Cytokinin - Chất kích
thích sinh trưởng
Cytokinin.
Việc phát hiện ra xytokinin gắn liền với
kỹ thuật nuôi cây mô tế bào thực vật.
Năm 1955 Miller và Skoog phát hiện và
chiết xuất từ tinh dịch cá thu một hợp
chất có khả năng kích thích sự phân chia
tế bào rất mạnh mẽ trong nuôi cấy mô
gọi là kinetin (6- furfuryl - aminopurin -
C10H 9N 5O). Letham và Miller (1963)
lần đầu tiên đã tách được xytokinin tự
nhiên ở dạng kết tinh từ hạt ngô gọi là
zeatin và có hoạt tính tương tự kinetin.
Sau đó người ta đã phát hiện xytokinin
có ở trong tất cả các loại thực vật khác
nhau và là một nhóm phytohormone
quan trọng ở trong cây. Trong các loại
xytokinin thì 3 loại sau đây là phổ biến
nhất: Kinetin (6- furfuryl- aminopurin),
6-benzin- aminopurin và Hiện nay người
ta đã phát hiện ra nhiều loại xytokinin
trong các bộ phận đang sinh trưởng của
cây. Nhiều nghiên cứu khẳng định rằng
xytokinin được hình thành chủ yếu trong
hệ thống rễ. Ngoài ra một số cơ quan còn
non đang sinh trưởng mạnh cũng có khả
năng tổng hợp xytokinin như chồi, lá
non, quả non, tầng phát sinh.... Người ta
cũng đã phát hiện ra kinetin là loại
xytokinin có nhiều ở trong nước dừa.
Xytokinin được vận chuyển trong cây
không phân cực như auxin, có thể vận
chuyển theo hướng ngọn và hướng gốc.
Xytokinin có thể ở dạng tự do và dạng
liên kết tương tự như các phytohormone
khác. Ở trong cây chúng bị phân giải
dưới tác dụng của enzyme, tạo nên sản
phẩm cuối cùng là urê. Các xytokinin
tổng hợp được sử dụng trong kỹ thuật
nuôi cấy mô là kinetin và benzyladenin.
+ Vai trò sinh lý của xytokinin:
Vai trò đặc trưng của xytokinin là kích
thích sự phân chia tế bào mạnh mẽ. Vì
vậy người ta xem chúng như là các chất
hoạt hóa sự phân chia tế bào, nguyên
nhân là do xytokinin hoạt hóa mạnh mẽ
quá trình tổng hợp axit nucleic và protein
dẫn đến kích sự phân chia tế bào.