Biến chứng võng mạc
mắt ở bệnh nhân đái
tháo đường
Ở các nước châu Âu và Mỹ, biến chứng mắt do bệnh đái tháo đường là
nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở những người trong độ tuổi lao động.
Tại Việt Nam, với tỷ lệ người mắc đái tháo đường đang tăng nhanh, thì số
người bị biến chứng mắt do bệnh này cũng đang xu hướng tăng lên.
Ảnh minh hoạ
Trong đó, biến chứng võng mạc mắt được xác định là biến chứng phổ biến.
Biến chứng này có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị đúng cách và
kịp thời.Để hiểu được điều này, đầu tiên cần xác định: Võng mạc mắt giống
như một chiếc máy quay phim, giúp ghi nhận lại tất cả các hình ảnh, sau đó
chuyển các hình ảnh này thành các tín hiệu điện tử để não có thể nhận biết
và giải mã được.
Trong võng mạc có một vùng nhỏ có tác dụng ghi nhận những hình ảnh nhỏ,
những chi tiết rất sắc nét gọi là hoàng điểm. Võng mạc và hoàng điểm được
nuôi dưỡng bởi nhiều mao mạch nằm ở trong và phía sau võng mạc.
Ở người mắc đái tháo đường: đường máu cao sẽ gây tổn thương, phá hủy
thành các mao mạch ở đáy mắt, gây xuất huyết, phù nề, sẽ dẫn đến đục dịch
kính, bong võng mạc. Theo thời gian, nó có thể làm mắt bị giảm hoặc mất
khả năng thu nhận các tín hiệu ánh sáng, biểu hiện lâm sàng là giảm thị lực
hoặc mất thị lực hoàn toàn.
Có một thực tế mà ít người biết: sau khoảng 10-15 năm mắc đái tháo đường
thì có tới 90% người tiểu đường type I và 60% người tiểu đường type II bị
biến chứng võng mạc mắt. Trong đó 50% dẫn đến mù lòa. Chính vì vậy, các
bệnh nhân đái tháo đường cần đi khám mắt định kỳ, tốt nhất là 6 tháng/1 lần
và được khám bởi bác sĩ chuyên khoa mắt để làm chậm lại quá trình biến
chứng và tổn thương ở võng mạc.
Các yếu tố chính dự đoán bệnh võng mạc ở bệnh nhân đái tháo đường là thời
gian bị bệnh, kiểm soát đường máu kém, tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu.
Các yếu tố khác có tác động đến biến chứng võng mạc mắt ở người đái tháo
đường type 2 là khi họ có thai, bị thiếu máu và có bệnh lý thận đi kèm. Vì
vậy, để làm chậm quá trình biến chứng ở mắt, những người đái tháo đường
cần kiểm soát tốt đường huyết của mình, phối hợp với các chỉ dẫn khác của
bác sĩ.
Ngoài ra, các bệnh nhân đái tháo đường cũng có nguy cơ cao bị các bệnh
mắt khác như đục thủy tinh thể, glaucoma, tắc động mạch võng mạc… Biến
chứng mắt tuy không gây chết người nhưng lại cực kỳ nguy hiểm vì thường
gây tàn phế và làm mất khả năng lao động. Vì vậy, theo các bác sĩ, người
mắc đái tháo đường không được phép chủ quan, cần tuân thủ chặt chẽ chế độ
khám bệnh định kỳ theo hướng dẫn của các bác sĩ.
- Đối với bệnh nhân chưa có bệnh lý võng mạc: khám mắt 1 lần/năm.
- Đối với bệnh nhân có bệnh lý võng mạc: khám mắt làm mạch ký huỳnh
quang 6 tháng 1 lần. Chú ý theo dõi tổn hại hoàng điểm. Nếu đã có làm laser
liệu pháp, nên kiểm tra 4 tháng 1 lần.
- Đối với bệnh nhân đã có bệnh lý võng mạc tăng sinh: Laser quang đông
liệu pháp kiểm tra mắt 2 tháng 1 lần.