Bệnh thán thư trên cây phong lan
Cây phong lan (giống Đăng lan và Cát lan) trên lá
(chủ yếu là ở đầu lá) tự nhiên xuất hiện những chấm
nhỏ mầu nâu nhạt hơi vàng, sau đó phát triển rộng ra
thành những đốm hình tròn mầu nâu sẫm. Nếu nặng
có thể làm cho lá bị khô một phần hoặc cả lá,trên chỗ
bị bệnh xuất hiện những vân vòng đồng tâm và
những chấm đen.
Qua mô tả kết hợp với những hiểu biết về sâu bệnh
hại trên cây phong lan, dự đóan rằng cây phong lan
của nhà bạn đã bị bệnh Thán thư (có người còn gọi là
bệnh đốm than) gây hại. Bệnh này do nấm
Colletotrichum sp. gây ra. Ngoài cây phong lan bệnh
còn gây hại cho khá nhiều lọai cây trồng khác.
Trên lá của cây phong lan, ban đầu vết bệnh chỉ là
những chấm nhỏ mầu nâu vàng, sau đó vết bệnh cứ
tiếp tục phát triển rộng dần ra thành những đốm tròn
có mầu nâu đậm. Bệnh có thể tấn công ở mọi vị trí
trên lá của cây. Nếu tấn công ở chóp lá sẽ làm cho lá
bị khô từ trên xuống, có khi xuống tới 2/3 chiều dài
lá. Nếu bệnh tấn công ở gốc lá vết bệnh sẽ lan dần ra
xung quanh, nếu nặng có thể làm cho lá bị rụng. Sau
một thời gian ở giữa vết bệnh chuyển dần sang mầu
xám và xuất hiện những vân vòng đồng tâm rộng
khỏang 1 ly (như bạn đã thấy), sau đó xuất hiện các
chấm nổi lên mầu nâu đen, đó là đĩa bào tử. Nếu bị
nặng có thể làm cho nhiều lá bị chết, thậm chí chết cả
cây.
Nguồn bệnh tồn tại trong tàn dư của cây bị bệnh,
trong đất, trong nguyên liệu để trồng phong lan. Bào
tử phân sinh lan truyền chủ yếu nhờ nước, nhờ gió,
nẩy mầm xâm nhập vào trong lá phong lan qua vết
thương cơ giới hoặc trực tiếp qua biểu bì.
Bệnh thường phát sinh và gây hại từ tháng 3 đến
tháng 10, nhưng tập trung nhiều nhất là vào khỏang
tháng 4 đến tháng 6. Trong điều kiện trời nóng, có
mưa nắng thất thường, độ thông thóang của giàn lan
kém, tưới nước qúa nhiều tạo cho chậu lan luôn ẩm
ướt...thường làm cho bệnh gây hại nhiều hơn.
Để hạn chế tác hại của bệnh bạn có thể tiến hành
một số biện pháp sau:
- Kiểm tra chậu lan thường xuyên để phát hiện sớm
và có biện pháp phòng trị kịp thời. Nên mạnh dạn cắt
bỏ những lá bị bệnh hại nặng đưa ra khỏi vườn tiêu
hủy để giảm bớt nguồn bệnh trong khu vực giàn lan,
tránh bệnh lây lan sang những chậu lan, cây lan khác.
- Trước khi trồng nếu có điều kiện bạn nên xử lý
chậu lan và chất trồng lan (than củi, dớn, vỏ dừa...)
bằng dung dịch Formol 40% pha nồng độ 5% phun
xịt lên chậu và chất trồng rồi phủ kín bằng bạt nilon
khỏang 2-3 ngày, sau đó mở bạt ra khoảng 1-2 ngày
sau thì có thể trồng lan vào.
- Không nên tưới nước quá nhiều, nhất là vào buổi
chiều tối. Nếu bệnh thường gây hại nặng thì trong
mùa mưa nên có mái che bằng nilon trắng vừa hạn
chế nước mưa một cách chủ động, mà vẫn đảm bảo
có đủ ánh sáng cho cây.
- Không nên che kín bít bùng giàn lan, nên tạo cho
giàn lan nhận được đầy đủ ánh nắng mặt trời theo yêu
cầu của từng lòai lan, tạo cho giàn lan thông thóang
gió.
- Nếu thấy cây lan chớm có bệnh thì hạn chế tưới
nước và dùng một trong vài lọai thuốc như:
Candazole 50WP; Bavistin 50SC; Topsin M 70WP;
Vithi-M 70BTN... xịt định kỳ khoảng 7-10 ngày một
lần. Về liều lượng và cách sử dụng bạn có thể đọc
hướng dẫn có in sẵn trên nhãn thuốc.
NB (theo Tạp chí hoa kiểng)