Đánh giá ảnh hưởng của hồ chứa nước Ngàn Trươi đến ngập lụt hạ lưu

Hồ chứa Ngàn Trươi đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước và điều tiết lũ, song vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây thiệt hại cho cư dân và kinh tế vùng hạ lưu khi xảy ra lũ lụt. Nghiên cứu này nhằm mục đích xây dựng một bộ mô hình thủy văn và thủy lực để mô phỏng, đánh giá tình trạng ngập lụt tại hạ du hồ chứa này.

Cơ quan quản lý tài nguyên nước, các nhà hoạch định chính sách, cơ quan phòng chống thiên tai cấp địa phương, và các đơn vị vận hành hồ chứa nhằm hỗ trợ công tác ra quyết định và quản lý rủi ro lũ lụt.

Nghiên cứu đã xây dựng và hiệu chỉnh một bộ mô hình thủy văn và thủy lực tích hợp (sử dụng Mike NAM, Mike 11 và Mike 21 trong Mike Flood) để mô phỏng lũ lụt. Mô hình đã được kiểm định với các trận lũ lớn trong khu vực, cho thấy độ tin cậy cao với chỉ số Nash đạt mức tốt. Các kịch bản lũ thiết kế (tần suất 0,5%) được mô phỏng để đánh giá chi tiết tác động của hồ chứa đến vùng hạ lưu, bao gồm diện tích ngập và số lượng nhà dân bị ảnh hưởng theo đơn vị hành chính, so sánh giữa trường hợp có và không có hồ. Kết quả cho thấy, hồ chứa Ngàn Trươi có vai trò quan trọng trong việc cắt giảm đỉnh lũ và giảm đáng kể độ sâu ngập, đặc biệt là số lượng nhà dân bị ảnh hưởng. Cụ thể, tại huyện Vũ Quang, số nhà bị ngập ở các ngưỡng độ sâu đã giảm đáng kể (ví dụ, ở ngưỡng 0,5-1,5m giảm từ 1.183 xuống 1.030 nhà). Dù diện tích ngập tổng thể có thể không thay đổi nhiều, mức độ nghiêm trọng của ngập lụt được giảm thiểu đáng kể, góp phần giảm thiệt hại về tài sản và công tác di dời dân cư. Nghiên cứu cung cấp cơ sở dữ liệu quan trọng cho công tác phòng chống lụt bão tại địa phương và xây dựng các kế hoạch quản lý, điều tiết hồ chứa nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại.