C Y VI KHU N VÀO CÁC LO I MÔI TR NGẤ Ẩ Ạ ƯỜ
C y vi khu n là k thu t đ a vi khu n vào môi tr ng nuôi c y đ chúng phátấ ẩ ỹ ậ ư ẩ ườ ấ ể
tri n nh m m c đích phân l p, xác đ nh tính ch t, làm tăng s l ng, l u gi ch ng…ể ằ ụ ậ ị ấ ố ượ ư ữ ủ
1. C Y VI KHU N VÀO MÔI TR NG Đ C.Ấ Ẩ ƯỜ Ặ
1.1. C y phân vùng trên môi tr ng phân l p.ấ ườ ậ
- Phân l p m t lo i vi khu n là k thu t nh m tách vi khu n đó t m u xétậ ộ ạ ẩ ỹ ậ ằ ẩ ừ ẫ
nghi m có th có nhi u lo i vi khu n khác nhau. K t qu c a quá trình nàyệ ể ề ạ ẩ ế ả ủ
là có đ c vi khu n thu n nh t. Môi tr ng đ phân l p vi khu n có thượ ẩ ầ ấ ườ ể ậ ẩ ể
chia thành 2 lo i: có và không có ch t c ch ch n l c.ạ ấ ứ ế ọ ọ
- K thu t c y phân vùng đ c th c hi n theo trình t sau:ỹ ậ ấ ượ ự ệ ự
* L y m u c n phân l p đ a vào môi tr ng: Dùng que c y vô trùng l yấ ẫ ầ ậ ư ườ ấ ấ
m u đ t vào m t v trí g n rìa đĩa môi tr ng – n u m u xét nghi m thẫ ặ ộ ị ầ ườ ế ẫ ệ ở ể
l ng và môi tr ng phân l p có ch t c ch ch n l c thì nên l y 2 ho c 3ỏ ườ ậ ấ ứ ế ọ ọ ấ ặ
quai c y ( vòng đ u que c y ) ho c dùng pipet Pasteur nh 1 gi t – sau đóấ ở ầ ấ ặ ỏ ọ
dàn thành m t đám nh kho ng 1 Cmộ ỏ ả 2. N u b nh ph m đã đ c l y b ngế ệ ẩ ượ ấ ằ
tăm bông thì lăn đ u tăm bông trên m t di n tích môi tr ng kho ng 1 Cmầ ộ ệ ườ ả 2.
* T o vùng th nh t: Dùng que c y đã ti t trùng ria qua n i đã đ t m u xétạ ứ ấ ấ ệ ơ ặ ẫ
nghi m t o thành m t vùng chi m kho ng 1/4 di n tích đĩa môi tr ng.ệ ạ ộ ế ả ệ ườ
* T o vùng th hai: Đ t que c y đ ti t trùng sau đó ria đ t o vùng thạ ứ ố ấ ể ệ ể ạ ứ
hai. Nh ng đ ng ria đ u tiên c t vào m t đ u các đ ng ria cu i c aữ ườ ầ ắ ộ ầ ườ ố ủ
vùng th nh t. Di n tích c a vùng th hai chi m kho ng g n 1/3 di n tíchứ ấ ệ ủ ứ ế ả ầ ệ
đĩa môi tr ng.ườ
* T o vùng th ba: Đ o m t que c y r i ria t o vùng th ba, cách làmạ ứ ả ặ ấ ồ ạ ứ
t ng t nh ria t o vùng th hai. Di n tích vùng th ba cũng chi mươ ự ư ạ ứ ệ ứ ế
kho ng 1/3 di n tích đĩa môi tr ng.ả ệ ườ
Th ng ria c y t o thành 3 vùng là đ . Cũng có th t o thêm vùng th t .ườ ấ ạ ủ ể ạ ứ ư
T t nhiên đ t o 4 vùng thì di n tích m i vùng ch chi m kho ng g n 1/4ấ ể ạ ệ ỗ ỉ ế ả ầ
