C VÀ VI T
Ệ
C CH ĐI U Ơ Ế Ề HÀNH LÃI SU T C A Ấ Ủ NHTW CÁC N ƯỚ NAM
KHÁI NI M LÃI SU T Ệ
Ấ
PHÂN LO I LÃI SU T Ạ
Ấ
VAI TRÒ C A LÃI SU T Ủ
Ấ
Lãi su tấ Là giá c c a quy n đ ề ượ ả ủ ả
ố ườ ử ụ
c s d ng v n vay trong m t kho ng th i gian nh t ấ ờ ộ ử ụ i s d ng ph i tr cho ng đ nh mà ng i s h u ườ ở ữ ả ả ị nó.
Ng
ườ Ng
thu nh pậ chi phí
i cho vay i đi vay ườ
Phân lo i lãi su t ạ ấ
ạ ị ự ủ ấ :
1. Phân lo i theo giá tr th c c a lãi su t Lãi su t danh nghĩa ấ Lãi su t th c t ấ ự ế
2. Phân lo i theo cách đo l ạ ườ ấ : ng c a lãi su t ủ
Lãi su t đ n ấ ơ Lãi su t kép ấ Lãi su t hi u qu ả ệ ấ Lãi su t hoàn v n ố ấ
hàng
3. Lãi su t tín d ng ngân ụ ấ
ắ
Lãi su t ng n h n ạ ấ Lãi su t trung h n ạ ấ Lãi su t dài h n ấ ạ
Vai trò c a lãi su t ấ ủ
Lãi su t là công c kích thích l ấ ợ
ụ thu hút các kho n ti ả ế i ích v t ch t đ ấ ể ậ t kiêm c a các ch th kinh t ủ ể ủ ế
Lãi su t là công c đi u ti t vĩ mô ụ ề ế ấ
ấ ử ụ ụ ố
Lãi su t là công c phân ph i v n và kích thích s d ng v n ố ố có hi u quệ ả
Lãi su t là công c đo l ụ ấ ườ ỏ ủ ề ạ
ng tình tr ng s c kh e c a n n ứ kinh tế
Lãi su t là công c th c hi n chính sách ti n t qu c gia ụ ự ề ệ ố ệ ấ
Ngân hàng trung
Khái quát v NHTW ề
ị ệ ố ổ
ngươ là c quan ơ đ c trách qu n lý h th ng ti n tề ệ ệ ố ả ặ c a qu c gia, nhóm qu c gia, vùng ố ủ lãnh th và ch u trách nhi m thi hành chính sách ti n tề ệ. ủ
ị ủ
ị
ạ
ng m i có nguy c đ v . H u ng thu c ẫ
M c đích ho t đ ng c a ngân hàng ụ ạ ộ ng là n đ nh giá tr c a trung ươ ị ổ cung ti nề , ki m ể ti n t , n đ nh ề ệ ổ soát lãi su tấ , c u các ngân hàng ứ th ơ ổ ỡ ầ ươ h t các ngân hàng trung ộ ươ ế s h u c a cướ , nh ng v n ở ữ ủ Nhà n ư có m t m c đ đ c l p nh t đ nh ấ ị ộ ố ớ Chính ph . ủ đ i v i
ứ ộ ộ ậ
ổ
ề ơ
ế ề
ừ
T ng quan v c ch đi u hành lãi su t:ấ M i qu c gia khác nhau, vào t ng th i kỳ khác nhau c a , tùy thu c vào mô hình c a NHTW mà qu c
ộ
ờ ủ ế ị ủ ố ỉ ẽ ệ ề ả
ư ữ
ấ ứ ể ụ ụ ể ủ ụ ợ
c đó. ố ỗ n n kinh t ế ề gia đó s h u, s có kh năng quy t đ nh vi c đi u ch nh ở ữ nguyên m c lãi su t cũng nh nh ng chính sách hay gi ữ ti n t phù h p đ ph c v cho m c tiêu phát tri n c a ề ệ đ t n ấ ướ
Th c tr ng lãi su t c a th gi i nh ng năm v a qua ấ ủ ế ớ ự ạ ừ ữ
C c d tr liên bang M (FED)
ụ ự ữ
ỹ
Tr s c a C c D tr Liên Bang Hoa Kì, Washington.D.C
ụ ở ủ
ự ữ
ụ
FED th c hi n chính sách ti n t ự ị
ng “ ch y u b ng cách đ nh ” ệ h ướ
(t ỹ ố ủ ớ ả ị l ỷ ệ
Bi u đ
ồ lãi su t qu v n ấ
ỹ ố c a FED t ủ
ể
ừ
1982 đ n 2009 ế
