Chương 3: CÁC QUÁ TRÌNH XỬ LÝ NƯỚC

Chia sẻ: Doan Van Dien | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hồ Chứa Và Lắng Sơ Bộ: Chức năng của hồ chứa và lắng sơ bộ nước thô là: tạo điều kiện cho quá trình làm sạch như: lắng bớt các cặn lơ lửng, giảm lượng vi trùng do tác động của các điều kiện môi trường, thực hiện các phản ứng oxi hoá do tác dụng của oxi hoà tan trong nước và làm nhiệm vụ điều hoà lưu lượng dòng chảy nguồn vào và nguồn tiêu thụ do trạm bơm cấp cho nhà máy. 2) Song Chắn Và Lưới Chắn: Song chắn và lưới chắn đặt ở cửa dẫn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chương 3: CÁC QUÁ TRÌNH XỬ LÝ NƯỚC

CAÙC QUAÙ TRÌNH XÖÛ Chương 3: LYÙ NÖÔÙC 1) Hoà Chöùa Vaø Laéng Sô Boä: Chöùc naêng cuûa hoà chöùa vaø laéng sô boä nöôùc thoâ laø: taïo ñieàu kieän cho quaù trình laøm saïch nhö: laéng bôùt caùc caën lô löûng, giaûm löôïng vi truøng do taùc ñoäng cuûa caùc ñieàu kieän moâi tröôøng, thöïc hieän caùc phaûn öùng oxi hoaù do taùc duïng cuûa oxi hoaø tan trong nöôùc vaø laøm nhieäm vuï ñieàu hoaø löu löôïng doøng chaûy nguoàn vaøo vaø nguoàn tieâu thuï do traïm bôm caáp cho nhaø maùy. 2) Song Chaén Vaø Löôùi Chaén: Song chaén vaø löôùi chaén ñaët ôû cöûa daãn nöôùc vaøo coâng trình thu laøm nhieäm vuï loaïi tröø vaät noåi vaät troâi lô löûng ñeå baûo veä caùc thieát bò vaø naâng cao khaû naêng laøm saïch cuûa caùc coâng trình xöû lyù. 3) Beå Laéng Caùt: Ôû caùc nguoàn nöôùc maët coù ñoä ñuïc lôùn hôn hoaëc baèng 250mg/l sau löôùi caùc haït caën lô löûng, voâ cô coù kích thöôùc nhoû, tyû troïng lôùn hôn nöôùc coù khaû laéng nhanh ñöôïc giöõ laïi ôû beå caùt. Nhieäm vuï cuûa beå laéng caùt laø taïo ñieàu kieän toát ñeå laéng caùc haït coù kích thöôùc nhoû hôn hoaëc baèng 0.2mm vaø tyû troïng lôùn hôn
2.6 ñeå laoïi tröø baøo moøn caùc cô caáu cô khí vaø giaûm löôïng caën laéng tuï laïi trong beå toaï boâng vaø beå laéng. 4) Xöû Lyù Nöôùc Taïi Nguoàn Baèng Hoaù Chaát: xöû lyù nöôùc baèng hoaù chaát ñeå haïn cheá söï phaùt trieån cuûa rong reâu, taûo vi sinh vaät ñeå loaïi tröø bôùt maøu, muøi do xaùc vi sinh vaät cheát gaây ra. Hoaù chaát thöôøng duøng laø sunfat ñoàng CuSO4, lieàu löôïng töø 0.12 ñeán 0.3mg/l. 5) Laøm thoaùng: Nhieäm cuûa laøm thoaùng trong daây truyeàn coâng ngheä xöû lyù nöôùc laø: - hoaø tan oxy töø trong khoâng khí vaøo nöôùc ñeå oxi hoaù saét hoaù trò II thaønh hoaù trò III, mangan hoaù trò II thaønh hoaù trò IV taïo thaønh hyñroxit saét hoaù trò III Fe(OH)3 vaø hyñroxit mangan hoaù trò IV Mn(OH)4, keát tuûa deã laéng ñoïng ñeå khöû ra khoûi nöôùc baèng laéng vaø loïc. - Khöû khí CO2 vaø H2S coù trong laøm taêng ñoä pH cuûa