DANH LAM TH NG C NHẮ Ả
I. Khái ni m:ệ
Theo đi u 4 ch ng I - lu t Di S n Văn Hoá Vi t Nam 2001:ề ươ ậ ả ệ
“Danh lam th ng c nhắ ả là c nh quan thiên nhiên ho c đa đi m có s k t h pả ặ ị ể ự ế ợ
gi a c nh quan thiên nhiên v i công trình ki n trúc có giá tr l ch s th m m ,ữ ả ớ ế ị ị ử ẩ ỹ
khoa h c.”ọ
II. Phân lo i:ạ
Danh lam thắng cảnh phải có một trong các tiêu chí sau đây:
Cảnh quan thiên nhiên hoặc địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên
với công trình kiến trúc có giá trị thẩm mỹ tiêu biểu.
Khu vực thiên nhiên có giá trị khoa học về địa chất, địa mạo, địa lý, đa dạng sinh
học, hệ sinh thái đặc thù hoặc khu vực thiên nhiên chứa đựng những dấu tích vật
chất về các giai đoạn phát triển của trái đất.
III. Giới thiệu:
1. Tam C c - Bích Đngố ộ ,
-còn được biết đến với những cái tên nổi tiếng như "vịnh Hạ Long trên
cạn" hay "Nam thiên đệ nhị động" là một khu du lịch trọng điểm quốc gia Việt Nam.
[1] Toàn khu vực bao gồm hệ thống các hang động núi đá vôi và các di tích lịch sử liên
quan đến triều đại nhà Trần nằm chủ yếu ở xã Ninh Hải, Hoa Lư, Ninh Bình. Quần thể
danh thắng Tràng An - Tam Cốc được thủ tướng chính phủ Việt Nam xếp hạng là di tích
quốc gia đặc biệt và đã được UNESCO xếp hạng di sản thế giới.
Các tuyến du thuyền gồm:
+ Tuyến bến Văn Lâm - sông Ngô Đồng - Tam Cốc; Tam Cốc, có nghĩa là
"ba hang", gồm hang Cả, hang Hai và hang Ba. Cả ba hang đều được tạo thành bởi
dòng sông Ngô Đồng đâm xuyên qua núi. Tam Cốc là tuyến du thuyền được khai thác
đầu tiên ở khu du lịch Tam Cốc - Bích Động. Phong cảnh Tam Cốc, nhất là 2 bên
dòng sông Ngô Đồng có thể thay đổi theo mùa lúa (lúa xanh, lúa vàng hoặc màu bạc
của nước trên cánh đồng).
+ Tuyến Xuyên thủy động (xuyên dưới Bích Động); Bích Động được mệnh danh là
"Nam thiên đệ nhị động" tức động đẹp thứ nhì trời Nam [đứng sau động Hương
Tích (Nam thiên đệ nhất động) ở Hương Sơn và đứng trước động Địch Lộng (Nam
thiên đệ tam động) ở Kẽm Trống]. Phía trước động là dòng sông Hoàng Long uốn lượn
bên sườn núi, bên kia sông là cánh đồng lúa. Xuyên Thủy động là một động tối và ngập
nước nằm dọc theo chiều dài Bích Động. Xuyên Thủy động như 1 đường ống hình bán
nguyệt bằng đá dài khoảng 350 m uốn lượn từ phía Đông sang phía Tây.
+ Tuyến Thạch Bích - thung Nắng; Thung Nắng thuộc thôn Đam Khê, xã Ninh Hải,
huyện Hoa Lư. Đường vào Thung Nắng phải đi bằng thuyền khoảng 3 km.
+ Tuyến thung Nham - vườn chim, Điểm dừng chân đầu tiên trong tuyến du lịch Vườn
Chim Thung Nham là động Vái Giời. Từ dưới chân núi du khách đi lên 439 bậc đá sẽ
tới cửa Động. Động Vái Giời rộng khoảng 5000 m2, được chia làm 3 tầng riêng biệt:
tầng Địa Ngục, tầng Trần Gian và tầng Thiên Đường
+ Tuyến hang Bụt - động Thiên Hà.. Hang Bụt hiện dài gần 500 m, lòng hang rất rộng
và có nhiều nhũ đá với hình thù kỳ lạ. Nằm chính giữa hang là một tấm nhũ đá cao 1,5
m rộng 2 m có hình thù giống như một ông bụt hiện ra.
Các điểm du lịch đi bộ, xe đạp và leo núi:
+ Núi và chùa Bích Động; Chùa Bích Động là một ngôi chùa cổ gắn với núi đá mang
đậm phong cách Á Đông. Chùa được dựng từ đầu đời nhà Hậu Lê. Trong chùa có quả
chuông lớn đúc từ thời vua Lê Thái Tổ, mộ tháp các vị hòa thượng có công xây dựng
chùa. Thời Lê Hiển Tông (1740-1786) chùa được trùng tu mở rộng thêm, bao gồm
Chùa Hạ, Chùa Trung, Chùa Thượng, trải ra trên ba tầng núi.
+ động Tiên; Động Tiên là động khô đẹp của khu du lịch Tam Cốc - Bích Động. Động
nằm cách chùa Bích Động gần 1 km. Phạm vi động gồm có ba hang lớn, rộng và cao.
Trần động có nhiều vân đá, nhũ đá rủ xuống lấp lánh nhiều màu sắc trông như những
rễ cây lớn. Trên trần có nhiều dơi và chim cư trú.
