CH NG 7. CHU I CUNG NG ĐI N T , TH NG M IƯƠ Ỗ Ứ Ệ Ử ƯƠ Ạ
H P TÁC VÀ C NG THÔNG TIN DOANH NGHI P.Ợ Ổ Ệ
I.Chu i cung ng đi n t .ỗ ứ ệ ử
A. Các đ nh nghĩa và khái ni m.ị ệ
1.Chu i cung ng. ỗ ứ
Khái ni m v chu i cung ng xu t hi n t nh ng năm 60 c a thệ ề ỗ ứ ấ ệ ừ ữ ủ ế
k XX. Khi đó, chu i cung ng là đ n l , nh ng khi ng i ta k t h p cỉ ỗ ứ ơ ẻ ư ườ ế ợ ả
vi c cung ng v t t , kĩ thu t, nguyên v t li u.. v i vi c phân ph i s nệ ứ ậ ư ậ ậ ệ ớ ệ ố ả
ph m, vi c xây d ng các chu i cung ng mang m t b m t khác.ẩ ệ ự ỗ ứ ộ ộ ặ Dòng
các nguyên v t li u, thông tin, ti n b c, và các d ch v t các nhà cungậ ệ ề ạ ị ụ ừ
c p nguyên v t li u đ u tiên thông qua các nhà máy, kho hàng cho kháchấ ậ ệ ầ
hàng cu iố cùng
Chu i cung ng có th hình dung nh m t s i dây xích và nh ngỗ ứ ể ư ộ ợ ữ
nhà cung ng ứs n ph m/v t t , d ch v , thông tin và tài chính,ả ẩ ậ ư ị ụ các tổ
ch c, công ty trung gian cho đ n ng i tiêu dùng cu i cùng là m t m tứ ế ườ ố ộ ắ
xích liên k t ch c ch v i nhau.ế ặ ẽ ớ
Hay đ nh nghĩa theo m t cách d hi u h n đó là:ị ộ ễ ể ơ
M tộ chu i cung ngỗ ứ là m t h th ng các t ch c, con ng i,ộ ệ ố ổ ứ ườ
công ngh , ho t đ ng, thông tin và ngu n l c liên quan đ n di chuy nệ ạ ộ ồ ự ế ể
m t s nộ ả ph m hay d ch vẩ ị ụ t nhàừ cung c p cho khách hàng.ấ Các ho tạ
đ ng chu i cung ng chuy n đ i các tài nguyên thiên nhiênộ ỗ ứ ể ổ ,
nguyên li u và các thành ph n vào m t s n ph m thành ph m đ cệ ầ ộ ả ẩ ẩ ượ
phân ph i đ n khách hàng cu i cùng .ố ế ố
2. Chu i cung ng đi n t .ỗ ứ ệ ử
M t chu iộ ỗ cung ngứ qu n lýả đi n t ,ệ ử th ng là v iườ ớ các công
ngh Web, công ngh đi n toán đám mây.ệ ệ ệ
3. Các b ph n Chu i cung ng : bao g mộ ậ ỗ ứ ồ
Chu i cung ng ỗ ứ th ng ngu n ượ ồ đ c th hi n b ng hình th c muaượ ể ệ ằ ứ
s m:ắ Quá trình th cự hi nệ c aủ m t lo t cácộ ạ ho t đ ngạ ộ mà t ch cổ ứ thu
hay giành đ cượ quy n truy c p vào ề ậ các ngu n l cồ ự (v t li u,ậ ệ kĩ năng, khả
năng, cơ sở v tậ ch t)ấ mà h yêu c uọ ầ đ th c hi n cácể ự ệ ho tạ đ ngộ kinh
doanh c t lõiố c a h .ủ ọ
Chu i cung ng n i b ỗ ứ ộ ộ
Chu i cung ng h ngu nỗ ứ ạ ồ
4. Qu n lí chu i cung ng (SCM)ả ỗ ứ
Có th hi u đ nh nghĩa c a qu n lí chu i cung ng theo cách này:ể ể ị ủ ả ỗ ứ
SCM là s ph i k t h p nhi u th pháp ngh thu t và khoa h c nh m c iự ố ế ợ ề ủ ệ ậ ọ ằ ả
thi n cách th c các công ty tìm ki m nh ng ngu n nguyên li u thô c uệ ứ ế ữ ồ ệ ấ
thành s n ph m/d ch v , sau đó s n xu t ra s n ph m/d ch v đó và phânả ẩ ị ụ ả ấ ả ẩ ị ụ
ph i t i các khách hàngố ớ đ c th c hi nượ ự ệ có hi u quệ ả và hi uệ
quả cho t t c các bênấ ả liên quan. SCM nh m m c đíchằ ụ đ gi m thi uể ả ể
m c hàng t n kho,ứ ồ t i u hóaố ư s n xu tả ấ và tăng năng su t lao đ ngấ ộ ,
gi mả th iờ gian s n xu t,ả ấ h u c nậ ầ t i u hóaố ư và phân ph i,ố
s pắ x pế th c hi n đ n hàng,ự ệ ơ và t ng thổ ể gi mả các chi phí liên
quan v iớ các ho t đ ng này.ạ ộ
Qu n lí chu i cung ngả ỗ ứ là công vi c không ch dành riêng choệ ỉ
các nhà qu n lí v chu i cung ng. T t c nh ng b ph n khác c aả ề ỗ ứ ấ ả ữ ộ ậ ủ
m t t ch c cũng c n hi u v SCM b i h cũng tr c ti p nh h ngộ ổ ứ ầ ể ề ở ọ ự ế ả ưở
đ n s thành công hay th t b i c a chu i cung ng. ế ự ấ ạ ủ ỗ ứ
Qu n lí chu i cung ng đi n t :ả ỗ ứ ệ ử Vi c s d ngệ ử ụ h pợ tác công
ngh đệ ể c i thi nả ệ ho t đ ng c aạ ộ ủ chu i cung ngỗ ứ cũng nh qu nư ả
lý chu i cung ngỗ ứ .
