Đánh giá môi trường chiến lược (Khoá học H)

Chia sẻ: Minhanh Minhanh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

558
lượt xem 257
download

Đánh giá môi trường chiến lược (Khoá học H)

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'đánh giá môi trường chiến lược (khoá học h)', kinh doanh - tiếp thị, kế hoạch kinh doanh phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá môi trường chiến lược (Khoá học H)

Ban th− ký Uû héi s«ng Mª C«ng Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng §¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc Phnom Penh 10/2001
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc Môc lôc bµi 1 - giíi thiÖu vÒ ®¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc .............................................. 2 So s¸nh SEA vµ EIA cÊp dù ¸n...................................................................................4 ¦u ®iÓm (sö dông) cña SEA .......................................................................................5 Khã kh¨n (c¶n trë) ®èi víi SEA ..................................................................................6 VÝ dô vÒ yªu cÇu cña SEA ...........................................................................................7 KÕt luËn .......................................................................................................................8 bµi 2 - ph−¬ng ph¸p vµ kü thuËt...................................................................................... 9 Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc.............................................................9 ChØ b¸o ...............................................................................................................10 Ph−¬ng ¸n...........................................................................................................10 Gi¶m nhÑ ............................................................................................................11 Kü thuËt tiÕn hµnh SEA.............................................................................................11 s¸ch tham kh¶o .................................................................................................................. 14 Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 1
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc bµi 1 - giíi thiÖu vÒ ®¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc KÓ tõ khi ®−îc ra ®êi t¹i Mü ®Çu nh÷ng n¨m 1970, qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng (EIA) chñ yÕu ¸p dông cho c¸c dù ¸n ph¸t triÓn t¹i nh÷ng ®Þa ®iÓm cô thÓ. Tuy nhiªn, chóng ta ®· thÊy, qua viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ m«i tr−êng tÝch luü (CEA), EIA ë cÊp dù ¸n th−êng kh«ng ®ñ ®Ó ra quyÕt ®Þnh cã quy m« réng lín. Nãi c¸ch kh¸c, EIA vµ CEA kh«ng cho ®ñ th«ng tin ®Ó ra quyÕt ®Þnh m«i tr−êng ë quy m« vïng, toµn quèc hay réng lín h¬n. T−¬ng tù nh− viÖc EIA cÊp dù ¸n më réng thµnh CEA, ®¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc (SEA) cã thÓ coi nh− sù n©ng cÊp tõ CEA. Mét vÊn ®Ò ®¸ng chó ý x¶y ra tõ nh÷ng n¨m 1990 lµ viÖc ¸p dông EIA vµo c¸c chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch vµ ch−¬ng tr×nh (PPPs) m«i tr−êng hay ph¸t triÓn. SEA dùa vµo mét qu¸ tr×nh cã hÖ thèng ®¸nh gi¸ c¸c hËu qu¶ cña PPPs ®èi víi m«i tr−êng. ViÖc ®¸nh gi¸ nµy nh»m ®¶m b¶o nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr−êng ®Òu ®−îc xem xÐt cÆn kÏ vµ gi¶i quyÕt thÝch ®¸ng ë giai ®o¹n ®Çu cña quy ho¹ch. Trong bèi c¶nh ®ã, chÝnh s¸ch ®Ò cËp ®Õn mét ®−êng lèi hµnh ®éng chung hoÆc ph−¬ng h−íng chung mµ chÝnh quyÒn ®ang hoÆc sÏ theo ®uæi chØ ®¹o viÖc ra quyÕt ®Þnh hiÖn nay. Mét kÕ ho¹ch ®−îc ®Þnh nghÜa lµ mét chiÕn l−îc