ấ ấ qua đêm các qu đ t c c t i FED ) ề ệ ủ ế ằ lãi su t qu v n c a FED các ngân hàng n đ nh v i nhau cho kho n vay ỹ ặ ọ ạ
ủ
ế
Di n bi n lãi su t c b n c a FED 2007- ấ ơ ả ễ 2009
FED đi u ch nh lãi su t khi ỉ ề ấ
C t gi m lãi su t ấ ắ ả N n kinh t i ề ế có d u hi u ch m l ệ ấ ậ ạ
Nâng cao lãi su tấ L m phát gia tăng ạ
Di n bi n thay đ i c a lãi su t chính sách Hoa Kỳ (đ ng màu xanh). ổ ủ ế ễ ấ ở ườ
ANH
ng ươ th đô ở ủ
Tr s ụ ở Ngân hàng Trung Anh London
Ngân hàng Trung ng Anh (BoE) ngày 7/1/2009 đã ươ
nguyên lãi su t c b n ữ ấ ơ ả ở ứ m c th p k l c ấ ỷ ụ
quy t đ nh gi ế ị là 0,5%
Hi n Anh Th ng đ c Ngân hàng trung ố ệ ươ
ng Anh ông m c cao đáng
ẫ ả ạ ả
ố Mervyn King tuyên b l m phát v n đang ố ạ lo ng i và có kh năng Anh s ph i nâng lãi su t trong năm ẽ nay ngay c khi kinh t ả ở ứ ấ ng m nh. ạ v n ch a tăng tr ư ế ẫ ưở
Di n bi n lãi su t qua đêm c a ECB
ủ
ễ
ế
ấ
ạ ộ ộ ọ
ị ườ
lãi su tấ là m t ho t đ ng vô cùng quan tr ng trong lĩnh Đi u hành ề c.Đi u ng tài chính c a Ngân hàng Nhà n v c qu n lý th tr ề ả ự c th hi n rõ nét trong th i đi m v a qua và c hi n nay này đ ể ể ệ ượ ướ ả ệ ủ ờ
ừ ừ l mạ phát sang gi m phát. ả khi mà n n ề kinh tế đi t
ế ự ế ụ ậ
ớ ấ ố ớ ệ ơ ế ộ ấ ấ ự
tr n lãi su t theo ngân hàng nhà n ấ ệ ẫ ị
ụ ị
T tháng 2/2010 đ n nay, ti p t c th c hi n c ch lãi su t thu n đ i ố ừ v i lãi su t cho vay. Riêng đ i v i lãi su t huy đ ng th c hi n theo ướ ấ ầ công b lãi su t c b n hàng tháng, v i m c đích đ nh h ớ th tr ố ng và ch ng cho vay n ng lãi. Ngân hàng nhà n ặ ấ ơ ả ố
ặ
ng. c n đ nh (14%). NHNN v n ti p t c ế ụ ng lãi su t ấ ướ c v n ti p t c ế ụ ướ ẫ ị ườ s d ng các công c : D tr b t bu c, c p lãi su t ch đ o, tái c p ỉ ạ ộ ấ ấ ử ụ i lãi su t th tr ng m đã tác đ ng gián ti p t ị ườ ấ ế ớ ộ ụ ự ự ắ ở v n, nghi p v th tr ố ệ ụ ị ườ
ầ
ổ
Lãi su t trong n n ề ấ ế d n d n kinh t ầ công đã tr thành ở c quan tr ng ọ c a ủ ụ cướ Nhà n ự ằ
ị
ố ớ
nh m th c thi chính sách ti n tề ệ đ i v i các m c tiêu xã h i ộ ụ
Lãi su tấ góp ph nầ nâng cao hi u qu c a ả ủ ệ n nề kinh tế nói chung , kích thích t ki m và s ti ệ ự ế khuy n khích ế đ u tầ ư
Chính sách lãi su t qua ấ các l nầ bi n đ i đã ế ti n d n đ n ế ầ ế do hóa t ự lãi su t,ấ chu n b cho ẩ s h i nh p ậ ự ộ v lãi su t v i ấ ớ ề i th gi n n kinh t ế ế ớ ề
ỉ
ệ
ế
ư
do
ứ
M c đ t ộ ự c a LS ủ còn h n ch ạ
ế
ụ
Nh ng tác đ ng ộ ữ không mong mu nố trong c chơ ế ẫ truy n d n ề
Hi u l c, ệ ự hi u qu ả ệ c a các c ch ế ơ ủ đi u hành LS ề ch a cao
ư