5. S thàựnh công c a m t chu i cung ng ph thu c vào: ủ ộ ỗ ứ ụ ộ
Kh năng c aả ủ t tấ cả các đ i tác trong chu iố ỗ cung ngứ để
xem sự h pợ tác như là m tộ tài s n chi n l cả ế ượ : đây đ c xem làượ
y u t quan trong nh t vì hiên nay, trong th i đ i n n kinh t thế ố ấ ờ ạ ề ế ị
tr ng thì ngu n nhân l c đ c xem là y u t quy t đ nh cho s phátườ ồ ự ượ ế ố ế ị ự
tri n c a m i đ t n c và làm sao đ có s ph i h p gi a các nhânể ủ ỗ ấ ướ ể ự ố ợ ữ
t lao đ ng thì đó là m t v n đ quan tr ng. vì v y đ qu n lí chu iố ộ ộ ấ ề ọ ậ ể ả ỗ
cung ng hi u qu cũng nh đ có đ c thành công thì ph i đ t cácứ ệ ả ư ể ượ ả ặ
đ i tác và quan h lên đ u. Đây là m t trong nh ng tr c t chính c aố ệ ầ ộ ữ ụ ộ ủ
SCM. Vi c có đúng ng i v i đúng kĩ năng là b c đ u tiên t i sệ ườ ớ ướ ầ ớ ự
hoàn h o trong chu i cung ng.ả ỗ ứ
M tộ chi nế l cượ chu i cung ngỗ ứ đ c xác đ nh rõượ ị :
S n ph m ch c năng:ả ẩ ứ là s n ph m ch l cả ẩ ủ ự có nhu
c uầ n đ nh, d đoán đ cổ ị ự ượ và yêu c u đ n gi n,ầ ơ ả hi uệ
qu ,ả chi phí th p.ấ
S n ph m sáng t o:ả ẩ ạ có xu h ng cóướ l i nhu nợ ậ cao
h n,ơ nhu c uầ bi n đ ng,ế ộ và chu kỳ đ i s n ph mờ ả ẩ
ng n. Nh ng s n ph m đòi h iắ ữ ả ẩ ỏ m t chu i cungộ ỗ
ngứ nh n m nh t c đ ,ấ ạ ố ộ đáp ng,ứ và tính linh ho tạ chứ
không ph i làả chi phí th p.ấ
Ho ch đ nh chu i cung ng là m t công vi c t t y u trong quáạ ị ỗ ứ ộ ệ ấ ế
trình ho ch đ nh chi n l c và v n hành doanh nghi p. Ph m vi c aạ ị ế ượ ậ ệ ạ ủ
ho ch đ nh chu i cung ng b t đ u ngay t quá trình đ nh hình chi nạ ị ỗ ứ ắ ầ ừ ị ế
l c cho đ n th c thi và tri n khai ho t đ ng kinh doanh. Nhi uượ ế ự ể ạ ộ ề
doanh nghi p Vi t Nam cho r ng ho ch đ nh chu i cung ng ch ngệ ệ ằ ạ ị ỗ ứ ẳ
liên quan gì đ n quá trình xây d ng chi n l c kinh doanh. Đây là m tế ự ế ượ ộ
nh n đ nh sai l m! Th c t , n u doanh nghi p theo đu i chi n l cậ ị ầ ự ế ế ệ ổ ế ượ
c nh tranh b ng giá thì chu i cung ng đóng vai trò c c kỳ quan tr ngạ ằ ỗ ứ ự ọ
trong t i u hóa chi phí. Ho c n u doanh nghi p theo đu i chi n l cố ư ặ ế ệ ổ ế ượ
m r ng th ph n, chu i cung ng cũng là y u t quy t đ nh trongở ộ ị ầ ỗ ứ ế ố ế ị
vi c cung ng hàng hóa và d ch v đi kèm đ n th tr ng. Vì v y đêệ ứ ị ụ ế ị ườ ậ
có đ c hi u qu trong qu n lí chu i cung ng, chúng ta ph i xácượ ệ ả ả ỗ ứ ả
đ nh rõ rang chi n l c chu i cung ng là gì??? M t chi n l c chu iị ế ượ ỗ ứ ộ ế ượ ỗ
cung ng bao g m: ứ ồ
+ Ho ch đ nh chi n l c ngu n cungạ ị ế ượ ồ
+ Ho ch đ nh chi n l c s n xu tạ ị ế ượ ả ấ
+ Ho ch đ nh chi n l c logistic và giao hàng.ạ ị ế ượ