hay mét ®Ò ¸n cã môc ®Ých, h−íng vÒ t−¬ng lai vµ th−êng cã nh÷ng thø tù −u tiªn, ph−¬ng ¸n vµ biÖn ph¸p kÕt hîp, nh»m t¹o dùng chÝnh s¸ch vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch. Cuèi cïng, ch−¬ng tr×nh biÓu thÞ mét lÞch tr×nh hay tiÕn ®é thùc hiÖn nhÊt qu¸n, cã tæ chøc chÆt chÏ c¸c cam kÕt, ®Ò nghÞ, ph−¬ng tiÖn vµ/hoÆc ho¹t ®éng t¹o dùng lªn chÝnh s¸ch vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch. B¶n chÊt cña SEA lµ ®¸nh gi¸ c¸c PPPs m«i tr−êng ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña chóng. C¸c chÝnh s¸ch m«i tr−êng viÕt hay nhÊt, hoÆc ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng diÔn t¶ tèt nhÊt, ®Òu v« bæ nÕu kh«ng tõng b−íc ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc b¶o tån tµi nguyªn hay nguån nh©n lùc cña mét quèc gia. ChÝnh s¸ch vµ ch−¬ng tr×nh m«i tr−êng cÇn ®−îc ®¸nh gi¸ ®Þnh kú vÒ hiÖu qu¶ vµ qua “c¶nh b¸o sím” ®−îc g¾n víi qu¸ tr×nh SEA, chóng cã thÓ ®−îc ®iÒu chØnh ®Ó phôc vô tèt h¬n c¸c −u tiªn vÒ m«i tr−êng. SEA t¹o ra c¬ héi duy nhÊt cho c¸c quèc gia thuéc l−u vùc s«ng Mªk«ng trong viÖc ®Èy m¹nh kiÓm tra viÖc sö dông vµ ph¸t triÓn c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn. Víi nhiÒu chÝnh s¸ch vµ m«i tr−êng nh− vËy ®ang ®−îc triÓn khai (xem B¶ng 1) ë l−u vùc Mªk«ng, c¸c nhµ qu¶n lý m«i tr−êng cã thÓ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tiÒm tµng cña nh÷ng ch−¬ng tr×nh b¶o vÖ m«i tr−êng míi tr−íc khi nh÷ng ch−¬ng tr×nh ®ã ®−îc thùc hiÖn. Nh−îc ®iÓm ®−îc ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt tr−íc khi ®−a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý quan träng vÒ m«i tr−êng. Cã thÓ quy ho¹ch m«i tr−êng h÷u hiÖu h¬n qua viÖc quy ho¹ch vµ tiÕn hµnh SEA. VÝ dô, SEA cã thÓ n©ng tÇm quan träng cña c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn m«i tr−êng lªn nh− c¸c vÊn ®Ò kh¸c ( kinh tÕ, yªu cÇu cña thÞ tr−êng, tµi chÝnh vµ c«ng nghÖ) trong viÖc ra Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 2
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc quyÕt ®Þnh. Nã còng khuyÕn khÝch viÖc v¹ch ra c¸c môc ®Ých m«i tr−êng cïng víi c¸c môc ®Ých x· héi vµ kinh tÕ. B¶ng 1 VÝ dô vÒ øng dông SEA tiÒm tµng trong L−u vùc s«ng Mª C«ng ChÝnh s¸ch KÕ ho¹ch Ch−¬ng tr×nh C¨mpuchia KÕ ho¹ch hµnh LuËt b¶o vÖ m«i ®éng quèc gia vÒ tr−êng vµ qu¶n lý tµi m«i tr−êng nguyªn thiªn nhiªn Lµo KÕ ho¹ch hµnh Ph¸p lÖnh No118 vÒ §−êng lèi chØ ®¹o lµm ®éng quèc gia vÒ qu¶n lý vµ b¶o vÖ gi¶m t¸c ®éng m«i m«i tr−êng ®éng vËt hoang d·, tr−êng c¸c dù ¸n ®−êng c¸, vÒ s¨n b¾n vµ x¸ ë CHDCND Lµo ®¸nh c¸ Th¸i Lan §Ò cao vµ b¶o vÖ LuËt b¶o tån vµ b¶o Tiªu chuÈn chÊt l−îng luËt chÊt l−îng m«i vÖ ®éng vËt hoang d· n−íc mÆt tr−êng quèc gia ViÖt Nam KÕ ho¹ch hµnh LuËt b¶o vÖ m«i Tiªu chuÈn chÊt l−îng ®éng ®a d¹ng sinh tr−êng n−íc mÆt häc ë ViÖt Nam SEA cÇn xem xÐt trong bèi c¶nh chung cña c¸c cuéc nghiªn cøu t¸c ®éng liªn quan ®Õn PPPs vµ EIA cÊp dù ¸n. NhiÒu lóc, c¸c SEA ®· c¶i thiÖn hiÖu suÊt hµnh chÝnh b»ng con ®−êng “lång ghÐp bËc thang”, trong ®ã tr−íc tiªn EIA ®−îc thùc hiÖn ë cÊp chÝnh s¸ch hay ch−¬ng tr×nh vµ tiÕp theo lµ EIA ®−îc thùc hiÖn ë cÊp thÊp h¬n, cÊp dù ¸n. Ph−¬ng ph¸p lång ghÐp bËc thang n©ng cao hiÖu suÊt khi nh÷ng dù ¸n ®ã nhÊt qu¸n víi c¸c dù ¸n ®· xem xÐt ë cÊp cao h¬n (SEA). Trong tr−êng hîp nµy, c¸c EIA cÊp dù ¸n cã thÓ dùa vµo nh÷ng ph©n tÝch ®· lµm ë cÊp SEA, h¬n lµ lµm l¹i. Tuy nhiªn, ph−¬ng ph¸p lång ghÐp bËc thang cã thÓ bÞ dïng sai môc ®Ých nÕu EIA cÊp dù ¸n kh«ng ®−îc thùc hiÖn thÊu ®¸o v× ng−êi ta ®a gi¶ ®Þnh r»ng t¸c ®éng cña dù ¸n ®· ®−îc ®¸nh gi¸ thÝch ®¸ng trong mét SEA råi. Sù sö dông sai nµy cã thÓ x¶y ra v× c¸c dù ¸n ®−a vµo SEA th−êng ®−îc ®Æc tr−ng d−íi d¹ng rÊt chung. Th«ng th−êng, c¸c dù ¸n ®−îc ®−a ra vµo mét SEA tr−íc khi ®Æt ra nh÷ng th«ng sè thiÕt kÕ chñ yÕu. T¹i mét sè n−íc (Anh), SEAvµ EIA ®−îc t¸ch ra ®Ó kh¼ng ®Þnh r»ng c¸c ph©n tÝch chi tiÕt cña EIA cÊp dù ¸n kh«ng bÞ bá ®i do dùa vµo nh÷ng ph©n tÝch ®Þnh tÝnh chung h¬n th−êng cã trong c¸c SEA. §Ó minh ho¹ c¸c quan hÖ nµy, H×nh 1 m« t¶ mét ph−¬ng ph¸p lång ghÐp bËc thang cña viÖc quy ho¹ch vµ nghiªn cøu ¶nh h−ëng ®èi víi m«i tr−êng. Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc ¸p dông réng r·i ë c¸c n−íc ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, cÇn biÕt r»ng nã ®· ®−îc x©y dùng trªn c¬ së sö dông ®Êt ®ai vµ c¸c th«ng lÖ quy ho¹ch m«i tr−êng ë n−íc Anh, do ®ã cÇn ®−îc ®iÒu chØnh ®Ó thÝch øng víi thùc tiÔn tõng quèc gia cô thÓ. Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 3
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc H×nh 1 Mét vÝ dô cña mét hÖ thèng lång ghÐp bËc thang cho nghiªn cøu m«i tr−êng C¸c hµnh ®éng ngµnh vµ liªn ngµnh Ph©n h¹ng ho¹t ®éng vµ lo¹i ®¸nh gi¸ (trong ngoÆc) CÊp chÝnh Qui ho¹ch sö ChÝnh Qui ho¹ch Ch−¬ng Dù ¸n (SEA) quyÒn dông ®Êt (SEA) s¸ch (SEA) (SEA) tr×nh (SEA) quèc gia/liªn Qui ho¹ch ChÝnh s¸ch Qui ho¹ch Ch−¬ng X©y dùng bang sö dông ®Êt giao th«ng giao th«ng tr×nh x©y phÇn ®−êng quèc gia quèc gia ®−êng bé dùng ®−êng cho m«t« dµi h¹n bé trong 5 n¨m ChÝnh s¸ch kinh tÕ quèc gia Vïng/bang Qui ho¹ch Qui ho¹ch sö dông ®Êt chiÕn l−îc vïng vïng TiÓu vïng Qui ho¹ch Ch−¬ng sö dông ®Êt tr×nh ®Çu t− tiÓu vïng tiÒu vïng §Þa ph−¬ng Qui ho¹ch Dù ¸n h¹ sö dông ®Êt tÇng ®Þa ®Þa ph−¬ng ph−¬ng So s¸nh SEA vµ EIA cÊp dù ¸n C¸c EIA cÊp dù ¸n tõng bÞ phª ph¸n rÊt nhiÒu. Nh−îc ®iÓm chung nh− sau: EIA ®−îc tiÕn hµnh qu¸ chËm trong chu tr×nh dù ¸n kh«ng cã ¶nh h−ëng g× tíi nh÷ng quyÕt ®Þnh then chèt. Nh÷ng biÖn ph¸p gi¶m nhÑ ¶nh h−ëng c¸c t¸c ®éng hay biÖn ph¸p gi¶m nhÑ. ThiÕu chó ý tíi viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro, ¶nh h−ëng x· héi vµ nguy c¬ ®èi víi søc khoÎ. EIA ®−îc tiÕn hµnh chñ yÕu lµ cho c¸c dù ¸n, mµ th−êng kh«ng dµnh cho c¸c ch−¬ng tr×nh hay c¸c chÝnh s¸ch kÕt hîp. Nh÷ng h¹n chÕ trªn, nhÊt lµ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan tíi sù chËm trÔ cña EIA trong chu tr×nh dù ¸n vµ thiÕu chó ý tíi t¸c ®éng tÝch luü trong EIA cña dù ¸n cã thÓ kh¾c phôc b»ng c¸ch thùc hiÖn SEA. Cã lÏ h×nh thøc chung nhÊt cña SEA l©u nay lµ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng cña c¸c kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®ai ë cÊp thµnh phè vµ cÊp vïng. Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 4
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc SEA cã thÓ kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña EIA cÊp dù ¸n b»ng c¸ch: T¨ng c¬ héi t¸c ®éng tíi c¸c dù ¸n Xem xÐt tÇm ¶nh h−ëng lín h¬n cña c¸c ph−¬ng ¸n C¶i thiÖn viÖc ph©n tÝch t¸c ®éng tÝch luü N©ng cao hiÖu suÊt qua ph−¬ng ph¸p lång ghÐp bËc thang T¨ng c¬ héi khuyÕn khÝch ph¸t triÓn bÒn v÷ng V× SEA diÔn ra tr−íc khi quyÕt ®Þnh cÊp dù ¸n, c¸c SEAcã thÓ xem xÐt ®Çy ®ñ h¬n mét lo¹t ph−¬ng ¸n hµnh ®éng, ®ång thêi c¶i thiÖn c¸ch c¸c nh©n tè m«i tr−êng ®−îc lång ghÐp vµo c¸c quyÕt ®Þnh cÊp dù ¸n. H¬n n÷a, v× quy m« ®Þa lý th−êng réng, SEA cung cÊp mét c«ng cô xem xÐt ¶nh h−ëng tÝch luü cña c¸c dù ¸n liªn quan. Cã mét vµi c¸ch ®Ó so s¸nh c¸c SEA vµ EIA cÊp dù ¸n. Trong khi cã nh÷ng nÐt t−¬ng ®ång, còng cã nh÷ng dÞ biÖt. Sau ®©y lµ ®iÓm kh¸c nhau quan träng: • Quy m« SEA - vÒ c¸c hµnh ®éng hay ho¹t ®éng liªn quan, ph¹m vi c¸c ph−¬ng ¸n ®−îc xem xÐt, vïng ®Þa lý ®−îc kh¶o s¸t vµ ph¹m vi c¸c ¶nh h−ëng cã quan hÖ víi nhau - cã khuynh h−íng lín h¬n EIA. • Kho¶ng thêi gian gi÷a viÖc tiÕn hµnh SEAvµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cô thÓ th−êng l©u h¬n EIA • Néi dung vµ ®Æc tr−ng kü thuËt cña SEA Ýt chi tiÕt h¬n EIA • TÝnh kh«ng ch¾c cña c¸c dù b¸o ¶nh h−ëng cña SEA lín h¬n cña EIA. ¦u ®iÓm (sö dông) cña SEA Ba −u ®iÓm lín nhÊt cña SEA lµ: 1. Lµ mét ph−¬ng tiÖn t¨ng c−êng EIA cÊp dù ¸n 2. Gi¶i quyÕt nh÷ng ¶nh h−ëng tÝch luü vµ cã quy m« lín 3. Lång ghÐp khÝa c¹nh bÒn v÷ng vµo “chu tr×nh bªn trong” cña qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh. H¬n n÷a, SEA cßn t¹o ®iÒu kiÖn xem xÐt c¸c c¸ch tiÕp cËn ph−¬ng ¸n kh¸c nhau, t¸c ®éng vïng hay toµn cÇu, vµ nh÷ng t¸c ®éng kh«ng thuéc dù ¸n do quyÕt ®Þnh cña l·nh ®¹o g©y ra. TÊt c¶ nh÷ng t¸c ®éng nµy ®Òu ®−îc ®¸nh gi¸ tèt h¬n lóc ban ®Çu ë cÊp PPPs h¬n lµ cÊp dù ¸n. SEA cßn cã nh÷ng lîi Ých n÷a sau ®©y: • KhuyÕn khÝch xem xÐt c¸c môc tiªu m«i tr−êng trong ho¹t ®éng lµm PPP Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 5
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc • T¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho c¸c cuéc tham vÊn gi÷a c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn vÒ ®¸nh gi¸ c¸c khÝa c¹nh m«i tr−êng trong x¸c lËp PPP, ®ång thêi t¨ng c−êng sù tham gia cña céng ®ång. • Cã thÓ lµm cho mét EIA cña dù ¸n nµo ®ã trë nªn kh«ng cÇn thiÕt nÕu ¶nh h−ëng ®· ®−îc ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ trong SEA • §Ó viÖc kiÓm tra mét sè ¶nh h−ëng to b−íc EIA cña dù ¸n • Cho phÐp x©y dùng c¸c tiªu chuÈn hay biÖn ph¸p gi¶m nhÑ chung cho dù ¸n sau. • KhuyÕn khÝch xem xÐt c¸c ph−¬ng ¸n th−êng bÞ bá qua hoÆc kh«ng kh¶ thi trong EIA cña dù ¸n. • Cã thÓ gióp x¸c ®Þnh nh÷ng ®Þa ®iÓm phï hîp víi nh÷ng dù ¸n tiÕp theo • KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn xem xÐt nh÷ng ¶nh h−ëng t¨ng c−êng lÉn nhau • Cho phÐp xem xÐt hiÖu qu¶ h¬n c¸c ¶nh h−ëng vµ ho¹t ®éng thø cÊp vµ phô thuéc. • T¹o ®iÒu kiÖn xem xÐt nh÷ng ¶nh h−ëng chËm vµ dµi l©u • Cho phÐp ph©n tÝch ¶nh h−ëng c¸c chÝnh s¸ch cã thÓ kh«ng ®−îc thùc hiÖn trong dù ¸n. Khã kh¨n (c¶n trë) ®èi víi SEA Trong khi cã nhiÒu lîi Ých liªn quan víi quy ho¹ch vµ tiÕn hµnh SEA, viÖc ¸p dông ®ã còng cã nh÷ng khã kh¨n (c¶n trë) vµ h¹n chÕ. V× vËy, trong khi nh÷ng −u ®iÓm tiÒm tµng cña SEA tõng ®−îc bµn ®Õn trong tµi liÖu vÒ EIA h¬n mét thËp kû nay, viÖc sö dông SEA vÉn cßn ë møc ®é t−¬ng ®èi thÊp. Vµi lý do nhiÒu quèc gia ch−a mÆn mµ víi SEA lµ: ThiÕu thiÖn chÝ vµ cam kÕt chÝnh trÞ ®èi víi SEA ThiÕu kinh nghiÖm vµ sù chØ ®¹o ThiÕu sù phèi hîp gi÷a c¸c Bé vµ c¬ quan ChÝnh phñ Sù m¬ hå vµ chung chung trong ®Þnh nghÜa PPPs Nh÷ng ®ßi hái vµ chi phÝ vÒ thêi gian Mét c¶n trë chñ yÕu ®· ®−îc nhËn ra lµ phÇn lín PPPs th−êng kh«ng cã kÞp thêi mét ph−¬ng h−íng râ rµng khi ra mét quyÕt ®Þnh. Mét c¶n trë kh¸c lµ trong khi nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr−êng lín th−êng ®−îc gi¶i quyÕt trong c¸c ho¹t ®éng quy ho¹ch chung cho nh÷ng khu vùc, vïng ®Þa lý, bang hoÆc quèc gia qua ph¸p chÕ sö dông ®Êt vµ quy ho¹ch sö dông ®Êt, th× mäi khÝa c¹nh ®Òu kh«ng ®−îc xem xÐt ®Çy ®ñ. ThiÕu thiÖn chÝ chÝnh trÞ còng lµ mét c¶n trë phæ biÕn. Th−êng th× vËt c¶n chñ yÕu ®èi víi SEA lµ chÝnh trÞ - c¸c c¬ quan ChÝnh phñ kh«ng s½n sµng nh−êng l¹i mét vai trß nµo ®ã cña hä Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 6
