ở trẻ em và là bệnh lành tính. Tuy nhiên, nếu
không chăm sóc đúng cách, nó có thể gây những biến chứng
nghiêm trọng, thậm chí khiến trẻ bị tử vong.
Lây lan nhanh
sởi là bệnh có thể gặp ở mọi nơi và quanh năm nhưng mùa gặp
nhiều nhất là vào mùa xuân, dễ bùng lên thành dịch theo chu kỳ 2-
4 năm một lần. Bệnh có tốc độ lây rất nhanh, khoảng 90% số trẻ
tiếp xúc với trẻ mắc sởi sẽ bị lây bệnh. Tất cả mọi người (kể cả
người lớn) chưa có miễn dịch với sởi đều có thể nhiễm virus sởi,
song lứa tuổi mắc nhiều nhất là 2-6 tuổi, nhất là ở những trẻ suy
dinh dưỡng.
Virus sởi lan truyền do dịch tiết mũi họng của người nhiễm bệnh
theo không khí thoát ra khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, nói
chuyện. Thời điểm lây lan mạnh nhất là trước giai đoạn mọc những
nốt ban.
Virus gây bệnh sởi có độc tố rất mạnh, nếu đúng sởi bao giờ cũng
có hiện tượng ho, viêm long đường hô hấp, viêm kết mạc, sốt,
nước mắt chảy kèm nhèm. Sau 2 – 3 ngày bắt đầu mọc các nốt
theo trình tự từ ráy tai, nốt trên trán, mặt rồi bắt đầu lan xuống
người, xuống chân tay. Nốt của sởi rất mịn, mềm mại sờ vào mịn
như nhung, ấn vào biến mất, da xung quanh vẫn bình thường. Khi
sởi mọc hết toàn thân thì trẻ hết sốt và sởi bắt đầu bay. Các vết
thâm kéo dài khoảng 1 tuần lễ mới hết và trẻ trở lại bình thường.
Biến chứng nguy hiểm
Chăm sóc không đúng cách, sởi có thể gây những biến chứng nguy
hiểm có thể dẫn đến tử vong. Sởi có thể gây tổn thương não
nghiêm trọng, gây thân thần phân liệt, trầm cảm….
Đối với trẻ em, nhất là trẻ bị suy dinh dưỡng thì nguy cơ mắc sởi
cao, nhưng nhưng rồi bệnh sởi lại là thủ phạm gây suy dinh dưỡng
hoặc làm cho tình trạng suy dinh dưỡng nặng thêm. Trong thời
gian bị sởi, trẻ thường kém ăn (nhất là những trẻ bị mọc nốt sởi
trong họng), hơn nữa, nhiều trẻ lại bị ỉa chảy trong thời gian này
nên tình trạng suy dinh dưỡng càng nặng hơn.
Ngoài ra, bệnh sởi còn gây biến chứng gây viêm đường đường tiêu
hóa (trẻ thường bị đia ngoài sống phân, tiêu chảy); bị biến chứng
viêm đường hô hấp trên như viêm họng, viêm tai giữa, viêm đường
hô hấp dưới như viêm phổi…
BS Lộc cho biết, sởi vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chủ yếu
là điều trị triệu chứng, chăm sóc, phòng ngừa và điều trị biến
chứng. Việc chăm sóc trẻ bị sởi tuy đơn giản nhưng phải rất kỹ
càng để phòng nguy cơ xảy ra những biến chứng nguy hiểm.
Tránh biến chứng
Kiêng gió, kiêng bẩn, cách ly trẻ, cho trẻ ở phòng thoáng, sáng,
tránh gió lùa. Lau người cho trẻ hàng ngày bằng khăn sạch, mềm.
Thường xuyên rửa mặt, lau mồm cho bé, thay ga, đệm, quần áo để
đảm bảo giữ vệ sinh cho trẻ.
Khi bé bị sởi thường lười ăn, cha mẹ nên nấu các loại cháo, sữa,
thức ăn dễ tiêu, cho trẻ ăn nhiều bữa trong ngày. Hơn nữa, có
nhiều trường hợp nốt sởi mọc ngay trong đường ruột, nếu cho trẻ
ăn nhiều chất xơ, thức ăn cứng thì rất nguy hiểm, thậm chí gây
chảy máu đường tiêu hóa. Nhất là cần đảm bảo cho trẻ uống đủ
nước, nước hoa quả tươi.
Khi bé bị sốt cao, cha mẹ có thể hạ nhiệt bằng thuốc paracetamol
theo cân nặng, nhưng nếu không hạ nhiệt được phải đưa đến bệnh
viện để phòng biến chứng. Chú ý theo dõi thân nhiệt hằng ngày,
nhất là khi sởi bay có thể xảy ra biến chứng. Thường trẻ chỉ bị sốt
khoảng 3 ngày, sau đó hạ sốt, nốt sởi dần bay rồi mất hẳn, nhưng
khi nốt sởi đã hết mà lại bùng lên sốt lại rất nguy hiểm, báo hiệu
trẻ có thể đã bị nhiễm trùng, phổi, não, tai, cần phải đưa ngay trẻ
đến bệnh viện.