Bệnh thoát vị đĩa đệm
Đĩa đệm nằm giữa liên đốt sống, xung quanh cấu tạo bởi các cung xơ, ở giữa
là nhân cứng gelatine, đĩa đệm có vai trò như chống xóc và tạo tính mềm
dẻo cho cột sống. Cung xơ có vai trò giữ cho nhân gelatine nằm trong đĩa
đốt sống. Bình thường, nhân gelatine nằm chính giữa đĩa đệm xung quanh
có các cung xơ. Nhân gelatine nhô ra và băng qua khỏi cung xơ gọi là thoát
vị đĩa đệm. Thoát vị đĩa đệm có thể xảy ra bất kỳ đoạn nào của cột sống.
Khoảng 95% thoát vị đĩa đệm ở đoạn cột sống thắt lưng. Thoát vị đĩa đệm
hay gặp những người tuổi từ 35 - 55 tuổi, nam hay gặp hơn nữ liên quan thể
lực khoẻ, liên quan nghề nghiệp hoặc chơi thể thao.
Nguyên nhân
Người ta nhận thấy thoát vị có liên quan đến tuổi, do thoái hoá đĩa đệm, cột
sống thiếu mềm dẻo, mất trương lực, mất tính đàn hồi, giảm chiều cao.
Các động tác đột ngột ở tư thế xấu hoặc nâng vật nặng ở vị trí xoay cơ thể
có thể là nguyên nhân của thoát vị đĩa đệm. - Ảnh minh họa.
Các động tác đột ngột ở tư thế xấu hoặc nâng vật nặng ở vị trí xoay cơ thể.
Những người quá béo hoặc phụ nữ thời kỳ mang thai ép lên cột sống thường
xuất hiện đau vùng lưng. Một số người đau lưng do ảnh hưởng yếu tố di
truyền nên có thể thấy thoát vị đĩa đệm từ lúc còn rất trẻ.
Triệu chứng
Thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng gây đau thắt lưng.
Ngày nay, nhờ các kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính và chụp cộng hưởng từ cột
sống mà hình ảnh thoát vị đĩa đệm sẽ được phát hiện, mặc dù hình ảnh thoát
vị đĩa đệm có giống nhau giữa người này và người khác, song biểu hiện triệu
chứng khác nhau. Một số người có thể có thoát vị đĩa đệm nhưng không có
triệu chứng đau lưng, đối với người khác đau khủng khiếp. Đôi khi thoát vị
đĩa đệm ép vào rễ thần kinh. Thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng gây đau thắt
lưng, nếu đau dọc chân gọi là đau thần kinh tọa. Thoát vị đĩa đệm ở vùng cổ,
gây cứng cổ và đau vùng cổ, đôi khi lan ra hai vai và cánh tay. Thoát vị đĩa
đệm cổ có thể thấy cảm giác như dị cảm đầu chi hoặc cảm giác yếu mỏi
vùng cẳng tay và cánh tay.
Điều trị
Ảnh minh họa.
Trước tiên cần giảm sức căng cho cột sống bằng cách nằm nghỉ trên giường
và dùng thuốc làm dịu đau và giảm viêm. Ngoại khoa rất ít khi phải can
thiệp, tuy nhiên khi có thoát vị phối hợp với yếu tay chân hoặc liệt tay chân
hay có biểu hiện rối loạn đại tiểu tiện thì cần can thiệp ngoại khoa sớm.
Trường hợp đau cấp và đau nhiều nằm nghỉ trên giường từ một hoặc hai
ngày và lấy lại các hoạt động nếu có thể để tránh teo cơ và yếu cơ lưng.