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc trong viÖc ra quyÕt ®Þnh cho nh÷ng ®èi t¸c kh¸c b»ng c¸ch ®ßi hái SEA trong c¸c ho¹t ®éng cña hä. Cßn mét sè c¶n trë n÷a ®èi víi viÖc sö dông réng r·i SEA lµ: • ThiÕu kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm (x¸c ®Þnh nh÷ng nh©n tè m«i tr−êng nµo ph¶i xem xÐt, ¶nh h−ëng m«i tr−êng nµo sÏ n¶y sinh vµ thùc hiÖn viÖc ra chÝnh s¸ch tæng hîp nh− thÕ nµo) • Nh÷ng khã kh¨n vÒ thÓ chÕ vµ tæ chøc thÓ hiÖn ë yªu cÇu phèi hîp h÷u hiÖu ë trong vµ ngoµi ChÝnh phñ. • ThiÕu nguån lùc (th«ng tin, chuyªn gia, tµi chÝnh) • ThiÕu ®−êng lèi chØ ®¹o hay c¬ chÕ ®¶m b¶o thùc hiÖn trän vÑn • Khã kh¨n trong tr×nh bµy râ rµng nh÷ng PPP míi vµ trong viÖc x¸c ®Þnh khi nµo vµ nh− thÕ nµo SEA sÏ ®−îc ¸p dông. • Kh«ng x©y dùng tèt c¸c ph−¬ng ph¸p • Ýt thu hót quÇn chóng cïng tham gia ra quyÕt ®Þnh. VÝ dô vÒ yªu cÇu cña SEA Mét sè n−íc hoÆc tØnh thµnh cña mét n−íc cã nh÷ng yªu cÇu trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp liªn quan víi SEA. C¸c vÝ dô vÒ tØnh hay bang gåm cã T©y óc, Nam óc, vµ Califolia. VÝ dô vÒ c¸c quèc gia cã óc, Anh, Canada, Hµ Lan, Niudil©n vµ Hoa kú. C¸c yªu cÇu cã thÓ dùa vµo ph¸p chÕ, ph¸p lÖnh hay chØ thÞ hµnh chÝnh, hoÆc th«ng t− h−íng dÉn hoÆc chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh. ë Hoa Kú, nh÷ng quy ®Þnh cña Héi ®ång ChÊt l−îng M«i tr−êng chøa ®ùng nh÷ng kh¸i niÖm vµ ®Þnh nghÜa cã liªn quan tíi EIA. Nh÷ng quy ®Þnh nµy còng bao gåm nh÷ng kh¸i niÖm vÒ SEA, mÆc dï träng t©m lµ c¸i gäi lµ “nh÷ng c«ng bè t¸c ®éng m«i tr−êng ®−îc lËp tr×nh” (EISs) vµ ph−¬ng ph¸p “lång ghÐp bËc thang”. VÒ c¬ b¶n, EISs ®−îc yªu cÇu dùa trªn nh÷ng t¸c ®éng chñ yÕu cña chÝnh quyÒn. Nh÷ng t¸c ®éng nµy cã thÓ bao gåm c¶ PPPs. EISs ®−îc lËp tr×nh cã liªn quan víi EISs cÊp dù ¸n th«ng qua ph−¬ng ph¸p "lång ghÐp bËc thang". C¸c c¬ quan chÝnh quyÒn cña Hoa kú ®−îc khuyÕn khÝch lång ghÐp c¸c EISs cña hä ®Ó tr¸nh lÆp l¹i nh÷ng cuéc bµn luËn cïng mét vÊn ®Ò vµ ®Ó tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò hiÖn t¹i ®· chÝn muåi cho viÖc ra quyÕt ®Þnh ë tõng cÊp gi¸m ®Þnh m«i tr−êng. §«i khi cã thÓ so¹n th¶o mét EIS lín h¬n trong khi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr−êng chung cña mét ch−¬ng tr×nh cô thÓ hay mét tuyªn bè chÝnh s¸ch. Sau ®ã, cã thÓ so¹n th¶o mét b¶n c«ng bè hay ®¸nh gi¸ m«i tr−êng cô thÓ h¬n vÒ mét t¸c ®éng n»m trong toµn bé ch−¬ng tr×nh hay chÝnh s¸ch ®ã(vÝ dô ho¹t ®éng trªn mét ®Þa ®iÓm cô thÓ). EIS cho mét ®Þa ®iÓm cô thÓ sau ®ã hay yªu cÇu EIA chØ cÇn tãm l−îc nh÷ng vÊn ®Ò ®· ®−îc nãi trong b¶n c«ng bè lín h¬n ®ã, vµ cã thÓ hîp nhÊt nh÷ng ®iÓm ®· nãi ë b¶n c«ng bè Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 7
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc lín ®ã b»ng c¸ch viÖn dÉn. B¶n t−êng tr×nh vÒ ®Þa ®iÓm cô thÓ nªn tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ cã liªn quan víi dù ¸n hay ho¹t ®éng ®ã. KÕt luËn SEA ngµy cµng ®−îc chó ý nhiÒu h¬n viÖc thùc hiÖn EIA trªn thÕ giíi. TÇm réng lín h¬n cña c¸c nh©n tè trong SEA cã thÓ biÓu thÞ c¶ c¸c c¬ héi lÉn c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan víi nh÷ng xem xÐt trong quy ho¹ch ®Ó n©ng cao chÊt l−îng m«i tr−êng hoÆc/vµ gi¶m thiÓu suy tho¸t m«i tr−êng. C¸c c¬ héi ®−îc biÓu lé qua mét c¬ së cã tÝnh logic h¬n trong lùa chän khu vùc ®Þa lý ®Ó kh¶o cøu trong SEA. VÒ sau, nh÷ng quyÕt ®Þnh thùc hiÖn dù ¸n ë ®©u cã thÓ c¨n cø vµo viÖc b¶o vÖ nh÷ng tµi nguyªn thiªn nhiªn quý gi¸/nh¹y c¶m nhÊt. ViÖc quy ho¹ch còng cã thÓ tiÕn hµnh tõ mét c¸i nh×n tæng thÓ chø kh«ng ph¶i mét ®Þnh h−íng thiÕt chÕ h¹n hÑp. Tuy nhiªn, cã nhiÒu mèi quan t©m liªn quan ®Õn quy ho¹ch vµ thùc hiÖn c¸c kh¶o cøu SEA. Trªn thùc tÕ, ®ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: • Sù thiÕu ®Þnh râ PPP cã thÓ h¹n chÕ viÖc xem xÐt cô thÓ, do ®ã cÇn tíi quan ®iÓm”dÊu vÕt cña ¶nh h−ëng” • ThiÕu c¸c kÕ ho¹ch ®èi chøng cÊp vïng/cÊp quèc gia, hoÆc sù tån t¹i cña c¸c kÕ ho¹ch h¹n chÕ ®· l¹c hËu • Quy m« SEA cµng lín ®ßi hái cµng nhiÒu c«ng søc thu thËp d÷ liÖu vÒ nh÷ng dù ¸n kh¸c, tµi nguyªn m«i tr−êng, ®¹o luËt v.v . • Kh¶ n¨ng chèng ®ì cña m«i tr−êng (c¶ vÒ sinh - vËt lý vµ kinh tÕ - x· héi) cÇn ®−îc xem xÐt, vµ cã thÓ thiÕu th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng ®ã. • TÝnh kh«ng ch¾c ch¾n cã thÓ lín h¬n ë EIA cÊp dù ¸n. • Trung t©m ¶nh h−ëng chñ yÕu cña SEA ë t¸c t¸c ®éng tÝch luü. • Nh÷ng t¸c ®éng xuyªn biªn giíi cã yªu cÇu lín h¬n. • Cã thÓ cã nhÇm lÉn liÖu cÇn ®Ò cËp mét sè vÊn ®Ò nµo ®ã trong mét SEA hay ë mét EIA cÊp dù ¸n sau nµy hay c¶ hai. Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 8