nöôùc, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi vaø ñaåy nhanh quaù trinh oxi hoaù, thuyû phaân saét vaø mangan. - Quaù trình laøm taêng haøm löôïng oxi trong nöôùc, naâng cao theá oxi hoaù khöû cuûa oxi hoaù trong nöôùc ñeå thöïc hieän deã daøng quaù trinh oxi hoaù ccaùc chaát höõu cô trong quaù trình khöû muøi maøu cuûa nöôù. Coù hai phöông phaùp laøm thoaùng: a) Ñöa nöôùc vaøo trong khoâng khí: cho nöôùc phun thaønh tia hay thaønh maøng moûng trong khoâng khí ôû caùc giaøn thoaùng töï nhieân, hay trong caùc thuøng kín roài thoåi khí vaøo thuøng nhö caùc giaøn laøm cöôõng böùc khaùc. b) Ñöa khoâng khí vaøo nöôùc: daãn vaø phaân phoái khoâng khí neùn thaønh caùc boït nhoû theo daøn phaân phoái ñaët ôû caùc beå chöùa nöôùc, caùc boït khí noåi leân nöôùc ñöôïc laøm thoaùng
Hieäu quaû cuûa vieäc laøm hoøa khoâng khí vaø nöôùc : + Cheânh leäch noàng ñoäcuûa khí caàn troa ñoåi trong hai pha khí vaø nöôùc, ñoä cheânh leäch noàng ñoä ñöôïc bieåu thò trong thöïc teá baèng cöôøng ñoä töôùi neáu duøng daøn laøm thoaùng töï nhieân, hoaëc baèng tæ leä gioù/nöôùc neáu duøng giaøn laøm thoaùng cöôõng böùc. + Dieän tích tieáp xuùc giöõa hai pha khí vaø nöôùc, dieän tích tíeâp xuùc caøng lôùn quùa trình trao ñoåi khí dieãn ra caøng nhanh. + Thôøi gian tieáp xuùc giöõa hai pha khí nöôùc trong coâng trình, thôøi gian tieáp xuùc caøng lôùn, möùc ñoä trao ñoåi caøng trieät ñeå. + Nhieät ñoä cuûa moâi tröôøng, nhieät ñoä taêng lôïi cho quùa trình khöû khí ra khoûi nöôùc vaø baát lôïi cho quaù trình haáp thuï vaø hoaø tan khí vaøo nöôùc vaø ngöôïc laïi . + Baûn chaát cuûa khí ñöôïc trao ñoåi. 6) Clo Hoaù Tröôùc Hay Coøn Goïi Laø Clo Hoaù Sô Boä: Clo hoaù sô boä laø quaù trình cho clo vaøo nöôùc tröôùc beå laéng vaø beå loïc, muïc ñích cuûa clo hoaù sô boä laø : + Keùo daøi thôøi gian tieáp xuùc ñeå tieät truøng khi nguoàn nöôùc bò nhieãm baån naëng + Oxy hoaù saét hoaø tan ôû daïng hôïp chaát höõu cô, oxy hoaù mangan hoaø tan ñeå taïo thaønh keát tuûa töông öùng. + Oxy hoaù caùc chaát höõu cô ñeå khöû maøu. + Trung hoøa amoniac thaønh cloramin coù tính chaát tieät truøng keùo daøi. Clo hoaù sô boä coøn coù taùc duïng ngaên chaën söï phaùt trieån cuûa rong, reâu trong beå phaûn öùng taïo boâng caën vaø beå laéng, phaù huûy teá baøo cuûa caùc vi sinh saûn ra chaát nhaày nhôùt treân maët beå loïc, laøm taêng thôøi gian cuûa chu kyø loïc. Tuy vaäy clo hoaù sô boä coù caùc nhöôïc ñieåm sau :
Tieâu toán löôïng clo thöôøng gaáp 3 ñeán 5 laàn löôïng clo  duøng ñeå khöû truøng nöôùc sau beå loïc, laøm taêng giaù thaønh nöôùc xöû lyù
