Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Nội dung chính

ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI Khoa Kinh tế & Quản lý

(cid:132) Ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp được xây dựng dựa

trên những yếu tố nào như thế nào?

(cid:132) Liệu CNTT có giúp tạo ra những ưu thế cạnh tranh không? (cid:132) Ứng dụng CNTT như thế nào để tạo nên ưu thế cạnh tranh

Hệ thống thông tin và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

cho doanh nghiệp?

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Ưu thế cạnh tranh Những chiến lược tạo ưu thế cạnh tranh cơ bản

Ưu thế cạnh tranh có những đặc điểm chính sau:

1. Cung cấp giá trị tuyệt hảo cho khách hàng

2. Khó bị sao chép

3. Nâng cao khả năng đáp ứng những thay đổi xẩy ra

trong môi trường

Những chiến lược tạo ưu thế cạnh tranh cơ bản (cid:132) Dẫn đầu về chi phí (Giá thành) (cid:132) Khác biệt hóa (cid:132) Sáng tạo (cid:132) Tăng trưởng (cid:132) Liên kết

1

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Những chiến lược tạo ưu thế cạnh tranh cơ bản (cid:23)Giá thành Những chiến lược tạo ưu thế cạnh tranh cơ bản (cid:23) Khác biệt hóa

(cid:132) Đem lại giá trị mong đợi ở mức chi phí thấp đảm bảo khả (cid:132) Tạo ra sự khác biệt khiến khách hàng ưa thích sản phẩm

năng sinh lợi thỏa đáng

của công ty hơn của các đối thủ cạnh tranh

(cid:132) Ví dụ: Walmart (cid:132) Ví dụ: Polaroid

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Những chiến lược tạo ưu thế cạnh tranh cơ bản (cid:23) Sáng tạo Những chiến lược tạo ưu thế cạnh tranh cơ bản (cid:23) Tăng trưởng

(cid:132) Công ty tìm cách mở rộng thị phần ở các thị trường sẵn có hoặc tìm thêm cách để thâm nhập vào các thị trường mới (cid:132) Ví dụ: Ebay

(cid:132) Chuyển đổi tư duy từ sản xuất sản phẩm sang thỏa mãn nhu cầu cấp bách nhất của khách hàng theo những cách mới (cid:206)Xác lập và thống trị một thị trường mới – chiến lược đại dương xanh (cid:132) Ví dụ: Sony

2

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Những chiến lược tạo ưu thế cạnh tranh cơ bản (cid:23) Liên kết Thảo luận

(cid:132) Mua lại, sáp nhập, hay liên doanh với các doanh nghiệp khác để tham gia vào một thị trường mới hoặc mở rộng đáng kể trong một thị trường hiện tại (cid:132) Chia làm 4 nhóm (cid:132) Phân tích tình huống số 3 (cid:132) HTTT được mô tả trong bài đã hỗ trợ làm tăng khả năng (cid:132) Ví dụ: Ebay

cạnh tranh của nhà hàng đó như thế nào?

(cid:132) Tìm những khả năng ứng dụng CNTT giúp một nhà hàng có thể tạo được ưu thế cạnh tranh ngoài ứng dụng đã được đề cập tới trong bài (cid:132) Đại diện trình bày

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Sự thay đổi bản chất ứng dụng CNTT Tác động của CNTT

(cid:132) Những người ít sử dụng CNTT coi nó không mấy quan (cid:132) CNTT tác động tới mọi mặt gồm cả các cá nhân, các tổ

chức, và xã hội

trọng: xử lý văn bản, tính toán bảng lương, doanh số, kết nối,…

(cid:132) Việc ứng dụng CNTT tạo ra ưu thế cạnh tranh đang ngày (cid:132) Những người thường xuyên sử dụng xem CNTT như một

càng gia tăng và làm thay đổi cách thức cạnh tranh giữa các doanh nghiệp

vũ khí chiến lược (cid:133) Chi phí phù hợp (cid:133) Tiết kiệm thời gian (cid:133) Tạo cầu nối với môi trường kinh doanh toàn cầu

(cid:132) CNTT có khả năng thay đổi cách mà các doanh nghiệp thực hiện các hoạt động nghiệp vụ cũng như bản chất các dạng sản phẩm và dịch vụ được các doanh nghiệp cung cấp (cid:133) Thị trường điện tử (cid:133) Dịch vụ trực tuyến (ứng dụng của kinh doanh điện tử)

3

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

HTTT và những chiến lược cạnh tranh cơ bản HTTT và những chiến lược cạnh tranh cơ bản (cid:23)Giá thành

(cid:132) Dùng CNTT giảm đáng kể chi phí trong các quy trình nghiệp

vụ (cid:133) Boeing

(cid:132) Dùng CNTT hạ thấp chi phí cho khách hàng hoặc nhà cung

cấp (cid:133) Vé điện tử (ngành hàng không)