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc bµi 2 - ph−¬ng ph¸p vµ kü thuËt Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc ViÖc quy ho¹ch vµ thùc hiÖn mét ®¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc (SEA) bao gåm xem xÐt mét sè vÊn ®Ò. "Thùc hiÖn tèt" SEA kÕt hîp víi nh÷ng ®iÒu ®©y khi sö dông: 1. ¸p dông mét thñ tôc sµng läc ®¬n gi¶n ®Ó khëi ®Çu SEA hay nh÷ng ®Ò nghÞ miÔn ph¶i xem xÐt thªm n÷a tuú theo møc ®é nghiªm träng dù tÝnh ®−îc t¸c ®éng m«i tr−êng. Cã thÓ dïng mét sè ph−¬ng ph¸p sau : nh÷ng danh môc ph©n lo¹i, thö nghiÖm tÇm quan träng cho tõng tr−êng hîp, c©u hái sµng läc s¬ bé hoÆc mét kÕt hîp nµo ®ã nh÷ng ph−¬ng ph¸p trªn. 2. Khoanh l¹i ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò quan träng, so¹n ®Ò c−¬ng ho¹t ®éng cÇn thiÕt cho SEA, x¸c ®Þnh ph−¬ng thøc tiÕp cËn ph¶i theo vµ x¸c lËp nh÷ng ph−¬ng ¸n kh¸c ®Ó xem xÐt. 3. §Ò ra, ®¸nh gi¸ vµ so s¸nh c¸c ph−¬ng ¸n, kÓ c¶ ph−¬ng ¸n kh«ng thùc hiÖn. Môc ®Ých lµ lµm râ sù trao ®æi, chøng tá c¸i lîi vµ c¸i h¹i. NÕu cã thÓ, x¸c ®Þnh ph−¬ng ¸n m«i tr−êng kh¶ thi nhÊt. 4. TiÕn hµnh ®¸nh gi¸ chÝnh s¸ch hay ph©n tÝch ¶nh h−ëng ë møc ®é cÇn thiÕt ®Ó xem xÐt c¸c vÊn ®Ò m«i tr−êng vµ ¶nh h−ëng tÝch luü, so s¸nh c¸c ph−¬ng ¸n vµ x¸c ®Þnh bÊt cø ph−¬ng ¸n gi¶m nhÑ hay biÖn ph¸p bï ®¾p cho nh÷ng vÊn ®Ò cßn l¹i. 5. T−êng tr×nh kÕt qu¶ SEA cho ng−êi ra quyÕt ®Þnh kÌm theo lêi khuyªn, kiÕn nghÞ hç trî. Tuú theo ®Ò nghÞ ®ã, tµi liÖu cã thÓ thay ®æi tõ vµi trang tíi mét b¸o c¸o ®Çy ®ñ. 6. So¸t l¹i chÊt l−îng SEA ®Ó b¶o ®¶m th«ng tin ®Çy ®ñ vµ phï hîp víi c¸c yªu cÇu ra quyÕt ®Þnh. Tuú theo qu¸ tr×nh ®ã, ho¹t ®éng nµy cã thÓ thay ®æi tõ chç mét viÖc kiÓm tra nhanh tíi mét xem xÐt ®éc lËp. 7. X¸c lËp nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt tiÕp theo cho viÖc gi¸m s¸t t¸c ®éng, b»ng c¸ch kiÓm tra xem t×nh tr¹ng m«i tr−êng ®−îc phª chuÈn ®· ®−îc thùc hiÖn hay ch−a, vµ ë ®©u cÇn th× theo dÊu kÕ ho¹ch ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng (EIA) cña cÊp dù ¸n h÷u quan. §èi víi c¸c chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch vµ ch−¬ng tr×nh (PPPs) khëi ®Çu c¸c dù ¸n, viÖc lång ghÐp EIA vµo SEA cã thÓ c¶i thiÖn ®¸ng kÓ hiÖu qu¶ vµ hiÖu suÊt cña tiÕn tr×nh. ViÖc xem xÐt tØ mØ kh«ng ph¶i bao giê còng ®−îc tiÕn hµnh cho tõng vÊn ®Ò cã liªn quan tíi quy ho¹ch mét SEA. §óng ra, cÇn dµnh sù chó ý ®Æc biÖt h¬n cho c¸c chØ b¸o, biÖn ph¸p vµ ph−¬ng ¸n gi¶m nhÑ. Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 9
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc ChØ b¸o Trong SEA, c¸c chØ b¸o ®−îc dïng lµm ph−¬ng tiÖn m« t¶ t×nh tr¹ng c¬ b¶n, dù b¸o ¶nh h−ëng, so s¸nh c¸c ph−¬ng ¸n vµ gi¸m s¸t hiÖu qu¶ l©u dµi cña mét PPP cô thÓ. Chóng ta ®· xem xÐt c¸c chØ b¸o sinh häc ë c¸c bµi tr−íc. Vµi chØ b¸o t−¬ng tù ®ã cã thÓ cã hiÖu qu¶ ®èi víi SEA. VÝ dô, kÕt qu¶ lÊy mÉu m« c¸ vÒ nång ®é thuû ng©n cã thÓ ®em ngo¹i suy ®Ó ®¸nh gi¸ nguy c¬ søc khoÎ cña d©n ®Þa ph−¬ng ¨n c¸. H¬n n÷a, viÖc lÊy mÉu n−íc ®Þnh kú hay bïn l¾ng cã thÓ dïng ®Ó ®o hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ chÊt l−îng n−íc cña mét quèc gia. NÕu c¸c th«ng sè nh− kim lo¹i nÆng hay vi khuÈn coli ë ph©n lu«n lu«n cao, ng−êi qu¶n lý m«i tr−êng cã thÓ muèn ®¸nh gi¸ l¹i c¸c tiªu chuÈn chÊt l−îng n−íc hay n−íc th¶i hiÖn hµnh vµ cã thÓ lµm cho c¸c tiªu chuÈn ®ã chÆt chÏ h¬n (cã t¸c dông b¶o vÖ h¬n). NÕu nh− chÝnh c¸c tiªu chuÈn ®ã hay t−¬ng