Gaàn ñaây caùc nhaø dòch teã hoïc phaùt hieän ra phaûn öùng  cuûa clo bôùi caùc chaát höõu cô hoaø tan trong nöôùc taïo ra hôïp chaát trihalomothene laø chaát gaây ra beänh ung thö cho ngöôøi söû duïng nöôùc, vì vaäy khoâng neân aùp duïng quy trình clo hoaù sô boä cho caùc nguoàn nöôùc maën chöùa nhieàu chaát höõu cô 7) Quaù Trình Khuaáy Troän Hoaù Chaát: Muïc ñích cô baûn cuûa quaù trình khuaáy troän hoaù chaát laø taïo ra ñieàu kieän phaân taùn nhanh vaø ñeàu hoaù chaát vaøo toaøn boä khoái löôïng nöôùc caàn xöû lyù. Quaù trình troän pheøn ñoøi hoûi phaûi troän nhanh vaø ñeàu pheøn vaøo nöôùc xöû lyù vì phaûn öùng thuûy phaân taïo nhaân keo tuï dieãn ra raát nhanh thöôøng nhoû hôn moät phaàn möôøi giaây, neáu khoâng troän ñeàu vaø troän keùo daøi seû khoâng taïo ta ñöôïc caùc nhaân keo tuï ñuû, chaéc caø ñeàu trong theå tích nöôùc, hieäu quaø laéng seõ keùm vaø toán pheøn, caùc loaïi hoaù chaát khaùc ñoøi hoûi troän ñeàu coøn thôøi gian troän ñoøi hoûi ít nghieâm ngaët hôn troän pheøn. Vieäc löïa choïn ñieåm cho hoaù chaát vaøo ñeå troän ñeàu vôùi nöôùc xöû lyù caên cöù vaøo tính chaát vaø phaûn öùng hoùa hoïc töông hoã giöõa caùc hoaù chaát vôùi nhau, giöõa hoaù chaát vôùi caùc chaát coù trong nöôùc xöû lyù theo quy trình coâng ngheä ñöôïc choïn ñeå quyeát ñònh. 8) Quaù Trình Keo Tuï Vaø Phaûn Öùng Taïo Boâng Caën: Muïc ñích cuûa quùa trình keo tuï vaø taïo boâng caên laø taïo ra taùc nhaân coù khaû naêng dính keát caùc chaát laøm baån nöôùc ôû daïng hoøa tan lô löûng thaønh caùc boâng caën coù khaû naêng laéng trong caùc beå laéng vaø dính keát treân beà maët haït cuûa lôùp vaät lieäu loïc vôùi toác ñoä nhanh vaø kinh teá nhaát. Khi troän ñeàu pheøn vôùi nöôùc xöû lyù laäp töùc xaûy ra caùc phaûn öùng hoùa hoïc vaø lyù hoaù taïo thaønh heä keo döông phaân taùn ñeàu trong nöôùc, khi ñöôïc trung hoaø, heä keo döông naøy laø caùc haït nhaân coù khaû naêng dính keát vôùi caùc keo aâm phaân taùn trong nöôùc vaø dính keát vôùi nhau ñeå taïo thaønh caùc boâng caën, do ñoù quùa trình
taïo nhaân dính keát goïi laø quùa trình keo tuï, quùa trình dính keát caën baån vaø nhaân keo tuï goïi laø quùa trình phaûn öùng taïo boâng caën. Trong kyõ thuaät xöû lyù nöôùc thöôøng duøng pheøn nhoâm AL2(SO4) pheøn saét FeCl3, Fe2(SO4)3 vaø FeSO4 ñeå keo tuï nöôùc. Ôû vieät nam thöôøng chæ duøng pheøn nhoâm vì saûn xuaát vaän chuyeån pha cheá ñònh löôïng ñôn giaûn. Hieän coù hai nhaø maùy saûn xuaát pheøn nhoâm, moät ôû khu coâng nghieâp vieät trì, moät ôû taân bình tp HCM. Caùc loaïi pheøn saét tuy coù hieäu quaû keo tuï cao, nhöng saûn xuaát, vaän chuyeån vaø ñònh löôïng phöùc taïp neân chöa ñöôïc duøng ôû vieät nam hieäu quûa cuûa quùa trình keo tuï phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän khuaáy troän (caøng nhanh caøng ñeàu caøng toát) , phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä nöôùc (nhieät ñoä caøng cao caøng toát), phuï thuoäc vaøo ph cuûa nöôùc (ph ñeå keo tuï baèng pheøn nhoâm naèm trong khoaûng töø 5,7 ñeán 6,8) phuï thuoäc vaøo ñoä kieàm cuûa nöôùc ( ñoä kieàm cuûa nöôùc sau khi pha pheøn coøn laïi  mdlg/l). Hieäu quûa cuûa quùa trình taïo boâng caïn phuï thuoäc vaøo : cöôøng ñoä thôøi gian khuaáy troän ñeå caùc nhaân keo tuï vaø caën baån va chaïm vaø dính keát vaøo nhau neáu laø keo tuï trong moâi tröôøng theå tích, phuï thuoäc vaøo ñoä ñuïc cuûa nöôùc thoâ vaø noàng ñoä caën ñaõ ñöôïc dính keát töø tröôùc neáu laø keo tuï trong lôùp vaät lieäu loïc. Ñeå taêng cöôøng quaù trình taïo boâng caën thöôøng cho vaøo phaûn öùng taïo boâng caën chaát trôï keo tuï polyme, khi hoaø tan vaøo nöôùc polyme seõ taïo ra lieân keát löôùi loaïi anion neáu trong nöôùc nguoàn thieáu ion ñoái (ion aâm S O42 ...) hoaëc loaïi trung tính neáu thaønh. 9) Quaù Trình Laéng: Laéng laø quaù trình laøm giaûm haøm löôïng caën lô löûng trong nöôùc nguoàn baèng caùc phöông phaùp sau:
1. Laéng troïng löïc trong caùc beå laéng khi ñoù haït caën coù tyû troïng lôùn hôn nöôùc ôû cheá ñoä thuyû löïc thích hôïp seõ laéng xuoáng ñaùy beå. 2. Baèng löïc li taâm taùc duïng vaøo haït caën, trong caùc beå laéng li taâm va xiclon thuyû löïc. 3. Baèng löïc ñaåy noåi do caùc boït khí dính baùm vaøo haït caën ôû caùc beå noåi. Cuøng vieäc loïc caën caùc quaù trình laøm giaûm 90 – 95% löôïng vi truøng coù trong nöôùc. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình laéng caën keo tuï laø: Kích thöôùc hình daùng vaø tyû troïng cuûa boâng caën  Ñoä nhôùt vaø nhieät ñoä cuûa nöôùc.  Thôøi gian löu nöôùc trong beå.  Chieàu cao laéng caën.  Dieän tích cuûa beà maët beå laéng.  Taûi troïng beà maët cuûa beå laéng hay toác ñoä rôi cuûa haït  caën. Vaän toác doøng chaûy trong beå laéng.  Heä thoáng phaân phoái nöôùc vaøo beå vaø maùng thu ñeàu  nöôùc ra beå laéng. 10) Quaù Trình Loïc : Loïc laø quaù trình khoâng chæ giöõ laïi caùc haït caën lô löûng coù kích thöôùc caùc loã roãng taïo ra giöõa caùc haït loïc maø coøn giöõ laïi caùc haït keo saét, keo höõu cô gaây ra ñoä ñuïc vaø ñoä maøu coù kích thöôùc beù hôn nhieàu laàn kích thöôùc caùc loã roãng nhöng coù khaû naêng dính keát vaø haáp thuï leân beà maët lôùp vaät lieäu loïc. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình loïc nöôùc: 1. Kích thöôùc haït loïc vaø sö phaân boá caùc côõ haït. 2. Kích thöôùc, hình daïng, trong löôïng rieâng vaø khaû naêng dính keát haït caën dô baån trong quaù trình xöû lyù nöôùc.
