Ngân hàng Nhà nước sẽ “thay cương” lãi suất?

Ngân hàng Nhà nước sẽ “thay cương” lãi

suất?

Không phải một sự lắp ghép khiên cưỡng. Hai hướng gợi mở trên có mối

quan hệ mật thiết, cùng can thiệp một cách căn bản việc điều hành lãi suất,

và đặc biệt là chúng có khả năng hoán đổi cho nhau.

Lúc này, sự đổi vai của hai hướng điều hành trên được đặt ra.

Lãi suất như một chú ngựa, bản năng cần được kiểm soát. Thay đổi có ở yêu

cầu ghìm chặt dây cương hay là được thong thả nắm hờ. Sự trùng hợp trên

có lẽ là một tiền đề để tính toán cho việc chuyển đổi trạng thái giữ cương lãi

suất sắp tới của Ngân hàng Nhà nước.

Phải nói rằng không bao giờ nhà điều hành buông sợi dây kiểm soát chú

ngựa của mình. Những ngày gần đây, yêu cầu bỏ trần lãi suất được đặt ra

nóng hổi, yêu cầu tự do hóa lãi suất lên tiếng. Nhưng Ngân hàng Nhà nước

không dễ gì bỏ đi một công cụ tối quan trọng, can thiệp một cách sâu sắc đối

với thị trường và hoạt động của các ngân hàng thương mại suốt thời gian qua

là trần lãi suất.

Con ngựa dù đã được kiểm soát, bước đúng đường, nhưng dây cương chỉ có

thể thong thả nắm hờ chứ không thể buông. Việc bỏ trần lãi suất dự kiến

sớm đến, nhưng giả thiết là ngay lập tức Ngân hàng Nhà nước sẽ nắm một

công cụ khác để điều hành, một cách gián tiếp.

Nhiều ý kiến chuyên gia trong các bình luận gần đây cho rằng, đã đến lúc bỏ

trần lãi suất. Vì, thanh khoản hệ thống đã tốt; các mũi nhọn gây xáo trộn từ

các ngân hàng yếu kém đã được Ngân hàng Nhà nước khoanh vùng và báo

cáo trước Quốc hội dự kiến xử lý được trong tháng 6 này; lạm phát đã giảm;

lãi suất huy động thực tế đã giảm mạnh; các ngân hàng dư thừa vốn khó cho

vay ra, tín dụng tăng trưởng ì ạch cùng giới hạn chỉ tiêu sẽ giảm thiểu áp lực

chạy đua gọi vốn đầu vào…

Những điều kiện trên cũng chính là cơ sở để hạn chế xáo trộn có thể xẩy ra

khi bỏ trần. Cũng có thể, sau khi rời phao, người tập sẽ bị uống vài ngụm

nước trước khi bơi được. Sự kiện lãi suất huy động vọt lên 14%/năm rồi

nhanh chóng được bình ổn vừa qua là một ví dụ.

Theo những ý kiến đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ bỏ trần lãi suất, trả lại cho

thị trường quyết định, mà chỉ điều hành gián tiếp bằng các công cụ truyền

thống như trước đây qua lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu...

Nếu vậy, sự trùng hợp có lẽ đã được tính toán nói trên dẫn đến khả năng lãi

suất cơ bản sẽ đổi vai. Ngân hàng Nhà nước sẽ tái sử dụng công cụ này để

điều tiết lãi suất trên thị trường một cách gián tiếp, dĩ nhiên là cùng với các

công cụ khác.

Khả năng đó giải quyết được hai yêu cầu: việc điều hành bớt ngột ngạt bởi

các giải pháp hành chính khi các điều kiện cởi bỏ đã có, đảm bảo thực thi

các quy định pháp luật hiện hành (Bộ luật Dân sự dẫn chiếu lãi suất cho vay

với giới hạn 150% lãi suất cơ bản).

Điều hành bằng lãi suất cơ bản, các ngân hàng thương mại được tự ấn định

lãi suất huy động, cho vay ra được giới hạn 150% lãi suất cơ bản; nếu chạy

đua lãi suất huy động càng sát giới hạn 150% đó họ càng bớt lãi, thậm chí lỗ,

tự khắc phải điều chỉnh. Nếu có lo ngại phát sinh tình trạng lách luật thu phí,

thỏa thuận ngầm… dẫn tới lãi suất cho vay thực tế bị đội cao, thị trường xáo

trộn, thì lại là yêu cầu giám sát từ Ngân hàng Nhà nước.

Phải khẳng định rằng, theo các luật định, lãi suất cơ bản là không thể bỏ. Chỉ

có điều, sau một thời gian dài ngồi ghế dự bị, được vào sân, lãi suất cơ bản

có thể bước đầu khó ăn nhập đội hình. Vấn đề là huấn luyện viên đào tạo

anh ta như thế nào, yêu cầu chiến thuật ra sao.