tù ®−îc dïng ë nh÷ng quèc gia kh¸c, vµ hiÕm khi bÞ v−ît qu¸, th× ng−êi qu¶n lý m«i tr−êng cã thÓ muèn xem xÐt ch−¬ng tr×nh b¶o vÖ chÊt l−îng n−íc ®−îc thùc hiÖn nh− thÕ nµo. Cã thÓ cÇn ph¶i c¶i thiÖn c«ng t¸c gi¸o dôc hay biÖn ph¸p chÕ tµi. ChØ b¸o ph¶i ®¸p øng nh÷ng tiªu chuÈn sau ®©y ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ tèi ®a: • ChØ b¸o cã ý nghÜa c¸ thÓ hoÆc tËp thÓ • Chóng biÓu thÞ nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh • Chóng ph¶n ¸nh c¶ lîi Ých quèc gia/vïng vµ xu h−íng ®Þa ph−¬ng • Chóng ®−îc dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c vµ gi¶ ®Þnh cã c¨n cø v÷ng ch¾c • Chóng ph¶i dùa trªn nh÷ng th«ng tin dÔ thu thËp • Th«ng tin ®ã tèt nhÊt cã ë mét quy m« thÝch hîp • Chóng cho phÐp thu thËp c¶ th«ng tin ®Þnh tÝnh lÉn th«ng tin ®Þnh l−îng ë nh÷ng ph¹m vi kh«ng gian kh¸c nhau • Chóng cho phÐp xem xÐt c¸c ph−¬ng ¸n, c¶ riªng rÏ lÉn kÕt hîp • Chóng dÉn tíi viÖc ®o ®¹c th«ng tin c¬ b¶n vµ dù b¸o vµ gi¸m s¸t t¸c ®éng • Chóng ®−a tíi nh÷ng kÕt qu¶ cã thÓ lÆp l¹i ®−îc trong mét gi¶ thiÕt cô thÓ • Chóng kÝch thÝch sù t−ëng t−îng ë ng−êi ra quyÕt ®Þnh vµ t¨ng kh¶ n¨ng thÊu hiÓu nh÷ng lùa chän • Chóng ®−a tíi nh÷ng kÕt qu¶ dÔ hiÓu ®èi víi ng−êi ra quyÕt ®Þnh vµ nh©n d©n. Ph−¬ng ¸n C¸c ph−¬ng ¸n gi¶i quyÕt trong PPP cã thÓ réng h¬n vµ cã thÓ cã b¶n chÊt kh¸c víi nh÷ng ph−¬ng ¸n cho EIA cÊp dù ¸n. VÝ dô c¸c ph−¬ng ¸n cô thÓ trong PPP gåm: • Ph−¬ng ¸n "kh«ng lµm g× c¶" hoÆc "tiÕp tôc xu h−íng hiÖn t¹i" Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 10
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc • Gi¶m nhÑ nhu cÇu, nh− gi¶m nhu cÇu n−íc qua viÖc ®o n−íc, còng nh− qua viÖc ®¸p øng nhu cÇu • C¸c ph−¬ng ¸n ®Þnh c− kh¸c nhau, vÝ dô x©y nhµ míi ë thµnh phè hiÖn t¹i hay ë thµnh phè míi • Quy ®Þnh c¸c lo¹i ph¸t triÓn kh¸c nhau cïng ®¹t mét môc tiªu, vÝ dô s¶n xuÊt n¨ng l−îng b»ng khÝ ®èt, than, giã vv.. • Nh÷ng biÖn ph¸p tµi chÝnh nh− lÖ phÝ cÇu ®−êng hay tiÒn ph¹t lµm t¾c nghÏn giao th«ng • Nh÷ng h×nh thøc qu¶n lý kh¸c, nh− qu¶n lý chÊt th¶i b»ng c¸ch t¸i chÕ, ®èt vv.. • KÕt hîp c¸c h−íng tiÕp cËn ph¸t triÓn vµ qu¶n lý lµm mÉu theo chñ ®Ò, nh− nhiÒu vËn t¶i c«ng céng h¬n hay lµ nhiÒu vËn t¶i t− nh©n h¬n. Gi¶m nhÑ Cuèi cïng, c¸c biÖn ph¸p gi¶m nhÑ tiÒm tµng phï hîp trong SEA gåm cã: • Quy ho¹ch ph¸t triÓn t−¬ng lai ®Ó tr¸nh nh÷ng ®Þa ®iÓm nh¹y c¶m • §Æt ra nh÷ng rµng buéc hay x¸c lËp mét khu«n khæ cho nh÷ng PPP cÊp thÊp h¬n. §iÒu nµy bao gåm nh÷ng yªu cÇu ®èi víi SEA/EIAcña c¸c PPP vµ c¸c dù ¸n, hoÆc nh÷ng yªu cÇu cô thÓ ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n do PPP ®−a l¹i • Thµnh lËp hay cÊp vèn ®Ó thµnh lËp, nh÷ng khu vùc b¶o tån thiªn nhiªn hay gi¶i trÝ míi. • §Ò ra nh÷ng h−íng dÉn qu¶n lý ®Ó thùc hiÖn PPP • T¸i ®Þnh c− nh÷ng loµi hay m«i tr−êng sèng ®éng vËt hoang d· nh¹y c¶m/quý hiÕm, hoÆc khu gi¶i trÝ ®Þa ph−¬ng • Yªu cÇu c«ng nghÖ "s¶n xuÊt s¹ch" ®Ó gi¶m chÊt « nhiÔm cña c¸c lo¹i c«ng nghiÖp trong mét quèc gia hay mét vïng. Kü thuËt tiÕn hµnh SEA Mét sè kü thuËt cã thÓ cã Ých trong ph¹m vi nh÷ng nhiÖm vô g¾n víi SEA. Nh÷ng kü thuËt ¸p dông ®−îc cho SEA gåm cã nh÷ng lo¹i kü thuËt cho EIA ë cÊp dù ¸n, còng nh− nh÷ng kü thuËt th−êng dïng ®Ó ph©n tÝch chÝnh s¸ch/®¸nh gi¸ kÕ ho¹ch. VÝ dô vÒ nhãm kü thuËt sau bao gåm: kÞch b¶n, b¶ng c©n ®èi quy ho¹ch vµ ph©n tÝch chi phÝ lîi nhuËn. Tuú theo nh÷ng ®Æc ®iÓm cô thÓ cña PPP phô thuéc vµo SEA, cã thÓ cã nh÷ng hiÖu chØnh cÇn thiÕt trong nh÷ng kü thuËt ®−îc chän lùa tõ c¶ hai nhãm trªn. B¶ng 1 cho thÊy nh÷ng vÝ dô kü thuËt g¾n víi nh÷ng b−íc kh¸c trong quy ho¹ch vµ tiÕn hµnh mét SEA. CÇn ph¶i chó ý r»ng kh«ng thÓ dïng mét kü thuËt ®¬n lÎ ®Ó thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c b−íc trong mét SEA. Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 11