Kh năng hi n thả ể ị thông tin d c theoọ chu iỗ cung ng toàn bứ ộ
T c đ ,ố ộ chi phí, ch t l ngấ ượ và d ch v khách hàngị ụ : Thông
th ng h u h t m i ng i đ u quan tâm đ n vi c c t gi m chi phíườ ầ ế ọ ườ ề ế ệ ắ ả
chu i cung ng đ n m c th p nh t có th . Nhà qu n tr ph tráchỗ ứ ế ứ ấ ấ ể ả ị ụ
chu i cung c p mu n chi phí th p đ duy trì v th c nh tranh, cònỗ ấ ố ấ ế ị ế ạ
ng i s d ng mu n mua hàng v i m c giá th p nh t có th . Nhi uườ ử ụ ố ớ ứ ấ ấ ể ề
t ch c gi m thi u chi phí h u c n c a h đ n nh ng c p đ có tácổ ứ ả ể ậ ầ ủ ọ ế ữ ấ ộ
đ ng đ n ho t đ ng c a t ch c góc đ t ng quát. Khi doanhộ ế ạ ộ ủ ổ ứ ở ộ ổ
nghi p gi m chi phí v n chuy n s giúp nó có kh năng bán s nệ ả ậ ể ẽ ả ả
ph m trên bình di n đ a lý r ng h n. Các doanh nghi p Nh t b n g iẩ ệ ị ộ ơ ệ ậ ả ợ
ý r ng n u chi phí v n chuy n th p s làm cho giá thành c a s nằ ế ậ ể ấ ẽ ủ ả
ph m có tính c nh tranh h n so v i các s n ph m đ c s n xu t n iẩ ạ ơ ớ ả ẩ ượ ả ấ ộ
đ a. T ng t , v n t i hi u qu giúp cho vi c v n chuy n s n ph mị ươ ự ậ ả ệ ả ệ ậ ể ả ẩ
m t cách nhanh chóng trên kho ng cách t ng đ i l n và đi u nàyộ ả ươ ố ớ ề
d n đ n h qu là doanh nghi p không c n xây d ng các nhà khoẫ ế ệ ả ệ ầ ự
truy n th ng g n v i khách hàng. ề ố ầ ớ
Trong khi n l c c t gi m chi phí, các t ch c hi n nhiên ph iỗ ự ắ ả ổ ứ ể ả
duy trì m c ph c v khách hàng. C i thi n ho t đ ng h u c n nghĩaứ ụ ụ ả ệ ạ ộ ậ ầ
r ng cung c p s n ph m mà khách hàng c n v i m c giá mà và m cằ ấ ả ẩ ầ ớ ứ ứ
đ ph c v h s n sàng chi tr . Trong nhi u tr ng h p thì m cộ ụ ụ ọ ẵ ả ề ườ ợ ứ
ph c v s khác nhau nh ng nhân t then ch t chính là th i gian đ tụ ụ ẽ ư ố ố ờ ặ
hàng (lead time). Đây chính là t ng th i gian gi a vi c đ t hàngổ ờ ữ ệ ặ
nguyên v t li u cho đ n khi nh n. Đ ng nhiên là m i ng i thíchậ ệ ế ậ ươ ọ ườ
làm cho th i gian này càng ng n càng t t khi có th . Khi khách hàngờ ắ ố ể
quy t đ nh mua s n ph m, h mong mu n s m nh n đ c chúng;ế ị ả ẩ ọ ố ớ ậ ượ
nhà cung c p mu n khách hàng hài lòng v i d ch v nhanh chóng chấ ố ớ ị ụ ứ
không ph i ch y lòng vòng ho c k t đâu đó trong chu i cung c p.ả ạ ặ ẹ ở ỗ ấ
M t cách lý t ng là th i gian đ t hàng nên b ng không khi có th vàộ ưở ờ ặ ằ ể
m t cách ti p c n đ i v i đi u này chính là d ch chuy n nguyên v tộ ế ậ ố ớ ề ị ể ậ
li u đ ng b . Đi u này t o ra s s n sàng thông tin cho t t c cácệ ồ ộ ề ạ ự ẵ ấ ả
th c th trong chu i cung c p cùng m t th i đi m, vì th các doanhự ể ỗ ấ ở ộ ờ ể ể
nghi p có th ph i h p vi c d ch chuy n nguyên v t li u, h n là ph iệ ể ố ợ ệ ị ể ậ ệ ơ ả