Tính k lu t ỷ ậ trong ho ch đ nh ị ạ các chính sách vĩ mô ch a cao, tình tr ngạ mâu thu nẫ c a các m c tiêu ủ c a các chính sách ủ ng x y ra v n th ả ẫ
ườ
Vi c đi u ch nh ề c chơ đi u hành lãi su t ấ ề r t d gây ra ấ ễ m t n đ nh trong ị ấ ổ và khó n n kinh t ề ế có th đ m b o ả ể ả các m c tiêu ụ c a CSTT ủ
ấ ấ ộ
ệ ấ ằ
ắ
các TCTD n đ nh lãi su t kinh doanh (lãi su t huy đ ng ị ấ t Nam đ i v i khách v n, lãi su t cho vay) b ng Đ ng Vi ồ ố ớ ố ≤150% c a ủ hàng theo nguyên t c lãi: su t kinh doanh ấ LSCB do NHNN công b áp d ng trong t ng th i kỳ ờ ừ ụ ố
ế ị
ế ấ ả
ạ ộ
Quy t đ nh s 546/2002/QĐ-NHNN ngày 30 tháng 5 ố năm 2002 v vi c th c hi n c ch lãi su t tho thu n ậ ơ ệ ề ệ ng m i b ng đ ng Vi t trong ho t đ ng tín d ng th ệ ươ Nam c a TCTD đ i v i khách hàng h t hi u l c thi hành ự ụ ố ớ ồ ệ ự ạ ằ ế ủ
ố ế ị
ấ
ố ế ề ệ ự
Th ng đ c NHNN đã ban hành các Quy t đ nh thay đ i ổ t kh u c ch đi u hành LS tái c p v n, lãi su t tái chi ấ ế ố ơ ấ ngày 19/5/2008: LS tái c p v n là có hi u l c thi hành t ố ấ ừ t kh u là 11,0%/năm. 13,0%/năm; LS tái chi ế ấ
III – T tháng 5/2008 đ n nay:
ế
ế ị ố
hành lãi su t c b n b ng Đ ng Vi t Nam:
ừ Th ng đ c NHNN đã ban hành Quy t đ nh s ố ố 16/2008/QĐ-NHNN ngày 16/5/2008 v c ch đi u ế ề ằ
ề ơ ệ ấ ơ ả ồ
tr
ườ
m c tiêu đi u hành chính ề ụ trong ng n sách ti n t ề ệ
ắ
c s LS th ị ơ ở liên ng n i t ộ ệ ngân hàng
h nạ
ườ
LS C Ơ B NẢ
LS nghi p v th ệ ụ ị ng m c a tr ở ủ NHNN
xu h
ướ
ng bi n đ ng ế ộ cung – c u v n ầ ố
LS huy đ ng đ u ầ ộ ch c vào c a t ủ ổ ứ
tín d ngụ
Lãi su t c b n c a NHTW qua các năm:
ấ ơ ả ủ
K t lu n
Đ xu t h
ng phát tri n
ế
ậ
ấ ướ
ề
ể
ả
Áp d ng c ch đi u hành LSCB là 1 gi ế ề phù h p v i các m c tiêu kt ụ i pháp vĩ mô, cung - c u ầ ụ ợ ơ ớ ế
v nố
t LS th tr ng theo ự ị ườ
ế ề ng n đ nh. ệ h NHTW th c hi n đi u ti ổ ướ ị
ổ ơ ấ
h S thay đ i c ch đi u hành lãi su t theo ự ng t ộ ướ ế ề ả ự
do hoá ph i trên c s đánh giá m t cách khoa h c và th c ti n ọ ơ ở ự ễ
Di n bi n lãi su t th tr
ng
ị ườ
ế
ễ
ấ
ng đ u năm 2008 Lãi su t th tr ấ ị ườ ầ
ng nh ng tháng cu i năm Lãi su t th tr ấ ố
ữ 2008 đ n cu i năm 2009 ố ị ườ ế
Lãi su t t ấ ừ 2010 đ n nay ế
Đ u năm 2008 m t lo t ngân hàng nâng lãi su t huy đ ng ti n đ ng, đ a ư ầ ộ ồ ộ
m t b ng lãi su t t i các ngân hàng th ng m i lên g n 10% ặ ằ ạ ạ ấ ạ ấ ươ ề ầ
ỉ ứ ấ
ớ ỗ ạ
ấ ớ ử ở ộ
i đa 10,34% m i năm. i g i ti n có th h ng ố ng t ố ườ ử ề
Ngân hàng An Bình (ABBank) đi u ch nh m c tăng cao nh t 0,48% ề t c kỳ h n. V i kỳ h n 24 tháng, m i năm v i lãi hàng quý cho t ạ ấ ả đ ng tr lên, lãi su t 9,12%, c ng thêm lãi su t cu i kỳ khi g i 2 t ỷ ồ ấ ỗ ể ưở ộ