Những chiến lược cạnh tranh cơ bản (cid:132) Giá thành (cid:132) Khác biệt hóa (cid:132) Sáng tạo (cid:132) Tăng trưởng (cid:132) Liên kết

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

HTTT và những chiến lược cạnh tranh cơ bản (cid:23) Khác biệt hóa HTTT và những chiến lược cạnh tranh cơ bản (cid:23) Sáng tạo

(cid:132) Đưa ứng dụng CNTT mới vào để tạo sự khác biệt của sản (cid:132) Tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới có chứa các thành

phần CNTT (cid:133) Nike + iPod

phẩm và dịch vụ (cid:133) Dell

(cid:132) Sử dụng CNTT trong việc làm giảm sự khác biệt trong sản

phẩm của đối thủ (cid:133) Barne&Nobles và Amazon.com (cid:133) Café Internet

(cid:132) Sử dụng CNTT tạo tiêu điểm chú ý cho sản phẩm và dịch vụ trong các điểm nhấn được chọn lọc thích hợp trên thị trường (cid:133) Tide

4

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

HTTT và những chiến lược cạnh tranh cơ bản (cid:23) Sáng tạo HTTT và những chiến lược cạnh tranh cơ bản (cid:23) Sáng tạo

(cid:132) Dùng CNTT trong việc phát triển thị trường hoặc các điểm (cid:132) Dùng CNTT trong việc thay đổi tận gốc các quy trình kinh

nhấn thị trường mới, độc đáo (cid:133) MasterCard

doanh, cho phép cắt giảm chi phí, nâng cao chất lượng, hiệu quả, dịch vụ khách hàng, hoặc giảm thời gian đưa sản phẩm ra thị trường một cách cơ bản (tái lập quy trình kinh doanh) (cid:133) Kodak và Fuji

(cid:132) Có thể sử dụng trên 15 15 tritriệệuu địa điểm khác nhau trên thế giới (cid:132) 3800 khách hàng mới đăng ký mỗi ngày (cid:132) tiếp tục giữ vị trí hàng đầu trong việc cung cấp dịch vụ giao dịch điện tử

an toàn cho toàn cầu

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

HTTT và những chiến lược cạnh tranh cơ bản (cid:23) Tăng trưởng HTTT và những chiến lược cạnh tranh cơ bản (cid:23) Tăng trưởng

(cid:132) Dùng CNTT để đa dạng hóa và tích hợp các sản phẩm và

dịch vụ

(cid:132) 140.000 nhân viên (cid:132) Máy bay: 677 (cid:132) Xe tải: 44000 (cid:132) 3,3 triệu gói hàng/ ngày

(cid:132) Dùng CNTT trong quản lý quá trình mở rộng kinh doanh khu vực hoặc toàn cầu (cid:133) FedEx

5

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

HTTT và những chiến lược cạnh tranh cơ bản (cid:23) Liên kết

(cid:132) Dùng CNTT tạo ra các tổ chức ảo giữa các đối tác kinh

doanh

(cid:132) Phát triển HTTT liên doanh nghiệp kết nối qua Internet và Extranet để hỗ trợ các mối liên hệ chiến lược với khách hàng, các nhà cung cấp, các nhà thầu phụ, và các đối tác khác (cid:133) Wallmart

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

HTTT và ưu thế cạnh tranh Ba đặc tính của sản phẩm & dịch vụ

thông tin

tin (cid:217)(cid:217) đđặặcc ttíínhnh vvậậtt lýlý (cid:217)(cid:217) đđặặcc ttíínhnh ddịịchch vvụụ (cid:132)(cid:132) ĐĐặặcc ttíínhnh thông (cid:132) Phần lớn các sản phẩm được tạo ra bởi quá trình kết hợp

thông tin, với các yếu tố vật lý, và dịch vụ

(cid:132) Ba đặc tính của sản phẩm - Ưu thế cạnh tranh nòng cốt (cid:132) Mô hình chuỗi giá trị (cid:132) Mô hình áp lực cạnh tranh (cid:132) Năm chiến lược cạnh tranh cơ bản

6

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

(cid:132) Là kết quả của việc phát triển CNTT, thông tin có những đặc

(cid:132) Cá nhân (cid:217) nhóm (cid:217) tự động (cid:132) Các lựa chọn cung cấp dịch vụ

(cid:133) VD: những dịch vụ không mang tính cá nhân có thể tự động hóa

Đặc tính dịch vụ Đặc tính thông tin

Tự động Nhóm

tính sau (cid:133) Vô hình (intangible) (cid:133) Có thể sao chép (copyable) (cid:133) Không thể tiêu thụ (unconsumable) (cid:133) Có thể truyền đi được (transportable) (cid:133) Có thể thu thập và xử lý được (manipulable)

