Chuyển đổi số trong quản lý hồ sơ bệnh án điện tử hướng tới xây dựng hệ thống y tế thông minh, bền vững

Hiện nay, công tác quản lý khám, chữa bệnh tại nhiều cơ sở y tế ở Việt Nam vẫn còn phụ thuộc nhiều vào hồ sơ bệnh án giấy, dẫn đến nhiều hạn chế như khó truy xuất thông tin, dễ thất lạc hồ sơ, chi phí lưu trữ cao và thiếu tính liên thông giữa các cơ sở y tế. Trong bối cảnh chuyển đổi số và quản lý y tế theo hướng minh bạch, dữ liệu hóa ngày càng được chú trọng, việc xây dựng nền tảng thông tin hiện đại nhằm kết nối hiệu quả các tuyến chuyên môn và nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh là yêu cầu cấp thiết. Hồ sơ bệnh án điện tử (HSBAĐT) được xem là giải pháp trọng tâm, thay thế cho quy trình quản lý truyền thống bằng nền tảng số hóa tích hợp công nghệ, giúp cập nhật tức thời và liên kết đa chiều dữ liệu y tế. Tuy nhiên, việc triển khai HSBAĐT tại Việt Nam còn phân tán, thiếu đồng bộ và chưa được đánh giá toàn diện về hiệu quả thực tiễn. Một số cơ sở y tế đã bắt đầu thử nghiệm, nhưng còn thiếu cơ sở khoa học để đo lường hiệu quả cũng như nhận diện các khó khăn trong triển khai. Xuất phát từ đó, nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá hiệu quả HSBAĐT trong quản lý y tế, nhận diện khó khăn và đề xuất giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số y tế phù hợp với thực tiễn Việt Nam.

Hệ thống y tế Việt Nam, đặc biệt là các cơ sở khám chữa bệnh và các nhà hoạch định chính sách, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và nâng cao chất lượng quản lý, chăm sóc sức khỏe.

Nghiên cứu này tập trung đánh giá hiệu quả của việc triển khai Hồ sơ bệnh án điện tử (HSBAĐT) trong quản lý y tế tại Việt Nam, đồng thời xác định các khó khăn hiện hữu và đề xuất giải pháp toàn diện nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số y tế. Phương pháp nghiên cứu hỗn hợp đã được áp dụng, bao gồm khảo sát định lượng trên 125 cán bộ y tế và phỏng vấn sâu 10 cán bộ quản lý, kỹ thuật tại các bệnh viện công lập ở TP. Hồ Chí Minh, thực hiện từ tháng 3 đến tháng 4 năm 2025. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng HSBAĐT mang lại nhiều lợi ích thiết thực, bao gồm cải thiện đáng kể khả năng truy xuất thông tin bệnh nhân nhanh chóng và chính xác (86,4% đồng thuận), hỗ trợ hiệu quả công tác thống kê, quản lý, và giảm thiểu sai sót chuyên môn (78,4% đồng thuận). HSBAĐT còn góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh, tăng cường tính minh bạch trong quy trình điều trị và sự hài lòng của bệnh nhân, đồng thời cải thiện khả năng phối hợp giữa các bộ phận trong hệ thống y tế. Tuy nhiên, quá trình triển khai HSBAĐT vẫn đối mặt với nhiều thách thức lớn. Các rào cản chính bao gồm hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, nhân lực chưa được đào tạo chuyên sâu về công nghệ số, phần mềm chưa có sự tích hợp và chia sẻ dữ liệu hiệu quả giữa các hệ thống. Ngoài ra, sự chênh lệch về mức độ áp dụng giữa các tuyến bệnh viện là đáng kể, với chỉ 36% bệnh viện đạt tiêu chí sẵn sàng triển khai HSBAĐT theo quy định. Vấn đề phân mảnh dữ liệu và nguy cơ bảo mật thông tin cũng là những lo ngại hiện hữu. Để vượt qua những thách thức này và phát huy tối đa tiềm năng của HSBAĐT, nghiên cứu đề xuất một chiến lược triển khai toàn diện. Chiến lược này bao gồm việc đầu tư đồng bộ vào hạ tầng kỹ thuật, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chuẩn hóa dữ liệu (sử dụng các tiêu chuẩn như HL7 FHIR), và xây dựng các chính sách hỗ trợ phù hợp. Đây là những bước đi quan trọng để xây dựng một hệ thống y tế thông minh, hiệu quả, lấy người bệnh làm trung tâm, đồng thời linh hoạt thích ứng với các thách thức trong tương lai và tích hợp các công nghệ tiên tiến như Trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet vạn vật (IoT) để nâng cao năng lực chẩn đoán và ứng phó dịch tễ.