ng i đ i thông tin đ n ho c đi t chu i cung c p. ồ ợ ế ặ ừ ỗ ấ
M t nhân t khác nh h ng đ n s th a mãn c a khách hàngộ ố ả ưở ế ự ỏ ủ
chính là s n ph m riêng bi t. Ví d thay vì mua m t cu n sách chu n,ả ẩ ệ ụ ộ ố ẩ
b n có th mô t n i dung mà b n mu n và nhà xu t b n s phátạ ể ả ộ ạ ố ấ ả ẽ
hành cu n sách theo yêu c u. Đi u này g i là s n xu t theo yêu c uố ầ ề ọ ả ấ ầ
khách hàng kh i l ng l n (mass customization), k t h p l i ích c aố ượ ớ ế ợ ợ ủ
s n xu t kh i l ng l n v i tính linh ho t c a s n ph m theo yêuả ấ ố ượ ớ ớ ạ ủ ả ẩ
c u. Vi c này s d ng B2C khi n cho chu i linh ho t và giúp choầ ệ ử ụ ế ỗ ạ
d ch chuy n nguyên v t li u nhanh chóng h n cũng nh đáp ng đ cị ể ậ ệ ơ ư ứ ượ
nh ng yêu c u ho c đi u ki n khác bi t. ữ ầ ặ ề ệ ệ
Hãng máy tính Dell là m t trong s nh ng công ty đ u tiên sộ ố ữ ầ ử
d ng s n xu t theo yêu c u kh i l ng l n. H không s n xu t m tụ ả ấ ầ ố ượ ớ ọ ả ấ ộ
chi c máy tính chu n, nh ng đ i cho đ n khi khách hàng đ t hàngế ẩ ư ợ ế ặ
trên trang web c a công ty. Khi đó h s n xu t chi c máy tính choủ ọ ả ấ ế
m t ộ
đ n hàng c th . Công tác h u c n đ m b o t t c nh ng nguyên v tơ ụ ể ậ ầ ả ả ấ ả ữ ậ
li u c n thi t luôn s n sàng cho ho t đ ng s n xu t, và phân ph i s nệ ầ ế ẵ ạ ộ ả ấ ố ả
ph m hòan thành m t cách nhanh chóng đ n v i khách hàng. ẩ ộ ế ớ
Dell liên h m t thi t v i nhà cung c p và h phát tri n thànhệ ậ ế ớ ấ ọ ể
m t “s tích h p th c s ” n i mà t t c nhà cung c p l n Dell trộ ự ợ ự ự ơ ấ ả ấ ẫ ở
thành nh ng b ph n c u thành c a cùng m t công ty. Đi u nàyữ ộ ậ ấ ủ ộ ề
ch ng t s thành công v i Dell, công ty s n xu t yêu c u 50 linhứ ỏ ự ớ ả ấ ầ
ki n chính, nh ng li u đi u này có còn ch ng t s thành công v iệ ư ệ ề ứ ỏ ự ớ
công ty s n xu t ô tô có kho ng 3000 linh ki n? S n xu t linh ho t sả ấ ả ệ ả ấ ạ ẽ
t o ra nh ng áp l c nghiêm ng t lên chu i cung c p, nh ng ch ngạ ữ ự ặ ỗ ấ ư ươ
trình 3DayCar g i ý r ng kho ng 80% xe h i Anh có th đ c s nợ ằ ả ơ ở ể ượ ả
xu t cho đ n đ t hàng vào năm 2010. vì v y chúng ta cũng c n ph iấ ơ ặ ậ ầ ả
cân nh c kĩ và có s ph i h p gi a t c đ , chi phí, ch t l ng và d chắ ự ố ợ ữ ố ộ ấ ượ ị
v khách hàng. ụ
L ng ghépồ các chu i cung ngỗ ứ ch t ch h nặ ẽ ơ : N u t ch c chế ổ ứ ỉ
chăm chú vào ho t đ ng tác nghi p riêng bi t c a nó thì không c nạ ộ ệ ệ ủ ầ
thi t ph i có ranh gi i gi a chúng, và đi u này làm c n tr dòngế ả ớ ữ ề ả ở
nguyên v t li u d n đ n vi c tăng chi phí. Tích h p bên ngoài lo i bậ ệ ẫ ế ệ ợ ạ ỏ