Dạng dịch vụ Cá nhân Dịch vụ mang Luyện tập cho cá nhân Bài tập theo nhóm Máy tập tự động tính vật chất Dịch vụ mang Theo dõi hồ sơ sức tính thông tin Tự động đo mạch đập và một số chỉ tiêu

khỏe của mỗi cá nhân cung cấp mỗi khi có yêu cầu

Dịch vụ mang Bác sĩ gia đình điều trị Điều trị bệnh lý ở các trung tâm y tế tính tri thức Cung cấp sách hướng dẫn về bảo vệ sức khỏe và giữ khác trong khi một ai đó đang tập thể dục dáng Chuẩn bệnh trên máy tính dựa trên những triệu chứng cụ thể cho một cá nhân nào đó

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Cá biệt hóa sản phẩm Sử dụng ba đặc tính để tạo ưu thế cạnh tranh trong ngành SX ô tô

Cá biệt hóa

Xe ban đầu

Bảo hành

Hàng hóa

Tài liệu hướng dẫn người sử dụng

(cid:132)(cid:132) CCáá bibiệệtt hhóóaa – cung cấp những sản phẩm với các đặc tính và chức năng mà mmộộtt nhnhóómm khkhááchch hhààngng thực sự mong muốn (cid:133)(cid:133) CCáá bibiệệtt hhóóaa đđạạii chchúúngng –sử dụng các công cụ CNTT để cá biệt hóa các sản phẩm sao cho nó phù hợp với nhu cầu của một nhóm khách hàng riêng biệt

(cid:133) Lựa chọn

Cơ hội?

Hàng hóa vật lý

(cid:132)(cid:132) SSảảnn phphẩẩmm thông

thông minhminh – Được lập trình sẵn để có khả năng nhận

Thiết lập lựa chọn cho khách hàng

(cid:132)(cid:132) SSảảnn phphẩẩmm tương

những thông tin về môi trường xung quanh và thực hiện các hành động phù hợp tương ttáácc – cung cấp những đáp ứng kịp thời theo các mệnh

Lựa chọn dịch vụ khách hàng

Thông tin

lệnh

Cơ hội?

(cid:132)(cid:132) SSảảnn phphẩẩmm llậậpp trtrììnhnh đưđượợcc – chấp nhận các mệnh lệnh và thực hiện

chúng

Sản phẩm

Dịch vụ

Theo dõi lịch trình sử dụng và bảo dưỡng theo từng khách

7

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Mô hình 5 áp lực của Porter

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp Chuỗi giá trị

(cid:132) Hệ thống các quá trình liên quan đến việc tạo ra giá trị trong

một doanh nghiệp. Bao gồm:

Quản lý, kế toán, tài chính, luật pháp

ợ r t

Quản lý nhân sự

ỗ h h n

(cid:132) Các doanh nghiệp thường áp dụng mô hình 5 áp lực của Porter nhằm xác định tính hấp dẫn của một ngành nào đó

ì r t

Nghiên cứu và phát triển

á u Q

Mua hàng

Sản phẩm hoặc dịch vụ có khả năng thay thế

p ế

i t

c ự

r t

giá trị

Nhập và lưu kho NVL

Tạo sản phẩm, dịch vụ

Bán sản phẩm, dịch vụ

Dịch vụ sau khi bán

h n

ì r t

Phân phối sản phẩm, dịch vụ

Áp lực từ phía khách hàng Áp lực từ phía nhà cung cấp Cạnh tranh giữa các đối thủ hiện tại

á u Q

Những đối thủ tiềm năng

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

(cid:132)(cid:132) ChuChuỗỗii cung

Phân tích chuỗi cung ứng Chuỗi cung ứng (SCM)

cung ứứngng – bao gồm mọi thành viên có mối quan hệ trực

tiếp hoặc gián tiếp trong quá trình mua một sản phẩm hoặc nguyên vật liệu

NhNhàà cung

cung ccấấpp

NgưNgườờii muamua

Ai Ai llàà ngưngườờii điđiềềuu khikhiểểnn giaogiao ddịịchch??

Doanh nghiệp Nhà cung cấp Người mua

ĐĐốốii vvớớii mmỗỗii ththàànhnh phphầầnn giagia tăng

tăng gigiáá trtrịị –– đđặặtt

câucâu hhỏỏii aiai llàà ngưngườờii nnắắmm gigiữữ nnóó??