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc Mét khÝa c¹nh quan träng cña §GCLMT lµ dù b¸o t¸c ®éng. VÝ dô kü thuËt dù b¸o t¸c ®éng ®−îc dïng trong SEA gåm cã: • Danh môc kiÓm tra cho biÕt liÖu PPP cã ¶nh h−ëng nµo ®ã hay kh«ng, ®«i khi víi nh÷ng chi tiÕt thªm n÷a vÒ lo¹i ¶nh h−ëng (tÝch cùc, tiªu cùc) vµ quy m« ¶nh h−ëng • §¸nh gi¸ tÝnh t−¬ng thÝch vµ nhÊt qu¸n, ®Ó thö nghiÖm xem c¸c tiÓu thµnh phÇn kh¸c nhau cña PPP cã thËt t−¬ng thÝch víi nhau kh«ng • Ph©n tÝch kÞch b¶n • Chång chËp b¶n ®å hay hÖ th«ng tin ®Þa lý chøng tá, ch¼ng h¹n, nh÷ng ®Þa ®iÓm chÞu ¶nh h−ëng cña PPP • Nh÷ng chØ sè kh¸c nhau, chØ b¸o vµ/hay kü thuËt ®¸nh gi¸, nh− ChØ sè BÒn v÷ng m«i tr−êng sèng. • C¸c m« h×nh m¸y tÝnh, nh− nh÷ng m« h×nh dù b¸o « nhiÔm kh«ng khÝ dùa trªn nh÷ng gi¶ ®Þnh vÒ lo¹i vµ sè l−îng xe cé, tû lÖ xe trªn ®−êng vµ sö dông nhiªn liÖu. • ý kiÕn c¸c chuyªn gia B¶ng1 C¸c ph−¬ng ph¸p h÷u Ých hoµn thµnh c¸c b−íc SEA B−íc VÝ dô c¸c ph−¬ng ph¸p Kh¶o s¸t c¬ b¶n B¸o c¸o t×nh tr¹ng m«i tr−êng vµ nh÷ng tµi liÖu t−¬ng tù Tr÷ l−îng, khung c¶nh m«i tr−êng §Þa ®iÓm ®èi chøng Sµng läc/khoanh vïng Danh môc kiÓm tra chÝnh thøc/kh«ng chÝnh thøc Kh¶o s¸t, so s¸nh tr−êng hîp M¹ng l−íi c¸c ¶nh h−ëng Tham vÊn c«ng chóng hay chuyªn gia X¸c ®Þnh ph−¬ng ¸n ChÝnh s¸ch, tiªu chuÈn, chiÕn l−îc m«i tr−êng TiÒn lÖ cam kÕt tr−íc ®©y KÕ ho¹ch vïng/®Þa ph−¬ng Gi¸ trÞ vµ nh÷ng −u tiªn cña quÇn chóng Ph©n tÝch ¶nh h−ëng X©y dùng kÞch b¶n §¸nh gi¸ nguy c¬ C¸c chØ b¸o vµ tiªu chuÈn vÒ m«i tr−êng Ma trËn ¶nh h−ëng chÝnh s¸ch M« h×nh dù b¸o vµ m« h×nh m« pháng Kh¶ n¨ng GIS/ph©n tÝch m«i tr−êng sèng Ph©n tÝch chi phÝ-lîi nhuËn vµ nh÷ng kü thuËt ®¸nh gi¸ kinh tÕ kh¸c Ph©n tÝch ®a tiªu chuÈn Cung cÊp t− liÖu cho Ma trËn ¶nh h−ëng-®an xen viÖc ra quyÕt ®Þnh Ph©n tÝch sù t−¬ng thÝch Ph©n tÝch ®é nh¹y c¶m C©y ra quyÕt ®Þnh Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 12
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc B¶ng 2 tãm t¾t, trªn c¬ së t−¬ng ®èi, viÖc sö dông mét sè lo¹i kü thuËt EIA cho EIA mét dù ¸n cô thÓ, ®¸nh gi¸ ¶nh h−ëng tÝch luü (CEA), vµ SEA. CÇn chó ý r»ng viÖc ¸p dông thùc tÕ nh÷ng kü thuËt riªng rÏ cã biÕn ®æi phÇn nµo gi÷a ®¸nh gi¸ cÊp dù ¸n vµ ®¸nh gi¸ cÊp chiÕn l−îc. B¶ng 2 C¸c kü thuËt EIA sö dông trong EIA, CEA, vµ SEA Relative Usage Ph−¬ng ph¸p Project EIA CEA SEA PhÐp t−¬ng tù H M L Danh môc kiÓm tra H M M Danh môc kiÓm tra tËp trung vµo quyÕt ®Þnh M L L Ph©n tÝch chi phÝ-lîi nhuËn L O O ý kiÕn chuyªn gia H M M HÖ thèng chuyªn gia L O O ChØ sè/chØ b¸o M L M Test phßng thÝ nghiÖm M L NA §¸nh gi¸ c¶nh quan M L L XÐt duyÖt tµi liÖu M L L C©n b»ng khèi l−îng H L L Ma trËn H L M Gi¸m s¸t (c¬ b¶n) L O O M¹ng l−íi M O O Chång chËp b¶n ®å M L L Chôp ¶nh/ghÐp ¶nh M L L M« h×nh ®Þnh tÝnh H L L M« h×nh ®Þnh l−îng M L L §¸nh gi¸ nguy c¬ L L L X©y dùng kÞch b¶n L O L Ngo¹i suy xu h−íng L L L H = Sö dông t−¬ng ®èi cao NA = Kh«ng ¸p dông ®−îc M = Sö dông t−¬ng ®èi võa ph¶i L = Sö dông t−¬ng ®èi thÊp O = Sö dông h¹n chÕ (rÊt Ýt) Tãm l¹i, trong khi cã thÓ lªn danh môc c¸c kü thuËt cho SEA, th× nh÷ng kü thuËt ®ã ch−a ®−îc x©y dùng tèt vµ ®iÒu chØnh ®Ó thÝch øng víi EIA cÊp dù ¸n. CÇn cã nh÷ng kh¶o cøu so s¸nh vÒ tÝnh h÷u dông t−¬ng ®èi vµ hiÖu qu¶ cña c¸c lo¹i kü thuËt kh¸c nhau trong SEA. Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 13
§¸nh gi¸ m«i tr−êng chiÕn l−îc s¸ch tham kh¶o Therivel, R., E. Wilson, S. Thompson, D. Hearney and D. Pritchard. 1992. Strategic Environmental Assessment. Earthscan, UK. pp. 13, 19-20, 29, 35-36, 41-42, 46-47, 54-55, 57, and 71-72. Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o m«i tr−êng – Ban th− ký Uû héi 14

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD