Cẩn thận khi trẻ nôn ói bất thường
Trào ngược dạ dày - thực quản là nguyên nhân gây ra tình trạng nôn, trớ ở
trẻ, thường gặp ở trẻ còn đang bú mẹ.
Không nên chủ quan khi trẻ nôn, trớ
Bác sĩ Bùi Thu Hương, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Nhi Trung ương,
cho biết trào ngược dạ dày - thực quản (TNDDTQ) là hiện tượng tiêu hóa
thường gặp ở trẻ nhỏ do hệ tiêu hóa còn non nớt. Từ 12 đến 18 tháng trở đi,
đa phần trẻ sẽ tự ổn định mà không có vấn đề gì đáng lo ngại. Tuy nhiên,
nếu không được chăm sóc kỹ có thể sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Bé C., 6 tháng tuổi, ở Hoài Đức (Hà Nội) thường xuyên nôn, trớ sau khi ăn.
Dù ăn sữa hay ăn bột, bé đều nôn ra hết, có ngày bé trớ đến 4 - 5 lần. Đã 6
tháng tuổi mà bé mới chỉ nặng 6 kg. Đi khám, bé được các bác sĩ chẩn đoán
là bị TNDDTQ.
Theo bác sĩ Phan Thị Hiền, phụ trách đơn vị nội soi, khoa Tiêu hóa, Bệnh
viện Nhi Trung ương, những trường hợp như bé C. không phải là hiếm. Rất
nhiều bà mẹ cho rằng trẻ nôn, trớ là chuyện bình thường nên chủ quan,
không đưa trẻ đi khám.
Bác sĩ Hiền cho biết, thông thường trong quá trình nuốt, cơ thắt thực quản
dưới (là phần cuối cùng của thực quản tiếp nối với dạ dày) mở ra để thức ăn
đi từ thực quản đến dạ dày và đóng lại sau khi nuốt để tránh thức ăn trào
ngược từ dạ dày lên thực quản. Ở những người bình thường, cơ thắt thực
quản dưới có thể giãn nở khoảng dưới 5 giây sau khi nuốt tạo nên biểu hiện
ợ sau khi ăn. Đó là đợt trào ngược dạ dày thực quản sinh lý. Do ở trẻ nhỏ, áp
lực cơ thắt thực quản dưới thấp nên thường gây ra hiện tượng trào ngược từ
dạ dày lên thực quản. Khi trẻ ở độ tuổi biết đi (12 - 18 tháng tuổi), cơ chế
chống trào ngược mới hoàn thiện dần. Vì vậy, nếu trẻ vẫn tăng cân tốt, ăn
ngủ bình thường thì đó chỉ là TNDDTQ sinh lý, sẽ tự ổn định khi trẻ 1 tuổi
mà không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu trẻ nôn trớ có kèm theo
các dấu hiệu như trẻ nuốt đau, nuốt khó hoặc trẻ khóc khi ăn, quấy khóc liên
tục mà không thể dỗ được, trẻ ngủ không yên giấc, chậm tăng cân thì có thể
là dấu hiệu của TNDDTQ bệnh lý.
Ngoài ra nếu trẻ không nôn trớ nhưng lại có các biểu hiện như viêm đường
hô hấp tái diễn, sâu răng, hơi thở hôi cũng là những biểu hiện gợi ý của
TNDDTQ, cần đưa đến bác sĩ để điều trị.
Hình minh họa
Không để trẻ nằm ngay sau khi ăn
Theo bác sĩ Hiền, đa phần hiện tượng TNDDTQ gặp ở trẻ nhỏ là sinh lý, chỉ
cần lưu ý đến các chăm sóc cho trẻ là có thể làm giảm được các triệu chứng.
Các bác sĩ khuyến cáo không nên để trẻ nằm ngay sau khi ăn. Nên đặt trẻ với
tư thế nằm ngửa, nghiêng trái, đầu cao 30 độ so với mặt giường. Không để
trẻ tiếp xúc với khói thuốc, tránh các nguyên nhân chèn ép ổ bụng như bỉm,
quần áo, các đai buộc quá chặt. Tăng độ quánh của thức ăn, chia nhỏ khẩu
phần ăn thành nhiều bữa, hạn chế ăn về đêm, sau khi bú xong, cha mẹ có thể
vỗ đằng sau lưng cho trẻ ợ hơi để hạn chế trào ngược.
Trẻ cũng cần tránh các thức ăn như chocolate, bạc hà, cam thảo, đồ uống có
ga…. Các bà mẹ cần chú ý rằng TNDDTQ bệnh lý có thể gây ra các biến
chứng cực kỳ nguy hiểm như viêm loét thực quản, hẹp thực quản… Vì vậy,
khi trẻ có dấu hiệu nôn trớ kéo dài tái diễn hoặc cấp tính, nên đi khám để xác
định TNĐTQ sinh lý hay bệnh lý để có phương pháp điều trị thích hợp