3. Toác ñoä loïc, chieàu cao lôùp loïc, thaønh phaàn cuûa lôùp vaät lieäu loïc vaø ñoä cheânh aùp löïc daønh cho oån toác cuûa moät chu trình loïc. 4. Nhieät ñoä vaø ñoä nhôùt cuûa nöôùc. 11) Duøng Than Hoaït Tính Ñeå Haáp Thuï Chaát Gaây Muøi, Maøu Cuûa Nöôùc: Caùc haït boät than hoaït tính coù beà maët hoaït tính raát lôùn coù khaû naêng haáp thuï caùc phaàn töû khí vaø phaân töû caùc chaát ôû daïng loûng hoaø tan trong nöôùc laøm cho nöôùc coù muøi vò vaø maøu, leân beà maët cuûa than. Sau khi loaïi caùc haït than naøy ra khoûi nöôùc nöôùc ñöôïc khöû muøi vò vaø maøu. Ñeå khöû muøi vò vaø maøu cuûa than haïot tính coù hai phöông phaùp: 1. Ñöa nöôùc sau khi söû lyù theo daây chuyeàn coâng ngheä truyeàn thoáng vaøo loïc tröïc tieáp qua beå loïc than haïot tính. 2. Pha troän than hoaït tính ñaõ taùn nhoû ñeán vaøi micromet vaøo beå troân nöôùc nguoàn cuøng vôùi pheøn coù lieàu löôïng töø 3 – 15mg/l ñeå haáp thuï caùc chaát höõu cô gaây ra muøi maøu cuûa nöôùc. 12) Flo Hoaù Nöôùc Ñeå Taêng Haøm Löôïng Flo Trong Nöôùc: ÔÛ Vieät Nam tröø moät vaøi nguoàn nöôùc coù löu löôïng nhoû nhö ôû gieáng Ñuøn ôû Laøo Cai vaø moät soá nguoàn nöôùc ngaàm ôû Khaùnh Hoaø, Phuù Yeân coù haøm löôïngflo cao hôn tieâu chuaån caàn phaûi xöû lyù, coøn laïi ña soá caùc nguoàn nöôùc ngaàm ñeàu coù haøm löôïng flo döôùi möùc tieâu chuaån phaûi pha theâm flo. 13) Khöû Truøng Nöôùc: Ñeå ñaûm baûo an toaøn veà maët vi truøng hoïc, nöôùc tröôùc khi caáp cho ngöôøi tieâu thuï phaûi ñöôïc khöû truøng. Ñeå khöû truøng tieâu dieät vi khuaån coù caùc bieän phaùp nhö sau: Ñun soâi nöôùc.  Duøng tia töû ngoaïi. 
Duøng sieâu aâm.  Duøng caùc haùo chaát coù taùc duïng dieän truøng cao nhö:  ozon, clo, vaø caùc hôïp chaát cuûa clo, iod, pecmanganat kali KmnO4 ..... 14) OÅn Ñònh Nöôùc: Xöû lyù oån ñònh nöôùc laø quaù trình khöû tính xaâm thöïc cuûa nöôùc ñoàng thôøi caáy leân maët trong thaønh oáng lôùp maøng baûo veä ñeå caùch ly khoâng cho nöôùc tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi vaät lieäu laøm oáng. Taùc duïng cuûa maøng baûo veä laø: Choáng gæ cho oáng theùp vaø caùc phuï tuøng treân ñöôøng  oáng. Khoâng cho nöôùc hoaø tan voâi trong thaønh phaàn ximaêng  cuûa lôùp traùng maët trong oáng gang vaø oáng gang deûo, maët thaønh cuûa caùc oáng beâtoâng. Hoaù chaát thöôøng duøng ñeå xöû lyù oån ñònh nöôùc laø: heâxametaphotphat, xilicat natri, xoâña, voâi. 15)Laøm Meàm, Khöû Muoái, Xöû Lyù Nöôùc Noài Hôi Vaø Nöôùc Laøm Laïnh: Laø quaù trình xöû lyù nöôùc ñaëc bieät trong coâng nghieäp.