0
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
BỘ MÔN: KHUYẾN NÔNG
DƢƠNG VĂN SƠN
DƢƠNG THỊ THU HOÀI
ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
(Học phần lý thuyết)
Học phần: XÃ HỘI HỌC NÔNG THÔN
Số tín chỉ: 2 tín chỉ
Mã số: ROS221
Thái nguyên 8/2016
1
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
BỘ MÔN KHUYẾN NÔNG
ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
(Học phần lý thuyết)
1. Tên học phần: Xã hội học nông thôn
- Mã số học phần: ROS221
- Số tín chỉ: 2
- Tính chất của học phần: Bắt buộc
- Học phần tƣơng đƣơng hoặc thay thế: không
- Ngành (chuyên ngành) đào tạo: Khuyến nông, Phát triển nông thôn, Kinh tế
nông nghiệp
2. Phân bổ thời gian học tập:
- Số tiết học lý thuyết trên lớp: 26 tiết
- Số tiết làm bài tập, thảo luận trên lớp: 8 tiết
3. Đánh giá học phần
- Điểm chuyên cần: trọng số 0,2
- Điểm kiểm tra giữa kỳ: trọng số 0,3
- Điểm kết thúc học phần: trọng số 0,5
4. Điều kiện học
- Học phần trƣớc: Xã hội học đại cƣơng
- Học phần song hành: Các môn học thuộc khối kiến thức cơ sở ngành.
5. Mục tiêu đạt đƣợc sau khi kết thúc học phần
* Về kiến thức:
- Nêu đƣợc những nội dung cơ bản của môn học XHHNT
- Trình bày đƣợc khái niệm môn học XHHNT; sơ lƣợc quá trình hình thành
và phát triển môn học.
- Giải thích đƣợc Khái niệm nông thôn, các tiêu chí phân biệt giữa nông thôn
và đô thị, các mối quan hệ giữa chúng; Đƣa ra đƣợc bản chất cơ cấu XHNT
2
- Trình bày đƣợc khái niệm và đặc trƣng của một số công đồng xã hội cơ bản
ở nông thôn.
- Hiểu và trình bày đƣợc khái niệm, chức năng và một số Thiết chế cơ bản ở
nông thôn; Đƣa ra đƣợc khái niệm, chức năng, các yếu tố và đặc điểm văn hóa
vùng nông thôn.
- Trình bày đƣợc các phƣơng pháp sử dụng trong nghiên cứu XHHNT.
* Về kỹ năng:
- Nhận biết đƣợc những đặc điểm của XHNT và so sánh với đô thị.
- Sinh viên có kỹ năng liên hệ giữa kiến thức đƣợc học với các môn học khác
cùng chuyên ngành.
* Về ý thức: tích cực học tập, nhận thức đƣợc tầm quan trọng của môn học.
6. Nội dung kiến thức và phƣơng pháp giảng dạy (lý thuyết)
TT
Nội dung kiến thức
Số
tiết
PP giảng
dạy
CHƢƠNG I. ĐỐI TƢỢNG CHỨC NĂNG VÀ
NHIỆM VỤ CỦA XÃ HỘI HỌC NÔNG THÔN
4
1.1
Đối tƣợng nghiên cứu của xã hội học nông
thôn
Thuyết trình,
phát vấn
1.1.1
Một số khái niệm cơ bản
1
1.1.2.
Tính tất yếu ra đời XHHNT
1.1.3.
Đối tƣợng nghiên cứu của XHHNT
1.1.4.
Những vấn đề cần quan tâm của XHHNT
1
1.1.5.
Lĩnh vực nghiên cứu của XHHNT
1.1.6.
Chiến lƣợc phát triển nông thôn
1.2
Vị trí khoa học của Xã hội học nông thôn
trong hệ thống các chuyên ngành Xã hội học
Thuyết trình
1.2.1.
Mối quan hệ giữa XHHĐC và XHHNT
1.2.2.
Mối quan hệ giữa XHHNT và XHHĐT
1.2.3.
Mối quan hệ giữa XHHNT và XHHGĐ
1.2.4.
Mối quan hệ giữa XHHNT và XHHVH
3
1.2.5.
Mối quan hệ giữa XHHNT và XHHKTLĐ
1
1.2.6.
Mối quan hệ giữa XHHNT và XHHPL
1.3
Hệ những vấn đề nghiên cứu của Xã hội học
nông thôn
Thuyết trình
1.3.1.
Mối tƣơng quan và tƣơng tác giữa XHHNT và
môi trƣờng của nó
1.3.2.
Các vấn đề liên quan đến các QH nội tại của
XHHNT
1.4
Vài nét sơ lƣợc về sự hình thành và phát triển
của xã hội học nông thôn
1
Thuyết trình
1.4.1
Những nghiên cứu Xã hội học nông thôn trên thế
giới
1.4.2
Những nghiên cứu về Xã hội nông thôn Việt
Nam
1.5
Chức năng và nhiệm vụ của Xã hội học nông
thôn
Thuyết trình,
phát vấn
CHƢƠNG II. BẢN CHẤT XÃ HỘI VÀ ĐẶC
THÙ CỦA CƠ CẤU XÃ HỘI NÔNG THÔN
6
2.1
Khái niệm nông thôn và các mối quan hệ của
nó
1
Thuyết trình,
phát vấn
2.1.1
Khái niệm và các đặc trƣng của nông thôn
2.1.2
Dấu hiệu có ý nghĩa phân biệt nông thôn và đô
thị
2.1.3
Mối quan hệ giữa nông thôn và đô thị
1
Thuyết trình,
phát vấn
2.1.3.1
Trao đổi các lợi ích vật chất
2.1.3.2
Trao đổi các dịch vụ XH
2.1.3.3
Trao đổi thông tin
2.1.3.4.
Trao đổi các giá trị tạo ra
2.1.3.5
Vấn đề nổi cộm trong nông thôn Việt Nam
4
2.2
Phân loại nông thôn - lịch sử nông thôn
1
Thuyết trình,
phát vấn
2.2.1
Xã hội nông thôn Cổ đại
2.2.2
Xã hội nông thôn chế độ chiếm hữu nô lệ
2.2.3
Nông thôn trong xã hội phong kiến
2.2.4
Nông thôn Việt Nam trong kháng chiến
2.2.5
Nông thôn Việt Nam từ sau 1954 đến 1989
2.3
Đặc thù cơ cấu xã hội
1
Thuyết trình,
phát vấn,
thảo luận
2.3.1
Khái niệm cơ cấu xã hội
2.3.2
Bản chất cơ cấu xã hội nông thôn
2.3.3
Các loại cơ cấu xã hội nông thôn
2.3.3.1
Cơ cấu lao động - nghề nghiệp xã hội
2.3.3.2
Cơ cấu dân số xã hội nông thôn
2.3.3.3
Cơ cấu xã hội của các nhóm, các cộng đồng sơ
cấp
2.3.3.4
Cơ cấu văn hóa - xã hội
2.3.3.5
Cơ cấu giai cấp
2.4
Sự phân tầng xã hội trong nông thôn Việt
Nam
1
Thuyết trình,
phát vấn
2.4.1
Phân tầng xã hội
2.4.2
Phần tầng xã hội nông thôn Việt Nam
Bài tập
1
Bài tập chuẩn bị ở nhà: Hãy tìm hiểu những nét
đặc trƣng của hôn nhân trong nông thôn? Những
nét khác biệt trong hôn nhân của các vùng nông
thôn vùng trung du và miền núi phía Bắc, những
lƣu ý của cán bộ khuyến nông về vấn đề này?
1
Thảo luận
nhóm
Bài tập
2
Bài tập chuẩn bị ở nhà: Hãy nêu ít nhất 5 vấn
đề liên quan đến nông nghiệp - nông dân - nông
thôn tại vùng nông thôn nơi anh (chị) sinh sống.
Hãy phân tích các vấn đề đó, nêu ra nguyên