ề ạ ồ
Ngân hàng Sài Gòn - Hà N i (SHB) cũng thông báo nâng lãi su t ấ huy đ ng ti n đ ng lên 0,78% cho kỳ h n 6 tháng cho mi n b c và ề ắ mi n nam, 0,795% cho khu v c đ ng b ng sông C u Long. ự ồ ộ ề ử ằ
Nguyên nhân làm cho lãi su t tăng cao: ấ
t trong khi nhu c u ng c n ki ạ ề ồ ầ
v n c a n n kinh t ệ cũng nh vay cá nhân tăng cao là nguyên Cung ti n đ ng trên th tr ố ủ ề ế
nhân các ngân hàng b c vào cu c đua lãi su t. ộ ấ ị ườ ư ướ
T l ỷ ệ ự ữ ắ d tr b t bu c tăng thêm 1%. ộ
ướ ế ụ ự c ti p t c th c hi n các bi n pháp ệ
si t đ ki m soát ế ư ệ ệ ể ể
Ngân hàng Nhà n t ch t ti n đ ng trong l u thông nh m tri ằ ặ ề ồ l m phát ngay t đ u năm. ạ ừ ầ
ng m i bu c ph i tăng lãi su t Các ngân hàng th ấ ả ạ đ đ y m nh huy đ ng nh m đ m b o thanh kho n ả ả ằ ạ ể ẩ ươ ộ ộ ả
ng liên ngân hàng t
ng đ i n đ nh t
ị ườ
ừ ầ
ố ổ
ươ
đ u năm đ n nay; lãi ế ả
ố
ị Su t huy đ ng USD t i đa là 1,5%/năm, cho vay là 3 - 5%/năm (gi m 2-3%/năm ộ so v i cu i năm 2008); lãi su t c b n và tái c p v n c a NHNN là 7%/năm. M t ặ ố
Lãi su t th tr ấ ấ ớ
ấ ơ ả
ủ
ấ
ố
b ng lãi su t t
tháng 4 đ n nay đã tr v th i kỳ n đ nh.
ấ ừ
ằ
ở ề ờ
ế
ổ
ị
Năm 2009
ế
ừ
ấ
ộ
ủ
ấ
ấ
ớ
ố ả
ộ
Theo th ng kê t NHNN, đ n cu i tháng 6-2009, lãi su t huy đ ng ố ố VND bình quân đ u vào c a các NHTM 8,2%/năm, lãi su t cho vay ầ VND bình quân kho ng 10,04%/năm (so v i cu i năm 2008, lãi su t huy ả đ ng tăng 1%/năm, lãi su t cho vay gi m 3,5%/năm). ấ
Nguyên nhân làm gi m lãi su t cu i năm 2008 đ n cu i 2009 ấ ế ả ố ố
Kh ng ho ng tài chính toàn c u và suy thoái kinh t ủ ầ ả ế
Do là cung c u ti n v n b l ch, các ngân hàng "đang" d ti n ư ề ầ ị ệ
ề ố trong khi các doanh nghi p l i quá "khó khăn" nên
Ệ
ph i "bu c" h lãi su t đ "h nhi c cho vay, cho nên ngân hàng t" n n kinh t . "KHÔNG Đ ĐI U KI N" đ Ủ Ề ộ ệ ề ế ạ ả ệ ạ ượ ấ ể ạ
Ngân hàng trung ng th c hi n chính sách ti n t n i l ng đáng ươ ề ệ ớ ỏ ự ệ
kể
Lãi su t t 2010 đ n nay tăng cao ấ ừ ế
Lãi su t ti n g i b ng VNĐ hi n nay ấ ề ử ằ ệ
Nguyên nhân Lãi su t duy trì m c r t cao ấ ở ứ ấ
ượ ự ế
th t ch t, ặ các quy đ nh, ị
ệ ố
c. và tăng v n đi u l i thi u lên 3,000 ố ề t t d ki n, chính sách ti n t Do l m phát cao v ề ệ ắ ạ c tăng m nh và s c ép t khu v c nhà n đ u t ứ ạ ừ ướ ự ầ ư 13 yêu c u nâng h s an toàn t là do yêu c u c a thông t đ c bi ầ ư ầ ủ ệ ặ 8% lên 9% và quy đ nh s ti n cho vay không i thi u CAR t v n t ố ố ị ừ ể quá 80% huy đ ng đ ề ệ ố ượ ộ ể
ố t đ ng. ỷ ồ