+ hang Múa; Đây là khu du lịch nhân tạo với các dịch vụ như leo núi, nghỉ ngơi cuối
tuần và hội nghị. Tương truyền, hang Múa là nơi biểu diễn văn nghệ, múa hát của các
cung nữ thời nhà Trần trước đây.
+ khu nhà cổ Cố Viên Lầu; Cố Viên Lầu là khu nhà cổ gồm nhiều ngôi nhà được sưu
tầm chủ yếu tại Ninh Bình khu vực đồng bằng Bắc Bộ. Năm 2008, khu nhà cổ Cố Viên
Lầu được ngành Văn hóa – Du lịch Ninh Bình bổ sung vào khu du lịch Tam Cốc – Bích
Động. Cố Viên Lầu nằm ngay cạnh bến thuyền Tam Cốc và trên đường đi đền Thái Vi.
+ đền Thái Vi - động Thiên Hương... Đền Thái Vi là nơi thờ các vua Trần Thái Tông,
Trần Thánh Tông, các tướng Trần Hưng Đạo, Trần Quang Khải và hoàng hậu Trần Thị
Dung. Xưa vùng núi Tam Cốc là nơi nhà Trần về đây dựng hành cung Vũ Lâm trong
kháng chiến chống Nguyên Mông. Động Thiên Hương nằm trên đường từ sông Ngô
Đồng vào đền Thái Vi, là một động khô và sáng nằm ở lưng chừng núi có độ cao so với
mặt đất khoảng 15 m. Động có chiều cao khoảng 60 m, sâu 40 m, rộng 20 m. Đỉnh
động rỗng nên động còn có tên là Động Trời.
2. Cao nguyên Đng Vănồ
Cao nguyên đá Đng Vănồ (hay s n nguyên Đng Vănơ ồ ) là m tộ cao nguyên đá
tr i r ng trên b nả ộ ố huy nệ Qu n Bả ạ, Yên Minh, Đng Vănồ,Mèo V cạ c aủ t nhỉ Hà Giang,
Vi t Nam. Ngày 3 tháng 10 năm 2010, h s "Công viên Đa ch t Cao nguyên đá ệ ồ ơ ị ấ
Đng Văn" đã đc H i đng t v n M ng l i Công viên Đa ch t Toàn c u (GGN) ồ ượ ộ ồ ư ấ ạ ướ ị ấ ầ
c aủ UNESCO chính th c công nh n làứ ậ Công viên đa ch tị ấ toàn c u.ầ[1] Đây hi n là ệ
danh hi u duy nh t Vi t Nam và th hai Đông Nam Á.ệ ấ ở ệ ứ ở
Cao nguyên đá Đng Văn là m t trong nh ng vùngồ ộ ữ đá vôi đc bi t, ch a đng ặ ệ ứ ự
nh ng d u n tiêu bi u vữ ấ ấ ể ề l ch sị ử phát tri nể v qu đtỏ ả ấ , nh ng hi n t ngữ ệ ượ t nhiênự,
c nh quan đc s c v th m m , tính đa d ngả ặ ắ ề ẩ ỹ ạ sinh h cọ cao và truy n th ngề ố văn hóa
lâu đi c a c ng đng c dân b n đa.ờ ủ ộ ồ ư ả ị
Cao nguyên đá cũng là nơi có nhiều di tích danh lam thắng cảnh quốc gia đã được
công nhận như: Di tích kiến trúc nhà Vương, Cột cờ Lũng Cú, phố cổ Đồng Văn,đèo
Mã Pí Lèng, núi Đôi Quản Bạ v.v.
3. Các v n qu c gia vàườ ố khu d tr sinh quy n th gi iự ữ ể ế ớ Vi t Nam.ở ệ
Một số vườn quốc gia Việt Nam đã được UNESCO công nhận là di sản thiên
nhiên thế giới như Phong Nha-Kẻ Bàng, hoặc là một phần của di sản thiên nhiên thế
giới như Bái Tử Long thuộc di sản Vịnh Hạ Long.
Toàn bộ hoặc một phần của một số vườn quốc gia Việt Nam đã hoặc đang được
lập hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới như: Hồ Ba Bể
thuộc Vườn quốc gia Ba Bể, hang Con Moong thuộc Vườn quốc gia Cúc
Phương, Vườn quốc gia Cát Tiên.
Nhiều vườn quốc gia là vùng lõi của khu dự trữ sinh quyển thế giới (một danh
hiệu do UNESCO trao tặng) như:
* Vườn quốc gia Cát Bà là vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển quần đảo Cát Bà.
* Vườn quốc gia Xuân Thủy, cùng với Khu bảo tồn thiên nhiên Tiền Hải là vùng
lõi của Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng
* Vườn quốc gia Pù Mát, cùng với các khu bảo tồn thiên nhiên Pù
Huống và Pù Hoạt là vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển miền tây Nghệ An
* Vườn quốc gia Cát Tiên trùng ranh giới với khu dự trữ sinh quyển Cát Tiên
* Các vườn quốc gia Mũi Cà Mau và U Minh Hạ cùng với dãy phòng hộ
ven Biển Tây là vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển Mũi Cà Mau
* Các vườn quốc gia U Minh Thượng và Phú Quốc, cùng với Rừng
phòng hộ ven biển Kiên Lương - Kiên Hải là vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển ven
biển và biển đảo Kiên Giang