di n tích đĩa môi tr ng.ệ ườ
L u ý:ư Các đ ng ria c y càng xít nhau càng t n d ng đ c di n tích bườ ấ ậ ụ ượ ệ ề
m t môi tr ng đ dàn m ng m u xét nghi m.ặ ườ ể ỏ ẫ ệ
1.2. C y vi khu n lên môi tr ng th ch nghiêng.ấ ẩ ườ ạ
Môi tr ng đ c đ c đun nóng hóa l ng, đ vào ng nghi m, gi ng t thườ ặ ượ ỏ ỗ ố ệ ữ ố ở ư ế
nghiêng thích h p, ch th ch đ c l i s đ c ng th ch nghiêng. Th chợ ờ ạ ặ ạ ẽ ượ ố ạ ạ
nghiêng có m t m t thoáng nghiêng hình b u d c. Th ch nghiêng th ng đ cộ ặ ầ ụ ạ ườ ượ
s d ng đ ki m tra đ thu n nh t c a m t m u vi khu n, nó th ng có trongử ụ ể ể ộ ầ ấ ủ ộ ẫ ẩ ườ
các b xác đ nh tính ch t sinh v t hóa h c c a vi khu n. Th ch nghiêng cũngộ ị ấ ậ ọ ủ ẩ ạ
th ng đ c s d ng đ gi ch ng trong m t th i gian ng n. Ngoài ra m t sườ ượ ử ụ ể ữ ủ ộ ờ ắ ộ ố
môi tr ng đ xác đ nh tính ch t hóa sinh c a vi khu n cũng đ c làm d iườ ể ị ấ ủ ẩ ượ ướ
d ng th ch nghiêng.ạ ạ
K thu t c y trên th ch nghiêng đ c th c hi n theo trình t sau:ỹ ậ ấ ạ ượ ự ệ ự
•Dùng que c y vô trùng l y vi khu n, n u là huy n d ch thì l y m tấ ấ ẩ ế ề ị ấ ộ
quai c y, n u là khu n l c thì ch m đ u que c y lên m t khu n l cấ ế ẩ ạ ạ ầ ấ ặ ẩ ạ
là đ .ủ
•M nút ng môi tr ng, kh trùng mi ng ng, r i đ t đ u que c yở ố ườ ử ệ ố ồ ặ ầ ấ
đã l y vi khu n vào ch th p nh t c a m t th ch, ria đi ria l i nhi uấ ẩ ỗ ấ ấ ủ ặ ạ ạ ề
l n, sau đó v a ria v a đ a d n que c y lên cao đ n h t m t th ch.ầ ừ ừ ư ầ ấ ế ế ặ ạ
•Kh khu n mi ng ng r i nút ng môi tr ng. Kh khu n que c yử ẩ ệ ố ồ ố ườ ử ẩ ấ
đ t lên giá. Đ t ng môi tr ng đã ria c y vào t m.ặ ặ ố ườ ấ ủ ấ
•Đ i v i môi tr ng xác đ nh tính ch t sinh v t hóa h c c a viố ớ ườ ị ấ ậ ọ ủ
khu n, ng môi tr ng có th có c ph n đ ng và ph n nghiêng,ẩ ố ườ ể ả ầ ứ ầ
đ u tiên vi khu n đ c c m sâu vào ph n đ ng, sau đó kéo que c yầ ẩ ượ ắ ầ ứ ấ
lên ria trên b m t ph n nghiêng.ề ặ ầ
1.3. C y vào môi tr ng th ch sâu.ấ ườ ạ
M c này mô t k thu t c y m u xét nghi m vào th ch ng, ch có ph n đ ng,ụ ả ỹ ậ ấ ẫ ệ ạ ố ỉ ầ ứ
không có ph n nghiêng. Th ng đ nuôi c y vi khu n sinh nha bào và hi u kầ ườ ể ấ ẩ ế ỵ
khí tùy nghi. Trình t th c hi n k thu t này nh sau:ự ự ệ ỹ ậ ư
- Đun nóng làm l ng hoàn toàn môi tr ng, sau đó đ nhi t đ h xu ngỏ ườ ể ệ ộ ạ ố
500C ( môi tr ng v n còn tr ng thái l ng ).ườ ẫ ở ạ ỏ
- Dùng pipet Pasteur vô trùng l y kho ng m t gi t huy n d ch vi khu n. Mấ ả ộ ọ ề ị ẩ ở
nút ng môi tr ng, kh khu n mi ng ng r i đ a đ u nh n c a pipet đãố ườ ử ẩ ệ ố ồ ư ầ ọ ủ
l y vi khu n xu ng t i đáy ng, sau đó v a khoáy v a t t rút pipet lên.ấ ẩ ố ớ ố ừ ừ ừ ừ
- B pipet vào bình đ ng dung d ch sát khu n. Kh khu n mi ng ng môiỏ ự ị ẩ ử ẩ ệ ố
tr ng, nút ng r i nhún vào n c l nh cho môi tr ng nhanh đ c l i, sauườ ố ồ ướ ạ ườ ặ ạ
đó đ t vào t m.ặ ủ ấ
2. C Y VI KHU N VÀO MÔI TR NG L NG.Ấ Ẩ ƯỜ Ỏ
Môi tr ng l ng đ c dùng đ tăng s l ng vi khu n ho c xác đ nh tính ch tườ ỏ ượ ể ố ượ ẩ ặ ị ấ
sinh v t hóa h c c a vi khu n. K thu t c y vi khu n vào môi tr ng l ngậ ọ ủ ẩ ỹ ậ ấ ẩ ườ ỏ
đ c th c hi n theo trình t sau:ượ ự ệ ự
- Dùng pipet ( ho c que c y ) vô trùng l y huy n d ch vi khu n.ặ ấ ấ ề ị ẩ
- M nút ng môi tr ng, kh khu n mi ng ng, r i nh m t gi t huy nở ố ườ ử ẩ ệ ố ồ ỏ ộ ọ ề
d ch vi khu n ( ho c khua đ u que c y ) vào ng môi tr ng.ị ẩ ặ ầ ấ ố ườ
- B pipet vào bình đ ng dung d ch ( ho c kh khu n que c y đ t lên giá ).ỏ ự ị ặ ử ẩ ấ ặ
Kh khu n mi ng ng môi tr ng, nút ng, l c cho vi khu n phân b đ uử ẩ ệ ố ườ ố ắ ẩ ố ề
r i đ t vào t m.ồ ặ ủ ấ
3. C Y VI KHU N VÀO MÔI TR NG TH CH M M.Ấ Ẩ ƯỜ Ạ Ề
Th ch m m là môi tr ng có t l th ch th p h n môi tr ng đ c nh ng ch aạ ề ườ ỷ ệ ạ ấ ơ ườ ặ ư ư
tr ng thái l ng. Môi tr ng này th ng dùng đ xác đ nh thính ch t di đ ngở ạ ỏ ườ ườ ể ị ấ ộ
c a vi khu n, đôi khi cũng đ c dùng đ gi ch ng trong m t th i gian ng n.ủ ẩ ượ ể ữ ủ ộ ờ ắ
K thu t c y vi khu n vào th ch m m đ c th c hi n theo trình t sau:ỹ ậ ấ ẩ ạ ề ượ ự ệ ự
- Dùng que c y th ng ( không có vòng đ u ) vô trùng ch m vào vi khu n.ấ ẳ ờ ầ ấ ẩ
- M nút ng nghi m, kh khu n mi ng ng, r i c m đ u que c y vào chínhở ố ệ ử ẩ ệ ố ồ ắ ầ ấ
gi a, sâu xu ng t i đáy ng, sau đó rút que c y ra sao cho đ ng c y càngữ ố ớ ố ấ ườ ấ
ng n g n càng t t.ắ ọ ố
- Kh khu n mi ng ng, nút ng môi tr ng. kh khu n que c y đ t lên giá.ử ẩ ệ ố ố ườ ử ẩ ấ ặ
Đ t ng môi tr ng vào t m. ặ ố ườ ủ ấ