Người mua

Nhà cung cấp

8

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

(cid:132)(cid:132) ÁÁpp llựựcc ttừừ phphííaa ngưngườờii muamua – thường cao khi người mua có nhiều

(cid:132)(cid:132) ÁÁpp llựựcc ttừừ phphííaa nhnhàà cung

Áp lực từ phía người mua Áp lực từ phía nhà cung cấp

cung ccấấpp – cao khi khách hàng có ít lựa chọn

khả năng lựa chọn nhà cung cấp

về nhà cung cấp

(cid:132) Thiết kế và thực hiện chương trình khách hàng thường xuyên

(cid:132) Tìm kiếm các nhà cung cấp đa dạng nhờ sử dụng CNTT

xuyên – tặng quà cho khách hàng

với sự hỗ trợ của CNTT (cid:133)(cid:133) Chương

(cid:133) Xây dựng sàn giao dịch giữa các doanh nghiệp (B2B)– một dạng dịch vụ dựa trên mạng Internet cho phép nhiều nhà cung cấp và nhiều người mua gặp gỡ lẫn nhau

Chương trtrììnhnh khkhááchch hhààngng thưthườờngng xuyên dựa trên giao dịch mà họ thực hiện với doanh nghiệp

DN muốn áp lực của họ gia tăng ở đây

DN muốn giảm áp lực của các nhà cung cấp ở đây

DN muốn tăng áp lực của họ đối với KH ở đây

DN muốn áp lực của các KH giảm ở đây

Doanh nghiệp Doanh nghiệp Nhà cung cấp Người mua Nhà cung cấp Người mua

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Phân tích đối thủ cạnh tranh hiện tại Phân tích sản phẩm thay thế

CCáácc ssảảnn phphẩẩmm hohoặặcc ddịịchch vvụụ ccóó ththểể giagia nhnhậậpp ngngàànhnh

CCááii ggìì ddẫẫnn ddắắtt hhọọ??

ChiChiếếnn lưlượợcc ““đđạạii dương

dương xanhxanh””

HHọọ đang

đang llààmm ggìì vvàà ccóó ththểể llààmm ggìì??

KhKhááchch hhààngng ththííchch ssửử ddụụngng ssảảnn phphẩẩmm thay

thay ththếế

không không

ĐiĐiểểmm mmạạnhnh vvàà điđiểểmm yyếếuu ccủủaa hhọọ llàà ggìì??

ThThịị trưtrườờngng ssảảnn phphẩẩmm thay

thay ththếế ccóó tăng

tăng lênlên

CCạạnhnh tranh

tranh ccóó trtrởở nênnên mmạạnhnh hơnhơn không

không??

không?? không

9

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Phân tích rào cản xâm nhập ngành Mô hình 5 áp lực của Michael Porter

thay ththếế –

(cid:132)(cid:132) ÁÁpp llựựcc ttừừ phphííaa ccáácc loloạạii hhààngng hhóóaa vvàà ddịịchch vvụụ thay cao khi có nhiều lựa chọn về sản phẩm và dịch vụ (cid:133) Tăng chi phí chuyển đổi của khách hàng bằng cách sử dụng

LiLiệệuu ccóó ththểể ngăn

ngăn ccảảnn khkhảả năng

CNTT

ngngàànhnh ccủủaa ccáácc đđốốii ththủủ khkháácc không

năng xâmxâm nhnhậậpp không??

(cid:132)(cid:132) Chi Chi phphíí chuy

chuyểểnn đđổổii – chi phí mà khách hàng phải chịu nếu chuyển sang sử dụng các loại sản phẩm hoặc dịch vụ khác

NhNhữữngng hohoạạtt đđộộngng nnààoo ccầầnn phphảảii ththựựcc hihiệệnn nhnhằằmm ddàànhnh đưđượợcc ththịị phphầầnn??

QuyQuy trtrììnhnh ssảảnn xuxuấấtt nhưnhư ththếế nnààoo??

Hệ thống thông tin quản lý Chương 3: HTTT và ưu thế cạnh tranh của doanh nghiệp

Mô hình 5 áp lực của Michael Porter Điểm nhấn mạnh

(cid:132)(cid:132) ÁÁpp llựựcc ttừừ phphííaa ccáácc đđốốii ththủủ ccạạnhnh tranh (cid:132) Để có thể tạo ra ưu thế cạnh tranh với việc sử dụng HTTT

tranh titiềềmm năngnăng – cao khi các đối thủ cạnh tranh mới dễ tham gia vào thị trường (cid:133) Tạo các rào cản bằng cách sử dụng CNTT

(cid:133) Doanh nghiệp phải nắm vững về các quy trình kinh doanh và các vấn đề gặp phải hoặc các tình huống kinh doanh mà qua đó DN có được ưu thế cạnh tranh

(cid:133) DN phải hiểu rõ về các công nghệ hiện có để xác định được công

(cid:132)(cid:132) RRààoo ccảảnn – những đặc điểm của sản phẩm hoặc dịch vụ khó có thể cung cấp hoặc đòi hỏi phải bỏ ra nhiều chi phí mới có thể cung cấp được

nghệ nào có thể sử dụng được cho DN