Dấu hiệu hạ đường máu
và cách xử trí
Hạ đường máu là khi nồng độ đường glucose trong máu giảm xuống
dưới 4mmol/l, không đủ cung cấp cho nhu cầu hoạt động của cơ thể, đặc
biệt là não. Hạ đường máu hiếm gặp ở những người bình thường nhưng
khá phổ biến ở những bệnh nhân đái tháo đường, chủ yếu là do tai biến
của điều trị.
Sự nguy hiểm khi bị hạ đường máu
Khi bị hạ đường máu các cơ quan trong cơ thể bị lâm vào tình trạng thiếu
năng lượng, các hoạt động bị đình trệ. Dù cơ thể có khả năng huy động năng
lượng từ các nguồn khác như từ lipid, protid nhưng cũng chỉ tạm thời và
không đủ. Đặc biệt là não và hồng cầu là 2 cơ quan trong cơ thể phụ thuộc
hoàn toàn vào nguồn năng lượng từ glucose. Vì thế hạ đường máu nặng hoặc
kéo dài có thể gây tổn thương não nặng, thậm chí gây tử vong. Do vậy việc
phát hiện và điều trị hạ đường máu cần phải kịp thời và nhanh chóng.
Kiểm tra đường máu cho bệnh nhân.
Dấu hiệu nhận biết
Triệu chứng của 1 người bị hạ đường máu cũng gần giống như khi bị đói
nhưng nặng hơn nhiều. Các triệu chứng này xuất hiện qua 3 giai đoạn:
- Giai đoạn đầu (đường máu giảm xuống còn 4-3mmol/l): bệnh nhân có cảm
giác đói, vã mồ hôi, run chân tay, hồi hộp đánh trống ngực và lo sợ… Đa số
các bệnh nhân bị hạ đường máu nhận biết và tự điều trị ở giai đoạn này.
- Giai đoạn sau (đường máu giảm xuống còn 3-2mmol/l): bệnh nhân có cảm
giác yếu, mệt, đau đầu, nhìn mờ và lơ mơ.
- Giai đoạn cuối: một số ít bệnh nhân (khi đường máu giảm xuống < 2
mmol/l) sẽ đi vào hôn mê, có thể bị co giật.
Những bệnh nhân mắc đái tháo đường đã lâu và đã có các biến chứng thần
kinh, tim mạch hoặc những bệnh nhân đã bị hạ đường máu nhiều lần thì các
triệu chứng trên rất mờ nhạt, thậm chí có thể không có bất cứ triệu chứng
nào. Một số bệnh nhân đái tháo đường đang được dùng các thuốc điều trị
suy tim, tăng huyết áp… thì các triệu chứng của hạ đường máu cũng rất mờ
nhạt do hầu hết bị thuốc này làm giảm đi rất nhiều hoặc làm mất hoàn toàn
các triệu chứng. Những bệnh nhân này có thể đột ngột đi vào hôn mê mà
không có bất cứ dấu hiệu báo trước nào.
Hạ đường máu cũng có thể xảy ra khi đang ngủ nên khi mê thấy ác mộng
nhiều, sáng ngủ dậy thấy người ướt đẫm mồ hôi, rất mệt, khó chịu, đau
đầu… thì cần phải nghĩ đến hạ đường máu khi đang ngủ.
Khi nghi ngờ bị hạ đường huyết cần phải đo đường máu ngay. Nếu đường
máu < 4mmol/l thì gần như chắc chắn là đã bị hạ đường máu. Tuy nhiên một
số trường hợp người bệnh đái tháo đường có những dấu hiệu giống như hạ
đường máu nhưng khi đo thì thấy đường máu không thấp (từ 4-6mmol/l),
nguyên nhân là do trước đó đường máu của họ thường xuyên cao nên khi
đường máu giảm thì một số cơ quan có cảm giác bị “thiếu” giả tạo và phát ra
những dấu hiệu như khi đường máu hạ thấp. Để chẩn đoán chính xác và điều
trị đúng hạ đường máu thì cần phải đo đường máu mới biết được.